Katalog

4 KCASIM 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 ALLECRO EVtN İLYASOĞLU Yettniş beş yüda müziğiıııizCumhuriyetin 75. yılı etkin- likleri çerçevesinde kültür ata- şerrtiz YfecdiSayar'ın çağnsı üze- rine Paris'te iİci konferans ver- dim geçenhafta. 'Anadolu Kül- tür Merkeri'ndeki konu başlı- ğım Çağdaş Müziğimizıdı 'Ele- le' Derneği"nin salonundaki ko- nu başlığım ise İstanbuJ Mü- zikleri idi. Her ikısinde de, çag- lar öncesinden günümüze mü- zik örnekleriyle biryelpaze sun- dum. Özellıkle 'Elete'deki Fran- sız dinleyicılerin ve Paris'te ya- şayan Türklerin ilgileri çok sı- caktı. Müzik Devrimi, Ata- türk'ün en önem verdiği devrim- lerinden birisı. Usta-çırak eği- timinden kurumsallaşmaya. ye- rellikten e\Tenselleşmeye giden bir yolculuk. Bugün konserva- tuvarlanmız, orkestralarımız, solistlerimız. bestecilerımiz, opera ve bale topluluklanmız- la Batı'nın yüzlerce yıllik bin- kiminı 70 yılda yakalamaya ça- lışmışız. llk evrensel dilı konuşan ör- nek Cemal Reşit Rey'in 1926'da yazdıgı Oniki Anadolu Türkü- sü,aynı yıl. Türkıye'den önce Pa- ris'te seslendinlmış. Büyük öv - güler derlemiş. llk kuşak Cum- huriyet bestecıleri, devlet des- teği ile yurtdışında eğitilmiş; her biri yurda dönüp öğretmen- lik, bestecilik, icracılık ve ku- rumsal görevler de alarak ülke- deki müzik devriminin elinden tutmuşlar. Paris'teki konuşmalarımda her kuşaktan bestecilerimize de- ğinırken. bırden, ne çok Paris eğitimli bestecimizın var oldu- ğunu gördüm. Üstelik bunlar şöyle böyle değil, tarihin en önemli besteci-öğretmenleriy- le çalışmışlar. Gabriel Faure, Vincent d'Indy, Maurice Oha- na ve daha niceleri. Her konuşmama, "Bugün Türkhe'de çağdaş müzik, en az çağdaş Türk resmi, edebiyaü, mimarisi, sineması ya da tiyat- rosu kadar bir gerçektir". söz- leriyle başlamayı ilke edinmiş bir yazar olarak bu sanat dalı- na özellikle dikkati çekmek is- tiyorum. Ostelik mûzikçinin se- rüveni başka hiçbir sanat dalı- na benzemiyor. Rastlantılarla, f^/nuncu Yıl Marşıhâlâ 1933'ün coşkusuyla söyleniyor! Cemal Reşit Rey'in bu marşı nasıl da kalıcıymış! Lirik Tarih Gösterisi'ndeki Aydın Karlıbel'in 75. Yıl Marşı da umanz, zaman içinde Cemal Reşit'in marşı gibi dilden dile dolaşır. kalıcı olur. olağanüstü yeteneklerle dahi belli bir eğitim görmeden, bel- li bir tekniği ögrenmeden mü- zisyen olunamıyor. Nota oku- mak. solfej. armoni. kontrpu- an. çalgısında ustalık, vb. en az on yıl süren bir serüven. Sonra başlayan aşama ise iyice zorla- yıcı. Besteciyadayorumcuiçin yurtdışında bir kurtlar sofrası hazırlanmış. Yurtiçinde kalsa, ya bir kad- roya girmeyı bekleyecek ya da kişisel çabalanyla bir yerlere tırmanacak. Yapıtlann kaçının notası basılmıştır, kaçı çalın- mıştır. kaçının kaydı vardır? Nice bestecimizin yurtdışın- da sesini daha çok duyurduğu- na tanık oluyoruz. Çağdaş mü- zik içın eğitilmiş orkestralar, bi- zim yapıtlanmızı da daha güzel renklerle seslendiriyorlar. Yur- tiçinde ise bir türlü orkestra programlanna alınamayan Türk bestecileri bırakın tanıtılmayı, unutulmaya yüz tutuyorlar. 75 yılda beş-altı kuşak beste- cı yetişmiş. Onceleri Türk ge- leneksel müziginden doğrudan kaynaklanılmış. sonradan bi- linçli olarakbir soyutlamaya gi- dilmiş. her besteci. sınır dışın- daki çağdaşı gibi bir biçem ve teknik uygulamış. Yeni kuşak- Saygun'un Ozsoy operasını CRR Salonu sanatçılan sunuyor. lar ise tarihle yeniyi birleştıren bireşimin arayışı içindeler. Ame- rika'da. Almanya'da, Ingilte- re 'de yaşayanlar var aralannda. Her biri kolaya kaçmamaya, uy- gar yoldaki akademik değerler- den sapmamaya direniyor. 1933 coşkusu Cumhuriyet Bayramı kutla- malan başladığından bu yana, insanlar her yerde tek soluk için- de, tek beden halinde Onuncu Yıl Marşı'nı söylüyorlar. Hâlâ 1933 'ün coşkusuyla! Cemal Re- şit Rey'in bu marşı nasıl da ka- lıcıymış! Ritmi, melodisi, pro- zodisiyle nasıl da geniş kitleyı sanvermiş. tstanbul Opera ve Balesi'nin Taksim Meydanf nda sundugu ve atv'den Türkiye'nin Lirik Ta- rihi başlığı ile yayımlanan prog- ramda Cumhuriyet Türkiye- si'nin çok yönlü bir profili su- nulmuştu. Tüm gerçeğiyle bu- günkü Türkiye'nin müzik ses- leriydi. Bir de, Aydm KarhbeJ'in yazdıgı 75. Yıl Marşı vardı bu programın içinde. Coşkuylaya- zılmış, dogruprozodi ile parlak bir marş. Hemen dikkati çeki- yor, kulakta kalıyor. Umanz, zaman içinde öğretmeni Cemal Reşit'in marşı gibi dilden dile dolaşır. kalıcı olur. Ozsoyoperası Ahmed Adnan Saygun'un Öz- soy Efsanesi, bir perdelik bir müzikli oyun. Daha dogrusu müziklenmiş bir destan. Say- gun, Atatürk'ün emri ile birkaç ay içinde yazmış ve Iran Şa- hı'nın Ankara'yı ziyareti sıra- sında, Şah'ın ve Atatürk'ün hu- zurunda, 19 Haziran 1934 gü- nü temsil edilmiş. Firdevsi'nin Şeyhname'sine dayalı konu, Ata- türk tarafından bulunup Münir Hayri Egeli'ye verilmiş ve lib- retto haline getirilmiş. Efsane- nin o gün için geçerli olan özel- liği, Türk ve Iran uluslannm bi- rer kardeş olduğunu vurgula- makmış. Olayın özelligi ise Türkiye'nin sanat alanında da nasıl yol al- dığmı ve Batı'nın 17. yüzyıl- dan beri geleneği olan opera- nırt genç Türkrye Cumhuriye- ti 'nde de yazılıp temsil edilebi- leceğini kanıtlamakrruş. Özsoy'un bugünkü değeri ise ilk Türk operası olması. Teknik açıdan, sahne ve müzik olarak 'opera' tanımının zengin özel- liklerinden uzak. Yirmi yedi ya- şındaki Saygun'un sonradan üreteceği Kerem ya da Köroğ- lu gibi operalardan da çok uzak. Ancak Özsoy, bizler için bir simge. Ve bu simgeyi yeniden gündeme getirmekle başta Ar- da Aydoğan olmak üzere Ce- mal Reşit Rey Salonu sanatçı- lanna teşekkür eöneliyiz. Devi- nimsiz oyuna can katmak için uzun bale sahneleri eklenmiş, çok da yakışmış. Bestecinin he- men üç dört ay sonra besteledi- ği Taşbebek operasından Sihir Raks ile iki yıl sonra yazdıgı Ho- ron adlı orkestra parçası şölenin danslan olarak çıkıyor karşımı- za. Sihir Raksı, sanki yıllar son- ra yazılmışçasına güçlü, Stra- vinski'nın Bahar Ayini'nı andı- ran bir 'ilkefcilik' akımını sergi- liyor. Nil Berkan'ın dansı ve ko- reografisi gerçekten de oyuna can katıyor. Şef Fahrettin Kerimm, gerek temsili güvenle yönetiyor, gerek- se danslan (notaları birbirine bağlayarak) operanın akışına ustacayerleştirmiş. Üstelik çok eski olan orkestra partilerinin içinden çıkmak için epey çaba harcamış. Arda Aydoğan'ın onca işi ara- sında sahnede yer alması, sanat yönetmenliğinin yanı sıra sa- natçı özünü unuönadıgını ka- rutlıyor. Ve nice genci tanıyoruz bu temsille. Hatun rolündeki Burçin Çiüngir'in güzel sesini, Ahriman (belki de Mefisto) ro- lündeki Burak Bilgili'nin oyun yeteneğini ve koronun pınl pı- nl sesleri arasında daha da par- layan bir soprano, Öykü Çetin'i tanıdık. Kanımca biraz daha imge yüklü birrejiyapılabilirdi. Genç bir bestecinin ilk sahne deneme- si olan ve tam 64 yıl önce ya- zılmış bir oyunun mutlaka da ashna bağlı kalmak gerekmez- di. Daha çok ışık oyunuyla, bel- ki de dialarla derinlik kazandı- nlabilir, sahneye yükseklikler yerleştirilip daha görkemli su- nulabılirdi. Fılm Yön'de yeni yönetim • Kültür Servisi - 28 Ekim Çarşamba günü yapılan toplantı sonunda Film Yönetmenleri Derneği (Film- Yön) başkanlığına Ya\Tiz Özkan, başkan yardımcılığına Fehmi Yaşar, genel sekreterlige de Handan Ipekçi getirildi. Bülent Pelit sayman, Atıf Yılmaz ise üye olarak görev yapacak. Amatöp Tıyatrolar Kunultayı • Kültür Servisi - Hazırhk çalışmalan Mayıs 1997'den bu yana sürdürülen Amatör Tiyatrolar Kurultayı'nın üçüncüsü kasım ayında Ankara'da toplanıyor. Çankaya Belediyesi'nin toplantı salonunda yapılacak kurultaya katılacak amatör tiyatro temsilcilerinin 13 Kasım Cuma gününe kadar 0312-417 84 56 no'lu telefon veya 0312-418 72 04 no'lu faksa isimlerini bildirmeleri gerekiyor. (e-posta: oluşum@tr-net.net.tr) KULTUR • SANAT u. «a™ MMHJÛ ıımn TtımııuM GSEL «MLÜĞÜ ISTANBÜLDEVl£TTIYATROSU Toplu Bilet Rezervasyonu ve Abonman: 0 212.292 39 00,111 http://www.istdt.gov.tr AKM ODA TIYATROSU (0 212 245 25 90) Hafta İCi: 20.00 Cumartesi 15.00-20.00 Pazar 15.00 Roberto Athayde MISS MARGARIDA YÖNTEMİ Türkçesı Tomris Uyar Yoneten Metln Belgin 27 Ekım-8 Kasım 24-29 Kasım tarıhlerı arası (Pazartesı hanç) Peter Shaffer KARANLIKTA KOMEDİ Çevıren . Yıldız Serpen Yoneten Lavvrence Till 10-22 Kasım tarıhlerı arası (Pazartesı hanç) TAKSİM SAHNESI (0 212 249 69 44) Halta içi: 20.00 / Cumartesi: 15.00-20.00 / Pazar 15.00 VVilltam Shakespeare KISASA KISAS Çevıren.Yoneten Nesrin Kazankaya 27 Ekım-8 Kasım, 24-28 Kasım arası (Pazartesı hanç) Dario Fo BİR ANARŞİSTİN KAZA SONUCU ÖLÜMÜ Turkçesı Füsun Demirel Yoneten Murat Karasu 11-21 Kasım arası (Pazartesı hanç) Dersu Yavuz Altun RÜZGARLA YARIŞAN TAY* Yoneten AyşeLebrtz 22,29 Kasım arası "(Çocuk Oyunu) Ç A M A N O Y U N C U L A R I yazan Leonard Gersfıe yoneten Hadı Çaman dostlar tiyatrasu M. KARACA TİYATROSU NDA İIELEBEKLER OZGURDURTolga ÇEVİK Füsun ERBULAK Hadı ÇAMAN RecepYENER ve Sevınç ERBULAK 5 6 7 12 13 14KasmSM21.il 8 Kasım S J * 15.30 NUİÇAMUTİMTROSU T eşv*ıy?Cad No 160 Kişafttaş: Tel 15-212)24617 77 Fafcs (0-212) 225 7138 Pçrşembe gûnten 'ndınmlKlır 15 16 Kasım Saat 21 00 ATAKÖ* YUNUS EMRE KÜlTÜRVESAIUrMEMEZİ Tel ı0-212)66138 95 KRATES E F E S Pilsen 'in külruı ve sanata katkıları artarak surecek. SflNRT G«l.gSISl RESİM SERGİSİ 4-27 KASIM'98 Tarabya Oteli - TarabyaİST. Tel &Fax: 0212. 299 11 05 TİYATRO llanlarınız içın 2938978 Yazan: Majjwefl Anderson Turkçesı: flfaajUrgan Yöneten.laMuoErkal Sahne TaRpPff: Öuyğu Sağıroğlu Giysi-MaHRevirri Çavdâr-Koray Ariş r: Erdem Akafiçe, af, Oîdetti GerJnen, Ayşeç|BjI5ûnay, Erğin Otaklı, YurdaiSjCg^ur, Gökhan Soylu Cuma: 2if6o "" /Î^EFES^ Cumartesi: 18.00 f Pilsen Pazar: 15.00 l „„» Tel: |0-212) 252 59 35 ^ i ' - f t ^ SES-1885 ORTAOYUNCULAR ISTİKLAL CAO. N0140 TÎL (0 212) 2S118 6646 FAX (0 212) 244 43 27 www.or1aoyuncular.com BffifîHTTTI Ferhan Şensoy FERHANGİ ŞEYLER Perşembe21.00 Ferhan Şensoy BİR GÜN İDOB, 'Carmen'i on yıl aradan sonra Ankara'da sahneliyor • Kültür Servisi - tstanbul Devlet Opera ve Balesi 'Ulusal Opera Günleri' çerçevesinde Ankara'ya tume düzenliyor. On yıl aradan sonra Ankaralı sanatseverlerle buluşacak olan İDOB, bugün G. Bizet'nin 'Carmen' operası, 6 Kasım Cuma günü ise P. î. Çaykovski'nin "ICuğu Gölü' balesini sahneleyecek. Türk izleyicisinin büyük ilgi ve beğenisiyle karşılaşan operanın orkestra şefi Antonio Pirolli. Dekor ve kostümleri Dirk Hofacker'a, koreografisi Nil Berkan'a. ışık düzeni Ahmet Deme'ye ait. Carmen rolünü Jaklin Çarkçı'mn yorumladığı eserde konuk sanatçı John Garst, Don Jose rolünü oynuyor. Diğer rolleri Mete Uğur ve Efsun Öztoprak paylaşıyor. tDOB'un Ankara'da sergileyeceği ilcinci eser Kuğu Gölü balesi. Uzun Metrajlı Öykü Yarışması sonuçlandı • Kültür Servisi - Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı (TÜRSAK) ile Tarih Vakfi'nın, 75. yıl etkinlikleri çerçevesinde düzenledikleri ' 1. Uluslararası Sinema-Tarih Buluşması Festivali' kapsamında gerçekJeştirilen 'Uzun Metrajlı Film Öykûsü Yanşması' sonuçlandı. 1998"in, Cumhuriyetin kuruluşunun 75. yıldönümü, 1999'un da Osmanlı devlerinin kuruluşunun 700. yılı olması nedeniyle yanşmanın konusu "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e" olarak belirlendi. Seçici kurulu oluşturan ÇASOD Başkanı Rutkay Aziz, Tarih Vakfi Genel Müdür Yardımcısı Ilhami Mısırlıoğlu, Mahmut Tali Öngören, Giovanni Scognamillo, yönetmen Fehmi Yaşar, TÜRSAK Vakfi Yönetim Kuruhı ijyesi Engin Yîğitgil ve yönetmen Tunca Yöndef 'in yaptıklan değerlendirme sonucu birincilik ödülüne değer eser bulunamadı. Seçici kurul, 300 milyon liralık toplam ödülü ise Efe Uluç'un 'Abdülaziz ve Eugenie'. Ayla Kutlu'nun 'Yedinci Bayrak' ve Zuhal Pesen'in 'Yeşil Gece' adlı film öyküleri arasında eşit olarak paylaştırdı. Ödüller, 9 Aralık Çarşamba akşamı yaptlacak törenle sahiplerine verilecek. 293 89 78 (3H»I) Cuma 21.00 Haldun Taner'den HALDUN TANER KABARE C.tesi 18.30-21.00 / Pazar 15.30-18.30 TC r»n katlularıyia. -13 KASIM'DAN BAŞLAYARAK- Ferhan Şensoy COK TUHAF SORUSTURMATC Küllütakcnlıgınrı katktoıyta. EFES PilserTinkültüıve sanata katkılan artarak surecek. BBMet Salış Yerleri: Ortaoyuncular Gişesi: 251 18 65-66 • VAKKORAMA-Taksim. Rumeli. Suadiye. Akmerkez İSTANitt L BlLül LMVEttSrrESl AKM AZİZ NESİN SAHNESİ (0 212 245 25 90) Halta ici: 20.00 ' Cumartesi: 15.00-20.00 Pazar: 15.00 Orhan Asena ATÇALI KEL MEHMET Yoneten: Mahmut Gökgöz 27 Ekim-1 Kasım; 24-29 Kasım arası Matei Vlnlec YAŞLI BİR PALYAÇO ARANIYOR Tifkçea- AhmetGüngören,Yoneten MügeGurman 3-8 Kasım arası George Taborl BİR CASUSA AĞIT Turkçesı; Özdemir Nutku, Yoneten; Cüneyt Çalışkur 10-22 Kasım arası (Paîartesı hanç) AKM BUYUK SALON (0 212 245 25 90) Cumartesi: 21.30, Pazar 15.00 Nazım Hikmet KUVAYİ IN/IİL.L.İYE Yoneten Ergin Orbey 31 Ekım 14, 21 28 Kasım 1998 Edmond Rostand CYRANO DE BERGERAC Türkçosı Sabrı Esat Siyavuşgil, Yoneten Isıi ". poğlu 8 15. 22 29 Kasım Bilgi'de Müzik ı f • ' •" Kerem Görsev Can Kozlu Russell Gunn \ f Eric Revis J.D. Allen TİYATRO TARİHLE BULUŞUYOR! ANO DE BERGERİ 10 Kasım 1998, Saat:19.00 Jlfer : Jiüyük Salon KfT :"|W(asım 1998 Perşemt î Saat : 20:00 j '- Adres : İnönü Cad. No:28 ' Kuştepe \ Biletler İstdhbul Bilgi Üniversitesi »e Dulcinea'da satılmaktadîr. İNOİLİZCE İLKÖORETİM v/liTi) Grıbı ojıeıcienıs s;tl nııllgt İŞ_ İNGiLiZCESi GüıeiSortariaraHoiiHtk RESİM Macintosh BİLGİSAYARLI CRAFİKTEKSTİL Slilisflodelis! 0.216-348 65 30 Kadlköy 0.212-241 75 65 Şisli 0.212-543 82 92 takıricöy 0.312-231 98 12 Ankara 0.232-446 29 99 izmir 0.222-230 84 57 f*kif«hir DİLSAN BALKANCI CANAN DAĞUÖZ ÖZDEMİR YEMENİCİOĞLU Resim S e r g i s i 4 Kasım - 24 Kasım'98 Açılış ve Kokteyl: 4 Kasım'98 Saat 18:00/20:00 arası ANTİK SANAT GALEBİSİ Mûhûrdar Cd. Özgür Apt No.59/3 Kadıköy (ISKİ Karşısı) Tel. (0216) 330 13 54 - 330 13 4 * Fax (0216) 348 74 33 llonlorınız için: 0212. 293 89 78 BUGUN • CRR'desaatl9.30'da, ses sanatçısı Soner Özbilen in Rumeli türk.ülerini yorumlayacağı 'Geleneksel Müak Konseri' yer alıyor. • AKS/ySATta Peter Weir'ın yönettiği, Robin VVUliams'ın başrolde oynadığı 'Ölü Ozanlar Deroeği' adlı film Ingilizce orijinaliyle laser-disc'ten gösterilecek. (252 35 00) • BORl SAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 12.30'da'Stravinsk\'nin Bahar Ayini'nin L. Bernstein Yönetimindeki Provalan' başlıklı belgeselfilm;11.00- 13.00 ve 14.00-16.00 saatlerinde Ozay Fechf in yönettiği 'vokal atöfye' yer alıyor. (29206 55) • JAZZCAFE'desaat 22.30'daYahyaDai (saksofon), Reyent Bölükbaşı (viyolonsel), Sarp Maden (gitar) üçlüsünün sunacağı 'Ambient Music' başlıklı dinleti yer alıyor. (245 05 16) Üç kuşak Cumhuriyet sergisi etkinlikleri BUGUN H Tarihi Darphane Binalan'nda süren etkinlikler çerçevesinde saat 11.00'de Cengiz Özek'in yazdıgı ve oynattığı, Selen Birkiye'nin canlı efektİerini hazırladığı 'Gölge Oyunu'; saat 18.00'de ise sinema gösterimi yer alıyor.