Katalog

4 HAZİRAN 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Bedelsize yeni düzenleme • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Maliye Bakanhğı, bedelsiz ıthalat kapsamında ek taşıt alım vergisinde yüzde 20'lik indirimden yararlanacaklara ilişkin yeni düzenlemeleryaptı. Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre bedelsiz ıthalat çerçevesinde ithal edilecek otomobillerden 1997 ve yukan modeller ile yurtiçinde özel ithalat ve özel döviz hesabı açtıranlann alacaklan 1997 vedahayukan model ithal ve yerli otomobiller için ek taşıt alım vergisi yüzde 20 oranında indirimli uygulanacak. Bağ-Kur ppim bopçlamna af • ANKARA (AA) - Bağ-Kur'lulann, tahukkuk etmiş olan prim borçlannın tamamı ile gecikme faizlerinin bir kısmını, l Haziran 1997 tarihinden ıtibaren 10 ay ıçinde eşıt taksitlerle ödemeleri halinde, gecikme zammı ile faizlerinin geriye kalan kısmının silineceği bildınldi Bağ-Kur Genel Müdür Vekili tsmail Özer, 31 Aralık 1996 tarihi itibariyle tahakkuk etmiş olan prim borçlannın tamamı ile bu borçlara kanunun yürürlüğe gırdiği Mayıs 1997ayıdahil olmak üzere hesaplanan gecikme zammı borçlannın yansının ilavesi suretıyle elde edilen borçlannı 1 Haziran 1997 tarihinden 31 Mart 1998tarihine kadar 10 ay ıçinde her ay eşit taksıtler halinde ödeyen Bağ-KurMulann gecikme zammı ve faizlerinin geriye kalan kısmının terkin edileceğını kaydetti. TZDK piyasadan çekiliyop • ANKARA (AA) - Türkıye Ziraı Donatım Kurumu (TZDK) Geneı Müdürü Canit Cicioğlu, kuruma ait taşınmaz ve gaynmenkulleri özel sektöre satarak "mümkün mertebe" küçülerek. piyasadan çekileceklerini söyledi. Cicioğlu TZDK'ye ait fabrika ve gaynmenkulleri satmak amacıyla ihalelere çıktıklannı belirterek, "'Küçülüyoruz, küçülûrken de varhklanmızı satıyoruz" dedi. Cicioğlu, 2 yıl içinde 10 bölge ve 50 şubeye ınmeyı hedeflediklerini bildirdi. Bektponik AB pazannı zorluyor • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)- Türkiye. elektrik ve elektroniİc ürünleri ihracatında AB pazannı zorlamaya başladı. Ihracat, 1 milyar 904 milyon dolara ulaşırken, dış satımın yüzde 53'ünün AB ülkelerine gerçekleştinldiğı öğrenildi. Elektnk ve elektronik ihracatında başı renkli televiyon çekıyor. Türkıye'nin ihracatında son yıllarda gösterdiği perfonnansla üst sıralara tırmanan ve 1996'da, 1995'e göre dış satışını yüzde 31.7 arttıran elektrik ve elektronıkçiler, toplam ihracann da yüzde 8.1 'ini ele geçirdiler. Egeli işadamı sıkmtılı • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)- Ege thracatçılar Birliği Başkanlar Kurulu Başkanı Hasan Çelebioğlu. 1997"de ihracatın bir türlü hükümet gündemine giremediğine dikkat çekerek, "Bu yıl ihracatta ciddi bir artış beklemiyoruz" dedi. Ege Bölgesi'nde ilk 4 aylık süreçte istenilen artış yaşama geçirilemedi. Nisanda geçen yıla göre hazır giyim ve konfeksiyonda yüzde 15, tekstil ve hammaddde yüzde 27. deri ihracatında yüzde 14, halı ihracatında yüzde 41. yaş meyve ve sebze ihracatında yüzde 15, hububat ve baİdiyat ihracatında yüzde 8, ağaç ürünleri ihracatında yüzde 11. kurumu meyva ihracatında yüzde 14 düşüş yaşanması ihracatçıyı ürküttü. Et Balık Kurumu tesislerinin özelleştirilmesiyle birlikte üretim durma noktasına geldi Kombinalarda 'özel kesim'• Özelleştirilen EBK'ye ait bazı kombinalarda, tazminat ödememek için her gün birkaç tavuk ve sığır kesilerek üretimin sürdüğü izlenimi verilmeye çalışıhyor. MUTLU DEMİRKAN Özelleştirildikten sonra üretim yapılmaması nede- niyle geri alınarak özel ida- reye devredilen Et ve Ba- lık Kurumu'nun (EBK) Ağ- n Kombinası'nda üretim eski düzeyine ulaşmasına karşm, hâlâ özel sektörün elinde bulunan Kars Kom- binası'nda ise üretim iyiden iyiye düştü. Özelleştirilerek 20 mil- yar liraya Çelikler Turizm ve tnşaat Sanayii'ne satılan Kars EBK Kombinası'nda da bazı günler kesimin 5 sığıra kadar düştüğü bildi- rildi. Özel sektörün elinde bulunduğu dönemde taz- minat ödememek amacıy- la günde 1 tavuk keserek üretime devam eden Ağn Et Kombinası'nın ise, il özel sağlığınız için GUVENİLİR Özelleştirilmesine büyiik tepki gösterilen EBK'de randıman giderek düşüyor. idaresinin eline geçtikten sonra üretimi günde 150 kesime çıkararak normal düzeyi yakaladığı öğrenil- di. Agn'daki EBK Kombi- nası, 25 milyar liraya RP Ağn İl Başkanı'na satıl- mış. 100 milyar lıralık ya- tınma ihtıyaç duyduğu ge- rekçesi ile tesisin ışletilme- mesi sonucu, il özel ıdare- since 64 milyar liraya geri alınmıştı. Öz-Gıda Iş Sendikası Erzurum Şube Başkanı Öz- kan Günsüz. Kars'taki kombinanm özelleştirilme- den önce bazı günler lstan- bul'a 7 TIR dolusu et sev- kıyatı yaptığmı, oysa bu- gün üretimin sırf tazminat ödememek için sürdürül- düğünü ifade etti. Sendika başkanı Günsüz, hayvan- cılığın, Doğu Anadolu'nun neredeyse tek ticaret alanı olduğunu vurgulayarak, ta- nm ve hayvancılık alanın- da özelleştirmenin yanlış olduğunu, bu alanlarda kontrolün devletin elinde kalması ve desteklenmesi gerektiğini belirttı. Gün- süz, bölgedeki diğer EBK kombinalannın da Tanm Bakanhğı'na devredilme- mesi durumunda gelecek günlerde Türkiye'nin et sı- kıntısı ile karşı karşıya ka- lacağına, bu durumda da ülkenin, 'ne derece sağ- lıklı olduğu belli olraa- yan' ithal ete mahkûm ola- cağına dikkat çekti. Genelde üretimin dur- ması ile sonuçlanan EBK'lerdeki özelleştirme- ler, bölgedeki besicilerin de çok zor duruma düşme- sine yol açıyor. Özel sek- töre satacaklan hayvanların karşılığını tam olarak ala- mayacaklannı ya da geç alacaklannı düşünen besi- cilerin, uzak da olsa böl- gedeki devlete ait diğer EBK'lere ulaşmaya çalış- tıklannı belirten Günsüz, bu durumun besicileri çok zor durumda bıraktığını ve bölgeden göçü arttıran et- kenlerden biri olduğunu ıfade etti. Özelleştirilen kombina- larda istihdamın büyük öl- çüde düştüğünü ve örgütlen- menin zorlaştığını belirten Günsüz, özelleştirilmesi- nin ardmdan geri alınan Ağ- n EBK Kombinası'nın bu konuya daiyibir ömek oluş- turduğunu belirtti. Özkan Günsüz, özel idarenin elin- deki Ağn Kombinası'nda bugün 100'den fazla kişi- nin çalışmasına ve çalışan- lann örgütlenme konusun- da olumlu ilerlemeler kay- detmelerine karşılık, Kars Kombınası'ndaki 35 çalı- şan için aynı durumun söz konusu olmadığını da söz- lerine eldedi. Ocak-Mayıs dönemi hazır m o giyim ihracatı (bin $) - ~ Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs 1996 521.218 434.866 547.349 498.811 397.531 1997 654.631 581.462 660.612 519.141 622.040 Değişim %26 %34 %21 %4 %56 Hazır gıyım ihracında patlama Ekonomi Servisi - Hazır giyim ihracatı mayıs ayında yüzde 56 artarak rekor kır- dı. 1997'nin ilk beş ayında hazır giyim ihracatmda yüz- de 28 oranında artış gerçek- leştiğini ifade eden Türkiye Giyim Sanayicileri Derneğı (TGSD) Başkanı Turan Sa- ngülle, makro ekonomik ve siyasi göstergelerin olum- suzluğuna rağmen ihracat- taki artışın nedenini, sektö- rün yeni koşullara uyum sağ- lamadaki esnekliğine bağla- dı. Tekstil ve hazır giyim ih- racatında 10 milyar dolarhk yılsonu hedefine ulaşılabi- leceğini kaydeden Sangül- le, "seçim atmosferine" gi- rilmesinden endişeli olduk- lannı vurguladı. Sektörün popülist politi- kalarla kaybedecek zamanı- nm olmadığını vurgulayan Sangülle, geçen yıl AB ül- keleri ithalatında Türkiye'nin önüne geçen Çin'in dışmda, bu yıl Doğu Avrupa ülkele- rinin ciddi bir rakip olarak or- taya çıktığını kaydetti. San- gülle. Avrupah yatınmcıla- nn ise yabancı sermayeye sağladığı olanaklar nedeniy- le Hindistan'a yöneldiğini söyledi. Erken seçün yerine alter- natif hükümet formülünü. öneren Sangülle, yaptıkla- n anket sonuçlannagöre. fir- malann yüzde 59.4'ünün iş- lerinin durumunu "orta" olarak nitelendirdiğini, yüz- de 83.2'sinin Türkiye'nin dünyadaki itibanmn giderek azaldığını düşündüğünü, yüzde 52.5'inin de uygula- nan politikalann işlerini olumsuz etkilediğini ifade ettiklerini bildirdi. Sangülle, Türk hazır gi- yim sanayiinin 1997 yılı ilk dört ay değerlendirmesiyle il- gili dün düzenlenen basın toplantısında siyasi liderle- rin yabancı marka giyim ter- cihleri konusunda "Demek ki çok paralan var. Ancak, Türk hazır giyim ürünleri Avrupa ülkelerindeki lüks mağazalarda satılıyor. Tür- kiye'de çok kaliteli ürünler olmasına rağmen yabancı markalara ilgi duyulması, özentiden başka bir şey de- ğil" diye konuştu. BIMCO Boğazlar konusunu uluslararası platforma taşıyacak Deniz güvenliği BM'deEkonomi Servisi - Türkiye'de 53. genel kurulu devam eden Bal- tık ve Uluslararası Denizcilik Kon- seyi'nin (BIMCO), Birleşmiş Mil- letler' in Boğazlar ve denizcilik ko- nusunda "Türkiye lehine" karar al- masında etkin rol oynayacağı belir- tildi. BIMCO Direktörler Kurulu üyesi ve Cerrahgil Denizcilik Şir- ketler Grubu Yönetim Kurulu Baş- kanı Eşref Cerrahoğiu, Boğaz- lar'dan geçişin kontrolü için gerekli radar sistemi ıhaiesinin üç v ıldır iptal edildiğini anımsatarak A\TU- pa'nın bunu beklediğini söyledi. Cerrahoğiu, BM Denizcilik Örgü- tü yöneticilerinin. Boğazlar soru- nunu görüşmek üzere "yetkili" bir muhatap bulamadığı için 9 aydır Türkiye'ye gelemediklerini söyledi. Dünya deniz ticaret filosunun yüzde 70'ine sahip olan armatör- lerin oluşturduğu BIMCO'nun 53. genel kurulu, Istanbul Svvissotel'de devam ediyor. Yaklaşık bin arma- töriin katıhmıyla önceki gün baş- Eşref Cerrahoğiu gerçekleşmeyen radar ihalesinin üzerinde durdu. layan genel kurul, bugün BIMCO Dönem Başkanlığf na. tek aday Is- veçli armatör Ronold Bergman'ın getirilmesiyle son bulacak. Genel kurulun gemi sahiplerinin sorunlannın tartışıldığı dünkü otu- rumundan sonra gazetecilerin so- rulannı yanıtlayan Cerrahoğiu, "BIMCO'nun, BM'de, Boğazlar konusunda Türkiye'nin lehine hareket ederek bu yönde karar alınmasını sağlayacağına inanıyo- rum" dedi. Hükümetin Boğazlar konusun- da son üç yıldır "çok büyük yan- lışlıklar" yaptığını söyleyen Cer- rahoğiu, genel kurulda da yabancı armatörlerin Boğazlar'daki güven- lik sorulanna muhatap olduklannı belirterek şöyle dedi: "Türkiye Boğazlar'da gerekli altyapıyı yap- madığı sürece uluslararası plat- formda sahaya yenik çıkacak. Oysa üç yıldır Boğazlar için açılan radar ihalesi iptal edilivor. Bu alt- yapı yapıldığı zaman, bugün Bo- ğazlar'dan geçen gemi sayısında bir artış olabilir, ama bizce bun- da hiçbir sakınca yoktur. Dün- yada artık gemiler denizden de- ğil, karadan idare edilivor. Bo- ğazlar'dan bir yılda geçen 49 bin geminin. ancak yüzde 41 'i yanı- na kılavuz pilot alıyor. Varın Ha- zar petrolünün geçişiyle bu oran yüzde 20'lere düşecek. Sonra ka- za olduğunda olan bize olacak. Çünkü bir de bu gemileri sigor- tasu geçiriyoruz." Radar projesinin 250 milyon do- lan bulabileceğini söyleyen Cer- rahoğlu, "Ancak uluslararası plat- formda bu parayı geri almamız gerektiğini savunacağız. Bugün- kü geçiş tarifelerimizi. arttıra- rak çok yüksek gelir elde edece- ğiz" diye konuştu. BENCE İZZETTİN ÖNDER Tamkarmaşa Türkiye'de ekonomik karmaşa ve çatışma üze- rinde yükselen siyasal bunalım, olası bir erken se- çimle sonuçlanacağa benziyor. 1997'nin ilk yarısını hayali parıltılarla geçiren Refah, yıldızların yere döküleceği ikinci yarıyı başkalarına devretmeye istekli görünüyor. Re- fah Partisi gerek strateji belirlemesi, gerekse ma- nevraları ile ortağına karşı daha üstün olduğunu kanıtladı. Zaten, galiba çekırgeler de sınıriı sayı- da zıplayabiliyor! Refah, olası bir erken seçimi ulusal seçim ye- rine, ulus içi kamplaşma ve hesaplaşma zemini olarak gösterirken, belki de kanlı-kansız hesap- larının ilk adımını atıyordur. ANAP'ı dahi sol ola- rak halka yansıtan Refah, bir kez daha, belki de, giderayak, insanlann kutsal duygulannı bugün uy- guladığı ve amaçladığı yoz sisteme peçe gibi germeye çalışmaktadır. • • • Öte yandan Refah'ın vurucu sözcülerinin in- cileri durmadan TV ekranlannı süslüyor. Ama işin garibi, bu inciler yeni degil. Şarabın eskisi mak- buldür, ama incinin eskisine dair böyle bir yargı- nın olduğunu ben doğrusu bilmiyorum. Peki, so- rumlular şimdiye dek nerede idi? Ne oldu da şim- di bu inciler serbest piyasada dolaşmaya başla- dı! • • • BirTV kanalında verildiği kadarı ile, kabineden istifa eden bir bakan, geçen gün bir toplantıda, kabineye girerken bugünleri öngöremediği için top- lumdan özürdiledi. Tirnsahların kol gezdiği böy- le bir bataklıkta bu da zarif bir davranış olarak gö- rülebilir de, o sayın bakan böyle bir başkan par- tisinde yer aldığı, partisinin böyle bir koalisyona giderken onay verdiği için de üzülmüyor mu? • • • Toplumda garip ittifaklar sürüyor. Sömüren ve sömürülenler, adeta kurt-kuzu misali yan yana gel- diler. (Bu noktada KESK'İ kutluyorum!) Bu ittifak, çekinmeden arasına scsyal demokratları da al- maya çalışıyor. Fevkalade iyi birsenaryo! Bu se- naryo, bugünkü Refah'ı büyüten ve besleyen ba- taklığı kurutmadan, işi sadece bir dincilik ve ge- ricilik kulvarında tutarak sermaye-içi çatışmada taraf olmayı ve taraftar toplamayı amaçlamakta- dır. Böyle bir senaryoda taraf olmak, eğergizli si- yasal ya da başka bir amaç güdülmüyorsa, bile bile giyotinin altında gitmek demektir. Böyle bir senaryoda taraf olmamak demek ise, hiçbir za- man Refah ve onun simgelediği çağdışı dincilik sömürüsüne alet olmak demek değildir. ••• Toplumun güçlü potansiyeli ve dinamikleri ar- tık saflarını belirlemelıdir. Aslında belirli-belirsiz oluşmaya yüz tutan ya da bir süre sonra, Türki- ye'nin önünde tek seçenek olarak açılacak olan kapıyı, aynı Bismarck ın yaptığı gibi, bugün Re- fah kapatmaya çalışmaktadır. ANAP'ı sol ilan eden Refah, sadece ANAP'ı laik görerek sol dü- şünceye saygısızlık etmekle kalmamakta, fakat ilerideki olasılığın çıkış yolunu da tıkamaya ça- lışmaktadır. Tüm sağ ve hatta Meclis'teki parti- lerin ekmek tahtası, yoksulluk ve cehalet üzerin- de yükselttikleri haik yığınlarıdır! •*• Işte, italya, ingiltere, Fransa ve diğer kıpırda- nışlar. Tüm bu gelişme ve kıpırdanışlar, solun yu- muşadığı ya da ehlileştiği biçimde safça görüş- lerle geçiştirilemez. Yeryüzünde her şey değişi- me tabidir. Evrim kuralının dışına hiç kimse çıka- maz. İngiltere ve Fransa'daki gelişmeler, ne bo- yutta olursu olsun, canavartaşan sermaye karşı- sındaki insanlığın onur savaşının bir simgesidir. Insan haklan, sadece diğer insanlaryada siyasal- hukuksal yapı ve uygulamalaria çiğnenmemek- tedir. Günümüzde en büyük insan haklan ihlali biz- zat sermaye tarafından, görünmez bir biçimde ger- çekleştirilmektedir. Hitter'in Mussolini'nin görünür faşizmi ile savaşan insanlık, bugün de sermaye faşizmi ile savaşmaktadır. Bu savaş, belirli bir sersemleşme dönemini artık geride bırakmış ve yolunu bulmaya çalışmaktadır. Işte Erbakan'ın zekâsı da burada parlıyor. ANAP sol parti! Sol veya sağ içerik olarak tar- tışılarak halka anlatılmalıdır. Bunları, dinsel ya da ahlaksal retoriklerle halka olumlu ya da olumsuz gibi göstermek etiksel bir davranış değildir. Kurtalan Son çimento fabrikası da satılıyor CUMHUR KILIÇÇIOĞLU SİİRT - Devletin elinde kalan son çimento fabrika- sı Kurtalan da satışa çıkanl- dı. Daha önce 2 kez özelleş- tirilmek istenen, ancak Uzan ailesinin bölgede tekel oluş- turacağı savlanna karşın iha- lesi iptal edilen Kurtalan Çi- mento, yeniden ilanlarla ken- dine müştere anyor. 28 mil- yon dolar minimum bedel- le satışa çıkanlan Kurtalan Çimento Fabrikası için son teklif verme süresi 30 hazi- ran olarak belirlendi. Kapalı zarf usulü ve ardın- dan pazarlık görüşmeleri ile yapılacak olan ihalede bu defayerel sanayicilerin ağır- lıklı olması bekleniyor. Siirt Ticaret ve Sanayi Odası yetkilileri, daha önce iki kez satışa çıkanlan, an- cak ihalesi iptal edilen Kur- talan Çimento'ya bu defa Istanbul'da çuval fabrikala- n bulunan Siirtli işadamı Suat Kayhan'm teklif ver- meye hazırlandığını belirti- yorlar. Teknolojisi yeni olan fabrikada, halen 600'e yakın işçi çalışıyor. İSDEMİR Taşıma îhalesine gözaltı AKIN BODUR İSKENDERUN - İS- DEMİR'in 1997-98 dö- nem ihtiyacı olan taşkö- mürü taşıma ihalesi "in- celemede." Cumhurbaş- kanlığı, Başbakanlık De- netleme Kurulu, TDÇİ Genel Müdürlüğü ve Ha- zıne Müsteşarlığı, ihale- de endüşük teklif verdi- ğini öne süren Ürgüp De- nizcilik Şirketi'nin itira- zı üzerine İSDEMİR yö- netiminden ihale ile ilgi- li bilgi istedi. İSDEMtR'in taşkömü- rü taşıma ihalesinin ya- bancılara verilmesi ile İSDEMİR'de kömür alımı sorun oldu. başlayan tartışmalar sü- rüyor. Ihalenin inceleme- ye alınması ve bilgi isten- mesi üzerine İSDEMİR Genel Müdür Vekili Ke- mal Yıldınm, Türk ar- matörlerin ihalede dışlan- madığmı. ihalenin yasal koşullar çerçev;esinde ABD. Kanada ve Avust- ralyalı firmalarda kaldı- ğını belirtti. Orgüp Denizcilik adlı şirketin ihale teklifinde 152 sayılı kanun dışına çıktığı İcaydedilen savun- mada, daha sonra söz ko- nusu firmanın yazılı baş- vuru yaparak yabancı fir- malardan yüzde 10 fazla- sma taşıma yapmayı ka- bul ettiği öne sürüldü. "Son başvuruda ihale şartnamesindeki iki maddenin değiştirilme- si koşulu ile yüzde 10 fazlasına taşıyacağını belirtti. Bu mümkün değil. Çünkü şartname çok önce hazırlandı ve teklif veren firmalar o koşulları kabui ettikle- rini bize bildiriler" dı- yen Yıldınm, ihalenin ya- salar çerçevesinde ger- çekleştirildiğini söyledi. Ürgüp Denizcilik fir- ması yetkilileri ise ihale- de yerlı ve yabancı fir- malar arasında aynm ya- pıldığını öne sürdüler. FIYAT DUYURUSU 2 Haziran 1997 tarihi iribariyle, Camel Filters'ın yeni stili piyasaya sunulmuştur Yeni ürünün fiyatı aşağıdaki gibidir. YENİ "üıun kutu" Deneme Fiyatı: 130.000n