Katalog

22 EKİM 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 Sempozyum, Kültür Girişimi tarafindan Istanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nın desteğiyle düzenleniyor Kültür politikaları tarbşılacakKültür Senisi - Cumhuriyetin 75. yı- lını kutlama et-dnlikleri kapsamında Kül- tür Ginşimı tarafindan Istanbul Kültür ve Sanat Vakff nın desteğiyle 26-28 Ekim tarihleri arasında Kültür Politikalan Sem- pozyumu düzenlenecek. Devletin, özel sektörün, sivil toplum örgütlerinin, üni- versitelerle başka eğitim kurumlannın ve medyanın ışbirliğıyle 2000'li yıllar- da yeni. planlı ve verimli bir kültür ya- şamı yaratılması amacıyla bir araya ge- len Kültür Girişimi İsmail Cem, Şaİdr Ec- zaabaşs, Lfiık Esin, NilüferGöie,Bozkurt Güvenç, Talat Halman, Hüsre\ Hatemi, Doğan Hızlan. Ekmeleddin thsanoğlu, Emre Kongar, Ioanna Kuçuradi, Metin Sözen, Hıfn Topuz, Stefanos Yerasimos ve Tahsin Yücel'den oluşuyor. Sempozyumun açılışı 26 Ekim Pazar- tesi günü saat 10.00'da Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in katılımıyla Ata- türk Kültür Merkezi Konser Salonu'nda gerçekleşecek. 12.30'adeksürecekolan açılışta sempozyumun başkanı ve Istan- bul Kültür ve Sanat Vakfı Yönetim Ku- rulu Başkanı olan Şakir Eczacıbaşı. Kül- tür Bakanı İstemihan Talay. UNESCO Temsilcısi Y. R. Isar, eski Ingiltere Kül- tür Müsteşan Mark Fisher. Başbakan Mesut Ydmaz ve Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel söz alacaklar. İkinci gün The Marmara'da llk gün 14.00-17.30 saatleri arasında gerçekJeşecek olan 'Stockholm Kültür Pb- litikalan Konferansı'nın Değerlendiril- mesi' başhklı bınncı oturumun başkan- lığını Hıfzı Topuz üstleniyor. 'Kültür Politikalannın Kal- kınma Stratejisindeki Yeri' başlıklı konuyu Yıldız Tek- nık Üniversitesi Iktisadi ve ldari Bilimler Fakültesi pro- fesörlerinden, eskı Kültür Ba- kanlıgı Müsteşan Emre Kon- gar: 'Varatıcdıkve Kültür Ya- şaımna Kanhm'ı Istanbul Mıl- lervekili. eski Kültür Bakanı Ercan Karakaş: 'Kültür Var- hklannın Korunması'nı Yıl- dız Üniversitesi Mimarlık Fa- kültesi'nden Doç. Dr. Nev- zat İlhan: 'Bilgi Toplumun- da Kültür ve Dil Çeşitieri'nı Istanbul Üniversitesi Edebi- yat Fakültesi Profesörü, yazar Tahsin Vücel; 'Kültürel Ge- lişmede tnsan \e Para Kay- naklan" başlıklı konuyu ise Orta Doğu Teknik Üniversi- tesi" Siyasal Bilimler Fakülte- si'nden Dr. NecatErder ele alacak. Yanm saatlik aranın ardından da 'Shü Toplum Ör- gütlerine Yönelik Oneriler' konulu tartışmada Basm Kon- seyi Başkanı, gazeteci, başya- zar Oktay Ekşi, 'Sivil Toplum Örgütlerinin Kültür Poutika- lanna Katüımı' konusunu ış- leyecek. Sempozyum. açılış günü- nün ardından The Marmara Oteli'nde sürecek. 27 Ekim Sah günü 09.30-12.30 saat- leri arasında gerçekleşecek olan ikinci oturumun başkan- lığını Hacettepe Üniversitesi K^n Hıfa Topuz Şakir Eczacıbaşı İsmail Cem 'umhurbaşkanı Süleyman Demirel'in de katılacağı sempozyumun açılışında ÎKSV Yönetim Kurulu Başkanı Şakir Eczacıbaşı, Kültür Bakanı istemihan Talay, UNESCO temsilcisi Y.R.Isar, Ingiltere eski Kültür Müsteşan Mark Fisher, Başbakan Mesut Yılmaz konuşma yapacaklar. Üç gün sürecek ve 35 konuşmacımn katılacağı sempozyumda 20 bildiri sunulacak. Konuşmalar anında Türkçe, Ingilizce ve Fransızcaya çevrilecek. Felsefe Bölümü Profesörü, Uluslararası Felsefe Kurumlan Federasyonu Başka- nı Prof. Dr. Ioanna Kuçuradi üstleniyor. Bu oturumun ilk bölümünde 'Avnıpa Konseyi Ülkelerinde Kültür Politikalan' konusu Avrupa Konseyi Eğitim, Kültür ve Spor Bölümü Direktörü Raymond VVeber: 'Kültür Politikalannın Yeniden OtuşturulmasT konusu Lüksemburg Rad- yo ve Televizyonu Başkanı, eski UNES- CO Genel Müdür Yardımcısı Jacques Rigaud; İngiltere'de Kültür Politikala- n' konusu da Ingiltere eski Kültür Müs- teşan Mark Fisher tarafindan ele alınır- ken tartışma bölümünde de emekli bü- yükelçi, Türkiye'nin eskı UNESCO Da- imi Delegesi PulatTacar 'Kültürel Hak- lar' konusunu; eski Kültür Bakanhğı Müsteşan. Türk Dil Derneği Başkanı Prof. Dr. Şerafettin Ttıran 'Atatürk Dev- rimlerinin Küttüre Katkılan' konusunu ele alacaklar. Aynı gün 14.00-17.30 saatleri arasın- da gerçekleşecek olan üçüncü oturumun başkanlığını Istanbul Üniversitesi Bilim Tarih Bölümü profesörlerinden, Islam Tarih Sanat Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Başkanı Prof. Dr. Ekmeled- din thsanoğlu yapacak. 'Siyasal tslamın Kültürel Ettdleri'nin ele almacağı bu otu- 'Retrospektif: Türk ve Alman Film Yönetmenleri 'etkinliği sürüyor Sinemada Türk-Alman buluşması Kültür Servisi-Alman Kültür Mer- kezi, iyı filmlerin yalmzca öykü an- latmadığını, ana iletinin yanında önemsiz gibi görünen pek çok bilgi- yi de aktaran görüntülerie öyküleri an- İatöğını. bunedenle de izleyiciye baş- ka halklan ve kültürleri olağanüstü bir etkinlikle ve canlılıkla tanıtan bir ortam olduğunu göstermek amacıy- la 'Retrospektif: Türk veAlman Fflm Yönetmenleri' başlığı altında bir et- kinlik düzenliyor. Dün başlayan ve ts- tanbul Bilgi Üniversitesi Sinema Te- levizyon Bölümü işbirliği ile gerçek- leşen etkinlikler 28 Ekim'e dek sü- recek. Retrospektif 'te Türk sinemasının verdiği Almanya görüntüsunü, Al- man sinemasının ilettiği Türkiye gö- rüntüsü ile kıyaslamak ve AJman- ya'da yetişmiş yönetmenlerin evrensel bakı- şmı her ikisiyle karşılaştınna fikrinden yola çıkılıyor. Türklerle Almaniann buluşması ni- teliğindeki bu dizide Almanya'da yaşayan Türk yönetmenlerin yapıtlan, Alman yönet- menlerin Türkiye ile ve Türk yönetmenlerin Almanya ile ilgüi filmleri izlenebilecek. Film- lerin her biri iki kez gösterilirken üç katego- riye aynlan fılmler aralannda bir ilişkiler ağı oluşturularak sunuluyor. Erden Kıral'uı yönettiği 'Ayna'da Nur Sörer başrolde oynuyor. Etkinlikler çerçevesinde film gösterimleri dışında bugün saat 10.00'da Istanbul Bilgi Üniversitesi'nde 'Saton Katja'fılminin yönet- menleri Jochen Menzel ve Güberen Suzan fılmin ardından sorulan yanıtlayacaklar. 24 Ekim Cumartesi günü ise Alman Kül- tür Merkezi'nde saat 16.00'da Almanya'nın, Türkiye'nin ve 'arada kalanlar'ın görüntüle- rinin sinemadaki yansımasını irdeleyen bir panel gerçekleştirilecek. FatihOzgüven'in yöneteceğı pane- le Türk yönetmenler Şerif Gören, Seyhan Derin. Alman yönetmenler Jochen Menzel ve her iki ülke sine- masını aynı derecede tanıyan öğre- tim üyeleri Sabri Özaydm ve Deniz Derman katılacaklar. Dün Tevfik Başer'in'Yanhş Cen- nete Veda\ Gülseren Suzan ve Joc- hen MenzePin 'Sakm Katja', Şerif Gören'in de 'FoHzei' adlı fîlmlerinin göstenldiği etkinlikler kapsamında yann 15.30'da Şerif Gören'in 'Pbft- zei', 17.00'de Seyhan Derin'in 4 Ben Annemin Kızryım'; yann 15.3O"da Sevhan Derin'in 'Ben Annemin Kı- nynn', 17.00'de Hark Bohm'un 'Ya- semjn', 19.00'da TmıçOkan'ın'Mer- cedes Mon Amour'; 26 Ekim Pazar- tesi günü 15.30'da Tunç Okan'ın 'Mercedes Mon Amour', 17.00'de Thomas Arslan"ın 'Kardeşler', 19.00'da Tevfik Ba- şer'in 'Yanhş Cennete Veda'; 27 Ekim Salı günü 15.30'da Erden Kıral'm 'Ayna'. 17.00'de KadirSözen'ın 'KışÇiceği'. 19.00'da Jeannk Meerapfel'in 'KümmetturkinGeht'; 28 Ekim Çarşamba günü de Thomas Arslan'm 'Kar- deşler', 17.00'de Jeannie Meerapfel'in'Kfim- mekurkmGeat', 19.00'da Kadir Sözen'in'Kq Çiçeği' adlı filmleri gösterilecek. ruma Istanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. Hüsrev Hatemi, Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Bozkurt Güvenç, Istanbul Üniversi- tesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden de Prof. Dr. NiyaziOktem katılacaklar. 'Ka- dmlann ve Gençlerin Kültür Haklan' başlıklı tartışma bölümünde Istanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Aysel ÇelikeL 'Kadınlann Kül- tür Haklan' başlıklı; Avrupa Öğrenci Birliği'nden Hakan Karacada 'Gençle- rin Kültür Haklan' başlıklı konulan ele alacaklar. Onerilerle sona erecek 28 Ekim Çarşamba günü09.39-12.30 arasında gerçekleşecek olan dördüncü oturumun başkanlığını Istanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi profesör- lerinden, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma (ÇEKÜL) Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen üstleni- yor. Oturumda Anadolu Üniversitesi Açı- İcöğretim Fakültesi'nden Prof. Dr. Meh- met Kesim 'Yeni Teknolojilerin, Bilişi- min ve Internet'in Kültürel Etkmlilderi' konusunu; Dünya Kitle tletişimi Araştır- ma Vakfı Başkanı Mahmut TaK Öngö- ren de 'Kitle Detişim Araçlaruun Etkile- ri' konusunu işleyecek. Tartışma bölü- münde 'Arkeoiojik SİTIerin Sorunlan ve Korunması'nı Istanbul Üniversitesi Pre- historya Bölümü'nden Prof. Dr. Ufiık Esin; 'Kültürel veDoğalVarhklann Yağ- malanması Sorunu' konusunu da Türki- ye Mimarlar Odası Genel Başkanı Ok- tay Ekinci ele alınacak. 14.00-17.00 arasında ger- çekleşecek olan beşinci otu- rumda Fransız Anadolu Araş- tırmalan Enstitüsü Müdürü Dr. Stefanos Yerasimos baş- kanlığında lletişim Araştır- malan Derneği Başkanı, ya- zar Hıfzı Topuz 'Globalleş- me ve Kamusal Yayıncılık" konusuna değınecek. 'Yazaıiann ve Sanatçıla- nn Kültür PolhikalannaKa- ülımı'başlıklı konuyada Ya- zarlar Sendikası Başkanı, ya- zar Ataol Behramoğhı, Mar- mara Üniversitesi Güzel Sa- natlar Fakültesi Dekanı, sa- natçı Prof. Dr. Hüsamettin Koçan, UNESCO lyiniyet Elçisi, yazar, besteci. gazete- ci Zülfü UvaneH, Fransa Bi- limsel Araştırmalar Ulusal Merkezi Araştırma Direktö- rü, Sorborne Üniversitesi Türk Edebiyah Bölümü Üye- si, yazar Nedim Gürsel \ e ga- zeteci, yazar Doğan Hızian katılacaklar. Tartışma bölümünde ise Bilkent Üniversitesi Edebiyat Fakültesi profesörlerinden, eski Kültür Bakanı, yazar Prof. Dr. Talat Halman '2000'ti Yıllarda Dünyada ve Türldye'de Kültüref Yakla- şımlar' temasım işleyecek. Kültür Politikalan Sempoz- yumu, 17.00-18.00 saatleri arasında gerçekleşecek olan kapanış oturumu ve oneriler bölümü ile sona erecek. Konferans bugün Ankara'da 'Atatürkçülük ve Modern Türkiye' üzerine Kültür Servisi -Cumhuriyetin 75. yıldönümü ne- deniyle Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakül- tesi tarafindan düzenlenen 'Atatürkçülük veModern Türkiye' konulu uluslararası konferans bugün baş- lıyor. Ankara Üniversitesi ATAUM Konferans Sa- lonu Cebeci Kampusu'nda saat 09.30'da yapılacak açılış töreniyle başlayacak törende açılış konuşma- lannı Prof Dr. Celal Göle, Rauf R. Denktaş, Süley- man Demirel yapacak. Saat 11.20'de başlayacak 'Kemalizmin Temel Özelükleri' konulu ortak otu- rumun başkanlığını Yekta Güngör Özden yaparken konuşmacı olarak Dr. Vladimir I. Danilov. Prof. Dr. Özer Ozankaya, Prof. Dr. Sina Akşin katılacak. Saat 14.00 ; te Prof. Dr. Anıl Çeçen başkanlığın- da 1. Salon'da yapılacak birinci oturuma, Prof. Ro- bertoGonzalezGomez, Prof. Dr. LJambroFQo,Na- dezda Zimova, Dr. Mohamed Nureddin, Orhan Ko- toğlu, Prof. Dr. AtflaEralp'ın başkanlığmdaki ikin- ci oturuma ise Prof. Dr. Bülent Daver, Dursun Aül- gan. Eric Zürcher, Dr. Kamel Abu Jaber, Prof. Dr. Hasan Köni katılacak. 2. Salon'da gerçekleştirile- cek Birinci Oturum'a Prof. Dr. Yuluğ Tekin Kurat oturum başkanı olarak katılırken Prof. Carter Fînd- ley, Prof. Anna Masala, Edouard Sablier, Prof. Dr. NunetuDahHanz, Yrd. Doç. Dr. MustafaTürkeşde konuşmacı olarak katılıyor. Prof. Dr. Uygur Koca- başoğlu'nun başkanlığını yaptığı ikinci oturuma Prof. Dr. tbrahim Tatarh. Prof Dr Baskm Oran, Gazmend Shpuza, Prof. Dr. Ljfljana CoBc ve Mus- tafaMehmet katılıyor. 3. Salon'da düzenlenecek birinci oturuma Prof. Dr. Nahit Töre başkanlık ederken Prof. Eugenio Espir Chahuan Chahuan, Dr. Alesander deGroot, David Kushner, Erik CornelL, Nazh Kaner konuş- •nacı olarak katılıyor. Prof. Dr. Eugen Bucher, Dr. \ü Kazancıgil, Prof. Dr. Raşit kaya, Prof. Dr. Al- Daslan Işıkh. Prof. Dr. CemEroğul'un katıldığı ikin- ;i oturuma ise Prof. Dr. Can Hamamcı başkanlık ;diyor. Oturumlar aynı hızıyla yann da devam ede- :ek. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık'tan cumhuriyetin 75. yılı etkinlikleri Belgeler eşliğinde cumhuriyetKültürSenisi-Yapı Kredi Kültür Sa- nat Yayıncılık, cumhuriyetin 75. yılı ne- deniyle, hazırlıklan birkaç yıldır süren, çoğu ilk kez gün ışığına çıkacak bel- geler eşliğinde hazırlanmış, sergilerden yayınlara, CD 'lere bir dizi etkinliği iz- leyicilere sunuyor. Yapı Kredi Kültür Merkezi'nde 19 Aralık'a kadar sürecek olan, danış- manlığını Zafer Toprak, mimari tasa- nmını Ahmet Ozgüner. grafık tasan- mını ise Yetkin Basanr'ın yaptığı 'Bir Yurttaş Yaratmak '(Muasır Medeniy- yet tçin Seferberlik Bilgileri) başlıklı sergi, ulus devlet oluşum sürecinde bi- rey olarak yurttaşı ya da eski kullanım biçimiyle vatandaş kimliğini ele ahyor ve konuklannı erken dönem cumhuri- yete misafır ediyor. Cumhuriyetin 75. yılı dolayısıyla hazırlanan belgelerden oluşan, yeni cumhuriyetin yapılanması ve yeni yurt- taş inşasını tek partili dönemin ışığı alnnda ve ulus devlet oluşum sürecin- de incelediği sergi, fotoğraflann yanı sıra, yurttaş kimliğini açıklayıcı kıya- fetleri, eğitim araç gereçleri, sağlık Cemal ToUu'nun yapıö. malzemeleri, iletişim araçlan ev eşya- lan gibi çeşitli bilgi ve malzemeleri içeriyor. Sergide. döneme damgasım vuran üç devlet adamı, Atatürk, Ismet Inönü ve Celal Bayar ile ilk ışadamla- nndan Vehbi Koç'un kişisel eşyalan- nın da sergılendıgi ilgınç köşeler de yer alıyor. Bir bölümü İstanbul Resim Heykel MüzesL bir bölümü de Yapı Kredi Ko- leksiyonundan derlenerek oluşturulan 'Savaş ve Bartş' (Kurtuluş Savaşuıdan Cumhuriyetin Dk YıUarina) başlıklı sergi ise resim sanatımızdaki cumhu- riyet dönemi birikimini toplu halde göstermekten çok, bu birikimin 1920'li yıllardan biraz daha sonrasına uzanan gelişim grafiğindeki sanatsal heyeca- nı. yurt ve insan sev gisini, bu heyecan ve sevgjnin kaynağındaki oluşumu göz- ler önüne sermeyi amaçlıyor. Namık İsmail den Zeld Faik'e, Me- lekCdal'den ŞerefAkdik e, RefikEpik- man'dan Cemal Tollu'ya, Ali Çele- bi'den Nejad DevTİm'e cumhuriyet dönemi birçok sanatçının yaşadıklan toplumu gözleyen, çağdaş toplumun dö- nüşümleri ve degişik boyutlannı güç- lü sanat anlayışlanyla yansıtmaya ça- lışan 35 civannda yapıtın yer aldığı sergi, cumhuriyetin ilk on yıllannı iz- leyiciye sunuyor. Sergilenen yapıtlar, sanatsallık, top- lumsallık bilincinin. kültürel bilinçle örtüşebildiği sürece ve insan gerçek- liği, yapıtlarm ana hammaddesi olarak benımsendıği oranda, iletilmek iste- nen mesajm amacına ulaştığı gözlem- lenebilir. Bir diğer sergi ise Selahartin Giz'in objektifinden Cumhuriyet İnsanlan Fotoğraf Sergisi başhğını taşıyor. Cum- hunyetin ilk yıllannı, yeni cumhuriye- ti ve yeni Türk insanını fotoğraflayan Selahattin Giz' in fotoğraflanndan olu- şan sergi, dönemin gündelik yaşamı ve toplumsal hayatından kesitler içe- riyor. 'Genç BirCumhuriyetten İnsan 'Bir Yurttaş Yaratmak' başhkh sergiden. Manzaralan' sergisi; 5 Kasım-4 Ara- hk'ta tzmir Yapı Kredi Sanat Galeri- si'nde, 11 Arahk-90cak'taAdanaKe- malSaorSanatGalerisi'nde, 25 Ocak- 19 Şubat'ta BahkesirYapıKrediSanat Galerisi'nde, 25 Şubat-19 Mart'ta Bur- sa Tayyare Kültür Merkezi'nde, 6 Ni- san-30 Nisan'da Mersin Güzel Sanat- larFakühesinde. 4 Mayıs-29 Mayış ta- rihlerinde ise Esidsehir Anadolu Cni- versitesi'nde izleyicilere sunulacak. Cumhuriyetin 75. yılı dolayısıyla 1500 sayfalık, zengin görsel malzeme içeren, üç ciltlik almanak okuyucula- ra sunuluyor. Almanakta 1923'ten 1998e her yıl tek tek ele ahnıyor, önemli sosyal, kültürel ve siyasal olay- lar, günlük gazetelerin taranmasıyla ve inceleme yazılanyla okuyucuya su- nuluyor. Almanak; FerozAhmad, Ha- san ErseL Ahmet Kuyaş, Ahmet Ok- tay ve MeteTunçay'dan oluşan bir ya- yın kurulu tarafindan, geniş bir araş- tırma ekibıyle hazırlandı. Ahmet Oktay'ın hazırladığı 'Yet- mişbeş Yılın tçinden' başhklı kitapta ise 1884 doğumlu Yahya Kemal'den 1952 doğumlu Enis Batur'a kadar 22 edebiyatçının, cumhuriyetin çeşitli yön- lerine, çeşitli zamanlarda yönelttüde- ri bakışlara yer veriyor. Atatürk'ün, bazısı daha önce yayunlanmamış ya- zışmalan, notlan, Meclis konuşmala- n, Atatürk'e yollanan mektuplar, tarih- sel bağlam içinde, el yazüanyla ve çev- rimyazımla 'Atatürk' adlı kitapta su- nuluyor okurlara.İsmet Inönü'nün 1923-1973 yıllan arasında tuttuğu not defterleri ise 'İnönü Defteneri' kita- bında... Yapı Kredi Arşrvi'nde fotoğraflar- dan hazırlanmış 'Cumhuriyet'in Fo- toğrafian' kitabı da günlük yaşamdan ilginç kesitler sunuyor. Cogito'nun son sayısı da cumhuriyet kavramına ve Türkiye Cumhuriyeti'ne aynlmış. Tür- kiye'nin ve cumhuriyetin yarattığı ye- ni Türk insanının dinlediği ezgiler ise, 'Yurttan Sesfer, Yeni Türkiye'nin Ez- gOeri' CD'si ile dinleyicilere sunuluyor. ODAK NOKTASI AHMET CEMAL 'Kitle ve İktidar' ya da Çevirinin Çevirisinden Ancak Bu Kadar... Çeviri edebiyatında "ikinci dilden çevin" bir so- run olarak hep tartışılmıştır. İkinci dilden çeviri ile söylenmek istenilen, bir metnin yazıldığı özgün dilden değil, fakat daha önce yapılmış bir çeviri- sinden bir başka dile yeniden çevrilmesidir. Böyle bir durumda çevirinin çevirisinden söz et- mekteyiz. örneğin Almancadan Ingilizceye çevri- len bir metnin, bu Ingilizce çeviriden dilimize ak- tanlması gibi. Bu, hangi amaçla olursa olsun, ilke olarak -ve özellikle edebiyat metinleri bağlamında- onaylan- mayan bir yoldur. Çünkü Almancadan Ingilizcenin düşünce sistemine aktanlan söylemlerin, "Ingiliz- cenin vatandaşlığtna geçmiş "olarak Türkçeye ge- tirilmesi, Türk okurunun özgün metnin yazan ile kar- şılaşması olanağını geniş ölçüde ortadan kaldırır. Hele metnin özgün dili, örneğin Almanca gibi, artık Türkiye'de az bilinen, çevirmeni pek bulun- mayan diller arasında değilse, çevirinin çevirisine başvurmanın hiçbir özrü yoktur. Bu durum, çok dikkatli bir kavram ve terim ça- lışmasını, dolayısıyla da özgün dildeki metnin hep hesaba katılmasını gerektiren edebiyat dışı metin- ler, örneğin incelemeler için de geçerlidir. Ünlü yazar Elias Canetti'nin başyapıtlarından "Kitle ve İktidar" kısa süre önce Ayrıntı Yayınlan tarafindan yayımlandı. Aslı Almanca olan bu çok önemli inceleme dilimize özgün dilinden değil, fa- kat Ingilizceden ve Gülşat Aygen tarafindan çev- rilmiş. Cumhuriyet Kitap dergisinin 15 Ekim tarih- li sayısında, bu eseri yayına hazırtayanlardan En- der Ateşman tarafindan kaleme alman uzun ta- nıtma yazısında, "Kitle ve lktidar"\r\ dilimize neden Ingilizceden çevrildiği açıklanmamış. Bu durum- da, Hacettepe Üniversitesi Alman Dili ve Edebi- yatı bölümünde yardımcı doçent olduğu belirtilen Ender Ateşman'ın, metni Almancasından sıkı bir denetimden geçirdiği ve Ingilizceden yapılan çe- viriyi onayladığı sonucuna vararak, rahat etmemiz gerekiyor. Ancak böyle bir rahatlığı duyabilmemiz, ne ya- zık ki olanaksız. Çünkü "Kitle ve İktidar" metnin anlamını bozup çarpıtan çok ağır çeviri yanlışla- rıyla dolu. örnek vermeye, Ender Ateşman'ın Cumhuriyet Kitap'taki yazısında yer alan bir alın- tıyla başlayalım. Kitabın Sonsöz'ünden yapılan alıntı şöyle: "ölüm tehdidi iktidar madalyonunun diğer yûzüdür. Bu madalyonlar üst üste dizilerek muazzam birikimler elde edilebilir." Bu alıntının Almancadan doğru çevirisi ise şöyle: "Bir tehdit olarak ölüm, iktidann kullandığı bozuk paradır. Bu- rada bozuk paralan üst üste koymak ve çok bü- yük sermayeler toplamak, kolaydır..." Karşılaştır- manın takdiri, okura ait. Ama iş, bu kadarla da kalmıyor. Çünkü kitabı "ya- yına hazıriayan"\n kendi alıntısında kullandığı çe- viri» "Kitle ve İktidar"daki metinden farkk "Kitle ve lktidar"\n Ingilizceden yapılma çevirisinde aynı alıntı, karşımıza şöyle çıkıyor: "Bu ölüm tehdidi ik- tidann köşe taşıdır ve burada taş taş üstüne ko- yup büyük bir refah kütlesi oluşturmak çok kolay- dır. " Yukanda Almancadan yaptığımız çeviri kar- şısında bu çevirinin saçmalığı ortadadır. Ancak gerçekten meraka değer olan nokta -aslında ken- di çevirisi de yanlış olan Almanca uzmanı birinin, "yayına hazıriayan" olarak, bu saçma sapan çe- virinin sorumluluğunu nasıl üstlendiğidir! Şimdi de Cumhuriyet Kitap'ta, Nuran Özyer imzasıyla çıkan "Kitle Yıkıcı, İktidar Öldürücüdür" başlıklı yazıdaki şu alıntıya bakalım: "... Ancak, gerçekten yapılması gereken şey, hayatta kalanın kendisiyle uğraşmaktır; bunun için son derece doğal göründüğü zaman bile yaptıklannın altında yatanı görmeyi öğrenmemiz gerekir..." Burada sa- kın "Neyin altında ne kalmış" ya da "Doğalgörü- nen nedir?" gibi sorular sormaya kalkmayın, çün- kü metnin doğru çevirisinin şöyle olması gereki- yor: "Ancak, Hayatta Kalan ile baş edebilmek için, onunyapıp ettiklerini, bunlann en doğal gözüktü- ğü noktada derinliğinegörebilmekzorunludur." Yok- sa aradaki fark, yalnızca bir "aynntı"m\7 Bir de kitabın en başına dönelim. "Dokunulma Korkusu"diyeçevrilen, doğrusunun ise "Dokunul- ma Korkusunun Tersine Dönmesi" olması gere- ken başlık altındaki bölümden bir cümlecik: "İn- san uykuda, çok daha savunmasızken, bir doku- nuşla bile kolayca rahatsız edilebilir." Almancadan yapılan doğru çevirinin ise şöyle olması gereki- yor: "Insanın çok daha savunmasız olduğu uyku (hali) bile bu tür bir korku tarafindan çok kolay ra- hatsız edilebilir." Aynı bölüm, yayımlanan çeviride şu cümleyle bitiyor: "Rahatlama hissi, kitle yo- ğunluğunun en çok olduğu yerde en çarpıcıdır." Ama Almancadan yapılacak bir çeviri, biraz" iark- lı oluyor: "Kitle içerisindeyayılan ve bir başka bağ- lamda da sözü edilecek olan rahatlama, kitlenin en yoğunlaştığı noktada dikkati çekecek kadar büyüktür." Evet, "Kitle ve İktidar" ya da sorumsuzca yapıl- mış bir çevirinin çevirisinden burayasığdırabilece- ğimiz örnekler ancak bu kadar... email: ahmetcemal@superonline.com. BUGUN • AKSANAT'ta saat 12.30'da videodan Prokofıev 'L'amour Des Trois Oranges", saat 19.00'da Mehmet Yayınoğhı'nun katılımıyla 'Türk Gözüyle Girit' konulu söyleşili belgesel film gösterisi yer alıyor. • BORUSAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde 19 00- 21.00 saatleri arasında Ahmet Say'ın da katılımıyla 'Cumhuriyet Döneminde Çoksesli Müziğin Öncüleri" konulu söyleşi izlenebilir. • BEKSAV'da saat 18.30'da yönetmenliğini Scott Hicks'in yaptığı 'Shine' gösterilecek. • BELGESEL SÎNEMACILAR BİRLİĞt'nde yönetmenliğini Hikmet Yaşar Yenigün'ün yaptığı 'Sultanahmet' adlı belgesel fılm, saat 13.00'ten saat 19.00'a kadar her saat başı gösterilecek. ÜÇ KUSAK CUMHURİYET SERGİSİ ETKİNLİKLERİ BUGUN • Tarihi Darphane Binalan'nda sürdürülen etkinlikler çerçevesinde saat 11.00'de sazlann öyküsü ve belgesel, saat 15.00'te yine sazlann öyküsü konulu etkinlik, saat 18.00'de ise sinema gösterimi yer alıyor.