Katalog

23EYLUL1997SAU CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER İıan Cumhurbaşkanı, Türkiye-ABD-lsrail ortak tatbikatının bölge için önemli tehdit olduğunu savundu Hateıtıi sert konuştuDış Haberler Servisi - Iran Cumhur- bajkanı Muhammcd Hatemi, Türkiye, Isnil \e ABD arasında kasım ayında Aldemz'de yapılması planlanan ortak askeri tatbikatı sert bır dille lanadı. tan-Irak savaşının 17. yıldönümü se- bebiyle düzenlenen törende konuşan Ha:emı "Yabancı filolann Basra Kör- fezfdeki varlıklan Oe ABD, Türkiye ve İsnil arasında yapılması planlanan or- tak askeri tatbikat, bölge güvenliği açı- sından önemli bir tehdit unsurudur" dedı. Sert bir üslupla konuştuğu gözlenen Hatemi "Tûm Müslüman veArap ülke- lerinin karşı çıkmalanna rağmen Türk hûkiinıeti ABD'nin baskılanna boyun eğ«fi" derken varlıgına inandıklan ya- bancı tehditlere engel olmak için güç- lü bir ordu kuracağına dair söz verdi. Başkent Tahran'datörenin düzenlen- • Iran'm ılımlı lideri, Akdeniz'deki ortak tatbikat ile ABD'nin Basra Körfezi'ndeki varlığının tehdit oluşturduğunu belirterek, bu nedenle ülkesinin güçlü bir ordusu olması geçektiğini söyledi. Muhammed Hatemi, "Düşmanın bölgenin istıkrannı bozmaya yönelik girişimleri ciddi bir tehdit unsuru" dedi. diği Özgürlük Meydanrnında binlerce kişilik bir kaiabalığa hitap eden Hate- mi "Düşmanın bölgenin istikrarmı boz- maya yönelik girişimleri ciddi bir tehdit unsuru. Bu tehdit var olduğu siirece biz de hazıriıklı olmaJıvız. İran dahiL öz- gürlük ve bağunsızhk taraftan ülkeler, dünyadaki yayılmacı güçlerin sürekli tehdkii amndadır. Bu da bizim sflahlı kuvverJerimizi güçlendirmemizi gerek- tiriyor" dedi. Hatemi, ülkesinin çatışmalardan ka- çındığını belırterek"Ancak İran, içişle- rine kanşılmasma da müsamaha etme- yecektir. Ulkemiz, silahlı kuvvetlerine dayanarak toprak bütünlüğü ve ege- menliğini korumaya haardır" diye ko- nuştu. Mayıs ayında yapılan seçimleri ka- zanarak cumhurbaşkanlığına seçilen Hatemi ıhmlı tavırlan ile tanınıyor. Ha- temi'nin konuşmasından sonra tran Or- du Birlikleri ve Devrim Muhafizlan ye- re serilmış olan Israil ve ABD bayrak- lannın üzerinden geçtiler. Törenin ya- pıldığı meydanda ABD karşıtı slogan- lann yazdı olduğu-gözlendı. Tahran yö- netimini teröre destek vermekle suçla- yan Washington, tran'a karşı ekonomik ambargo uygulamayı sürdûrûyor. Mısır tavır degiştirdi Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mö- barek'in danışmanı Usamael-Baz, Tür- kiye'nin, Israil ve ABD ile yapacağı or- tak tatbikat konusunda verdiği güven- cenin yetersiz olduğunu iddia ettı. El Baz, El Hayat gazetesine verdiği deme- cinde "Tatbikadarm hiç kimseye yöne- likotmadığını söylemek yetersizdir" de- di. El Baz, Cumhurbaşkanı Süleyman DemireJ'in 16 eylülde Kahire'ye yaptı- ğı bir günlük ziyaret sırasında Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mubarek ile gö- rûşmesinde"Tatbikatiar sadece insani ve kurtarma operasyonlarıyla sınırh olacakür ve hiçbir ülkeye yönelik değü- dir" şeklindekı sözlenne atıfta bulun- du. Hüsnü Mübarek, Demirel'in Mısır ziyaretinin somında düzenlenen ortak basın toplantısındaTürkiye fle Israil arasmdakiortak tatbikaün içeriğini na- sd değeriendirdigi" yolundaki bir soru- ya, başlangıçta bu tatbikatlara Arap dünyası olarak çok şüpheyle yaklaştık- lannı belirterek Cumhurbaşkanı Demi- rel'le ikili görüşmeler sırasında bu ko- nunun sonın olmaktan çıknğını belirt- mişti. Mübarek, Demirel'in açıklama- lanndan bu tatbikatın insani amaçlann dışına çıkmayacagıru anladıklannı kay- detmişti. Tahran'ın gelişen askeri kapasitesi korkutuyor Rusya'nın îran'a yardımı İsrail'in gözünü korkuttuDış Haberler Servisi - Rusya'nın Îran'a uzun menzilli füze üretmesin- de yardımcı olmasından rahatsız olan İsrail'in, Moskova'ya karşı bır yap- tınmda bulunmasmı sağlamak için ABD Kongresi'nde lobicilik faaliyet- lerine başlayacağı öne sürüldü. Israil'de yayımlanan Haaretz gaze- tesi, Israil istihbarat teşkilatlannın Iran'ın silah programına dahil olan 5- 6 Rus firmasının ismini belirledikle- rini yazdı ve 18 ay içinde Israil 'i vu- rabilecek güçte bir füze imal edilme- sınden endışe duyulduğunu bildirdi. Israil ıstihbaratının raporlanna göre Rus fırmalan uzun menzilli füzelere kimyasal ve bıyolojık başlık yerleş- tirilmesi konusunda da Îran'a yar- dımcı oluyorlar. Söz konusu raporlarda, Moskova yönetimıne ya da Rus firmalanna yaptınm uygulanması için Israil hü- kürnetinin ABD'deyoğun girişımler- de bulunması salık veriliyor. Haaretz gazetesinin ABD Kongre âycien tieyoğun görüşmeterde bulu- nan Isıail kaynaklanna dayanarak verdiği habenne göre Moskova'da bu hafta ABD Başkan Yardımcısı Al Go- re ile Rusya Başbakanı Viktor Çer- nomırdin arasında başlayan görüş- mede, Rusya'nın Îran'a füze üretimi yardımının ele ahnması bekleniyor. Gore'un Rusya'ya baskı yaparak • Netanyahu yönetiminin ABD'den, Tahran'ın tsrail'i vuracak uzun menzilli füze üretme çabalanna Rusya'nın verdiği desteği cezalandırmasını istediği öne sürüldü. Îran'a yardım etme fıkrinden vazge- Israilli'nin hafîf yaralandığı ve yara- çirmesi umuluyor. Gore'un Çerno- mırdin ile bu konudaki görüşmesin- den olumlu bir sonuç alınamaması halinde İsrail'in yeniden ABD Kong- resi'ndeki lobicilik girişimlerine baş- layacağı bildinldi. İsrail'in, Rusya'nın Îran'a yardım girişiminden duyduğu rahatsızlık o denli yoğun ki, bu hafta New York'ta başlayacak yıllık BM genel toplantı- sında da Israil, ABD ve Rus yetkili- ler arasında bu konunun gündeme ge- tırileceği behrtilıyor. BM toplantıla- n sırasında Israil Dışişlen Bakanı Da- vid Levi ile Rus meslektaşı Yevgeni Primakov'un bir araya gelecekleri bildirildi. İsrail'in Amman Büyükelçüiği'ne saldın Ürdün'ün başkerrti Amman'daki Israil Büyükelçiliği'ne dün sabah er- ken saatlerde silahlı saldın düzenlen- di. Saldında, büyükelçıliğin önünde ' bulunan iki Israıllı görevlinin yara- landığı bildirildi. Israil ordu radyosunun haberinde, Amman'daki büyükelçiliğe bir araç içerisinden ateş açıldığı, saldında iki lılann güvenlik görevlileri olduğu ifade edildi. Amman'daki Israil Bü- yükelçiği Sözcüsü ise bu kişilerin diplomat olduklannı bildirdi. Sözcü, yaralılann ismini açıklamazken ara- lannda büyükelçinin bulunmadığını belirtti. Ordu radyosu aynca İsrail'in, yaralılan ülkeye getırmek üzere Or- dün'e ambulans gönderdiğini açık- ladı. Dışişlen bakanlığından bir söz- cü de olayın araştınlmaya başlandı- ğmı bildirdi. Israil ile Ürdün arasın- da 1994 yılında banş anlaşması im- zalanmıştı. İsrail cami kapattı tsra.il askerleri, Batı Şeria'daki El Halil kenti yakınlannda bulunan Du- ra kasabasmdaki caminin giriş kapı- smı önceki gün gece mühürledı. Ca- mi duvanna-asıten ilandâ, Dura Ca- mii'nin 3 hafta'sûreyle kapatıldığı ifade ediliyor. Filistin kaynaİdan, ka- patılan caminin imamı Naif Ra- cub'un radikal Islamcı Hamas örgü- tü militanı olarak bilindiğini ve aynı zamanda Batı Şeria'daki Filistin gü- venlik yetkilisi Cibril Racub'un da kardeşi olduğunu belirttiler. İvtİ'ffl ' ^ u s v a s ^ a n ihracaüna hız verdL Silahın yanı sıra füze löllJU teknolojisi de saüyor. Ancak savunma sanayü çalışan- lan ücretierini alamamaktan şikâyetçL Moskova'da parlamento önünde toplanan işçi- ler DevletBaşkanı Yettsin ve hükümeteistifa, halka da genelgrev çağnsuıda bulunduİar. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Hatemi'nin Çıkışı İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin Tür- kiye'ye yaptığı sert uyan, Türkiye-lran ilişkılerinde yu- muşama umudunun ortaya çıktığı bir döneme rastla- dı. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, eyiül başlann- da Hatemi'ye Dışişlen Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ali Tuygan'la gönderdiği mesajda, Türkiye ile İran arasmdaki ilişkilerin iyi komşuluk ilkesı doğrultusun- da gelışmesini temenni ettiğini bildirmiş, Hatemi de mesaja olumlu yanıt vermişti. Hatemi göreve geldik- ten sonra yaptığı konuşmada da ılımlı bir ton kullan- mış, ABD'ye çatmaktan kaçınmışt. İran Cumhurbaşkanı dünkü konuşmasında ise Kör- fez'in güvenliğinin iki tehdit altında olduğunu söyledik- ten sonra bu tehditleri bölgedeki Amerikan birlikleri ve kasımda Akdeniz'de yapılacak Türk-lsrail-ABD ortak tatbikat olarak sıraladı. • • • "llımlı" olarak tanınan İran Cumhurbaşkanı'nın tu- tumunda üç hafta içinde meydana gelen yüzseksen derecelik değişikliğin sebebi ne olabilir? llk akla gelen Hatemi'nin tutumunun içeride muha- fazakâr çevreler tarafından fazla ılımlı bulunması ve Cumhurbaşkanı'nın sert bir açıklama yapmak zorun- da bırakılmasıdır. Dıni lıder Ali Hamaney, Meclis Baş- kanı Natk Nuri gibi sertlık yanlılarının Hatemi'ye çok sıcak bakmadıklanna ilişkin haberler çıkmıştı dış ba- sında. • • • Hatemi'nin çıkışında Iran'ın iç politikası ile ilgili ne gibi etkenlerin rol oynadığını bilemiyoruz. Ama bildiğimiz bir şey var. Türkiye, Israil ile asken işbirtiği anlaşması konusun- da fazla gürültü yapmış, askeri işbırliğine deyim ye- rindeyse gereksiz biçimde balıklama atlamıştır. Söz gelişi bu yı! şubatta Genelkurmay Başkanı Orgeneral ismail Hakkı Karadayi'nın Israil'i ziyaret etmesı, Arap ülkeleri ile Iran'da sert tepkilere yol açmıştı. Oysa Israil ile askeri işbiriiği daha sessiz, gösteriş- ten uzak ve mütevazı sınıriar içinde, yani daha diplo- matik biçimde gerçekleştirilebilirdi. Biliyoruz. Türkiye'nin aleyhinde faaliyetlerde bulunan Suriye ve îran'a mesaj gönderilmek istendi. Özellikle Yuna- nıstan'la askeri ışbırliğı anlaşması yapan ve PKK'yi kollamaya devam eden Suriye'ye gözdağı verilmesi amaçlandı. Ama Iran'la Suriye bu denli gürültü yapılmasa da ge- rekli mesajı alıriardı. Şimdi ise asken işbırlıği, bölge- deki tüm Arap ülkelerinin Türkiye aleyhine birieşme- sine yol açmış durumda. Nitekim'Mısır'ın başkenti Ka- hire'de önceki gün yapılan Arap Biriiği toplantısında Türkiye-lsrail askeri işbiriiği yine eleştirildi. TSK'nin, Refah Partisi içeride radikalleştikçe belki de Erbakan'ı zor durumda bırakmak ve gözden düşürmek için Israil'e yaklaşması istenmeyen sonuç- lar meydana getirmiş, bölgede Türkiye'ye karşı tep- kiyi arttırmıştır. Daha önce çok kez yazdık. Kasım ayında Türkiye, Israil ve ABD arasında yapılması ptentenan ortak tat- bikatta özellikle Netanyahu yönetiminin Filistinlileri ezdiği bir dönemde bölgede Türkiye'ye karşı tepkileri arttıracaktır. Bu tatbikatın süresiz ertelenmesinde büyük yarar vardır. Ama şimdi Hatemi'nin sert uyansından sonra Tür- kiye tatbikat erteleyebilir mi? O da ayn bir soru. HAYDİ CAM ŞİŞELER KUMBARAYA! •o u şsüz Tuketıcı Cam Şi$e Kurnbarasına altımz Bu çember geri dönüşüm, sonsuz hayat çemberi. Çemberi çevirmeniz herkesin yararına. Bazen kavanoz oluyor, bazen meyve suyu şişesi, bazen ilaç şişesi... Unutmayın, cam kumbaralarına attığınız şişeler, toplanıyor ve yeniden değerlendiriliyor. Sizin ilgi ve özeninizle cam sonsuza kadar yeniden yeniden kullanılıyor! lade ettinîz < Hammadde Isteme Testsf Satm aldınız TopSandı Cam Fabnkası Dolum Tesisi Ooiduruldu Yenı bır şişeye donuştu AM AMBALAJ Bilgi için : (0262) 653 80 36 ÇEVKO ŞİŞECAM ŞİŞECAM= TÜMldVE İf MNKASİ