Katalog

CumhuriyeC INTERNET'TE www.cumhuriyet.com.tr www.cumhuriyet.com H Cumhuriye Q)iO"7.4 CumhuriyetR A D Y O İSTANBULVE ÇEVREStNDE YAYINDAYIZ 75. YIL SAYI: 26810 / 175000 TL (KDVıçinde) WRUCUSU: YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 3 MART 1999 ÇARŞAMBA 1982 Anayasası ile ilk ve orta dereceli bütün okullarda dini eğitim zorunlu oldu Öğnetimyasasıyok sayıldıLİSeye dönüştürüldü Eğitimde çok başhhğın ve dinselliğin giderilmesi için 1924'te çıkanlan Öğretim Birliği Yasası 12 Eylül'de çiğnendi. Eski Demokrat Parti, yasayı delerek günümüz eğitiminde dinci kadrolaşmanın yolunu açtı.Yalnızca erkek öğrencilerin okuduğu imam-hatip okullan liseye dönüştü. 12 Eylül yönetiminin başbakanı Bülent Ulusu, imam-hatip lisesi mezunlannın yüksekokula girmesini sağladı. • 3. Sayfada 75. yıldönümü kutlanıyor Tarihe "üç Devrim Yasası" olarak geçen ve halifelik ile şeriye ve evkaf vekâletini kaldırarak öğretim birliğini gerçekleştiren yasalann kabulünün 75. yıh kutlanıyor. Çağdaşlaşmada önemli adımlar olarak kabul edilen bu üç yasadan 430 sayılı Öğretim Birliği Yasası ile öğretimde birlik ve bütünlük sağlandı. Eğitim ve öğretim işleri Milli Eğitim Bakanlığı'nın denetimine verildi. • 3. Sayfada Çağdas atılım sürmell' öğretim Birliği Yasası'nın 75. yıldönümünü değerlendiren Eğit-Der Genel Başkanı Mustafa Gazalcı, son yıllarda ortaya çıkan irtica tehlikesinin öğretim birliğinin bozulmasmdan kaynaklandığını söyledi. 8 yıllık eğitime geçişin önemli bir adım olduğunu belirten Gazalcı, "Zaman geçirilmeden ders kitaplan ve programlar da öğretim birliği anlayışıyla yeniden hazırlanmalıdır" dedi. • 3. Sayfada Adalet Bakanlığı, 'bölücü girişime' karşı ceza yasasının 'idam' hükmünü anımsattı YargıyaApo geııelgBaşsavcılıklara genelge Adalet Bakanhğı, Öcalan soruşturmasmda her türlü açıklama ve bilgilendirmenin Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi'nce yapılacağını açıkladı. Bakanlık, PKK dışında faaliyet yürütenlerin Öcalan lehine mesaj, basın açıklaması ve görüntüleri 'yayımlaması' veya 'buna teşebbüs etmesi' halinde yasal önlemler alınacağını bildirdi. Başsavcılıklara genelge gönderen Adalet Bakanlığı, 'siyasi ve kültürel' amaçlı da olsa, bölücülük yaptığı saptanan vakıf ve dernekler hakkında kapatma davası açılması talimatını verdi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Adalet Ba- kanı SeiçukÖztek. Abdullah Öcalan lehinde gi- rişimde bulunması olası dernek, vakıf. yayın or- ganı. kişi ve kurumlara karşı sert önlemler ıçe- ren bir genelge yayımladı. Adalet Bakanlığı, cumhuriyet savcılıklanna ılettiği talımatta, "doğnıdkn veya dolayh" bölücülük içeren "si- yasi ve kültürel aiüaçjı" girişimlerin yanı sıra "bunlara teşebbüs edenlerin" de cezalandınl- masını istedi. Bakanlık, Öcalan soruşturması ve davasıyla ilgili her türlü bilgilendirme yetkisi- nin Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi'nde bu- lunduğu konusunda savcılan uyardı. Adalet Bakanı Selçuk Öztek'in imzasıyla DGM cumhuriyet başsavcılanna ve cumhuriyet savcılanna göndenlen genelgede, anayasanın 12. maddesinde herkesin kişiliğine bağlı, doku- nulmaz, devTedilmez, vazgeçilmez temel hakla- n bulunduğu, bu haklann ne şekılde sınırlana- cağının da 13. maddede yer aldığı anımsatıldı. Terörle Mücadele Yasası'nın ilgili maddele- rinin "terör örgütierini kuranlar veya faaliyetle- rini dftzenleyenler veya yönetenler veya propa- gandasını yapanlara karşı" cezai yaptınmlan düzenlediğine işaret edilen genelgede, aynı doğ- rultudaki Türk Ceza Yasası'nın (TCK.) ilgili maddelerine de dikkat çekildi Genelgede, TCK'nin 125. maddesinin "devtet topraklan- run tamamını veya bir kısmını yabancı bir dev- k'tin hâkimiycti ahına koymaya veya devletin is- tiklalini tenkise veya birliğini bozmaya veya dev- letin hâkimiyeti alünda bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya matuf bir fiili işleyen kimsenin ölüm cezasrv la cezalan- dınlması r 'nı öngördüğü anımsatıldı. 3984 sayılı Radyo ve Televızyonlann Kuru- luşu ve Yayınlan Hakkında Yasa'nın "toplumu UArkasıSa.l9,Sû.8-de T P A O s o r u ş t u r m a s ı 270 mifyon dolar toprağagömüldü• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı müfettişleri, Kazakistan'daki yaklaşık 95 trilyon liralık batık yatınmda en büyük kalemin arama ve sondaj faaliyetlerine aynldığını saptadı. ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - Enerji ve Tabii Kay- naklar Bakanlığı Tef- tış Kurulu Başkanlı- ğı'nınTPAO'yla ilgi- li soruşturması. Ka- zakistan'da petrol ara- ma faaliyetlerinde en büyük kaybın arama ve sondaj çalışmala- nnda olduğunu orta- ya koydu. Kurumun 270 milyon dolar (yaklaşık 95 trilyon lira) zarara uğratılma- sıyla ilgili soruşturma raporunu Ankara Cumhuriyet Başsav- cılığı'na gönderen Enerji ve Tabii Kay- naklar Bakanı Ziya Aktaş. "Olayla ilgili aylanür süren bir tef- tiş vardı. Ben, o teftiş raporunun gereğini yerine getirdim. Onu yerine getirirken ger- çekten üzüntü duy- dum" diye konuştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Teftiş Kurulu'nun, kamuda son yılla- nn en büyük kaynak yitimine neden olan "Kazakistan petrol yatınmı''na ilişkın soruşturma dosyası 8'i bürok- rat, 9'u eski yönetici olmak üzere 17 yönetici hakkında "görevi ihmal" suçlamasıyla Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmişti. Müfettişlerin çalışmalan sırasında incelemelerine konu olan denetim ra- porlanna göre; "Kazaktürkmunay ortak guişimi" ilk kurulduğunda, ta- Biiyükelci Parris ABD'nin Hazar planı 1- Hazar'da bölgesel ihtilaflar kalkacak, ticari firsat artacak. 2- Hazar ülkelerinin bağımsızhğını destekliyoruz. 3- Serbest pazar ve liberalleşmeyle demokratik kurumlar oluşacak. 4- ABD ve müttefiklerinin enerji ihtiyacı garanti altına ahnacak. • 6. Sayfada raflar TPAO ile Mu- naigas ve KazNlG- Rî idi ve mülkiyet paylan sırasıyla T- PAO'nun yüzde 49, Munaigas'ın yüzde 25. KazNlGRÎnin de yüzde 26 idi. 1997 yıhnda Kazak fîrmalan hisselerini Kazakoil'e devretti. Ortak girişimin amacı Kazakistan'da "mutabakata vanl- mış sahalarda bula- nan hidrokarbonla- n aramak, geliştir- mek. çıkarmak ve pazarlamak" olarak belirlendi. Girişime, 31 Arahk 1997'de Kazakistan Cumhu- riyeti topraklan üze- rinde 7 ruhsatlı alan- da faaliyetlerini yü- rütmeyetkisi verildi. Ortak girişim 3 Şubat 1997itibany- laonaylandı. Rapor- lara göre. ortak giri- şimin maliyetinin tutan 1997'de 41.1 milyon dolar. 1996'da 26.3 milyon dolar olarak gerçekleşti. 1996-31 Arahk 1997 ve 1996 ara- ma ve geliştirme maliyetleri şöyle gerçekleşti: Arama: 1996'da 118 milyon 828 bin, 1997'de 113 milyon 68 bin. Sondaj: 1996'da 7 milyon 659 bin, 1997'de 17 milyon 310 bin dolar. Jeofîzik 1996'da 9 milyon 855 bin MArkasıSa. 19,SiL3'te ABD 'nin yeni hedefi boru hattı Kerkük-YumurtaJık boru hattı, ABD uçaklannın önceki gün ikinci saldırısıyla yine hasar gördü. IrakJılar önceki günkü petrol pompalama merkezinin "yüzde 100 tah- rip olduğunu" öne sürdüler. Toplam 3 istasyonıı devre dışı kalan Kerkük-Yumurta- hk hattının birkaç ay açılmayacağı belirtiliyor. (Fotoğraf: REUTER) • 11. Sayfada MHP İLÇE BAŞKANINA 16YILAĞIRHAPIS İSTENDİ • 5. Sayfada FAZtLET PARTISİ'NİN HEDEFİ VAROŞLAR • 5. Sayfada ŞİŞLÎ BELEDİYE BAŞKANI'NA MESLEKİ SORUŞTURMA W 6. Sayfada DEMİR BUNALIMI FUTBOL SAHASINDA M 19. Sayfada GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Vaket'in Bir Başka Yüzü... Bir büyük gazetemiz var. Adını söylemeye gerek yok. Değişken doğasından söz etsek hangi büyük ga- zete olduğu hemen anlaşılır. Siyaset adamını bir süre göklere çıkarır. Fakat, göklere çıkardığı siyasetçinin ayağı biraz sür- çünce, o güne kadar o siyasetçiden eleştiriyi esirge- meyenleri sollar geçer. UArkasıSa. 19, Sü. l'de Mudanya Avrupa 'nın gözü Imralı'da • 24 Mart'taki Öcalan duruşmasını izlemek için rekor sayıda başvuru yapıldığı belirtildi. Öcalan'ı Imralı Adası'nda sorgulayan DGM savcılan Nuh Mete Yüksel. Talat Şalk ve Hamza Keleş, ek iddianame için çalışmaya başladı. • Pangalos, hükümetinin Öcalan'ı aracı bir ülke eliyle Türkiye'ye teslim ettigini belirttiği itirafında "Öcalan konusunda önümüzde çok seçenek vardı. Biz en az zarar verici olanını seçtik. Bundan başka da çare kalmamıştı" diye konuştu. HaberMerkezi -Abdullah Öca- lan'ın tmralı Adası'nda 24 Mart Çarşamba gûnü yapılacak duruş- masını izlemek için Avrupa ülke- lerinden, Adalet ve Dışişleri ba- kanlıklanna yoğun başvuru yapı- lıyor. Eski Yunanistan Dışişleri Bakanı Theodoros Pangalos, Yu- nan hükümetinin. Öcalan'ın "ara- cı bir ülke eliyle Türkiye'ye gizlice testimine karar vermek zorunda kaldığmı" dolayh yoldan itiraf et- ti. Adalet ve Dışişleri yetkilileri, Avrupa ülkelerinin duruşmalarda gözlemci bulundurma istemlerini geri çevirdiklerini, duruşmalara ancak izleyici olarak girebilmele- rine izin verildigini belirttiler. Yet- kililer, duruşmalarda aynca ya- bancı ülkeleri temsilen avukat da bulunmasına izin verilmeyecegi- ni kaydettiler. Öcalan'ın yargılan- masmda, son derece adil ve ulus- lararası hukuk kurallanna uygun tavır sergileneceğini vurgulayan yetkililer. şu anda en büyük soru- nun DGM'de görev yapacak olan askeri yargıçlann durumu oldu- ğunu, bunun da seçimden sonra UArkasıSa. 19,Sü. 4'te 'Önemli olan kaynak' Hükümetin açıkladığı Gü- neydoğu paketinde, 1999 bütçesinde de öngö- rüldüğü gibi yeni yatırımlara yer verilmemesi dik- kat çekti. Sağlık-eğitim gibi uygulamalar da pa- ket içerisinde görülürken devletin bir ihale ite 300 trilyon lira borçlandığı ortamda gerekli olan 40.5 trilyonluk kaynağın yetersiz olduğu belirtildi. • 7. Sayfada Doğu sağlık hizmeti bekliyor Sağlık Bakanlı- ğı'nın verilerine göre doğu illerindekı sağlık per- soneli ve hastane sayısı batıdakinden çok düşük. 1995 yılı rakamlarına göre Istanbul'da uzman he- kim sayısı 8 bin iken Siirt'te 13, Hakkâri ve Muş'ta 19, Iğdır'da 12, Şırnak'ta ise 2 olarak saptandı. Bölgedeki hastanelerde yatak sayısı da diğer il- lere göre pek farklı değil. Bulaşıcı hastalıklann da son yıllarda arttığı beliriendi. • 7. Sayfada BORSA Dün 3817 Önceki 3893 DOLAR ODün 357.750 Önceki 356.OOO MARK ODün 199.6OO Önceki 199.200 ALTIN ODün 3.315.OOO önceki 3.285.OOO Eğitim paketine 63 trilyon MEB, Güneydoğu'da OHAL ve mücavir kapsamındaki 11 ilde gerçek- leştireceği eğitim paketi için 63 trilyon 137 milyar liraya gereksinim olduğunu saptadı. Yalnızca 619 kapalı okulun onanmı için 6 trilyon lira maliyet he- saplayan bakanlık, terör nedeniyle zarar gören bölgede, uzun süreli tedavi görecek çocuklar için de hastane okullan açacak. • 7. Sayfada L t S E L E R E G î R t Ş DENEME SINAVI Ozel Dershaneler Birliği Derneği (ÖZ.DE.BİR.) ileortaklaşa yürütülen bu çalışma 8. Sayfada c K H U M 0 t H U Z R ! L M Y T E E T ' I Ü T N R I Kemalizmde ve Kemalizm Sonrasında TÜRK KADINI Dr. BERNARD CAPORAL Çeviren: Dr. Ercan Eyüboğlu Tanınmış Fransız tarihçi ve Türkolog Dr. Bernard Caporal, 'Kemalizmde ve Kemalizm Sonrasında Türk Kadını-ll' adlı ilgi çekici bilimsel çalışmasım şu sözlerle açıklamaktadır: Her şeyden önce öğretimin ortaya çıkardığı sorunların Mustafa Kemal'in gözünde taşıdığı önemi vurgulamamız gerekiyor. Mustafa Kemal, yaradılışı gereği, eğitim sorunlarına karşı çok canlı bir ilgi besliyordu. Dr. Bernard Caporal'ın bu önemli bilimsel çahşmasınm ikinci cildinin de 'Dunya Kadınlar Cunü'nde okurlanmız tarafından büfük ilgiyle karşılanacağmı umanz. Cuma günü Cumhuriyel 'le DYP'de isyan bitmiyor DYP'de Jet-Pa temsilcilerinin aday gösterilmesine tepkiler devam ediyor. Jet-Pa kontenjanmdan isimlerin listeye konulması konusunda sessizliğini bozan DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, holding ile aralannda maddi bağ olduğu konusunu yalanlarken bazı kişilerin adaylığını doğruladı. Köksal Toptan, Süleyman Akdemir, Çiller'e tepki gösterdi. Toptan, parlamentonun atanmışlar meclisine dönüştüğünü belirtti. 1 5 . Sayfada Tek rakamlı enflasyon Seçim bildirgesini pazar günü açıklayacak olan ANAP lideri Mesut Yılmaz, 2000 yılında herkese sağlık sigortası ve tek rakamlı enflasyon sözü verdi. Seçim kampanyasında 'sessiz çoğunluk" söylemini kullanacak olan ANAP'ın kurmaylan 'tıpkı kâbuslardaki gibi çığlık atan, ama sesini kimseye duyuramayan çoğunluğun, örgütsüz kesimin sesi' olacaklannı söylediler. • 5. Sayfada Türklye sola mecbur' Kirlenen siyaset karşısında yepyeni ve taze bir soluğa ihtiyaç olduğunu ifade eden ÖDP lideri Uras, 18 Nisan'da bu şansı kullanarak ya bahar temizliği yapılacağını ya da 5 yıl daha bu rezaletlere katlanılacağını belirtti. Uras, hiçbir ÖDP milletvekilinden kendi maaşına yapılan zamlara oy vermeyeceğini söyledi. • 4. Sayfada