Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 OCAK1998 SALI EKONOMI/PARA RAPORU BORSA VERİLERİ Endeksler Bileşik Endeks Mali Endeks Sanayi Endeks Hizmetler End. tecau 3451 4522 2660 3593 i.sms 3627 4771 2772 3728 Değişim (%) 5.10 5.51 4.21 3.76 Ittm 3711 4879 2838 3777 Değişim (%) 2.32 2.26 2.42 1.31 işlem Hacmi 94.955.850.235.200 BORSA (1. SEANS) socwi9ss Hisse Soıeıti Ünceki En E< kapanış tipıi yğksek Kapam; 11,M 1,HL nm m, İ8 •" IU» f&JN U.M İil I .B!_ iM 1 ra.ta: :z» 063Şet>HmSaro 95.İ ii4 S7B»BtouSar. f«00 1İM 11.751 «,«ı <ÎI 1.M 1(75 1 İ 2 5 Î - 6 7 5 : •» 1S 1111 .,_ i13Gmi4__ •""Gu-esSrjjta ı.w ISŞlGııMI İ f 18 (W 41 ii nm d.ı T.ll T.S u.rsı ISÜ ^ • i c * ._ .„ ı.oı «.m ıısı :••!• t» WJC Î131S •5.07Û.0H 15.OSÛ0O0 15.H.0OC 15.D5CİB; »,H 2551 1.M II 18BT isrim Ç.W X» 03 •,İ2S " 3-J.000 102: :aCi:<4£GÛC 3 389 13 '88 »n (M »a un iiS*S» ffl :m LI7IM 1T t.M I7.M.M I * HSİ1S | 1S.M İ.311JI 1ttÜt nS Uiffi 1 9 1 P r a ı S û : 1 3 2 P J 9 iM !.« 1K* ı n•4.75] 1.195000 14.809 •— n.K W •"'•U.M E.'r= Î.3K ~ 3 X E.K- .171,» !J6 SİM L42S13 57 S M )J34 s.— TJStsTrtÜi 11,7» »1 i ı a iı;ia 11.5» n.m m 1.1E.M (S M9 » 1 I.] -750 14CS5S7 111 l'S !Î97J< !1S 'i 2IM 1,115 81 8$1 "a BORSA (2. SEANS) 5 ocw 1998 öncekı En En k auşfflı )âkseK Uparı; Isiemat on Uedı T trratı X' V 4Î7" 9C' U 2 1131 rsn , 01S .«jcaiöTeeâş 34.5L OistnrSîrtH.P T.30C BII K» Etat*SL__ m MtSıîTant TfaMsc 9 tatt MıkBO 0u BosssTc 5ar. M 5 & S aMm 52İqal«Mİ CKBu-OTÇ v atCr. 1K 15H r>m 2.15C !.«C0 &.M 1İ2K !M 15.500 2.346 1536 i »400 C000 4» 575953570.00C 59C0ÖJ 57C.D0O 2.869.1Î1 S79.993 71 A : • D e n t o » , 77 0 ö t o 51» 6X 085 • ; 5 0 : i<ıs gg •a 11.H 1 1 5 G . 1 1 6 G W * Y I > V " î ' İ c t e F a c r t a a r İJÖBT* ' " kairirare •3 nıers laikMmif * M 13! T,fe6aıaaÇı 4C.00C1 132 J.E B n a s KJXU66.0O0.HG 133 U t e r l t e 24.500 5İO0 î 93,'JOC 2İS 143C 1,325 £.700 '203 0 00014.SK0OO 11.50CM I OM M» E.0C İ873.b00 7-OC 7375D0C 50ÇM 30C1 m$ ifWSı i«MS H50C' ISVIaîstm ıısr 1Büm E.JJ 8,300 150C • - 2 2 " : I3J3I m 1 •S alc 2253 1.(F1M: 3 S V 35c,XC 9 M İ'IİE m n«M s . ^ a fi !!3 12; 11131 '11B n,M 35» E4X 7,« 6,500 3.50! 6BO0 'OOC 4ffl J5C 7/00 1J4.DCC E,5X 63X 8900 ',«,000 :9« PrtTte» ifiK 7Z1 S.5O0 •1.51 E,İ-B.OO0 11S4 ıSr ı203 Sfttf Pâârare 3100 2M S t 'S500 203 Sfttf ââ 2M Satasar 3 0 0 'S.500 .ft" •MT his» !§"*•217TenahSı 21» Tasa' İ 5 facr*Rr.Kr. 3.50C *T0 2>3 T5KB 125C 2 3 0 " J * I 1 B I » » Û I I 1 1 . 7 5 C UTnıllnta i « 13 M £ 5 0 Ü5O0 2.432.0CO €ÎX17 4.700 i,tg.ooo « , » ; ...JS.GTO 12X 11.75C 2E,Sa.550 ı:,6ffi 1 5 1 21,3 1175 2.595.0ÛO sam S4E.E0Ü Borsa yıla rekorla başlarken, bono faizleri düşmeye devam ediyor Piyasalarda yüzler gülüyor Ekonomi Servisi - En son23 Ekim 1997tarihin- de rekor kıran tstanbu] Menkul Kıymetler Borsa- sı bu rekorunu kırmak için yeni yılı bekledi. Yeni yılın ilk gününde 260 puan yükselen borsa 3711 puandan günü ta- mamlarken eski rekorunu 168 puan aşmış oldu. Uz- manlar, hükümet ortakla- nnın hafta sonu, seçim ol- mayacağı ve özelkştirme- ye hız kazandırılacağı şeklindeki açıklamalannın borsayı şaha kaldıran en önernli etken olduğunu di- le getiriyorlar. Öte yandan bono ve tahvillere uygulanan sto- pajın yüzde 12'den yüzde 6'ya düşürüldüğünun açıkJanmasıyla bono faiz- lerinde yaşanan düşüş dün de sürdü. Faizler yaklaşık 4 puan gevşedi. 1997'ye rekorla başla- yan borsa, 1998'e de re- korla girdi. Hükümetin hafta sonu yaptığı açıkla- malann borsanın yükseli- şine neden olduğu belirti- lirken uzmanlar 1998'de seçim yok açıklamasının yabancı alımlannı da be- raberinde getirdiğini ifade ettiler. Dünün ilginç gelişmele- rinden birisi ise Türk Ha- va Yollan(THY) hissesin- de yaşandı. Başbakan Me- sut Ytlmaz'ın özelleştirile- cek kamu kurumlarının başında THY'yi sayması Bonoya stopaj desteği ; 78 Mart tarihlı bono ; 4 Hanran tanhlı bono ' llk seans kapınışı _ı ı ı 22 23 24 25 26 29 30 31 - Aralık LocakJ 24Aralık 2SAralık 26Arabk 29Ara)ık 30Aralık 31 Araltk 5Ocak uzun süredir hareketsiz olan hissenin gün içinde 2 kere tavan yapmasına ne- den oldu. Bir borsacı, se- çim yok açıklaması, enf- lasyonun beklenenden dü- şûk çıkması, repolara sto- paj gelmesi nedeniyle ca- zibesinin azalmasının, borsanın yükselmesinde paylan olduğunu söyledi. Bugün bir miktar satış ge- lebileceğini öne süren borsacı, "Dün tam bir bo- ğa piyasası hâkimdi. Alım- lar o kadar kuvvetiiydi ki kârrealizasyonlanbik za- yıf kaldL Büyük yaünmcı- lar uzun zamandır bu or- tamı bekliyor. Hemen düş- mesine izin vermeyecek- ferdir" dedi. Öte yandan bono ve tahvillerden kesilen sto- pajların yüzde \ 2'den yüz- de 6'ya indirilmesi faizde- ki düşüşü de hızlandırdı. En yoğun işlem gören bo- nolann faiz oranlannda 4 puanın üzerinde düşüş ya- şandı. Yıllık bileşik yüzde 123.79'lan gören 18 Mart tarihli bono dün yüzde 105.11 'den günü tamam- ladı. 4 Haziran 1998 tarih- li bono ise yüzde 103.25'den işlem gördü. Merkez rahaflattı Bir bankanın Hazine yöneticisi, bono faizlerin- deki düşüşü stopaj kesin- tisine bağlarken Merkez Bankası'nın repo faiz ora- nını yüzde 82'den yüzde 80'e çekmesinin de bono piyasasını rahatlattığını dile getirdi. Yönetici, bor- sada olduğu gibi bonolara da güçlü alım geldiğini di- le getirdi. Dolar yeni yılda doludizginEkonomi Servisi - Dolar yeni yıla hızlı giriş yaptı. ABD Dolan, yen karşısın- da son 5.5 yılın, mark kar- şısında ise 4 ayın en yük- sek seviyesine ulaştı. AFP'nin haberine göre, Asya borsalannda süren düşüş ve Avrupa Para Bir- liği'ne ilişkin sıkıntılar do- lann yükselişini kolaylaştı- nyor. Dolar-yen paritesi 133.14'e kadar yükselerek 1992'den bu yana en yük- sek seviyesine ulaştı. Uz- manlar, Almanya ve Ja- ponya'nın para birimlerini korumak için harekete ge- çebileceğine dikkat çeker- ken olası bir müdahaleye karşı hazırlıklı olunması gerektiğini belirtiyor. Asya para birimlerinden Tayland Bahtı, Malezya Rınggıt'ı ve Endonezya Rupı'sı da yeni yılın ilk gü- nüne )'üksek oranda düşüş- le girdi. Güney Kore ise mart ayı sonuna kadar 20 milyar dolan ticari olmak üzere 35 milyar dolarlık borçlanma planını yürürlü- ğe koymaya hazırlanıyor. 1MF Başkanı Michel Camdessus. fonun G. Ko- re'ye yönelik yardım pake- tinde genişletmeye gitmeyi planlamadığını belirtti. Aynca, Güney Kore'nin Korea First Bank ve Seul- Bank'ı gelecek ay içinde yabancı ve yerel yatınmcı- lara satacağı belirtiliyor. Tayland Finans Bakanı Tarrin Nimmanahaemin- da'nın da bu ay içinde ABD'ye giderek IMF yet- kilileri ile görüşeceği ifade ediliyor. Bakanın, Ulusla- rarası Para Fonu'ndan (IMF) 17.2 milyar dolarlık yardım paketi arayışında bulunacağı bildirildi. YATIRIM FONLARI 5OCAK Kaölma Günlük belgesi adı ATİFHFONLAR tş Bank. Hesse Fon 1$ BarK. Iştırak Fon 1$ Bank. Değşken Fon IntatankATfjcKama Intertsank A Tpi Oeğişkar tma Yaüm ATçi Ksına Intar Ya Hsse fon «HBalATvıOeğışlıenF. G w ı t ı A Tpi Karrna For GaramATpDeJışkenF EsDank A Tıpı De^şken VKY A Tipi Hese Fon YKY A Tıpı Karma Fon YKY A Tpi TefcSİI Se*. F. YKY A Tpi Ualı KurumJ. F. YKY A Tç, Meta* Sek. F YKYATç,Gıda-lç.S.F. Vakıf Hısse Fon Oışbank A Tpi Karma Fon 941977 072725 167975 21653 23475 13411 10973 804822 546880 340996 776352 24389 11908 10409 13030 10337 11153 004295 4740624 Dışbank A Tpi Oea^tm Fo 1270141 Yssar&^k A Tpi Değisksn 669924 İV.arsl^üOsJSfcr.Fon 2340M0 CU Sıgorta A Tpi (MŞşur. Ha* Fon-3 PamukbarK A Tpi DeÇişker Emlakbank Hese Senedı F. Emlakbank Dejışken F. Sümef Karma Fon Ege Fon-2 Ka»unma A Tpi Oegişkan F Oemır Fon-1 Tûrkbank H B M Sene* Fon AKBank A Tpi DeW«n Fc« Teteriı A Tpt Hisse Fon Ala A "çıı Karma Fon AS A Tp< Hsse Swedı F Koçbank A Tpi Değışken F Koçbar* Karma Fon Koçbank Hisse Fon Gtooa. A Tpi Değişken Fon Kûrtez A Tıpı Değışken KorfezYat-ATeıKarmaF TEB Değışken A TEB Karma A TEBYat. DeJışkenA Kemtank A T p Karma Fon AJtemaMF-1 Hak A Tpi Değışken Fonu Seker A Tpi Deûısken Oyakfor-1 EksaoBS A Tp, Değışken F. GediK A Tpi Karma Fon Kapîtal A Tıp Değışken F Toprak A Tpi Oegışken Tekfen Fon-1 NuroiFbn-1 AKaATp.DeğrşkenFonu Evgm Fon-1 Yatmm F*i. Değışken Fonu TacrierATİpıKarmaFon Iş Yal. Değsken Fon Osnıant- Karma Fon Halk Sıgorta Ûzel Fon EGS A Tpi Karma Fon ABNAJTTO Karma F, TAIB Yatmm Değışken A F. BTİPİFONLAB 256354 930069 11336 497825 60100 28537 180634 156942 661735 392158 56723 146605 474340 24353 658851 »74099 26413 476207 270305 10254 234794 48622 15311 102549 106063 129905 461% 68741 51886 49386 25527 36198 22900 24486 24915 26537 19199 31604 16603 16717 16513 11365 15879 11162 I5 Bank. ükit Fon 3355109 Iş Bank. Değı^u^ Fon tî Bank. Yabancı M.K. Fonu 547376 312954 tş Bank.Tahvil ve Bono Fon 1146453 ınterbarvk B Tıpı Değışken ınteroank B Tipı ükit Fon Iktısat B Tıpı Tahırf-Bonc 1 İSTANBUL 386528 315180 730586 Değ. 0.31 0.26 0.43 105 0.99 0.S4 0.40 0.32 1 18 073 0.14 002 0 49 -0.04 0.19 0.01 0.20 015 0.46 0.38 C.84 0.13 0-32 0.43 0.56 0.73 1.40 018 0.20 0.92 0.76 0.02 0.9Î •0.01 0.57 0 10 0.37 0^3 0.20 0.65 0.31 0.50 0.42 0.70 040 2.01 0.08 -0.12 0.33 2.06 0.13 '05 0.42 0.35 1.59 0.58 -0-02 1.06 0.83 057 0.50 041 0.41 -0.01 0-47 0.31 0.64 0.67 0.6O 0.66 1-23 1.21 0-71 1998 Katılma Günlük Değ. belgesi adı İ K ü s a t B T p , D e ğ ı ş k e n F G a r a n t i B T p i T a h r t F o n G a r a r t t B T p i L M F o n G a r a n t ı B T p i K a r m a F o n G a r a r * M . K . D e ğ ı ş M r F o n E s b a n k B T p i D e ğ ı ş k e n E s b a r * B T p i K a r m a F o n Y K B B T p L J o t F o n Y K B B T p i D e ğ ı ş J ı e n F o n Y K B B T p i T a n v * B o n o F o ı Y K B B T p ı Y a O M . K ı y m f Y K Y B T p , ü i a i F o n % 1963280 42354T5 1514989 924135 122376 2841748 811214 3473149 2997170 ı 1237931 1128182 20114 Y K Y B T p . T a h v * - B o n o F o n u 2 1 0 5 6 V a k ı t T a h v i l v e B o r t o F o n u V a k ı f D e ğ ı ş k e n F o n V a M Y a b a n a M e n k u l F o n . V a M U k j t F o n V a M B T p i K a r m a F o n O ş b a n k B T p i D e ğ i ş k e n F Y a ş a r b a n k B T p i D e ğ ı ş k e n Y a ş a r b a n k ü k i t F o n F n a n s B T p i T a h v ü - B o n o F n a n s B T p i D e ğ i ş k e n F o r F n a n s B T p i ü f c ı t F o r n , Z i r a a l F o n - l Z i r a a l F o n - 2 Z i r a a t B a ş a k F 2 i r a a t F o n - 4 H a k F o n - 1 H a » F o n - 2 P a m u k B T p i u k ı t F o n P a m u k B T p i D e ğ ı ş k e n F o ı 6405244 1276668 859295 569215 12841 3120758 583212 62382 1799271 1045388 1090067 2063574 1430771 1477113 1349681 1642677 923678 1249270 9S8476 E m t a k b a n k T a h v i t - B o n o F o r n j 1 5 7 5 5 8 8 E m t a t o a n k O e ğ ı ş k e n F o n E m l a k b a n k ü t a t F o n S û m e r D e Ş ı ş k e n F o n S u m e / U d t F o n S u m e r T a h v i l B o n o F o n u E g e F o n - 1 K a k x m a B T p i D e ğ ı ş k e n D e m r F o n - 2 T a n ş F o n - 1 T a n ş F o n - 2 516645 1639719 734826 14530 14301 778708 977255 597869 1006845 388993 T j r t b a n k T a h v i l v e B o n o F o 4 9 0 8 3 E t i t o n A k b a r * B T p i D e ğ ı ş k e n F A K s r * B T p i T a h v ı l - B o n o T e k s t ü B T p i ü k i t F o n T e k s t i l B T p D e ğ ı ş k e n F o n M a B T p ı T a h v H B o n o F ( s v ı ç r e S i g . B T a n v ü - B o n o K o ç e a n k B T p i D e ğ ı ş k e n F K o ç D a n k T a h v i l B o n o F o n K o r f e z B T w D e ğ ı ş k e n F o n K o r f e z Y a t B T p i D e ğ i j - F T E B D e ğ ı ş M n B 892S52 365543 172031 219162 168194 26605 10317 275649 28771 95461 11887 59689 K s n t b a n k T a h v i l - B o n o F o n u 1 8 2 6 9 A t t e m a t ı f F - 2 A H e r n a M F - 3 Ş e ı s r B T p ı D e ğ d ı e n F o n t c z a c t o a ş ı B T p i M ğ i ^ M e n E k s ^ e s B T p i D e û i ş k e n F S Y B D e ğ ı ş k e n F o n u G e d * B T p i T a f r v » - B o n o F E t a n c i t e r D e ğ ı ş k e n F o n K a p i t a l B T p i D e ğ ı ş k a i F . T o p r a k B T p ı D e ğ i ş k e n A l f a B T p i D e ğ ı ş k e n F o n u T a c r t » B T p D e ğ i ş k e n F O y a k b a n k F o n - 1 B a y ı > d r B T p ı D e 5 ı ş k e n F O s m a n l ı T a t ı v ü - B o n o F o n u E G S B T p i T a h v i B o r o F o ı A B N A m r o D e ğ i ş k e n F o n T A I B Y a t m m D e ğ i ş k a n B F ALTIN BORSASI Kapanış Fryatı V ons Toplam Iştem Sayısı Toplam Işlern Miktan TUGram 1.925.000 18 173 BOLGESEL PAZARLAR (1. SEANS) HtSStSHK* «itenCitı X4GortCTİŞI •7ll.iriFi.Bll. Oncekı HM l,m m54.000 1 « 4 * EM IMH 54.01 1]« SM U Ul 11.M 11ü 55,000 54.DO0 1ffi 1,115 5M M l 64677 31162 18235 102253 28721 59460 29161 43830 4S076 31444 20522 21462 17310 17510 18125 16396 13204 14012 11008 5OCAK Dolar 288.10 3 620 0.60 1.38 1.05 0.65 1.00 1 09 1.83 0.63 0.37 101 1 10 0.62 0.94 062 0.80 0.35 0.60 0.72 0.54 0.82 1.01 1.01 0.55 0.58 1.16 -2.32 1.10 1.21 0.47 0.5O 061 0.61 0.88 0.90 0.88 010 0.59 0.82 0.62 1.11 0.59 0.64 1.06 2.00 0.93 0.67 0.66 0.55 0.61 0.95 1.52 0.79 0.62 0.62 0.60 0.84 0-72 0.58 0.85 0.68 0.58 0.51 0.46 0.85 0.86 0.64 0.66 0 64 1 17 1.82 0.64 -2.60 -2.24 1.25 0.81 0.46 1998 SKNMM & mm vmm 4jxe 11.S1* wM.N 54.250 în m The New York Times 'Getirisi yüksek ikinci borsa' Ekonomi Servisi - The New York Times gazete- sinde yer alan bir habere göre Asya borsalan aylar- dır inişler ve çıkışlarla çal- kalanırken, tMKB, dolar bazında yüzde 247'lik geti- risiyle, dünyada Moskova Borsasf ndan sonra en iyi performansa sahip ikinci menkul kıymet borsası ol- du. Gazetenin haberinde, Türkiye'nin GSMH'sinin yüzde 30'una denk gelen 57 milyar dolarlık (yakla- şık 11.8 katrilyon lira) bir sermaye yapısına sahip olan Istanbul Menkul Kıy- metler Borsası'nın (İMKB) modern bir yöne- tim ve güncel teknolojiye sahip olduğu vurgulandı. BOLGESEL PAZARLAR (2. SEANS) •tUaCa* " ItaâıÇMt X3 SriB X6 htt#SOJt2 hcttj bvMq B.» 1I.M 13,000 54J100 1,1» GÖZALTIPAZARI KaeScnt K fciBa-PasamaÇa 005SOKSA hctkj 1Î.7SI H.79 k 390 1,715 1000 »mmki e» **ttsoo 54,000 7,200 i.a İHMUİ 12.7ü I M SC 1.775 0 jîksek HM 11* 13İ5C 540OO 7^200 M» K«Müi yiuriı 13JM 1IM 900 m0 Botimoj Uimnf H.M 1IJH 13 DOC 54 OOC' 72D0 I f l İCBJ ÜKİ.te kanam; U» HM 870 m 6MMM AdNK 1IÎ.» S * 12.732.'X1 22.00C sooc 1104» 1Î.000 Ryatı e« 1I.1TJ 12.B8E 54 OOC '200 1.1B 5,000 SÛCM1HB lüm «Hedi mm sı«1213500 1HJİ Fl)TJt 11.151 1Mİ 676 1,7» J MERKEZ BANKASI KURURI CİNSİ 1 ABD Dolan 1 Alman Markı 1 Avustratya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Fin MarKkası 1 Hollanda Ftorini 1 Ingiliz Steriini 1 Irlanda Lirası 11spanyol Pezetası 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Italyan Lirett 1 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Lüksemburg Frangı 1 Norveç Kronu 1 Portekiz Esküdosu 1 S. Arabistan Riyal 1 Avrupa Para Birimi DÖVİZ AUŞ 207,770 114,600 133,880 16,300 5,546 30,073 34,195 37,463 101,480 341,020 293,100 1,347 25,837 140,730 11,584 1,558 145,610 674,040 5,546 28,022 1,115 i 55,565 225,620 SAT1Ş 208,770 115,150 134,760 16.364 5,581 30,221 34,391 38,034 102,100 342,800 294,570 1,359 26,106 141,640 11,712 1,568 146,270 682,920 5,581 28,211 1,125 55,665 227,620 6OCAK1998 EFEKTİF AUŞ 207,520 114,310 132,210 16,259 5,532 29,962 34,110 37,324 101,230 340,170 290,900 1,340 25,741 140,380 11,526 1,519 142,000 657,320 5,408 27,918 1,101 54,870 SATIŞ 209,040 115,440 136,440 16,405 5,595 30,336 34,477 38,179 102,360 343,660 296,780 1,366 26,205 141,990 11,771 1,572 146,640 700,130 5,595 28,318 1,139 56,361 EKONOMtYE BAKIŞ TANER BERKSOY Ekonomideki Şablon Birkaç yıldır ekonomide ilginç bir var olma biçi- mini sürdürüyoruz. Adeta bıçak sırtında hareket eden ekonomiyi bir yana devirmeden, olası bir kri- ze düşürmeden yürütüyoruz. Hızla büyüyen eko- nomiyi dibe itmeden su üstünde tutabiliyoruz. Sanki ekonomiyi bir şablona oturtmuş gibiyiz. Zaman içinde ekonominin ve temel değişkenlerin boyırtları değişiyor. Ama dikkatle bakılınca ana ka- rakteriyle bir şablonun tekrar edildiği görülüyor. Arada esintiler, çalkantılar, heyecanlar ve korkular yaşansa da şablon ana çizgilerini muhafaza edi- yor. Ekonomiyi üzerine oturttuğumuz şablonun çer- çevesini üç fiziki oluşum belirliyor. Ekonominin te- mel dengesizliklerinden türeyen bu reel oluşumlar finans alanında ve piyasalarda bazı sonuçlar üreti- yor. Biz bu tür sonuçları yaşayıp gözlüyoruz. Bu nedenle de çoğu kez şablonu finansal terimler ve mali türbulanslarla tanımlamaya çalışıyoruz. Işin özünü kaçınyoruz. • • • Şablonun çerçevesini çizen ve son yıllarda sü- rekli tekrar eden üç fiziki özellik; talep çekişli hızlı büyüme, kamu kökenli kaynak açığı ve kısa vadeli dış kaynak girişi olarak tanımlanabilir. Ekonomi görece hızı büyüyor. Hızlı büyüme tek başına belirleyici bir özellik değil. Hızlı büyümemizi uyarıp sürükleyen etkenler ve büyümenin kaynak kullanımı, onu özellikli hale getiriyor. Iktisadi büyümeyi etkileyip hızlandırabilecek pek çok etken saymak mümkün. Üretimin fiziki koşul- ları açısından bakıldığında, istihdam genişlemesi, işgücünün nitelik ve veriminin yükselmesi, fiziki sermaye stokunun büyümesi, bu süreçte yeni tek- nolojilerin üretim alanına taşınması gibi reel değiş- kenlerin bu işlevi yerine getirdikleri söylenebilir. Bunlann ötesinde pek çok etkenin bileşkesinden oluşan, tanımlamak ve aynştırmakta güçlük çekti- ğimiz ve kısaca toplam verimlilik artışı dediğimiz bir etkenden daha söz etmek mümkün. Harcama- ları ve talebi şişirerek ekonomiyi canlandırma he- vesini de bu karmaşık etkenin içinde düşünmemiz gerekiyor. Son yıllardaki hızlı büyüme performansımıza bu gözlükle baktığımızda, büyümenin girdi kullanımın- daki fiziki genişleme ya da verim artışından çok tü- ketim harcamalarındaki genişlemenin sürüklediği talep fazlalarıyla uyarılıp hızlandırıldığı görülüyor. Büyüme sürecimizi özellikli kılan ve ekonomideki şablonun birinci öğesi haline getiren bu işte. • • • Şablonun birinci öğesi ikincisini de belirliyor. Hem çok tüketip hem de hızlı büyümeye hevesle- nince harcamalar kaynakların ötesine taşıyor, eko- nominin nefesi kesiliyor. Bu noktada devreye yatı- rım harcamalannı da sokmamız gerekiyor. Hızlı bü- yümeyi uyaran talep şişkinliği zaman içinde sürek- lilik kazanınca yatınmlan ve fiziki kapasite genişle- mesini de uyanyor. Yatırım hevesimizde ve yatırım oranımızda önemli bir gelişme yok. Hatta alışıimış canlılıktan bile söz etmek güç. Özel kesim yatırım- larındaki göreli canlılığa karşılık kamu yatınmlan neredeyse durmuş gibi. Bu nedenle yatırım perfpr- mânsımızın genelinde kaydadeğer bir kıpırdânrpa Ancak alışıimış yatırım düzeyinin üstüne, hızla- nan tüketim harcamaları eklenince, ekonominin büyümesini besleyecek iç kaynak boyutu, yani ta- sarruflar görece daralıyor. Harcamaların kaynakla- rın ötesine taşmasını, yani ekonominin nefesinin kesilmesini doğuran dengesizlik böyle oluşuyor. Ortaya çıkan kaynak açığı bizim açımızdan yeni bir olgu değil. Son yıllarda kaynak açığını özellikli hale getiren önemli bir alt oluşum var. Hızla genişleyen kamu açıkları özel kesim tasarruflarının gittikçe ar- tan bir bölümünün kamuya aktarılmasını zorunlu kılıyor ve ekonominin kaynak açığının temel belir- leyicisi oluyor. Tasarruflarının büyük kısmını kamu- ya aktaran özel kesim, yatınm finansmanında so- luksuz kalıyor. Ekonominin kaynak açığı dış dengesizlik üretip dış kaynak kullanımmı zorunlu hale getiriyor. Içeri- deki kaynakların fiziki yetersizliği ve dış kaynak kullanımı da bizim açımızdan yeni bir oluşum de- ğil. Ancak son yıllarda dış kaynak akışını da özel- likli hale getiren bir alt oluşum var. 1994 krizi son- rasında orta ve uzun vadeli dış kaynak temininde ortaya çıkan tıkanıklık, ekonominin dış kaynak ihti- yacını kısa vadeli, spekülatif nitelikli kaynak girişiy- le karşılamamızı zorunlu kılıyor. Bu özellik, hızlı bü- yümeyi kısa vadeli dış kaynakla fınanse etmek gibi üçüncü bir özellik katıyor şablona. • • • • - Son yıllarda ekonomi birbirini doğurup besleyen üç temel fiziki oluşum ile tanımlanabilecek bir şab- lona oturtulmuş gibi görünüyor. Iktidarlar değişse de bu şablon ana hatlanyla muhafaza ediliyor ve sürdürülüyor. Ekonominin bu çerçevede yönetil- mesi, söz konusu şablonun piyasalarda yarattığı fiyat sonuçlannın kabullenilmesi ve kısa vadede bu sonuçlara uyartı bir yolun izlenmesine bağlı kalıyor. Şablonu tekrar ederek öğreniyor ve uygulanma- sında adeta ustalaşıyoruz. Bu ustalık çelişkili bir durum yaratıyor. Dengeleri bozuk, fiyatları son derece oynak bir ekonomiyi bıçak sırtında tutup bir yana devirmeden zaman içinde taşımayı beceriyoruz. DÜNYA Altmın Onsu: BORSALARI 285.55 $ Dolar-Mark Paritesi: 1.8150 Dolar-Yen Paritesi: 133.44 Stertin-Dolar Paritesi: 1.6418 Ham Petrol(varil): 16.03$ ÇAPRAZ KURLAR 1 1.8130 1.5492 12.758 37.405 6.9082 6.0705 5.4890 2.0447 153.65 7.9970 1.4740 1782.50 133.17 1.4273 37.405 7.4002 185.57 3.7505 UuveyiD.: 1 Sterlin: 11rlanda L. 1ECU: 1SDR: 1SDR: ABD Dolan Uman Markı (vustralya Dolan kvusturya Şilini telçika Frangı lanımarka Kronu : ransız Frangı : in Markkası lOllanda Ftorini spanyol Pezetası sveç Kronu sviçre Frangı lalyan Liretı lapon Yeni [anada Dolan .üksemburg Frangı (otveç Kronu 'ortekız Esküdosu S. Arabistan Riyali 3.2712 ABD Dolan .6420 ABD Dolan .4110 ABD Dolan .0903 ABD Dolan .3386 ABD Dolan 279.460 TL. MERKEZ BANKASI Emisyon: 771 trilyon 369 milyar TL Interbank faizteri 60.00 Gecelik Repo: %79.97 7 Günlük Repo: %80.57 30 Günlük Repo: %82.66 SERBEST DÖVİZ CİNSİ AL1Ş SATIŞ ABODoiar Alman Markı isviçre Frangı Fransız Frangı Hollanda Ftorini Ingiliz Steriini S.Arab.Riyali Avusturya Şilini 100 ital. Ureti 208600209100 115000115400 141000141800 34250 34500 1016O0 102600 341500 343500 55250 56250 16300 16400 11650 11800 ALTIN CİNSİ AUŞ SATIŞ Cumhunyet 12650000 12850000 Reşat 13300000 14300000 24 ayar altın 1915000 1935000 22 ayar bilezik 1720000 1915000