Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13OCAK1998SALI OLAYLAR VE GORUŞLER Teşekkür Borçluyuz SERKAN AKSUYEK tzmir O nu ılk kez panelde gör- müş ve dinlemıştım. 1993 yılının sonlanydı. Izmir'in aydınlık yüz- lü insanlan Ismet İnö- nü Kültür Merkezi'ne doluşmuş, ADD Izmrr Şubesi'nin düzen- lediğipanelin konuşmacılannı dinliyor- laıdı. Konuşmacılardan biri dikkatimi çe- kiyordu. Düşündüklerini öyle yalın bir dille ve anlaşıhr şekılde söylüyordu ki, birkaç dakika aralıklarla sözlennin al- kışlaria kesildiğinı anımsıyorum. Son- raki yıllarda üzenrruze bir karabasan gi- bi çöken şeriat boğuntusunda yaptığı konuşmalarla, din madrabazlannın yüz- lerindeki maskeleri düşürüyor, karşı- mızda kalakalan iğreti yüzleri daha ya- kından tanımamıza olanak sağlıyordu. Başkanı olduğu kurum, Tûrk demokra- sisinintemelyapılanndanbiriydi. 1961 Anayasası ıle kurulan Anayasa Mahke- mesv, hukuk kurallannı çıkarlanna uy- gun oldugu sürece tanıyan kasaba sıya- setçilerini dizgınliyor, 50'h yıllann hu- kuk tanımazlığuıın yaşanmasını engel- liyor, bağlayıcı kararlar alıyordu. Sığ düşünce sistemleriyle palazlanan şeriatçı kesimin tetikçi yayın organlan karşı saldınya başlamakta gecikmiyor- lardı kuşkusuz. Dın adına insanlann onurlannı ayaklar altına alan, her türlü kirlı yalanı arsızca söylemekten çekın- meyen, Sıvas cankınmım yaşatanlann savıınmanlığına soyunan bu gibilere de en güzel yanıtlan o verdi. O konuştuk- ça yalanlar ortaya döküldü, sis bulutla- n dağıldı. Sözün kısası, konuşması ge- rekenlerin sustuğu yerde birilerinin ko- nuşması gerekiyordu. O da çoğu kez 'görevi gereği istemese de' bu zor göre- ve soyundu. Her türlü saldınya karşı koymak pahasına... Sonraki yıllarda kendisi ile tanışma olanagım oldu. Hatta. Türkiye ikincıli- ğı elde ettiğirn bir yanşmada ödülümü almak için gjttiğim Ankara'da, randevum bile yokken beni kabul etme inceliği- ni, çalıştıgım basın kuruluşlannda tele- fonla da olsa hasta yatağından aydın- latıcı bilgiler vermesinı unutamam. Onun adı YektaGüngörOzden. Emek- li olduktan sonra da konuşacak, hep bır- likte konuşacağız. Bu ülkenin Atatürk- çüleri olarak kendisine 'en azından' bir teşekkür bonıçluyuz. Onu, Ankara'da. Anayasa Mahkemesf nin bulunduğu Çankaya'da, başkabir yüce görev de gÖT- mek istiyoruz. Ama her ne olursa olsun, kendisınden beklediğımiz çok şey var. Atatürk'ün akla, fenne, kültüre daya- h, kurduğu laik Türkiye Cumhuriye- ti'nin yurttaşlan olarak bizler, sizemin- nettanz. PENCERE BİR DEVRİMIN ONUNCU YILI Çelişkiler Yumağı İnsan... •. ,- . Voitaire 18'inci yüzyılda yaşamış bir Fransız aydınlanmacısı. Ne var ki adına bizim gazete- lerin güncel köşe yazılarında sık sık rastlıyoruz. Bir nedeni var bunun, Voitaire demiş ki: - Efendi, fikihehne katılmıyorum; ama fikir- lehni özgürce dile getirmeni sonuna değin sa- vunacağım. Güzel söylemişVoita- ire.. • 18'inciyüzyıl "Aydın- lanma Çağı"ü\r. O dö- nemde Avrupa aydınlık değildi; ama aydınlanı- yordu. Bu olgunun so- nuçları 19'uncu yüzyıl- da Osmanlı'yı da etki- leyecektir. Diderot, Voi- taire, Rousseau gibi Fransız yazariannın biz- de ağırlıklan büyüktür. Türkiye oldum olası 1789 Devrimi'nden esinlendi; 20'nci yüz- yılda buna 1917 Devri- mi eklendi, Rus yazar- lan da başımızın tacı ol- dular. Peki, bu büyük ya- zarlarTürklere nasıl ba- kıyoriardı?.. Ayrı bir soru bu?.. 18'inci yüzyılda Av- rupa'da krallar, prens- ler, dükler, senyörlerin borusu ötüyordu. Çoğu yazar ve sanatçı ya ki- lisenin kubbesi altına sığınmıştı yada saraya kapılanmıştı. Avrupa'da "ilericisoylular", sana- t ve edebiyatı "himaye" etmişlerdir. Voitaire de Fransa'da horianıp dış- lanınca, kısmetini daha uzaklarda aradı. Nerede?.. Evet, bizim için böyle söyleyenler tamamen haJclılar. Daha ne icatlar çıkaracağız... Bunu görmek için şöyle bir on yıl geriye bakmak yeterli: Önce Bankamatik... Ardından Türk bankacılığında (hatta bazıları dünya bankacılığmda da) ilk olan sayısız üriin, hizmet. (Yatıt'im Hesabı, Elektronik. Vergi Ödeme, Otomatik Ödeme...) Son olarak da İnteraktif Telefon ve Interaktif Bilgisayar... Her biri birer devrim niteliği taşıyan, ama ashnda on yıl önce başlamış ve hâlâ süren Elektronik Bankacılık devriminin kilometre taşları. Biz bu taşların yenilerini yerleştirmeye devam edeceğiz. Müşterilerimizin mutluluğu için çalışmaya, onlara daha önce örneğini görmedikleri bankacılık ürünleri sunmaya devam edeceğiz. Çünkü Türkiye'de İNTERAKTİF TELEFON İNTERAKTİF BİLGİSAYAR bir benzeri daha olmayan elektronik altyapımız bunun için çalışıyor. Çünkü bizim işimiz; İş Bankası'nın işi, geleceği tasarlamak. İNTERAKTİF Ü BANKACILIK TÜRKİYE İŞ BANKASI Voltaire11Ekim1770 tarihli mektubunda Rus- ya Çariçesi 2'nci Kate- rina'ya şöyle övgü dü- züyordu: "Dünyada yüce 2'nci Katerioa 'dan daha bür yüğü yoktur Yüce ma» jesteleri, TürkJeri öldü- rerekbana yeniden ha- yat veriyorsunuz. Siz Avrupa'nin öcünü al- dınız. Türkdilini ve onu konuşanları Avru- pa 'dan sürmekgerek... Insanlığın iki büyük baş belası var: Birincisi veba.. Ikincisi Türkler. * 'Hoşgörü'nün büyük yazarı Voitaire, Türkle- re karşı düşmanlıkta ne- den doruğa tırmanıyor? Inanılır gibi değil; ama okumayı sürdürelim; Voitaire yazıyor: "Hümanizm ilkem ol- masaydı, Türklerin hep- sinın kökünün kazındı- ğını görmek isterdim. Ya da öylesine uzakla- ra sürülmelidirler ki bir daha geri gelemesin- ler. Biz şu anda Türkle- ri yenmek için gerekli olan en iyi mevsimde, en sevimli zaman için- de bulunuyoruz. Bu barbarlarhâlâ bizesal- dırmıyoharmı!.. !• Ben en azından bir- kaç Tün\'ün öldürülme- sine katkıda bulunmak isterdim; bir Hıristiyan için bu elbette Tann ka- tında çok yüce biriştir. Gerçi bu benim hoş- görü ilkeme u/muyor; ama insanlar çelişkiler- le yuğrulmuşlardır." • Voitaire de çetişkinin kuyusuna düştüğünü ayrımsıyor; evet, insan- lar çelişkilerle yuğrul- muşlardır. Bir îopiantı- da "Amehkan demok- rasisi"nder\ hayranlık- la söz ediliyordu. Içı- mizden biri patladı: - Haydi canım sen de, zencileri insandan saymayan denokrasi mi olurmuş... Tutkular, çelişkiler, düşmanlıklar, önyargı- larla donanmış insanın olumsuz mirası sırtın- dan atması çok güç!.. Bir soruyla yauyı nok- talıyorum: KaCını ikinci sınıf sayan kafayla de- mokrasi olur rnu?..