Katalog

16 HAZİRAN 1997 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Tiirklerden Neo-Nazilere dayak • BERLES (AA) - Doğu Almanya"nın Rostock kentınde, "Heıl Hitler" sloganlanyla Türtc diikkânlanna saldıran Neo- Nazı gençlerle esnaf arasında çıkan kavgada iki Neo-Nazi yaralandı. Rostock polısinin açıldamasında, 10 kadar aşın sağcı milıtanın "Heil Hitler", "'Almanya Almanlanndır" sloganlanyla dükkârüara saldırdıklan bildirildi. Polis, Türkesnafin mılıtanlara demir çubuk ve sopalarla karşı koyması üzerine iki saldırgamn ağır yaralandığını belirtti. halya'da 7 referandum • ROMA (AA) - ltalya'da, avcılar, gazeteciler ve hâkımlerin sahip olduğu bazı ımtıyazlan tehlikeye sokabilecek 7 ayn konuda referanduma gidildi. Hazine Bakanhğı'nın. özellikle ulaşım. haberleşme gibi kilit sektörlerdeki denetiminin kaldınlması, vicdani ve dini inançlanna aykın olduğunu ilen sürerek askerlik hizmetini yapmayı reddedenlerin bu göre\'i sivil hızmetlerde çalışarak yerine getirmelerinın kolaylaştınlması, avcılann özel mülk sayılan alanlarda avlanmalanmn yasaklanması. hukuki atamalar ıçin sına\ yapılması gibi konularda ayn ayn düzenlenen referandumlar için halk dün sabah sandık başına gitti. Hıpvatistan'da başkanhk seçimi • ZAGREB(AA)- Hırvatıstan'da dün başkanhk seçıminin ilk turu yapıldı. 1990'dan bu yana başkanhk görevinde bulunan 75 yaşındaki Franjo Tudjman'nın büyük bir sürpriz olmazsa, seçimin ilk turunda yeniden seçilmesi beklenıyor. Son kamuoyu araştınnalanna göre Tudjman. komünist rakibi Zdravko Tomac ile liberal rakibi Vlado Gotovac karşısında açık farkla önde bulunuyor. Tudjman, oyunu kullandıktan sonra yaptığı açıklamada, •'Bugünkü seçımler demokratik düzenin güçlenmesine katkıda bulunacak" dedi. Afgarastan'da muhalefet hükümet kurdu • İSLAMABAD(AA)- Afganistan'da denetimi elinde bulunduran Taleban örgütüne muhalefet eden güçlerin yeni bir hükümet kurduklan bildirildi. Bölgeden gelen haberlere göre Taleban karşıtı ittifakın denetimindeki kuzey bölgesinde kurulan yeni hükümet, eskı Afganistan De\ let Başkanı Burhaneddin Rabbani, Özbek lider Abdül Melik ve Şii Hizb-i-Vahdet partisınin bir fraksiyonunun koalisyonundan oluşuyor. Kıol Kmepler'de sona dogru • PNOM PEN (AA) - Kızıl Kmer gerillalannın lideri Pol Pot'un, eski adamlan tarafından bir ormanda kuşatıldığı bıldirihyor. Kamboçya'da örgütün, Genelkurmay Başkanı'nı kansı ve 9 çocuğu ile birlikte öldürtmesi üzerine kendisine karşı başlayan isyan nedenıy le kaçan Kızıl Kmer gerillalannın lideri Pol Pot'un. kendisine sadık kalan 200 kadar adamı ile birlikte sığındığı ormanhk arazıde, kendisine isyan eden bin kadar Kızıl Kmer gerillasının kuşatması altında oldugu habeT verilıvor. Kongo'da • BRAZZAVTLLE (AA)- Kongo'nun başkenti Brazzavılle'de dün yeni çatışmalar meydana geldiği bildinldi. Eski Devlet Başkanı Derıis Sassou- Nguesso'ya bağlı milislerin, dün sabaha karşı uluslararası Brazzaville havaalanını ele geçirmek için saldın başlattıklan kaydedildi. Milislerin tank, makıneli tüfek ve havan toplan destegindeki saldınsınm halen sürdüğü belirtildi. / stanbul da toplanan sekiz Müslüman ülkenin liderleri, G-7zenginler grubuna alternatif arayışlarını yeni bir birlikle sonuçlandırdı D-8 Gruburesmen kıınıldu• Kalkınmakta olan 8 Müslüman ülke ortak bir deklarasyonla D-8 Grubu'nu yaşama geçirdi. D-8 banş, diyalog, işbirliği, adalet, eşitlik ve demokrasi ilkelerine bağlı olarak inşa edildi. ÖZLEM YÜZAK tSTANBUL - Kalkınmakta olan sekiz Islam ülkesinden oluşan D-8 Grubu dün lstanbul'da gerçekleşen zirve toplantısı sonunda ımzalanan ortak deklarasyon ile yaşama geçirildi. lran, Endonezya. Bangladeş, Mısır, Pakistan, Malez- ya ve Türkıye'nin devlet ve hükümet başkan- lan. Nijerya'nın ise Sanayi Bakanı tarafından imzalanan ortak bildirgede, D-8'in, ~Banş,di- yalog, işbirliği. adalet, eşitlik ve demokrasi ilke- lerine bağlı olarak 6 temel üzerine inşa edildi- ği" ifade edilıyor. D-8 Grubu'nu oluşturma fikrı ilk kez Tür- kiye'nin Batı'ya yönelik polıtikalanna bir al- ternatif arayışı içinde olan Başbakan Necmet- tin Erbakan tarafından ortaya atılmıştı. Refah Partisi'nın koalisyonun birinci ortağı olarak ik- tıdara gelışı ile birlikte Erbakan. Bangladeş ha- riç diğer D-8 ülkelerine ziyaretlerde bulunarak D-8'in oluşturulması için temaslarına başla- mıştı. 8 ülke. toplam 800 milyon nüfusa ve 400 mılyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip. Re- uter haber ajansının yorumuna göre Batılı si- yaset uzmanlan Islam ülkeleri ile bağlannı güç- lendirmek isteyen Başbakan Erbakan'ın D-8'i. zengin ülkeler kulübü diye nıtelenen G-7"nin karşısına bir alternatif olarak çıkarmak istedı- ğini ifade edıyorlar. D-8 Zırv esi'nın Istanbul deklarasyonu ile ta- raf ülkeler. Birleşmiş Milletler Şartı'nın amaç- lanna, ilkelenne ve hedeflerine uyma gereği- nin altını çızdıler ve D-8'in, "üye ülkelerin di- ğer uluslararası vey a bölgesel kunıluşlara. üye- liklerinden kay naklanan ikili ve çok taraflı ta- ahhütleri iizerinde olumsuz etki yapmayacak birfomm" olmasına karar verdıler. Bir forum nitelığindekı D-8. diğer gelişmekte olan ülke- lerin üyeliğine açık. küresel bir örgüt olacak. Devtet ve hükümet başkanlan D-8 Zır\esi Istanbul Deklarasyonu'na, Tür- kiye adına Başbakan Necmettin Erbakan. En- donezya Devlet Başkanı Suharto. tran Cum- hurbaşkanı Ayetullah Ali Ekber Haşemi Raf- sancani. Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina. Malezya Başbakanı Mahathir Bin Muham- med, Mısır Başbakanı Kamel Ahmed El- Gan- zuri, Nıjerya Sanayi Bakanı ve Geçici Yöneti- mi Kurulu üyesı Korgeneral Muhammed Hal- ladu ınıza koydu. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de. D-8 tstanbul Zırvesi başkanı ola- rak deklarasyonu imzaladı. Deklarasyonun imzalanmasının ardından D- 8 lıderlen "ailefotoğrafT çektirdiler. lran Cum- hurbaşkanı Rafsancanf nin. diğer lıderler tara- fından bir süre beklenmesine karşın gelmeme- si üzenne. Başbakan Erbakan gruptan ayrıla- rak Rafsancani'yi aradı. Rafsancanı'nin 15 da- kika sonra gelmesi ile birlikte. aile fotoğrafı- nın çekımı gerçekleşebıldi. D-8 ülkeleri liderleri. aynca. D-8'in teşkilat şemasını saptayan bir belge ile D-8 çalışma gruplarının raporlarını onayladılar. Istanbul deklarasyonunun ımza törenınden sonra Baş- bakan Erbakan, deklarasyonu okudu. D-8 Is- D-8, küskünleri bir araya getirdi Yoksullann sorunlu birliği• Ekonomik olarak güçsüz grup üyeleri arasında, giderek tırmanan siyasi gerginlikler de yaşanıyor. A.NKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Baş- bakan Necmettin Erbakan'ın girişimiyle kurulan D-8 (gelişmekte olan 8 Müslü- man ülke), ekonomik alanda güçsüz ol- duklan kadar. siyasi alanda da sorunlu üyelerdenoluştu. Erbakan'ın. toplam 800 milyon kişilik bir pazar olarak kamuoyu- na yansıttığı ülkelerdeki alım güçlerinin düşük olduğuna dikkat çekilirken üye ül- keler arasında siyasi konulardaki farklı görüşlerin de sorun yaratacağı vurgulan- dı. Örgüt üyeleri arasındaki sorunlar şöy- le: Türldye-tran: Türkiye ile lran arasın- daki ilişkıleri belırleyen unsurlardan biri Tahran yönetıminin PKK'yi destekleme- si ve şeriat rejimini Türkiye'ye ihraç et- mek istemesi. lranlı diplomatlann "şeri- at çağnlan"nın ardından iki ülke ilişki- leri, maslahatgüzar düzeyine indi. Milli Istihbarat Teşkilatı (MlT) ve Genelkur- may Başkanlıği istihbarat bırimleri, Tah- ran yönetiminin PKK'yi destekledığını somut bulgularla belgelediler. Iran'ın, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Kuzey Irak'a yaptığı sınır ötesi operasyona da sert eleştıriler getirmesi. iki ülkenin teröre yaklaşımlanndaki far- kı da ortaya koydu. Türldye-Mısır: İki ülke arasındaki ıliş- kilerde. Ankara'nın Tel-Aviv yönetimiy- le sonyıllarda geliştirdiği işbirliği meka- nizmalanndan Kahire yönetiminin duy - duğu rahatsızlık ön plana çıktı. Kahire, Türkiye-Israil arasında imzalanan askeri eğitim ve savunma sanayii alanındaki iş- birliği anlaşmalannın bölgede yeni cep- helenmelere yol açacağı uyansında bu- lundu. Mısır lideri Hüsnü Mübarek ile Başbakan Erbakan arasındaki Müslüman Kardeşler sorununa dikkat çekildi. Mısır yönetimi de TSK'nin Kuzey Irak operas- yonunu eleştirdi. İran-Mısır: lran, Mısır'ı lsrail ile banş anlaşması yapması nedeniyle sert dille eleştirdi. Tahran yönetimi. Mısır'ı tslam dünyasma ihanet etmekle suçlarken Ka- hire de Iran'ı Ortadoğubanş sürecini bal- talamakla eleştirdi. Türkiye-Pakistan-İran: Bu üç ülkenin Afganistan'daki iç çatışmalarda farklı po- zisyonlar aldığına dikkat çekildi. Pakis- tan'ın desteklediği şeriatçı Taleban güç- lerinin başa gelmesini Türkiye de lran da istemiyor. Orta Asya'daki Türk cumhuri- yetlerinin Taleban'dan etkilenebilecekle- ri kaygısını taşıyan Türkiye, Afganis- tan'daki istikrann ABD'nin de destekle- diği Taleban tarafından sağlanması duru- munda Türkmen ve Kazak doğalgazlan ve petrollerinin buradan geçirilmesi ola- sılığından rahatsızlık duyuyor. 'YoksullarKulübü' Erbakan'ın. geçen >ıl haziran aymda iktidara gelmesinin ardından Bangladeş, Endonezya. lran. Nijerya. Malezya. Mı- sır. Pakistan ve Türkiye'nin oluşturulma- sına çalıştığı D-8 örgütü üyelerinin, eko- nomik yönden "yoksul" sayılabılecegi kavdedildi. Malezya hariç. nüfusu 60 milyondan fazla ülkelenn oluşturduğu ülkelerin top- lam 800 milyon nüfusluk bir pazar yarat- tığını. örgüt üyelerinin ortak üretim yo- luylapazarakaliteli mallar sunacağını sa- vunan Erbakan'ın. bu ülkelerin satın al- ma gücüne göre gayrisafi milli hasıladan kişi başına düşen payı göz önüne almadı- ğı vurgulandı. 123 milyonluk bir nüfusa sahip olma- sına karşın kişi başına yıllık satın alma gücü 1040 dolar olan Bangladeş ile 1250 dolar olan Nijery a, örgütün en yoksul ül- keleri olarak göze çarptılar. D-8 üyelerin- de satın alma gücüne kişi başına düşen yıllık gelir şöyle: "Bangladeş 1040 - Endonezya 3 bin 90 - Mısır 2 bin 490 - İran 4 bin 720 - Malez- ya8bin650-Nijerya 1250-Pakistan 1930 -Türkive4bin9lÖr rr 'Vatandaş, çocuğunu okula gönder' %* "><*' Bangladeş in * y * ° d Dakka'daoğrencılerilkoğretimhaf- tasını kutluyor. Rengârenk giysiler içindeki öğrenciler, ilköğretim haftası nedeniyle dü/enlenen yii- rüyüşlerde halkı çocuklannı okula göndermeye çağıran pankartlar taşıdılar. 120 nıilyon nüfuslu ül- kede halkın yalnızca yüzde 30'u okuma yazma biliyor. tanbul Zirvesi'nin Deklarasyonu'nda, D-8'in temel amacı. "sosyo-ekonomik gelişrneyi, çatış- ma yerine banş. sürtüşmeyerine diyalog, sömü- rü yerine işbirliğL çifte standart yerine adalet, aynmcılık yerine eşitlik. baskı yerine demokra- si" ilkeleri çerçevesınde gerçekleştırmek ola- rak saptandı. Deklarasyona göre D-8 ülkeleri arasındaki işbirliği. siyasi ıstişareler ve ulusla- rarası kuruluşlarda koordinasyon da dahıl, tüm alanlan kapsayacak. Deklarasyon uyannca D- 8 ülkeleri arasında altı işbirliği projesıne önce- lik tanınıyor. Hem gelişmekte olan ülkeler hem de ekonomik bakımdan gelişmiş ülkelerle iş- bırlığı yapacak olan D-8, başta lslam Konferan- sı Örgütü (İKÖ) olmak üzere diğer ilgili ulus- lararası kuruluşlarla ilışkilerinin düzenlenme- sı hususunda uygun mekanizmalan tesıs ede- cek. D-8 başkanlığı süresınce Türk hükümetı- nin icra dırektörü atama önerisı kabul edılirken, gelecek zirvenin de Kasım-Aralık 1998'de Dakka'da yapılması kararlaştı- nldı. Demirel'in sözleri D-8 Zirvesi'nin açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de Türkiye'nin köprü rolüne ışaret ederek Türkiye'nin. Doğu ile Batı. Kuzey ile Güney arasında köprü rolü çerçevesin- de Doğu-Batı. Kuzey-Güney tıcareti- nıngeliştirilmesine katkıda bulunmaya hazır olduğunu söyledı. Demirel şöyle devam ettı: "Sizlen .\sya ve Afrika'nın önde gelen ülkeleri olarak, kendi bölge- lerinizde dikkat çekici ekonomik başa- nlar göstermektesiniz. Biz ise, bir yön- den AvrupaİL diğer yönden Asyali bir ülke olarak. Avrasya'nın merkezinde jjrjemli ekonomik hjjrnlek'r yapmakta- VT7, Ancak. bu başanlarla yetinemeyiz. Coğrafi konurnu. Türkiye'ye Doğu ile Batu Kuzey ile Güney arasında köprü rolünü yüklemiştir." Endonezya Cumhurbaşkanı Suhar- to, D-8 zirvesinde yaptığı konuşmada, D-8 ülkelerinin, yoksulluğun ortadan kaldınlması ıçin sorumluluk yüklen- mesi gerektiğinı söy lerken. Rafsanca- ni de D-8 projesinin. tslam ülkeleri ara- sındaki uluslararası işbirliği gerçekle- rinin göz önünde bulundurularak orta- ya atıldığını ve D-8'ın, özellikle eko- nomik ve siyasi gelişmelerin ışığında kurulmasınm önemıne işaret etti. Raf- sancani. D-8 ülkelerinden, ABD Kong- resı tarafından "Kudüs'ün lsrail'in baş- kenti olarak kabul edilmesi" kararını kınamalannı da istedi. 'BizdePKKyok' Demirel dün ikili görüşmeler kapsa- mında İran Cumhurbaşkanı Rafsanca- nı ile bir araya geldı. Rafsancani. görüş- menin ardından gazetecilenn sorulan- nı yanıtlarken Demirel ile PKK konu- sunu ele aldıklannı belirtti. Rafsanca- ni. "Demirel'e. 'tran'da PKK yoktur' dedim" açıklamasında bulundu. Demi- rel. daha sonra Mısır Başbakanı Kemal ElGanzuri'yı de kabul ettı. Görüşme- de Kuzey Irak'taki son durumun da ele alındığı öğrenildi. Mısır'ın teröre des- tek verdiğı belirtılen Suriye nezdın de de bir gırişimde bulunacağını bildirdi- ği öğrenildi. İsrail-Filistin ve ABD-lran gerginliği bölge ülkelerini endişelendiriyor Araplarda savaş korkusu Cezayir seçimleri kanı durduramadı Şeriatçı terör 13 can daha aldı Dış Haberier Servisi - İsrail-Filistin banş sü- recinin çökme noktasına gelmesi ve ABD-tran gerginliğinin tırmanması Arap ülkelerini endi- şelendiriyor. Suudi Arabistan'da yayımlanan El Cezire ga- zetesi, Ortadoğu banş sürecinin tıkanması ne- deniyle lsrail 'in savaşa hazırlandığını ileri sü- rerek. Arap ülkelerinin de hazır olması gerek- tiğini sa\oındu. Resmi görüşü yansıtan gazetede dün yayım- lanan bir yorumda, lsrail'in Araplarla kaçınıl- maz olan bir savaşa hazırlandığı belirtilerek, "Araplar hazuiık için ne yapıyor? Banş süreci- nin çökmesinden sonra tek alternatif savaşür" denildi. Katar Emiri Şey h Hamad bin Halife el-Tani ise, lran ve ABD arasında yaşanacak bir güç gösterisinın zengin petrol bölgesindeki ülkele- re zarar verebileceğini belirterek. Körfez dev- letlerinin bundan endişe duyduklannı söyledi. Irak ve lran konusunda "çifte kıskaç" strate- jisinı yumuşatması için geçen hafta ABD'yi uyaran, ancak bu isteği reddedilen Şeyh Ha- mad, CNN televizyonuna verdiği demeçte, lran ile ABD arasında her an bir çatışmanın başla- yabileceğini belirterek. "ABD'nin müttefiki ol- duğumuz sürece böyle bir çatışmanın acısını hissederiz" dedi. Şeyh Hamad, geçen ay Iran'da yapılan se- çimde Muhammed Hatemi'nın cumhurbaşka- nı seçilmesinin ardından, ABD'nin bu ülke ile görüşmeler başlatması gerektiği yolundakı gö- rüşünü tekrarladı. Dış Haberier Servisi - Cezayir'de 5 haziranda yapılan genel seçimler ülkedeki şeriatçı terörün şiddetini azaltamadı. Radikal Islamcı militanlann önceki gün 12 köylüyü boğazlannı keserek katletmelerinin ardından, dün de köy basan silahlı kişiler. 13 köylüyü daha boğazlannı keserek öldürdüler. El Alam Essiyasi gazetesinin haberine göre başkent Cezayir'in 60 kilomerre barısında bir köye önceki gün baskın düzenleyen bir grup silahlı mılitan. evlerinden çıkardıklan 13 köylüyü boğazlannı keserek öldürdü, cesetlerden 8'ini daha sonra ateşe verdi. Gazetenin "Genel seçimlerden bu yana yapılan en vahim saldın^ olarak kaleme aldığı haberde militanlann 1 köylüyü de kaçırdıklan belirtiliyor. El Alam gazetesi saldınyı düzenleyen militanlann iki gruba aynldıklannı. birinci gnıbun güvenlik güçlerinin dikkatini başka tarafa çekmek için polis karakolu yakınlanndaki bir eve baskın düzenlediklerini, diğer grubun ise köyün öteki kesiminde evieri ateşe verdiklerinı yazdı. Ölenlerin arasında bebekkrin ve yaşlı insanlann da bulunduğu belirtiliyor. Önceki gün de Bufarik yöresinde 12 köylü benzer şekilde katledilmişti. Başsavcı skandalında kanıt yetersizliği nedeniyle kovuşturma açılmayacak Yargı Netanyahu'yu akladıDış Haberier Servisi - lsrail Yüksek Mahkemesi, siyasi çıkarları için baş- savcılığa uygun olmayan birkişiyı ge- tirmekle suçlanan Başbakan Benya- min Netanyahu hakkında ko\oışturma açılması istemini reddetti. Sav cılık 20 nısanda Netanyahu için kanıt yetersizliğinden takipsızlik ka- ran vennişti. Sol muhalefet ve bir in- san haklan örgütü, takipsizlik karan üzerine Yüksek Mahkeme'de temyize gitmişti. Siyasal gözlemciler, Yüksek Mahkeme'nin de savcılığın görüşüne katılarak başbakan hakkında kanıt ye- tersizliği nedeniyle kovuşturma açıl- masını reddetmesiyle. iki ay önce ls- rail hükümetini sarsan skandala huku- ken son noktanın konmuş olduğunu belirtıyorlar. "Karanhk işlerie" uğraştığı öne sü- rülen Roni Bar-On adlı avukatın ge- çen ocak ayında, başsavcılık ve hükü- metin hukuk danışmanhğı görevlerine atanmasıyla (Netanyahu'nun takma adı 'Bibi'den türetilen ve ABD'deki VVatergate skandalına gönderme yapı- lan) "Bibigate' skandalı patlak vermiş- ti. Roni Bar-On'un, yolsuzluktan yar- gılanmakta olan koalisyon ortağı Şas partisinin eski bakanı Arye Deri'nin ricası üzerine Netanyahu tarafından başsavcılık görevıne atandığı iddia edilmişti.