Katalog

4 KASHM 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Almanya'da TürkJer çaüştı • BONN(AA)- Almanya'run Cuxhaven kentinde. birbinne düşman Türk aileler arasında çıkan kavga sırasında silahını çeken 34 yaşındaki bir Türk, 5 kişiyi yaraladıktan sonra kaçtı. K_avgalı olan Türk ailelerirıi banşrırmak üzere çok katlı bir evin mescit bölümünde bir araya gelen Türkler arasında anlaşmazlık çıktı. Bu sırada silahını çeken 34 yaşındaki Türk yurttaşunın, aralannda eşi de bulunan 5 kişiyi kurşunladiğinı belirten polis, bu kişinin, kafasına demir sopayla vurulmasma rağmen, kaçmayı başardığını kaydetti. NATO'da Sıpp casusu • BRLKSEL(AA)- Fransa'nın NATO'daki temsilcıliğınde görevli önemli bir subayın Sırplar hesabına casusluk yaptığının ortaya çıkması. Kosova konusunda cıddi girişimlerde bulunmak isteyen Fransa'nın ittifak içindeki durumunu iyice zora soktu. Üst düzey bir NATO yetkılisi, casusluk skandalının örgüte gölge düşürdügünü ve ittifak içinde. " Fransız ordusunda Sırplara sempati duyulduğu yolundaki kuşkulan" arttırdığını belirterek bu yeni olayın Fransa'nın imajının değişmesine yardım etmeyeceğini kaydetti. Fransa ise NATO'da görevli bir Fransız subayın, Yugoslavya adına casusluk yaptığı suçlamalannın ittifak ile ilişkilerine zarar vermeyeceğini bildirdi. Hatemi: ABD ile ilişki yok I TAHRAN (AFP) - îran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD'yle ilişkilenn normalleştirilmesinin söz konusu olmadığını belirterek iki ülke arasındaki ilişkilerin 18 yıldır kesik olmasının tran için yararlı olduğunu söyledi. Hamaney, Tahran'daki ABD •Büyükelçiliği çalışanlannın rehin alınması eyleminin 18. yıldönümünde yaptığı konuşmada, ABD'nin Islam de\Tİminden önce olduğu gibi şimdi de Iran'a ekonomik ve siyasal olarak egemen olmak istediğini belirtti. Iran'ın ekonomik sorunlannı çözmek için ABD'ye gereksınımı olmadığını söyleyen Hatemi, Iran'ın ABD'ye karşı koydugu için diğer uluslann gözünde önemli bir konuma sahip olduğunu kaydetti. İsyeç yangımnda ölü sayısı 63 • STOCKHOLM(AA)- Isveç'in Göteborg kentinde perşembe gecesi bir diskotekte çıkan yangında ölenlerin sayısı 63"e yükseldi. tsveç haber ajansı TT, diskotek yangınında ölenlerden bir kişinin daha cesedinin bulunduğunu duyurdu. Ajans. cesedin o gece kaybolan bir genç kıza ait olabileceğini öne sürdü. Görgü tanıklan. söz konusu genç kızın. o gece diskotekde bulunan 400 kişiden bin olduğunu, ancak olay sırasında binadan çıkarak uzaklaştığının görüldüğünü bildirmişlerdi. Ailesi ıse. kızlannın henüz eve dönmediğini belirtiyor. Yapay kalple 6 gündüp yaşıyor • LONDRA(AA)- Ingiltere'nin Oxford kentindeki John Radcliffe Hastanesi, dünyada bir ilke imza attı. Doktorlar, viral enfeksıyon yüzünden fonksiyonlannı yerine getiremeyen kalbe yapay kalple destek vererek, bir genç kızı altı gündür yaşatıyor. Enfeksiyon yüzünden kalbi iflas eden ve nabzı tamamen duran genç kızın kalbine yapay kalp takan doktorlar, böylece kan pompalanmasını ve dolaştm sisteminın devreye girmesini sağladılar. "AB 180" adı verilen yapay kalp, elektrik gücüyle çalışıyor. Kalbin dışına bağlanan küçük bir portakal boyutlanndakı aygıt, kanı pompalayarak kalbin işlevlerini yenne getirmesini sağlıyor. Bu yolla 21 yaşındaki Julie Mills'ı altı gündür yaşatmayı başaran doktorlar, yapay kalbin işlevlerini yerine getiremeyen kalbe vereceği maksımum desteğin üç hafta olabileceğini belirtiyorlar. ABD ve îngiltere, Irak'a karşı askeri operasyon seçeneğinin açık olduğunu bildirdi Bağdat'la ipler kopuyor• UNSCOM'la işbiriiğini kesen Bağdat, kararlı tutıımunu sürdürürken, UNSCOM Başkanı Richard Butler, Irak'la ABD ve BM arasında yaşanan krizin, 'bugüne kadarki en ciddi gerginlik' olduğunu söyledi. Dış Haberier Servisi - BM silah denetçileriyle işbiriiğini kesen Bağdat, kararlı turumunu sürdü- rürken Îngiltere'de temaslarda bu- lunan ve cuma günü Türkiye'ye gelmesı beklenen ABD Savunma Bakanı VVüiiam Cohen, •'bütün se- çeneklerin açık" olduğu uyansın- da bulundu. Irak'taki kitle imha si- lahlannın yok edilmesinden so- rumlu BM Ozel Komisyonu UNS- COM'un Başkanı Richard Butier, Irak'la BM ve ABD arasındaki son krizin, u bugüne kadar yaşanan en K o f i A n n a n , S a d d a m H u s e y i n l e a n l a ş t r Dış Hafoerier Servisi - Eski silah denetmeni Scott Ritter, BM Genel Sekreteri Kofı Annan'ı, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'le gizli bir anlaşmaya varmakla suçladı. UNSCOM'un eski üyesi Ritter, Annan'ın, Saddam Hüseyin'e, has- sas tesisîerin denetlenme işleminin 4 ayda bftece- ğine söz verdiğini öne sürdü. Ritter, haftahk New Yorker dergisine verdiği demeçte, "Annarubaşkanhksaravlarınınbirerkez denetieneceğive başkanlık saraylanylaflgflibfitûn işiemierin 4 ay içinde biteceği konusunda Sad- dam'a söz verdT diye konuştu. Denetleme ile ilgili bilgileri yasak olduğu hal- de Israil'e ilettiği ortaya çtîcan Ritter, ağustos ayın- da ABD'nin veBM'nin Irak'taki denetleme işlem- lerine destek vermediği suçlamasıyla görevinden istifa etmişti. BM Sözcûsü Fred Eckhard, Annan'ın Saddam Hüseyin'le herhangi gizli bir anlaşma yapöğı id- dialannı yalanladı. ciddi gerginlik" olduğunu söyledi. Bunalımın ardından Avrupa ve Körfez ülkeleri turuna çıkan Co- hen, ilk durağı Londra'da, Îngilte- re Savunma Bakanı'yla Körfez'de- ki gerginligi görüştü. Yapılan açık- lamada, "îngiltere Savunma Ba- kanı George Robertson ve WîlB- am Cohen'in, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in BM kararia- nna uymasını saglamak için güce başvunüması dahil bütün seçcnek- lerin açık olduğu konusunda an- laşüklan" bildirildi. Cohen, dün Londra'dan Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a giderek Kral Fahd'la görüştü. Cohen'in cuma günü de Ankara'ya geleceği belir- tıldı. Irak, cumartesi günü yaptınm- lann kaldınlması için bir takvim çıkanlana kadar, UNSCOM'la iş- birliğini kestiğini duyurmuştu. Karan lunayan Fransa, Irak'taki resmi temsilcisini Paris'e çağırdı. BM Güvenlik Konseyi, dün Irak'la yaşanan gerginliği tartışmak üze- re toplandı. Diplomatlar, konseyin Irak'ı kınayacağını, ancak Irak'a yönelik herhangi bir askeri ope- rasyon tehdidi çıkması beklenme- diğini söylediler. UNSCOM Baş- kanı Butler, Güvenlik Konseyi'ne gönderdiği bir mektupta, Irak'ın, tesislerdeki kameralann çalışma- sına ve bakım işlerinin sürmesine izin vermesinin yeterli olmadığını belirterek UNSCOM'un çalışma- lannın "anlamsızlaştığını" söyle- di. Butler, BBC televızyonuna ver- diği demeçte de Irak'ın karannın " denetleme işleminin geleceği ko- nusunda kuşkular doğurduğunu, bu yüzden şimdiki krizin çok cid- di" olduğunu ifade etti. Saddam 'ın gizli silahlan Saddam Hüseyin'in oğlu U- dav'ın eski öze! sekreteri, sığındı- ğı îngiltere'de, Guardian gazetesi- ne yaptığı açıklamada, ülkedeki gizli silahlann yerlerini Sad- dam'ın çok yakmındaki bakanla- nn, hatta yardımcısı Tank Aziz'in bile bilmediğini öne sürdü. Mitch tayfünu, Orta Amerika'da 7 binden fazla kişinin ölümüne neden oldu Kasabalar harîtadan sflindi• Honduras Devlet Başkanı Flores, ülkede tayfiından etkilenmeyen bölge kalmadığını, köyler ve kasabalarla birlikte, büyük kentlerin varoşlannın da sular altında kaldığını bildirdi. Dış Haberier Servisi - Orta Amerika ülkeleri Honduras, Nikaragua ve Guatemala'yı et- kisi altma alan Mitch tayfünu, 7 binden fazla kişinin ölümü- ne, 2 bin kişinin de kaybolma- sına yol açtı. Honduras'ta şiddetli yağış- lann yol açtığı sel ve toprak kaymalan nedeniyle yaklaşık 5 bin kişi yaşamını yitirdi. Hon- duras Devlet Başkanı Carios Flores, ülkede tayfundan etki- lenmeyen bölge kalmadığını söyleyerek uluslararası yardım çağnsmda bulundu. Flores, "Taşan nehirler ve toprak kaymalan pek çok köy- le kasabayı haritadan siML Ba- a kenderin varoşlan arok yok" dedi. Ülkesinin bu kadar bü- yük boyutlu bir afetle başa çı- kacak durumda olmadığını söyleyen Flores, uluslararası topluluk ve kurumlarla bütün yardım kuruluşlanndan yar- dım istedi. Honduras'ta olağanüstü du- rum ilan edilirken kurtarma çalışmalannın sürdüğü, yağma 200 kişinin hayaüru kaybettiği El Salvador'da, kurtarma çahşmalan sürüyor. olaylannın engellenmeye çalt- şıldığı belirtiliyor. Hondu- ras'ın Atlas Okyanusu kıyıla- nnda sular altında kalan bölge- lerde binlerce kişi evlerinin damlannda aç susuz kurtanl- mayı bekliyor. Çocuklann aile- leri tarafından ağaç tepelerine bağlandığı belirtiliyor. Nikaragua'da yaİdaşık 1500 kişi yaşamını yitirdi. Rolando Rodrigez kasabası yakınlann- daki Casita yanardağının kra- terindeki gölün yağış nedeniy- le taşması sonucu oluşan ça- mur ve kaya seli nedeniyle 1500 kişi öldü. Köy çamur altında Köydeki 164 evin tamamen çamur altında kaldığı, çamur- lann arasından 600 kişinin kurtanldığı, 1900kişininseka- yıp olduğu bildirildi. Nikara- gua hükümetinin köyü "ulusal mezarhk" ilan edeceği öğre- nildi. Mitch tayfünu El Salva- dor'da 200, Guatemala'da 93, Costa Rica'da 7, Panama'da 1 kişinin ölümüne yol açtı. Hon- duras'ta 500 bin, Nikaragua 'da 417 bin kişi evsiz kaldı. İKLtM KONFERANSI 'Çevreyi yoksullar kurtarsın y BUENOSAIRES (Ajanslar) - Önceki gûn başlayan iklim değişiklikleri konfe- ransına evsahipliği yapan Arjantin, ge- lişmekte olan ülkeleri, sera etkisini art- tıran gazlan azaltmaya. gönüllü kotalar koymaya çağırdı. Endonezya ve Çin'in başını çektiği ülkeler, öneriye karşı çık- tılar. Aıjantin'in başkenti Buenos Aires'te 163 ülkenin katılıdığı konferansta, Ar- jantin Çevre Bakanı Maria Julia Aisoga- ray, gelişmekte olan ülkelerde "isteğe bağb" kotalann uygulanmasmın tarrjşıl- masını teklif etti. 90 milyar dolariık zarar Hindistan, Suudi Arabistan, Brezilya, Tanzanya ve Endonezya, ticari alanda uy- gulanacak "isteğe bağb" kotalara karşı çıkarken Avustralya, Rusya, ABD ve Sa- moa kota önerisini destekledi. Çin ve G77'ye üye yoksul ülkeler ise dünyayı en fazla kırleten ülkelerin zen- gin ülkeler olduğunu, bu yüzden sera et- kisi arttıran gazlarda en fazla indirime bu ülkelerin gitmesi gerektiğini savunu- yorlar. Küresel ısınma sonucunda oluşan doğal felaketler yüzünden Ingiltere'nin bazı bölgelerinde sigorta poliçeleri 5 kat arttı. Dünyada son iki yılda iklim deği- şikliği sonucunda meydana gelen fela- ketlerin maliyeti, 90 milyar dolar. VVashington takvimi işliyor Mesud Barzani Ankara'ya geldi • IKDP lideri Barzani, ABD'de imzalanan 17 Eylül takvimi gereği "Irak sının ve teröre karşı güvence vermek için" Ankara'ya geldi. ÖZGENACAR ANKARA - Irak Kür- distan Demokrat Partisi (IKDP) lideri Mesud Bar- zani, VVashington'da Kür- distan Yurtseverler Birliği (KYB) lideri CeblTalaba- ni'yle imzaladığı bildiriye göre "Irak suunnın daha güvenüir bir koruma aln- na ahnarak terörûn orta- dan kaldırdmasma ortak çözüm bulunması konu- sunda görüşme yapmak" ve Türk hükümetine gü- vence vermek üzere An- kara'ya geldi. Talabani'nin de 7 Ka- sım Cumartesi günü An- kara'da olması bekleniyor. Barzani, dün geldiği Esen- boğa Havaalanı 'nda, Tala- bani'yle Washington bil- dirisi çerçevesinde Anka- ra'da bir araya geleceğini söyledi. Temaslan sırasın- da bölgedeki siyasal geliş- meler konusunda görüş alışverişinde bulunacağını ve Washington anlaşması- nın gündeme geleceğini belirten Barzani, "Talaba- ni de Ankara'da bana ka- nlacak. Îngiltere ve ABD'den yetldliler de VVashington antaşması ve Ankara banş sflrecini gö- rüşmck üzere Ankara"\-a gekcekler" dedi. Bir Dı- şişleri yetkilisi, Barzani'ye sert mesajlar verileceği yorumuna katılmadığını belirterek, "Barzani ile iliş- kilerimizrvi PKK'ye kar- sı birlikte mücadele veriyo- ruz. Mutabık olmadığunız konulandakendtsmeaete- ceğiz" dedi. VVashington'da 17 Ey- lül'de bir bildirinin kabulü ile sonuçlanan görüşmele- re Türk ve Ingiliz yetkili- lerçağnlmamıştı. Toplan- tıda, "Kûrt Federe Devle- ti" değil, "Irak Federal Devleti"nin tohumlan atıl- mış ve bu amaca yönelik bir takvim kabul edilmiş- ti. Bildiriye göre taraflar Türkiye'ye şu güvencele- ri verdiler: 1. İki lider, Türk hükü- metiyle sürekli ilişki için- de olacaklannı, banşın sağlanmasında Anka- ra'nın rolünü, Irak'ın ulu- sal birliğini, toprak bütün- lüğünü, Dohuk, Erbil, Sü- leymaniye'nin Irak devle- tinin kuzeydeki üç vilaye- ti olduğunu, ülkenin sınır- lannın tartışılmazlığını kabul ediyorlar. 2. Taraflar; tüm Irak halkının siyasal temelde alacağı kararlann Irak'ta- ki Kürt halkının insan ve siyasal haklannın da gü- vencesi olduğunu; birle- şik, çoğulcu, demokratik Irak'ın yaratılmasına çaba göstereceklerini belirti- yorlar. 3. İki lider, Türk ve Iran sınırlanndaki ihlallerin, terörist hareketlerin ve sı- nır aşan halklann göçleri- nin önlenmesi için yeni denetimler uygulanmasın- da işbirliği yapacak. Taraf- lar, PKK'nin Kuzey I- rak'taki Kürt bölgesine sığınmasını önleyecekler. ABD Temsilcisi Morningstar 'Bakû-Ceyhan ağırlık kazandı' WASHEVGTON(AA)- ABD Başkanı'nın Hazar Havzası Enerji Politikala- n Özel Danışmanı Büyü- kelçi Richard Mornings- tar, Hazar havzası petrol- lerini Akdeniz'e taşıması planlanan Bakû-Ceyhan petrol boru hattının son haftalarda giderek ağırlık kazandığını söyledi. Morningstar, bir yaym kuruluşuna yaptığı açıkla- mada, Azeri Petrolleri Konsorsiyumu AlOC'nin, sonuçta, Bakû-Ceyhan gü- zergâhında karar kılacağı- na inandığını belirtirkcn boru hattının inşasmın za- manlamasının açık olma- dığını ifade etti. ABD'nin Bakû-Cey- han'ı çekki kıbnak için ba- zı teşvik edici adımlar at- maya hazır olduğunu kay- deden Morningstar, Anka- ra Deklarasyonu'nun im- zalanması ve Türk hükü- metinin projeyi özendirici önerilerinden sonra man- zaranın değiştiğini ifade etti. Morningstar, "Bakû- Cejhan son haftalarda ağırhk kazandT dedi. CHIRAC'IN ESKİ DANIŞMANIGUY SOBMAN KRİZİ DEĞERLENDtBDİ 'Küresefleşme hatah bir fildr' ÖZGÜRULUSOY Küreselleşmeye tek tepki, sol ke- simden ve uiusalcılardan gelmiyor. Liberal düşünürler arasında, farklı nedenlerle de olsa, küreselleşmeyi "hatah" bulanlar var. Fransa Cum- hurbaşkanı Jacques Chirac'a danış- manlık da yapmış olan ekonomist Guy Sorman, kapitalizmin Batı'ya ait bir sistem olduğunu ve başka ül- kelere ihraç edilmesinin yanlışlığı- nı savunuyor. Batı dışındaki ülkeler için kendi kendine yeterli olmaya dayalı "onurlu ekonomi" modelini öneren Sorman'a göre AB ile Tür- kiye arasındaki gümrük birliği, bu modele ters düşüyor. Uhıslann Zen- gfaıtiği kitabımn yazan Sorman, kon- ferans vermek üzere geldiği Istan- bul'da Cumhuriyet'in sorulannı ya- nıtladı. - Son krizi değerlendirir misiniz? Yaşanan, kapitalizmin veya libe- ralizmin krizi değildir, küreselleşme krizidir. 1989'dan sonra bütün dün- ya serbest pazara geçecek sanıldı. Ancak bu geçiş çok da net değil. Dikkat edin, kriz Batı'da değil, ka- pitalizmin işlemediği yerlerde mey- dana geldi. Küreselleşme, hatah bir fikirdir. Kültürleri dikkate almaz. Bütün insanlann aynı değerleri pay- laştığını varsayar ki bu yanlıştır. Ka- pitalizmde bireyse! yaratıcılık ve ge- leceğe inanç temeldir. Ancak dünya- daki pek çok kültür, Islam dahil, top- luluğu bireyin önüne koyar. Geçmi- şe özlem vardır. llerleme için kültü- rel bir motivasyon yoktur. - Kapıtaüzmi reddediş mi söz ko- nusu? Japonya, Türkiye gibi ülkeler, bir- biriyle çatışan unsurlar arasında kal- mış durumda. Batılılaşma eğilimi ile derin kültürel geçmiş (mesela dinin, milliyetçiliğin yeniden canlanması bunun sonucudur), birbirlenyle ça- tışan güçler. Çatışma Batı ile Doğu arasında değil, ülkelerin kendi içinde çelişen değerler arasında yaşanıyor. Birey- lerin içinde bu çatışma. Kapitalizm, Batı kültürûne aittir. Kapitalizm, bazı ülkelere ihraç edil- mek istendi, ancak kapitalizmin te- meli olmayan ülkelerde sorunlar ya- şanıyor. Asya kaplanlanndaki kapi- talizm, yüzeysel bir kapitalizmdir. Bazı kültürel, kapitalizmin ihracı yüzünden Batı 'dan öç almaya başla- dı. 60'lann sonunda herkes ekono- Ekonomist Sorman, Avrupa Birliği ile Türkiye arasında imzalanan gümrük birliğine karşı. Sorman'a göre Türkiye ve Fas'ın Avrupa Birîiği'ne tam üye oîarak alınması gerekiyor. mik ilerlemeye inamyordu. 80'lerin sloganı küreselleşme oldu. Pek çok ülke, bütün bu süreçte ilerleme kay- detmediği gibi çok şey kaybettiğini gördü. Mücadele ilerleme yanlılan ile ilerleme karşıtlan arasında yaşa- myor. - Cezayir, Batı'dan, Fransa dan öç mü alryor? Evet. Ekonomik kalkınma uğruna din dahil her şeyimizi kaybettik, a- ma hiçbir şey kazanmadık diye dü- şünüyorlar. Hayal kınklığı yaşanı- yor. Bu hayal kınklığı Güney Ko- re'de de var. Batı'ya ait bir nosyon olan ilerleme, bize ne getirebilir di- ye sorulmaya başlandı. - tierleme karvTamına büyük önem veriyorsunuz. Sosyalizmuı de temei taşı Uerleme-. Sosyalizm ve kapitalizm, felsefi olarak birbirlerine çok yakınlar. Iki- si de aydınlanma felsefesinin ürünü. İlerlemeye bakışlan aynı. Kültürel, ekonomik ilerleme arasında bir ay- nm yapmazlar. Yollar farklıdır, ama hedef aynıdır. Hatırlamıyor musu- nuz, komürtist liderler, büyüme hız- lanyla övünürlerdi. Aralanndaki fark şudur; libera- lizm insanın iyileştirilemeyeceğine sosyalizm ise insanhğa çeki düzen vermenin mümkün olduğuna inanır. Ben klasik bir liberalim. Libera- lizm, felsefedir. Kapitalizm ise öz- gürlüğe giden yolda bir araçtır. Za- man zaman hedef ile araç kanştınl- mıştır. Pazar kendi başına bir hedef değildir, yalnızca araçtır. - "Üerleme karşıü kültürier" için öneriniz var mı? Yeni ekonomik kalkınma biçimle- ri keşfedilebilir. Benim önerim "onurlu ekonomi" modeli. 60'larda Hindistan"da yaşanan yeşil devrime benzer bir model. Gandi'nin uygu- ladığı kendi kendine yeterlilik ilke- si. - Gümrük biriigi bu modele ters düşmüyor mu? Evet düşüyor. Türkiye, AB'nin bir parçası olmalıdır. Hem Fas, hem Türkiye AB'ye girmelidir bence. - Kapitalizmin sürekli yeni pazar- lar yararma ihtryacı var. Ban, sözge- Umi petrol bhmeden Ortadogu'dan elini çeker mi? Bu mümkün. Fransa ekonomisi artık Cezayir'e ihtiyaç duymuyor. ABD'nin emperyalist bir hırsı var. Kendi küresel projelerinin bütün dünya için iyi olduğunu düşünüyor- lar. Bence AB de Afrika kıtası ile "ekonomik onura" dayalı bir ilişki geliştirebilir. - Çevreciler, ilerleme karşıtlan cephesinde mi? Onlar da ilerlemeye karşılar, daha toplumcu bir yaklaşımlan var. An- cak öngörüleri doğm değil. Sözge- limi modern teknoloji daha az ener- ji tüketilmesini sağlıyor. Araba alırken keyfinizi kaçırmayın! Nakit Otomobil Y Nakrt Otomobil sizi istedlğinlz gibi bir araba sahibi yapıyor... hiç zorlanmadan. Nakit Otomobil, iktisatBankası'nın özel ıhtıyaçlara getırdığı özel çözûmlerden sadece bırı. Celin konuşalım Sıze en uygun çözümü sunalım http //www ıktısatbank com v İKTİSAT Memnuniyetle • Nakıl Alışvenş • Nakıt Ev • Nakit ihtiyaç • Nakit Otomobil • Nahıt Tatil • Nakit Çek • Nakit Hesap • Otomatik Ödeme