Katalog

4 ŞUBAT 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Rusya Dışişleri Bakanı, ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nden operasyon için onay alamayacağını söyledi Rıısva'claıı veto ııyarısıDış Haberier Servisi-Moskova, Irak'a aske- n operasyon düzenlenmesine şıddetle karşı ol- dugunu kaydederek harekânn Bırleşmiş Millet- lerkararlannaaykın olacağını savundu. Krem- lin'den yapılan açıklamada. Rusya"nın Bağ- dat'ta yürüttüğü dıplomatik gınşımlerin "mey- velerini vermeye başladığı" da öne süriildü. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Genadi Tarasov, ABD'nin Irak'a harekât düzenleme hakkı bulunup bulunmadığı şeklindeki bir so- ruyu şöyle yanıtladi' "BM kararian. Irak'a kar- şı güç uygulanmasına hak tanımıyor. Biz de bu- nu açıkça dik getiriyoruz. Bütiin devletter ken- dilerine şu soruyu sormalı: Irak'a güç u> gulan- masının yaratacağı sonuçlar gerçekte ne ola- caktir? Bu soruya kimse yanıt veremez." Rusya Dışişleri Bakanı _ ^ _ ^ ^ _ _ Yevgeni Primakov da ABD'nin "Irak'a askeri mü- dahale için BM Güvenlik Konseyi'nden onay almaya yönelik herhangi bir girişimi- nin Rusya tarafindan \eto edi- kceğuıi" bildınldı. Lübnan'da yayımlanan As-Safır gazete- sine demeç veren Primakov, Saddam Hüseyin'ın Bağ- dat'taki Rus heyetıne yeni öneriler getırdığını söyledi. ^^^~^^™"" Rus>a Parlamentosu'nun alt kanadı Du- ma'nın Başkanı Gennadi Seleznyov Irak'a as- keri güç kuüanımına kesinlıkJe karşı olduğu- nu açıklarken E\ ımiz Rusya partisi lideri mil- letvekili Aleksander Şohin de ABD'nin Irak'ı vurma tehtıdini gerçekleştırmesı durumunda. silah indiriminı öngören STARTII anlaşması- nın Duma'da onaylamayabileceğini söyledi. Rusya-Fransa koordinasyonu Bu arada. Moskova ve Paris, iki ülkenin dip- lomatik girişimlerini koordine etmeye de ka- rar verdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan ya- pılan açıklamada Primakov ve Fransa Dışişle- ri Bakanı HubertVedrine'nin bir telefon görüş- mesi yaparak iki ülkenin Bağdat'ta bulunan heyetlerinin koordineli bir çalışma yürütmesı doğrultusunda karar aldıklan kaydedildi. Moskova'nın sıyası çözümdeki isranna kar- şın Rusya Devlet Başkanı Bons Yeltsın'le te- lefon görüşmesi yapan ABD Başkanı Bül Clin- ton Körfez krizinde dıplomatik gınşımler ıçin tanınan sürenin "dolmak ûzere" olduğu uyan- sında bulundu. • Moskova, Bağdat'ın aksi yöndeki açıklamalanna karşın Saddam Hüseyin'in ödün vermeye hazır olduğunda ısrarlı Kremlın'den yapılan açıklamada ise Bağ- dat'ın aksi yöndeki beyanatlanna karşın Irak'ın tutumunda "olumlu değişiklikler1 ' gözlendiğı ve Bağdat yönetimının ödün vermeye hazır ol- duğu savunuldu. Bağdat"a arabulucu olarak gönderilen Rus- ya Dışişleri Bakan Yardımcısı Viktor Püsuval- yuk'un raporu doğrultusunda önceki gün bir açıklama yapan Kremlin. Saddam Hûseyin'in devlet başkanlığına ait sekiz tesise girilmesine ızın vereceğıni duyurmuştu. Irak Dışişleri Ba- kanlığı MüsteşanRiyadel-Kaysi ise açıklama- lan yalanlayarak gazetelerde çıkan haberlerin "tamamen yanhş" olduğunu söyledi. Kremlin Sözcüsü Sergey Yastrjembski dün duzenledıği basın toplantısrnda yapılan açıkla- _ _ ^ _ _ _ ^ manm "tamamen gerçek" ol- duğunu savundu. Yastrjembski "Dün (önceki gûn) yapbğumz açıklamanın doğmluğunu teyit ediyoruz. Irak'ın konumunda olumlu değişiklikkr mevcut- tur"dedı. Dışışlen bakanlığından bir sözcü, açıklamalann çelişkıli olduğunu kabul ederek şöyle konuştu: "Bağdatta çok ciddi pazarhklar sürüyor. Bunu gör- — — — mek gerekir. Görüşmeler biraz zaman alacak. Görüşmeler sırasında aktanlan bUgOerin çalkanüya sebep olması doğaldır." Irak, Moskova'nm "Bağdat ödün vermeye haar" açıklamasını yalanlamakla bırlikte, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı NewtGing- rich başkanlığındaki bir heyeti devlet başkan- lığına ait saraylan uıcelemek üzere Bağdat'a davet ettı. Irak resmı haber ajansı ENA'ya göre Irak'ın BM daımı temsilcısi Nizar Hamdun. ABD Temsilciler Meclisi ve Senato üyelerin- den oluşan bir delegasyonun, Gingrich liderli- ğınde Bağdat'a gelip denetlemede bulunabile- ceğinı söyledi. Basra Körfezi'nde yığınagını arttıran Was- hington, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan'ın, petrol karşılığı gıda anlaşması çerçevesinde Irak'ın petrol satış mıktannın iki mılyar dolardan beş milyar 200 mılyon dolara çıkanlması önerisine de temkinli yaklaştı. Annan'ın önceki gün 15 üyeli BM Güven- lik Konseyi'nde açıklanan önensıne genelde bütün delegelerin olumlu yaklaştığı, ancak ABD delegesı fleter Burleigh'ın bu haliyle öne- nyı kabul etmediğı bildınldi Albright arabuluculardan umutsuz Dış Haberier Servisi - ABD Dışişle- ri Bakanı Madeleine Albright Irak'a gı- den arabuluculann başanlı olacağını ummadığını söyledi. Albnght, arabulu- culann, Irak lideri Saddam Hüseyin'ı sılah tesislerinin denetlenmesıne ikna edebileceklerinden kuşkulu olduğunu dile getırdi. Önceki gün Suudi Arabıstan yetkilı- leriyle yaptığı görüşmenın ardından bir basın toplantısı düzenleyen Albnght. aralannda Türkiye Dışışlen Bakanı Is- mail Cem'ın de bulunduğu arabulucu- lan, Saddam Hüseyın'ın kandırmacala- nna alet olmamalan yönünde uyardı. ABD Dışışlen Bakanı "Arabuluculuk girişiınlerinin ise yaradığmı görmek is- terim, ama bunun ardından birtakım kandırmacalann ortaya çıkmasını da istemem" dedı. Rusya Dışışlen Bakan Yardımcısı \ e Ortadoğu Özel Temsilcısi VTktorPosu- valyuk'un yaru sıra Arap Bırlığı'nden ve Fransa"dan bırer arabulucu başkent Bağdat'ta. bunalıma diplomatık çözüm bulunması ıçin gınşımlerde bulunuyor. Kuşkucu olmav ı sürdüreceğıni belır- ten Albnght "Önemli olan Saddam'ın rutumunu değiştirerek l'NSCOM de- netçilerinin başkanlık saraylan ve kuş- kulu tesisler dahil istedikleri ber yere girmelerine izin wrmesidir" dedi. ABD'nın Irak politikasına destek toplamak için Arap ülkelen gezisıne çı- kan Albnght, dün de ABD'nin Beşın- ci Filosu'nun bulunduğu Bahreyn'e gı- derek Emir Şeyh İsa İbn Salmanel-Ha- life ile görüştü. Görüşmenın ardından düzenlenen basın toplantısında, Bah- reyn Emiri, Bırleşmiş Milletler (BM) kararlanna u>'ulmaması durumunda or- taya çıkacak ağır sonuçlann tek sorum- lusunun Saddam Hüseyin olacağını söyledi. Bahreyn yönetımınin, Beşınci Fılo'nun kullanılmasına karşı çıkma- yacağını belırten Albnght, Ürdün, Ku- ve>l. Suudı Arabıstan ve Bahreyn'de beklediği desteği bulduğunu vurguladı. Öte yandan ABD Sa\ r unma Bakanı VVUlam Cohen'ın de önümüzdeki haf- ta Körfez ülkelennı ziyaret ederek, dip- lomatık çözüm bulunamaması duru- munda askeri planlan tanışacagı bildi- rildı. rak'ın Scud fiizelerinden korkan tsrail, Necef çölüne Patriot füzeleri yerleştirdi. ABD'den Körfez'e üçüncü uçak gemisi Dış Haberier Servisi - ABD uçak gemisi Independence'in Hürmüz Boğazı'na doğru yola çıktığı bildınldi. ABD askeri yetkililerinin verdiği bilgiye göre Independence. 54 taktik savaş uçağı taşıyor. Gemiye hepsı Tomahavvk Cruise füzelenyle donatılmış bir saldın denızaltısı, bir destroyer ve bir güdümlü füze kruvazörü eşlik ediyor. Independence'in ulaşması ile Körfezdeki ABD uçak gemilerinin sayısı üçe çıkacak. Uçak gemisinin henüz Körfez'e ulaşmadığı ve ABD Beşinci Filosu'nun operasyon bölgesi olan Arap Yanmadası ve Körfez sulan çevresınde olduğu bildirildi. Bir Ingiliz nükleer denizaltısının da Körfez'e göndenldığı açıklandı. tngiltere'de vayımlanan The Sun gazetesı, HMS Spartan adlı nükleer denızaltının bir Irak saldınsına karşı erken uyan sağlayacağını belırtti. Ingiltere, daha önce HMS Invincible uçak gemisi ile iki savaş gemısini Körfez'e yollamıştı. Ikinci gemi HMS Illustrious da Cebelitank'da hazır bekletiliyor. Ingiliz Dışişleri Bakanı Robın Cook, Avam Kamarasf ndaki konuşmasında hükümetin hâlâ bir dıplomatik çözüm arayışında olduğunu tekrarladı. Pentagon 'ıtn umudu sığınak bombaları WÂSHINGTON (AFP) - ABD ordusunun Irak'ın yeralfında inşa ettiği sığınaklan ve kitle imha silahlan derx>lannı vurmak için yeni silahlar ürettiği bildirildi. ABD Hava Kuvvetleri, toprağı delerek yeraltında patlayan bombalann kullanıldığı yeni bir saldın programı geliştirdi. ABD ordusunun Körfez Savaşı sırasında, yeraltı sığınaklan ve silah depolanyla karşılaşmasının ardından ABD Hava Kuvvetleri'nde görevli subaylann bu yerleri hedef alan nükleer başlık ve füze çeşitleri geliştirdiği belirtildi. Yeni üretilen silahlar arasında, Advanced Unitary Penetrator (AUP) adını taşıyan nükleer başlık da bulunuyor. AUP'nın normal bir bombanın iki katı hızla yeri delerek içeri girebildiğı belırtilivor. Bombalann ne kadar denne indiği konusunda bilgi verilmezken, ABD Hava Kuvvetleri yetkilisi Frank Robbins "Şimdi çok derinlere inebiliriz. Askeri hedeflerin çoğu derinlerde değiL Ancak seçilen bazı hedefler mevcut silahlann nüfuz alanı dışında olabilir" dedi. Robinson, AUP'nin havadan karaya AGM-130 tipi füzelere takılarak kullanılacağını, gereksinim duyulması halinde yenilerinin üretileceğini söyledi. Washington'dan Total'e üç ay süreWASH1NGTON (AFP) ABD'nin, tran ile enerjı ala- nında ışbırlıği yapan üç ya- bancı petrol fırmasına yaptı- nm karan alacağı bildirildi. Fırmalara, anlaşmalan iptal etmelen ıçin 90 gün süre ta- nınacağı behrtıldı. ABD hükümetinin, Cum- hunyetçı Senatör Alfonse D'Amato tarafindan 1996 yı- lında hazırlanan D'Amato Yasası uyannca lran ile ener- jı alanında ortak anlaşmalar yapan yapan Fransız Total. Rus Gazprom. ve Malezyalı Petronas petrol şırketlenne japtınm karan alacağı bildi- rildi. Fransa. Rusya ve Malez- ya'ya, lran ile yaptıklan an- laşmalan iptal etmelen ıçin 90 gün süre tanındığmı belir- ten yetkilıler, bu sürenin 180 güne çıkanlmasınm söz ko- nusu olduğunu belırttiler. Bu arada ABD Başkanı BillClinton'ın söz konusuül- kelere anlaşmalan iptal etme- seler bıle "İran'ın terör e>- lemlerine son vermesi için adım aünalan halinde" yap- tınm uygulamaktan vazgeçe- bıleceğı kaydedılıyor. ABD, lran ve Libya'ya yaptınmlan içeren yasaya göre Iran'ndakı enerji sektö- rüne yılda 20 mılyon dolar. Lıbya'da ise 40 milyon dolar- dan fazla yatınm yapan ülke- len cezalandırma hakkına sa- hip. tran ile yaptıklan anlaş- malar, ABD Dışişleri Bakan- lığı tarafından ıncelemeye alınan üç fırma geçen yaz bu ülkeyle 2 mılyon dolarlık an- laşmalar ımzaladıklannı açıklamışlardı. Avrupa Bırlığı'nın (AB) dönem başkanlığını yürüten Ingiltere. ABD'nin tran'a ambargo uygulamasına karşı çıluyor. Ancak bgiltere Dı- şişleri Bakanı Robin Cook, geçen ay ABD Dışişleri Ba- kanı Madeleine Albright'a, İran'ın kitle imha silahlan üretmek ıçin ıhtıyacı olan ekipman ve teknolojiyi alma- ması için AB üyesi ülkeler ta- rafindan alınacak tedbirlen içeren bir liste sunmuştu. "KITAPKURDU" OLANLAR DEĞİŞİK KIRULIŞLARIN DEĞİŞİK İNDtRtMLERİNDENVARARLANMA ÎNDİRİMLt KİT4P OLANAKLARINDAN YARARLANIYOR "KİTAP ARTIK SİZE AL000M DEMEKDENLİYAKIN" ECumhurİYet kitap kulübü Adres Turkocağı Cad 39'41 Cağaloğlu-tstanbul Tel 514 01 96 Faks 514 01 95 ECumhuriYet kitap kulübü TAKSİM Sergi Salonu SÖYIESİU Mk®MJ 7 Şubat Cumartesi Saat: 17.00-19.00 SUNA ERDOGAN TANALTAY TANALTAY Kitaplarını imzalıyor Adres: istıkial Cad. (Aksanat Karşısı) Taksim Tel:252 38 81/82 ECumhuriYet kitap kulübü TAKSİM Sergi Salonu IAT AYI ETKİNLİKLERİ 7 Şubat Cumartesi Saat:15.00-17.00 ALEY COŞKUN Kitaplarını imzalıyor Adres- Istiklal Cad. (Aksanat Karşısı) Taksim Tel:252 38 81/82 NAZİLLİ SULH HUKUK MAHKEMESİ'NDEN EsasNo- 1W7 54 Davaa Fadıme Çobanoğlu vekılı tarafindan da\alılar Şadıve Çobanoğlu vc arkadaşlan aleyhle- nne mahkememıze taksim da\ası açılmıj yapılan açık duruşması sırasında. Da\alılar Nejat Çoba- noğlu ve Mustafa Çobanoglu. Hasan Çobanoğlu'nun adreslennın tespıt edılemedıjınden. davalılar adına teblığ yenne kaım olmak ozere ılanen teblığ yapılmaiina karar venlmıştır. Dava basıt uiule ta- bı olup HUMK.mn 509 ve 510 maddelen gereğınce duruşma gûnü olan 26.2 1998 gunü saat 9'da hakırrilığımızde hazır bulunmalan delıHennizı ıbraz etmenız aksi takdırde da\ anın yokluğunuzda ka- rar \enlecegı teblığ olunur 22 1 1998 Basın 3028 SATILIK KOOPERATtF HÎSSESİ Esenyurt'ta. kaba ınşaatı bıtmış 128 nr dubleks daire kooperatıf hıssemi devredıyorum. TeL: 19.00'dan sonra (0.216) 456 16 65 POLtTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI ABD'nin Irak ÇıkmazıIrak'ta savaş bir kez daha ufukta görününce bası- nımızda "Bağdat haramisi" ya da "Uluslararası par- ya" edebiyatı yine başladı. Tabii bu arada Turgut Özal'ı övme, aslında onun temelini attığı polrtikanın Türkiye'yi içine soktuğu zor durumdan dolayı Mesut Yılmaz hükümetini suçlama çabalan da yoğunlaştı. Bu verimsiz tartışma ortamında, bir yara haline ge- len Irak krizi hakkındaki gerçekler göz ardı ediliyor. Nedir bu gerçekler? Saddam Hüseyin, kendi halkını bile gazlamaktan çekinmeyen acımasız bir diktatör. 1988'deki Halep- çe katliamı hâlâ belleklerdedir. Saddam'ın inkâr etmesine karşın elinde biyolojik ve kimyasal silah bulundurduğu iddiaları da doğru ola- bilir. Irak liderini herkes iyi tanır. • • • Bu madalyonun bir yüzü. Ya öteki yüzü? Madalyonun öteki yüzünde, ABD'nin Vietnam'dan sonra belki de en büyük dış politika fiyaskosu vardır. ABD Irak'ta "politikasızlık" diye adlandınlabilecek bir politika ile hem kendisi Irak batağına batmakta hem de Türkiye gibi ülkeleri de batağasürüklemektedir. Ni- tekim Türkiye şimdiye dek Irak'a uygulanan yaptırım- lardan dolayı 35 milyar dolar zarara uğrarken, Kuzey Irak'taki iktidar başluğunu doldurmayaa çalışan PKK ile de mücadele etmektedir. ABD, Irak'ın etinde biyolojik ve kimyasal silahlar ol- duğunu öne sürüyor. Bu iddia muhtemeien doğrudur. Ama kimyasal ve biyolojik silah sadece Irak'ta mı var? lran ve Suriye'de Irak'takinden çok daha büyük miktarda kimyasal ve biyolojik silah stoklan var. Isra- il'de ise başta nükleer silahlar olmak üzere her türlü silah var. Ve çok önemli başka bir nokta. Saddam gizlice silahlanıyor olabilir. Ama bu silahlanmanın asıl hedefi, ne Türkiye ne Su- udi Arabistan; ne de israil'dir. Irak lideri böyle bir ma- ceraya girişirse başına çok büyük dert açacağını bi- lir. Öyleyse, kime karşı silahlanıyor Bağdat? Iran'a. Biyolojik ve kimyasal silahlara sahip olan, nükleer çalışmalar yapan, 1200 ve 2000 km menzilli füzeler geliştiren Iran'a karşı. Bu olgu kuşkusuz Irak'ın kimyasal silahlannı gör- mezlikten gelmeyi gerektirmez. Ama ABD'nin "tüm bölge, hatta dünya tehlikede" türünden abartılı uya- nlannı temkinle karşılamamızı gerektiriyor. UNSCOM'un lideri Richard Butler, geçen hafta Irak'ın içindeki biyolo ik sılahlarla Tel Aviv'i yok ede- bileceğini öne sürdü. srail halkında panik başlayınca "sözlerin yanlış anlaşılmış" diyerek gafını düzeltme- ye çalıştı. ••• ABD, Güvenlik Konseyi'nden izin almadan Irak'ı vurabileceğini öne sürüyor. Bunu yaparsa, uluslararası hukuku bir kez dartâ çiğnemiş olur. VVashington, Irak'ta yıllardır uluslararası hukuku çiğ- niyor. Ömeğin Saddam'a 36. paraleli aşma yasağı BM Güvenlik Konseyi tarafindan konmuş değildir. ABD Başkanı George Bush, Körfez Savaşı'ndan sonra Türk sınınna dayanan yüz binlerce Kürt sığınmacıya yardım edebilmek için 10 Nisan 1991 'de 36. eylemin kuzeyindekı tüm askeri faaliyetleri Irak'a yasakladı. Ya- ni Irak, uluslararası hukuka dayanarak değil, ABD, In- giltere ve Fransa'nın ortak karan ile bölündü. Saddam, Eylül 1996'da Kürdistan Demokratik Par- ti lideri Mesut Barzani ile ıttifak yaparak 36. paraleli geçip, Erbil'e birliklerini sokunca ABD Güvenlik Kon- seyi'nin 3 Nisan 1991 tarih ve 688 No'lu karanna da- yanarak Saddam'ı bombalayabileceğini bildirdi. Oysa 688 No'lu kararda Kuzey Irak'ın herhangi bir bölgesi Saddam'a yasaklanmaz. Kararda Kürtlere sa- dece "insaniyardıma" izin verilir. • • • ABD aslında Irak'ta büyük bir ikilem içerisinde, Iran'la Irak'ın tecrit edilmesini öngören "çifte kuşat- ma" (double containement) politikası, iflas etmiş du- rumda. Irak'ta Saddam'ı devirecek Amerikan yanlısı bir general de ortaya çıkmıyor. Bu durumda Saddam'ı devirse, kargaşada Irak parçalanabilir. Güneydeki Şi- iler Iran'a yanaşınca, petrol bölgesinde denetim Iran'a geçer. Bu ne ABD'nin ne de petrol şeyhliklerinin işine gelir. Saddam'ı yerinde tutsa, Irak diktarörü uslu durmu- yor. VVashington'un Irak'ı bölüp kendine bağlı bir uy- du Kürt devleti kurma çabalan da sonuç vermedi. Fransa ile Rusya ABD'ye "Irak'a karşı yaptırımlan hafifletelim. Saddam 'a motivasyon gelir. BM ile iş- birliğiyapar" diyorlar. VVashington bu öneriye de ku- lak asmıyor. Sonuç? Sonuç, günümüzdeki salata. "Bağdat Haramisi" edebiyatı ya da Turgut Özal öz- lemi durumu açıklamaya yetmez. Dışişleri Bakanı Ismail Cem'in Bağdat ziyareti ko- nusunda ise biz fazla iyımser değiliz. Ama, şimdiye dek ABD ve Israil'in dümen suyun- da fazla gittiği izlenimıni veren Türkiye hiç olmazsa ba- ğımsız birgirişim yapmış ve Irak'ın bombalanmasına karşı olduğunu göstermiş olur. Cem Bağdat'ta Saddam'ı ikna edemese bile gezi bu açıdan yarariı olur. Cezayir'de yeni katliam bölgesi Dış HaberierServisi-Ceza- yır'in batısındaki Tlemsen bölgesinde 15 sivil katledildi. Güvenlik güçlerinin ülke içinde yürüttüğü geniş çaplı operasyonlar da ise 70 şeriat- çı milıtanın öldürüldüğü bil- dirildi. Güvenlik bırimlen, Ceza- yir'in batısmdaki Ayn Cec yöresinde öncekı gün 3 araç- ta seyreden 15 yolcunun, ra- dıkal tslamcı mılıtanlar tara- findan öldürüldüklerinı be- lirttiler. Açıklamada. güven- lik güçlerinin katilleri yakala- mak ıçin bölgede operasyon başlattıklan kaydedildi. Fas sınınndaki Tlemsen bölgesin- de şiddet olaylannın son haf- talarda arttığına dikkat çekili- yor. Cezayir'de yayımlanan Liberte ve El-Haber gazete- leri. cumartesi gecesi de böl- gedekı bir köyü basan bir gru- bun a>Tiı aileden 10 kışiyi kat- lettığini yazdılar Liberte gazetesınde yer alan haberde saldırgarüann su borulanna zehir kattıklan ve kövde yaşayanlann bir bölü- münün ağır hastalanmasına yol açtıkJan da belırtiliyor. Bu arada güvenlik güçleri tarafindan yürütülen operas- yonlarda son dört gün içinde 70 radıkal tslamcı militanın öldürüldüğü bildirildi.