Katalog

> Cumhuriyet İSTANBUL VE ÇEVRESÎNDE YAYINDAYIZ Cu mhuriye /% 4SMBfclttZlf»ET ^ yf SMTMREKRtnPTEaM / / f MJirOVHjKKMIlJ) A a v sjur dnp HRMb o « 7 iMriıvamfidnP [ ledıgıııız kıubıo adını, kredı kartınızjn mjmarası ve soa küUanma [anhı e bıriUcte bıldınn. btap eMnızde oisun Adınızı, soyadımzı ve telefoo Şum3r3ni2] da bıldırmeyı unutmayın Lye değılsenız, dılenenız üyc de i olun \a da uyelığmszı venıJcyiD • ER İŞLEM BİR TELEFONLA:0212 514 01 »6 76. YIL SAYI: 26898 / 225.000 TL (KDVtç/nde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 30 MAYIS 1999 PAZAR u M H U R İ N K U U R H I M FERENC HERCZEG BIZANS Çeviren: Sadrettin Karatay İstanbul'un âlınışının 546. yıldönumü dolayısıyla, ünlü Macar yazarı Ferenc Herczeg'in "Bizans" adlı oyununu sunuyoruz. "Ferenc Herczeg'in Bizans adlı tragedyasını Macar eleştirmenleri ve kamuoyu onun en yuksek yapıtı saymakta ve bir çağı canlandırma bakımından bu yapıta Macar yazınının en iyi tarihsel tragedyası olan, Jozsef Katona'nın "Bânk Bân'ının yanında yer vermektedir. Herczeg, bu oyununda tek bir günün, koca bir imparatorluğun son gününun şafağryla batışı arasına dünya ölçüsünde bir tarihsel tragedyayı sığdırmıştır. (...) Oyunu dikkatle okuyanlar, hele II. perdedeki, Türk elçilerinin göründüğü, imparatorun ölüme hazırlandığı sahnelerde pek çok başka güzellikler de bulacaklardır. Bu sahneler, başka bir Macar yazın tarihçisinin dediği gibi, içinde parıltılı düşünce cevherleri yuvarlanan bir altın çağlayandır." T. Halasi Kun Kuşatmanın son günü Bizans'ın içine ve Bizanslılara, Avrupalı gözüyle bir bakış... Keyıfle okunan guzel bir oyun. Salı günü Cumhuriyet 'le birlikte... Ücretler tavana vurdu, çoğu yeterli öğrenci bulamıyor, başanlan tartışmalı ÖÖzel okul çıkıtıazı# Bazı özel okullann fiyatlan 4 milyar lirayı aştı. Özel Okul Velileri Derneği kuruculanndan Remzi Turtanak, fiyat artışlannın özel okullan, kontenjanlannı dolduramaz hale getirdiğini belirterek "Özel okullar, ne yazık ki eğitim kurumu u^ olmaktan uzaklaştılar, parayı eğitimin önüne geçirerek ticarethaneye dönüştüler" dedi. Ege Bölgesi Özel Okullar Derneği Başkanı Necdet Doğanata ise devletin özel okullardan vergi alarak çocuklannı özel okullara gönderen velileri cezalandırdığını ileri sürdü. Doğanata, devletin özel okullar ve velileri desteklemesi gerektiğini söyledi. İSTANBUL / tZMİR (Cumhuri- yet) - Öğrenci velileri, özel okulla- nn "eğitim kurumu" olmaktan çıka- rak "tfcarethaneye" dönüştüğünü ve devletin bu fıyat artışlan karşısında sessiz kalmasını anlayamadıklannı vurguladılar. Eğitimciler özel okul- lann başan düzeyinin tartışılması gerektiğini dile getirirken özel okul sahipleri, devletten KDV'yi kaldır- masını istediler. Özel okul fıyatlan 300 milyonla 4 mılyar arasmda de- ğişiyor. Özel Okul Velileri Derneği kuruculanndan Remzi Turtanak. yıllardıryapılan yûzde 100'lük fıyat artışlannın özel okullan kontenjan- lannı dolduramaz hale getirdiğini ve bugünkü fiyatlara ulaşılmasına neden olduğunu söyledi. Turtanak, "Özd okullar, ne yazık ki eğitim ku- rumu olmaktan uzaklaşarak parayı eğitimin önüne geçirerek ticaretha- neye dönüştü. Arük orta düze> gelir grubundaİd veüler bOe çocuklannı özel okullara gönderemezhale gekfi- ler. Okul patronlannın 'kontejanla- nmız dolmadı' di>e yakınmalanna haklan yok" diye konuştu. Özel okullar ise devletin öğret- men ücretlerinin tümûnü ya da bir kısmını ödemesini, KDV oranlannı düşürmesinı de bekliyor. Devleti kendileri için "kurtana" olarak gö- ren özel okullar, buna karşın önü- müzdeki yıl vehlerden isteyecekle- ri ücretlerde ABD'deki okullarla ya- • ArkasıSa. 19, Sû. 3te EĞÎTÎM-SEN: ÖZEL OKULLAR BAŞARISIZ • 19. Sayfada AÎHM' Ocalaıı davasmda geri saynn CHP Cenel Başkanı Altan Öymen 'Sağlambirtemel var, • Baykal, CHP'nin barajın altında kalmasından sonra istifa ederek siyasi yaşamına ara vermek zorunda kalırken gazeteci Altan Öymen partinin 6. genel başkanı oldu. Öymen partinin geleceğinden umutlu. CHP'nin sağlam temeline ve kendisine güveniyor. Önünde hem "kuşatılma" çabalanna karşı direnerek >artiye damgasını vurma hem de "Atatürk'üh )artisini" toparlayıp etkin bir muhalefet partisine lönüştürme görevi var. Yeni Genel Başkan Altan jymen ile CHP'yi ve geleceğe yönelik projelerini :onuştuk. TİJREY KÜSF* nytoftt • 12. Sayfada Hindistan'la Pakistan gerginliği STükleer korku ) Hint askerlerinin Keşmir'in Pakistan tarafina ait bölümündeki sınır köylerine, hedef gözetmeksizin açtığı ateş sonucu 2 kişi öldü, 4 kişi yaralandı. ABD Dışişleri Bakanlığı, Hüıdistan'la Pakistan'ın birer nükleer güç olduğuna dikkat çekerek Keşmir'deki gerginliğin bir savaşa dönüşmesi durumunda iki ülkenin birbirlerine atom bombası atmasmdan korktuklarmı bildirdi. Pakistan Başbakanı Navaz Şerif, önceki akşam Hindistan Başbakanı Atal Behari Vacpayi'yi, operasyonun boyutlannın tehlikeli aşamalara ulaşmaması için uyardı. • 11. Sayfada fATO SOMUT ADIM BEKLlYOR • 11. Sayfada Vera Chytilova'nın yönettiği 'Tuzaklar', yaşamımızdaki tuzaklarûzerine feminist bir kara mizah. Filnı, her gün gazetelerde okuduğumuz bir öyküye değiniyor. Uçan Süpürge Kadın FilmleriFestivali # Uçan Süpürge 2. Kadın Filmleri Festivali, bugün Ankara Devlet Opera ve Balesi'nde dûzenlenecek törenle başlıyor. Tören, TRT 2'den canh yayımlanacak. Festivalin bu yılki kadın yönetmeni Türkan Şoray. Ankara Üniversitesi Iletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Nilgûn Abisel'in hazırladığı 'Türkan Şoray Belgeseli' açılış töreninde gösterilecek. Yeşilçam'm, 1960 yılında sinemaya giren ve yıllar içinde Türk kadınmm geleneksel prototipini çizen sultanı Türkan Şoray'ın yönettiği ve oynadığı 6 fılm. festival süresince izlenebilecek. 6 Haziran'a dek sürecek olan festivalde 90'ın üzerinde fılm gösterilecek, çeşitli söyleşi ve paneller dûzenlenecek. 'Türkan Şoray Belgeseli' de açıhş törenindegösterilecek. ORTAÇAĞ KAFASI FAUST'A SALDIRDI • 75. Sayfada • 1984-1999 yıllan arasında 28 bin 278 kişinin ölümünden sonımlu tutulan PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yargılaması, Avrupa Insan Haklan Mahkemesi'nin DGM'lerle ilgili "bağımsız değillerdir" karannın ardından hükümet ve devlet yetkililerinin açıklamalanyla belirsizliğini koruyarak başlıyor. # Adalet Bakanı ve Ankara DGM Başsavcısı ile heyet başkanı ayn ayn yaptıklan açıklamalarda, duruşmanın kesinlikle 31 Mayıssaat 10.00'da başlayacağını vurgularken yargı çevrelerinde, hükümetin DGM'lerin sivüleştirilmesine ilişkin taslagı TBMM Başkanlığı'na göndermesi durumunda * yargılamanm "makul bir süre" ertelenebileceği değerlendirmesi yapılıyor. 1 4 . Sayfada Mudanya hazır tmraiı Adası ile irtibatın sağlandığı Mudanya iskelesindeki hazırlıklar da tamamlanıyor. tlçeye gruplar halinde gelen şehit yakınlannın, başta konaklama olmak üzere ihtiyaçlannın karşılanması amacıyla yoğun çaba gösteriliyor. # Öcalan davasını izlemek için yerli ve yabancı gazetecilerin ilçeye gelişleri devam ederken akredite olan yakJaşık 700 basın mensubu için bastınlan kimlik kartlarının dağıtunına da başlandı. • 4. Sayfada TBMM içtüzüğü değiştirilecek Hükümette öncelikbütçe vebankalar • DSP-MHP-ANAP koalisyonu, güvenoylamasından sonra öncelikli olarak bütçe ve bankalar yasasını çıkaracak. TBMM'nin hızlı çalıştınlması için içtüzükte değişiklik yapmaya hazırlanan hükümet, pişmanhk yasası, DGM'lerin sivilleştirilmesi, milletvekilliği dokunulmazlığının sınırlandınlması, yerel yönetim ve sosyal güvenlik reformunu da 2000 yılından önce çözmeyi planlıyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-lstıkrarsız koalis- yonlar veya geçiş dönemi hükümetleri nedeniyle yıl- lardır biriken sorunlar, 18 Nisan seçirnleriyle yenile- nen parlamento ve 57. hü- kümetin "öncefiki" günde- minde yoğun yer tutuyor. "Milliyetçi-AMASOLr ko- alisyonu, güvenoyu aldık- tan hemen sonra 1999 yılı bütçesi ile Bankalar Yasa- sı'nı çıkaracak. Reform ni- teliğindeki yasalann hızla yaşama geçirilebilmesi için TBMM Içtüzüğü'nde değişiklik yapmayı hedef- leyen hükümet, pişmanhk yasası, DGM'lerin sivilleş- tirilmesi, milletvekilliği dokunulmazlığının sınır- landın.ınası, yerel yönetim ve sosyal güvenlik refor- munu, 2000 yılından önce çıkarmayı amaçlıyor. • Arkası Sa. 19, Sû. 3te Hükümetten beklentiler farklı Işçi: Enflasyon Işveren: Vergi # Yeni hükümetten beklentilerini açıklayan Türk-îş. DlSK ve Hak-Iş, öncelikle kaçak işçilikle mücadele ve enflasyona kahcı çözüm bulunmasını isterken, işadamlan önceliği vergi yasalanna verdi. TOBB Başkanı Fuat Miras ve TlSK Başkanı Refik Baydur, peşin verginin ekonomiyi kilitlediğini belirterek vergi yasasmda gerekli düzenlemelerin bir an önce gerçekleştirilmesini istediler. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Işçi kesimi yeni hükümetten öncelikle sen- dikal haklann önündeki en- gellerin kaldınlmasua bek- lerken işveren, üretimi art- tıracak program istiyor. Yeni hükümetten beklen- tilerini açıklayan Türk-lş Genel Başkanı Bayram Meral, DlSK Genel Sekre- teri Murat Tokmak ve Hak-Iş Genel Başkanı Sa- fim Uslu, kaçak işçilikle et- kin şekılde mücadele edil- mesini. enflasyona karşı ciddi önlemler alınmasını istedi. TlSK Başkanı Refik Baydur, ekonomik ortamı sıkıntıya sokan vergi yasa- lanndaki gerekli düzenle- melerin bir an önce yapıl- M Arkası Sa. 19, SHS'te HÜKÜMET PROTOKOLÜ • 8. Sayfada IMF heyeti geliyor Koalisyon dış kaynağa mahkûni # Yeni hükümet, iç piyasalardaki faiz baskısını kırabilmek ve borçlanmayı uzun vadeye yayabihnek için gerekli dış kaynağı sağlamak amacıyla IMF anlaşma imzalamaya çahşacak. # Haziran ayının ilk yansmda Türkiye'ye gelecek olan IMF heyetinin, tanmsal desteklemeler ve personel ödemelerinde öngörülen enflasyon hedefine bağlı kalınması gerektiği yönünde uyanda bulunması bekleniyor. • 13. Sayfada Tırmık yeniden )aşlıyor. VDMENGfeirn kyazmyarm Uımhuriye! te SAYISAL LOTO ÇEKlLDl: 2-10-13-26-33-47 MlLLt PlYANGO • 7. Sayfada GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Yeni Hükümet llan Edildi Çeşitli yorumlar yapılıyor. Orneğin ana muhalefet FP'ye göre bu hükümet güven yerine kuşku veriyor. Küçük muhalefet DYP'nin genel başkanına göre, "bu hükümet 'derin devlet'//i eseri". Kimine göre, bakanlıklann bölüşümünden ANAP kârlı çıktı. Kimine göre, MHP "tam teslim". • Arkası Sa. 19, Sû. 1 'de Yazar kitabmı anlatıyor Murathan Mungan, Metis Yayınları arasında çıkan son kitabı "Üç Aynalı Kırk Oda"nın katmanlarını, yazma sürecini ve sözcüklerle ilişkisini Cumhuriyet Dergi için kaleme aldı: "Kitabımı okuyacaksınız değil mi?" GU1VDEM MUSTAFA BALBAY . .0 Ağacın Dalını. Geçen sonbaharda tanışıp günlüğünü tutmaya başladığım kestane ağactnın, nisan ortasında birden yapraklanmasından sonraki gelişimi, değişimi, dö- nüşümü paylaşılmayacak gibi değil... Bir süredir, "görevinin götürdüğü yere git" demek- ten, "yüreğinin götürdüğü yere git" demeye fırsatım olmamıştı. Ağaç aklıma geldikçe, uğrayacağıma söz verip gidemedigim bir dostu üzmüşüm gibi hayıfla- • Arkası Sa. 19, Sü. 8'de