Katalog

Cumhuriyet Imthaz Sahibi: Berin Nadi Genel Ya\ın Yonetmenı Orhan Erinç 9 Genel Ya>ın Koordınatörü. Hikmet Çetinka\a • Yazıışlen Mudurü İbrahim Yıldız • Sorumiu Müdur Fikret İlkiz # Haber Merkezı Müduru. Hakan Kara # Gorsel Yönetmen Fikret Eser ktıhbarat CengizYıldırım0Ekonomi:Özlem Yüzak • Kültür. Handan Şenköken # Spor. Abdülkadir Yıicelman • Makalcler: Sami Karaoren • Duzeltme' Abdullah Yazıcı 9 Fotograf. Erdoğan Köseoğlu # Bılgı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberlen Mehmet Faraç Ya\ın Kurulu llhan Selçuk (Ba^kan), Orhan Erinç, Oktaj Kurtböke. Hikmet Çetinkaya. Şükran Soncr. Ergun Balcı, İbrahim Yıldız, Orhan Bursah. Mustafa Balba>, Hakan Kara. Ankara Temsılcısi: Mustafa Balbav Atatürk Bulvan No 125, Kat 4, Bakanlıklar-Ankarâ Tel 4195020 (7 hat), Faks 4195027#tzmırTemsılcısı:SerdarKızık, H.ZiyaBlv. 1352S 2/3Tel.4411220, Faks:4419117 • Adana Temsılcısi Çetin Yiğenoğlu, tnönüCd. 119 S No:l Kat:I,Tel:363 12 11, Faks. 363 12 15 Müessese Mudunı Ûstfln Aknun 9 Koordınator Ahmet korulsan 9 Muha- sebe Büktıt Yener # ldare Hüseyin Gârer»l4İeüne Önder Çdik • Bıİgı- Işlem N»îl tnal • Bılgısayar Sıstem Mûrûvct ÇUer • Saöş F«zil« Kuza MEDYA C: • Yonelım Kurulu Başkanı - Genel Müdur Gülbin Erduran # Koordınator Reha Işıtman # Genel MüdürYardımcısı ScvdaÇoban Tel 514 07 53 - 513 95 80 - 513846O«1. Faks: 5138463 Ya>ımla>aıi \e Basan: > enı üun Haber Ajansı. Basm ve Yaymcıhk A Ş TurkocapCad 39 41 Cagalcgiu 34334 tst PK 246 tstanbut Tel (0212) 51205 05 (20 hat) Faks (0 2121 513 85 95 10OCAK1999 Imsak: 5.49 Güneş: 7.22 Öğle: 12.18 tkindi: 14.40 Akşam: 17.01 Yatsı: 18.28 www.cumhurivet.com.tr Yarıyıl tatiline doğru • ANKARA (AA) - llk ve ortaöğretim kurumlannda. yanyıl tatilinin Şeker Bayramı tatiliyle birleştirilmesı halinde öğrencler 15 Ocak'ta karne alacak. MEB'in çalışma takvimıne göre ilk yannın son ders zılı 22 Ocak günü çalacak. Şeker Bayramı ıse 19 Ocak salı günü başlayacak. 18 Ocak pazartesinin yanm gün ve 22 Ocak cuma gününün resmi tatıl ilan edilmesi halinde bayram tatiliyle yanyıl tatili birleşmiş olacak. Ve öğrenciler 3 hafta tatil yapma fırsatı bulacak. SSK yönetmeligi • ANKARA (AA)- Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Personel Yönetmeligi'nde yapılan yeni düzenlemeyle. bundan sonraki yönetmelik değişikhklerinin sosyal taraflann görüşü alınmadan gerçekleştirilmemesi kararlaştınldı. Birbaşka değişiklikle SSK'ye personel alımında uygulanacak yazılı sınavlann öncelikle ÖSYM'ye yaptınlması öngörüldü. ÖSYM'nin bu sınavı yapamayacağını bildirmesi durumunda ise sınav MEB tarafindan gerçekleştirilecek. Turizmciler umutlu • ANTALYA(AA)- Antalya. turizm açısından dünyada yaşanan bütün olumsuzluklara rağmen, 1998yılınıküçükbir kayıpla kapadı. Antalya Havaalanı'na, geçen yıl yurtdışından 2 milyon 755 bin 80 tunst geldi. Antalyalı turizmciler, "Her kötü geçen sezonun ardından iyi bır sezon yaşanır. Biz 1999 sezonundan. turizmciler olarak umutluyuz. Hiç olmazsa 1998yılından daha iyi geçecek" dedi. Aralık ayında yöreye, havayoluyla 77 bin 160 turist geldi. Gelen tunstlerin 50 bin 638'ini Almanlar oluşturdu. 125 milyar galaksi • AUSTIN(AA)- Amerikalı astronomlar (gökbilimciler), evrende şimdiye dek 80 milyar kadar tahmin ettikleri galaksi sayısının, Hubble'ın gönderdiği fotoğraflarla 125 müyara yaklaştığını bıldirdiler. ABD'nin Austin kentinde yapılan ABD Ulusal Astronomi Derneği Kongresi'ne bildiri sunan NASA uzmanı Jonathan Gardner. evrendeki bu •nüfus sayımını", Hubble'ın geçen ekımde 'gözünü' Toucan takımyıldızma çevirmesiyle yaptıklannı belirtti. Pitt hayram senbest • LOSANGELES(AA)- Ünlü aktör Brad Pitt'in evde olmadığı sırada elbiselerini giyerek yatak odasında uyuyan 19 yaşındaki genç kız, yakalandıktan sonra serbest bırakıldı. Pitt'in Hollywood'da bulunan evinde, hızmetçi tarafindan aktörün elbiselerini gıymiş halde uyurken bulunan Athena Marie Rolando'nun başkasının mülküne tecavüz etmek suçuyla mahkeme önüne çıkartılması bekleniyor. Rolando. davanın ertelenmesi üzenne hâkimin karanyla kefaletsiz serbest bırakıldı. Cemal Süreya ödüleri i Istanbul Haber Servisi - Aydınlık dergisince bu yıl dokuzuncusu düzenlenen "Cemal Süreya Şiir Ödülleri", Şişli'deki Tiyatrokare'de yapılan törenle sahiplerine verildi. . ŞİİP Trafik kazasında kötürüm kalan kadm, General Motors'tan yaklaşık 9 trilyon lira tazminat aldı Bu tazmmatlar tarilıe geeecek• ABD'de Musevi bir kadının kesilen bacağmı öldükten sonra bulamayan cenaze evi 400 milyar lira tazminat ödedi. Kuzey Carolina'da lokantada böcek yutan kadının açtığı davada, mahkeme işletmenin 190 milyar lira ödemesine karar verdi, ancak kadının dikkatsizliğinden ötürü ceza yüzde 10 düşürüldü. ANKARA (AA) - Ha>atm kötü sürprizleriyle karşılaşıp önemli kay ıp- lara uğrayan insanlar. bu kayıplara zemın hazırlayan firmalann peşini bırakmayarak önemli zaferlere de im- za atabilıyor. Aylık genel kültür der- gisi 'Bütün Dünya'da yer alan derle- meye göre çeşıtlı ülkelerde ganp olay- lann ardından kazanılan tazminatlar, hayret uyandmyor. Işte bu olağandı- şı tazminat davalanndan bazılan: ABD'nin Floridaeyaletinde Molly Cohen'ın bacaklan, bir kan dolaşımı rahatsızlığından örürü 1986yılındake- sıldi. Bir Musevi olan Cohen, ınanç- lan gereği öldükten sonra 'bedeni- nin bir bütün olarak gömülmesini' ıstedı ve Fort Lauderdale'deki cena- ze evıne de bu isteğini ilettı. Ne var ki Bav an Cohen, 1993 "te öl- dükten sonra daha önce kesilen ba- caklan tüm aramalara karşın bulu- namadı. Açılan da\a sonucunda mahkeme. cenaze ev inın. bayan Cohen'in yakın- lanna 1.25 milyon dolar (yaklaşık 400 milyar lira) tazminat ödemesine karar verdi. Yemekteki böcek ABD'nin Kuzey Carolina eyaletı- ne bağlı Charlotte kentindeki bir res- toranda yemek yiyen bir kadın, ye- megin ıçindeki birböceği yuttuğunu fark edince hemen mahkemeye baş- \wdu. Mahkeme. restoranı 600 bin dolar (yaklaşık 190 milyar lira) öde- meye mahkûm etti. Restoran yetki- lileri, böceği kadının yemeğe yerleş- tirdığıni öne sürdülerse de jüriyi ik- na edemediler. Ancak jüri. yediği ye- meğın içinde 'ne bulunduğuna bak- madığı için' kadının tazminat parasın- dan yüzde 10 tutannda bir kesinti yaptı. Dünyaca ünlü îrlandalı toplu- luk U2'nin Fransa'nın Marsilya ken- tindeki konserine giden 34 yaşında- ki birkişinin. yüksek sesle çalan mû- zik yüzünden sol kulağı yüzde 75, sağ kulağı ise yüzde 49 oranında ışit- me kaybına uğradı. 'Sağır müziksc- ver' açtığı dava sonucunda. hayranı olduğu topluluğun konserini organi- ze eden fırmadan 34 bin dolar (10 mil- yar 778 milyon lira) aldı. ABD'li cerrah Dr. Charies Butler. 1995 yılında Chicago'da bir mağaza- da alışveriş yaptıktan sonra otomo- biline dogru yürürken, bir treyler çe- kıcisine takılıp düşünce elinden sa- katlandı. Açılan davada, Dr. Butler'ın avu- katı, doktorun emekliligine kadar ya- pacağı ameliyatlardan 6 milyon 100 bin dolar kazanabileceğini, ancak eli sakatlandığı ıçin çalışamayacağını öne sürdü. Jüri, Butler'ı haklı buldu ve söz konusu mağazayı 3 milyon 960 bin dolar (yaklaşık 1 trilyon 255 milyar lira) ödemeye mahkûm etti. Suçlanan koltuk Chicago'da 1989 yılında trafik ka- zası geçirerek kötürüm kalan DebraBu- ongkjvanni (33). kazadan dolayı 'oto- mobilinin kottuğunu' suçladı. Buongı- ovanni. General Motors firması aley- hine açtığı 28 milyon dolarlık (yakla- şık 9 trilyon lira) tazminat davasını ka- zandı. tngiltere'de Sandy Shephard, v Ice- land' adlı süpermarkette dondurulmuş bır patates dilimıne basarak kaydı ve düştü. Geçirdiği kaza sonucunda ay- larca çalışamadığını ve depresyona gırdiğıni belirten Shephard fırmadan 25 bin sterlin (yaklaşık 13 milyar li- ra) tazminat kazandı. California'da bır şirkette sürücülük yapan Bruce An- derson. şefının yolculara dağıtmasını istediğı 'bedava hamburger" kuponla- nnı vejateryen olduğu gerekçesiyle dağıtmayı reddettı. Patronuna "İnek- lerin karJedilmesine karşıyım, sen de karşıçıkr dıyen Anderson, ışten atıl- dı. Açılan davada, eskı şirketı. etyemez şofbre 25 bin dolar (yaklaşık 8 mihar lira) tazminat ödemeye mahkûm edil- di. ABD'nin New Orleans eyaletinde elini çim biçme makinesınin bıçakla- nnın arasına sokarak makınenin çalı- şıp çahşmadığım denetleyen bır kişi- nin elinin bütün parmaklan koptu. Ma- kineyi üreten firmaya dava açan 'çim biçme makinesi kazazedesi' fırmadan 1 milyon dolar (317 milyar lira) taz- minat kazandı. Gerekçesi ıse makine- nin üzennde "ParmakJannızı btçakla- nn arasına sokmavın" uyansının yer almamasıydı. Amerikanfîlm endüstrisi gişe başansı sağlayanfilmleri yinelemeye yöneldi Hottpvood esidleHkopyahyor Hollywood'un' akımının son ürünlerinden biri olan "Maskeli Kahraman Zortü" Türkiye sinemalanrtda da gösterime girdL Çe\iri Servisi- Eski filmlerin yeni çekimleri- nin gişe hasılatlannın yüksek olması Hollywo- od'un yeni bir strateji oluşturmasına yol açtı. Ye- niden yapım anlamına gelen 'Remake' adı ve- rilen bu akım içinde Alfred HKchcock en yoğun biçimde gündeme gelen isimlerden biri oldu. Hitchcock'un önce 1954 yılında çekilen Cina- yet Var (Dial M for Murder) isimli fılmi, Ku- sursuz Cinayet adıyla yeniden çekildi ve vizyo- na girdi. ardından Arka Pencere (Rear Window) dizileştirildi. Son olarak da Sapık (Psycho) çe- kildi ve Ocak ayından sonra sinemalarda göste- rime gırecek. Diğertaklitlerle karşılaştınldığın- da üç yeniden çekimde de özgün yapıma ciddı derecede sadık kalındığı gözlenen Hitchcock filmleri, ilk vizyona girişleri sırasında da gişe hasılat rekorlan kjrmışlardı. Başansıza yer yok Hollywood'un yeniden çekimleri gözden geçinldiğinde ara- lannda ilk gösterimlerinde başansız olan tek bir film bulun- madığı dikkat çekiyor. Sinema eleştirmenlerince sık sık eleş- tirilen 'yeniden çekim' akımı, Hollywood tarihinde yeni de- ğil. Hem kendı sinemasımn hem de Avrupa ve Asya sınema- lannın başanlı fılmlerini (7 Samurai ve Rashomon gibi) geç- mişinde de taklit etme eğilimi içinde olan Amerikan film en- düstrisi, edebiyat klasiklerini de belirli periyodlarla yeniden Hitchcock. filmleri en çok taklit edilen sinemacL çekmesiy le tanınıyor. Anna Karenina, Sefîller ve Monte Kristo Kontu bu filmlerden bazılan. Yine Dracula ve Frankenstein gibi klasikleşmiş korku filmleri de Hollywood'un herzaman ye- niden çektiği filmlerarasında. Ancak 'remake' Amerikan sinemasımn hiçbir döneminde son yıl- lardakı kadar yoğun baş\Tirulan bir yöntem ol- madı. Tıpatip taklit Aynca bugüne kadar yeniden çekimlerin ori- jınallerden aynlan ve onlan özgün birtarza ka- vxışruran bölümlerinin olduğu dikkati çekerken son remake çalışmalannın orijinallerinin tıpa- tip taklitleri olduğu da gözden kaçmıyor. Ame- rika'da yeniden çekimler. filmlerin orjinalleri- ni görmüş olan kesimden çok genç neslin ilgisini çekiyor. Ya- pılan anketler. Zoro gibi filmler dışındaki yeniden çekimlerin sadece belirli bir yaş gnıbuna hitap ettiğini ortaya koyuyor. Yine de hâlâ başansı ve bıraktığı olumlu izlenim nedeniy- le yeniden çekimine cesaret edilmeyen filmler de bulunuyor. Örneğin "Casabianca' ve 'Bazılan sıcak sever' ya da 'Kkopat- ra'gibi filmler, yapımcılann taklit etmekten korktuğu filmler arasında sayılıyor. Orijinalleri, seyredilirken hâlâ büyük beğeni yaratan bu tür filmler eleştırmenlere göre 'en iyisi en eskisi' olan filmler kategorisınde daha uzun bir süre kalacaklar. Onathn rüzgârda savrulan küllerL, IŞLLÖZGENTÜRK Ocak ayını sevmem. Çocukluk iklimlerimin iki güzel in- sanı Onat Kutlar ve annemı bu av içinde yıtırdim. Şimdi oturmuş Onat'ı düşünüyorum. Onu yeniden, yeniden in- sanlara anlatmak için cümleler kuruyorum. Hiçbıri ço- cukluk iklimlerimin Onat'ını anlatmıyor. O zaman bütün cümleleri silıyorum. Onat'ın en sevdiğim Doğuöyküleri- ni yardıma çağınyonım. "Sen söyle" diyorum ona. "sen aniat" "'...Bir hiçlik ve toprak duygusuydu amcamın okudugu Ha»am rubailerinden bana yansıyan. Güneş altında belli belirsiz kımıldayan top- raktan kil rengi ağaçlar, insanlar ve hay- vanlar oluşur, gene toprağa dönerlerdi. Amcamın ağır ağır topraktan bir heyke- le dönüştüğünü düşünürdüm. Böylece oğluna ve onun doğum gü- nünde diktiği dut ağacına kavuşur, ruhu sessiz bir avuntu bulurdu. Öylesine uç- suz bucaksızdı ki bozkır. geceleri yakla- şan gökyüzünde Hayyam'ın bir ömür bo- >ıı gözlediği yıldızlar öylesine sayısızdı ki ve öylesine bir örnek geçip giderdi ki mevsimler, bizim yaşamımız bu sonsuz- luk içinde bir hiç bile değildi. Bir çakıl parçası bile değildim kum saatini tıkayan. Bir toprak testi, bir avuç kil bile. Yaşlı Derebeyi. küçük çocuğa. 'Zama- nın bahrinde bir gün kuşkular ortasında kaürsan' dedi. 'geriye dön ve telas etme- den >üz. İnsan ömrü fanidir ve kısa. Kimse atalannın top- rağından fazla uzaklaşamaz. Orada yakrn, bağışiayKi ve müş- fik bir sahil bulacaksın...' Onu dinlemedım, amcamın her gün kendine yönelen bır yolcu gibi dalıp gittiği Acem halısının labiretlerinden kur- tulmak istiyorum. Bozkjn tozlu biryaprak gibi titreten giz- li şiddetten. Yoksul köylülerle haki jandarmalann birbir- leriyle giysi değiştirip oynadıklan sessiz ve kanh oyunlar- dan. Kil, tezek ve toprak kokusundan. Gittikçe küçülüp yok olma duygusundan. Zaman, nasılsa yeryüzüne inmiş bir bulut gibi tenime sürünerek geçerken yalnızca kendime ait bir yol bulmaya çahştım. Bir çıkış yolu. Batı, bize çok uzak ve geçit ver- mez dağlann duvarlanyla kapalıydı. Ardında kitap sayfa- lanyla uçuşan denizler, kentler. ülkeler. tpek ve baharat yol- lannı rüzgâr çoktan silip yok etmişti. Hanlar ıssızdı. Reh- beryoktu, zaten olsa da ben peşinden girmezdim. Yeniyet- me. Baba Tapduk'un bilinmeze savurduğu asa gibi bir gün uzun bir yolculuğa çıktı. Doğu'ya. Bir düşün peşın- deydi ve üstelik o düşün ne olduğunu bilmiyordu. Yıllar süren gizemli bir doğu masalıdır bu. Anlatılma- sı uzun süren ve aynca yararsızdır. Kim ilgilenir masallar- la. çocuklardan başka? Kim merak eder, niçin lale sula- nyla her gün yıkandığını Isfahan sokaklannın? Yaşlı Ha- fiî yeryüzünün en büyük mücevherlerini sonunda kime sattı Şiraz'da. Niçin Tebriz'de güneş. dağlann tepesinden de önce ruzgârla sallanan bir kamışa voırur? Rey'de bir nak- kaş. şarap testisinin üstüne yaşlı bir ada- ma şarap sunan ve elinde mavi gündüz- safası tutan genç kadını çizerken resim- deki testinin de üstüne iç içe aynı resim- leri sonuna kadar nasıl nakışlar? Bütün bu meraklı öyküleri yaşadı Ye- niyetme. Adı tran olan o söz ülkesiriin dağlanndan, vadilerinden, ırmakJann- dan geçti ve sonunda başka bir ülkeye ulaştı: Hindistan. Orada^ Benares'te, tıpkı Butimar kuşu gibi, ırmak kıyısı- na oturmuş. bır gün sulann kuruyaca- ğını düşünerek tasalanan ve bu yüzden susuzluktan ölmek üzere olan bir adam- la karşılaştı. Adamın adı Sadık Hidayet'ti. 'Kör Bavkuş'u okuduğumda Sadık Hidayet. Paris'te intihar etmişti. Bir ölüm duygusuyla çeviriyordum sayfa- lan. Bırnakkaşınöyküsüydüanlatılan. Romanın kahramanı, kendisi doğduğu gün birtestiye doldurulan şarabı almak için rafa uzanıyor ve düşsel bir pencereden ırmak kıyısını göriiyordu. Yaşlı bır adama şarap sunan ve öbür elinde mavi bir gündüzsa- fası tutan çok güzel bir kız. Yaşamımda ilk ve son kez bir intihar önseziyle sarsıl- dım. Işte başladığım yere dönmüştüm. Bir Acem halısı- nın üstünde, sessiz bır bozkınn kıyısında, genç bir gelin amcama bir kadeh uzatıyordu. Amcam ise ilerde bir yere bakıyordu: Artık var olmayan bir dut ağacına. O gün. yıllar süren bir doğu öyküsünün ilk cildini, bir daha açmamak üzere kapadım. Sözlerin panltısı ve hüz- nüyle dolu Hafiz Divanı'nı." • • • Bütün sözcükleri unutmuş gibiyim. Hoşçakal Onat. ısoz50(n botmafl.com Türkiye GazetecilerCemiyeti'ııin, 212 sayılı BasınYasası'nın kabul edilişinin 38. yıldönümü nedeniyle düzenJediği karika- rür sergisi Basm Müzesi'nde açıJdı. Sergide. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi 10 karikatüristin basın sorunlannı işleyen 40 eseri yer abyor. 1? gün açık kalacak sergiye katılan karikatüristler şunlar: "Turhan Selçuk, Semih Balcı- oğlu, Tan OraL Semih Poroy. Kamil Masaracı. Ferruh Doğan. Vurdagün Cöker, Ercan Akyol ve Nezih DanyaL" Ser- gi, bir yıl boyunca İstanbuCdaki değişikmekânlarda yinelenecek. (Fotograf: KADER TUGLA) International Aspiriıf Avvard 1999 Young Researchers' Aspirin* Avvard The Young Researchers' AspirirT Avvard's objective is to encourage scientifıc research into the mechanism of action and clinical use of acetylsalicylic acid, the active ingredient of Aspirin'. Scientists vvho have contributed to the knowledge of Aspirin* through original independent scientific research In the field of theoretical (ex- perimental) and/or clinical medicine are invited to compete for the Avvard. The results of their work should have a direct effect on the knovvledge or use of Aspirin* and be based on a peer-reviewed publi- cation, accepted and/or published. The publication should not be older than two years. The age limit of the Young Researchers' Aspirin* Avvard in the year of candidature is 40. r • The Young Researchers' Aspirin* Avvard's value is DM 20,000. Entries will be judged by an international scientific committee representing basic and clinical research. Young researchers are invited to order the complete application documents at the follovving address: International Aspirin* Avvard c/o Bayer A6 BG Consumer Care Integrated Communications BuildingC 151 D-51368 Leverkusen/Germany - Fax:++49-214-30-29554 • • Deadline for submission is April 30th, 1999 (Date of receipt of documents by Bayer AG) •: f . Bayer