Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
30 ARALIK 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOM 13
adamlarından
e destek
• Ekonomi Servisi-lş
dünyası ve finans kesimi
geniş tabanlı hükümet
kurma görüşmelerini
sürdüren bağımsız Muğla
Milletvekili Yalım Erez'e
destek verdiklerini
açıklarken, başta sosyal
güvenlik olmak üzene,
Bankalar Yasası ve
Gümriik Yasası'nın vakit
kaybedilmeden
çıkanlmasını istediler.
fstanbul Ticaret Odası
Yönetim Kurulu Başkanı
Mehmet Yıldınm, Istanbul
Sanayi Odasi Yönetim
Kurulu Başkanı
Hüsamettin Kavi, Deniz
Ticaret Odası Yönetim
Kurulu Başkanı Cengiz
Kaptanoğlu ve Istanbul
Ticaret Borsası Yönetim
Kurulu Başkanı Nejat
Basmacı, dûn
düzenledikJeri basın
toplantısında hükümet
kurma çalışmalanna
ilişkin gelişmeleri
değerlendirdi.
Sanayici yenî
yıldan umutsuz
• İZMİR (Cumhuriyet
Ege Bürosu) - Ege
Sanayicileri ve lşadamlan
Dernegi'nce, üyelerine
yönelik yapılan ankette
sanayicilerin 1998 yılı
değerlendirmeleri ve 1999
beklentileri ele alındı.
Ankette sanayicilerden
çalıştıklan alanlardaki
ekonomik gelişmeleri
değerlendirmeleri istendi.
Sanayicilerin yüzde 5'i
umut verici, yüzde 65'i
umut kıncı, yüzde 30'u
herhangi bir değişiklik
olmadığı yolunda görüş
bildirdi.
Ziraat Bankası
• ANKARA (AA) -Ziraat
Bankası, 4 Ocak 1999
tarihinden itibaren, tüm
şube ve özel işlem
merkezlerinde öğle
tatilinde de hizmet
verecek. Ziraat
Bankasf ndan yapılan
açıklamaya göre, mudi ve
müştenlenkre olağan
bankacılık hizmetleri
yanında, kamu hizmeti
niteliğini taşıyan birçok
hizmetin de sunulduğu ve
müşteri memnuniyetinin
ön planda tutulduğu
biidirildi.
Tuzumuz da
özelleşti
• ANKARA (AA)-
Elektrik üretim ve
dağırımı, petrol ve
doğalgaz gibi çok sayıdaki
üründe olduğu gibi tuz da
özel sektör kervanına
katıldı. Devlet
Bakanlığı'nın, Resmi
Gazete'nin dünkü
sayısında yayımlanarak
yürürlüğe giren
yönetmeliğine göre,
gerçek ve tüzel kişilere,
kaya ve kaynak tuzlannı
işletebilmeleri için
Bakanlar Kurulu karanyla
izin verilebilecek.
KOBİ A.Ş.
kuruluyop
• Ekonomi Servisi -
KOBÎ'lerin gelişmelerine
ve ekonomik faaliyetlerine
yardımcı olmak amacıyla
çeşitli kuruluşlann kurucu
ortaklıklanyla oluşturulan
KOBt Yatınmlanna
OrtaklıkA.Ş(KOBlA.Ş.),
bugün düzenlenecek
törenle kuruluyor. TOBB,
Halk Bankası. KOSGEB,
TESK. 5 sanayi odası, 7
ticaret ve sanayi odası, 2
ticaret odası, 2 ticaret
borsası ve Halk Finansal
A.Ş.'nin kurucu ortak
olduklan KOBİ A.Ş. 6
kışilik bir yönetim kurulu
tarafindan yönetilecek.
Telefonda
kredi kartı
• Ekonomi Servisi -
Vakıfbank'ın çıkaracağı
" Vakıfbank Türk Telekom
Kredi Kartı" ile ilgili
protokol. bir önceki gün
Vakıfbank ile Türk
Telekom arasında
itnzalandı. Tüm Türk
Telekom abonelerine
kefilsiz ve ücretsiz olarak
verilecek kartın başlangıç
limiti 75 milyon lira olarak
belirlendi. Vakıfbank
Genel Müdür Yardımcısı
trfan Erciyas. 15 Ocak
1999'dabaşlayacak
projenin 17 milyon
Telekom abonesini
kapsadığını söyledi.
ÜRETİM SEKTÖRLERİDARALIRKEN BÎLGÎ TEKNOLOJİLERİPAZARI YÜZDE 33.2BÜYÜDÜ
Bilişim (lolııclizgiıı ko
NİLÜFER ŞENSÖZ
Üretim sektöriinde daralma ya-
şanırken bilişim pazan "doludiz-
gjn" koşuyor. Beyaz eşyadan oto-
mobile, tekstilden deriye pek çok
sektör "pazann doyması" nede-
niyle sıkıntılı günler geçirirken
bilgi teknolojileri üriinlerine du-
yulan ihtiyaçtan dolayı bilişim
sektörü büyümesini sürdürüyor.
Bilgi teknolojileri (BT) paza-
n 1998'de bir önceki yılaoranla
yüzde 33.2 büyüme kaydetti.
1997 yılında 1.687 milyar dolar
olan pazann hacmi 1998 yılında
2.114 milyar dolara ulaşırken ki-
şisel bilgisayar (PC) pazan ise
yüzde 29.5'lik büyümeyle 630
milyon dolar oldu.
Kişisd alımlar arftı
Türkiye Bilişim Sanayicileri
Derneği (TÜBtSAD) B'aşkanı
Viıral Yılmaz, bilgi teknolojile-
rine olan açiığın sürdüğünü ve pa-
zann doymadığına dikkat çeke-
rek "Dünyada sektörün yıllık
büyüme oranı ortalama yüzde 9.
Bilişim sektörüniin motoru Ame-
rika'nın büyüme oranı yüzde 11.
Yüzde 30'ları aşan bir büyüme
hacmi ile Türkiye'de bu pazar he-
nüzdoymuşdeğil" diye konuştu.
lnternet'in çok fazla güncel
• 1997 yılında 1.687 milyar dolar olan pazann hacmi 1998 yılında
2.114 milyar dolara ulaşırken kişisel bilgisayar (PC) pazan ise yüzde 29.5'lik
büyümeyle 630 milyon dolar oldu. Sektör yetkilileri, bilgi teknolojilerine olan
açiığın sürdüğüne ve pazann doymadığına dikkat çekiyor.
olmasının ve "multinıedya" ürün-
lerinin devreye girmesinin sek-
törün gelişimde önemli olduğu-
nu ifade eden Vural Yılmaz,
"Geçmişte BT ürünlerine ku-
rumlar taiep gösterirken son iki
senede kişisel alınılarda oransal
olarak büyük arûşlar oldu" açık-
lamasını yaptı.
Kişisel alımlar dışında kurum-
lann bilgisayara yatınm yapma-
yı sürdürdüğünü dile getiren Yıl-
maz, "Finans sektörü bilgisaya-
nn motoru konumunda. Daha
önce alını yapmış kurumlar ürün-
lerini hem geliştirmede ve iyileş-
tirmedeharcamayadevam edhor-
lar. Dolayısıyla orada bir durak-
lama yok. Bankacüıkta daha ile-
ri bir adım atıldı ve İnternet ban-
kacıhğı başladı" diye konuştu.
Türkiye'de BT harcamalan di-
ğer ülkelerle karşılaştınldığında
hayli düşük.
Ülkemizde GSMH'nin sadece
binde 6'sı BT harcamalanna ay-
nlırken bu oran gelişmekte olan
digerülkelerde binde 2. Gelişmiş
ülkelerde ise yüzde 2-4 arasında
seyrediyor.
Türkiye'de kişi başına bilgisa-
yar harcaması 18 dolarda kalır-
ken bu rakam Orta-Avrupa ül-
MEB ihalelerigöz kamastmcı
Milli Eğitim Bakanlığı'nın bilgisayar
destekJı eğitim projesiyle gündeme
gelen 2 milyar dolarhk donanım ve
yazıiim ihalesi. hem yerli hem de
yabancı bilgisayar devlerinin
gözkrini kamaştınyor. Bılgisayarlı eğitim
projesi kapsamında gerçekleştirilen yazılım
ihalesine sekiz firmanın teklif verdiği ve
bakanhğın halen tekliflen incelediği
belirtiliyor. Eğitim Bakanhğı'nın 9 Şubat
1999 tarihinde de donanım ihalesi tekliflerini
alacağı ifade ediliyor.
Jhaleler sonuçlandıktan sonra, Dünya
Bankası ve MEB'in kesin oluru
alındıktan sonra, firmalarla gerekli
anlaşmalar yapılacağı ve daha
sonrasında 2451 sınıfin bilgisayar
laboratuvanna dönüştürüleceği kaydediliyor.
Bakanlık yetkilileri, ihalenin
değerlendirilmesinin 1999 yılı ilk
aylannda sonuçlandınlacağını ve sınıflann 23
Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk
Bayramı'na yetiştirilmeye çalışılacağını
iddia ettiler.
fuyorkelerinde 166 dolar, ABD'de ise
2 bin dolann üsründe.
'Arabadan az PC saülıyor'
Karma Donanım Genel Mü-
dürü MehmetŞahin. bilişim sek-
törünün hâiâ emekleme aşama-
sında olduğunu kaydederek "Tür-
kiye'de hâlâ arabadan daha az
kişisel bilgisayar (PC) satılıyor.
Dünyada arabadan az PC sablan
birülkeyok"dedi.
Bilgi teknolojisinin ihtiyaç ha-
line geldiğini vurgulayan Şahin,
sektörün devamlı canlı ve dina-
mik kalmasını şöyle açıkladı:
"Eğer otomotrv sektöriinde bili-
şim ürünlerinde yaşanan geliş-
meler olsaydı otomobiller uçuyor
olacaktı. Çünkü standartlar de-
vamlı venileniyor ve gelişmeler
çok hızlı."
Patlama yaşanıyor
Bilgisayarlann "beynini" üre-
ten Intel Türkiye Genel Müdürü
MügeTanık. bilgi teknolojileri-
ne olan talebin yılın son üç ayın-
da beklenenin çok üsründe arttı-
gını belirterek "Büvük patlama-
lar söz konusu. Hatta Türkiye'de
düzenlenen kampanyalara ürün
yetiştirmekte zorlandığımız için
teslimatlarda gecikmeler yaşan-
dı" diye konuştu.
IMF geniş tabanlı hükümet istemiyor
Stand-byhn koşulu
seçimi ertelemeANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Yüksek faiz yüküyle karşı karşıya
kalan ve 1999 yılının ilk 3 aymda ger-
çekleştireceği 1.4 milyar dolarhk dış
borç ödemesiyle zor bir döneme gi-
ren Türkiye, iç borçlanmayı dış borç-
lanmaya dönüştürebilmek için Ulus-
lararası Para Fonu'yla (IMF) imza-
ladığı yakın iz'.cme anlaşmasını
<
*stand-by
w
a dönüştürmeye çalışı-
yor. Böylece Türkiye. gelişmekte
olan ülkelere yönelik kota arttınmı
gerçekleştiren IMF'den 10-15 mil-
yar dolarhk kaynak
sağlamak istiyor.
Ancak. Türki-
ye'nin, özellikle As-
ya bunalımının ardın-
dan itiban sarsılan ve
politikalan tartışılma-
ya başlanan IMF'yle
stand-by imzalama-
ya çalışması eleşriri-
lirken IMF de stand-
by koşullannı seçim-
lerin ertelenmesi ve siyasal istikra-
nn sağlanması üzerine oturtuyor.
Merkez Bankası Başkanı Gaa Er-
çel, seçimler öncesinde geçici bir
hükümet kurulsa da IMF'yle stand-
by anlaşması imzaiamak için görüş-
meleryapılabileceğini söyledi. Eko-
nomi bürokratlannın yoğun olarak
dile getirdikleri IMF'yle stand-by
anlaşmasına gidilmesi istemlerine
karşın fonun, Sanayi ve Ticaret Ba-
kanı Yalım Erez'in başbakanlığında
oluşturulacak geniş tabanlı hükü-
metle anlaşmaya yanaşmayacağına
dikkat cekiliyor. Seçim karannı da
• Merkez Bankası
Başkanı Gazi Erçel,
seçimler öncesinde
geçici bir hükümet
kurulsa da IMF'yle
stand-by anlaşması
imzaiamak için
görüşmeler
yapılabileceğini
söyledi.
değerlendiren IMF'nin siyasi kaygı-
larla bu dönemde ücretlerden yatı-
nmlara kadar uzanan ödenek açı-
lımlanna ilişkin kaygısını belirtiyor.
IMF. olası bir stand-by için seçim-
lerin ertelenmesi ve siyasal istikrar
koşulunu öne sürüyor.
Başbakan Mesut Yılmaz da, er-
telenen stand-by anlaşmasının imza-
lanmaya çalışılacağını açıklamıştı.
Reuters'in haberine göre IMF Tür-
kiye Masası Şefi Martin Hardy. 15
milyar dolarhk stand-by konusunda
bilgisi olmadığını
bildirdi. Hardy. Türki-
ye'de böyle birgörüş-
meyi yapacak hükü-
metin bulunmadığına
dikkat çekti. Merkez
Bankası Başkanı Er-
çel ise Hardy"nin söz-
leriyle kendi açıkla-
malarının "genelde
birbirini tamamlar"
nitelikte olduğunu ile-
ri siirdü. Erçel, "Hükümefin ktırui-
masıyla biriikte IMF ile başlayaca-
ğını umduğumuz görüşmelerin, bi-
ziolumlu sonuçlara götüreceği kanı-
smdavim. Parasal miktariann bu aş-
madaaçıklanması. tabii ki doğru de-
ğildir. Tutann ne olacağını, IMF ile
yapüacak programın niteliğine ve
bunutakiben ulusiararası sermaye pi-
yasalanndan geiecek miktara b a p
olacaknr"dedi.
Devlet Bakanı Işın Çelebi ise.
"Yeni hükümet kurulduktan sonra
IMF ile Otşkfleri v«niden sürdürmek-
te fayda var" şeklinde konuştu.
Çinliler demiryollarının
modernizasyonuna talip
KAYSERİ(AA)-Çın Halk Cum-
huriyeti'nin Ankara Büyükelçisi Yao
Kuangyi, ülkesinin demiryollan ya-
pımı konusunda oldukça ileri tekno-
lojiye sahip olduğunu belirterek
"Tûrkiye'nin de demiryollannı ya-
pabiliriz" dedi. Yao. Kayseri Sana-
yi Odası'nı (KSO) ziyaretinde yap-
tığı konuşmada, her iki ülkenin bü-
yük bir ekonomik potansiyele sahip
olduğunu ve bunun iyi değerlendi-
rilmesi gerektiğini söyledi. Yao,
"Türkiye'nin 100 bin kilometre de-
miryolunun nıodernizasyonu konu-
sunda büyük bir projesi var. Geiecek
haftalarda Çin'den uzman bir eldp
Türkiye'ye geiecek. İhale açılacak
olursa ihaleye de gireceğiz'' dedi.
Kuangyi, Çin'in Türkiye'ye çok mal
satıp az mal aldığını belirtti.
Çin Ulusiararası Ticareti Geliş-
tirme Konseyi Guangzhou Alt Kon-
seyi üyesi V\\ı BinghuL Tûrkiye'nin
Çin pazanna girmesini istediklerini
söyledi. Çin Uluslararası Ticareti
Geliştirme Konseyi Guangzhou Alt
Konseyi üyeleri, Türkiye'deki tica-
ri pazar, ekonomi politikalan ve dış
ticaret durumu hakkında görüşme-
ler yapmak üzere dün Istanbul Tica-
ret Odası'nı (İTO) ziyaret etti.
Wu Binghul ziyaret sırasında yap-
nğı konuşmada, Türkiye ile yakın ti-
cari ilişkiler gelişfirmeyi ve Tûrki-
ye'nin Çin pazanna girmesini iste-
diklerini söyledi. tTO Başkanvekili
UğurÇatbaşisekonuşrnasında, 1998
yılının ilk dört ayında Türkiye ile
Çin arasında 266 milyon dolarlık ti-
caret hacminin 250 milyon dolannı
ithalatın. 16 milyon dolannı da ih-
racatın oluşturduğunu belirtti.
'Vergi iadesinde' denetim
bu yıl daha sıkı tutulacak
• Maliye Bakanlığı, geçen yıl sahte fiş ve fatura
kullanımından dolayı oluşan karmaşanın bu yıl
tekrarlanmaması ve devletin zarara uğratılmaması
için bu kez 'işi sıkı tuttu'. Bakanlık, sahte fatura ve
fişin beyan esnasında rededilmesini sağlamak için
işverene bir uyan genelgesi gönderecek.
zat Saygınoğlu işçi ve memurlar
ile işverenleri, vergi iadesinde
"sahte fatura ve fişter" almama-
lan konusunda uyardı. Saygılı-
oğlu, bu konuda işverenlere de bir
uyan genelgesi gönderileceğini
bildirdi.
Birkaç gün içinde kamu ve özel
sektör işverenlerine gönderile-
cek yazıda, kurum ve kunıluşla-
nn vergi iadesine konu sahte fa-
tura ve fişleri kesinlikle kabul et-
memesinin isteneceğini kayde-
den Saygılıoglu "Kamu ve özel
sektör kuruluşlan, özel gider in-
dirimine ilişkin belgeleri çok da-
ha dikkatli değerlendirsin. Bu ko-
nuda azamititi/Jiğigöstersin. Ak-
si halde kendi canlan da yanar"
dedi.
Gelirler Genel Müdürü Saygı-
lıoglu. işçi ve memurlann vergi
iadesinden yararlanmak için I
yıllık süre boyunca fatura ve fiş
toplaması gerektiğini. ancak bu-
nun yerine. yılın son ayında ko-
misyon karşılığı belge satın alın-
maya yönelindiğini ifade etti.
Bu alanda ortaya çıkan suiisti-
mallere engel olmak amacıyla.
vergi denetim elemanlannı dev-
reye sokacaklannı da belirten Ge-
nel Müdür Saygılıoglu. illerde
kuruluşlar nezdinde çok seri ve
hızlı denetımleryaparak sahte fa-
tura ve fiş kullanımının önüne
geçmeye çalışacaklannı bildirdi.
Saygılıoglu. bunun için hem pi-
yasa denetimi yapacaklannı, hem
de kuruluşlar nezdinde yaygın ve
yoğun bir incelemeye geçecekle-
rini sözlerine ekledi.
İşveren de
uyarıyor
20 Ocak tarihine
kadar belgelerini
teslim etmesi
gereken calışanlan,
sahte belge
konusunda işveren
de uyanyor. "Para
karşıhğında kasa fişi
satıldığı" yönündeki
söylentiler üzerine
işyerterinde yapılan
yazıh uyanlarda,
"söz konusu sahte
belgelenn kesinlikle
kabul
edilmeyeceği"
ısrarla vurgulanıyor.
Ekonomi Serv isi - M ı lyonlarca
çalışan "vergi iadesi" almak ama-
cıyla harcamalannı gösteren bel-
geleri işverene teslim etmeye ha-
zırlanırken sahte fiş ve fatura uya-
nlan yapılma>a başlandı.
Özel gider sistemı kapsamın-
da eğitim, gıda, sağlık ve kira
harcamalannı belgeledikleri tak-
dirde "vergi iadesi" alan çalışan-
lann sahte fiş ve faturalara baş-
vurmaması için işverene de uya-
n yapılacak.
Geçen yıl sahte fiş ve fatura
kullanımından dolayı oluşan kar-
maşanın bu yıl tekrarlanmaması
ve devletin zarara uğratılmama-
sı için "işi sıkı rutan" Maliye, sah-
te fatura ve fişin beyan esnasın-
da reddedilmesini sağlamak için
işverene bir uyan genelgesi gön-
derecek. fhbarlan da değerlendi-
ren Maliye Bakanlığı. fiş ve fa-
turalarda "sahtekârhkedenlere"
büyük cezalar uygulamaya ha-
zırlanıyor.
Gelirler Genel Müdürü Nev-
ÇİFTÇt DOSTU
SADULLAH USUMİ
jtalya, Zeytinyağı
İhracatımızı Engelliyor
italya, Abdullah Öcalan konusunda olduğu gibi ti-
cari ilişkilerimizde de Türkiye'yi sıkıntıya sokacak her
türiü girişimin öncülüğünü yaptı. Yıllarca zeytinyağımı-
zın kaderi ile oynadı. Avrupa Birliği üyesi olmanın ver-
diği tüm avantajlan kullanarak zeytinyağı ihracrtımızı
engelledi.
Uç yıl öncesine kadar zeytinyağımızın dış ülkelerde-
ki değeri 4 bin ile 4.500 dolar arasındaydı. Ihracatımız
da bu fiyatlar üzerinden yapılabiliyordu. Ancak İtalya,
Avrupa Birliği'ne baskı yaparak birlik dışı ülkelerden it-
hal edilecek zeytinyağına yüksek "fon"lar koydurttu.
Böylece, Avrupa Birliği üyesi olmadığımız için ihraç
fiyatlanmız birdenbire 2 bin dolann altına düştü. İç pi-
yasalanmızdaki fiyat dengeleri altüst oldu. Zeytinya-
ğını çok düşük fiyatlaria satmak zorunda kalan üret-
cilerimiz, büyük bir ekonomik krize sürüklendi.
Italya'nın Türkiye'ye yaptığı kötülük bu kadarfa da
kalmadı. Piyasalanmızdaki krizden yararlanarak ucu-
za aldığı zeytinyağlarımızı kendi firmalannın damgası-
nı basarak Amerika ve diğer ülkelere üç beş kat fazla
fıyatla sattı... Türk üreticileri zarar ederken italyan tüc-
car ve sanayicileri milyonlarca dolar para kazandı.
Olayın bir başka üzüntü verici yanı da Avrupa Birii-
ği'nin bu tutumuna karşı, Türk hükümetlerinin ilgisiz kal-
masıydı. İtalyan hükümetinin, Ispanya ve Yunanis-
tan'ın da desteğini alarak yaptığı baskılara bugüne ka-
dar hiçbir tepki gösteremedik.
• • •
Avrupa Birliği'nin Türk zeytinyağına koydurtruğu
yüksek fonlar hâlâ yürürlükte. Ispanya, İtalya, Yuna-
nistan birlik üyesi olduklan için istedikleri ülkeye, bir
tek kuruş fon veya gümrük ödemeden zeytinyağı ih-
raç edebiliyor.
Hatta, Avrupa Birliği üyesi olmadığı halde, Tunus bi-
le eski bir anlaşmaya dayanarak her yıl birlik üyesi ül-
kelere 40 milyon kiloya kadar fonsuz, gümrüksüz zey-
tinyağı satabiliyor Avrupa'da bu konuda dışlanan tek
ülke Türkiye...
Dünya piyasalannda bu yıl da bir ton zeytinyağının
değeri gene 4 bin ile 4.500 dolar civannda. Ancak biz
ihraç etmeye kalktığımız zaman yansından fazlası fon-
lara kesildiği için elimize geçen para 2 bin dolann al-
tına düşüyor.
Artık Avrupa pazarlannda hiçbir umudumuz kalma-
dı. İhraç etsek bile para kazanmamız mümkün değil.
Bu nedenle Amerikan pazarlannı zoriamaya başladık.
Amerika'da henüz tam bir zeytinyağı ahşkanlığı yayıl-
madı, ama çok geniş bir pazar. Eğer, İtalya yeni bir en-
gel çıkarmazsa, zeytinyağcılığımız Amerikalı tüketici-
lerle kurtulabilir.
• • •
Dış piyasalarda Türk zeytinyağının başına oynanan
oyun, yerii tüccar ve sanayicilerimizin de katkısı ile fa-
cia haline dönüştü.
Üreticilerimiz iki yıl üst üste zeytinyağlannı maliye-
tinin altında satmak zoaında kaldı. Hükümet, 1996 yı-
lında zeytinyağı alım fiyatını 280 bin lira ilan ettiği hal-
de, tüccar ve sanayici dış piyasa koşullannı gerekçe
göstererek bazı bölgelerde 180 ile 200 bin liradan alım
yaptı. Bu yüzden üreticilerin zaran milyonlan, hatta
milyarlan buldu. Büyük çogunluk banka kredilerini
ödeyemediği için faiz borçları ikiye katlandı.
1997 yılında da durum değişmedi. Hükümet, yüz-
de yüz enflasyona rağmen zeytinyağı alım fiyatına ko-
mik bir zam yaptı. 280 bin liralık fiyat 290 bin lira oldu.
Üstelik, ısrarlara rağmen bir tek kuruş prim verilmedi.
Aynca, devlet yeterli destek yapmadığı için de fiyat-
lan ilan edilen seviyede tutmak mümkün olamadı. Tüc-
car ve sanayiciler, maliyeti 350 bin lirayı bulan zeytin-
yağını üreticilerin elinden 230 ile 240 bin liradan satın
aldılar. Tüccar trilyonlarca lira kazanırken üreticiler bir
kez daha yıkıldılar.
• • •
Avrupa Birliği'nin koyduğu fonlar hâlâ kalkmadığı için
bu yıl da aynı tehlikeler söz konusu. Eğer, fonlar kal-
dınlmazsa, ihracatımız tamamen tıkanacak ve zeytin-
yağlanmız elimizde kalacak. Geçen yazımızda belirt-
tiğimiz gibi belki de zeytinlerimiz ağaçlardan toplan-
mayacak.
Üreticilerimizin en büyük üzüntüsü, hükümetimizin
zeytinyağında yaşanan bu tıkanıklığı çözmek için hiç-
bir gayret göstermemiş olması.
Abdullah Öcalan krizinin ilk günlerinde rtalya ile olan
alışverişlerimiz gündeme gelmiş ve kızılca kıyamet
kopmuştu. Büyük firmalanmız ve halkımız, İtalyan mal-
lannı boykot etmeye başlamışlardı.
ita/yan hükümeti de bu durum karşısında şaşkına dön-
müş ve her yıl bize yaptklan 4 milyar dolarlık ihracatı
kaçırmamak için bir bakanını arabulucu olarak gön-
dermişlerdi.
Hükümet üyelerimiz ve işadamlanmız ayn ayn ba-
kanla pazarlığa oturdular. Hemen hemen sorunlann hep-
sini çözdüler... Ama, zeytinyağı konusunu gündeme ge-
tirmek hiç kimsenin aklına gelmedi. Sanayi Bakanı Ya-
lım Erez bile hiçbir talepte bulunmadı.
Hükümet ve holdingler kendi işlerini çözdüler. Zey-
tinyağı üreticisini kaderi ile baş başa bıraktılar.
Sahtekârlan ağır cezalar bekliyor
Yeni vergi refonnu ile işverenlere kaçınlan vergi kadar
müteselsil sorumluluk getirilirken işçi ve memurlar ise çok
daha ağır bir müeyyidenin altına sokuluyor. Buna göre vergi
iadesinde sahtekârhk yapanlar, vergi iadesini tümüyle geri
ödeyecek, aynca vergi ziyaı cezası kapsamında kendisine
verginin 1 katı ceza ile geçen her ay için buna yüzde 6 faiz
uygulanacak. Eğer vergi iadesinde naylon fatura
kullanılmışsa, bu defa suç, kaçakçılık fiiline girecek ve
verginin 3 katı ceza ile yine buna geçen her ay için yüzde 6
faiz uygulamasına gidilecek. Aynı şekilde naylon fatura
kullananlar için 3 aydan 3 yıla kadar hapis cezası
istenebilecek.
EREZ BAŞARACAK Ml?
• HAYATl VE SİYASİ KiŞiUGi
/ YAKIAİDAAI TAA1IYAAİLAR NE DiYOR?
• P0Ü11KACILAR NASIL
DEGBUBHNRİYOR?
/ HANGİ BIGELLERLE
KARŞILAŞACAK?
/ KİMLER NEDBV DESTEKLEYECB(?
ECEVİT'İN HÜKÜMET ÇALIŞMALARININ
PERDE ARKASI
SİYASİ PARTİlfR SEÇİME NASIL HAZIRUINIYOR?
AYAY19981N
DEĞİŞEN GÜNDEMİ
Nokta Dergisi internet Web Adresı:
Nokta Dergisi. E-Mail Adresi: loktaı
ttp www meayate>ıt cor
Tiedvatext-Com