Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9 ARALIK 1998 ÇARŞAMBA
HABERLER
Sosyal
Demokrasi
Derneği kuruldu
• ANKARA (AA)-
Sosyal demokrat
düşünceyı toplumun bütün
kesimJerine tanıtmak
amacıyla Ankara'da Sosyal
Demokrasi Derneği (SDD)
kuruldu. 34 kurucu üye
tarafindan kurulan
dernegin geçici
başkanlığını Sedat Oğuz
Çetin üstlendi. Başkan
yardımcılığına Mümin
Akgül. sekreterliğe avukat
Mehmet Uğurlu.
saymanlığa Fazıl Ergenç'in
getirildiği dernekte Birten
Gökyay, Nügûn Ersoy,
Adıgüzel Demirtaş, Ali
Turan Pazarlı ve Bülent
Gürsoy yönetim kurulu
üyesi olarak göre\ aldı.
Manîsalı gençler
davası
• tZMİR(Cumhuri>et
Ege Bürosu) -
Kamuoyunda "Manisalı
Gençler" davası olarak
bilinen ve Yargıtay 9. Ceza
Dairesf nce bozulan
davaya Izmir DGM'de
devam edildi. Tutuksuz
yargılanan 16 sanığın
katılmadığı dünkü
duruşmada. mahkeme
heyeti, sanıklann
Manisa'da pankart astıklan
savıyla Manisa Sulh Ceza
Mahkemesi'nde yapılan
yargılama sonucu
aklanmalanyla ilgili
dava dosyasının
Yargıtay'dan gelmediğini
belirterek bu dosyanın
beklenmesine karar verdi.
Korsan kitapçı
ttahiyatçı çıktı
• tZMİR(Cumhuriyet
Ege Bürosu) - Aralannda
bir ilahıyat fakültesi
öğrencisinın de bulunduğu
3'ü kitabevi sahibi 6 kişi
korsan kitap sattıklan
savıyla gözaltına alındı.
Bir ihban değerlendiren
gûvenlik güçlen, 4-6
Aralık tarihlerinde,
Alsancak ve
Karşıyaka'da Doğan ve
Beşeri kitabevleri ıle
Alsancak'ta bazı seyyar
.satıcılann tezgâhbnnda
arama yaptı. Soruşturmayı
yürüten yetkililer, aramalar
sırasında, Doğan
Kitabevi'nde 3 bin 293
adet, Beşeri Kitabevi'nde
1.577 adet, seyyar
satıcılardan ise 290 adet
olmak üzere toplam
5.160 adet. Türkçe ve
Ingilizce korsan olarak ,
basılan kitap ile bir '
miktar ders kitabının ele
geçtiğini belirttiler.
HADEP'te açlık
grevi bitti
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) -
HADEP yöneticilerinin,
partilerine yönelik
baskılara karşı başlattıldan
açlık grevi dün saat
17.00'de sona erdirildi.
HADEP Genel Başkan
Yardımcısı Osman
Özçelik, sadece parti
yöneticileriyle sınırlı olan
süreli bir grev yaptıklannı
belirterek önceden
belirlendiği gibi grevin
bitirildiğini söyledi. Açlık
grevinin son gününde
gözaltına alman
olmadığını belirten
Özçelik, "Istanbul'daki
parti binalanmıza adeta
kimse yaklas,tınlmıyor.
Boş parti binalanna baskın
düzenleniyor. Dün (önceki
gün) Bingöl'de 15.
Malatya'da da 50 kişi
gözaltına alındı" dedi.
KESK'm kuruluş
yıldönümü
• KOCAELİ(AA)-
Kamu Emekçileri
Sendikalan
Konfederasyonu (KESK1
Kocaeli Şubeler Platformu
Dönem Sözcüsü Nihat
Değer, 3 yıl önce
tüzelkişilik kazanan
KESK'in, toplumsal
muhalefetin en dinamik
güçlerinden biri olduğunu
ifade ederek,
toplusözleşmeli, grevli
sendika hakkı
mücadelesini
sürdüreceklerini söyledi.
Sendikal hareketin bütün
dünyada güç kaybettiği bir
dönemde kamu
emekçilerinin
örgütlenerek, liberal
ekonomi politikalanna
karşı başkaldırdığını
kaydeden Değer, "Bu
mücadelede bugüne kadar
130 biniaşkın kamu
emekçisi adli ve idari
cezalara uğradı" dedi.
Hükümet TMY'nin 8., TCY'nin 312. maddelerinin öncelikle görüşülmesini istedi
Demokrasi paketine öncelikANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Bakanlar Kurulu, TBMM
Içtüzüğü'nün 78. maddesine göre, 12
yasa tasansı ve önerisinin daha
öncelikle görüşülmesini istedi. 55.
hükümetin öncelikle görüşülmesini
istediği tasanlar arasında, daha önce
Necmettiıı Erbakan ve FP'li İstanbul
Belediye Başkanı Recep Tayyip
Erdoğan'ın yararlanma olasılıgı
nedeniyle rafa kaldınlan Türk Ceza
Yasası'nın (TCY) 312. maddesi ile
Terörle Mücadele Yasası'nın (TMY)
düşünce özgürlüğüyle ilgili 8. madde
değişikliğinin de yer alması dıkkat
çekti.
Bakanlar Kurulu, daha önce de
Meclis'ten, 6 yasa tasansı ve
önerisinin öncelikle görüşülmesini
ıstemişti.
Başbakan Vlesut Yılmaz imzasıyla
TBMM Başkanlığı'na sunulan
Başbakanhk tezkeresinde öncelikli
olarak görüşülmesi istenen yasa
tasansı ve önerileri şöyle:
- Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığı Yasası'na bir ek madde
ile bir geçici madde eklenmesine
ilişkin yasa tasansı (Plan ve Bütçe
Komisyonu).
- Yedek Subaylar ve Yedek Askeri
•Tasanlar arasmda, daha önce FP'li îstanbul Belediye Başkanı
Recep Tayyip Erdoğan'ın yararlanma olasılıgı nedeniyle rafa
kaldınlan Türk Ceza Yasası'nın (TCY) 312. maddesi ile Terörle
Mücadele Yasası'nın (TMY) düşünce özgürlüğüyle ilgili 8.
maddesine ilişkin değişiklik de yer alıyor.
Necmettin Erbakan
Memurlar Yasası ile Askerlik
Yasası'nda değişiklik yapılması
hakkında yasa tasansı (genel
kurulda).
- Konva Milletvekili Necati
Recep Tayyip Erdoğan
Çetinkaya'nın Pasaport Yasası'nın bir
maddesinin değiştirilmesine ilişkin
yasa önerisi (genel kurulda).
- Terörle Mücadele Yasası'nın bir
maddesinde değişiklik yapılması
hakkında yasa tasansı (genel
kurulda).
- Jandarma Teşkilat Görev ve
YetkUeri Yasası'na ikj ek madde
eklenmesine dair yasa tasansı (genel
kurulda).
- Memurlar ve diğer kamu
görevlilerinin yargılanması hakkında
yasa tasansı (genel kurulda).
- TCK'nin bazı maddelerinde
değişiklik yapılması hakkında yasa
tasansı (genel kurulda).
- TCK'nin bazı maddeleri ile Terörle
Mücadele Yasası'nın bir maddesinde
değişiklik yapılmasına dair yasa
tasansı (genel kurulda).
- Petrol küiiliğinden doğan zarann
hukuki sorumiuluğu ile ilgili
uluslararası sözleşmeye kablmamızın
uygun bulunduğuna dair yasa tasansı
(genel kurulda).
- Petrol kırliliği zarannın
tazmini ıçin bir uluslararası
fonun kurulması ile ilgili
uluslararası sözleşmeye
katılmamızın uygun bulunduğuna
dair yasa tasansı (Dışişleri
Komisyonu' nda).
- Üniversite öğretim üyelerinin 72
yaşına kadar görev yapmalanna
ilişkin yasa önerisi (genel kurulda).
STKB, kurulacak hükümet için DSP lideri Bülent Ecevit'e çağnda bulundu
'Sew'ekarşı CHPüehareketedin'İstanbul Haber Servisi - Sivil
Toplum Kuruluşlan Birliği
(STKB). yayımladığı "acfl"
bildiride, DSP lideri Bülent
Ecevit'e yönelik, ülkenin Sevr
tehdıdi altında olduğu uyansını
yaparak kurulacak hükümete
CHP'nin de dahil edilmesini
istedi.
STKB dönem sözcüleri Prof.
Tiirkân Saylan, Gazanfer
Uğural ve Haşmet Atahan
imzasıyla yayımlanan
" Hükümetin kurulmasma
İade edilecek
• STKB sözcüleri Türkan Saylan, Gazanfer Uğural ve Haşmet Atahan imzasıyla
yayımlanan çağnda, DSP lideri Bülent Ecevit'e 'Türkiye'nin Sevr tehdidiyle karşı
karşıya olduğu', CHP lideri Deniz Baykal'a da 'irticayla mücadele edecek hükümet
doğnıdan müdahak çağnsı"
konulu bildiride,
Cumhurbaşkanı Süleynıan
Demirel'in hükümet kurma
görevini verdiği Ecevit'ten bir
dizi talepte bulunuldu.
DSP lideri Ecevit'e
"Türkiye'nin Sevr tehdkli
aranda oMugu" CHP Genel
gerektiği' anımsatıldı.
Başkanı Deniz Baykal'a da
"irticayla mücadele edecek bir
hükümet gerektiği'" sözleri
anımsatılan bildiride şöyle
denildi:
"Bugün ülkemiz siyasi bir kriz
içindedir. Küreselleşmenin
yaratnğı uluslararası ekonomik
kriz, ulusal ekonomiyi yıkunla
tefadh etmektedir. Bu
koşullarda, Sevr tehdidine
karşı, irricava karşı, mafyaya
karşt, gelir ve vergi
adaİetsizliğine karşı acil ve
hayati önlemleri almak üzere
bir hükümetin kurulması
zorunludur. Demokratik, laik,
sosval hukuk devleti temel
Okelerini gerçekten hayata
geçirebilecek çözüm, DSP'nin
ve CHP'nin ekseninde
oluşturulacak bir hükümettir.''
Yeni hükümet kurulması
görevinin Ecevit'e verilmesinin
*tarihse»birnrsat" olarak
nitelendirildiği bildiride,
Ecevit'in hükümete girmesi
için Deniz Baykal'la
görüşmesi, Baykal'ın da
kurulacak hükümete CHP'nin
de katılacağını açıklaması
gerektiği vurgulandı.
Çelik iltica
etmeyecek
VİYAMA / BONN (AA) - Avustur-
ya'nınSalzburgCezaevi'ndetutulan,
kapatılan RP'nin milletvekili tbrahim
Halil Çelik'in, süresi bitmiş Türk pa-
saportunun yanı sıra geçersiz AB pa-
saportu taşıdığı bildirildi. Çelik'in
"Almanya ve Avusturya'ya iltica et-
mektense Türkiye'ye dönerim" dedi-
ği öğrenildi.
Salzburg Polis Müdürlüğü Nöbetçi
Amiri Heinz Kitzmantel. yakalanan
kişinın Ibrahim Halil Çelik olduğunu
doğnjladı. Kitzmantel. Çelik'in ge-
çerliliği bitmiş Türk pasaportu taşıdı-
ğını ve aynı zamanda "geçersizbir AB
pasaportu ile yakalandığnıT söyledi.
Çelik'in 3 Aralık"tan beri Salzburg
Cezaevi'nde bulunduğunu kaydeden
polis yetkilisi, "evraktasahtecüik'' su-
çundân hakkında resen dava açılaca-
ğını da kaydetti. Çelik'in uzırn süre-
dir Avusturya'da olduğunun anlaşıl-
dığını belirten yetkili, iadenin büyük
olasılıkla Türkiye'ye olacağını da ifa-
de etti.
Çelik'in yakalandığı sınır bölgesi-
nin Almanya tarafındaki Traunstein
Sınır Muhafaza Birliği basın sözcüsü
de, Çelik'in 2 Aralık'ta yakalandığı-
nı ve aynı gün Avusturya'ya teslim
edildiğini söyledi. Yetkililer, Çelik'in
yakalandığı sırada "Almanya veAvus-
turya'ya iltica etmektense Türkiye'ye
dönerim" dediğini aktardılar.
Bu arada, Alman Uluslararası Mağ-
dur Haklan ve Azmlıklan Koruma
Organızasyonu (GbfV) tarafindan ya-
pılan yazılı açıklamada, Çelik'in Tür-
kiye'ye iade edilmemesi ıstendi.
Çelik, şeriatı övücü konuşmalan ve
bölücülük yaptığı gerekçesiyle tutuk-
lu olarak aranıyordu.
Lösemüiçocuklarayardım
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce, "1998
ydının en iyi sağhk hizraeti veren vakfi"
seçilen Bizim Lösemili Çocuklar Vakfi,
özel kuruluşlarca da destekleniyor.
Vakfa destek olmak amacıyla çeşitli
kampanyalar düzenleyen kuruluşlara,
vakfin onursal başkanı Berna Yılmaz
ve lösemili çocuklann katüdığı bir
toplanüyla plaketleri verikli. Braun
firması,dün 500binlira
tutanndaki "Braun Thermoscan"
saüşlanndan ekle edilen toplam 6
milyar 243 mihon 994 bin lirayı vakfa
bağışladı. McDonald's ise, 17 Kasım
günü tüm şubelerinde, her alışverişin
100 bin lirasını vakfa aktararak,
toplam 4 mihar 200 milyon liralık para
yardımında bulundu. Toplanüda
Berna Yılmaz da çocuklara çeşitli
armağanlar dağjtü.
Açık kapatılacak
arşivini
yeniliyor
BARIŞDOSTER
CHP'nin 12 Eylül darbe-
sı sonrasında büyük bölü-
mü zarar gören ve yitirilen
arşivinin yeniden oluşturul-
ması için eski partililer ve
sivil toplum örgütleri çalış-
ma başlatma karan aldılar.
Arşiv çalışması için ilk top-
lantının önümüzdeki hafta
yapılacağı açıklandı.
Bu amaçla Friedrich
Ebert Vakfi 'tıın desteğiyle,
Tanh Vakfrnın 16 Aralık'ta
"Türldye'de Bir Sosyal De-
mokrasi Arşhi Kurulması-
nın Oknaklan" konulu bir
toplantı düzenleyeceği be-
lirtildi.
Toplantıya 1980 öncesin-
de CHP içinde etkin politi-
ka yapmış kişilerin, konuy-
la ilgili çahşmalan o.lan bi-
lim adamı ve araştırmacıla-
nn, sosyal demokrat dünya
görüşünü benimseyen Tür-
kiye Sosyal Ekonomik Si-
yasal Araşnrmalar Vakfi ve
Sosyal Demokrasi Vakfi gi-
bi sivil toplum örgütlerinin
temsilcilerinin katılacağı
açıklandı.
Tarih Vakfi yetkilileri,
elinde belge olanlann katkı-
lannı beklediklerini belirte-
rek "16 Aralık'ta yapılacak
toplanbdan sonra çahşma-
nın yöntemi, içeriği, belir-
gmleşecek" dediler.
ANAP'lı Ülkü Güney, Ecevit hükümet kuramazsa yeni koalisyon gerçekleşmeyeceğini söyledi
' Cumhurbaşkanı yeni görev vermeyecek'
• ANAP grup toplantısında DSP lideri Bülent Ecevit'in
hükümet kurma çahşmalan değerlendirildi. Grup
Başkanvekili Ülkü Güney, hükümet kurulamadığı takdirde
yeni koalisyon arayışlannın gündeme gelmeyeceğini,
Cumhurbaşkanı Demirel'in anayasının 114. maddesini
işleteceğinin duyumunu aldığını söyledi.
ANKARA (CumhuriyetBüro-
su) - ANAP grup toplantısında,
DSP Genel Başkanı ve Başbakan
Yardımcısı Bülent Ecevit'in hü-
kümet kuramama olasılıgı değer-
lendirildi. ANAP Grup Başkan-
vekili Ülkü Güney, "Ecevit hükü-
met kuramazsa yeni bir lidere gö-
rev verilmeyecek. Cumhurbaşka-
nı anayasanın 114. maddesiniişle-
terek kendisi hükümet kurdura-
cak" dedi.
Başbakan Mesut Yılmaz' ın
Ankara dışında olması nedeniyle
katılmadığı grup toplantısında,
ANAP Grup Başkanvekili Ülkü
Güney'in konuşması milletvekil-
lerinde şaşkınlık yarattı. Güney
aldığı bazı duyumlara ve izlenim-
lerine göre Ecevit hükümeti kura-
mazsa yeni bir koalisyon arayışı-
nın gündeme gelmeyecegini söy-
ledi.
Cumhurbaşkanı Süleyman De-
mirel'in görevı lıderler dışında bir
milletvekiline vereceğini savunan
Güney, "Cumhurbaşkanı şu anda
Mechs'te en küçük grubun Bderi-
ne hükümet kurma görevini ver-
di. Ecevit hükümeti kuramazsa
geriye dönüp yeniden en çok mil-
letvekiline safiip parti liderinden
başlayarak görev vermez" dedi.
Grupta şaşkınlık
Güney'in sözleri milletvekille-
ri arasında, "Şimdi herhangi bir
soru yöneltilmemjşken neden bu
açıklamayı yapma gereği du\ du?
Ecevit'in hükümet kuramayaca-
ğmı mı ima etmeye çalışb" değer-
lendinnelerine yol açrj.
ANAP Genel Başkan Yardım-
cısı Mehmet Keçedler ise "Çüler
kesin hayır yanıti vennediğine ve
Ecevit de hâlâ umudunu yitirme-
diğine göre hâlâ ANAYOL-SOL
için bir umut var" dedi.
Toplantıda söz alan Uşak Mil-
letvekili Yıldırun Aktürk, 55. hü-
kümet içinde ülkeyi bu hale geti-
ren 2 kişi bulunduğunu belirterek
"Bunlardan biri şişman, diğeri
puroiu" dedi.
Bu sözleriyle Güneş Taner ve
Işm Çelebi'yi kasteden Yıldınm
Aktürk. "Enflasyonu birtakun en-
deks oyunlan yaparak düşürii-
yorlar. Bunlann marifetiyle yöne-
tilen ekonominin ne hale geldiğini
birkaç ay sonra göreceğiz. Faiz 3
ay sonra vüzde 200'leri aşacak"
dedi.
Aktürk'ün birkaç kez "purolu
adam" ifadesini kullanması bazı
parti yöneticilerinin, "Burada ol-
mayan bir kişi hakkında böyk ko-
nuşmanız doğru değfl" diyetep-
ki göstermelerine neden oldu.
Toplantıyı yöneten grup başkan-
vekili Metin Öney de Aktürk 'ü
uyardı.
Aktürk'ün eleştirileri üzerine
kürsüye çıkan Ülkü Güney, "Bu
arkadaşunıza her türlü konuşma
rahatüğuu temin etmek görevi-
miz, ama söylediklerini kabul et-
mek zorunda değiüz
r
dedi.
Güney, Aktürk'ün her türlü
eleştiriyi rahatlıkla yapmasının,
grup kararlannın aleyhine oy kul-
lanması ve Meclis'te gündem dı-
şı konuşmalar yapmasının,
ANAP içinde hiçbir partide ol-
mayan demokratik işleyişin var-
lığını gösterdiğini söyledi.
G L O B A L P O L J T İ K Ü L T Ü R
ERGİN YILDIZOĞLU
Kriz Yeni Bir Dönemeçte
IMF Başkanı Camdessus'ün bir küresel mali kriz
olasılığının artık gündemden çıkmaya başladığı, As-
ya'daki krizin de dip noktasının geride kaldığı yolun-
daki tespıtlerine bakarak rahatlamaya hazırianıyorsa-
nız, yakında büyük birdüş kırıklığına uğrayabilirsiniz.
Zira son haftalarda yoğunlaşan kimi gelişmeler dün-
ya ekonomisinin çok tehlikeli bir dönemeçte olduğu-
nu düşündürüyor.
İlk bakışta şirket birleşrneleri çok çarpıcı değil. Bir
veya birden fazla Avrupa şirketterini içeren toplam şir-
ket alım satımlarının sayısı 1997'de 7697'ye, 1998'de
7966'ya yükselmiş. Bu birleşmelerin toplam değeri
1997'de 479 milyar dolardan 1998'de 642 milyar do-
lara yükselmiş. Alt tarafı yüzde 34 bir artış var. (The
WallStreetJournal7/12).
Ama bu rakamlara, diğer gelişmelerle birlikte de-
ğeriendirınce, daha başka anlamlar yüklemek olasj.
Orneğin, bir ara Dow Jones endeksi 9400'e yaklaş-
mıştı. Rusya krizinden sonra 7500'e düştü. Derken
faizler indirilince tekrar 9350'ye yükseldi. Geçen haf-
ta DJ yine geriledi ve 9000'in altına indi. Sonra tek-
rar 9000'in üstüne çıktı. İyi ya piyasalar toparlanmış.
Pek değil. Çok daha fazla sayıda şirketi kapsayan
Nasdaq endeksi, 52 hafta önceki tepe noktasından
yüzde 40 düşük bir noktada, S&P ortalama endeksi
de yüzde 19 daha düşük bir düzeyde. Genelde bir
toparlanma yok. Piyasayı en çok işlem yapılan bü-
yük şirketlerin çektiği görülüyor. Şirket alım satımla-
rı da işte bu bağlamda önemli. Bir Financial Times
analistinin vurguladığı gibi birfasit daire oluştu. Bor-
sa yükselirken, iyimserlik şirket birleşmelerini arttın-
yor. Şirket birleşmeleri de borsayı yüksettiyor. Geçen
haftalarda bu ikincisini yaşadık.
Exxon ve Mobil şirketleri birleşerek dünyanın en
büyük sanayı şirketini yarartılar. Deutschebank,
Bankers Trust'ı aldı ve dünyanın en büyük bankası
oldu. Bunlara ek olarak Rhone Poulenc ve Hoetsch
birleşerek dünyanın ikinci büyük ilaç şirketini oluştur-
dular. Total, Petrofina'yı alıyor. Daha önce de Da-
imler ile Chrysler birleşmişti. Mali analistler banka-
cılık ve petrol sanayiinde birleşmelerin, "düşman ele
geçirmelerin" devam edeceğini, benzer gelişmelerin
diğer alanlarda da yaşanacağını söylüyorlar. Exxon
ve Deutschebank boyutlannda olmadığı için man-
şetlere çıkmamakla birlikte, her gün çok sayıda yeni
şirket birleşmesi yaşanıyor, onlarca şirket görücüye
çıkıyor. Financial Times ve Wall Street Journal'da
yalnızca bir günde (07/12/98) rastlanan bazı birleş-
melerle ilgili şırketler şöyle: Nissan, Hitachi, Scot-
tish Povver, Pacificorp, BP, Caltex, Universal Stu-
dios, Fortis, Commercial Union, Credito ttaliano,
Sanovi vb...
Dünya ekonomisinin yeni ve tehlikeli bir döneme
girmeye başladığını düşündüren gelişmeler bu şirket
birleşmeleriyle ilgili. Bu tehlikeli gelişmeleri iki grup-
ta toplamak mümkün. Birinci grupta üç gelişme var.
(1) Bu şirket birleşmeleri borsanın çok yüksek birdü-
zeyinde, şirketler pahalıyken ve endeksi daha da yu-
karı çekerek gerçekleşıyor. (2) ABD'de borsanın yük-
selmesınin ve şirket alımlannın arkasında, rekor dü-
zeyde de büyümüş ve hane halkı tasarruflannı nega-
tif hale getirmiş bir kredi hacmı var. Diğer bir deyiş-
le, Wall Street'in dibi çürük, bk köpüktsn s4ee*mek
, /nürnkün. (3).ABD'de şirket kârtarında önemli birdu-
raklama vaf. Önümüzdeki dönemde reel düşüşler
bekleniyor. Salomon Smith Barney analistleri, S&P
500 şirketlerınin kârlarının gelecek sene artmayaca-
ğına inanıyorlar. Teknoloji sektöründe ise yüzde 3 ci-
vannda bir düşüş beklentisi var. (Fortune 21/12/98).
(4) IMF ve Dünya Bankası ekonomisinin gelecek se-
ne belirgin bir şekilde yavaşlayacağını (iyimser bir
şekilde) söylüyorlar. Kısaca, ABD ve Avrupa'da şir-
ket birleşmeleri, bir yavaşlama döneminin başında ve
bir borsa köpüğüyle bağlantılı olarak yaşanıyor.
iki grupta da önemli rakamlar var. Her birieşme, çok
sayıda işçiyi kapı dışan ediyor. Deutschebank ve Ex-
xon birleşmeleriyle ilk elde toplam 11-13.000 kişinın
işini kaybedeceği açıklandı. Kendine ortak arayan
Volvo cazibesini arttırmak için 9.000 işçi çıkanyor.
Lear 2.800, Boeing 48.000 kişiyi, Deutsche Tele-
kom da 20.000 kişiyi işten çıkaracak. Bunlara ek, ge-
çen iki yılda, Avrupa'da, Ortak Para Binmi'ne geçişe
hazırlık olarak gerçekleşen sınır ötesi şirket birteşme-
leri de birçok analiste göre, büyük bir aceleyle ve ge-
rekli personel düzenlemeleri (siz tensikat olarak oku-
yunuz) yapılmadan gerçekleşmiş. Ingiltere'deyse Or-
tak Para Birimi'ne geçişin etkisiyle yükselecek yeni
bir birieşme dalgası bekleniyor.
Şimdi toparlarsak, şu sonuca ulasabiliriz sanınm:
Önümüzdeki dönemde ekonomik yavaşlamanın da
etkisiyle şirketler arası rekabet daha da sertleşecek,
rakibini piyasadan sürmek için sermayenin merkezi-
leşmesi ve tekelleşmesi hızlanacak. Buna paralel ola-
rak maliyetleri düşürmek önem kazanacak, yeni ya-
tınm yapmadan, kapasite arttırmadan (kapasite faz-
lası sorununu hatıriayınız) maliyeti düşürmenin en
kestirme yolu olarak tensikatlar hızlanacak. Şirket
hisselerinde ani bir gerileme bugünlerde birleşen şir-
ketlerin daralan piyasalar karşısında kredi ratingini
düşürecek ve tensikatlan daha da hızlandıracaictır.
Önümüzdeki dönemde, Avrupa'da ve Amerika'da iş-
sizlik daha önce görülmemiş bir hızda artmaya baş-
layabilir. Tüm bunlara, Asya ve Avrupa'daki bloklaş-
ma eğilimlerini ekleyelim. Kriz gelişmiş ülkelerde de
borsa düzeyinden hızla gerçek ekonomiye doğru, te-
kelleşmeyi hızlandırarak ve de tatsız siyasi sonuçlar
doğurmak üzere inmeye başladı.
Ciresun Cezaevi'ne konuldu
İLKSANsanığı
yakalandı
NİHAT TIĞLI
GİRESUN - Hakkında
gıyabi tutuklama karan
bulunan llkokul Öğret-
menleri Yardımlaşma
Sandığı'nın (İLKSAN)
eski Genel Müdürü Büal
Büyükkaya, Giresun'un
Keşap ilçesine bağlı Una-
ca köyünde jandarma ta-
rafindan yakalandı.
Büyükkaya, 9 yıl 11 ay-
lık mahkumiyet cezasını
çekmek üzere Giresun
Cezaevi'ne konuldu.
İLKSAN'ın eski Genel
Müdürü Bilal Büyükka-
ya, 1991 yılında yaşanan
İLKSAN olaylan nede-
niyle iki yıl önce yargı-
landıgı davada, "Zimmet,
görevikötüye kullanma ve
sahtecfflk" suçlanndan 9
yıl 11 ay hapis cezasına
çarphnlmıştı.
Büyükkaya 'nın cezası
23 Ocak 1997 tarihinde
Yargıtay 5. Ceza Dairesi
tarafindan da onaylan-
mıştı. Büyükkaya, cezası-
nın onaylanmasınm ar-
dından kayıplara kanş-
mıştı.
Giresun'un Keşap ilçe-
sine bağlı Unacaköyüne
önceki gece sabaha karşı
gizlice gelerek annesini
ziyaret eden Büyükkaya,
yapılan bir ihbar sonucu
jandarma tarafindan ya-
kalandı. Keşap llçe Jan-
darma Komutanlığı'na
getirilen Bilal Büyükka-
ya, sorgulamasında ko-
nuşmaktan kaçındı.