Katalog

CUMHURİYET 1 OCAK 1999 CUMA HABERLER Patent uygulaması dış ticaret açığını büyütecek, fatura devlet ve yurttaşa çıkacak Ilaç pazarı 705 trüyon İP, ilaçta patent anlaşmasını tanımıyor IMF'nin eline düşen Ankara feryatlanmızı duymuyor' • Birçok Avrupa ülkesi patent uygulamasına ulusal endüstrisini geliştirdikten sonra geçerken Türkiye haklannı kullanmadı. Geçiş süresi Almanya, Hollanda ve Yunanistan'da 11, Italya'da 25 yıl olarak gerçekleşirken Türkiye kendine tanınan 10 yıllık süreyi 5 yıl geri çekti. MITLL SERELİ ANKARA - Türkiye'de büyük bölümunü yabancı firmalann eiin- de bulundurduğu ilaç sektörünün 199S yılındaki pazan 2 milyar35O milyon dolan (yaklajık 705 tril- yoni buluyor. Sektörde ihracatın it- halatı karşılama oranı yûzde 9.9 olarak gerçekleşti. Patent uygula- masına geçılmesiyle ihracat-itha- lat arasındaki fark önemli ölçüde artacak, açığın yükü devlete ve yurttaşa yıkılacak. İlaçta patent uygulamasını geti- ren yasa gücünde kararname (KHK) bugün yürürlüğe girdı. Ge- tirilen tüm uyanlara ve eleştirilere karşın uygulama ertelenmezken imzaladığı uluslararası anlaşmalar nedeniyle 2005 yılına kadar patent yasasını yürürlüğe koymak zorun- da olan Türkiye. kendisine tanınan süreyi değerlendırmedi. Birçok Avrupa ülkesi kendi ilaç endüstri- sini geliştirdıkten ve ekonomisi Avrupa Topluluğu'na (AT) uyum sağladıktan sonra patenti kabul et- ti. AT'ye giriş tarihi ile patent ya- sasını kabul etme tarihi arasındaki geçiş süresi Almanya, Hollanda ve Yunanistan'da 11. Italya'da 25 yıl olarak gerçekJeşirken Türkiye ken- dine tanınan 10 yıllık süreyi 5 yıl geri çekti. Dünya ilaç üretıminin yüzde 82'si sanay ileşmiş ülkelerde. gen kalanı da gelişen ülkelerde sağlanıyor. Gelışmiş ülkelerdeki üretimin yüzde 75'ini 6 ülkede 30 büyük fırma karşılıyor. Türkiye'de şu anda ilaç pazannın yüzde 60'ını çokuluslu yabancı fırmalar denet- liyor. Patent uygulaması, bu ora- nın daha da artmasına neden ola- cak. Yerlı ilaç fırmalannın çoku- luslularkarşısındadayanabilmele- ri için birleşmeleri, belirli farmako- iojik gruplarda uzmanlaşmaya ve araştırma geliştirme (AR-OE) ça- lışmalanna yönelmeleri öneriliyor. Rakamlarla ilaç pazarı Tüm yönleriyle patent uygula- masından olumsuz etkilenecek olan ilaç sektörünün Türkiye'dekı pazar oranı 1998 yılında 705 tril- yon liraolarak gerçekleşti. İlaç En- düstrisi Iş\erenler Sendikası'nın 1998 yıh itıbanyla belırledıği bazı rakamlar şöyle: - Türkiye'de 3 bin 100 adet ilaç üretiliyor, 7 bin 200 biçimde saüşa sunuluyor. - İlaç sektöründe yaklaşık 160 fiıma etkinlik gösteriyor. 6"sı üre- tici olmak üzere 29 yabancı firma ilaç pazannda yeralıyor. Çokulus- lu yabancı fîrmalar pazann yüzde 60'ını denetliyor. - Sektörde 1998 yılında toplam ihracat 97 milyon 645 bin 876 do- lar. toplam ithalat ise 981 milyon 953 bin 471 dolar olarak gerçekleş- ti. İhracatın ithalatı karşılama ora- nı vüzde 9.9 oldu. - Sektörde ılk onda yer alan fir- malar pazann yüzde 63-65'ini, ilk 20 firma da yüzde 83'ünü elinde bulunduruyor. tstanbul Haber Servisi - Aylardır 2005 yılına ertelenmesi içinmücade- le edilen ilaçtapatent uygulaması bu- gün yürürlüğe giriyor. tşçi Partisi (İP) Beyoğlu llçe Baskanı AfiÇıoar. ılaç- ta patent uygulamasının Türkiye'ye için ihanet oidugunu belirtti. İlaçta patent uygulaması nedeniy- le dün yazılı bir açıklama yapan Ali Çınar, "NeyaakldFMFmneliııedüş- müş Ankara,fenatlan duymazhktan geJdL İP ve Türkiye halkı olarak bu anlaşmayı reddediyoruz. tanıntıyo- ruzr dedi. Karann bir an önce ıptal edilmesini isteyen Ali Çınar, aksi du- rumda ilaç sanayiinin uluslararası te- kellerin eline geçeceği uyansında bu- lundu. İlaç fîy atİannın kontrol edile- mez biçimde artacağını ifade eden Ali Çınar şöyle devam etti: "Fıyat aroşlan, SSK. Bağ-Knr, EmekBSandığij^tüın sosyal güven- lik kurumlanmn çökmesine yol aca- cak. İlaç aynı zamanda stratejik bir iirün olduğundan sa\aş \e ambargo gibi durumlarda insanımızın yaşamı emperyalist ülkelerin eiine testim edil- miş.olacaknr. Seferberük durumunda ise ulusal savunmamız açısından tela- fi edilemez durumlar ortaj a çıkacak- Qr. Bunaen yakuı örnek Irak'a uygo- lanan ambargodur. irak'a uygulanan ambargo yûzünden küçük enfeksi- yonlardan bik binterce insan ölmek- tedirT Çınar, uygulamanm yürürlüğe konması yerine yerli ilaç sanayiinin desteklenmesini istedi. Sendika Başkanı'nıntutuklanmasının,hukukdışıolduğu belirtildL(Fotoğrat: HATİCE TUNCER) SES'ten Ürküt'ün tutuklanmasına kınuma v İstanbul Haber Servisi - Sağlık ve Sosyal Hızmet Emekçılen Sendikası (SES) Genel Başkanı Ali Ürküt'ün tutuklanmasının antidemokratik ve hukuk dışı oldugu belirtılerek kınandı. SES Aksaray Şube Başkanı Songül Beydilli SES İstanbul şubeleri adına yaptığı basın açıklamasmda, Ürküt'ün 28 Aralık 1998 tarihmde tfadesı alınmak üzere çagnldığı Ankara DGM'ce tutuklanarak cezaevme konuldugunu söyledi. Beydilli. sermayenin. knzi bahane ederek emekçılere yönelik hak gasplarının, ışten atılmalann, özelleştirmenın, kamu emekçilenne yüzde 25 sefalet zammın ın gündemde olduğu bir dönemden geçıldığmi belirtti. Ürküt'ün 15 Kasım tarıhinde Kürt sorununa ilişkin banşçıl ve demokratik çözümü içeren bir basın açıklaması gerekçe gösterilerek tutuklandığını ifade eden Beydilli şöyle devam etti: "Açıklamanın üzerinden bir ay geçmiştir. CMl'K hükümlerine göre ruruklama delilleri, kaçma şüphesi nedeniyle başvurulan bir tedbirdir. 75 bin sağhk ve sosyal emekçisinin örgütü olan SES Cenel Baskam'nın tüm davTanışlan kamuoyu önündedir. Düşünceyi ifade özgürlügüne indirilmiş bir darbe olan bu tutuklama karşısında SES. sağlıklı yaşam hakla, sendikal hak ve özgüriük mücadelesinden taviz vermeyecek." SES istanbul şubelennin basın açıklamasma Şişli Şube Başkanı Metin Karabulut, SES Bakırköy Şube Başkanı Hıdır Doğan. SES Anadolu Şube Başkanı Özkan Tüm'ün yanı sıra destek vermek için DlSK'e baglı Nakliyat-tş Sendikası Genel Başkanı AB Rıza Küçükosmanoglu. Basın-lş Sendikası İstanbul Şube Başkanı Kenan Kaya ve KESK'e bağlı memur sendikalanndan yönetıciler katıldı. Yargılanmalarına baslandı 10PKK itirafçısının idamı isteniyorDtYARBAKIR (Cumhu- riyet Bürosu) - Diyarbakır E Tipi Kapalı Gezaevi'ndekı itirafçılar koğuşunda. bir iti- rafçıyı işkence yaparak öl- dürdükleri ıddıa edilen 10 PKK itirafçısının yargı- lanmasına 5 yıl aradan son- ra baslandı. Diyarbakır 2 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesfnde haklannda dava açılan 10 PKK itirafçı- sının "taammüden adam öl- dürmek" suçundan idamla- n isteniyor. 1993 yılında Diyarbakır E Tipi Kapalı Gezaevi'ndeki siyası koğuşlardan itirafçı koğuşlarına geçen tutuklu PKK'li Sinan Er'in işken- ceyle öldürülmesınin ardın- dan Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından so- ruşturma başlatıldı. Yapılan soruşturma so- nunda'işkenceli cinayetin P- KK itirafçılan MustafaGü- neş, Kasım Çatsak. Halit As- lan, Ahmet Tosun, Ramazan Soylu, Yüksel Önen, Mah- mut Estaş, Aslan Asal, Ab- dülhakim Bakır, Ahmet As- lan ve Yeysi Bayın tarafından işlendıği ıddıaedildı. Savcı- lık soruşturmasından sonra ıtirafçılann yargılanması için dava dosyası. Diyarba- kır 2. Ağır Geza Mahkeme- si'ne gönderildi. Ancak Ağır Ceza Mahkemesı. su- çun DGM kapsamında ol- dugunu belirterek dosyayı Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne gönderdi. Diyarbakır DGM ise dava dosyası hakkında "görevsiz- lik" karan vererek dosyayı tekrar Ağır Geza Mahkeme- si'ne yolladı. Uzun bir süre mahkemeler arasında gidip gelen dava dosyası en so- nunda Yargıtay Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildi. Yargttay'ın dosya hakkında yargılamanın Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkeme- si'ni yetkili kılmasının ar- dından PKK itirafçılan hak- kında Diyarbakır 2 NoJUı DGM'de dava açıldı. Dava- da 10 PKK'li için ölüm ce- zası istendi. İtirafçılar koğuşunda işle- nen cinayetin soruşturması sırasında sanıklardan Ab- dülhakım Bakır adlı PKK itirafçısı. kendisinin suçsuz oldugunu öne sürerek cina- yeti savcılığa aynntılı bir şe- kildeanlattı. İstanbul Valisi ErolÇakırvatandaslanndertierinidinledi (Fotoğraf: MEHMET DEMİRKAYA) Vali Çahr, 1998'in son gününde ıımııi dağıttı İstanbul Haber Servisi - İstanbul Valisi Erol Çakır, 1998'in son "halk günü" toplantısmda umut dagıttı. Son bir çare olarak valilikten yardım isteminde bulunan çaresiz yurttaşların sBrÖiılannı tek tek dinleyeh Erol Cakır, valıligin'trianaklârî ölçüsünde onlara yardımcı olmaya çalıştı. Dertlerine çare bulunması için valiliğe başvuranlann büyük bir çoğunluğunu kadınlar oluşturdu. Fatih Çarşamba'da okul önünde ayakkabı boyacılığı >apan 52 yaşındaki Durmuş Ali Yağcı'nın şikâyeti, polisın okul önünde boyacılık yapmasını engellemesiydi. "Ekmek parası kazanmak istiyorum" dıyerek ağlayan Durmuş Ali Yağcı. Vali Erol Çakır'ın Fatih Kaymakamf na talimatıyla okul yanında işini yapmasına izin verilmesi üzerine büyük bir sevinç duydu. Oğlunun kendisini öldürmek istedigi iç gûn'dur Hâs'eki Hastanesı'nin bekleme salonlanndaki sandalyelerde kaldığını belirten bir anne ise kendisine tek odalı kiralık bir ev bulunmasını ıstedı. Bir başka yurttaş ise SSK emeklisi oldugunu, emekli olduğunda aldığı parayı eşinin beyın ameliyatına harcadığını. 3 çocuğunun okuduğunu belirterek kendisine maddi yardım yapılmasını rica etti. Vali Erol Çakır'dan. Amelıyat parası, erzak yardımı. kiralık e\ ve daha pek çok konuda derdi olan, son çare olarak vilayete, devlet kapısına başvuruyor. Yunus Nadi Armağanı Yarışması, 1946'da kuruîdu; hem geçmişe, hem geleceğe dönük olan anlamı, gazetemi- zin kurucusu Yunus Nadi'ye saygı ve sevgiden kaynaklanıyor. Yalmz Cumhu- riyet gazetesinin değil, Türkiye Cumhu- riyeti 'nin kuruluşunda büyük emeği bu- lunan Yunus Nadi nin anısını her yıl tazelemek bizim için bir göre\\ Devrim- ci ve demokrat Cumhuriyet in Ulusal Bağımsızlık Savaşımızla ve Türkiye Cumhuhyeti'yle zamandaş ve eşanlam- h bir kuruluş tarihçesi var. Yunus Nadi, gazetemizin temel taşlarım bu doğrul- tuda koydu. Yunus Nadi 'nin ölüm yıldö- nümünü geçmişe dönük bir acı olarak değil, geleceğe yönelik bir kültür olayı- na dönüştürmek amacıyla bu yarışma düzenlendi. Yanşmanın ilk düzenlendiği yıllarda Türkiye de sanat alanında hiçbir özel ödül yokîu; tek parti dönemiydi ve yal- mz CHP'nin koyduğu bir şiir ödülü vardı. Aynı dönemde bütün dünyada sa- nat, bilim ve edebiyat ödülleri ün yap- mışlardı. Isveç 'te Nobel, ABD de Pulit- zer, Sovyetler de Lenin, Fransa da Gon- court ödüllerinin sonuçları Türkiye de de izleniyordu; ama ülkemiz bu alanda da geç kalmıştı. Cumhuriyet gazetesi bu öncülüğü üstlendi, elli üç yıl önce düzenlenen Yunus Nadi Armağanı 'yla sanat ve kültür yaşamımızda bir yarış- ma coşkusu oluşturuldu. Daha sonraki yıllarda Türkiye de de yarışmaların ve ödüllerin sayısı çoğal- dı, yirmiyi aştı. Bugün belki ödül enf- lasyonundan söz açılabilir; eleştirel bir yaklaşımla sakıncaları gündeme getiri- lebilir, ama yine de kültür, bilim ve sa- nat konularında yapılan yatırımların çokyararlı olduğu rahathkla söylenebi- 53. YIL YUNUS NADİ ÖDÜLLERİ 1999 lir. Zamanla ödüller arasında ayrımlar ortaya çıkar; bir yarışma kurumsallaş- tıkça, amacı, nitelikleri, karakteri belir- ginleşir. Bu arada kimi holdinglerin kendi amaçlarına yönelik yarışmalar düzenlemeleri ve ödüller dağıtmaları da bu alanda kaçımlmaz çoğulculuğu yansıtıyor. Kimi bankaların, şirketlerin, ticari tekellerin reklam amacıyla dü- zenledikleri yarışmaların ödülleri, pa- rasal açıdan ne kadar büyük olursa ol- sun; özü, maddi çerçevenin dışındaki anlamında odaklaşıyor. Ödüller, 40 yıh aşkın bir süredir Yu- nus Nadi Armağanı Yarışması adıyla düzenli olarak gerçekleştirildi, kültür ve sanat hayatımıza amaçlanan katkı- ları yaptı ve etkilerini duyurdu. Daha önce bir dalda yapılan ödüllendirme- nin kapsamı 1990 yılından itibaren ge- nişletildi ve Yunus Nadi Ödülleri adıy- la sürmeye başladı. Ulkemizin kültür ve sanat yaşamı bü- tün baltalanmalara ve olumsuz yatırım- lara karşın sürekli gelişiyor ve yaygın- laşıyor. Fikir ve sanat özgürlükleri Türkiye de tam değil; siyasal iktidarlann baskıları hâlâ sürüyor ve çağdaş demokratik or- tamdan henüz yoksun sayılıyoruz. Buna karşınfıkir, sanat, bilim, kültürde çaba- lar sürüyor. Tarihsel gelişim sürecinde elbette 'aydınlanma'nın önüne hiçbir güç ge- çemez. Cumhuriyet, çağdaş uygarhğa giden yolun fikir, sanat, kültür, bilim yolu oldugunu kuruluşundan beri savu- nan bir gazete. Bu yoldaki çabaları desteklemek ve özendirmekte Yunus Nadi Ödülleri 'nin işlevi sürecek. Bu yıldan başlayarak 1999 Yunus Nadi Ödülleri 'nde iki anabaşlık altında dört ödül verilecek. Edebiyat Ana Dalı: Öykü, roman, şiir. Bilimsel Araştırma: Sosyal Bilimler Araştırması. Önümüzdeki yıllarda ödül anadalları ve dallarında gereksinimlere göre değişiklikyapılabilecek. Adaylara başarılar diliyoruz. ÖYKÜ Ödüle 1 Nisan 1998 ile 31 Mart 1999 tarihle- ri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayı- na hazır bir 'kitap dosyası'yla aday olunabi- lir. Yayımlanmamış yapıtlann, beyaz dosya kâğıdına makine yazısı ile çift aralıklı yazıl- mış olması gereklidir. Adaylar yapıtlannı altı adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici Kurul, ödülü, kitap ve kitap dos- yası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Mehmet Başaran, Vedat Gün- yol, Selim Ileri, Tarık Dursun K., Sami Kara- ören. R O M A N Ödüle 1 Nisan 1998 ile 31 Mart 1999 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayına ha- zır bir 'kitap dosyasf yla aday olunabilir. Ya- yımlanmamış yapıtlann, beyaz dosya kâğıdı- na makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış olma- sı gereklidir. Adaylar yapıtlannı altı adet ola- rak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici Kurul, ödülü, ki- tap ve kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Talip Apaydın, Ahmet Cemal, Konur Ertop, Fethi Naci, Muzaffer Uygımer. Ş İ İ R Ödüle 1 Nisan 1998 ile 31 Mart 1999 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayına ha- zır bir 'kitap dosyası' ile aday olunabilir. Ya- yımlanmamış yapıtlann beyaz dosya kâğıdına makine yazısı ile çift aralıklı yazılmış olması gereklidir. Adaylar yapıtlannı altı adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçi- ci Kurul ödülü kitap ve kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Ataol Behramoğlu, Prof. Dr. Ce- vat Çapan, Doğan Hızlan, Attilâ Jlhan, Şük- ran Kurdakul. S O S Y A L B İ L İ M L E R A R A Ş T I R M A S I Ödül konusu "Demokrasi ve Terör" olarak be- lirlenmiştir. Ödüle 1 Nisan 1998 ile 31 Mart 1999 tarihleri arasında yayımlanmış bilimsel araştırmalarla, yayına hazırlanmış ve en az 25 sayfa olarak beyaz dosya kâğıdına çift aralıklı makine yazısı ile yazılmış bilimsel araştırma- lar katılabilir. Adaylar yapıtlannı sekiz adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta veri- lir. Seçici Kurul Ödülü, kitap ve kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Prof. Dr. Bedia Akarsu, Prof. Dr. ToktamışAteş, Prof. Dr. Aydın Aybay, Prof. Dr. Ta- ner Berksoy, Prof. Dr. Ahmet TanerKışlalı, Prof. Dr. Izzettin Önder, Prof. Dr. Erdoğan Teziç. H E R D A L İ Ç İ N G E Ç E R L İ G E N E L K O Ş U L L A R Ödüller, her dalda amatör-profesyonel herkese açıktır. (Cumhuriyet mensuplan hiçbir dalda ödüle aday olamazlar.) Adaylar gerçek ad ve ad- reslerini ve telefon numaralannı belirtmek zo- rundadırlar. Ancak adaylar ad ve adreslerinin saklı tutulmasını isteyebilirler. Ödül koşullan- na uymayan yapıtlan yanşma dışında tutmak zorundayız. Adaylann yapıtlanyla birlikte ad- lannı ve soyadlannı arkasına yazacaklan iki fo- toğraflannı, açık adreslerinin de yer aldığı ka- tılma belgesini ve yaşamöykülerini 12 Nisan 1999 Pazartesi günü saat 17.00'ye kadar 'Cum- huriyet Gazetesi, Yunus Nadi Ödülleri, Cağa- loğlu 34334 tstanbul' adresine iadeli taahhütlü olarak postayla göndermeleri ya da elden alın- dı karşılığı teslim etmeleri gerekmektedir. Ya- yımlanmış yapıtlar daha önce herhangi bir ödül almamış olmalıdır. Zarfın ya da paketin üzeri- ne hangi dal ile ilgili olduğunun (şiir, roman, öy- kü vb.) yazılması zorunludur. Ödül dallannda (Sosyal Bilimler Araştırması dışında) konu sı- mrlaması yoktur. Yapıtlar hiçbir şekilde iade edilmez. Ödül alan ya da herhangi bir şekilde ön elemeden geçirilen yapıtlar. genel yayın il- kelerimiz doğrultusunda gazetemizde yayım- lanabilir. Ödül sonuçlan 29 Haziran 1999 günü açıklanacaktır. Ö D Ü L Her dal K A T I L M ADIM, SOYADIM: ADRESÎM: TELEFONUM: KATILDIĞIM DAL: için: A B 500.000.000 TL E L C E S İ