Katalog

30 MAriS 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMt / YATIRIMCI REHBERt 13 Gımhuriyet Altını (t«n TL) İ4.000 23.700 Z3JB9 23.600 23.600 22l*san 30 7-Mayts 14 21 28 D o l a r (serbest piyasa satrş) 405.250 391.500 388X00 391.500 22 Nisan 30 7Mayıs 14 21 28 M s r k (serbest piyasa satış) 216.500 217.000 216.100, 212.000 210.200 22 Nisan 30 7Mays 14 28 Gecelik faizler (%) 82 71 77 77 77 22 Nisan 30 7Mays 14 21 28 5154^ cf Borsanın 5 6 0 7 5 5 3 5 4 ^ seyrı m > 22Nisan 30 7Mayts 14 21 28 BORSADA CEÇEN HAFTA 0B$W Maatal Kır«"«t Adarva Çt'r. A Adarva Çır. B Adarıâ çir. C Adei Kalenc. Afyor- Çırr AkVat- Or. Afcl >|iillr Akçansa ^onTeksti Akl!?tpfİk Aktas Elek* Aiarko Cane Aiarfco GMTO. Alarko Hold. 1 AtfaMÎnİtUD Aiteroatif VD Attematif B AKınyıldız Anadolu Bra. /VıadofuCam AnadotuGda Anadl- ISUZJ A.DoluStQ Apeks Dıa '. AratTefcsth ArcSm Arsan Teksöl ANlsan Ala Y«tmm Atiantts Y.C. Attas Yat.O Avrasya Y.O. Aygaz Bağfe» 3aKArnbala( Banvtt Batı Çimenio Bayraklı Bova 3wfcoE»ekt. BerdanTeks 9'Saş Tekst3 BıHık; Mens 3olu Ç*rnen-o 3orova Yap 3orusan Yat 3osch Fren S Boasa 3naa 3SH Profifo 3umerang 3urçeiık 3ursa Çtm. Dar^j ÎBS Boya S £BS Pnntaş jSrnontas ^irnsa Z)«misap Döfcum 3o< ı tiı L>*w** DenızK C a m DwimocJ Deva Holding Diçtîank 3rtaalDoâan 5oöan HoW. 2oğan Yayın H ^urstn O f o d Zcz 8agı Tlaç Ecz.Bası Yap Ecz.Osftt Y.O ~cz.Qssı Yat -dîplpfık =fes Hotdıng =ge Biraclk. =ge Endüstn ~O0 Profil Eoo SsrBrnik ~Q©sw Giyirrı ~Q4$6T û y m YE İBS Dış Tic.' EGS G Mookul îmek EDektnk EmekSigorta Eminıa Amb. Enka Holding Erbosan Erciyas Bira. Ereğlı D. Ç. 2 Esbank Esem Spor G Evrecı Y * O . . = inana F. K. fınans Y. O. -Mlzmrt Pist Ford Otosan -rigoPak Garantı Bank. Garantı Y O. Gedık Yat.Ort 3ediz Iplık Slobaf Men.D. Global Yat.O. 3ood-Year Sübre Fabr. Gümüşeuyu H. Güne$ Sıgor. Güney Bira. Haznodar Tu. Hoktaş Hûniyet jjklAmbala, SaşhlasEv Al hlas Finans rılas Hold. kt. F. Kır. ntema f BankasC ş Yattnm zmir D. Ç zocam Kaplamın Kardemır (Al Kardemır (Bj Kardermr (D) •Carsu Tekstil <artonsan ^elebek Mob <entGıda <arevitaş <ıpa <lımasan <oç Holding •tonfhj» Gıda <orırteks {orosâ <ristaJ Kola <ütahyaPor. -OksKadifa NAakîna Takım vtardin Çim. vtaret darmaris A. Y vl.Martı Otel viarshall v*edya Hold. viedya Hold Y deges Boya ^ensa Mensu vierko Gıda «letemteks ^'SySrt G. ^ılpâ /üdumu Tavuk ^.Yılmaz Yat. ^utlu Akû Jet Holding 4et Turizm Jetaş 5kan Tekstil pimuksa Jsmanlı GMYO >tokar ?ysa Niğde jz Fınans F >ark Tekstil 'arsan »aatavffla ^ ^ 'fltkırn »etrokent Tur »BtrolOfisı •ınar Et hnarSu •marSüt •ınarUn >imas_ iaksElktr. iaks Ev Aletl iant Fin.Kır. lay Sigprta iabah Pazar. ^ban Yayn ^tbancı Hold. •arkuysan •asa «Jçuk Otda «rve Kırtası «vgi Sagiık .iemens oktaş .önmez Ram -.Pamuklu «kerbank 3le Carn YENİ Kalkınma B aç Yat.Ort. ansas at Konsarve .Demırdökum ekstılbank ezsan ıre Kutsan otaaOtoT. otaŞoto.F. oprafc Factor oprak Fin.K oprakbank rakya Cam ranstürk H. SKB utX3rg ukaş urcas Petr. KIKonfeks. îalsaramik zelMatdna nalTanm nye Cimento îfaf Fin.K. îkıfGM.Y.O. ıkıf Yat.O. ıkkoTekıtıl ariık Yat. klngKağıt KroclıKoray Kredı Y.O. ıpıKrBan. asaş asarbank 3aç jnsa IftMI m*nn (000) 80486 147321 203672 8084 494 61470 13492 4788798 194947 7007 12349 1433 7265 5626 31409 115161 140520 131323 33660 83738 225108 93330 28777 527449 42476 46040 93878 20007 2016 51762 60836 121128 77434 203 6126 11992 491 52835 265265 86168 64761 8599 38696 151333 76577 3157 33871 11373 16817 64109 5 4 6 213125 11647 1269 6240 6 0 0 3076 75361 27317 27359 25330 24879 8856 132516 775127 26027 2991 303398 386055 1583520 14696 41709 328976 623711 40621 8676728 5889573 436320 41174 386808 49O4O2 4812 1055262 4214 5580083 10047 10228 33809 3291 57668 13406 199935 1098 321741 546002 39357 14023 1824 74494 12848 138476 781913 47853 40512 125418 1302180 4695 468031 80316 1138853 8615 11134 *%£1809884 23232 ?5894 1 4 O S ff10866 6892 107148 1443438 108137 105780 128102 1041355 465920 68237 170362 76 3797807 237894 1946639 238862 12936 151956 56524 431013 8112 389092 4526 1549 241419 11193 355194 €292 22719 70491 27713 14794 8434 1993155 70622 3927 59179 2077274 63328 4 4 1 61250 5038 23230 838336 333354 87251 5524 147283 14t5004 588573 230194 İS§t§428229 63059 6048 22876 105378 51371 15889 37481 1615701 24 12845 135418 93952 341159 6957 69519 868618 105392 77018 39968 23864 2876567 2883027 118265 68982 39607 121863 438263 3087 3046 15765 4646 35107 2520676 1524594 13235 1803 9027 42400 628361 78473 46476 12684 5141 862756 6089 1119011 902199 3637930 9698 136091 2CKM00 1İİÜ!227286 52065 104330 9872 50654 137311 90121 377629 52202 4 İ0009 13266457 37701 582639 214245 34730 Kayanif Flyjtı 14000 8400 1600 12750 59000 1650 3350 6700 9400 4450 9400 '?§¥§ 77000 4050 30000 6400 8800 29500 1500 1225 2000 6600 14500 2450 7100 12500 4300 7800 17250 14000 5600 17750 1850 1100 1150 1600 43000 17250 6700 36500 13250 6500 6700 1975 1175 1925 3450 6700 15750 21750 520000 2325 12250 16500 7 9 0 4600 12250 2600 3100 19250 2850 18250 55000 4750 10750 3900 8 2 0 2950 1525 10750 5800 1675 1900 70000 5700 3750 4600 6300 8000 9 1 0 3850 5200 39000 18000 12250 9 3 0 4S50 1650 1625 3100 31508200 780 6800 84000 10000 11250 7800 9 3 0 5900 »8°° 1150 25O00 7300 11000 16750 1275 1475 35000 8800 790 1350 10500 6100 5450930 3200 19000 4350 2600 7100 13750 26500 6400 1350 1475 7000 780000 8000 1100 1275 6200 2325 9 9 0 8 3 0 1250 18250 2850 3500 27000 4550 32500 75000 31500 2025 14250 6000 15000 10500 4900 2050 7 7 0 9000 5100 1800 11750 1175 1175 2500 4000 5900 10750 520000 6000 8400 8 1 0 6500 1550 2550 12750 680 56001050 57000 16500 10508 3 0 4950 8100 38000 5800 18000 127500 3800 6600 6300 30000 4050 1525 3050 1675 1150 5300 1525 10000 5000 9700 12000 5200 2700 13500 1475 7000 9750 2250 5100 5100 37500 1500 112500 12500 5000 1450 3150 9200 13750 5800 1125 1550 1675 4600 8 6 0 1325 4450 8500 9100 285O0 23750 15250 395000 7600 32500 5700 4050 1125 3400 1600 13000 14000 7 2 0 46500 6400 3700 820 5200 5100 1100 12750 6800 Haftılık rialt 1.82 5.00 -4.48 2.00 5.36 -1.49 0.00 -1.47 -10.48 0 0 0 4.44 0.00 2.03 500 -10-47 -1.22 -1.64 -4 48 000 -1 67 9.09 -10.91 -2 44 1.54 -3 87 -3.92 -1.30 -5.66 -10.42 -4.88 -9.21 -1.75 0.00 -1.75 0.00 8 8 2 -12.00 -14.81 -5.88 -1 15 -1.43 3 0 8 10.61 5.49 -8.45 0.00 -1.25-9.62 -8.33 6.15 -6.94 0.00 -2.25 8.33 -4.12 -3.92 -0.42 -2.47 0.00 5.68 1304 -3.13 -4 94 li-22.13 9.09 -6.52 -6.02 -5.75 -16.96 -2.37 14.85 -9.46 -3.80 2.94 5.56 4.17 . 1.10 > 62.16 -8.70 -10 11 -6 19 -7 69 26.23 000 -7.53 -7 69 1 09 -1 06 -2.15 -4.35 -4.41 -7.46 -4.5S 2.50 -4.71 -2 86 0.00 -2 44 9.22 5 41 -9.27 0.00 ;f'00 -2 13 -5.66 -11 13 2.33 -10.67 -1.92 -1.67 0.00 -3.30 -9.20 -6.90 -6.67 -3.17 17.57 -4.62 -1.542.93 42.68 -1 89 -4 05 6.19 -1 85 -1111 -8 47 -6.67 -9 16 -7.64 -6 38 4.08 6.90 -3.13 -3.41 -1.19 -3.85 -4.48 2.82 -6.56 0.00 -4.07 -3.19 1.56 -2.56 -4 24 -3.57 7.55 -1 64 -4 76 -4.55 0.00 -5 75 -2.53 0.00 14.81 -1.92 2.86 -0.33 -6.00 -4.08 0.00 12.68 0.00 -10.42 -10.34 -1.70 0.00 -2.33 -6 90 8 33 -7 46 -5 56 -3:77 -13 92 12 00 0.00 9 62 -5 71 -2.33 -8.79 -6.60 -1.22 -3.80 -10.77 7.46 8.51 1.27 8-20 24.14 10.71 0.79 -1.61 -1.61 -2.90 -6.00 -4 50 3.39 -4.76 _•) Q2 -2^04 13.04 47 95 -5.26 9.26 0.00 8.33 -12.34 15.91 25.93 -12.79 -14.29 -6.25 -9 09 0.00 -6.45 -5.97 0.00 -12.70 0.00 -4.26 -6 06 4 69 10.84 2.38 -7 02 -3.26 -4.49 -3.19 -1.72 3.26 0.00 -5.95 -6.17 -2.55 -1.72 -1.22 -4.26 -4.23 3.75 -13.33 1 82 5.88 -8.82 -11.11 0.00 -2.38 -3.70 -6 35 oloo -17.79 Yıllık ronle 141.38 112.66 52.38 46 5S 76 12 -1 49 42 55 111 72 85 85 150.70 147.37 176.82 41.96 60.71 -1.22 157.14 115.72 72.97 175.01 122.64 -6.25 75.00 50.94 67 09 69 32 143.33 15.15 45 05 17 81 -14 29 85.48 53.85 74.24 62.32 173.08 -3.90 115.69 94.92 -13.51 108.57 38.00 19.64 83.54 56.40 161 16 61.45 1 28 -53 54 5 4 8 81 58 46 56 83 14 141 67 65 08 60 92 83.52 145.39 61.22 30.00 96.86 -31.58 40.91 45.28 -10.94 35.19 52.69 128.92 71 43 79.17 121.33 3 8 0 29.41 -32 97 126.15 36.08 127.45 11.67 106.52 449.02 159.09 134.38 67.27 140.00 83.27 92.77 -15.35 59.31 90.12 121.64 60.41 -14.80 46.21 130.15 6.90 4.60 -38.89 -22.62 7.07 85 70 30.16 -31.88 44.68 175.41 56.25 114 29 304 62 14.81 38.82 -füo 1 68.97 62 86 61.97 87.50 62.74 143.33 150.00 114 74 34.21 1800 72 84 147.89 36.21 55.17 38 64 38.77 40 91 75.34 56 05 -17 851 44 44 58.33 99 11 -37.65 -31.91 10.20 126.56 11.32 45.83 157.69 114.70 60.00 155.00 106.67 29.95 62.30 62.75 37.36 69.23 65.91 144 17 25.00 95 17 28.17 128.07 171.43 129.82 -2.41-46.23 23.71 74.16 32.91 -7.55 38.98 35.09 85.57 142.19 34.21 24.14 31.33 8.00 -4.08 -25.37 81.82 47.50 -30.65 65.08 85 34 238.03 15.07 58.82 69.25 21.57 3.03 122.16 19.30 38.27 16.66 135.05 101.53 31.82 16.90 62.30 9.46 72.73 58.74 44 00 200.00 107 79 83.33 170 48 65.33 21 85 -19.94 -18.67 62.62 21.05 40.51 11.14 106.19 42.25 158.67 228.77 11.83 52.11 20.83 36.08 55.56 91.18 41.11 132.89 39 7380.72 11.11 167.86 11.11 42.86 78.87 28.57 187.50 49.46 103.51 35.23 25.66 92.62 108.S5 40.98 49.31 95.60 54.55 107.B1 106.73 72.73 52.50 12.95 -9 52 69.38 39 02 68.75 6.13 75.23 37.62 75.68 40.00 63.64 78.85 70.67 120.90 43.86 156.44 23.03 18.28 27.50 72.44 Borç karabasanı yaşayan koalisyonun kaynak için IMF'yle anlaşması bekleniyor Hükümet dış borca malıkûmANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yeni hükümet, iç pıyasalardaki fa- iz baslasını kırabilmek: ve borçlan- raayı uzunvadeye yayabilmek içinge- rekli dış kaynafı sağlamak amacıy- la Uluslararası Para Fonu'yla (IMF) anlaşma imzalamaya çalışacak. 1999 yılının ilk dört ayında iç borç stoku- nun 15 katrilyon lirayı aşması nede- niyle "borçkarabasanın yaşayan hü- kümet, yüksek faiz oranlanna karşı dengeleri oturtmak için dış borca mahkûm görünüyor. "Yakın izleme anlaşmaa" için gelen IMF, bunalı- mın derecesini ölçmek amacıyla 1999 bütçesini de görüşecek. Hükümet, yılbaşından bu yana dı- şandantoplarn 1.7 milyar dolarborç- lanmageıçekleştirdi. Hazine, IMF'yle beklenen anlaşmanın yapılamaması nedeniyle ilk 4 aya yığılan yogun borç ödemelerini dışandan çok iç pi- yasalara yüklenerek karşıladı. Bu durum faiz baskısınm kınlamaması- na neden oldu. 1999 yılının ilk 4 ayında alınan sonuçlar ise kamu borçlanma gere- ğinde artışa neden oldu. Özellikle • Haziran ayının ilk yansmda Türkiye'ye gelecek olan IMF heyetinin, tanmsal desteklemeler ve personel ödemelerinde öngörülen enflasyon hedefîne bağlı kahnması gerektiği yönünde uyanda bulunması bekleniyor. geçen yılın ilk 3 ayındayüzde 137.9 olan vergi gelirlerindeki artış oranı, bu yıl yüzde 34.5'te kaldı. Geçici vergiden de beklenen ge- lir sağlanamazken, IMF'nin de çıka- rılmasını istedigi ve gümrük birligi uyum mevzuatı çerçevesinde çıkanl- ması gereken Özel Tüketim Vergisi Yasası'yla KDV oranlannın arttınl- ması bekleniyor. IMF de özellikle vergi yasasıyla ilgiîi düzenlemeier yapılırken indirimlerin yapılmama-f sını istiyor ve daha önce yapılan stand-by anlaşmalannda da görül- düğü gibi vergi kesinrilerinin arttınl- masının gerekebileceğine dikkat çe- kiyordu. Haziran ayının ilk yansmda Tür- kiye'ye gelecek olan IMF heyetinin, tanmsal desteklemeler ve personel ödemelerinde öngörülen enflasyon hedefîne bağlı kahnması gerektiği yönünde uyandabulunması bekleni- yor. Özellikle, enflasyonla mücade- le programında çok önemli bir gös- terge olarak ortaya konulan faiz dı- şı fazlayla kamu harcamalannın kı- sılması hedefleniyordu. Ancak 1999 yılının ilk aylannda faiz dışı fazla yerini açığa bıraktı. Faiz dışı bütçe dengesi, nisan sonu itibanyla 115 trilyon lira açık verdi. Ancak yılın ikinci çeyreğinde 550-600 trilyon li- ra faiz dışı fazla verilmesi öngörü- lüyordu. Iç borç stoku, nisan sonu itibany- la 15 katrilyon 362 trilyon liraya ka- dar yüksdırken, dış borç stoku da 112milyardolaraulaştı. Hazine ma- yıs ayında da 890 trilyon lirası faiz. 1 katrilyon 291 trilyon lirası anapa- ra olmak üzere 2 katrilyon 182 tril- yon lira iç borç geri ödemesinde bu- İundu. Önceük yasalarda Bu koşullar aJtında IMF 'yle masa- ya oturacak olan yeni hükümetin ön- celikle bütçe ve bankalar yasasını çı- karmasının ardından parasal destek sağlayabilmek için sosyal güvenlik ve tanmsal desteklemedüzenlemele- rini gerçekleştirmesi gerekiyor. IMF, sosyal güvenlik konusunda emeklilik ve sagiık sigortalannın birbirinden aynlmasını, özel sigortacılıgın teşvik edilmesini, emeklilik yaşının veprim ödeme gün sayılannın yükseltilmesi- ni öngörüyor. Tanmsal düzenleme- lerdede prim ödeme sistemine geçil- mesi savunuluyor. Dünya Bankası da Türkiye'nin IMF'yle parasal destek içeren yapısal düzenlemeler koşullu bir anlaşma imzalaması dunımunda, yapısal düzenlemelerin gerçekJeşti- rilmesi için 3 milyar dolarkaynak ak- tarmayı vaat ediyor. îkinci yanda toparlanan endeks yüzde 4.55 geriledi Borsahükümetesevinmedi TARIKYILMAZ Hükümetin kurulması- nı bekleyen borsa yatınm- cısı haftayı zararlı kapat- tı. DSP-MHP-ANAP ko- alisyonun kurulması yö- nünde hafta içinde çalışma- lar sürerken, hükümetin kuruluşuna yönelik önce- den pozisyon alan İMKB bileşik endeksi haftayı yüz- de 4.55 oranında değer kaybıyla 5 bin 247 puan- dan tamamladı. Endeks ba- zında en fazla değer kay- bı yüzde 8.32 ile hizmet- ler endeksinde gerçekleş- ti. 5 S Q ıf r^ * 1 • •*•; S Yatırım araçlannın haftalık getirisi (%) Faizter, ne) ve dönem sonu olarak hesaplanmıştır Repo faizien. İMKB ven'lendir. Dövız ve attın, sertest piyasa fiyatıdır 18 Nisan seçimlerinin ortaya çıkmasının ardından DSP-MHP-ANAP koalisyonuna göre hareket eden borsa yatınmcısı, söz konusu koalisyonun gerçek- leşmesine karşın geçen hafta değer yitirdi. Haftaya 5 bin 497 puandan başlayan bileşik endeks, hafta or- tasına kadar yüzde 7.62 oranında değer yitirdi. Dü- şüşte endekste ağırlığı olan Çukurova ve Kepez his- selerinin Gözaltı Pazan'na alınmasınm etkili oldu- ğu belirtildi. Uzan Grubu'na ait olan iki şirket, Ser- maye Piyasası Kurulu'na bildirmeden birbirleri ara- sında yaptığı hisse aktanmı nedeniyle Gözaltı Paza- n'na ahnmıştı.Haftanın ikinci yansmda ise borsa tepki alımlanyla toparlanmaya başladı. Bileşik en- deks mali, kamu hisselerinde yoğunlaşan alımlann etkisiyle haftayı 5 bin 247 puandan tamamlarken hisse senetleri haftayı yüzde 4.55 oranında değer kaybıyla tamamJadı. Uzmanlar, borsa yatınmcısının önümüzdeki gün- lerde hükümetin ekonomiyle ilgili alacaklan karar- Hükümetin enerji politikasma tepki • ANKARA (AA) - Enerji, Yol, Yapı, Altyapı, Tapu fCadastro Kamu Emekçileri Sendikası (Enerji-Yapı Yol Sen) Genel Başkanı Cengiz Faydalı. 57. hükümetin protokolünde uluslararası tahkim oluşturma konusunun yer almasım eleştirerek "Hükümette yer alan partilerin bu konuda hemfikir olmalannı esefle karşıhyoruz" dedi. FaydaJı, tahkimin Türkiye'nin ulusal bagımsızlığını ve egemenlik hakJannı ortadan kaldıracağını öne sürerek "Bu düzenlemenin kahramanlığını milliyetçilerin yapması dikkat çekicidir" diye konuştu. jpak'la ticarette Hkadımlar • ANKARA (ANKA> Dış Ticaret Müsteşarhğı, ihracatçılan, BM Güvenlik Konseyi'nin 3.4 milyar dolarlık ithalat yapmasma izin verdiği Irak'ın yetkili kuruluşlanyla ilişkiye geçmeleri konusunda uyardı. Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan yapılan açıklamada Irak'ın bu yılın haziran- aralık aylan arasındaki altı aylık dönemde 5 milyar 256 milyon dolarlık petrol ve petrol urünü ihraç ederek 3.416 milyon dolarlık gıda, ilaç, tıbbi malzeme ve diğer insani ihtiyaç maddeleri almasına izin veren karannın yürürlüğe girdiği bildirildi. lan değerlendireceğini ve yönünü bu kararlara göre belirleyeceğini belirtiyorlar. Özelleştirme. bütçe, Bankalar ve Sermaye Piyasası yasalannın aciliyeti olan konular olduğuna dikkat çeken borsacılar, bun- lann gerçekleşmesi yönünde atılacak adımlann bor- sada çıkışı sağlayacağını dile getiriyorlar. Öte yandan perşembegünü açıklanacak enflasyon rakamlannın da başta borsa olmak üzere faiz ve dö- viz piyasasındaki işlemleri etkilemesi bekleniyor. Ay içinde yapılan kamu zamlannm enflasyon raka- mını yükseltebileceğine ilişkin beklentinin para ve sermaye piyasasında bir miktar satışa neden olabi- leceği yorumlan yapılıyor. Hafta içinde Euro'nun dolar karşısında tarihinin en düşük düzeyine gerilemesi ise dolann diğer pa- ra birimleri karşısında değer kazanmasına neden ol- du. Dolar haftayı yüzde 1.14 oranında değer artışıy- la tamamlarken markın getirisi yüzde 0.32'de kaldı. Cumhuriyet altınının değeri değişmedi. Gıdada '9 Haziran' sendromu tLHANTAgÇI ANKARA - Gıda maddelerinın sağlık- lı koşullarda üretimi, korunması, pazar- laması amacıyla geçen yıl yayımlanan ve 9 Haziran Çarşamba günü yürürlüğe gi- recek olan gıda yönetmeliği, büyük şirket- ler ve Tanm Bakanlığı ile küçük işletme- leri karşı karşıya getirdi. 9 Haziran 1998 tarihinde Resmi Gaze- te'de yayımlanan Gıdalann Üretüni Tü- ketimi ve Denetlenmesine Dair Yönet- melik uyannca, gıda ve gıda ambalajı üre- ten işyerlerinin sorumlu yönetici ve ele- man çalıştırması gerekiyor. 10 işçiden fazla kişiyi çalıştıran işyerleri için üreti- min çeşidine göre ziraat, gıda, kimya mü- hendisi ile gıda bilimi konusunda eğitim- li biyolog ve su ürünleri mühendisi gibi "sorumlu yönetici" istihdamı zorunlulu- ğu getiriliyor. Sorumlu yönetici uygula- masınm binlerce işsiz mühendise iş ola- nağı sağlayacağı belirtilirken küçük gıda işletmeleri, maliyetlerin çök yükseleceği gerekçesiyle uygulamaya karşı çıkıyor. Türkiye'de 22 binden fazla gıda üretim ve- ya işletme tesisi bulunduğu, ancak bun- lardan yalnızca birkaç bininin modem ko- şullarda üretim yaptığı belirtildi. TESK Genel Başkanı Derviş Gündav ise yönetmelik çalışmalannda görüşleri- nin ahnmadığını, bunun büyük şirketle- rin küçük işletmeleri ortadan kaldırma gı- rişimi olduğunu savundu. Artıkhemi » i » _ yolculuklartnızhem ı - ı • • * ' •-alışvertşlerınız % ço kazançlt l Çünkü Türkiye'de ve dünyada yüksek standartta tam hizmet anlayıştnı temsü eden iki kuruluş, Budget ve Esbank işbirliği yapb. Budget VISA yalnız Esbank'ta. "Hesafrtnt bılen ytryiui getginUn tçın.' BESBANK Budget VTSA kartı sahipteri neler kaZamyor? • Peşin ödemelerde %30 indirim. * • Cçuksitte, toplamdan% 15 indirim. * • Siirekli kullanımda efc avantajlar. * • Kayıp ve çaJıncı sıgortası gibi tüm Visa avantajlan. • Türkiye'de 27, dünyada 3200 Budget j * ofisinin hizmetleri. • Tüm Esbank kredi kartlannda ^ olduğu gibi Budget Visa ile yapılan * harcamalardan ESpuan kazanma olanağı. ^ Tüm Esbank şubeleri ve aşağıdaki Budget ofislerlne başvurabilirsiniz. j İSTANBUl-TM8İK(C^Z)25392a>«N]«GY:(^ 9 AOAMA. (0322) « 9 0016 ANKARA: (03121 tr 59 52-BEHBOĞA HAVAÜMANI: (0312) 396 03 72 AITOU.r*: (£42ı 322 75 95 - ANTM.YA: (0242) 243 30 06 -ANTM.YA HAVMjMMII: '0242) 330 30 79 İZMİT: (0262) 324 51 12 KONTA: (0332) 321 ~Q 72-73 * ALAHTA: 0242ı 513 73 32- ALTİS GOLF OTEL: (0242) 725 42 42 SİDE: (0242) 753 14 86 İZMİR: (0232) 482 05 05 • A.MENDERES HAVAÜMANI.DIŞ HATLAfl: (0232) 274 22 03 - İÇ HATLAR: (0232) 274 17 95 ÜRGÜP (03») 341 55 41-42 . KUŞADASI: [0256) 614 49 56 BOORUM: (0252) 316 73 82 IMftMARİS: (0252) 412 41 44 FETHİYE: (0252j 614 81 66 DENtZÜ: (0258; 264 54 43 6AZİAKTEP: (0342) 335 12 30-31 TRAIZON: (0462) 323 13 20 KIBRtS: (0392) 815 11 27 # Budoet. Car Rental Amaçlar çeşitli, araçlar Budget... YORUM ÖZTİN AKGÜÇ Ekonomik Göstergeler Olumsuz Yılın ilk yansına yaklaşırken ekonomideki hemen hemen tüm göstergeler olumsuz. Ekonomi büyü- müyor, küçülüyor, büyüme hızı negatif, yatınmlar re- el olarak azalıyor, bütçe açığı hızla büyüyor. Vergi ge- lirleri, faiz giderierini dahi karşılayamıyor, ekonomik durgunluğa, hatta gerilemeye karşın fiyat artış hızla- n yüksek düzeyde sürüyor, enflasyon konusunda iyimser beklentiler kötümsertiğe dönüşüyor. Ekono- mik durgunluk içinde enflasyon. Ekonomistlerin stagf- lasyon olarak nitelendirdikleri ekonomik olgu Türki- ye'de yaşanıyor. Stagflasyon terimi bile içinde yaşa- dığımız ekonomik durumu tam yansrtmıyor. Ekono- mik gerileyiş, hatta çöküntü içinde enflasyon terimi (slumpflation), biraz abartılı olarak yorumlansa da bugün yaşadığımız ekonomik süreci daha iyi ifade ediyor. 1999 yılının ilk üç ayına ilişkin GSMH tahminleri DİE tarafından açıklanmadı. Ancak göstergeleryılın ilk çey- reğinde ekonomideki büyüme hızının, bir önceki yı- Im eşdönemine göre negatifya da eksi olduğunu gös- teriyor. Seçilmiş sanayi maddeleri üretim rakamları- na bakıyorsunuz, hemen hemen tüm maddelerde ocak-mart döneminde önemli azalışlar var. Şaka de- ğil, üretim artışı yalnız içki üretiminde görülüyor. Sa- nayi üretim endeksi, sanayi üretiminin yılın ilk üç ay- lık döneminde ortalama yüzde 6.6 azaldığını ortaya koyuyor. Elektrik üretim ve tüketiminde dahi bir du- raklama. hatta gerileme gözleniyor. Yatınmlara ilişkin göstergeler daha da olumsuz. Yı- lın ilk üç ayında sermaye mallan dışalımı, bir önceki yılın eşdönemine göre yüzde 33.4 oranında gerile- yerek 1.545 milyon USD'ye düşmüştür. Genel büt- çe harcamalan içinde yatınm harcamalarının payı yüzde 2.0'ın dahi altındadır. Banka kredilerinde ar- tış hızının belirgin bir biçimde yavaşlaması da bu durgunluğun ayn bir kanıtı oluyor. Yılın ilk dört ayın- da banka kredilerinde artış hızı, bir önceki yıla göre yüzde 37.7'den yüzde 16.5'e gerilemiştir. Bu gerile- yiş özei mevduat bankalannın kredilerinde daha da belirgindir. Ekonomideki durgunluğa karşın fiyat artış hızlan yüksek düzeyde sürmektedir. Beklendiği gibi Nisan 1999 ayından itibaren enflasyon yeniden hızlanma sürecine girmiştir. Nisan 1999 sonu itibanyla yıllık ortalama fiyat artış hızı toptan eşya fiyatlarında yüz- de 59.2, tüketici fiyatlannda ise yüzde 73.5'tir. En- deks, matematiksel olarak yılın ilk aylannda fiyat ar- tış hızı yavaşlıyormuş, izlenimini vermiştir. Izleyen aylarda endeksin matematiksel katkısı görülmeye- ceğinden fiyat artış hızı daha da yükselecektir. Yine beklendiği gibi, geçen yıl vergi yasalannda ya- pılan değişiklik vergi gelirlerinde bir artışa yol açma- mış, buna ekonomik durgunluğun etkisi ile dış tica- retten ve mal ve hizmetlerden alınan vergilerdeki re- el azalış da eklendiğinde bütçe açıkları hızla büyür duruma gelmiştir. Devtetin harcamalannın yaklaşık yüz- de 70.0'ini, faiz ödemeleri ile sosyal güvenlik kurum- lanna yapılan katkılann büyük ağırlık taşıdığı trans- fer harcamalan oluşturduğundan, kamu harcamala- nnda kısma olanağı bulunmamaktadır. Bir yandan ver- gi gelirlerinde göreli azalış, öte yandan kamu gider- lerinde özellikle faiz ödemeleri nedeniyle hızla artış, kamunun borçlanma gereğini büyük boyutta arttır- rrnştır. 1999 yılbaşında 11.613 trilyon TL iç borç sto- ku, her ay hemen hemen bir katrilyon artarak Nisan 1999 sonunda 15.363 trilyon TL'ye yükselmiştir. Türkiye'nin yılın ilk üç ayında dışsatımı yüzde 10.4 oranında azalırken, dışalımın yüzde 30.6 oranında azal- ması, dış ticaret açığında yûzde 60.2 oranında da- ralmaya yol açmış, bu dönemde dış ticaret açığı 1.836 mifyon USD'ye düşerken dışsatımın dışalımı karşılama oranı da yüzde 76.7'ye yükselmiştir. An- cak bu gelişme, dışalımın dışsatımdan daha hızlı düşmesinden kaynaklanmıştır. Türkiye'yi ekonomik açıdan da zor günler bekliyor. Çözüm yollan nelerolabilir? Bunlan başka biryazımız- da tartışalım. YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Yatmm Fonu Adı HaftaM Cılıçı Oeîsırr Degışım % % >Fm uMFod 1.45 3521 Vatırım Fonu Adı Hattai* Cegtşım % Yılıç- Hnanj I Pamulı Pamrt Hrfet sFon-I Yatmm f TacırlerB manlı f S Yat 1