Katalog

Cumhuriye76. Y1L SAYI: 27042 / 250.000 TL (KDVıçmde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) ^ >f SMTMMEttKtaPTUM 7 / # SMT OVHK MNLO A 4 * SMT RtiN> tiPMİf OUUMÛ Jedıguuz lulabıa aduu, kredı Kaıtmızın oumara&ı ve soo kuilanma tanhı k bırtıkte taldınn, btap evımzde oktm Adırazı so> adınm ve telcfon umarımzı da bıldıımeyı umıonayın Cye degltsemz, dılersemz üye de ohm va da üydığınız! ycnıleyın ER İŞLEM BİRTELEFONLA:0212 514 01 9* 21 EKİM 1999 PERŞEMBE u M H U R I N K U U R M I Ord. Prof. ENVER ZİYA KARAL TANZIMAT-I HAYRIYE DEVRİ Osmanlı Devleti teokratık (dınsel) sistem uzerine kurulmuştu. Bu sıstemde din ve devlet ışleri bir yönetimde toplanmıştı. Devletın haklar kaynağı şeriat idi. Bu sistem, Osmanlı Devleti'nde hiçbirdeğişikliğe uğramadan Tanzimat devrine kadar sürdü (3 Kasım 1839). Tanzimat Fermanı, bu sisteme son vermedi. Ama Avrupa devletleri tarat'ından yönetimde kabul edilmiş oTŞn bazı ilkeld/ı aldı. Böylece Osmanlı Devleti'nde teokratik (dinsel) sistem yanında, Batı'nın lâik sistemi de değeHcazanmaya başladı. Bu iki ayn haklar sistemi Tanzimat devrinde yan yana, bir arada sürdü. Bunun sonucu olarak da bazı haklar ve yetkıler birtakım yasalarla düzenlendi. Boylece Tanzimat devri, Osmanlı Devleti'nde bir yasalaşma dönemi oldu. Avrupa yasaları temel alınarak birçok yeni yasa çıkarıldı. Ord. Prof. EnverZiya Karal'ın bu ilgi çekici bilimsel çalışmasını Tanzimat Fermanı'nın ilânının 160. yılında okurlarımıza sunmaktan büyuk kıvanç duyarız. Yarın Cumhurîyet 'le birlikte... Hukukçular ve siyasi partiler, Kavakçı'yı korumak için hedefi saptıranlara tepki gösterdi Yarçıya ntüdahaleı Türkiye Barolar Birligi Başkanı Eralp Özgen, savcılığı ikazın yargıya talimat anlamı taşıyacağını söyledi. Cumhuriyet Kadmlan Derneği Genel Başkanı Şenal Sanhan, Yüksel'in, Cumhurbaşkanı Demirel ve Başbakan Ecevit tarafindan örtülü olarak uyanlmasının "usulüne uygun" başlatılaıj soruşturmanın parlamento yetkilileri ve yürütme tarafindan engellenmesi anlamına geldiğini vurguladı. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Merve Kavakçı soruşturma- sını yûriiten Ankara DGM Savcı- sı Nuh Mete Yüksel'in Cumhur- başkanı Süleyman Demirel başta olmak ûzere devlet ve hukümet yetkililen tarafindan uyanlması "yargıya müdahale" olarak de- ğeriendirilerek tepkiye yol açtı. Başbakan Biilent Ecevit. dün yargmın msanlan de\ lete, adale- te kûstümıeden işlemesıni sağla- yacaklannı belirterek "Bu konu- daki kararlıuğımız önceki gece Ankara'da yaşanan üzücü olaya tepkhnizle görülmüştür" dedı Ecevit bir gazetecının. "Merve Kavakçı olayının daha fazla tartı- şümamasını tstediniz. Ancak açık- lanudannız, Barolar Birligi tara- findan yargna müdahale olarak Jİİl|JWlnl bırakmayacak # DGM'nin soruşturduğu konulann başında, Kavakçrnın HAMAS'ın öncüsü Hizbulrefah toplantısında yaptığı konuşma yer alıyor. Kavakçı bu konuşmasında, Erbakan komutasında mücadele ettiklerini belirterek "Biz Türkıye'de sözde Müslüman hükümetle mücadele ediyoruz. Ben cihat yapmak için aktif örgüt Hizbulrefah'ı seçtim" dedi. • 8. Sayfada Kavakçı milletvekili değil' % Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Merve Kavakçı'nın sadece gece yansı kapısının zorlanması konusunda haklı oldugunu belirterek "Onun dışındaki işler ayn" dedi. TBMM Başkanı Yıldınm Akbulut, Merve Kavakçı'nın şu anda milletvekili olmadığıııı belirterek "Davayı kazanırsa milletvekilliğı avdet eder" dedi. Akbulut, Nuh Mete Yüksel'in hatalı oldugunu söyledi. • 8. Sayfada algılandı. Ne dryeceksiniz" soru- sunu. "Hayu*. Aİna kamuoyunun öyle sanıyorum ki, biiyük kesimi tarafindan da onaylandı o düşün- celerim. Çiinkü Türkiye'de yargı elbette bağınısızdır ama gece ya- nsına doğnı iki çocuğuyla bir ev- de yaşayan hanımı, zorla içeriye girip sorguya çekmenin yargı ba- ğunsızlığuun bir zorunluluğu ol- duğuna inanıyorum" dıye yanıt- ladı. Ecevit gazetecilerinaynı ko- nuda sorular yöneltmesı üzenne. "Bu konuda daha çok tartışmaya gırmek istemiyorum. O zaman be- ni yargı erkiyle cabşmgya siirük- leyebinrsiniz" dedı. Adalet Baka- nı HikmetSamiTürk, gazetecile- nn Başbakan Yardımcısı Hüsa- mettin Özkan ile Içişlen Bakanı Sadettin Tantan'ın gınşımlerini anımsatarak "Bu, yargıya müda- hale değil mi" sorusuna, "Hayır, o yargı ile ilgiü değiL BUryorsunuz ı Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden, hiçbir hukuk devletinde kişinin yargıyı, yargıçlan, savcılan uyarma ve onlann işlerine müdahale yetkisi olmadığını söyledi. Savcının yetkisini aşabileceğıni, yanlış yapabileceğini belirten Özden, "Gerçek hukukçu ve demokratlar başsavcının işlemini engellemez, durdurmaz işlem sırasında; sonrasında hukuki yollara başvurabilir" dedi. rekleri yerine getirmekle görevli oldugunu, DGM Yasası'nın 10. maddesine göre hazırlık soruştur- masını başsavcının bizzat suç ye- nyle delillenn bulunduğu yerde de yapabileceğini vurgulayarak, dışandan müdahalenın doğnı ol- madığını söyledi. Özden şöyle devametti: " Polislerin olağan biçimdeyap- maya çalışüklan görevleri kimi miBervekilİerince engeflenip polis- ler tartaklanınca savcı verUen bil- gi uzerine olay yerine giderek ifa- deyiorada almak ve ortamı sakin- leştirmek isteyerek büyüklükyap- mıştır. Yoksa savataga getirtebilir- di Bu durumu Meclis Başka- nı'nın 'Milletvekili değıldır' di- mArkasıSa.8,Sü.3te savcı hakkında bakanbğumz in- celeme, soruşturma başlatb. Bu Hâkimler ve Savalar Kanunu'na göre yapdıyor" yanıtını verdi. Es- ki Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden, Yüksel'in elindekı kanıtlara ve polisten al- dığı bilgilere göre hukuksal ge- Samim Kocagöz'ün ölümünden önce yazdığı Davutpaşa kışlası anıları Cumarttsiı Cumhuriyet te 4.4 buyuklugunde sarsıntı Deprem Istanbul'u yine salladı Haber Merkezi - Marmara Denızi'nde saat 02. 15'te orta şıddeth deprem meydana geldi. Boğaziçi Üniversitesı Kandilli Rasathanesi, depremin büyüklüğünü Richter ölçeğine göre 4.4 olarak açıklarken sarsıntı Istanbul başta olmak üzere Edirne, Bursa ve lzmit'te bissedildi. Boğaziçi Oniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara depremin Adalar'ın güneyinde meydana geldiğini belirterek sarsıntının ardından tstanbul'da panığe kapılan yurttaşlan sakin olmaya çağırdı. Kandilli Bakû-Ceyhan Rasathanesi yetkilileri depremin artçı sarsıntı olmadığını bıldırdi. Dün gece 02.15'te, merkez üssü Marmara Denızı olan 4.4 büyüklüğünde sarsıntı kaydedildi. Ilk sarsıntının ardından en büyüğü Richter ölçeğine göre 2.8 olarak ölçülen artçı sarsıntılar da meydana geldi. Işıkara, depremin Adalar'ın güneyinde oldugunu, aynntılı açıklamayı bugün yapacagını söyledi. Kandilli Rasathanesi nde görevli Dr. Şerif Banş, depremin artçı sarsıntı olmadığını kaydetti. Depremin ardından yurttaşlar evlerini terk ederek açık alanlara çıktı. Boru hattı için risk anlaşması # Bakû-Ceyhan boru hattı ile Kafkaslar'daki petrolü Akdeniz'e indirecek projede son aşamaya geliniyor. " Konsorsiynmun, en büyük ortağı BP-Amocco'nun desteği ve finansal olanaklann karşılanması için girişimlerde bulunacağını açıklaması Türkiye'yi memnun etti Konsorsiyumun, hattın maliyetinin 2.4 milyar dolan aşması durumunda istedıği güvence Türkiye tarafindan verildi. Türkiye, hattın Azerbaycan ve Gürcistan topraklanndaki bölümünün sorumluluğunu da üstlendi. Başbakan Ecevit, Türkıye'nın kararlı tutumu sayesinde anlaşmanın imza aşamasına geldiğini söyledi. • 7. Sayfada Güneydoğu'da yüzlerce cinayet işleyen kanlı örgütün 8 yöneticisi bulunamıyor Hizbııllah9 ıııfiderkadrosu GSaray bukez şaşırtti Şampiyonlar Ligi'ndeki temsfldmiz Galata$ara>, grnbundald 4. maçında Chebea'ye54) yenikrek 2. tur umudunu büyük ölçüde yitirdL 7 kez düzenknen Şampiyonlar Ligi'ne 5. kez kaülanSan- Kınmzıh takıın böylece devler sahnesindeki en ağu* ypnitgisini atarken gnıbunda da son sıraya indL 2. yanda o>ıından ahnanHakan Şükür'ün ıshldandığı maç öncesi Chelsea kafiksini taşıyan otobüs taşlandL (Fotoğraf: KEREM KAÇARLAR) • Spor'da < Hizbullah'ın örgütlenmesi, yeniden canlandınlması için yoğıın çaba harcayan 8 kişinin, askeri ye siyasi kanat, şûra, tebliğ ve eylem birimleri ile cami sorumlulan arasında koordineyi sağladığı ve birçok infaza da imza attığı saptandı. Yetkililer bu 8 kişinin yakalanmasıyla dagılma aşamasına gelen örgütün tamamen çökenüeceği düşüncesinde. 8 yöneticinin adlan ve Hizbullah içindeki konumlan şöyle: Hûseyin Velioğlu: Hizbullah'ın kunıcusu ve lideri. Edip Gûmüş: Örgütün askeri ve siyasi sorumlusu. Mehmet Sudan: Örgütün şûra üyelerinden. Fetvalan örgüt içınde çok etkili. Birçok kişinin ölüm emrini verdi. Cemal Tutar: Diyarbakır askeri kanat sorumlusu. Haşim Alabalık: Hizbullah'ın askeri kanat üyelerinden. Mehmet Ali Alabalık: Askeri kanat üyelerinden. Metin Ülsen: Diyarbakır siyasi kanat sorumlusu. Murat Aktaş: Askeri kanat birim sorumlulanndan. 1 4 . Sayfada PKK'NlN BOŞLUĞUNfU HİZBULLAH DOLDURDU 14. Sayfada CAMİLER HİZBULLAH'IN EĞlTtM MERKEZİ • 4. Sayfada 'SORGULANAN ÖLDÜRÜLÜYORDU' 1 4 . Sayfada DSP, ALT KOMİSYONDA YALNIZ KALDI ANAPveMHPtiirban yasağınakarşıçüayor önerfSİnden ÇartC ettiler tktidar partilerinin hazırladığı içtüzük değişikliği önerisinde "Meclis Genel Kurul salonunda ve komisyonlarda milletvekilleri başı açık bulunurlar" hükmü yer alıyordu. Ancak Anayasa Komisyonu içinde oluşturulan alt komisyonda ANAP'lı ve MHP'li üyeler başörtüsü yasağına karşı çıktıklannı açıkladılar. ANAP'lı Ertuğrul Yalçınbayır, "Bu düzenJeme FP hanımlannm milletvekili olma yolunu keser. Doğnı değil" dedi. • 5. Sayfada FP'II Ünal'dan ttirban brOŞÜrti Merve Kavakçı'ya yakınlığıyla bilinen FP Karaman Milletvekili Zeki Ünal, Meclis'te "Başörtüsü Yasağını TBMMye Taşıyorlar'" başhklı bir broşür dağıttı. Meclis'e türbanla gehnenin farz oldugunu savunan Zeki Onal, "Lafi evelemenin geregi yok. Namazı veya oruç tutmayı yasaklamakla türbanı yasaklamak arasuıda hiçbir fark yoktur" diye konuştu. • 5. Sayfada UYUŞTURUCU KAÇAKÇISI ABUZER UĞURLU YAKALANDI B i. Sayfada MEHMET KUTLULAR TAHLİYE EDİLDİ B 7. Sayfada BORSA {}Dün »12 Öncekı 5870 DOLAR: MARK ûDûr ûDün 471J00 259 900 Ûncekı Ûnce«ı ALTIN ûDun «.686.000 Sncefc 47OJO0 258800 4.675.000 GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Once Sor, Sonra Vur! Merve Safa Kavakçı'yı tekrar gündemin baş kö- şesine taşıyan son olaylarda rol alanlann tutum ve dayranışlannı saptamakta yarar var. Önce, TBMM Başkanı Yıldınm Akbulut: Meclis Başkanı, başvuru uzerine DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel'e 15 Eylül 1999'da gönderdiği resmi yazıda Merve Kavakçı'nın "milletvekili olma- mArkasıSa.8,Sü.l'de 9 ^Ef Cumhuriyet'in 75. yılı için bir anıt Bilanço '98 Türkiye İş Bankası ile Türkiye Ekonomik • ve Toplumsal Tarih Vakfı ortak bir etkinlik gerçekleştirdi ve Cumhuriyet'in 75. yılı için bir kitap dizisi yayımladı. 75. yıl kutlamaları arasında en kalıcı olan bu anıt kitapları tanıtmaya çalıştık sizlere. Bugün Cumhuriyet 'le birlikte GUNDEM MUSTAFA BALBAY Adana'dan Ankara'ya! 29 Eylül günü bu köşenin başlığı şuydu: "Bayrampaşa'dan Ulucanlar'a..." İki olayın meydana geliş biçimıni özetlemiştik... Bayrampaşa'da iki mafya grubu hesaplaşma kara- rı aldı. En güvenli randevu yeri olarak ikinci müdü- rün odasını seçtiler. Yedi kapıyı aştılar. Burada düel- loya giriştiler. mArkasıSa.8,S0.8'de