Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
5 OCAK 1999 SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 13
ŞÎRKETLERDEN
• DOCKERS, pantolonlan
Akmerkez'de tüketıcinm
beğenisine sunuluyor.
Çalışırken. yürüyüş
yaparken ve iş
görüşmelerinde giyilebilen
Dockers. her yaştan erkeğe
sesleniyor. Dockers, 12
farklı kumaştan 29 renkte ve
5 modelde üretiliyor.
• EXCEL Halkla Ilişkiler,
yeni yılda Tûrk Denizcilik.
Araştırmalan Vakfı'na
(TLDAV) bağışta bulundu.
Gönüllü bılim adamlannın
önderliğınde kurulan
TÜDAV. ülkemiz denizlerine
yönelik araştırmalanyla ve
bılgi binkimiyle hizmet
veriyor.
• MAVİ-Yeşil'in, düşük
kalorili ürünleri
marketlerdeki yerini alıyör.
Mavi-Yeşil'in ürünleri
arasında, Light Kepekli
Kurabiye, Light Tarçınlı ve
Bal Aromalı Bisküvi, Light
Kepekli Mısır Çerezi, Light
Kaşar Peyniri ve Light
Beyaz Peynir bulunuyor.
• GIDAveTanm
Platformu, 9 derneğin
katılımıyla Istanbul'da
çalışmalannabaşladı. Gıda
ve Tarun Platformu, kuruluş
bünyesindeki dernekler
arasında koordınasyonu
güçlendirmeyi, gıda ve tanm
sektörierine aıt ortak
sorunlan ve çözüm
önerilerinı ilgili mercilere
ulaştırmayı amaçlıyor.
• PtYALE-DR. Oetker
çocuk pudingi tanıtım
kampanyasında 'Siz,
Sevdikleriniz ve Piyale-Dr.
Oetker Çocuk Pudinginiz'
konulu resım yanşması
yapıldı. Resim yanşması
ödül töreni, sanatçı Perran
Kutman'ın katıhmıyla
gercekleşti.
• COMPAQ, Türkiye'de
çeşıtli üniversıtelere ve
fmans kuruluşlanna iş
istasyonlan pazarlıyor.
Compaq; Hacettepe
Üniversıtesı. Bilkent
Üniversıtesı ve ODTÜ'ye 48
adet iş istasyonu satişı
gerçekleştırdi
• SAP AG.'Sap Medya'
yazılımın uluslararası
sürümünü piyasaya sundu.
Medya kuruluşlan ve
reklam ajanslan için
geliştırilen 'Sap Medya'
çözümü. Sap R3'ün temel
modüllerinın yanı sıra
reklamcılık yönetimi, medya
satış ve dağıtım modüllerini
de ıçeriyor.
• SINĞ'99 Fuan (Tabela.
Görsel lletişım ve Outdoor
Medya Uluslararası Ticaret
Fuan) 4-7 Şubat 1999
tarihlen arasında TÜYAP-
Beylıkdüzü'nde açılıyor.
Sing'99 Fuan kapsarrunda
Outdoor Medya'nın
Türkıye'dekı yen ve önemi
konulu paneller
düzenlenecek, aynca tasanm
çalışmalannm tanıtımi
yapılacak.
• UNİTEL, uydu aracılığı
ile iletişim sağlayan ve
kapsama alanı sınırını
kaldıran Motorola ve
Kyocera Indium
telefonlannı tüketicı ile
buluşturuyor. Şubat ayından
itibaren satışa sunulacak
Iridium telefonlann fiyaü, 3
bin ile 3 bin 500 dolar
arasında değişıyor.
• PORCAN. Express
Kargo'da otomatik tanıma
ve veri toplama sistemini
kunıyor Kurulacak sistemle
Express Kargo'nun şırket
merkezı. aktarma
istasyonlan ve çok sayıda
taşıyıcılan arasında hızlı ve
güvenli bilgi akışının
sağlanması hedefleniyor.
Avrupa ortak para birimine geçişe dünya basını geniş yer verdi
'HoşgeldJn Euro bebek'• 11 Avrupa ülkesi Euro'ya geçişi sevinçle
karşılarken ortak para birimine katılmayan
Ingiltere'deki 'kayıtsızlığın' ileride derin izler
bırakacağına dikkat çekildi. Euro'lu
işlemlerin ilkönce Avustralya ve Asya
piyasalarmda işlem görmesine karşın Asya
basını, bölge ülkelerinin Euro'ya temkinli
yaklaştığına ve Avrupa'nın ilk tepkilerini
izlemeyi yeğlediklerine yer verdi.
Ekonomi Servisi - Eu-
ro'nun AB'nin 11 ülkesin-
de resmi para birimi ola-
rak kullanıma gırmesine
başta Avrupa olmak üze-
re dünya basını genış yer
verdi. Fransa'dayayımla-
nan Le Monde gazetesi
"Euro: 11'ler bebeklerinin
doğumunu görmekten
mutiu" başlığı ile verdi-
ği haberinde. Cumhurbaş-
kanı Jacques Chirac'ın
*Euro Avrupa'yı ve Avru-
pahnın düşünüş biçimini
değtştirecek" sözlerine yer
verdi.
Gazetede yer alan bir
difer haber-yorumda ise
Euro'nun yaşama geçişi
ile Avrupa'da hüküm sü-
ren Alman parasmın dik-
tasının sona ereceğine de
dikkat çekildi.
Ingıltere'de yayımlanan
Rnancial Times gazete-
sinde çıkan bir makale-
de. dünya para sıstemin-
de köklü değişimlere yol
açacağına ve Euro'nun
etkilerinin derin olacağı-
na dikkat çekildi. Maka-
lede, Ingiltere'nin Avru-
pa Parasal Birliğı'ne
(EMU) ilk etapta girme-
me karan alması nede-
niyle birçok lngilizin Av-
rupa'nın ortak para biri-
mini görmezden geldiği
vurgulandı.
Euro'ya olan "kayıtsız-
uğuı" tngilizlerin yaşam-
larında derin etkilere ne-
den olacağina işaret edil-
di.
Ortak para biriminin fi-
yatlan teorik oiarak düşü-
receği, ancak pratikte bu-
nun kısa vadede mümkün
olmadığı belirtildi.
AB'ye üye 11 ülkede
kullanılacak Euro'nun bu
ülkelerdeki tükericilenn
mal ve hizmetlenn fiyat-
lannın kıyaslanmasını ko-
laylaştıracağı açıklanan
makalede. bu durumun
ülke para birimleriyle
maskelenen yüksek mali-
yetlere baskı yapabilece-
ği öngörüldü.
Fiyatlann Euro bölge-
sinde düşmesinin EMU'-
yadahil olmayan Ingilte-
re gibı ülkeleri olumsuz
etkileyeceğine dikkat çe-
kilerek, yeni birotomobi-
lin Ingiltere'de fıyatının
Euro bölgesindeki fiya-
tından yüzde 50 daha pa-
halı olacağı belirtildi.
Asya tedirgin
yaklaşıyor
Asya'da yayımlanan ga-
zeteler de Euro'ya geniş
yer ayırdılar. South Chi-
na Morning Post gazete-
si "Euro, dolann karşı-
sında artık gerçek bir ra-
kip" başlığı ile verdiği
haberinde, uzun yıllar fi-
nans piyasalanna hâkim
olan dolann egemenliği-
nin azalmaya başlayaca-
ği, ancak ilk aşamada Eu-
ro'ya tedirginlikle yakla-
şılacağım yazdı. Gazete-
de yer alan haberde, Eu-
ro'lu işlem hacminin dü-
şük olacaği ve Asyalı ya-
tınmcının öncelikle Avru-
pa'daki tepkileri izleme-
yi yeğlediği belirtildi.
'Pastah'
protesto
Hollanda Maliye
Bakanı Gerrit
Zalm, Amster-
dam Borsası'nda
Euro ile işlemle-
rin başlatılması
dolaMsıyla dü-
zenlenen tören-
de. gösteridlerin
•pastair protes-
tosuna uğradı.
Türkiye'de
Şaşkınlık
yarattı
Ekonomi Servisi - Euro'nun
hayata geçmesiyle, TC Merkez
Bankası'nın kur politikasında
bir açıklama yapmaması, para
piyasasında şaşkınlık yarattı.
Merkez Bankası'nın, daha ön-
ceden günlük ve aylık kurartış-
lannı 1 dolar-1.5 mark sepeti-
ne göre belirlerken Euro için
bir oran açıklamaması piyasa-
lann kararsız kalmasına neden
oldu.
Uzmanlar, piyasanın birkaç
gün Merkez Bankası'nın açık-
layacağı Euro kurlannı izleye-
ceğini, sonra Euro'da pozisyo-
nunu belirleyecegini belirttiler.
Euro'nun henüz bir günlük de-
gerinin belli oldugunu belirten
bir bankacı, piyasanın bir süre
Euro'nun dolarla baş edebile-
ceğini tahmin ettiklerini dile
getirdi.
Öte yandan, Merkez Banka-
sı, Euro ve ulusal para cinsin-
den havaleler, transferişlemle-
ri ile hesap açılmasina ilişkin bir
dizi düzenleme yaptı.
Merkez Bankası ve Avrupa
Birlıği tle liişkiler Müdürlü-
ğü'nce hazırlanan EMU hak-
kındaki elkitabı, bankalar ve
yurtdışındaki şubelerine gön-
derildi. Merkez Bankası, yılın
ilk işgünü olan 4 Ocak 1999'da
Euro cinsinden hesap açılabile-
ceği ve çek düzenlemeleri ya-
pılabileceğini bildirdi. Ancak,
Euro'nun 1 Ocak 2002 tarihi-
ne kadar efektif ya da madeni
para oiarak dolaşımda olma-
ması nedeniyle söz konusu çe-
kin nakit karşılığını EMU ola-
rak tahsil etmenin mümkün ol-
mayacağı anımsatıldı. Euro'nun
döviz oiarak kullanımı başladı-
ğından Türk Lirası karşılığı Eu-
ro döviz alım-satımı ile döviz
transferinin yapılabileceği kay-
dedıldi.
ANKARA (AA) - Türkiye'de
gayri safi yurtiçı hasıla'da
(GSYİH), bölgeler arasında bü-
yük dengesizlikler göze çarpıyor.
Elde edılen toplam gelir ve kişi
başına düşen milli gelir miktan
açısından bölgeler arasında büyük
bir uçurum gözleniyor. Mtlli ge-
lirde. iller arasında görülen büyük
dengesızhk. bölgelere de vansı-
bölgelerarası uçurumyor.
Marmara Bölgesi'nin GSYlH'sı
71.6 milyar dolan bulurken. Do-
gu Anadolu'nunki 7.9. Güneydo-
ğu Anadolu Bölgesi'ninki ise 9.2
mılyar dolarda kalıyor.
Devlet Istatistik Enstıtüsü'nün
(DİE) 1997 bazlı verilerinden ya-
pılan hesaplamalara göre. Marma-
ra \ e Ege bölgelen. kişi başına ge-
İstanbul, Doğu Anadolu'nun 5.5 katı biiyüklüğünde
MİLLİ GELİRE EN FAZLA
KATKI SAGLAYANLAR
1997 GSYİH
tller (miryon dolar)
MÎLLİGELİRE EN FAZLA
KATKI SAĞLAYANLAR
1997 GSYtH
İller (milyon dolar)
İstanbul
îzmir
Ankara
Kocaeli
Bursa
43.083
13.462
12.904
9.151
6.664
Bayburt
Ardahan
Igdır
Tunceli
En z e n g i n K o c a e l i , e n
En zengin
iUer
Kocaeli
Yalova
istanbul
> 1997 Idşi başına
GSYİH (Dolar)
7.882
4.980
4.749
En fakir
iüer
Ağn
Muş
Bitlis
Ardahan
108
134
167
173
fakir Ağrı
1997 kişi başına
GSYİH (Dolar)
744
763
1.019
1.020
lirde. Türkiye ortalamasının üze-
rinde se>Tederken. Doğu ve Güney-
doğu'da gelir seviyesi yanya ini-
yor.
Marmara Bölgesi'nin milli ge-
liri 71 milyar 612 milyon dolan.
tç Anadolu'nun 29 milyar 124 mil-
yon dolan, Ege Bölgesi'nin ise 28
milyar 849 milyon dolan buluyor
Akdenız Bölgesı 23 milyar 768
milyon dolarlık. Karadeniz Böl-
gesi 18 mil>ar 252 milyon dolar-
lık milli gelire sahip olurken. Gü-
neydoğu Anadolu Bölgesı 9 mil-
yar 223 milyon, Doğu Anadolu
ise 7 milvar 899 milyon dolarlık
rnıllı gelırde kaltyorlar.
Marmara'da, kişi başına gelir,
3 bin 21 dolar olan Türkiye orta-
lamasının bırbuçuk katına. 4 bin
474 dolara ulaşırken, bu mıktar
Güneydoğu Anadolu'da 1634 do-
lara, Doğu Anadolu'da 1335 dola-
ra iniyor. K.işi başına gelirde Mar-
mara'yı 3 bin 435 dolarla Ege. 2
bin 933 dolarla Akdeniz, 2 bin 763
dolarla Iç Anadolu, 2 bin 320 do-
larla Karadeniz bölgelen takip edi-
yor. Nüfus toplamlan 11 milyon
561 bin olan Doğu ve Güneydo-
ğu'nun toplam GSYtH'sı 17 mil-
yar 122 milyon dolarla. bölgeler
11.6 milyon nufuslu Dogu ve Guneydogu
7.9 milyonluk Karadeniz'e ulasamıyor
Bölgeler
Marmara
Iç Anadolu
Ege
Akdeniz
Karadenız
Guney doğu
Doğu Anadolu
TÜRKİYE
1997
Nüfus
(Bin)
16,005
10,542
^ 8,398
8,105
7,866
5,644
5,917
62,430
1997 Kişi
Başına
GSYtH
(Dolar)
4.474
2.763
3,435
2,933
2,320
1.634
1,335
3,021
1997
GSYİH
(Milyon
(Dolar)
71,612
29,124
28,849
23,768
18,252
9,223
7,899
188,752
(Yüzde)
37.9
15.4
15.3
12.6
9.7
4.9
4.2
100.0
arasında dördüncü sırada yer alan
7 milyon 866 bin nüfuslu Karade-
niz'e bileulaşamıyor.
Sadece İstanbul 43 milyar 83
milyon dolarlık milli gelirle, Do-
ğu Anadolu'nun 5.5. Günevdoğu
Anadolu'nun 4.7 katı büyüklü-
ğünde GSYİH \ e sahıp durumda.
İller açısından bakıldığında ts-
tanbul'u. 13 milyar 462 milyon
dolarlık GSYİH ile İzmir, 12 mil-
yar 904 milyon dolarlık GSYİH ile
Ankara, 9 milyar 151 milyon do-
larla Kocaeli, 6 milyar 664 miiyon
dolarla Bursa izliyor.
Milli gelire en az katkı yapan il-
ler ise 108 milyon dolarla Bay-
burt, 134 milyon dolarla .Ardahan,
167 milyon dolarla Iğdır, 173 mil-
von dolarla Tunceli illeri oldu.
Maliye Bakanlığı, 1998'de 11.7 milyar liranın üzerinde faiz geliri elde edenleri uyaracak
'Sakın vergi kaçırmaya kalkııurANKAR,\ (AA) - Maliye Bakanlığı,
1998'de elde edılen faiz gelirleri için yurt-
taşlara yönelik "Erken L'yan" sistemine
geçiyor. GelirlerGenel Müdürü NevzatSsç-
güıoğlu. bankalar tarafından gönderilen 2
milyar ve üzerinde faiz geliri elde edenle-
rin listesini defterdarlıklara gönderecekle-
rini söyledi. Saygılıoğlu,
"Onlan takip edin, onla-
n uyann diyeceğiz. Tam
anlâmıyla erkcn u\nn sis-
temT dedi
Gelirler Genel Müdü-
rü Nevzat Saygılıoğlu.
bankalann göndereceği
listelerin hemen bilgi iş-
lem merkezinde değer-
lendirmeye alınacağını ve
faizde beyan lımitini aşan-
lann tek tek belırlenece-
ğinı bildirdi. Saygılıoğlu,
mart ayında faiz gelırle-
rinin doğru beyan edil-
mesi ve buradaki vergi
kaçağınm son bulması için
bir dizi tedbir aldıklannı
söyledi. Mart ayının faiz
gelirlerinin vergilendiril-
mesinin kendilen için çok
önemli oldugunu kayde-
den Saygılıoğlu, bunu da bankalann deste-
ğı ile sağlayacaklannı anlattı. Faiz gelirle-
rinin vergilendirilmesı konusunda Banka-
lar Birliği ile sürekli bir araya geldiklerim
belirten Gelirler Genel Müdürü şöyle ko-
nuştu: "Vatandaşlan uyarmak için önce-
den bu faiz bflgilerine sahipolmak istiyoruz.
Denetimde herkes gelip bankalan rahatsu
etmesin diye. bdirii bir norm oluşturalım di-
ye. 2 mihar ve üzerinde faiz geliri elde eden-
lere ilişkin bilgiler bi/e I Mart'tan önce ge-
lecek. NKe 2 mihar? Bir kişinin a>nı ban-
kanın farklı şubelerinde \ e> a ba^ka banka-
larda birden fazla hesabı olabilir dive."
Temizel'den maaşlariçin 'öde'emri
Ekonomi Servfei - Maliye Baka-
nı ZekeriyaTemizei. memur ve söz-
leşmeli zamlan ile kamu kuruluşla-
nnın ocak ayı ödenekleri için, ödeme
emri verdi. Kamu çalışanlannın öz-
lûk haklan ve diğer ödemelerine
ilişkin emrinde yeni maaş katsa>ı-
lanndakı artış ammsatılarak, dev-
let memurlanmn zam ile tazminat-
lannın Bakanlar Kurulu karan ve
vizeli cetvellere göre ödeneceği be-
lirtildi.
Çeşitli statüde 1998 yılında söz-
leşme ile çahştınltp 1999 yılında da
görevlerine devam etmeleri uygun
görülen personelin, ocak-şubat ve
mart aylanna ilişkin sözleşme ücret-
lerinin yeni sözleşme imzalanmca-
ya kadar, 1998 'deki orana göre öde-
neceği bildirildi. Ancak katsayılann
yeniden belirlenmesi nedeniyle öde-
necek olan 1-14 Ocak 1999 döne-
mine ilişkin maaş farklannın yeni
vergi dilimi ve oranlanna göre ver-
gilendirileceği kaydedildi. 15 Ara-
hk 1998-14 Ocak 1999 dönemi için
çalıştıktan sonra 14 Ocak'ta ücret
ödemesi yapılan işçilerin ücretleri-
ne ise yeni vergi tarifesi uygulana-
cağı açıklandı.
Maliye Bakanı Temizel'in emrin-
de, ücretlerin vergilendirilmesinde
özel indirim tutannm günde 500
bin, ayda 15 milyon lira oiarak uy-
gulanacağı ifade edildi. Söz konu-
su tutarlann Adıyaman, Batman.
Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ.
Hakkâri, Mardin. Muş. Siirt, Şır-
nak, Tunceli ve Van'da da günde
700 bin, ayda 21 milyon lira olaca-
ğı vurgulandı. Işçilere ödenecek kı-
dem tazminatlannda yıllık tavanın
286 milyon 341 bin lirayaçıktığına
dikkat çekilen emirde, vatani hizmet
tertibinden aylık bağlananlar, 65 yaş
aylığı alanlar ile istiklal madalyası
verilenlerin yeni gösterge tutarian-
na da ver verildi.
Vergi reformunun başansı için muhase-
beciler, müşavirler ve bankalann işbirliği-
ne ıhtiyaç oldugunu belirten Saygılıoğlu.
"Banka sadece mükellef oiarak muhatabı-
nuz değil. Aynı zamanda 10 küsur milyon
mudinin bana hesabını verebilecek bir mu-
hatap. Bunu birbirimizi anla> arak yapaca-
ğu. Şu ana kadar onlardan da
gerekli anlayışı gördük. Buna
da teşekkür edhorum" diye
konuştu.
Bu arada Maliye Bakanlı-
ğı, geçen yıl elde edilen faiz
gelirlerinin vergilendinlme-
sinde indirim oranını yüzde
78.7 oiarak belirledi.
Bu şekilde yıl içinde elde
edilen faiz gelirlerinden yüz-
de 78.7'nın düşülmesi sonu-
cu ortaya çıkan rakam 2.5 mil-
yar lirayı aşıyorsa bu kazanç-
lar için mart aymda gelir ver-
gisi beyannamesi verilmesi
gerekiyor. Böylece geride bı-
raktığımız yıl elde edilen 11
milyar 734 milyon liraya ka-
darki faiz gelirleri beyanname
dışı kalırken bunun üzerinde-
kı gelirlere beyanname zorun-
luluğu geliyor.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAIN SONER
Ekonomik Terör
KESK Başkanı Siyami Erdem'in kullandığı "Eko-
nomik terör" sözcüğü. çalışanlar, emeği ile geçi-
nenler üzerindeki "kriz" bahane, baskının boyutla-
nnı özetliyor...
Tuzla den işçilen yeni yıla çadırlarda, dırenişte gir-
diler. Deri-lş Başkanı Yener Kaya, aylardır çadırlar-
daki işten çıkanlmış direnen işçi sayısı ortalaması-
nın değişmediğıni belirtiyor. Kimi işverenleıie anla-
şıp işe iadeyi gerçekleştirip direnişi kaldırıriarken ki-
mi başka işverenlerin işçi atması ile karşı karşıya kal-
dıklannı anlatıyor.
Deri işkolunda 1 Mart'ta toplusözleşme için ma-
saya oturulacak. Üretimlerini ve kârlannı hesapsız,
Rusya pazanna ayarlamış deri işverenleri, bu paza-
nn kapanması ile birlikte çözümü, Cıretimi durdurma-
da bulmuşlar. Stoklar depolarda, paralar repoda de-
ğerleniyor. Onlar çoğunlukla yurtdışında kayak tatı-
linde, işçiler kış ortasında çadırda. Direniş kınhrsa top-
lusözteşme, sendikal haklardan butun ışkolu için, top-
tan kurtulunmuş olacak.
Tekstil işkolunda toplu pazarlık süreci de bitmiş.
Grev kapıda. Tekstil işverenlerinın krizi, işçileri kul-
lanarak hükümetten kopardıklan bir dizi ödün son-
rası da değişen bir şey yok. Kriz bahane, emek cep-
hesinden sermaye cephesine yapılan büyük kaynak
aktanmı cebe. Emek cephesine yönelik terör estir-
meye devam. Kayıt dışı, sendikasızlar ağırlıklı bir
yandan işçi çıkarması sürüyor, diğer yandan sözleş-
me masasında gerçek ücret oiarak geriye gidiş, sı-
fırzamdayatılıyor.
Nasılsa stoklar var. Grev, yüksek üretime gerek-
sinim olduğu süreçlerde işçinin silahı. Kimi zaman-
larda işverene yarayabiliyor. Işveren sendikası böy-
le bir zamantamayı yakatamış, işçi sendikalannı teh-
dit ediyor. Neyse ki çaresizlik çözüm de üretiyor. Bir
türiü bir araya gelemeyen işçi sendikalan, bu kez grev-
de ve eylemde güçbirliği karan alıyor. Teksif, Teks-
til, Öz Iplik-lş, arada son dakıkada satanı olmazsa
üretimden gelen güçlerinı birlikte kullanacaklar.
TİSK'İ, DfSK'i, Hak-iş'ı, "emek cephesı" oiarak bir
arada görmeye alışkın değildık. Onlan genellikle, iş-
veren örgütleri TİSK, TUSİAD bir araya getirmeyi
başanyorlardı. "Beşli ittifak" oiarak hükümet olu-
şumlannda, başbakan adayı desteklemede ya da kriz-
le bağlantılı ışverenleriçin hükümetten ödün isteme-
de boy gösteriyorlardı.
Dogrusu işçi işveren tarafı sivil toplum örgütleri-
nin bir araya gelmeleri, çözüm üretmelen demokra-
silerde istenen bir gelişme. Taraflann çatışan çıkar-
lannda çözüm üretmeye ya da ortak çıkariarda ağır-
lık koymaya yarayacaksa. Bizdeki gıbi çarpık kulla-
nılınca, doğru olacak bir iş de kotanlamıyor. Beşli ini-
siyatif sadece inısıyatifsızliği değil, çoğu zaman ser-
maye çıkarlan ıçın emek gücunün kullanılması, emek
çıkarlannın, dilim varmıyor ama "satılması" gibi so-
nuçlar da doğurabiliyor.
Uç işçi konfederasyonunun liderieri, dipten gelen
öfkeyi görmüş olmahlar ki, geçen yılın son günlenn-
de bu kez emek cephesi dayanışması için üçlü oia-
rak bir araya geldiler. Umanz öfkeyi yatıştırma gös-
terişi ile sınıriı kalmaz. Yeni yılda anlamlı bir birlikte-
liğe doğru yol alınmasını getirir. Tabii gerçekten bir
emek cephesi oluşumu için, kamu sendıkalannın, si-
vil toplum örgütlerinin gücünü de katmak gerekiyor.
Gündemde. durdurulamayan, yüz binlerie ifade edi-
len işçi çıkarmalan yok sadece. Gündemde, kilitlen-
miş özel sektör sözleşmelen yanında, 500 bin ka-
mu işçisinin sözleşmeteri, özelleştirmeler, kriz baha-
ne yaygınlaştınlan ucretsiz çalıştırmalar, taşeronlaş-
tırma, esnek çalıştııma, el konulan zorunlu tasarruf-
lar... daha daha neler neler var.
Harb-lş Başkanı Izzet Çetin, emek cephesine
yönelik dört koldan ağır saldınya karşın yaşanan
sessizlıği "fırtına öncesi" oiarak tanımlıyor. Son ikı
dönemin sözleşmelerinde uğranmış büyük kayıplar-
dan sonra, kriz bahane ücret artışlannın verilmeme-
sinın kamu sözleşmelerinde bardağı taşıracak dam-
la olacağı görüşünde.
KESK Başkanı Siyami Erdem, sendikal haklan
vermek yerine kullanılmaz hale getireceğı için yasa-
laşmasını engelledikleri yasatasansının, Yılmaz hü-
kumeti tarafından "ac/7" kapsamında yeni hüküme-
te verilmesini kamu çahşanlan açısından "tahrik"
oiarak niteliyor. Oldu bittiye izin vermeyeceklerini
açıklıyor. Bu arada kamu çalışanlanna öngörülen
ücret artışının geçen yılın enflasyon karşısındaki ka-
yıplannı gidermeye bile yetmediğini belirtiyor.
Kamu çalışanlan oiarak pek çok kez meydanlara
taşarak güçlerini gösterdiklerıni, ancak tek başına
hak aramanın sonuç almada yetersiz kaldığını, Tür-
kiye'de her zamankinden daha çok emek cephesi
dayanışması, güç birliğine, işçi sınrfının gücüne ge-
reksinim oldugunu söylüyor. Bu nedenle de, eleştir-
dikleri ve haklı olduklannın kanrtlandığı "beşli inisi-
yatif" deneyiminden sonra "üçlü "nün, emek cephe-
si girişiminı, üç işçi konfederasyonunun bir araya gel-
mesini çok önemli ve anlamlı bulduklannı açıklıyor.
Emek cephesinin yanında yer almaya hazır olduk-
lannı vurguluyor.
Estirilen "ekonomik terör" Türkiye'de dipten ge-
len bir dalgayı hazırlryor. Bunu Milli Güvenlik Kuru-
lu görüyor, gündemıne alarak önlem alınmasını isti-
yor. Yatınmlann durdurulmamasını, işçi çıkarmalan-
na son verilmesini öneriyor. Ama sermaye cephesi
ideologlan hâlâ IMF, Dünya Bankası reçeteleri doğ-
rultusunda, sermayenin krizden çıkış yolunu, eme-
ğe yeni bedeller ödetmek, daha daha işçi çıkarmak,
ücretleri aşağı çekmek, yatınmları durdurmak, özel-
leştirmelere hız vermek.. oiarak görebiliyorlar. Ne
gaflet, ne ihanet...
Kriz, Derimod'u da vurdu
Borca karşılık
fabrikasını verdi
EkonomiServisi- Küre-
sel kriz ile iç piyasadaki
durgunluk nedeniyle sa-
tışlan düşen ve yeni finans
kaynaklan bulmakta güç-
lük çeken firmalar. kredi
borçlannı. fabrikalarının
anahtarlannı bankalara ve-
rerek kapatmaya çalışıyor.
Durgunluktan en çok et-
kilenen sektörlerin başın-
da deri gelirken. bu alan-
da 24 yıldır faaliyet göste-
ren Derimod firması da.
Garanti Bankası ve Pamuk-
bank'a olan borcunu, gay-
rimenkulleri ve tabakha-
ne fabrikasmı Garanti Ban-
kası'na satarak kapattı.
Derimod firmasmdan
tMKB'ye gönderilen açık-
lamada. Garanti Banka-
sı "na 6.8 milyon dolar, Pa-
mukbank'a 2 milyon 927
bin marklık kredı borcu-
nun. ortaklanna ait Zey-
tinburnu'ndaki toplam 37
parselden oluşan gayri-
menkuller ile Çorlu'da Has
Deri Pazarlama'ya aıt ta-
bakhane fabrikasının Ga-
ranti Bankası'na satılarak
kapatıldığı bildirildi.
Açıklamada, şirketin Pa-
mukbank'aolan borcunun
da 31 Aralık 1998'de Ga-
rantı Bankası tarafından
kapatıldığı belirtildi.