Katalog

Î9 E K İ M 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / cumek@turk.net 13 ?İRKETLERDEN • T E B FACTORING'in .*v sah ipliğinde Factoring Oermeği'nüıayuk oplantısı gerçekleştirildi. Factoring Derneği, actoring şirketleri ırasında işbirliği sağlama. ıuktıki altyapı oluşturma »•e sektördeki jygulamalan standart aale getirmeyi amaçlıyor. • BRIDGESTONE, iünyanın en büyük radyal astigini üretti. Aralık lyında pazara sunulacak irün. 360 ton taşıma <apasiteli, damperli <amyonlarda kullanılmak ozere geliştirildi. • GORBON, Cumhuriyet'in 75. yılı nedeniyle "Cumhuriyet \itrini" ve"Özel Ürünler"i hazırladı. Gorbon'un tüm mağazalannda satışa sunulan mug ve rincanlann üzerinde, karikatürist Nuri Kurtcebe'nin çizdiğL, \tatürk'ün kalpaklı kompozisyonu yer alıyor. • ARK AGORA, Rockefeller Vakfı ve Istanbul Bilgi Üniversitesi ışbirliğiyle 30 ekime kadar Istanbul"da düzenlenen "Bellekten Modernliğe" sergisinin bir uzantısı olarak Internet Drtamında sanal sergi ve tartışma ortamı Dolmabahçe Kültûr Merkezi'nde gerçekleştiriliyor. • ESBANK, Cumhuriyet'in 75. yıh kutlanıalan kapsamında, bay ramlarda gönderilen tebrik kartı geleneğini bir kampanya otarak bu bavramda da sürdürüvor. • DİVAN LOKANTASI, Cumhuriyetin 75. yılı nedeniyle "Yöresel Mutfaklardan Seçmeler" başlığı altında Türk mutfaklanndan örnekJerin sunulduğu bir hafta düzenliyor. • \L\STERCART ve MAESTRO kartlannın sayısı 9 mihon 250 bine ulaşo. MasterCart kabul eden işyeri sayısı 110 bine, Maestro terminalleri sayısı 87 bine, ATM sayısı da 6 bin 700'e yükseldL • EFES PİLSEN, Cumhuriyetin 75. yılı nedeniyle özel bir kampanya başlattı. ICampanyada, 75. Yıl amblemli 5 adet 50 cl. kutu Efes Pilsen'le birlikte 75. Yıl amblemli bardaklar tüketicilere armağan ediliyor. • SW ISSOTEL, Cumhuriyet'in 75. yılı kutlamalan çerçevesinde 75. yıla özel "Cumhuriyet Pastası" ve konaklama paketi hazırladı. "29 Ekim Ozel Kutlama PaketTyle otelde konaklamada özel fıyatlar belirlendi. • M1CROSOFT. "Windows in Finance" toplantısında windows platformunun finans dünyasına sunduğu olanaklan ele aldı. Microsoft A\ rupa Bankacılık Sektörü Müdürü Ashley Steele toplantıda, Avrupa finans sektörüne yönelik hizmetleri tanıttı. • TURKCELL şponsorluğunda Bcyoglu İstiklal Caddesi girişine kurulan Cumhuriyet takının açılışı dün tstanbul Valisi Erol Çakır tarafından yapıldı. Ote yandan Turkcell, Antaha'da Golf Federasvonu tarafından 29-30 ekimde diizenlenecek Cumhuriyet Kupası'na da sponsor oldu. Uzmanlar, bankanın özelleştirilmesinin 'olanaksız' göründüğünü ifade ediyor Enüakbank sorunlar yumağı HAZAL ATEŞ ÇAKIR Hükümetin çarpık işleyişin- den şikâyetçi olduğu bankacılık sistemine Emlak Bankası'nın 4 parçaya bölünerek özelleştiril- mesiyle birlikte bir dizi sorun da- ha ekleniyor. Uzmanlar, bankanın bugünkü koşullarda parçalanarak satılma- sının "olanaksız" olduğunu vur- gulayarak, 750 milyon dolar de- ğerindeki "harici garanti teıni- naü"nın 2 yıl sonra Emlak Ban- kası'nın karşısına "vampir" gi- bi çıkacağını söylüyor. CHP îs- Emlak Bankası'nın yurtiçi ve yurtdışı tüm şubelerinden trilyonluk kredi, teminat mektuplannın kimlere verildiğinin ortaya çıkanlması için Meclis'e araştırma önergesi veren CHP, döneme ilişkin usulsüzlük iddialannın açıklığa kavuşturulmasını istedi. tanbul Milletvekili Mehmet Se- vigen de bankanuı kredi, teminat mektuplannın yurtiçi ve yurtdı- şında kimlere verildiğinin, bu döneme ilişkin usulsüzlük iddi- alannın araştınlması için Mec- lis'e önerge verdiklerini belirti- yor. Emlak Bankası'ndan sorum- lu Devlet Bakanı Yıklınm Aktu- na ve bankanın genel müdürü Erdin An'nın geçen hafta dü- zenledikleri bir basın toplantı- sıyla Emlak Bankası'nın özel- leştirilerek 4 yeni banka kura- caklannı açıklamasına tepkiler sürüyor. 'Tutarlı özeüeştirme' Aktuna, varlıgı 5 milyar dolar olan Emlakbank'ın tutarlı, sağ- lıklı bir projelendirmeyle özel- leştirileceğini açıklarken, An da banka içinde çok alanın bulun- ması nedeniyle sorunlar yaşan- dığını dile getirmişti. "Parçala- yaraksanşını hızlandırmak isti- yorlar" değerlendirmesini yapan uzmanlar, özelleştirme süreciy- le birlikte geriye tabela bankası- nın kalacağını söylüyor. Yönetimi Merkez Bankası'na geçen Bank Express'e verilen 20 EMLAK MENKUL SPK 'dur'dedi • Sermaye Piyasası Kurulu, daha önce sermayesini 2 trilyon liradan 6.5 trilyon liraya çıkarması konusunda uyardığı Emlak Menkul'e, taahhütlerini yerine getirene kadar süre tanıdı. Ekonomi Servisi - Sermaye Piyasası Kurulu (SPK.), spekülatörlere venlen teminatsız krediler nedeniyle zor durumda kalan Emlak Menkul Değerler'ın faaliyetlerini geçici olarak durdurdu. SPK, 8 Ekim tarihinde zaran 7.5 trilyon liraya ulaşan Emlak Menkul'ün, bir hafta içinde 2 trilyon lira olan sermayesine 4.5 trilyon lira daha eklemesini istemişti. SPK ile şirket arasında salı günü yapılan toplantıda bu istek hatırlatıldı. Ancak şirketten "Sermayeyi artnramayacağız'' yanıtının gelmesi nedeniyle SPK, kurumun varlıklannın, taahhütlerini yenne getirinceye kadar faaliyetlerini durdurma karan verdi. Emlak Menkul, Emlak Bankası'nın ve aynı zamanda Emlakbank personelinin borsada faaliyet gösteren şirketi. Spekülatör zarara soktu Global krizin derinleşmesi, eylül ortasinda endeksin yüzde 60 değer kaybetmesine neden olfnuştu. Iki ây düşüş eğilımıne gıren borsada yatınmcı para kazanamadığı gibi parasının yansından fazlasını kaybetmişti. Özellikle aracı kurumlardan kredi alarak işlem yapan büyük yatınmcılann ve spekülatörlerin de para kazanamaması, aracı kurumlann iflas edeceği dedikodulannın yayılmasına neden olmuştu. SPK'nin kriz döneminde aracı kurumlar için denetimlerini sıkılaştırması ve günlük baza indirmesi ile birlikte Emlak Menkul Değerler'de yaşanan sorunlar da gün yüzüne çıkmıştı. SPK'nin 8 eylülde yaptığı inceleme sonunda Emlak Menkul'ün özsermayesinin 10 katı oranında kredi kullandığı saptandı. Oysa yasa, özsermayenin iki katına kadar borçlanmaya izin veriyor. 10 milyon dolar kredi kullandı Şirketin. Sabancı Bank Londra'dan ve Toprakbank'tan 10 milyon dolara yakın kredi kullandığı da ortaya çıktı. Şirket, Tüpraş, Uzel gibi bazı hisselerde spekülatif operasyonlarla kâr etmek istedi, ancak borsanın hızlı düşüşü nedeniyle kayıtlanna önemlı oranda zarar yazmak zorunda kaldı. Denetimlenn başlamasından kısa bir süre sonra Emlak Menkul Değerler'in Genel Müdürü Cumhur Ergin. yardımcılan Nejat Erdinç ve Ömer Fanık Öcalan görevlerinden alındı.Görev değişiminin ardından ekim ayinın ortasında, Hedef Menkul Değerler'in de yüzde 25'ine sahip Emlakbank'ta genel müdür yardımcısı, aynı zamanda Emlak Menkul Değerler Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Erkovan ile Emlak Menkul Değerler'in yeni genel müdürü Mustafa Da\Tan istifa etti.Borsada düşüşün sürmesine karşın spekülatörlere yüksek miktarlarda. hem de teminat alınmadan verilen kredilerin geri dönmemesi Emlak Menkul'ün zarannı günden güne arttırdı. Kooperatifler EmlakBankası 'nınpeşine düştü Türkkent yönetimi, emlak grubu aynlarak özeDeştirflmesi düşünûlen Emlakbank'ın, komıt yatının banka» ya da kooperatifler bankası olarak özerldeştirihnesi istetniyie siyasi partikreöneri sunmaya haariamyor. milyon dolann geri alınamadığı- na dikkat çeken uzmanlar, "Em- lakbank kamu bankası olmasay- dı bugün 64'üncü madde kapsa- mına alınırdı. Parçalara ay ırmak yerine rehabilite ediunesi gerekir. Öncdikle personel istihdamında sorun yaşanacak. Bugün 8 bin personel çahşıyor. Bunu 4 bin 500'e düşürmeyi düşünüyorlar" açıklamasını yapıyor. Uzmanlar şöyle devam edi- yor: "Baröturküsü,özeUeştirme rüzgânnı güçlendirmek, yelkeni- ni dotdurmak için ortaya atılan bir şey. Şu anda 19-20 trilyon, makyajlı bir zarar var. Tamamen Erdin An'- nın kredi poUtikasından. Herkese kredi dağıtn. Bankayı kötüleyen An, yüz milyonlarca dolar haksız ve usulsüz kredi- ler açüdığmda niye bir şey demedi? Bu yönetim görevden ahnmah." Emlak Menkul De- ğerler AŞ'nin 7.5 trilyon zaran olduğuna dikkat çeken uzmanlar, 750 milyon dolar harici ga- ranti teminatın kimlere verildiğinin açıklanma- sını istiyor. 'Konutbank özerkleştirilmeli' FATMA KOŞAR Emlak Bankası'nın denizcilik ve ticaret, dış ticaret ve konutbank olarak 3 ayn ihtisas ban- kasına dönüştürülerek özelleştirileceğinin açıklanması kooperatifleri harekete geçirdi. Emlak Bankası'nın "özelleştirUmek'' yeri- ne konut yatınm bankası ya da kooperatifler bankası olarak "özerkfcştirümesini'* isteyen konut kooperatifleri, bankaya aktanlan 200 trilyon lira çivanndaki Konut Edindirme Yar- dırru hesabmın da paylaştınlmasını istiyor. Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birli- ği (Türkkent) cumartesi günü Fethiye'de ger- çekleştireceği 13. kongresinde Meclis'te gru- bu bulunan siyasi partilere bu yöndeki öneri- sıni sunmaya hazırlanıyor. Bankanın, içinde üniversiteler, sendikalar, kooperatifler ve meslek odalannın bulunacağı bir yapıya dev- redilmesi gerektiğini belirten Türkkent Baş- kanı Oğuz Soydan. "Siyasi parti yetkilüerin- den bu konuda söz almay a çalışryonız'* dedi. Hükümetlerin konut sorununa karşı duyar- sız kalmasından her fırsatta yakınan koope- ratifler, kendilerine banka desteği veribnesi- ni istiyor. Özelleştirilme sürecinde bankaya talip olmaya hazırlanan Türkkent Başkanı Soydan, hükümetlerin konut politikasını Top- lu Konut Idaresi'nin (TOKÎ) yürüttügüne dik- kat çekerek "Bu idarenin faaliyerJeri her baş- kan degisüninde degi^yor. Başkanhk kottu- ğunda bulunanlar da süreldi değişiyw. Türki- ye konutpoiitikasını arok oturtmah" diye ko- nuştu. Devlet Bakanı Yıktınm Aktuna'dan önce Emlak Bankası ve TOKl'den sorumlu eski Devlet Bakanı Refaiddin Şahin dönerninde devletin konut üretiminden çekildiğini anım- satan Soydan, Aktuna' nın ise gelir gelmez ko- nut üreteceğini açıkladığını belirtti. Konut sorunu çözülmeden, eğitim, saglık gibi diger temel sorunlann da çözülemeyece- ğini belirten Soydan, "Emlak Bankası daha önceki özeUeştirmelerde olduğu gibi özeUeşti- rifccekse konutihtiyacmm karşdanması müm- kûn degil. Emlak Bankası'ndan konutun ay- nhnası iyi bir firsat. Ancak niyete bağn" diye konuştu. Soydan, devletin konut üretmesine karşı olduğunu ifade ederek, bu yönde ahna- cak kararlann ardında "ticari çıkar tttjkfleri" arayacaklannı ve ihaleleri yakından iz- leyeceklerini kaydetti. POAŞ genel kurulu yapılamadı • Ana ortak ÖÎB'nin temsilci göndermemesi, mahkeme karanna yapılan itiraza karşın satışın gerçekleştirilmeyeceğinin göstergesi olarak yorumlandı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Petrol Ofı- si Anonim Şirketi'nin (POAŞ) yüzde 51 hisse- sinin blok olarak devrediLmesi öncesinde ana- sözleşmeyi değiştirmek üzere toplanan olağa- nüstü genel kurul yapılamadı. Satışı Ankara 6. Idare Mahkemesi'nce durdurulan POAŞ'ta ana ortak olan ÖlB'nin genel kunıla temsilci gön- dermemesi, mahkeme karanna yapılan itiraza karşın satışın gerçekleştirilmeyeceğinin göster- gesi olarak yorumlandı. POAŞ Genel Müdürü Mehmet Bedri Gültekin "Bizim bu dönemki misyonumuz. kân armrmak değil, özefleştirmey- di. Ancak mahkeme karanna saygüıyız" dedi. POAŞ Genel Müdürü Gültekin, satış öncesin- de anasözleşmeyi değiştirmek için önceki gün toplanması planlanan olağanüstü genel kurul için gerekli hazırlıklan yaptıklannı, ancak OlB'nin temsilci göndermediğini söyledi. ÖlB'nin Ankara 6. Idare Mahkemesi'nce veri- len yürütmeyi durdurma karan çerçevesinde temsilci göndermemiş olabileceği düşüncesiy- le, olağanüstü genel kurulun.POAŞ yönetim ku- rulunda yeniden ele alınması karanna vanldı. Gültekin, "Yüzde 51'in devir sözlesmesinden sonra alanlann tamamen kontrol altında olma- sı için bazı şeyter varth. Anasözleşmede değişik- lik gerekiyordu" dedi. Gültekin, POAŞ ıhalesinin durdurulmasıyla ilgili karara karşı ÖlB'nin itirazını yerinde gö- rürse olağanüstü genel kurulun 15 günlük ge- cikmeyle yeniden toplanabileceğini söyledi. Mahkemenin yürütmeyi durdurma karannda POAŞ'ın pazardaki hâkim durumunu da sapta- dığının anımsatılması üzerine Gültekin "Zaten şu anda POAŞ dışmda 12 ana dağram kuruluşu var. Onun ne kadar gercekçi olduğunu size bura- kıyorum*' diye konuştu. CHPcevapbeküyDr CHP tstanbul Millet- vekili Mehmet Sevigen de Cumhuriyet'e yaptı- ğı açıklamada, Emlak Bankası'nın yurtiçi ve yurtdışı tüm şubelerin- den kredi ve teminat mektuplannın kimlere verildiğinin ortaya çıka- nlması için Meclis'e araştırma önergesi ver- diklerini belirtiyor. Sevigen, bu döneme ilişkin bankanın kuru- luş ve iştiraklerinin in- celenmesi, kurum ve şirketlerine ait araçlann kimler tarafından kulla- nıldığımn, ortaya atılan iddialar ve suçlamalar- la ilgili gerekçelerin açıklanması gerektiğini söylüyor. Sevigen'in, yaklasık 20 yıldır yolsuzluk, çe- te, mafya ılişkıleriy{^ Türkiye'nin gündemini belirleyen Emlak Ban- kası'na ilişkin Meclis'e verdikleri önergede ya- nıt bekleyen sorular şöyle: - Refaiddin Şahin'in bakanhktan istifa etme- sine karşın karşılıkh ya- pılan suçlamalar ortada kakn. Kendi parti gru- bu bile bu noktada isyan eden bir bakan, bu ran- ü kimlere, hangi çevrele- re, kimlerin talimatıyla dağrtnnştır? - Şahın döneminde bankadan kimler ne miktarda kredi ve temi- nat mektubu abnıştır? Bunlann akıbeti ne ol- muştur? - Kendi döneminde 3 kez genel müdür deği- şikliği neden yapılmış- tır? - Bankanın kaç aracı kayıpör? Banka araçla- n kimlere tahsis edildi? -Tophı Konut tarafın- dan yapılan inşaat iha- leleri kimlere verikti? Kendi partisi bu ihalele- re neden karşı çıkmış- ür? - Eleman alrmrnda bölgecilik, partizanlık yapıhruş mıdır? Yasala- ra aykın eleman almmış mıdır? - Parayla iş takibi ya- pümış mıdır? Güney Kore Ticaret Bakanı Han Duck-soo Asya krizini Cumhuriyet'e değerlendirdi 4 IMPden başka seçenek yoktu' C. Koreli bakan Han Duck-soo. NİLÜFERŞENSÖZ Türkiye ile nükleer teknolojiler konusunda 2 gün önce nükleer işbir- liği anlaşması imzalayan Güney Ko- re'nin Dış Ticaret'ten Sorumlu Tica- ret Bakanı Han Duck-soo. Asya kri- zi ve iki ülke arasındaki ilişkileri Cumhuriyet'e değerlendirdi. - Güney Kore, Asya krizinden en çok etkilenen ülkelerden biri. Nasd bir süreç yaşadınız? Milli gelirde yüzde 7 oranında ge- rileme yaşandı. Büyüme hızı 19%'da yüzde 8,97 ise yüzde 6 idi. Yani Asya mali knziyle büyük ka- yıplar verildi. Güney Kore dış fi- nansman ağırlıklı bir ekonomiye sa- hip. Kısa dönemli ödemesi gereken krediler hayli fazlaydı. Böylece bu durumu kaldıramadı. IMF'den top- lam 48 milyar dolarlık kredi aldı. Hükürnet yasal düzenlemelere gıttı ve bankacılık sektöründe reformla- ra giriştı. 14 ticari banka kapatıldı. Bu dönüşümden sonra doğrulduğu- muzu söyleyebillriz. - FMF politikalannı nasıl değer- lendiriyorsunuz? Malezya'nın yapo- gı gibi sermay e hareketlerine sınırla- ma getirilmesine ne diyorsunuz? Güney Kore'nin IMF'den başka alternatifı yoktu. Sermaye hareket- lerini kontrol etmekle krizlerden kurtulamazsmız. Her ülkenin güçlü bir ekonomiye sahip olması ve fi- nansal düzenlemelerini bir an önce hayata geçırmesi gerekiyor. - Asya Krizi. Güney Kore ve Tür- kiye ticari ilişkUerini nasıl etkiledi? Şu anda dış rezervimız çok fazla. Fakat G.Koreli firmalar. dış kredi al- makta zorluk çekıyorlar. Bu neden- le Türk şirketlerine kredi vermekte zorlanıyorlar. 1998 Ocak-Temmuz döneminde Güney Kore'nin Türki- ye'ye olan ihracatı yüzde 2.5 arttı. Türkiye'nin Kore'ye olan ihracatı ise yüzde 38.6 azaîdı. G. Kore'den Türkiye'ye ihracat ağırlıklı olarak ara mallar. Türk şirketler bu malla- n kullarak tamamlanmış ürünler ya- pıyorlar ve dışanya ihraç ediyorlar. G. Kore'den yapılan ucuz ithalat ile Türk şirketler dış piyasaya kendi ürünlerini ihraç ediyorlar. - Türkiye'de nükleer santralku- rulmasına Korett şirketler talip mi? Nükleer teknolojilerin elektrik eneıjisi ve medikal amaçlarla kulla- nıhnası amaçlanıyor. G. Kore, nük- leer teknolojilerde dünyanın sayılı ülkelerinden biri. Şu anda faaliyette bulunan 14 santral var. Bu nedenle Türkiye'deki projelere Koreliler ta- lip. Kore hükümeti, Türkiye'yi stra- tejik bir noktada görüyor. Buradan üçüncü ülkelere ihracat olanaklan- nı araştınyor. Kriz sürecek SİNGAPUR (AA) - IMF, Asya'daki ekono- mik kriz sona ermeden önce, bölgeden gelen kötü haberlerin ve bor- salardaki çalkantılann devam edeceğini bildir- di. IMF'nin Araştrrma Birimi Müdür Yardım- cısı Flemming Larsen, Singapur'da düzenledi- ği basın toplantısında krizin sonunu tam ola- rak göremediklerini iti- raf etti. Larsen, "Bazı Asya ülkeleri. özellikle de Cüney Kore ve Tay- land, gelecek yıldan iti- baren düzelmeye başla- yacaklar" dedi. İŞÇİMN EVRENİNDEN ŞUKRAN SONER Cumhuriyet ve Varoşlar Kim ne derse desin, Cumhuriyetin 75. yıl etkinlikle- rinde halk var. Kutlamalar gönüllü sivil, asker katılımı ile şenlikli geçiyor. Asker şüphesiz emir komuta zinciri için- de, 12 Mart, 12 Eylül'lerden ders almış izlenimi vererek asker-sivil yakınlaşması, kaynaşması için çaba göste- riyor. Cumhuriyet etkinliklerine askerlerin resmi elbise- leri ile, ama siviller arasında katılmaları talimatı veriliyor. Siyasiler kendi dertlerinde Cumhuriyetin 75. yıl etkinlik- lerini oya, sempatiye çevirmeyi düşünemeyecek kadar şaşkın, varlık olamıyor. Halk, siyasilenn yönlendirmesi olmadan, çoğunluk sivil toplum örgütünün, parlamen- to dışı muhalefetin de değişik nedenlerle tepkilerine, en azından içinde olmamalanna karşın, otobüslerle taşın- madan gönüllü Cumhuriyet etkinlikleri, kutfamalan için- de yerini alıyor. Anrtkabir'e akın edenlerin doğru okumasını sosyal bilimciter yapmalı. Yine de Cumhuriyet, Atatürk'ün de- ğerlerine, devrimlerine büyük bağlılık, bugünkü kirli dü- zene, siyasete tepkide buluşma, odaklaşma tartışıla- maz. Bugün yapılacak Cumhuriyet kutlamalanna ben- zer duygularla gönüllü sivil katılımlan da gözlemledik- ten sonra, başta siyasilerimizin, devlet yönetiminde et- kili olanlann, sivil toplum örgütlerinin, parlamento dışı muhalefetin gereken dersleri almalannı ve Türkiye'de bir şeyleri değiştirmek üzere daha sorumlu davranmalan- nı diliyoruz. Ne yazık ki Cumhuriyetin olmazsa olmaz parçası, de- mokratikleşmenin getirilmeye çalışılması ile birlikte, 1946'lardan bu yana siyasetçinin ucuz oy kaygısı ile, de- mokratikleşmenin de Cumhuriyetin de düşmanı, karşı- tı örgütlenmelere, düşünce akımlanna, dın ve ırk teme- lindeki aynmcılıklara verilen odünler, Türkiye'nin bir tür- lü gerçek demokrasiye ulaşamamasının, Cumhuriyetin de tehdit altında olmasının temel nedenini oluşturuyor. Küreselleşme ile 12 Eylül'ün yasaklı düzeninin, yükse- len değenerin çarpık sonuçlan, çeteleşme, vurgun, yağ- ma düzeni, mafyalaşma, kara para, akıl almaz gelir uçu- rumu, hukuk devleti, insan haklan ilkelerinin ayaklar al- tna alınması bu olumsuz gidtse tuz biber ekiyor. Işte halk yığınlan asıl bu gelişmeler karşısında, özlenv le Cumhuriyet değerterine, Atatürkçülüğe sığınıyor. Kur- tuluşu gerçek anlamda hiç yaşayamadığı demokrasi ile tadını bildiği Cumhuriyet, Atatürkçülük değerlennde an- yor. Ama bu arayışta, bu anlamla bütünleşme, bilinçten- mede halkın her kesiminin kenetlendığini söyieyebiliyor muyuz? Cumhuriyet'in 75. yıl etkinliklerine gönüllü ka- tıhmda varoşlarda yaşayanlann da olduğunu, varoşlara Cumhuriyet degerierinin ulaşabildiğini gözlemleyebilir miyiz? Olabilir mi? CHabılmesi eşyanın tabiatma aykın. Cumhuriyet, demokrasi, Atatürkçülük, devrimler, de- ğerteri varoşlara hiç ulaştı mı ki, bilinci oluşsun? Birza- manlar sol kimi değerieri ite ezilenlere, gecekondulara kadar ulaşabilmişti. 12 Eylül'ün silindir gibi ezdiği, kü- reselleşmenin dümenini kırdığı sol da sonradan oluşan varoşlara ulaşabilmiş değil. Varoşlarda yaşayanlar, ya- pılan araştırmalara göre, yüzde 70-80'i ile kayrt dışında çalışıyortar. Varoşlara mafya, aşiretler, tarikatlar, her tür ırk, din, il, köy, ilkel ayınmcılıklar, dayanışma maskesin- de, ilkel yaşamın bir gerçeği, dayatması olarak girebili- yor, ama insan haklan, hukuk devleti, yasal düzen, Cum- huriyet, demokrasi değerieri, devlet babanın eli asla gi- remiyor. Tohumlan 12 Eylül sürecinde ekildi. O günden bu gü- ne nerede ise herkes, her örgütlülük olumsuzlukta ya- nşırcasına katkılarda bulundu. 12 Eylül'ün estirdiği yıl- larda, terörie mücadele adına Jirki dağlanndan indiril- miş, akrabalannın Şırnak'taki ahırianna hayvanlan satı- larak yerteşmiş köylüleri hiç unutamıyorum. Asker kor- dununda, komutanın yanında korkuyu yırtmış Türkçe bilmeyen kadının, çevirmen aracılığı ile, kinle, çocuğu- nun önünde oyrtatıldığmı, unu ile şeker çuvalınm birbi- rine kanştınldığını anlattığını unutamıyorum. Komutan, kocasının, kö^Jeki diğer erkeklerin nerede olduklannı dasöytemesini istemişti. Kadınlar arasında birgülüşme olmuş, "yok"\a yetinilmişti. Besbelli komutanın da de- diğı gibi Apo'nun yanındaydılar. Besbelli dağ köylerin- den Apo'ya, askerlerine sadece asker değil, erzak, mü- himmat desteği yapılıyordu. Devlet bunu önleyemedi- ği için dağ köylerini boşaltıyordu. Ama devletin çaresiz de olsa, terörü önleme adına kendi vatandaşının köyü- nü yakmaya, ununu şekerini kanştırarak imha etmeye, dağdan ındirirken akrabasının ahınna mahkûm etmeye, ondan sonrası için "ne hali varsa görsün" demeye hak- kı var mıydı? Işte kentlerimizi kuşatan varoşlar böylesi bir oluşu- mun, zorunlu göç, akıl almaz bir terkediliş ve yoksullu- ğun, düzen dışına atılmışlığın, yok sayılmanın ürünü. Iş- te Tayyip Erdoğan bu gerçeği yakalamış, bunu kendi adına sonuna kadar kullanmış bir siyasi olarak, gidera- yak herkese meydan okuyor. Önce Cumhuriyet etkin- liklerine tepkısini koyuyor, sonra "Ben Cumhuriyet kut- lamalanndan rahatsız olmadım, Istanbul'un nûiusuna göre sivil katılımın düşüklüğünden rahatsız oldum"d\- yerek alaycı konuşabiliyor. Sonra kendi düzenlediği et- kinliklerin başansının, yüksek katılımın reklamını yapa- biliyor. Koşuya, Zeytinbumu etkinliklerine topladığı kit- lelerie övünüyor. Dürüst değil belki ama, haksız mı? Çok ucuz bir si- yasi şov, ödün olduğu tartışılmaz ancak yıllardır dini bayramlarda otobüsleri boşuna bedava yapmadı. Ken- di geliri ile yaşadığı kent merkezlerine otobüs biletini ödeyerek gelemeyen varoşlu ailenin gönlünü çaldı. Ka- nal 7'den koşu günü Erdoğan şov olarak verilen kon- serin naklen yayınını dikkatle izledim. Muhsin Baba ve oğlu ile, ücretsiz otobüslerie getirilen varoşlulann gön- lü fetnedilmişti. Zeytinburnu'ndaki alternatifi ret edilse de, Erdoğan şov, güç gösterisi niteliğindeki alternatif Cumhuriyet etkiniiğinde yine kendi paralan ile asla boy- lesine kaiabalık ve kendilerine yakın sanatçı grubunu iz- leyemeyecek varoşlulann, yoksullann gönlünü fethetme yok mu? Erdoğan'ı bu nedenle eleştirmeye hakkımız var mı? Çankaya, Kadıköy Belediyeleri yanında, birkaç cılız ça- ba dışında sol geçinen partiler bile uyuyor. Varoşlara u- laşmak için kimse kılını kıpırdatmıyor. Varoşlara Cum- huriyet, demokrasi, insan haklan, hukuk, devlet baba, sol ulaşamıyor... Ikinci mali milada 4 gün kaldı ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Maliye Ba- kanlığı, ikinci mali milat olarak adlandmlan stok affi düzenlemesi konu- sunda yurttaşlan uyardı. Bu düzenlemeyle, işlet- melerin gerçekte olmadı- ğı halde kayıtlarda görii- len mallanna fatura kes- meleri ve kayıtlarda gö- rülmeyen mallannı da bildirebilmelerine olanak sağlanıyor. Maliye'nin gelir beklediği bu düzen- leme için vergi daireleri 30 Ekim Cuma günü me- sai saati sonuna kadar açık kalacak. Maliye Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamada, 4369 sayılı yeni Vergi Ya- sası'na göre, Gelir ve Ku- rumlar Vergisi yükümlü- lerinin, işletmelerinde bu- lunduğu halde kayıtlann- da gözükmeyen emtia, makine, teçhizat ve de- mirbaşlann yasal kayıtla- ra geçirmeleri gerektiği kaydedildi. İşletmeler; faturasız mal, makine-teçhizat ve demirbaşlannı da 2 Ka- sım 1998 tarihine kadar envanter listesiyle KDV yönünden bağlı olduklan vergi dairelerine bildire- cekler. Bildirimler ise "o kıymetin değerleme günü itibam la normal alını-sa- üm bedelini" gösterecek rayiç değer üzerinden ya- pılacak. Bu bedeli yü- kümlü kendisi belirleye- bileceği gibi bağlı oldu- ğu meslek kuruluşlanna da tespit ettirebilecek.