Katalog

3JARALIK1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 15 ALLEGRO EVtN İLYASOĞLU Müzik etkiııliklemıiıı ardından Cumhuriyet'ın 75. yılı çerçevesinde şenlikten festivale, hatta karnavala kadar birçok kutlama yapildı. Bu arada çokses- li müziğimiz üstüne çeşitli paneller ve konferanslardüzenlenmesi, Cumhuriyet müziğimize dikkat çekilmesı sevindirici oldu. Bugün beşinci kuşağına varan çağ- daş Türk müziğinin az da olsa yapıtlan yorumlanıp tanıtıldı. lzmir De\ let Senfo- ni Orkestrası bu konuda en duyarlı dav- ranan topluluk oldu. Pevlet sanatçıları 75. yılda 70'in üstünde "sanatçı" dev- let sanatçısı unvanını kabul etti. Cumhur- başkanı'nın değerlendirmesi olan bu se- çimlerle "devletsanatçılığr 1971 'deki öz- gün şekJinden farklı, yenı bır kimliğe bü- ründü.,. 75. yıldakl en başarılı klaslk müzlk etklnllğl Bilkent Senfonı Orkestrası'nm bu yaz düzenlediği ıki aylık Anadolu turnesi. 75. yılın en geniş kapsamlı müzik etkinliği ol- du. Bilkent. ltalya turnesi ardından dü- zenlediği Karadeniz. Doğu ve Güneydo- ğu illerinı kapsayan bir buçuk aylık Ana- dolu turnesınde, bugüne dek belkı de hiç- bir senfonik orkestra ıle karşılaşmamış kentlere kocaman bir senfoni orkestrası taşıdı. Kendı sahnelerini her gece yeniden kurdular. dağıttılar. Geniş kitleye seslenen renkli programlarsundular. Elındekı ola- naklan en iyı şekliyle değerlendirmenin ve artık her şeyı devletten beklememenin bir kez daha örneği oldu Bilkent. Ödüller Genç orkestra şefi ve piyanist Alpars- lan Ertüngealp, Macaristan Televizyo- nu'nun 9. Uluslararası Orkestra Şefliği ya- nşmasmda 102 kişi arasmda üçüncü ol- du. The Britısh Council'in düzenlediği piyano yanşmasında tris Şentürk, Bora Ateşyakan ve Pınar Başgözeödülleri pay- lâştılar. Bu yıl birincisi Ankara'da düzenlenen Genç Yetenekler Keman Yanşması'nda Müge Büyükçeten. Atilla AJdemir ve Ni- lay Karaduman derece aldılar. Nejat Eczacıbaşı Bestecilik Yarışması'nda bınncılık ödülünü Hasan l çarsu ve Özkan Manavpaylaştı. tstanbul'da opera yaşamı sankı bır yıl önce ölen Zehra Yıklız'la birlikte pınltı- sını. tılsımmı yitirdi. Zehra'yı bir konser ile andık ölümünün birinci yıldönümün- de. Onun sesinden derlenen bir CD ve ki- tabı da ona armağan ettik. İDOB'unba- le gösterisiyle sunduğu Carmina Burana yılın en ses getiren etkinliği oldu. Özel kuruluşlann yıl dönümlerini ün- lü klasik müzik sanatçılanyla gerçekleş- tirmeleri giderek bir gelenek halini alıyor. Lösemıli Çocuklar Derneği Jose Carre- ras'ı: Borusan ise 40. yılmda Monserrat Cabalfc ile kızı Monserrat Marti'yi ge- tirdi. Bunlar şanlı, şöhretli. ikramlı kon- serlerdi. Yurtiçinde ve yurtdışında en çok piya- nistlenmizin sesi yükseldi. tdil Biret, Na- xos'taki Brahmsdızisinin tümünütamam- ladı. Hüseyin Sermetoda müziği çalışma- lany la yeni CD'ler sundu, yeni ödüller ka- zandı. Ayşegül Sanca. Avusturalya- Bang- kok tumesinde olumlu eleştiriler derledi. Gülsin Onay, Cumhuriyet'in 75. yılı tur- lannda Uzakdoğu'da dinletiler verdi. Müzik dünyamızın afacan çocuğu Fa- zıl Say, Fransa'da. Nevv York'ta ve Lond- ra'dakı konser ve resıtalleriyle yankılar uyandırdı. Istanbul'daki cep telefonu ola- yından sonra medyanın odak noktası olan sanatçının Mozart plağt Fransa'da birin- ci sıraya kadar yükselirken, Diapozon gi- bi bir müzik dergisine de kapak oldu. KıırtMasuryönetimindeki Nevv York Fi- larmoni Orkestrası ile yıl içinde dört kon- ser verdi. Almanya'da öğrenimini tamam- layan gencecik yetenek Emre EBvar, İD- SO ile çaldığı Liszt konçertosu ile îstan- bullulan kendisine hayran bıraktı. OzgürAydın'ın yurtiçi ve yurtdışı kon- serleri, yanşmalardaki başanlan yanı sı- ra iki CD'si çıktı. Bir yıldır kolu kınldığı için çalamayan kemancı Suna Kan 1998'in son günlerinde Bilkent Senfoni Orkestra- sı ile konserlerine başladı. Kemancı Ci- hat Aşkın, yurtiçinde ve yurtdışmda ver- diği birçok konser, resital ve CD'leri ile dikkat çekti. Festivaller lstanbul Kültür ve Sanat Vakfi'nm bu 1) Özgür Aydın 2) Ersin Onay 3) Hasan Ferit Alnar 4) Kathleen Battle 5) Necil Kazım Akses 6) Cihat Aşkm 7) Fazıl Say, 8) Jose Carreras 9) Ayhan Baran. yıl 26.'sını gerçekleştirdiği lstanbul Mü- zik Festivali'nde eski ve yeni kuşaktan birçok Türk yorumcuya yer verilmiş, Türkler yabancı topluluklarla kaynaştı- nlmıştı. Tematik özelliği ise Fransız müziği idi. Bu arada çağdaş müziğe de geniş yer ve- rilmiştı. Beklenen en çarpıcı isim ünlü soprano Kathleen Battle, CD'lerde dinle- nı da konuk edıyor. Festıvallenmıze bu v ıl birde yenısı eklendi: Hüseyin Sermet"ın sanat yönetmenliğindeki Akdeniz Am- for Müzik Festivah. Bu arada Hüseym Sermet'e Marmara Üniversitesı iletişim Fakültesı tarafından onursal doktora \ e- nldı. Necil kizım Akses'in 90. yılı Yapı Kre- dı Kültür Sanat Etkinlikleri çerçe\esinde taya çıktı ve törende seslendinldi. Bu arada Kâmran tnce'nın fılm müzik- len de bir CD halinde yayımlandı. Kadro sorunu Büyük kentlenmızdeki senfoni orkest- ralan kadro sorunlanyla uğraşırken, ye- ni kurulan senfoni orkestralan yanm kad- G enelde bakıldığında 1998'in çok verimli bir yıl olduğunu söyleyemiyoruz. Çarpıcı solistler, etkileyici büyük senfoni orkestralan, yeni parlayan gençler, dolup taşan konser salonlan, ciddi müziğe adanmış radyo kanallan, müzik tarihi üstüne yapılan araştırmalar ya da klasik müziği sahiplenen büyük sponsorluklardan söz edemiyoruz. diğimiz kadar büyüleyici değildi ama. onu yakından dınlemek yine de unutul- mazdı. Kırov operasının şef Valerie Ger- gtev yönetimindeki konser dinletileri ha- rika) dı. Festivalinenbaşanlı solisti viyo- lacıKim Kashkashian'dı. Sevda Cenap And Vakfi'nm düzenle- diği 15. Ankara Festivali Nevit Kodal- h'nın Atatürk Oratoryosu ile açıldı. Izmir Festivali 12., Eskişehir Festıvali ve Aspendos Opera ve Bale Festivali de 4. yıllannı tamamladılar. Yapı Kredi Sa- nat Festivali bu yıl kımlık değiştirerek tüm yıla yayılmaya başladı. Klasik mü- zik kadar hafif müzik ve caz sanatçılan- kutlandı. Bestecinin biyografisinı anlatan bir kitap, onun sesini \ e müziğmi ıçeren ikı CD eşliğinde yayımlandı. lzmir De\- let Senfoni Orkestrası da Rengim Gökmen yönetıminde Akses'ın iki senfonik yapı- tmı seslendirdi. lstanbul Cniversitesi ken- disine onursal doktora verdı. Se\ da Cenap And Müz\k Vakft bu yıl- ki Altın Onur Madalyası'nı ölümünün yirminci yılında besteci Hasan Ferid Al- nar'ın anısına sundu. lstanbul Teknık Üniversitesi'nin 225. kuruluş yıldönümü nedeniyle Kâmran tnce'ye bıryapıt ısmarlandı. Akademika başlıİdı senfonik çalışma da böylece or- rolanyla kendı darboğazlannı yaşıyorlar. Örneğın Antalya Senfoni Orkestrası. Çu- kurova Senfoni ve Bursa Senfoni gibi. Öte yanda. De\ let Opera ve Balesi Ge- nel Müdürlüğü'nce yenı operalar kurul- makta. yeni opera orkestralanna kadro- lar sağlanmakta başanlı girişimler yer al- dı. Cemal Reşit Rey Salonu her yerdeki gibi ekonomik sorunlara karşın belli bir çızgıyı tutmaya çalıştı. Mistik müzik ve piyano festivalleri büyük ilgi gördü. Genç üyelerden oluşan orkestrası Yoel Levi gi- bi dünyaca ünlü bir şef ile yönetildiği gi- bi Carreras gibi bır ünlüye de eşlık etti bu vıl. Mimar Sinan Konservatuvarı'ndaki sancıiar Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Kon- servatuvan'nda 15 emekli öğretim üye- sinin sözleşmelerine son verilmesi, 1998'in son günlerinde müzik çevrelerinde çalkan- tılara neden oldu. Aynlacak üyeler arasmda Ayhan Baran, Aydın Gün, Ilhan Lsmanbaş,Aüfet Lsman- baş, Azra Gün, Ergican Saydam. Erçivan Saydam, Metin Öğüt, Yıİdız Dağdelen, Nusret Kayar ve Alp Ultısoy gıbı adlann bulunması özellikle okulun şan ve kom- pozisyon bölümlerindeki eğitimi geniş ölçüde etkileyeceğe benziyor. Üniversite yönetimi her biri yıllann de- neyimini taşıyan bu öğretim üyelerini bundan sonra dilekçe vererek, gündelik hesabıyla çalışmaya davet edıyor. Radyo ve TV'ler Yine TRT'yi kutlamak gerekir bu ko- nuda. Radyo-3 kanalmı güçlendirebilse açıklamalı programlan ıle çağdaş müzi- ğe ve Türk bestecilerine ayırdığı saatler- le kültürümüze en çok hizmet eden rad- yo kanalı. Açık Radyo. caz ve otantik müziğe ağırlık verdiği halde kurulduğu günden bu yana niteliğini bozmadığı için başanlı. Bir de hiç anons vermeden durmadan klasik müzik yayımlayan bir Klasik FM var ki yine de kulak alışkanlığı açısmdan yararlı. Televizyonlarda ise sanat programlann- da konular dama taşı gibi sıralanıyor. Ne olduğunu kavramadan bir diğerine atlanıyor. En sağlıklı sanat haberlerini veren ve klasik müziğe önemli bir yer ayıran NTV oldu. Aynca CTV'nin yabancı kaynaklı kon- ser yayınlan ile Prima televizyonunun bu konudaki yayınları göz ardı edilemez. TRT'nin klasik müzik yayınlan da canlı konser kayıtlan ve eski konser kayıtlan- nın değerlendirmesi üstüne yapılan prog- ramlarla sürdü. CD'ler Uluslararası alanda Türk bestecileri- nın birçok yapıtı yayımlandı. Uluslarara- sı kataloglarda yer alan bu CD'lerde Say- gun, Erkin, Kodalh,Rey ve Tanç gibi bes- tecılenmızın yapıtlarından oluşan Ho- ward Grilîîths yönetimindeki Northern Sinfonia'nın çaldığı Lirik Konçerto baş- lıklı CD ve Usmanbaş'ın yapıtlanndan oluşan CD dünya piyasalanna sunuldu (Koch Schvvann). Diğer CD'leri şöyle sırayalabiliriz: "Ro- raantik Seçkiler" - Özgür Aydın (Yapı Kredi), "Minvatürler"- CihatAşkm, Meh- ru Ensari (Kalan Müzik); tzmir Devlet Senfoni Orkestrasrnın Rengim Gökmen ve Cihat Aşkın'la seslendirdığı 75. yıl CD'si (Kültür Bakanlığı); Ekrem Zeki Ün'ün çocuk şarkılan (Kalan Müzik), Howard Griffiths yönetiminde Ferhan- Ferzan Önder kardeşlenn solistliğinde- ki CD de bu yılki deste arasında (Pan Classics). Yayınlardan seçmeler Leyla Pamir'in Müzikte Geniş Soluk- lar'mın yeni baskısı; Aydın Büke'nın İki Dahi Üç Opera adlı kitabı ve Evin hya- so^u'nun Zehra'nın Öyküsü Sdlı CD'li ki- tabı Bovut Yayıncılık tarafından sunul- du.SabriŞatır'ın Operada Gerçekçilik'in yeni baskısı; Antonin D\orak(Çe%-. E.Tez- can-Ü.Akçar), Yeşim Altınay-Mehmet Aksel'in Orkestra Kuralım, Evin Üyasoğ- lu'nun Çağdaş Türk Bestecileri / Con- temporary Turkish Composers'i Pan Ya- yıncıhk'tan çıktı. Ahmet Say'ın Türki- ye'nin Müzik Atlası adlı kitabı Borusan yayını olarak sunuldu. Evin llyasoğlu'nun Necil Kazım Akses, Minyatürden Destana Bir Yolculuk baş- lıklı kitabı 2 CD ile birlikte Yapı Kredi Ya- yınlan arasında çıktı. Sevda Cenap And Vakfi, Erdoğan Ok- yay'ın Nevit Kodallı'ya Armağan'ını ya- yımladı. Harika çocuklar yasasının 50. yılında lsmet İnönü w Harika Çocuklar başlıklı Şefık Kahramankaptan'ın yazdığı kitap Umit Yayıncılık tarafından basıldı. Yttlrdlklerlmlz tngilizlerin ünlü bestecisi Mkhel Tıp- pet, çağımızın Bach'ı olarak amlan Rus asıllı Alman besteci Alfred Schnittke, Ah- med Adnan Saygun'un eşi ve çağdaş mü- zik dünyamızın gerçek bir tanığı olan Nilüfer Saygun, ilk sopranolanmızdan BelkKAran ve geleneksel Türk müziğinin ünlü ismi Safiye Ayla, bu yıl yitirdik- lerimiz arasında. Türkiye îş Bankası Büyük Ödüfleri sahipleriııi buldu Kültür Servisi-Türkiye lş Ban- kası'nm 1980'denbuyana'edebi- yat\ 'sanat', 'toplum ve insan bi- Kmleri' alanlannda verdiği üç Bü- yük Ödül"ün buyılki sahipleri bel- li oldu. 'Öykfl', 'Resim' ve 'Cum- huriyet İncelemeleri' başlıklan al- tında verilen 1998 Büyük Ödülle- ri, edebiyat dalında 'Ankara îstas- yonu' adlı yapıtıyla Selma Fındık- h'nın, 'toplum ve insan bilimleri' dalmda 'Tbnguç \e Enstitüleri' ad- lı yapıtıyla Pakize Türkoğlunun. sanat dalında ise 'Cumhuriyet Işı- ğj' konulu çahşmasıyla Z.Rüçhan Şahinoğlunun oldu. Yazar Dr. Ne- ziheAraz'ınbaşkanlığında Füsun Akatü . Prof. Dr. Birol Emil, Ay- la Kutlu. Mustafa Timisi ve Doç. Dr. AbduDah l çman'dan oluşan se- çicı kurulun edebı\ at dalında ödü- le değer buldugu Selma Fındıklı, Hacettepe Cniversitesi Fransız Di- li ve Edebiyatı Bölümü mezunu. Fındıklı'nın yayımlanmamış rad- yo oyunlan. roman ve öyküleri bu- lunuyor. Sanat dalında Büyük Sanat Ödü- lü'ne değer bulunan ressam Z. Rüçhan Şahinoğlu ise Marmara Üni\ ersitesi Güzel Sanatlar Fakül- tesı Resım Bölümü'nden 1993 yı- lında mezun oldu. Halen aynı bö- lümde 'sanatta yeterlilik" eğitimi- ne devam eden sanatçı. I992"den bu yana çeşitli kışısel ve karma sergilerekatılıyor. Şahınoğlu'nun çahşması, Prof. Adnan Turanibaş- kanlığında toplanan \e Prof. Öz- demir Altan. Şeref Bigalı. Prof. Ne- şeErdok, Dr. KıymetGiray, A Em- re Kocaoğlu ve Prof. Dr. Hüsamet- tin Koçan'ın yer aldığı seçici ku- rul tarafından ödüle değer bulun- du. 'Tonguç ve Enstitüleri' başlıklı çalışmasıyla 'toplum \e insan bi- limleri' dahndaki ödülü kazanan Pakize Türkoğlu'nun 'Köy Ensti- tüleri'nin eğin'm ve öğretim ilkele- rinden günümüzde de yararlanıl- ması' düşüncesıyle kaleme aldığı çalışma, Türkiye Bilimler Akade- misi üyesi Prof. Metin And başkan- lığmdaki, Prof. Dr. Reşat Genç, Prof. Dr. thsan Gûneş, Prof. Dr. Ah- met Mumcu Prof. Dr. OrhanOğuz Mustafa Özyürek ve Orhan Sfli- er'den oluşanjüri tarafından Büyük Ödül'e değer görüldü. Ankara Uluslararası Film Festivali pnogpammda değişiklik • Kültür Servisi - 26 Nisan-9 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan 11. Ankara Uluslararası Film Festivali'nde gelecek yıl bir program değişikliği yer alacak. Festival kapsamında ulusal düzeydeki kısa film ve belgesel film yanşmalan ve yanşma dışı uluslararası belgesel gösterimleri ile uzun metrajlı Türk filmleri yanşması, uluslararası sinema filmleri gösterimleri ilk kez birbirinden ayn tarihlerde gerçekleştirilecek. Buna göre 26-30 Nisan tarihlen arasında kısa film ve belgesel film yanşmalanna yer verilecek ve yanşma dışı filmler gösterilecek. 1 -9 Mayıs tarihleri arasında Ulusal Uzun Film Yanşması ve Dünya Sinemasından Örnekler verilecek. Festival yönetimi isteyenlerin her türdeki filmi ayn zamanlarda izleme imkânı bulacağını belirttı. İZDOB'dan, 'Don Giovanni' • tZMlR (AA) - Aydınlanma Cağı'nın ürünü ve müzik tarihinın üzerinde en çok konuşulan eseri olan Mozart'ın Don Giovanni operası. lzmir Devlet Opera ve Balesi (İZDOB) tarafından sahneye konuluyor. Son yıllarda tüm dünya operalannda oynanan ve 'operanın başyapıtı" olarak tanımlanan yapıt, İZDOB tarafından orijinal dili olan ttalyanca olarak sunulacak. Ancak elektronik altyazı sistemi kullanılarak perde üstüne monte edilen ekranda yapıtın tamamı anında Türkçeye çevrilecek. IZDOB'un şef Alexander Samoile yönetiminde, Mehmet Ergüven rejisi ile sahnelediği yapıtın dekor tasanmını Tayfun Çebi, kostüm tasanmını ise Sevda Aksakoğlu gerçekleştıriyor. Koro şefliğini Ali Hoca'nın üstlendiği yapıtın koreografisı Neslıhan Öztürk'e ait. Yapıtta solo rollen Gökhan Koç. Tevfık Rodos, Ayşe Tek Yenal, Arses Alptekın. Seza Agun Taluğ, Linet Şaul, Aydın Uştuk. Levent Gündüz, Fırat Yalçınkaya, Ümit Tekinay ve Erdem Türkbay paylaşıyor. 18. yüzyılda lspanya'nın Seville kentinde geçen bir öykünün anlatıldığı Don Giovanni, genç bir tspanyol soylusunun kadın avcılığı serüvenlerini zaman zaman ciddi, zaman zaman komik öğelerle sunuyor. Ankara Devlet Tiyatrosu ocak aymda turnede • ANKARA (AA) - Ankara Dev let Tiyatrosu yeni yılın ilk ayında Adana, Trabzon, Tarsus, Van ve Eskişehir'de sanatseverlerle buluşacak. 1999'un ilk turnesi Adana'ya gerçekleştinlecek. Adana Devlet Tiyatrosu'nda 5-9 Ocak tarihleri arasında Erhan Gökgücü'nün yönettiği. Nâzım Hikmet'in "Yusuf ile Menofis' adlı oyunu sahnelenecek. Trabzon'da 7-10 Ocak tarihleri arasında Trabzon Devlet Tiyatrosu Haluk Ongun Sahnesi'nde Stanıslav Stratıev'in îDeri Ceket' adlı oyunu sahnelenecek. Tarsus Kültür Merkezi'nde 27-30 Ocak tarihleri arasında Dınçer Sümer'in 'Beni Dünya Kadar Sev" adlı oyunu sahnelenecek. Eskişehir Anadolu Üniversitesı salonunda 30-31 Ocak tanhlerinde 'Azizname 95' adlı oyunu izleyicilere sunulacak. Van'da gerçekleştirilecek turnede ise 27-31 Ocak tarihlerinde Eprahim Kishon'un "BirTavsiye Mektubu' adlı oyunu sahnelenecek. AksanaftaYuriGopbaçov'un ,, sergisi • Kültür Servisi - Yuri Gorbaçov'un sergisi 7 Ocak günü Aksanat'ta açılacak. 1948'de St. Petersburg yakınlanndaki Uglovka'da dünyaya gelen Gorbaçov. Leningrad Üniversitesi'nin Felsefe Bölümü'nü, Boro\ici Seramik Enstirüsü'nü ve Odesa Sanat Koleji'nin Resim ve Grafik Bölümü'nü bitirdi. "Kanşımlan ve ıç içe girmiş şeyleri severim. Hiçbir şeyi saf halıyle sevmem" diyen Gorbaçov'un yapıtlan Cin de n Rusya'ya. Endonezya'ya kadar birçok ülkede tanık olduğu imgelerle zenginleşiyor. Sanatçının sergisi 12 Subat'a kadar izlenebilecek. Aptisan'da 25 ressam, 25 resim • Kültür Servisi - Artisan Sanat Galerisi'nın '25. yılda 25 Ressam. 25 Resim" başlıklı sergisi 8-30 Ocak tarihleri arasında izleyicilerin beğenisine sunuluyor. Sergiye Aliye Bereer. Eren Eyuboğlu, Fethi Arda, Cihat Burak, Zekî Faik Izer, Orhan Peker, Eşref Üren, Komet, Avni Arbaş, Turan Erol. Yavuz Tanyeli, Utku Varlık gibi sanatçılann yapıtlan katılacak. Mavruk'tan leyladan Beri' • Kültür Servisi - Ruhan Ma\Tukun "Leyladan Bberi' adlı şiir kitabı Gerçek Sanat Yayınlan'ndan çıktı. Daha önce '1da Dağı Cöz Beni' ve "Derinliğin Serinliği' adlı kitaplan yayımlanan Ma\Tuk, yeni kitabında yoğunluklu olarak toplumsal konulan işliyor. İFSAK'ta aralık ayı fotoğrafları I Kültür Servisi - İFSAK'ta (tstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Demeği) aralık ayı "ayın fotoğrafı yanşması" sonuçlan belirlendi. Siyah beyaz baskı dalında Vedat Konyalı birinci. Taner Yıldınm ikinci, Tolunay Timuçin de üçüncü seçildi. Saydam dalında ise Tufan Kartal birinci olurken Cemal Yamanoğlu ikinci. Zeynep Zayıf da üçüncü oldu. BUGUN • BELGESEL StNEMACILAR BİRLtĞt nde lstanbul Üniversitesi Film Merkezi'nin hazırladığı Haliç adlı belgesel izlenebilir. (292 39 84) • AKSANAT'ta saat 12.30 ve 18.00'de Andrei Tarkovsky'nin yönettiği Stalker adlı fılm izlenebilir. • tSTANBUL DEVLET OPERA VE BALESİ saat 20.00'de AKM Büyük Salon'da Caykovski'nin Uyuyan Güzel adlı yapıtını sahneliyor.