Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 29 HAZİRAN 1997 PAZAR
OLAYLAR VE GORUŞLER
Çiller ve DYP Milletvekillerinin Görevi...
Prof. Dr. TUNCER GÜVENÇ
9 stıfa eden koalisyon hükümeti partiler kanunlannın var olduğu süre-
I
Türkive'vi ekonomik, sosyal \e ce Türkiye'ye çözüm getirmeyeceğini
siyasal bunalımlanndan sonrabir pek çok kez yazdık. Siz iki bın yılına
rejim bunalımına soktu ve artık kadar ıktidarda>ızderken. bugünkü so-
böyle bir koalısyonun yürüyeme- nucu görerek hükümetin istifa etmesi
yeceğı anlaşıldı. gerektiğini vazdık. ama iktidarhırsınız
rürkiye'yi ekonomik, sosyal \e
siyasal bunalımlanndan sonra bir
rejim bunalımına soktu ve artık
böyle bir koalısyonun yürüyeme-
_yeceğı anlaşıldı.
Hükümetin: Başbakan. Dışişleri.
İçışlen \e Savunmabakanlannın dabu-
lundugu MGK'nin oybirliği ile aldığı
kararlan uvgulayamadığı ve sadece
şeklen var olduğu. iktidann ise olma-
dığı görüldü.
Yasalann uygulanmadığı ya da uygu-
lanamadığı bir döneme girdik. Gerici-
lik dediğimiz irtica, o hale geldı ki tek-
ke v e zavıyelerin yasalara karşın tekrar
açıldığını. bu yerlerde yedinci yüzyıl
kıvafetleri ile dinden sapma ayinlen-
nin açıkça japıldıgını herkes gördü
Cumhuriyete. TİJMM'ye, rcjimin ku-
rucusuna > apılan hakaret \e küfürierin
yıllarca soruşturmasız. duruşmasız ve
cezasız kaklığı gözler önüne serildi. Bu
hale nasıl geldik ve bunlann y akın geç-
mışteki sorumlularının kimler olduğu
ayn bir sorun. fakat Sayın Çiller, sizın
döneminizde ve sizin katkılannızla bu
patlama oldu ve her şey gözler önüne
serildı. Dının siyasal ticaret ve ticari
meta durumuna açıktan gelmesi sizın
esennızdir. Her şey öyle bir hale geldı
ki. felaketin derecesini gösteren Ev-
ren'ın yıkım eseri olan YOK'ü bile sa-
vunmaya kalkan üniversite mensupla-
n çıktı.
Seçimlerin, mevcut seçim ve siyasal
ya da korkularınız buna engel oldu
Türkiye'yı ekonomik. sosyal ve siyasal
bunalımlara soktuktan sonra bir rejim
bunalımına sürükledıniz
Türkiye"de hırpalamadığınız bir ku-
ruluş ve makam kalmadı. Sızi elinızden
tutup politikaya sokan, mılletvekilı ve
bakan yapan. size parti başkanlığını bı-
rakan Sayın Demirel için iki gün ıçin-
de söylediklerinizi alt alta > azın ve ne
kadar tutarsız olduğunuzu sız de göre-
ceksıniz.
Bu arada, başanlannızdan söz edi-
yorsunuz. Ekonomik başanlar mi? Ba-
kanlık. başbakanlık, başbakan yardım-
cılığı dönemlennizdeki enflasyon oran-
lanna bakın, yatırımlara bakın. denk
bütçe dıye ilan ertiğıniz bütçedeki. da-
ha bütçenin pek çok kesimlen kullanı-
ma açılmadan ortaya çıkan birkaç ay-
lık açıklara bakın... Toplumsal başan
mı? Toplumdaki bunalımı görmüyor
musunuz? İşciler mı, köylüler mı. me-
murlar mı. emekliler mi. işsizler ordu-
su mu biraz huzur içınde? Politikanızın
sizin gibi bir avuç rantıyeve dönük ol-
duğunu göremiyor musunuz? Siyasal
başan mı? Ülkeyi ne hale getirdiğinizı
görmüyor musunuz? Bırakın ülkeyi si-
zin başkanlığınıza bırakılan Doğru Yol
Partisı'ni ne duruma getirdığınizi gör-
müyor musunuz? Dış politika başansı
mı? ABD'de. AB'de size güv enen ya da
sözlerinizi valanlamayan birpolıtikacı
vadadevlet adamı kaldı mı? Hepsi de.
Türkiye'nın. güvenılirliğı en az olan
politikacılar tarafından yönetildığini
söv lemiyorlar mı? Uluslararası toplan-
tılara Dışişlen Bakanı olarak katılma
cesaretıniz kaldı mı? Yarattığınız med-
va tröstleri de artık çoktandır karşınız-
da. bu da size bir şey söy lemivor mu?
Biraz insafa gelın \e düşünün!
Refah iktidan kısa süre içın de olsa
Türkiye ıçin kacınılmazdı. Refahlıla-
nn ne yapmak istedikleri 1980 öncesın-
de birçok kesim için anlaşılmamış ola-
bilir Toplum unutkandır. Şimdi birkaç
aylık hükümet sonunda maskeler düş-
müş v e bu hükümet cumhunyetin temel
ilkelerine. kurumlanna. halkın. aydın-
lann ve medyanın çok büvük kesımle-
rine ters düşmüş, ülkeyi, ekonomik.
sosyal ve siyasal bunalımlannı daya-
nabilırlığın sınınna taşıdıktan sonra bir
rejim bunalımına sürüklemiştır. Budu-
rum ve hükümet sizın esennızdir. Re-
fah ıçin yakın geçmişte söylediklerini-
zi unuttunuz mu? Yabancı ülkelerden
destek isterken. "Ben gidersem Refah
gelir" diyen kimdi ve Refah"ı hükümet"
yapan kimdir? Şimdi veniden Refah ve
BBP ile hükümet kurmayı ıstıyorsunuz
ve bunu demokrasi içın yapacağınızı
söylüyorsunuz. Buna kim ınanır'1
Siz
ıçtenlikle ınanabılırmısınız'.'
Hükümetolarak bunalımlardan baş-
ka bir şey getirmediniz. Kendi partini-
zi iyice parçaladınız ve tekrar hüküme-
ti kurarsanız seçimlerde daha başanlı
olacagınızı sanıvorsunuz. Acaba hükü-
meti kurduktan sonra kaçınılmaz se-
çimlerde partini/i sıfırlavacağını/ hiç
aklınıza gelmivor mu?
Aslında bu yazı ne Refahlılar ve ne
de sizın içındir. Sizın korkulannız ve ik-
tidar hırsınız artık gerçekleri bir parça
görmeolanağıbılevermemektedır Asıl
anlayamadığımızkişiler Sayın DYPmil-
letvekilleridir. Bunların ıçinde yıllarca
\P ve DYP için, demokrasi için çalış-
mış kişileri anlayamıyoruz. Onlar da
bazı gerçekleri artık göremiyorlar mı?
Iktidar hırsından v e yaşına göre çekici-
liği (cazıbesi) ve servetinden başka bir
şeyı olmayan. ülkeyi ve rejimi buna-
lımlara sürükleyen. cumhuriyeti bile
tehlikeye sokan bir kişinin arkasından
gözleri kapalı nasıl gidiyorlar, anlaya-
mıyoruz. Acaba AP'vi. DYP"yi yük-
selten, iktidara getiren eski başkanlan
ile görüşmeyi ve sonra bıraz düşünme-
yi öngöremiyorlar mı0
Bugün en büvüksorumluluk, vaşam-
sal ve tarihsel sorumluluk. DYP millet-
vekillerinindir. Bugunlerde vereceklen
kararya DYP'yı sıfırlayacak \e Türkı-
ye'y ı daha vahim bunalımlara sürükle-
yecek ya da partilerini kurtararak bu
hükümetin yarattığı rejim bunalımını
çözecektir. Gelinen nokta cumhuriyet
tarihinin dönüm noktasıdır ve görevi-
niz tarihsel bir görev dir. Artık hiç kim-
senin gaflet ıçinde olma hakkı yoktur
ve bu gaflet en üst sınırdadır. Ondan
ötesinı düşünmek bile korkunçtur
Inancımız odur kı. Türkiye'de aklı
başında hıçbir kımse askeri bir darbe is-
tememekte ve bunun bir çözüm olma-
yacağına inanmaktadır. Yakın geçmışı-
mizde bir Evren darbesi vardır ve
bugün geldiğimız nokta v e bunalımlar,
özellikle ırtıca. bu darbenin getirdiği
doğal sonuçtur. Türkiye'nin iç ve dış
sorunlarını en iyı bılenlerden Sayın
Oramiral Erkaya'nın varlığı da herhan-
gi bir 12 Eylül'e karşı bir garantidır.
Fakat Sayın Çiller. bu durumu ıstısmar
etmeyın. Cumhunyetin temel ilkeleri
ve kurumlan ile ters düşen hüküme-
tinız. aynı yapıyla ya da artı BBP ile ül-
keyi daha kötü durumlara getirmesi
kaçınılmazdır. Kişisel ihtırasınız ıçin
bunu göze alamazsınız. Siz alsanız bile.
Sayın DYP milletvekılleri bu tarihsel
sonımluluğu almamalıdırlar.
Sayın muhalefet mılletvekilleri ve
bağımsızlar da tarihsel bir sonımluluk
altındadır. Artık hertürlü farklı düşün-
ceyi bir yana bırakıp, rejimi ıçıne düş-
tüğü bunalımdan kurtarmak ıçin en kısa
zamanda nüfus sayımı ve kütük
yenilenmesi. seçım ve partiler yasasın-
da yapabileceğiniz iyileştirmeleri ya-
parak. kışın da olsa bir seçim için an-
laşmanız gerekıyor. Bunu sızden cum-
huriyet rejimi ve demokrasi bekliyor.
Sayın Çiller. ülkeyi bu bunalımlara
sürükledikten sonra yalnız kalmadan
çekılın. Rejime ve demokrasıye bağ-
lılık bu ülke ve ulus için her şeyden üs-
tündür. Lmanz Sayın DYP mılletvekil-
leri biraz özgür düşünme olanağı elde
ederler
Seçilmiş Değil, Atanmış Milletvekilleri...
Dr. ALEV COŞKLN
D
emokrasi kuramında "atanmış-
lar", "seçilmişler
1
" ıkilemi daıma
tartışma konusudur. Demokrasi.
halkın atanmış bürokratlar eliyle
değil; seçilmiş halk temsilcileri
olan mılletvekillennin kararlany-
la yönetilmesi esasına dayanır.
Seçimle gelen milletvekilleri. halk adına Mec-
lis'te kararlar alacaklar, yasalar çıkartacaklar.
Meclis'in içinden çıkan hükümetler de yürütme
erkini oluşturacaklardır.
Mılletvekilleri halk adına hükümetleri denetle-
yecek. gerekirse anayasada yer alan gensoru pro-
sedürü ile hükümete güvensizük oyu verip yenı
hükümetlerin kurulmasına olanak yaratacaklar-
dır. Gelin görün ki, özellikle 1980"den sonra ya-
pılan genel seçimler, demokratik ilkelerin tama-
mı göz önüne alınarak meclislerin oluşmasına ola-
nak vermedı.
1983,1987.1991 ve 1995 yıllanndayapılan se-
çimlerin hepsi de "erkeıT, "hızlandınlmış" ve "sı-
kıştınlmış" seçimlerdir.( 1)
Aceleye getırildiği için de, yazık ki gereklı te-
mel ilkelerden birçoğunun vazgeçildiği seçimler
olmuştur. Özellikle genış tabanlı ön seçimler ya-
pılmamıştır. Parti lıderleri de hızlandınlmış se-
çimleri çok sevıyorlar. Neden sevmesinlerki. ya-
sal gerekçe hazır "Hızlandınlmış seçim olduğu
için zaman çok kısa. bu nedenle ön seçim vapamı-
y^ruz" dıyorlar. Öyleyse. aday lan lider ve yanın-
daki birkaç arkadaşı saptayacaktır. Öyle de olmuş-
tur
***
Bugünkü milletvekıllennı beş kişı (beş siyasi
parti lideri) seçmiştır. Halk ısebu lıstelen onayla-
mak zonında bırakılmıştır.
Parti liderlerinın "atadığı" mıllervekilleri ise bir
türlü rüştlerini ispat edemiyorlar. Çünkü yetkıle-
rinı halktan almıyorlar. parti liderlennden alıyor-
lar. 1995 yılında seçilen Meclis"in. kendi kaderi-
ne ve ülke kaderine sahip çıkamayışının altında
halk tarafından seçilmiş değil; liderler tarafından
atanmışlık yatmaktadır.
İşte DYP grubunun da sıkıntısı buradan kaynak-
lanıyor Hele yakında yine aceleye getirilecek bir
seçımin gündeme gelmesi, yenıden milletvekıli
olmak isteyen grup üyelerını parti lidenne karşı
gelmemeye zorluyor.
***
Bugunlerde yine "sıkıştınlmış ve "hızlandınl-
mış" seçimden söz ediliyor. Altyapısı hazırlan-
mamış. uyum yasalan çıkanlmamış. sağlıklı bir
nüfus sayımına dayalı sağlıklı seçmen kütükleri
hazırlanmamış; hele halkın doğrudan katılımına
olanak veren. gerekön seçimler gerekse tercıh oy-
laması kurumlannın kabul edilmediği bir seçim-
den bu ülkeye bir yarar gelmeyecektır.
**•
Sa>ın Cumhurbaşkanı siyasal alandaki engin
deneyımine rağmen. 'darbe fobisi" ile hemen er-
ken seçıme geçıt vermek istıyor. Ama bu seçim-
den çıkacak tablo. ülkenin ters yönlere gitmesini
zorlarsa. tarih önünde en büyük suçlananın ken-
dısi olacağını görmek ıstemiyor.
Oysa. siyasi yaşamdaki engın deneyımi nede-
niyle. altyapısı tam anlamıyla gerçekleşmemış bir
erken seçime geçit vermemelidir. Kurulacak hü-
kümette bu temel ilke ön koşul olarak beltrtılme-
lidir. Eğer yapılacak bir erken seçimde bugünkü
olumsuz tabloyla yenıden karşılaşmak istemıyor-
sa, konuyu tekrar tekrar düşunmelidir. Yoksa, ge-
rekli önlemler alınmadığı için ileride doğacak
olumsuz durum karşısında kendilen tanh önünde
sommlu olacaklardır. Sayın Cumhurbaşkanı'nın
bu önemli hususu tekrar düşünmesi. tüm varlığın-
da oluşabilecek bu olumsuz tabloyu duyumsama-
sı gerekmektedır.
*•*
Türk halkı. ambargosuz bir genel seçim isti-
yor... Erken seçim gerekçesiyle liderler tarafından
"ta>in edilmiş" bir Meclis"in oluşmasına olanak
tanınmamasını istıyor. Siyasi parti lıderlenne kö-
rü-körüne bağlı, lidere kapı kulluğu yapan fnillet-
vekıllen yenne halkın milletvekillennı ıstiyor.
Halk. kendisinin en etkin katılımıyla oluşturul-
muş "seçilmiş bir Türkiye Büyük Millet Meclisi"
ıstiyor.
(l) Hızlandınlmış ve Sıkıştınlmış deyimleri,
Seçim Yasası 'ndaki kimi önemli siirelerin kısal-
tılması nedeniyle Yüksek Seçim Kurulu 'nca kul-
lanılmıştır. - *
PENCERE
Şaibe Sonunda
Işe Yaradı...
Vallahi benim aklım bir türlü ermedi.
Bu iş nasıl oldu?..
Hoca nasıl dolduruşa geldi?..
Nasıl istifa etti?..
•
Baba Erenler hacca gitmez, oruç tutmaz, namaz
kılmaz, ama Müslümandır.
Ancak nasıl olmuşsa olmuş, Bektaşi birkaç zen-
ginin çağrılısı olarak hacca gitmiş...
Dönüşte zengınlerden biri demiş ki:
- Kutsal görevimizı yaptık geldik, Allah katında
makbul olsun diye evimdeki cariyelerden birinı azat
ediyorum...
Öteki zengin altta kalır mı:
- Ben, demiş, cariyelerimden ikisini azat ediyo-
rum...
Üçüncüsü:
- Ben dördünü birden azat ediyorum...
İş kızışınca Bektaşi ne yapsın?.. Baba Erenler
sallamış:
- imanım, demiş, bizde cariye mariye yok, ben
de bizim hanımı azat ediyorum.
•
Hoca nasıl dolduruşa geldi?
Bu ış Tansu'nun başının altından çıktı; Şaibe Ha-
nım Başbakanlık koltuğu ıçin aş eriyordu; Hoca'nın
ağzından gırdi, burnundan çıktı; yarı tehdit, yarı ya-
kanşla amacına ulaştı.
Yoksa oturduğu her koltuğa çiklet gibi yapışma-
sıyla ünlü Necmettin, kendi ayağıyla tıpış tıpış tu-
zağa girer mıydü... Sen kalk, bütün bir ömür boyu
kavuşmak içın kırk takla attığın Başbakanlık kottu-
ğunu kendi ısteğınle bırak!..
Tansu, yalnız ortağını değil, kendisinı deyaktı; tıp-
kı Jan Dark gibi...
Ama memleketi kurtardı...
Kimden?..
Hacı ile Bacı'dan...
•
Geçmişın kalıplarına göre düşünüp geleceğe re-
mıl atan enişte dostları, Şaibe Hanım'ın falındaTan-
su'ya birteselli arıyorlar...
Dıyorlar ki:
- REFAHYOL gıdiyor, ama gelecekte, gittiğinden
daha güçlü gelebılir. Süleyman Demirel iktidardan
altı kez gidip yedi kez gelmedi mi?..
Şainn dedığı gibi insan bu dünyada hayal ettiği
müddetçeyaşar...
Gidip de gelmemek var..
Gelip de görmemek var.
Erbakan ne diyordu:
"Ya kanlı geleceğiz iktidara, ya kansız..."
Kansız geldı, kansız gidiyor.
Getiren de göturen de Şaibe Hanım degil mi!..
Aşkolsun Şaibe'ye!..
Sonunda bir işe yaradı.
Düşünenler
Kazanıyor.
Şimdi eşsiz İstikbal Koleksiyonunda her şey peşin fiyatına taksitle.
Üstelik birbirinden çekici hediyelerle birlikte! Amerikan kumaşlar,
Italyan tasarımlar, cıvıl cıvıl renkler, desenler... Kısacası daha fazla
mutluluk sadece İstikbal'de. Bu kez fırsatı kaçırmayın.
İşte İstikbal'in Mutluluk Formülü:
• İstikbal Yaz Kampanyası'nda herşey peşin fiyatma tam 4 taksitle! • Dilerseniz
ödemeleri 1+3 taksitli satış fiyatı üzerinden 1+6 taksitle, «1+6 taksitli satış fiyatı
üzerinden 1+9 taksitle, »1+9 taksitli satış fiyatı üzerinden 1+12 taksitle de
yapabilirsiniz. • Üstelik peşin ödemelerde özel indirim de var! Bitmedi...
İşte Müthiş İstikbal Hediyeleri:
• Dreamland Pike Yorganlar
• Dreamland Stretch Çarşaflar
• Dreamland Fitted Çarşaflar
• Dreamland Yastık & Kırlentler
Kampanyayla ilgili aynntılı bilgi için lütfen size en yakın İstikbal Yetkili Satıcısına uğrayınız.
Fıyatlara KDV dahıldır KDV ve dığer vergı ofanlarında olabıleceh değışıktıkler fıyatlara yansıtılacaklır Kampanya
T C Sanayı Bakanlığt nın 25 05 1994 tanh ve 21940 sayılı Resmı Gazetede yayınlanan teblığıne uygundur Urunter
IsbKtal YetKılı Satıcıiarında teslım edıiır Kampanya en geç 15 07 '997 tarıhıne kadar devam edecek olup uretım ve stok
"nkânlanyla sınıriıdır Fıyafar Turtı Lırasi'dır İstikbal A Ş Oganıze Sanayı Bölgesı 14 Cd No 13 38070 Kayserı
Ücretsiz Tüketici Hattı
0800 361 55 58
istiKbal
"yenileyin, yenilenin*