Katalog

27 TEMMUZ 1997 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Dogu Kudüs'te geri adım • KIDÜS(AA)-İsraıl askeri radyosu, yeni bir Yahudi yerleşim bırimi yapmak içın Kudüs Belediyesi'nden gerekli izni alan ABD'lı Yahudi milyarder Irvıng Moskowitz'in, Ras EI- Amud'da ınşaata başlama karannı ertelediğinı bildirdi. Amerikalı milyarder, inşaatın başlaması halınde siyasi durumun çalışmalann durmasına yol açacağı endışesini taşıdığını ve bu nedenle erteleme karan aldığını açıkladı. Cezayir'de kan durmuyor • Dıs Haberier Servisi - Cezayir'de radikal tslamcı milıtanlar üç ayn saldında 47 köylüyü öldürdüler. Militanlar çarşambayı perşembeye bağlayan gece Si Zoubir köyünde 24 kişiyi, Douch köyünde ise 12 kişiyi boğazlayarak başlannı keserek ya da yakarak katlettiler. Sıdi Bufadel bölgesinde ise 9 kişı öldürüldü. Bu arada. köktendinci Silahlı tslami Grup'un (GIA) lideri Anter Zouabn'nin ölümü güvenlik yetkılilerince dogrulandı. KDII Kmepler'den Pol Pofa ceza • Dış Haberier Servisi - Kamboçya'da KJZII Kmerler'in eski lideri Pol Pot ve yandaşlannın örgûtün bölünmüş kanadı tarafından yakalanarak ömürboyu hapis cezasına çarptınldığı öne sürüldü. Örgütün aynca Kızıl Kmerler adını artık kullanmayacağı belirtildi. Gerilla radyosunun habennde, Pol Pot ve yandaşlannın Kızıl Kmerler'in bölünmüş kanadı tarafından tutuklandığı bildirildi. Fransa'da onman yangını • MARSİLYA(AA)- Frahsâ'nın güneyinde önceki gece çıkan ve geç saatlerde denetim altına alınan orman yangını sonucu 21 itfaiyeci yaralandı, binden fazla kişi bölgeden tahliye edildi. Yetkililer, ülkenin güneyindeki sahil kenti Marsilya'nın dış bölgelerini de tehdit eden yangın sonucunda, fundalık ve çam ağaçlanndan oluşan 1500hektanaşkın ormanlık alanın yandığını açıkladı. Dumandan zehirlenen 150 kişi hastaneye kaldınldı. Başkenti kuşatarak yoğun bombardıman başlatan muhalefet, şeriatçı örgütten kenti terk etmesini istedi Taleban Kâbil'de sıkıstı• Ahmed Şah Mesud komutasındaki muhalefet güçleri, banş görüşmelerine başlanabilmesi için Taleban'dan derhal Kâbil'i boşaltmasını istedi. Dış Haberier Servisi - Afganistan'ın başkenti Kâbil'i kuşatan muhalefet. jetler ve topçu ateşiyle kente nefes aldırmıyor. Taleban üzerindeki baskıyı hızla yoğunlaştıran muhalefet. şeriatçı örgüte bağlı güçlerden Kâbil'i terk etmelerini istedi. Afganistan'ın Kurtuluşu tçin Birleşik tslami Cephe (UIFSA) tarafından dün yayımlanan bildiride. ateşkes ve esir değiş tokuşu gibi konulann görüşülebilmesi için şeriatçı Taleban milislerinden Kâbil'i silahsızlandırmalan istendi. Kâbil'in, Taleban'a karşı mücadele \eren muhalefetın oluşturduğu koalisyon gûçlerinin füze menzili ıçine girdiği ve başkente yoğun topçu ateşi ve bombardıman gerçekleştinldiği bildirildi. Görgû tanıkJan, dün sabah kentın üstünden uçan jetlerin, Kâbil'in çeşitli bölgelerine roket fırlattığını kaydettiler. En az sekiz roketin de Kâbil havaalaruna isabet ettiği belirtildi. Taleban "dan yapılan açıklamada, saldınlarda ölen olmadığı ve havaalanının hava kuvvetlerinin uçuşlanna açık olduğu bildirildi. Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızıl Haç'a ait uçaklar halen Kâbil havaalanına inemiyor. Kair Kana geçiş noktasındaki Taleban milisleri gazetecileri, muhalefet güçleriyle çatışmalann sürdüğü cepheye sokmadıklan için cephedeki son durumla ilgili ıddialan bağımsız kaynaklarca doğrulatmak mümkün olmuyor. Eski hükümet güçlennin komutaru Ahmed Şah Mesud önderliğindeki muhalefet güçlennin Kâbil'i kuşatmalan üzerine kentteki yabancı yardım görevlilerinin büyük bölümü Pakistan sınınna gıden yoldan tahliye edilmişü. Mesud'a bağlı güçlerin Kabıl'e girmeyi denemeyeceklerini ifade eden Batılı gözlemciler, Mesud'un başkent çevresindeki kusatmayı yoğunlaştırarak Taleban'ı çekılmeye zorlayacağını tahmin ediyorlar. Gözlemciler Mesud'un karşı karşıya bulunduğu en önemli sorunun, başında bulunduğu koalisyon güçlerini oluşturan Özbek General Abdül Melik ve Şii lider Kenm Halili birlikJeri arasında yaşanan koordınasyon eksikliği olduğunu vurguluyorlar. Taleban karşıtı koalisyonun dışişleri bakanı Abdülrahim Gaffurzehi. şenatçı örgüte bağlı güçlerin başkent Kâbil'i boşaltmalan halinde derhal banş görüşmelerine başlayabileceklenni belirtti. Gaffurzehi, Isviçre'de yayımlanan Tribune de Geneve gazetesine verdiği demeçte. "Kenti boşaltirtarsa, derhal banş görüşmelerine başlamaya hazuız" dedi ve Taleban"ın bu yönde bir teklifi bundan önce reddettiğini belirtti. Yaklaşık on ay öii>. K^ijU'i ele geçiren Taleban milislerini zor günier bekliyor. 1 Karapara aklama merkezleril "öncelıkh' kara para aklama merkezlen fMart !S97j ABD • | Almanya Hollanda Hong Kong Ingıltere Isviçre Italya Kanada Kıbns Kolombiya Meksıka Panama Rusya Sıngapur Tayland Türkıye \ A / / / / / / / / / / X X / X X B / X / / / / • • — X X X X X X X c / X / X / / / / / X / / X / X X D / / / / / / / / / / X / X / X X A- Bankalardan kuşkulu ışlemlen bıkiırmesınt ısteyen (ya da buna mn veren) ülkeler B- So/uffurraya yarĞmcı cıan dığer hutajmetterie el konutan vartkian payiaşan hukûmetler. C- Bankalann uygulaoığı aklamaya karşı kuraltan uygulayan mah kurumlar D- Sorujturnıayı yürûten mûfetbşlere galı btlgılen veren mali kurumlann ya da personelm aüh soruşturmaya ujramadığı ûKeter ^ ^ ^ ^ Kaynak ABD Oşışten Bakanlığı tVkslararssı ^ ^ ^ ^ ^ The Economist 'e göre Türkiye kara para aklama merkezlerinden biri Para aklama savaşlanDış Haberier Servisi - Kolombiya'da 1989 yılında polis tarafından vurularak öl- dürülen bir uyuşturucu baronunun milyon- larca dolan toprağa gömdüğü ortaya çık- mıştı. O zamanlar kara parasını aklayacak bir yöntem bulamayan uyuşturucu baronu çözümü toprak altında bulmuştu. Oysa ar- tık zengin suç baronlan kazma küreğe sa- nlmak yerine elini cep telefonuna uzatı- yor. tngiltere'de yayımlanan The Economist dergisi son sayıstnda kara para aklama yön- temlerini inceleyen bir habere yer verdi. Haberde Türkiye de kara para aİdayan ül- keler arasında sayıldı. Zenginler Kulübü olarak da bilinen G-7 ülkeleri tarafından kara para aklanmasına karşı 1989 yılında kurulan Mali Eylem Görev Gücü (FATF) geçen yıl üyesi olan Türkiye'yı kara paray- la savaşmak için gereken yasalan çıkarma- dığı için açıkça kınadı. Dünyada dolaşımda olan ve çeşitli yön- temlerle yasallaştınlan kara paranın nere- deyse dörtte üçünü yasadışı uyuşturucu ti- caretinden elde edilen gelirler oluşturuyor. Mali yolsuzluklar, fuhuş ve diğersuçlardan elde edilen kara para yaklaşık 500 milyar • Çeşitli yatınmlarda kullanılan kara para ulusal ekonomilere zarar vermesinin yanı sıra uluslararası mali sistemin de istikrannı bozuyor. dolan bulurken bu paranın 400 milyondo- lannı uyuşturucudan elde edilen gelir oluş- turuyor. Büyük bir bölümü aklanan bu mil- yarlarca dolarlık kara para dünya ekonomi- sine giriyor. Çeşitli yatınmlarda kullanılan karaga- ra ulusal ekonomilere zarar vermesinin y a ^ nı sıra uluslararası mali sistemin de istiR^ rannı bozuyor. Suç baronlannın yasal pa- ralan arttıkça işledikleri suçlann boyutla- n da artıyor. Kirli para emlak fiyatlannda yapay iniş - çıkışlara. faiz ve döviz kuru oranlannda sürekli oynamalara neden olu- yor. Özellikle bankacılık kurallannın zayıf olduğu gelişmekte olan ekonomilerde fı- nans sistemini zehırliyor, kamuyonunu sis- teme karşı olan güvenini yıkıyor. Bu tehlikelerin bilincinde olan zengin ülkeler çeşitli yöntemlerle kara para aklan- masını önlemeye çalışıyorlar. Gelişmiş ül- kelerin çoğunda kara para aklama tek ba- şına bir suç olarak kabul ediliyor. Alman- ya ve Hong Kong kökeni belirsiz paralara el koyma yoluna gidiyor. Amerika ve In- giltere, banka statüsünde olmayan mali ku- rumlann kuşkulu paralan hükümete bil- dirmesini istiyor. Bazı ülkelerde özel eğitimli banka per- soneli kuşkulu hesaplan belirleyip hükü- mete bildiriyor. Kara paranın aştığı sınırlar arttıkça iz- lenmesı de güçleniyor. Bu taktiğe karşı 1989 yılında G-7 ülkeleri 26 üyesi olan FATF'ı kurdular. Örgüt üyesi ülkeler kara para aklanmasına karşı işbirliğine gidiyor- lar. Yalmzca bankalan denetim altına alarak para aklamayı önlemek mümkün görün- müyor. Pek çok kara paracı döviz bürola- nnı ve sigorta şirketlerini kullanıyor. Eski para aklama merkezlen kapılannı kapatır- ken yenileri açılıyor. Birkaç yıl önce bu alanda hiç adı geçmeyen Kıbns son za- manlarda Rus mafyasının para aklama merkezı haline geldi. BORÇLANMADA MALİYETİ DÜŞÜRMENİN YOLU: SWAP Devlet Bakanı Işın Çelebi açıkladı: f»/Q Dünyafiı işbirüği teklifle ÜlllLÜ Taner piyasan ayarıyla oynac Faiz yükselişi hangi şirketlere yârayacak? S 0 «»-« I M n < Ozelleştirmedegözlerdavalıkdosyalardaf " " B " ^ E K O N O M i K TREND•J.JM»—». Paranıza yön veren dergi HER PAZAR BAYİNIZDEN ALMAYI UNUTMAYINIZ YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER HAZIRLIK OKULU OKUTMAN ALEVACAKTIR 1997-1998 eğitim-öğretim yılında Ingilizce okutmanı olarak görev almak isteyen adaylann aşağıda belirtilen müracaat evrakmı şahsen veya faks ile hazırlık okuluna iletmeleri gerekmektedir. Müracaat Evrakı: 1. Diploma fotokopisi, 2. C.V 3. Dilekçe 4. 1 adet fotoğraf Adres: Yedipete Üniversitesi Acıbadem Kampusu îbrahimağa Mah. Köftüncü Sok. Acıbadem/İstanbul Tel: (0216) 327 64 70-71-72/126 Faks: (0216) 327 64 79 POLÎTÎKADA SORUNLAR ERGUN BALCI İstanbul'un Meydanları ve Tramvayları Deveye "boynun eğri" demışler, "Nerem doğ- ru ki" diye yanıt vermiş. Şimdi İstanbul'un meydanlarını ve tramvayları- nı eleştiren yazımı okuyunca belki aklınıza bu fık- ra gelecek. "Akla gelebilecek her türlü sorunla ce- belleşen Istanbul'da bula bula meydanlaria tram- vayları mı buldun?" diye düşüneceksiniz. Ama öteki sorunlar ( gecekondu, çöp dağları, göç, adaletsiz gelir dağılımı, trafik sıkışıklığı, çevre kirtenmesi) sık sık haber ve yorumlara konu oluyor. Kişinin gözünü, estetik zevkini ve tarih duygu- sunu rahatsız eden konulara ise, diğer sorunların çokluğundan değinme fırsatı pek bulunamıyor. Örneğin meydanlar. O kadar hayran olduğumuz, içeri alınmak için kapısını aşındırdığımız Avrupa'datarihi meydanlar gözbebeği gibi korunur. Bir taş, bir fidan bile dikilmez tarıhi meydana. Dört yüz, beş yüz, altı yüz yıl önce ne ise, günü- müzde de aynı şekilde muhafaza edilir tarihi mey- dan. Ya biz ne yapıyoruz? Sultanahmet Meydanı, Istanbul ve Türkiye'nin tartışmasız en güzel meydanı. Dünyanın da sayılı meydanları arasında. Yıllar önce büyüklerimiz (!) Sultanahmet Mey- danı'nı trafiğe kapayıp kurtarmaya karar verdiler. Meydanı trafiğe kapama fikrı yerinde ıdi. Ama tut- tular meydanın ortasına yaklaşık 1 metre yüksek- liğinde uyduruk, çirkin bir duvar diktiler. Güzelim meydanı böldüler. Oysa geçmişte, meydanda öy- le bir duvar hiç olmamış. Ne gam. Biz yaptık oldu. Sonra da meydana çeşitli hizmetler veren kulü- beler diktiler. Bunlann halka ve turistlere hizmet ettiğini kabul ediyoruz. Ama meydanın ortasına dikmek yerine, daha kenarlarda bir yere yapılamazlar mıydı? • • • İstanbul'un ilginç tarihi meydanlanndan biri de Eminönü Meydanı'dır. Ama Yeni Cami'nin tüm görkemiyle süslediği bu şirin meydanı ara ki bulasın. Önce ortasından tramvay (aslında tren) geçirdi- ler. Artından tramvay yolunun ıki tarafına ağaç dik- tiler. Böylece Eminönü Meydanı ortadan kaybol- du. Biz Türkler ilginç bir toplumuz vesselam. Yemyeşıl olması gereken Boğaziçi'ni, ağaçlan keserek beton yığınına dönüştürdük. Dokunulmaması ve gözler önüne serilmesi ge- reken tarihi Eminönü Meydanı'nı ise ağaçlandıra- rak herkesten sakladık. • • • Ve İstanbul'un tramvaylan. Görevimiz gereği, çok seyahat ettik. Ama hiçbir yerde insanlann tramvaya binmek için üç dört basamaklı platforma çıktıklannı görme- dik. Evet, Istanbul halkı, tramvaya(!) binmek için dört basamaklı platformlara tırmanıyor. Çünkü onlara tramvay diye yutturulan araçlar tramvay değil; şehirlerarası tren, ya da metro va- gonlan. Üstelik, bu kâbus gibi vagonlar, İstanbul'un ta- rihi kesiminden, camiler, saraylar, türbeler ve kili- selerte dolu Konstantinopolis'ten geçiriliyor. Isviçre'de, Italya'da, Isveç'te, Danımarka'da, ABD'de Sanfrancisco kentinde sevımlı, zarif, aynı zamanda yolcu alma kapasitesi büyük şipşirin tramvaylar vardır. Bu ülkelerin hiçbiri, kentlerinin or- tasından kaba saba tren vegonlarını tramvay niye- tine geçirmez. Ve bu uyduruk tramvaylara binil- mesi için üç dört basamaklı, çirkin, hantal plat- formlar kurmazlar. Tarihi İstanbul'un görüntüsünü berbat eden bu tramvaylar da(!) bıze Sayın Nurettin Sözen'in ar- mağanıdır. Dünyanın hiçbir uygar ülkesinde tarihi bir mey- dan ağaçlarla örtülerek gözlerden saklanmaz. Bir kentin tarihi kesiminden tramvay niyetine, kâbus gibi şehirlerarası tren geçirilmez. Ama bizde bunlar olur. Neden? Çünkü, biz bize benzeriz de ondan. The Economist'in Kıbns yorumu Ada'da Bizans diplomasisi Dış Haberier Servisi - "Kıbns'ta Bizans diploma- sisi" başlığı altında bir ma- kale yayımlayan The Eco- nomist dergisi, "Avrupah- lan, Kıbns Rum Kesi- mi'nin Avrupa Birliği'ne (AB) girmesine engel olma- ması için Türkiye'yi iknaya calısaklannı" bildirdi. The Economist dergisi, Başbakan Yardımcısı Bü- lent Ecevit'in KKTC'de yaptığı son açıklamayı gün- deme getirerek "Bu tür şa- hince görüşler üstün gelirse Kıbns sorununun çözümü açısuıdan gelecek karanlık gözüküyor" yorumunda bulundu. Dergi, ABD eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Holbrooke'un ya- kında "etkin ve militan bir şekildesorunu ele alacağını" bildirdi. Dergi, Ecevit'in "'daha banşçı" olduğunu savundu- gu Başbakan Mesut Yılmaz ve Dışişleri Bakanı İsmail Cem tarafından dengelen- diği iddiasındada bulundu. The Economist. Avrupa- lı diplomatlann şimdi Tür- kiye'yi ikna etmeye çalış- tıklannı, hatta AB Komis- yonu'nun Türkiye - AB gümrük birliğini iyileştir- meyi ve Türkiye'yi toplu- luğun gelecekteki üyelerini bir araya getirecek konfe- rans kapsamına dahil etme- yi öngören bir belge hazır- ladığını kaydetti. AB'nin tutumu "The Economist"in yo- rumu şöyle devam ediyor: "AB'nin resmi tutumuna göre Türklerie Rumlar an- laşamazlarsa, Rum kesimi tek başına AB've girebilir. Aslında bazı AB üyeleri, bu tutumdan pek hoşnut değiL Ne %ar ki Yunanistan Baş- bakanı Kostas Simitis, Gü- ney Kıbns AB"ve alınmaz- sa, Atina'nın Doğu AvTupa ülkelerinin AB'ye girmesini veto edeceğini ima ediyor." Dergi, ABD'nın, Kıbns konusunda bir anlaşmaya yardımcı olması için Türki- ye'yi ıkna etmeye çalıştığı- nı belırtıyor.