Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 OCAK 1998 EKONOMI/PARA RAPORU BORSA VERİLERİ Endeksler Bıleşık Endeks Malı Endeks Sanayı Erdeks Hızmetler End Onctkl 3587 4610 2800 3890 1.SCMS 3258 4164 2573 3580 Değışım (°o) -9 17 -9 66 -815 -7 95 tStas 3200 4109 2506 3539 Değışım (%) 1 81 1 32 -2 60 -1 17 Işlem Hacmı 66 467 887 715 925 BORSA (1. SEANS) 12 OCAK ısas Oncskı En E» Hısse Senem lupani} du^ık yiikuk Islesı aj 0" foedı Rratı k A*t Fnart uSUZı, 3 D'O V.ffl 12 1'j GÖcfYear 1'5 GarVıt *3tOn 1' EoeFamalan ""J 5t 1'S Şruaıvj ' s 12c Sjes&iata $«egwff -4S 125 «asFüaıs 4 j ı"*m «MareOte PefaT • > * . 3asta p İ41 BORSA (2. SEANS) 12 OCAK 1998 Oncekı HısseSeneüı upams Er En dııştık yuksek Islem « ort Kapanış uedı Frçatı 8« s;a 8 Âitgnsrf YaörT a r a » » 3 ijSS i ! •i; îaHt>a>&ı 211 SİRf 3DT«aiT '2D 'i'JjusgK. ;* 1 ' ji l! ıiım ajklo „# iHTal ;1 ^ 11Ü 3 5-4 & The Chase, Osmanlı ve Citibank'ın elindeki hisseler 1 katrilyon lira Borsaya üç banka lıalvhıı TAR1KVILM\Z lstanbul Menkul Kıymet- ler Borsası'na \abancı \atı- rımcı egemen Aralık sonu verılenne gore The Chase Manhattan Bank. Osmanlı Bankası \e Cıtıbank"m (Ya- bancı) elır.dekı hısse senetle- nnın toplam değerı 1 katrıl- >on lırau aşıvor Soz konusu uç banka ağırlıklı olarak \a- bancı vatırımcıların tercıh ettığı kuruluşların başında gelnor A\nca \eTİı \e ya- bancı bankalar borsada aracı kurumların tahtını elınden aldı Portfb\lerındekı hısse senetlerının değenne gore ılk 50 aracı kurum tçınde 36 banka kokenlı aracı kurum bulunur- ken. banka kokenlı olma\an kurum sayiM sadece 14 Vabancılann egemenüği Takasbank \erılerınden derlenen bılgılere göre. IMKB'de hısse senet- lennın yansından fazlası yabancılann elınde bulunu\or 1997 yılı sonuna gore The Chase Manhattan Bank, Ci- tıbank Oabancı) ve Osmanlı Banka- sı nın elindeki hısse senetlerının top- Aslan payı yabancıların Kurum adı The Chase Manhattan Toplam değen (tnlyon TL) ^ 416.3 Osmanlı Bankası Cıtıbank (Yabancı) Iş Bankası Koç Menkul Degerler Garantı Menkul Değerier Yapı Kredı Yatırım Vakıf Yatırım Demır Yatırım 307.3,^ 305.0, 282.9 56.5 36.6 36.3 34.2 30.2 Eczacıbaşı Menkul Değerier 29.7 Iam degen l katnlyon 29 tnlyon lıra duzeyıne ulaştı Aynca ılk 10 kuru- mun ellerındekı hısse senetlerının toplam değerı l 5 katnlyon lırayı aşarken. ılk 50 kurumdakı portfby toplamı 2 katnlyon hraya yaklaşmış dummda Yabancı vatırımcıların pı- yasaya hâkım olması nedenıyle dış borsalarda yaşanan knzlerde tum ge- lışmekte olan pnasalardan çıkan ya- bancı yatırımcılar lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın da denn vara- lar almasına neden oluyor Ilk uç bankanın toplam hısse senedı ılk 50 kurumun yuz- de 53 44"unu oluşturuyor tlk lO"a gıren kurumlann 50 kuruma oranı ıse >uzde 7 9 75 Ilk uç kurumun ar- dından ıse yaklaşık 283 tnl- yon lıralık portfoyu ıle tş Bankası gelıyor İlklO'dabir aracı kurum Dıkkatı çeken bır başka nokta ıse. pıyasanın yaklaşık dörtte uçunu eiınde bulun- duran 10 kurum ıçınde sade- ce l tane banka kokenlı ol- mayan aracı kurumun bu- lunması Soz konusu aracı kurumun ılk 10 kurum ıçındekı port- fby değennın oranı ıse yuzde 2 Ilk 20 kurum ıçınde 4 tane banka kokenlı olmayan aracı kurum bulu- nurken. ılk 30 ıçınde ~" tane. 40 ıçınde 10 \e 50 ıçınde 14 aracı kurum mus,- tenlenne hızmet \enyor 14 aracı kurumun elindeki hısse senetlennın toplamı 156 3 tnlyon lı- rayı bulurken, 50 kurumun hısse se- nedı toplam değennın yuzde 12.3"unu oluşturuyor Emlakbank ve Vakıfbank • İştirakleri satılıyor Ekonomi Ser\isi - sonra yaptığı açıklama- Devlet Bakanı \e huku- da. Bakanlar Kuru- met sozcusu Ahat Andi- lu'nun, Vakıfbank \e can. Emlakbank"ın. Va- Emlakbank"ın ortak ıs,tı- kıfbank ıle bırlıkte ortak raklennın satışı konusu- olduğu ^takoy Marına. nun benımsendığını soy- Ataköy Otelcılık \e Ga- ledı Emlakbank'ın ıştı- lena'dakı ı^tıraklerının raklerı bulunan Atakoy özelleştmleceğını bıldır- Marına. Atakoy Otalcı- dı lık ve Galena'dakı ortak- Devlet Bakanı Andı- lık payı yuzde 15'ı bu- can. yaklaşık 1 saat 45 lurken tesıslenn toplam dakıka suren Bakanlar değerı 7-8 tnlyon lıra Kurulu toplantısından duzeyınde • Türkiye İş Bankası Danışman seçildi AıNKARA (AA) - Tur- lık humetı verecek fır- kıye Iş Bankası'ndakı manın seçımı ıçın çalış- kamu hısselerının satıl- malar tamamlandı Ihaie- masında danışmanlık de kısa Iısteye gıren fır- hızmetı ıçın açılan ıhale- malann sozlu sunumlan yı Salomon Brothers ka- sonucunda yapılan de- zandı Ozelleştırme 1da- ğerlendırmede. danış- resı Başkanlığı'ndan ya- man ve aracı firma ola- pılan açıklamaya goK Iş rak Solomon Brothers Bankasf ndakı yüzde seçıldı Fırmayla ımzala- 12 3 kamu payının özel- nacak sozleşme sonunda. leştırılmesı konusunda Iş Bankasf ndakı kamu danışmanlık \e uluslara- hısselerının satış çalış- rası halka arzlarda aracı- malanna başlanabılecek Uzmanlar, faizin yüzde 115-120 arasında olacağını tahmin ediyor Gözler Hazine ihalesine çevrîldi Ekonomi Servis» - Bono pıyasâiJİ^ugün y^ılacak Hazine îhalesını beklıyor 1998 >ılı başindan ıtıba- ren bono \e tahvılde sto- papn yuzde 12"den yuzde 6"ya duşurulmesme kar- şın repoya yüzde 6 stopaj konulmasıyla bırlıkte ya- şanan karmaşanın surme- sinın. ıhaleye olan talebı olumsuz etkıleyeceğı be- lırtılıyor Uzmanlar yarın yapılacak 6 aylık bono ıhalesinde yıllık bıleşık faızlenn yuzde 115-120 aralığında olacağını tah- mın ediyor Bono \e tahvıl pıyasa- sında gozler Hazine ihale- sine çevrıldı Bonoda sto- pajların duşurulmesı. re- poya ıse stopaı getınlme- sı. son bır haftadır banka- cıların kafasını kanştıran onemlı konuların başında gelıyordu Bankacılar \a- de rıskıne gırmemek ıçın repoya çe\ırdıklerı bono- ları yuzde Js btopaj getırı- _ Ten fepoila rfti yokşasto- ' pajsız olan repolarla mı fonlayacakları konusunda kararsız kaldılar Uzman- lar stopajlı repolarla fı- nanse etmelerı halınde muşterıye bu farkı da yansıtmak zorunda kala- caklannı. bu da faızlenn yukselmesine neden ola- cağını dıle getınyor Ancak ılk ıhale olması nedenıyle stopajı muşterı- ye yansıtmanın zor oldu- ğunu da behrten bankacı- lar. bankaların stopaıı kendılerının odemesı yo- luna da gıdebıleceklerını one suruyor Lzmanlar. bugunku ıhaleyle yaşanan karma- şanın kısmen çozuleceğı- nı bclırtırlerken bırçok bankanın. sıstemlerını stopaj değışıklığıne henuz hazırlayamadığı bılınıyor Sorunların tamamen ço- zulememesı nedenıvle va- Bono piyasası ihaleyi bekliyor j 2 Ocak 5 Ocak 6 Ocak 7 Ocak 8 Ocak 9 Ocak 12 Ocak rınkı ıhaleye katılımın az olabıleceğını belırten uz- manlar. Hazıne'nın 280 tnlyon lıra olarak belırle- dığı asgarı tutardan borç- lanmak zorunda kalabıle- ceğını dıle getmyorlar Ote vandan \erm a\an- tajı nedenıyle yoğun talep goren kısa vadelı bonola- rın faızı gun ıçınde bır mıktar gevşedı Ancak duşuşe ızın vermeyen ba- zı bankalar satışa geçerek duşen faızlerı yukarıya çekmeye çalıştılar GÖZALTIPAZARI Oncekı Hısse Senedı kaparns r S.' föariBBttraTOST* '1Î3Û 0& Doâussr T 6^sC LCCE^^B SBraîrt 820 mtmtqm 1İT5 l> $r*îi " rr iofl»*ıı duşük Î25C •6250 £0 ın1 Sugunku rnkssk 15250 3» 1* Bupmku kapams JSI '825C 91" m u Işlem Uedı 3350 1KM 0CM1998 Afort Fıyat 1*38 1&23 997 1» YATIRIM FONLARI 12 OCAK 1998 İSTANBUL ALTIN BORSAS TUGram Kapanış Fıyatı S, ons 1 Toplam Işlem Sayısı Toplam Işlem Mıktan BÖLGESELPAZARLAR Oncekı Bugunku Hısse Senedı kapamş duşuk 1 KIVtyMiCtp II• İM ~4 "A 1 >) * rreo j .P ' 'dtS'TOl :J'C IS 905 000 14 505 1 12 OCAK 1998 (1. SEANS) Bugunku Vûksek < .u. %» n1 '5Ü •V Sugunku ium«5 > 'j t » X. vjf 'JK 'K !» Dolar 280 00 5 400 12KU1M Işlem *g ort. Medı Fıyrt ti.H m •aeffi _ i SJJ: i î . 1 BÖLGESEL PAZARUR (2. SEANS) tkıcekı Hısse Sene* kapanı; »«saCK* HDH „ ~rı sCC MSatnlsl » « X: H*SaorS 750C tffipıLitFmtfK <W Bugunku duşuk mı S» m Bugunku HJksek HJ« j OJ sta " Ü 13-s i * Bogunku CM 'SK 1'5t İ3M "SX 11 12KM1H8 Islem Adedı 17IJH ."XC C C :COL 1<1f«l 44X0 •ssm Af ort Fıyab nm •f; 52 E ••5X isr MERKEZ BANKASI n 679'nvon 946mıl>arTL Intertank faızien 67-79 75 SunlukRepo %?8 85 TGunlukRepo %7828 35 Gunluk Repo %80 76 DÜNYA BORSALARI Altının Onsu 278 85 $ Dolar-Mark Pantesı 18147 Dolar Yen Pantesı 132 78 Sterlın-Dolar Parrtesı 16187 Ham Petrol(\arılt 14 84$ Katılma belgesı adı ATİPIFÜNUR Is6cn> h<stf3n IB ^ Gunluk Deg. % Baik Is Bank. De terbank b k A aı uken Fon ııpı Karm j»DS lnte"Tatınnı f Tıı InlBİat Hısse Fon tk'ıulAI» toskenF Garant! A 'ıpı Karma Fon baıantı A Tıpı De|ı;ken F "MSTp Hsse K »n <W A T [ Harına Fon VKT * T: Tekst I Sek F m A1E Ma l Hurjm 1 F (KYATıpMetalSek F WfA!ıpıGıdaltSF VaMHBşeFon ~ıa«ti A Tıpı Karma Fon .,jJBkHTii!! OUi5k«\Fo Katılma belgesı adı 'k <at3Tp Tahvı Bono l- <at8Tİ DelştsnF 6 M[: Tanvıf Fon jaraitıB'tıükıtFon jjraitı B * pı Kama Fon Garantı M H Dejşten Fon EsbannfiT'pıDepşker sbMk81ıpfa™fr r Gunluk Değ. % VakrflıkıtFon Vakıf B Tıpı Karaa Fon ıpı uegısMn HalkFon3 ? amukb3ik A Tıp [mİ3kbank Hısse HafkFm-1 HslkFon? Parmık B Tıpı ükıt Fon PamukBTıpıteıskenF mlakbanki ffllakbankDeSıskenFon mlakbantüHfon mer Defisken Fon Ege Fon t KaHuıma S Tıpı De{skn F p gısken Fon Tekst lATpıH'SseTon A!a ATıpı Karma Foo «a Uı»ı Hısse Senedı'' bara A Tıp Dejışken r ban* Kama Fon » ^ sst For blobal A lıp DejıSMd Fon TD ferrfcank Tahvıl Bono Fonu Utematıf F l Altemartrff 3 YîfıriT r r K şkcn Fonu Tacırlp A T pı Sarrna Fon "ej ke-r F B TIP( FOHLAR rt L M ' 1* DegısktnFoa nı ( F.l M< FOT rcFor • fof EKONOMÎYE BAKfr TANER BERKSOY Şablonun Tarihsel Kökenleri Son yıllarda bellı bır şablonun ekonomıde yerleşık hale getırıldığını duşunuyorum Kısa vadelı. spekulatıf nıtelıklı dış kaynak gırışı ıle ekonomık canlılığın ya da hızlı buyu- menın fınanse edılmeye çalışılması olarak tanımlıyorum bu şablonu Soz konusu şablon bırçok yonuyle yenı ve son yıllara ozgu bır ıktısadı yaklaşımı sımgelıyor kuşkusuz Ustelık butunuyle bıze has. kendı ıcadımız olan bır yaklaşım da değıl bu Dunya ekonomısmdekı donuşumlerın de katkısıyla pek çok ulkede bu tur anlayış ve yaklaşımların uygulamaya taşındığı bılınıyor Ancak çok partılı sıyası hayata geçışımızden bu yana ulkemızde benımsenen ıktısadı kalkınma tercıhlerı goz- den geçırıldığınde soz konusu şablonun temel yapı taşlarının bu tercıhlerden turedığını soylemek mumkun gıbı gorunuyor Başka bır deyışle çok yakın geçmışımıze donuk olarak tanımladığım şablonun ayrıntısında farklılaşmış olmakla bırlıkte yarım yuzyıllık kalkınma deneyımımızden bır kopmayı aynşmayı temsıl etmedığını, tersıne suregelen bır tercıhler demetının gun- cel koşulların yonunde yenıden tanımlanması olarak algılanabıleceğını duşunuyorum Bugun ışın bu yonune değıneceğım • • • Ekonomıyı yonetıp yonlendırmede benımsedığımız ve sureklılık kazanarak adeta gelenekselleşmış bazı ıktısadı tercıhlerımız var Buyume performansının tanımlanıp bıçımlendınimesınde bunu besleyecek ulusal kaynakların yaratılıp kullanılmasında ıktıdarların rengıne. soylemıne ve eylemıne bağlı olmaksızın bu tercıhler demetının surdurulduğu gozlenıyor Tercıhler dızısının başlangıç noktasına hızlı buyume ve ne pahasına olursa olsun ekonomıyı canlı tutma tercıhını koymamız gerekıyor Boylesıne genellık kazandığında soz konusu tercıh bır ıktısadı seçenek olmaktan çıkıyor Her donemde ve her konjonkturde egemen kılınmaya çalışılan bır sıyasal tercıh halıne gelıyor Turk sıyasetçısı ıktısadı durgunluğu sevmıyor Durgunluğun sıyasal fatura- sının dengesızlık ureten zorlanmış bır ıktısadı canlılığın bırıktıreceğı sıyasal faturadan buyuk olacağı korkusunu yaşıyor Ne pahasına olursa olsun buyume tercıhı bu sıyasal korkudan uruyor Kaynakları zoıiayıp ekonomıyı hızlı buyume kulvarında tutmak son tahlılde pek de sakıncalı bır tercıh olmaya- bılır Bunun gereklerı yenne getırıiıyorsa zorlanmanın bır sure ıçın doğuracağı kulfetler hızlı buyumenın uzun donemde getıreceğı nımetlerle dengelenebılır Dolayısıyla. bu sureçte hızlı buyume kalkınma tercıhı ıle uyarlı bır dızı tercıhın de benımsenmesı gerekıyor Iktısadı aklın ve hesabın gosterdığı yol bu Ancak bızde gelenekselleşmış olan tercıhler demetının ıçınde boyle bır ıktısadı hesap yok Hıç de olmamış Tersıne ıktısadı aklın aksı yonunde bır tercıh oluşmuş Turk sıyasetçısı hızlı buyume, kalkınmanın nımetlerının hemen tuketılmesını ıstıyor Bızım sıyasetçılerımız sıyası hesaplarını canlı bır ekono- mının tuketım taleplerının de anında karşılanması gıbı bır ıktısadı hesabın ustune ınşa ediyor Hızlı buyumenın nımetlerının bırıktırılmeyıp hemen tuketılmesı tercıhı buyumeye paralel hatta çoğu kez onun onunde koşan bır tuketım genışlemesını de temei sıyası tercıh halıne getırıyor Ustelık bu ıkısı genellıkle bır- bınnı uyarıp besleyecek şekılde yurutuluyor Ekonomık canlılık tuketım ıle surdurulurken canlı ekonomi de tuke- tımı ozendırıp tırmandırıyor Ancak bu kendını besleyen surdurulebılır bır sureç değıl Hıç de olmamış Hızlı buyume ve aynı hızda tuketme tercıhı ekonomıyı kaynak zafiyetıne surukluyor Tuketımın uretımın onunde koşması, tasarrufu yanı kaynak yaratılmasını yavaşlatıyor Oysa ıktısadı hesap hızlı buyumenın genışleyen ulusal tasarruflarla fjnanse edılmesı halınde buyürflenfn kendını besler, surdurulebılır bır surece donuşebflecegını soyluyor Yanm yuzyıllık kalkınma deneyımımız'bızde bu hesabın hıç tutmadığını gosterıyor. Sıyası hesabın ıktısadı hesap ıle bır turlu çakıştırılamamış olması, bızde kaynak zafıyetı yaratan bır hızlı buyume merakının temel sıyası tercıh halıne getırılmesı sonucunu doğ uruyor Kaynak yaratmayan bır sureçte hızlı buyumenın sureklı bır sıyasal tercıhe donuşturulmesı. sonuçta buyumenın dış kaynak kullanımına bağlı hale gelmesıne yol açıyor Buyume ve tuketım aynı kulvarda koştukları ıçın bu sureçte hızlı tuketım de dış kaynak gırışıne bağımlı bır surece donuşuyor Kisacası, buyumeyı besleyecek ulusal kaynak yaratılmasını boşlayan ama hızlı buyume hevesınden de vazgeçmeyen sıyasal tercıhler demetı, ekonomının dış kaynak bağımlısı bır performansa tutsak edılmesı sonucunu doğuruyor • • • Geçmış yıllarda kesıntısız olarak surdurulen ıktısadı kalkınma anlayışımız adeta bır şablon kımlığı kazanmış gıbı gorunuyor Rengı, meşrebı soylemı ne olursa olsun sıyasal ıktıdarlarımız bu şablona uygun sıyasal tercıhlerı hıç terk etmıyorlar Dış kaynak akışı surduğu muddetçe hızlı buyuyup anında tukettırıyoruz Akış durunca altust oluyoruz Dıkkat edersenız bu sıralarda uygulandığını duşunduğum ekonomi şablonu yarım yuzyıllık tarıhımıze damgasını vurmuş olan kalkınma buyume anlayışımızdan sadece bellı ayrıntılarda farklılaşıyor Ancak farklar sıstemın surdurulmesındekı rısklerı de arttırıyor Işın bu yonune de değıneceğım MERKEZ BANKASI KURLARI CİNSİ 1 ABD Dolan 1 Alman Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Fın Markkası 1 Hollanda Flonnı 1 Ingılız Stertını 1 Irlanda Lırası 1 Ispanyol Pezetası 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Kanada Doıan 1 Kuveyt Dınarı 1 Luksemburg Frangı 1 Norveç Kronu 1 Portekız Eskudosu 1 S Arabıstan Rıyalı 1 Avrupa Para Bınmı DOVİZ ALIŞ 210 630 115 980 134 680 16513 5 617 30 471 34 635 37 925 102 860 340 200 289 250 1 364 26 113 142 870 11 728 1 590 146 990 682 220 5 617 28 033 1 130 56 318 228 250 SATIŞ 211650 116540 135 560 16 578 5 653 30 621 34 834 38 503 103 490 341 980 290 700 1376 26 385 143 790 11857 1601 147 650 691210 5 653 28 222 1 140 56 420 230 280 13 OCAK 1998 EFEKTİF ALIŞ 210 380 115 690 133 000 16 472 5 603 30 358 34 548 37 785 102 600 339 350 287 080 1357 26 016 142 510 11 669 1 551 143 340 665 300 5 478 27 929 1 116 55 614 SATIŞ 211930 116 830 137 250 16619 5 667 30 737 34 921 38 649 103 750 342 830 292 880 1383 26 485 144150 11916 1605 148 020 708 630 5 667 28 329 1 154 57125 ÇAPRAZKURLAR ı 1 8161 15613 12 767 37 440 69119 6 0760 5 4970 2 0452 153 86 8 0216 1 4719 1785 00 132 23 14335 37 440 7 4995 185 65 3 7513 1 Kuveyt 0 1 Sterlın 11rlanda L 1ECU 1SDR 1SDR ABD Doları Alman Markı Avustralya Doları Avusturya Şılını Belçıka Frangı Danımarka Kronu Fransız Frangı Fın Markkası lollanda Flonnı spanyol Pezetası sveç Kronu svıçre Frangı talyan Lıretı Japon Yenı Kanada Doları Luksemburg Frangı Norveç Kronu Portekız Eskudosu S Arabıstan Rıyalı 3 2658 ABD Doiarı 1 6158 ABD Doları 1 3735 ABO Doları 1 0880 ABD Doları 1 3367 ABD Doları 282 910 TL SERBEST DÖVİZ CİNSİ ALIŞ ! ABD Doları Alman Markı •sv cre Frang Frarsız Frargı Hollanaa Florın nc 1 z Sterlını S Arab Rıyalı Avusturva Şılını 100ltal üretı 21T00 116600 143200 34-00 103000 3J1000 56000 16500 11800 ÎATIŞ 212100 '17000 "44000 35000 '03750 344000 5-000 16600 11900 ALTIN CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhjnyet 12550000012"5O0OO Reşat " 3150000 14150000 2J a>araitın 1895000 19-5000 22 a/ar o lez k ' 700C00 ' 900000