Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 MART 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 13
btanbul
Detterdaplığı'na
atama
• tSTANBUL(AA)-
lstanbul Defterdarlığı
görevine, vekâleten Kadir
Boy getirildi. M. Akif
Hamzaçebi'nin Maliye
Bakanlığı Gelirler Genel
Müdürlüğü görevine
atanmasıyla boşalan
Defterdarlık görevini,
Defterdar Yardımcısı Kadir
Boy vekâleten yürütecek.
tstanbul'da, 6 yıldan bu
yana Defterdar
Yardımcılığı görevinde
bulunan Kadir Boy,
Türkiye vergi gelirlerinin
yüzde 40'tan fazlasını
sağlayan tstanbul'da,
tahsilattan sorumlu olarak
görev yapıyordu.
MF Başkanı
uyardı
• WASHINGTON (AA) -
L'luslararası Para Fonu
(IMF) Başkanı Michel
Camdessus, borç alan ve
veren ülkelerin, krediler
konusunda daha dikkatli
davranması gerektiğini
söyledi. Camdessus,
Washington'da
Uluslararası Bankacılar
Enstitüsü'nde yaptığı
konuşmada, kısa vadeli
krediler konusunda borç
alan ülkelerin daha dikkatli
olmasının önemıne işaret
ederek, bu ülkelerin
zamana gereksinimi olması
durumunda da borç veren
ülkelerin bekleyebilmesi
gerektiğini söyledi.
Siflorta sektörü
eksi bakiyede
• İSTANBUL(AA)-
Sigorta sektörünün, geçen
yıl topladığı her 100 liralık
prim karşılığında 101.2
liralık ödeme yaptığı
bildirildi. Sıgortacı
Gazetesi'nin yaptığı
araştırmaya göre, sigorta
sektöründe faaliyet
gösteren şirketlerin 1998
yılında topladığı pnmin
hasara oranı, yüzde 75.4
olarak gerçekleşti. Hasara,
yüzde 12.6'lık genel
giderler ve yüzde 13.2'lik
I ödenen komısyonlar da
, eklendiğinde, sigortacılann
"topladıklan her 100 lira
için 101.2 lira
ödediklerinin ortaya çıkbğı
kaydedildi.
Muhasebecilepfeı
talepleri
• Ekonomi Servisi -
Istanbul Serbest
Muhasebeci ve Mali
Müşavirler Odası, 1 Mart
Muhasebeciler Günü
dolayısıyla önceki gün bir
toplantı düzenledi.
Toplantıda, siyasi
partilerden mesleki ve
toplumsal talepleri
açıklandı. Siyasilerden,
basit usulde
vergilendirmede
muhasebecilerin
dışlanmaması. peşin
verginin yumuşatılması,
enflasyon muhasebesinin
uygulanması isteklerinde
bulunan muhasebecıler,
vergi denetiminin
arttınlması, naylon faturaya
karşı önlem alınması, çek
kullanımında yeni
düzenlemeye gidilmesi,
kara para incelemelerinin
yoğunlaştınlması ve vergi
tabanının genişletilmesini
talep ettiler.
Gözlep şubat
enflasyonunda
• ANKARA(ANKA)-
Toptan eşya fıyatlan
bazında enflasyonun 95 ay
aradan sonra ilk kez yüzde
50'nin altına inebileceğine
dönük beklenti, gözleri
bugün açıklanacak Şubat
ayı enflasyon rakamlanna
çevirdi. Yapılan
hesaplamalara göre toptan
eşya fiyatlanndaki Şubat
ayı artış oranımn yüzde
4.6'nın altında kalması
halinde. Ocak ayı sonunda
yüzde 50"ye gerileyen yıllık
artış oranı, bu defa da
yüzde 50'nin altına inecek.
Ekmek poşete
glremedi
• ANKARA(AA)-
Türkiye Fınncılar
Federasyonu ve Ankara
Fınncılar Odası Başkanı
Yusuf Ekşi, ekmekte poşet
uygulamasının üzerinden 6
ay geçmesine karşın
Türkiye genelinde başan
sağlanamadığını bildirdi.
Ekşi. ekmeğin poşetli
satılmasına fınncılann
karşı olmadığını, ancak
birçoğunun poşetleme
makinelerini temin
edemediklerini kaydetti.
Politikacıların borç erteleme ve faiz silme sözleri kredilerin geri dönüşünü engelliyor
Çiftçi siyasilere güvensiz
• Sıyasilerin seçim
dönemlerinde
bankadan kredi
çeken çiftçilere
yöneiik borç
erteleme ve faiz
silme yönündeki
vaatlerinin kredi
dönûşlerini
zorlaştırdığı ileri
sürüldü. Ziraat
Bankası yetkilileri
bu vaatler
yüzünden banka ve
çiftçinin karşı
karşıya geldiğini
söylediler.
HAZALATEŞÇAKIR
Ziraat Bankası'ndan üst
düzey bir yetkili, siyasile-
rin seçim dönemlerinde
bankadan kredi çeken çift-
çilere yönelik olarak borç
erteleme ve faiz silme yö-
nündeki vaatlerin kredi dönüş-
lerini soriaştırdığını bildirdi. Yet-
kili, "\featleryüzünden banka ve
çiftçi hasım oluyor. Kredi dönüs-
leri gerçekleştirilseydi bugün
GAP"a aynlan kredi payı ikiye
katianrdT diye konuştu.
Türkiye de tanmsal destekle-
me pcütıkalan konusunda yapı-
sal çözümlerüretilmezken, ban-
kalar da siyasiler yüzünden çift-
çilere verdikleri kredilerin geri
YetkilUer, seçimler öncesinde, siyasilere "Çiftçiye vaat dağjtmayırT uyansında bulunuyorlar.
dönmemesinden şikâyet ediyor.
Ziraat Bankası'ndan üst düzey
bir yetkili, sıyasilerin vaatleri yü-
zünden banka ile çiftçinin "ha-
snn" haline geldiğini belirterek
"Kredi tahsilaüan bu nedenler-
ledüşük kalıyor. Çiftçi borcunun
erteteneceği düşüncesiyle 4-5 yıl
ödemiyor. Bu nedenle de yeni kre-
di açdanuyor. Borçiargeri dönsey-
di, GAP'a bugün aktanlan kre-
di payı ikiye katianırdT görüşü-
nü bildirdi. Yetkili, seçimlere çok
az bir zaman kala, siyasilere "Çift-
çiye vaat dağrtmayın" uyansında
bulundu.
Sulama yapana önceük
Bu arada Güneydoğu Anado-
lu Projesi kapsamında sulamaya
yönelik çalışmalar yapan çiftçi-
lere kredi konusunda öncelik ta-
nıdıklannı belirten yetkili, "Top-
raksıziıısanlann gelirleri deyük-
sehilmeli. Şu anda meyvecilik,
bağcılık \e sö/Jesmeli fidanlıklar
konusunda bir dizi projeyüriitü-
yoruz"" dedi.
Özel sektörü Doğu ve Güney-
doğu Anadolu Bölgesi'ne çek-
meye çalıştıklannı belirten yet-
kili, "Firmalarla protokol yapıp
kredi acacağız. Sera ekipmanla-
n getirilecek. Biz firmalara kre-
di vereeegJz. Türk Kalkmma V'ak-
fi ile birükte 1999 yıhnda Adrya-
man'da seracılık çahşması
başlatıyoruz'" açıklamasını
yaptı.
'Tanm refonnu
zorunlıT
Tarıma yönelik mevcut
destekleme polıtikalannın
sektöre gerçek anlamda bir
yarar sağlamadığinı belirten
yetkili, bu alanda ciddi re-
formlara ihtıyaç bulunduğu-
nu belirtti.
Bugüne kadar uygulanan
tanmsal destekleme polıti-
kalanndan yeterince başan-
lı sonuç alınamadığını belir-
ten yetkili, çiftçiler ve ailele-
rine tanmsal üretim dışında
ış imkânı yaratılması gerek-
tiğini söyledi.
Dünya Bankası'nın
dayatması
Bu arada, Dünya Banka-
sı'nın dayatması sonucunda,
doğrudan gelir desteği siste-
mine geçilerek değiştirilme-
si tartışmaya açılan tanmsal
sübvansiyonlann tamamen kaldı-
nlması isteniyor.
Dünya Bankası yetkilileri, Zi-
raat Bankası tarafından verilen
kredi faizlerinin ticari faiz oran-
lanna yükseltilmesi, gübre süb-
vansiyonu yerine gelir yardımı
desteğine geçilmesi, fıyat politi-
kalanndan vazgeçilmesi ve ta-
nmsal KlT'lerin yeniden yapı-
landınlması isteklerinde bulun-
muşlardı.
Rantiye yakın taldbe ahııclı• Bankalar, bakanhğm isteği doğrultusunda 1998'de
yeniden değerleme artış oranı indirildikten sonra 2
milyar lira ve üzerinde faiz geliri elde edenlere ilişkin
listeleri Maliye 'ye gönderdi.
ANXARA (AA) - Maliye Ba- iz geliri elde edenlere ilişkin liste-
kanlıgj, bankalann da yardımıyla
faiz gelin elde edenlen yakın ta-
kibe aldı. Faiz geliri elde edenle-
rin devletten vergi kaçirmasına en-
gel olrnak amacıyla yapılan hazır-
lıklar bûyük ölçüde tamamlandı.
Bankalar, bakanhğın isteği doğ-
rultusıjıda, 1998'de yeniden de-
ğerletne artış oranı indirildikten
sonra 2 milyar lira ve üzerinde fa-
leri, şubat sonuna kadar maliyeye
gönderdi. Bankalann elindeki ran-
tiye listeleri, kısa süre içınde Ge-
lirler Genel Müdürlüğü'nün Ver-
gi lstihbarat Merkezi'ne yüklene-
cek. Bu yükleme sırasında bir ban-
kanın çeşıtli şubeleri ya da farklı
bankalarda hesap açtınp da değı-
şik miktarlarda faiz geliri elde
edenlerin toplam faiz tutarlanna da
ulasılacak. Böylece 1998 yılında
elde ettiği faiz gelirleri 11 milyar
737 milyon 89 bin lira ve üzerin-
de olup da beyanname vermesı ge-
reken mükellefler de tek tek belir-
lenecek.
Çapraz kontrol gelecek
Gelirler Genel Müdürlüğü, söz
konusu bilgiler ışığında defterdar-
lıklan da illerinde faiz geliri elde
edenler konusunda bilgilendire-
cek ve bu kışıler içın erken uyan
sısteminin devre>'e sokulmasını ıs-
teyecek. Bu çerçevede vergi ele-
manlan gerekirse o vatandaşa, mart
ayı sonuna kadar faiz gelirleri için
beyanname vermesi gerektiği uya-
nsında bulunacak. Gelirler Genel
Müdürlüğü, optik okuyuculu ge-
lir vergisi beyannameierini nisan-
dan itibaren hızlı bir şekılde değer-
lendirmeye alacak.
Bu işlemın ardından. geçen yıl
11.7 milyar lira ve üzerinde faiz ge-
liri elde ettiği halde gelır vergisi bil-
diriminde bulunmayanlann belir-
lenmesine geçilecek. Bankalann
gönderdikleri listeler ve çapraz
kontrol sistemiyle hiç bildinmde
bulunmayan ya da eksik bildirim-
de bulunarak vergi kaçıran ranti-
yeler tek tek ortaya çıkanlacak.
Ato Maliye 189
Bu arada. 31 Mart tanhinin Kur-
ban Bayramı'na rastlaması nede-
niyle beyanname verme süresinin
1 Nisan'dasonaereceği açtklandı.
tstanbul Defterdarlığı'nca. beyan-
nameleri doldurmalanna yardım-
cı olmak amacıyla tüm vergi da-
irelerinde Vergi Danışma Birimle-
ri oluşturulduğu kaydedildi. Mü-
kellefler -0212-511' 10 22, 0212-
5142000(44 nat) (1342-1350-1351)"
ve Ak> Maliye 189 telefonlar ara-
cılığı ile ulaşabılecekler.
DOGUŞ HOLDİNG, OEB
S
YE ÇEKİLDtĞÎNİ BİLDtRDt
POAŞ ihalesi iptal edilecek
Ekc«omi Servisi - Garanti Bankası ve
Doğuş Holding, Petrol Ofisi A.Ş.'nin
(POAS) yüzde 51 hissesinin satışına iliş-
kin ihaleden çekildigini Özelleştirme lda-
rcsi Başkanlığı'na (ÖİB) bildirdi. Özel-
leştinne Yüksek Kurulu'nun (ÖYK) 15
Temnruz 1998 tarihinde aldığı karar ge-
reğinoe Ortak Girişim Gnıbu'nun ihale-
den çekilmesi POAŞ satış ihalesinın ip-
talini getirecek.
tstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda
(İMKB) hısseleri işlem gören Garanti
Bankiii ve POAŞ sıralan sabah saatle-
rinde geçici olarak kapatıldı. Garanti Ban-
kası'mı Borsa Başkanlığı'nca istenen
açıklanayı göndermesinden sonra. her
2 şirkerin hisseleri saat 11.15'ten sonra
işlem görmeye başladı.
Bankadan yapılan açıklamaya göre,
Ortak Girişim Grubu tarafından dün Özel-
lestirme Idaresi'ne gönderilen yazıda,
Rekabet Kurumu'nun POAŞ'ın yüzde
51 hissesinin satışına ilişkin gönderdiği
koşullann ihaleden sonra belirlendiğin-
den şartnamenin değiştirilmesini gerek-
tirdiği kaydedildi.
Yazıda aynca, söz konusu koşullann iha-
le öncesinde belirlenmiş olması nede-
niyle ihaleye çıkanlan ile sonuç olarak sa-
tılmak isteneni farklı nitelikte olmasına
yol açtığı vurgulandı.
ÖİB. Doğuş Holding'Garanti Bankası or-
taklığının Petrol Ofisi ihalesinden çekil-
diğine ilişkin bildıriminin önceki gün Özel-
lestirme tdaresi'ne geldiğini bildirdi. Özel-
lestirme Idaresi Başkanlığf ndan yapılan
açıklamada, "Bildirim, idaremiz tarafin-
dan değerlendirildikten sonra yapılacak
işlemlere ilişkin bilgiler kamuoyuna du-
vurulacak"
7
denildi.
ABD ACtL DURUM PLANI HAZIRLADI
2000 sendromu büyüyor
Ekonomi Servisi - Üçüncü
bin yıla 303 gün kala bilgisa-
yarlann tanh okuyamamasın-
dan kaynaklanan "2000 soru-
nu"na karşı hazırlıklar sürer-
ken endişeler de giderek bü-
yüyor. 2000 sorunuyla ılgili
Fılipinler'in başkentı Manıla'da düzenle-
nen ıki günlük uluslararası konferansta ko-
nusan ABD'nin 2000 Dönüşümü'yle tlgi-
li Başkanhk Konseyi Başkanı John Koski-
nen, soruna karşı ülkesinin acil durum pla-
nı hazırladığını belirterek bu planın iki üç
ay yetecek miktarda petrol stoklamayı ve
50 milyar dolar yeni para basmayı içerdi-
ğini bildirdi.
"Y2K" olarak da adlandınlan 2000 so-
rununun dünya ekonomisinde durgunluğa
yol açacağı endişelerine karşm Koskinen,
bu tahminlere katılmadığını söyleyerek
"Bu olaym ABD'nin Gayri Safi MilB Ha-
sılası'nda ancak binde 2 ya
da 3 oramnda bir azalmaya
voi açmasmı bekiiyoruz" gö-
rüşünü savundu. Koskinen,
ABD'-nin yüzde 79 oranın-
da 2000 yılı sorununa kar-
şı hazirlandığını söyleyerek
-Ancak bügisayar sistemlerinin bozuhna-
sındankaynaklanandağrtunaksaklıklarıve
kıthklargörülebilir'' dedi. Sorunun yol aça-
bileceği problemlerin gerçek boyutlannın
önümüzdekı 6 ay içinde yapılacak araştır-
malarla daha iyi anlaşılabileceğini ifade
eden Koskinen. ABD'nin 1 Ocak 2000 gü-
nüne dek soruna karşı gereken önlemleri
almayan ülkeler için yaptınm getirmeyi
düşünmediğini sö> ledi. Koskinen. "Sorun,
o tarihte sistemlerinin isleyip iskmeyeceğL
Eğer sistemleri işlemezse biı ülkeler ulus-
lararası faaliyetlerin dışında kalacak, bu
da başh başına bir yapönmdır'' dedi.
Yazar ve sanatçıları ayağa kaldıran vergi
VERGİ
SORUMIARIMIZ
Malr/e Bakanlığı bir teblığ ya-
yımlacı. yazar ve sanatçıları üzdü,
ayağa tıldırdı. 221 sayılı gelir ver-
gisi tebtıği neler getiriyordu ki, ül-
kenin yazanı, çizeni, düşüneni, üre-
teni ayağa kalkmış bağınyordu
böyle. Bakanlık, hem de seçime
giderav ak bu seçkin ınsanlan ne-
denkarsısınaalrnış,incitmisti! Ko-
nuyu yakından inceleyelim.
Maljye Bakanlığı, öteden beri
haber. talk-show ve yanşma prog-
ramlan yoluyla televizyon yapım-
cılanrrn, diğer yazar ve sanatçıla-
ra oranla yüksek getiri elde etme-
lerine karşın "teiif kazancı" sayı-
lan bu gelirlen nedeniyle sadece
% 10 gıbı çok düşük oranda vergi-
lendirraelerini yeterli bulmuyor-
du. Milıye'ye göre. sporcular gi-
bi bu kcsimde de önemsenecek dü-
zeyde -.-ergi kaybı yaşanmaktaydı
ve duruma bir çözüm bulunmally-
dı. Işte, 19 Şubat 1999 tarihinde ya-
yımlanan 221 sayılı tebliğ bu ara-
yışlann bir sonucuydu.
Sanatçılara neler getirdi!
Tebliğe göre "teüf kazana" el-
de edenlerbu işi sürekiyapıyor ise-
ler, %10 vergi kesintisi dışında
"serbest meslek defteri" turmak
yoluyla gerçek kazançlan sapta-
nacak, bu kazançlan üzerinden ay-
nca vergilendirilecekler. Sürekli
telifkazana elde edenler. 31.3.1999
tarihine dek defter tasdık etrirecek,
1.1.1999 tarihinden itibaren tüm
gelir ve giderlerini bu deftere işle-
yerek gerçek usulde vergilendiri-
lecekler.
Bu yöntemle, bir yandan yıl so-
nunda "ekgefirvçrgja" yaratılacak,
dığer yandan telıf hakkı tutan üze-
rinden aylık KDV ödenmesi gün-
deme gelecektir. Aynca, bu yöntem-
le uygulanan yıl kazançlan üze-
rinden % 15 oranında üç aylık "ge-
çki vergi'' ödenmesi de gündeme
gelecektir. 221 sayılı tebliğin yazar
ve sanatçılara getirdikleri özet ola-
rak bunlardır.
Tam da söz yerini bulmuş, yük-
sek düzeyde ve sürekli '^enfkazan-
a" elde edenlen gerçek usulde ver-
gilendirmeyi amaçlayarak çıkan-
mv^mım.mL) « Ş W )
lan tebliğin, telif haklan faaliyeti-
nin "süreklöiğinr net bir şekılde
tanımlayamamış olması belirsiz-
liklerin ve yorum farklılıklanrun or-
taya çıkmasma, telif kazancı elde
edenleri kaygılandıracak, huzur-
suz edecek ortamın oluşmasına ne-
den olmuştur. Tebliğin aşağıdaki
noktalardan elesnrilmesine kaölma-
mak mümkün değildir.
• Tebliğde, telif kazançlan için
defter tutma konusunda bir alt sı-
nır belirtilmemiştir. Söz gelimi,
yıllık 20 milyon TL. "teüf hakta"
kazancı elde edenler 150-200 mil-
yon TL. harcayarak defter tuttur-
mak zorunda kalabileceklerdir. Bu.
kırtasiyeciliği arttırmanın ötesinde,
kaynaklann yararsız ve körü kul-
lanılmasının çarpıcı örneğidir.
• Telifkazançlannda defter tut-
mak için öngörülen tek koşul, fa-
aliyetin sürekli (mutad) yapılıyor
olmasıdır. Süreklilikten neyin an-
laşılması gerektiği tebliğde açık
bir şekilde belırtilmedığinden fark-
lı yorum ve uygulamalarla yargı
önündeki vergi dosyalanrun sayı-
sı artacaktır.
Örneğin, yılda bir, ama her yıl
birkitap çıkaran biryazanmızın bu
işi sürekli mi sayılacak, yoksa an-
zi mi? Tebliğe bakarak bu soruyu
yanıtlamak oldukça zor.
• Ne yazık ki, Maliye Bakanlı-
ğımız toplumsal önem taşıyan bir-
çok konuda olduğu gibi bu kez de
yasa ile düzenlenmesi gereken bir
konuyu tebliğ yoluyla düzenleme-
yi seçmiştır.
Şürier de vergi kaçıracak!
Vergi yasalanmız, defter tutul-
ması gerekiyorken bu yükümlülü-
ğün yerine getirilmemesi işlemini
"vergi kaçakçılığı'' suçu saymışür.
Söz gelimi, çeşitli kültür ve sa-
nat dergilerimiz, şair AB Yfice'nin
yazdığı şiirleri bilgısi olarak ya da
olmayarak telif hakkı ödemeden
çeşitli sayılannda yayımlasalar, Ali
Yüce şiir yazma, dergilerse telif
ödemeden yayımlama işini "sü-
rekli'' yapsalar. Ali Yüce, telif üc-
reti almadağı halde, önce muhase-
beci tutacak, dahasonra 31.12.1999
tarihine dek defter ve serbest mes-
lek makbuzu tasdik ettirecek, ay-
da bir KDV ödeyecek, üç ayda bir
kazancı üzerinden "gecid vergi öde-
yecek", her yıl sonunda yıllık ka-
zancını saptayarak beyan edecek.
Şair Ali Yüce, yukanda sayılan
yükümlülükleri yerine getirmeden,
kendisinin de bilgisi olmadan her
ay bir şiinnin dergilerde yayım-
lanması nedeniyle, bir gün kendi-
sini "vergi kaçuma" suçuyla yar-
gı karşısında bulabilecektır. Bu
kez, şiirleri yoluyla vergi kayıp ve
kaçağına neden olduğu için yargı-
lanacak. Ne tuhaf değıl mi?..
ÇİFTÇİ DOSTU
SADULLAH USUMİ
Milyonlarca Çiftçinin
Son Umudu: Tütün...
Ege Ekici Tütün Piyasası birkaç gün içınde açı-
lacak. Ancak 10 yıldan beri piyasaların gecikerek
açilması ve yeterince fryat verilmemesi üreticıyi eko-
nomik bunalıma sürükledi.
Hükümet değişikliği nedeni ile ilk günlerde tat-
lı hayallere kapılan milyonlarca tütün üreticisi açı-
lış gecikince gene karamsariığa kapıldı.
Son derece ciddi yapılan hesaplara göre bir ki-
10 tütünün maliyeti 1 milyon 600 bin liraya yakın.
Yüksek faizli kredi kullanan veya tefecilerden borç
alan üreticilerin maliyeti ise iki milyon lirayı geçi-
yor.
Bu nedenle, üreticilerin bu yıl baş fiyat beklen-
tisi 1 milyon 750 bin lira. Aynca Tekel'in de tücca-
nn da tütün bedellerini en çok bir veya iki ay için-
de ödemesi...
Tütün bölgelerinde yayılan dedikodular olduk-
ça ürkütücü... Tekel'den sorumlu Sanayi Bakanı
Metin Şahin'in 1 milyon 600 bin lira baş fiyat ver-
mek istediği halde, Hazine çevrelennin 1 milyon
200 bin liranın üstüne çıkmamakta dırendiği ve bu
yüzden piyasa açılışının geciktiği ileri sürülüyor.
Eğer baş fiyat 1 milyon 500 bin liranın altında
ilan edilirse, tütün üreticilen bankalara ve tefeci-
lere olan borçlannı ödeyemeyecekler... Traktörle-
rini, hayvanlannı ve belki de tarlalannı satmak zo-
runda kalacaklar.
Tanm kesiminde durum son derece kötü. Zira,
1998 yılında çiftçinin hiçbir üründen yüzü gülme-
di. Buğdaya, yulafa, arpaya, mısıra, pamuğa, ay-
çiçeğine, zeytinyağına hem iyi fiyat verilmedi, hem
de hükümetler koruma görevlerinı yapamadıklan
için, çiftçi ürünlerini çok düşük fiyatlarla sattı...
Tüccar ve sanayici de çiftçinin hakkı olan parala-
n kasalarına aktardı...
•••
Aynca tütün eksperleri de kırgın. Tekel çalışan-
lanna her yıl alımlar sırasında fazla çalışma karşı-
lığı yapılan ödemeler kısıtlandı. 20 yıldan beri üç
maaş civannda aldıklan ek ücretler, yeni kararna-
me ile 2 maaşa düşürüldü. Bu uygulamadan da
en çok zaran eksperler gördü... Bina içlerinde çay
kahve dağıtan personelden hiçbir farkları kalma-
dı...
Türkiye'nin beş bölgesinde gerek tespitler, ge-
rekse alımlar sırasında aylarca evlerinden uzak-
larda, dağlarda, bayırlarda son derece kötü koşul-
lar altında görev yapan eksperlerden bir aylık üc-
retin esirgenmesi büyük tepki yarattı...
Tütün eksperleri, haklannı düzeltecek bir degi-
şiklik yapılmadığı takdirde piyasanın açıldığı gün
toplu olarak viziteye çıkacaklar. Tütün eksperleri-
ne yapılan bu haksızlığa büyük tepki gösteren tü-
tün üreticilen bile eksperleri destekleyecek...
Akhisar, Ege Bölgesi'nın en yoğun ve en kalite-
11 tütün üreten bölgelerinden biri. Akhisar Ziraat Oda-
sı Başkanı Naci Özkara yıllardan beri çektikleri
sıkıntılan şöyle dile getiriyor:
"Tüccar ve sanayicıden yana olan hükümetler
çiftçiyi çıra gibiyaktılar. Pamukçu, buğdaycı, zey-
tinci, karpuzcu battı... Son umut tütünde. Eğer,
tütüne en azından 1 milyon 600 bin lira fiyat ve-
rilmezse, ortalama fiyat tavana yakın olmazsa, pa-
ralan da birkaç ay geciktirilirse çiftçinin 1999 yı-
lında yeni ürünü ekecek gücü kalmaz."
Denizli Ziraat Odası Başkanı Rıza Ertuğrul Şen
de Özkara ile aynı görüşleri paylaşıyor ve "1 mil-
yon 600 bin liranın altında fiyat verilirse çiftçi bu
yılaçkalır'dıyor...
Iş sadece fıyat vermekle de bitmiyor. Tütün alım
piyasalan tamamen yabancı şirketlerin denetimi-
ne girdi. Türk tütün üreticisini de tüccannı da par-
mağının ucunda oynatıyor. Eğer hükümet gerek-
li önlemleri almazsa, çiftçimiz bu yıl da yabancı şir-
ketlere yem olacaktır...
•••
Eski Tekel genel müdürlerinden Orhan Özet'in
başkanlığında iki aydan beri çalışmalarını sürdü-
ren "Tütün Platformu"piyasadauygulanmasını is-
tedikleri önerileri açıkladılar:
1. Tekel hem kendi fabrikasyon ihtiyacı, hem de
destekleme alımları için tüccar ile aynı gün piya-
saya girmeli ve alımlara başlamalıdır. Tüccarın,
Tekel'den önce alımlara girmesi önlenmelidir.
2. Tekel'in üretıcilerden aldığı tütünleri, dış alı-
cılar adına hareket eden firmalar işlenmeden se-
çerek satın almaktadır. Geriye kalan tütünler Te-
kel tarafından işlenmektedir. Işlenmiş tütünlerin
bir kısmını da dış alıcılar yine seçerek satın al-
maktadır. Böylece, Tekel dış alıcılann seçiminden
arta kalan, onların beğenmediği tütünleri kullan-
maya mahkûm edilmekte, çokuluslu şirketler ile
rekabet edebilecek kalitede sigara üretmesi im-
kânsız hale gelmektedir... Bu nedenler göz önün-
detutularak, bu yıl Ege Bölgesi tütünlerinden baş-
lanarak tüccara işlenmemiş tütün satışı durdurul-
malıdır.
3. Tüccar, üreticiden satın aldıklan tütünlerin
bedelini bu tütünleri Izmir'e naklettikten, hatta iş-
lemeye başladıktan üç veya dört ay sonra öde-
mektedir. Yasaya aykın olarak süregeten ve üreticileri
son derece mağdur eden bu uygulamaya imkân
verilmemelıdir...
30GÛN
90O0N
180 GON
360 GON
»1HER
100.000 TL
İÇİN5.488
16.969
33.241
86.740
ns|t|
HER
1000 USO
İÇİN
6.50
21.08
41.24
82.78
NET
HER
1000 DM
ICtN
6.22
19.79
38.72
78.16
KÂR
HER
1000 EUBO
İÇİN
8.50
-
-
-
01 Itart 1998'de
Ihlas Flnans'a 100.000 TL
yatıranlann paralan
01 Mart 1999da
187.000 TL oUu.
nlCRETSlZ
Hİ7IIFT HATTI
RSANÇ!
İ İhlas Finans
ŞUBEUERİMİZ 6ĞLE TATİÜ VE CUMARTE5İLERİ (12K10-17K») AÇIKT1R.