Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
30 NİSAN 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET
HABERLER
Ffenker yangınına
araştırma
• ANKARA(Cumhuriyet
Bürosu) - Tuzla'dakı
Gemsan Tersanesı'nde
TPAO tankerinde meydana
gelen yangınla ilgili Meclis
araştırması açılmasına
ilişkin önerge, TBMM
Genel Kurulu'nda oybirliği
ile kabul edildi. ANAP
grubu adma konuşan
tstanbul Mîlletvekili Emin
Kul, liman ve denizlerde
çeşitli önlemler alınması
gerektiğine dikkat çekti.
Kul. boğazlann can ve mal
güvenliği yönünden
tehlikeli bir seyır sahası
olduğunu söyledi. DSP
grubunun görüşlerinı
açıklayan tstanbul
Milletvekili Mehmet
Aydın, Boğazlar
Tüzüğü'nün ödünsüz
uygulanmasını ve Montrö
SÖzleşmesi'nde \er alan
geçiş parasının günün
şartlan çerçevesinde tam
alınmasını istedi.
Erbakan'ın
fezJeke inadı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Susurluk
soruşturması çercevesinde
Istanbul DGM
Başsavcılığı'nın, DYP
millervekilleri Mehmet
Ağar ile Sedat Bucak'ın
dokunulmazlıldannın
kaldınlması istemiyle
hazırladığı fezlekeyi tutan
Başbakan Necmettin
Erbakan, parti yetkililerinin
verdiği söze karşın
hükümetin devam
edebilecegınin anlaşılması
üzerine dün de TBMM
Başkanlığı'na fezlekeleri
göndermedi.
İFden RP'ye suç
duyurusu
• tstanbul Haber Servisi -
RP milletvekillerinin.
"Normal lise ahlaksız insan
yetiştiriyor"
açıklamalanyla ilgili olarak
Işçı Partisi (iP)suç
duyurusunda bulundu. İP
Öncü Gençlik Genel
Başkanı Sadık Usta. RP'li
milletvekillerinin 8 yıllık
kesintisiz eğitim ve normal
.ljşplerie ilgili
açıklamalannda tehditler
savurduğunu belirterek
"halkı, din farkı gözeterek
kin \e düşmanlığa açıkça
tahrik etmek" nedeniyle
TCY'nin 312. maddesi
gereğince suç duyurusunda
bulunduklannı bildirdi.
KEÇEV'de görev
dagılımı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Köy Enstıtüleri
Çağdaş Eğitim Vakfı
(KEÇEV), 2. olağan genel
kurulunu yaptı. Genel
kurulda vakıf başkanlığına
Mustafa Aydoğan yeniden
seçilirken, yönerim kunılu
üyeliğine AIi thsan
Güvenç. Zeliha Kanalıcı,
llhan Alkan. Naci
Tataroğlu, Veli Görmez ve
Nadir Gezer getirildi.
Tarım Kredi'de
olaylı kongre
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) -Tanm Kredi
Kooperatifleri Ankara
Bölge Birliği Genel
Kurulu. iki başkan adayı ve
taraftarlan arasında
yaşanan sert tartışmalara
sahne oldu. Türkiye Tanm
Kredi Kooperatifleri
Merkez Birliği (TTKKB)
genel kurul delegelerinin
seçimi sırasında, TTKKB
Başkanı Eyüp Sami Uslu
ile mayıs ayında yapılacak
genel kurulda başkanlığa
aday olmaya hazırlanan
Çorum delegesi Abdullah
Kıyak arasında giderek
sertleşen tartışmayı polis
ayırdı.
MHP'de Çrttçi'ye
istemiihraçI ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - MHP genel
başkan adaylanndan
îbrahim Çıftçi'nin. ihraç
istemiyle Merkez Disiplin
Kurulu'na sevk edilmesi
kararlaştınldı. MHP Basm
Müşaviri Muammer Taylak.
.yaptığı yazılı açıklamada
^Çiftçi'nin, partinin
itüzeBcişiligi, divan \e divan
;üyeleri hakkında rencide
;edici konuşmalan
[nedeniyle bu karann
alındığını bildirdi.
Sahibinden
FATİH'TE SATILIK
AHŞAP BİNA
2 kat, bodrumlu, bahçeli
10.00-17.00 arası
Tel.: 588 34 03
Eski partili Özbey, seçim çalışmalan sırasında verdiği ödünç parayı geri almak için girişimde bulundı
Tansu Çfller'e milyarlık icra taldb• DYP Genel Başkanı ve
Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller
dahil olmak üzere DYP'li tüm
Istanbul milletvekillerine, DYP
Istanbul Il'de Tekin Enerem'in il
başkanlığı döneminde görev
yapan, şimdi ise ticaretle uğraşan
Mustafa Özkan Özbey, '24 aralık
seçim çalışmalannda kullanılmak
üzere kendisinden alınan ödünç
paranın geri ödenmesi' için icra
takibi başlattı.
ANKARA/İSTANBUL (UBA) -
DYP Genel Başkanı ve Başbakan
Yardımcısı Tansu Çiller başta olmak
üzere DYP'li tüm İstanbul millerve-
killeri icrahk oldu. DYP Istanbul
İl "de Tekin Enerem'in il başkanlığı
döneminde görev yapan. şımdi ise
ticaretle uğraşan Mustafa Özkan
Ozbey, 24 aralık seçimlerinde ken-
disinden seçim çalışmalan için pa-
ra alındığını, ancak geri ödenmedi-
ğini iddia ederek DYP'IiIere icra ta-
kibi başlattı
Avukat Muhiddin Yüzüak. mü-
vekkili Özbay adına Çiller, tçişleri
Bakanı Meral Akşener, Istanbul
millervekilleri Tekin Enerem, Yıku-
nm Aktuna, Namık Kemal Zey bek,
Sedat Aloğlu. Cefi Kamhi. Bahattin
Yücel, Hayri Kozakçıoğlu, Tayyar
Arakulaç ve eski DYP Istanbul il ge-
nel sekreter üyesi Nurhan Lmar'a
takip talebinde bulundu. Söz konu-
su takip talebinde, Çiller ve diğer
DYP'lilerden 31 milyar 680 mılyon
lıra isteniyor. Takip talebinde.
"24.12.1995 tarihinde yapılan mü-
letveidli erken genel seçimi için çahs-
malarda kullanılmak üzere müvek-
kilimizden alınan ödünç adı altında-
ki paradır" denılerek, "18 milyar li-
rası anapara, 13 milyar 680 milyon
lirası da 16 ayhk faiz olmak üzere"
Çiller ve DYP milletvekillerinden
tahsili isteniyor.
DYP tstanbul II Başkanı Celal
Adan ise söz konusu takip talebine
muhatap olan Çiller ile diğer Istan-
bul milletvekillerine bir yazı yaza-
rak bilgi verdi \ e birer avukat görev-
lendirilmesi gerektiğini bildirdi.
Adan'ın. Çiller \e DYP Istanbul
milletvekillerine gönderdiği yazı
şöyle:
"Sayın Genel Başkanımıza gön-
derilcn ekli mahkeme ile ilgili takip
talebi yazısında sizlerin de isimleri-
nin yazılı olduğunu gördük. Bu öde-
me takip talep yazısının sizlere de u-
laşması halinde yasal 7 günlük süre
içinde sizin de gerekli sa\ unmayı ver-
mişolmamz lü/umlu olmakla, bu ko-
nuda kendi a\ ukatınızı görevlem
ccğiniz gibi dilerseniz. partimiz
na görevli avukat Erol Tufan At
nar'a vekâlet vermek suretiyle çö,
me gidebiiirsiniz. Eğeradı geçena\
katı görevlendirmek isterseniz va
kaybetmeden bu avukata verece
niz bir vekâletnameyi İl Başkanlı;
mıza fakslamanızı takdirlerinize a
zederim. Adı geçen avukat. ilinı
Adalar ilçe başkanı olup, bu hiznı
karşıüğında herhangi bir ücret tatet
olma\acaknr.r
Başbakan Erbakan
Teröristleri
destekleyenler
medyayla
işbirliğinde'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Baş-
bakan Necmettin Erbakaa REFAHYOL
hükümetinin arkasındaki desteğin yüzde
70'e ulaştığını savunurken ilk kez erken
seçimden söz etti. Erbakan, "Kim fctiyor-
sa buyursun secimegidelim,deneyetim ba-
kahm. Her an. kün isterse secime hazuTz*
dedi. Clkedeki gerginlik ve bunalımın fa-
turasını medyaya çıkaran Erbakan. ordu-
ya sıcak mesajlar göndererek "Hükümet,
cumhurbaşkanı \c kahraman ordumuz
birdir. beraberdir. Ordudemokrash'e bağ-
u, ihtilal iddialan yalan" diye konuştu.
RP grup toplantısında medyaya ağır
suçlamalar yönelten Erbakan, Türkiye'yi
rahat bırakmamak için geçmişte PKK'ye
destek veren güçlerin şimdi de medya ile
işbirlıği yaptıklannı öne sürdü. Medya-
nın 6.2 katrilyon lıra tutanndakı rant için
gemiyı batırmaya çalıştığmı savunan Er-
bakan. "Türkiye'ymiş, laiklikmis. eğitim-
miş, onlariçin hiçbirönemi yok. Birtek he-
defleri var. 62 katriKon devam etsin. Ge-
celerini gündüzünekaüp gemiyi baürmak
isteyenlere haürlatmak laam. hepimiz ay-
nı geminin içindeyiz. Kendinizi baünyor-
sunuz, bindiğiıuz dalı kesiyorsunuz* dedi.
Erbakan, hükümetin uyum içınde oldu-
ğunu ve devam edeceğıni söyleyerek "Bir
kısım medyaya söyHryorum: kendi kendi-
nize sabaha kadar patlayıp çadasanız da
isterik nöbeoer geçirseniz de halkı ilgilen-
dirmiyor" diye konuştu.
Hiç kimsenin askerleri kendi amaçlan-
na alet etmeye kalkmaması gerektiğini be-
lırten Erbakan. şöyle devam etti:
"Insaf edin, 6 aydan beri "hükümet bir
hafta. bir a> sonra iki bayram arası düşe-
cek'.Bugündarbe.yannihtilaLherşey ha-
ar. ayıp yahu_. Bundan en çok mutazar-
nr olan bizzat ordumuzun ktndisidir. Or-
dumuzu bir yandan din düşmanı, bir yan-
dan 62 katrUyonun bekçisiyıniş gibi gös-
termeye kaDaşmak, ordumuza yapılacak
en büvük kötülüktür. ~
Genelkurmay Başkanı Karaday ı'yı kucaklayacağını söyleyen Erbakaa, tokalaşmakla yetindi.
OrgeneralKaradayı
Erbakan 'ayüz vermedi
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Genelfcormay Başkani-Orgeneral lsrnaH Hakkı
Karadayı. Başbakan Necmetrin Erbakanın
dün yaptığı övgüler ile kucaklaşma önerisini
yanıtsız bıraktı. Karadayı, görüşme konusunda
"Atom bombası etkisi yaratacak" dıyen
Erbakan'a. Brüksel gezısıyle ilgili bilgi
vereceğini açıkladı. Erbakan, Başbakanlık'ta
kendisini ziyaret eden Karadayı ile
görüşmesinden önce basına yaptığı
açıklamada, "Birbirimize sevgiyle bağhyız"
dedı. Genelkurmay Başkanı ile görüşmesine
büyük önem \erdiğıni söyleyen Erbakan. "Biz
hepimiz %-atanmııza, halkımıza hizmet eden
insanlanz. Bütün milletimiz de kendini
yönetenler arasındaki bu sevgiden büyük
mcmnunlukduymaktadır" gönişünü dıle
getirdi. Erbakan, gazetecilerin^Karadayı ile
göriişfnesinirvetcmboır&askefkisi yarataca^
yönündeki s'özlerini ariımsâtmâsı üzerine.
"Bırakın bunlan. Boş bir zamanda bunlan
geniş olarak anlatınm" dedi. Orgeneral
Karadayı ise. grup toplantısında "Sayın
Karaday ı'yı kucaklayacağım. Onun şahsında
bütün ordumuzu bağnmıza basacağım" diyen
Erbakan'la tokalaşmakla yetındı. Erbakan'ın
övgülerini yanıtsız bırakmayı tercıh eden
Karadayı, Brüksel'de katıldığı NATO Askeri
Komite Toplantısı ve Türk Silahlı
Kuvvetleri'nin gereksinimlen ile ilgili bazı
konulan bıldireceğini söyledi.
Karadayı "yı Başbakanlığa gelişinde kapıda
karşılayan Erbakan, gidişinde de kapıya kadar
uğurladı.
Komitede Suat Bilge ve şükrü Elekdağ olacak
Atina ile 'akil adam'
konusunda uzlaşmaLÜKSEMBURG (AA) -Dışişleri Ba-
kanı Tansu Çiller ile Av rupa Birliği (AB)
üyesi ülkelerin dışişleri bakanlannın ka-
tıldığı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi top-
lantısı dün yapıldı. Toplantıda Türkiye
ile Yunanistan arasında 'akil adamlar'
konusunda uzlaşma sağlandı. Yunanis-
tan Dışişleri Bakanı Te-
odoros Pangalos. Türki-
ye ile Avrupa Birliği
(AB) arasındaki mali
protokolü bloke eden ta-
vırlannın süreceğini
açıkladı. Tansu Çiller ise
Yunanistan'ın tavn yü-
zünden banş için bir fır-
sat kaçırdıklannı söyle-
di.
Çiller. Türkiye-AB
Ortaklık Konseyi Top-
lantısı'nakatılmak üzere
dün Lüksemburg'a gitti.
"ATA" adlı özel uçağı-
nın anzası nedeniyle
THY'den tahsis edilen
Boeing 737 tipi uçakla
Lüksemburg'a hareket
eden Çiller, Atatürk Ha-
valimanı'nda düzenledı-
ği basın toplantısında,
Ortaklık Konseyi'nin 18
ayhk aradan sonra ilk
kez toplaodığını belirtti.
Lüksemburg'da de-
vam eden AB Konseyi
sırasında bir basın top-
lantısı düzenleyen Pan-
galos, Yunanistan'ın.
Türkiye'nin AB'ye yö-
nelmesıni desteklediği-
ni, bununla birlikte Tür-
kiye, Yunanistan'ın hükümranlık hakla-
nnı tartışma konusu etmeye devam etti-
ği sürece AB ile mali protokolü bloke et-
me tavırlannı değiştirmeyeceklerini kay-
detti.
İki saatten fazla süren toplantı sonun-
da düzenlenen ortak basın toplantısında
Çiller'in
NATO
kozu açığa
düştü
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel ile
Başbakan Necmettin
Erbakan; Başbakan
Yardımcısı Tansu Çiller'in
gündeme getırdiği "Avrupa
Birligi'ne tam iiyelik için
NATO'nun genişlemesine
veto" kozunu çürüttüler.
Erbakan ve Demirel,
Karadeniz Ekonomik
Işbirliği ve Yatınm
îmkânJan (KEt) Konferansı
nedeniyle Türkiye'de
buhman Romanya"
Cumhurbaşkanı Emil
Constantinescn'ya.
"Romanya'nm NATO'ya
üyeliğine tam destek
veriyonız" sözleriyle
güvence verdiler.
ise Türkiye ile Yunanistan arasında 'ak-
il adamlar' konusunda uzlaşma sağlan-
dığı açıklandı. AB Dönem Başkanı Hol-
landa'nın Dışişleri Bakanı Hans Van.Mi-
erlo, her iki ülkeden ikışer kışının atana-
cağı 'akiller komisyonu'konusunda şu
açıklamayı yaptı: "Türkiye ve Yunanis-
tan'ın belirieyeceği °akıl
adamlar' iki ülkenin ta-
vırlannı inceleyecekler.
Bu şahıslar hükümetten
olmayacak ve Türk veya
Yunan olmalan şartı da
bulunmayacak. Bu ko-
misyon, askıda bulunan
sorunlar konusunda iki
hükümete rapor \erecek
\e yaptırım gücü olma-
yan öneriler getirecek.'"
Türk-Yunan ılişkıle-
nnde bir ilerleme kayde-
dildiğıni belırten Çiller
ise kurulan komiteye.
Prof Suat Bilge ile eski
Büyükelçı Şükrü Elek-
dağ'ın katılacaklannı
bildirdi. Çiller. "Bu Or-
taklık Konseyi'nde Yu-
nanistan, AB Dönem
Başkanf nın önerilerini
redetti ve bu yüzden ba-
nşcı bir çözüm fırsatını
kaçırdık
n
dedi.
Tansu Çiller, Ortaklık
Konseyi Başkanı sıfatıy-
la yaptığı açıklamada
"Avrupa'ya AB'ye tam
katılımı hak ettiğimizi
göstereceğiz" dedı.
AB'nin. Türkiye'nin
tam üye olabılırliğini bir
kez daha teyıt ettiğıni belirten Çiller, Tür-
kiye'ye diğer aday ülkelerle eşıt da\ ranı-
lacağını söyledi. Çiller, AB'ye gümrük
birliği kapsamında net 5 milyar dolarak-
tardıklannı kaydederek Türkiye'nin
AB'den gelecek 300 milyon dolann pe-
şinde olmadığını da belirtti
CHP lideri Deniz Baykal muhalefet liderlerine çattı, hükümet arayışlanna fazla bel bağlamadığını söyledi
6
Merkez sağ, radikal sağuı vitaminidir'
ANK-VRA (Cumhuriyet Bürosu) -
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, ye-
ni hükümet arayışlanna fazla bel bağ-
lamadığını belirterek "Başta hatayap-
mayacakbnız. Bu bir geçiş dönemi ola-
caktır. Türkiye, muhnrasız bir 12 Mart
dönemi içinde rol oynamaya hevesh' si-
yasi kadrolarla temel sorunlannı çöze-
mez" dedi. Baykal. 2 turlu seçim siste-
mi arayışlanyla ilgili olarak ANAP Ge-
nel Başkanı Mesut Yılmaz'a yüklenir-
ken, "RP'yi göğüsleyecekseniz bizim
sırtımı/dan değil. millettcn alacağınız
vekâletie göğüsleyeceksiniz. Yağma yok,
kazan da ye. Merkez sağ radikal sağın
vitamüıidir" gönişünü dilegetirdi. Bay-
kal, lidersiz hükümet formülü öneren
DSP Genel Başkanı Bülent Ece\ifi de
"Kriz anında üderler kenara çekilsin,
birüeri çözüvcrsin. olmaz" sözleriyle
eleştırdi.
Baykal. dün partısinin grup toplantı-
sında yaptığı konuşmada, RP'nin ikti-
dar serüvenınin son aşamasına geldiği-
ni, son perdeyi oynadığını söyledi.
RP'yi "uğurlarken" bazı değerlendir-
meler yapma gereğine dikkat çeken
Baykal, "Şiddet, terör yöntemlerini si-
yaseten pazaıiayanlar. Adalet Bakanı
tarafından ziyarete layık kahramanlar
gibi görülüyor" dedi. Başbakan Nec-
mettin Erbakan' ın, Uluslararası Islami
Halk Komuta Konseyi'nde Muammer
kaddafi'nın altında çalışmayı içine sin-
dinp sindiremedıği konusunda açıkla-
ma yapmadığını anımsatan Baykal.
"Türkiye Cumhuriyeti Başbakam'nın
dışandan emir abnasını bizim anayasa-
mız kabul edemez" diye konuştu.
Baykal. hükümetin ekonomik kame-
sinın de başansız olduğunu. denk büt-
çenın bir siyasi şakadan ibaret olduğu-
nun ortaya çıktığını söyledi. Bövle bir
hükümetin devam etmesinin olanaksız
olduğunu. ancak artık hata kaldırma-
yan bir sürece ginldiğıni bildiren CHP
lideri Deniz Baykal, şu değerlendirme-
len yaptı:
"Seçimlerden bu yana 1.5 yıl olmadı.
2 hükümet eskittik, şimdi 3. diyoruz.
Eğer bunlar gibi olursa, iiçüncü de kısa
süre sonra cskir. Seçimlerden sonra
azınlık hükümeti dayatması yapıldı.
Şimdi sıcak temaslar yapdıyor. Görevi-
mizi yapacağız, tavnmız açık. Biz 6 ay-
da bir öneri, yaklaşım değiştirenlerden
değiliz. Bizim dün söy lediklerimizi ka-
bul etmeyenler. kendi söy ledikleri ile if-
lasa sürüklenildiğini değerlendirmeii-
dir. Mucize çözüm bekleyenler de ana-
yasayı, seçim yasasını değiştirerek krizi
önleme egzersizine başlıyor. 2 turlu sis-
temle halkın iradesini manipule edecek
seçim tertiplerini gündeme getiriy oriar.
Hesap şu: Dinci, radikal harekete karşı
çareyi merkez sağda bulalım. Bulun,
oyumuz yetmiyor, solun oyunu da size
aktarahm. RP'yi dengeleme yolu mer-
kez sağda aranamaz, merkez sağ radi-
kal sağın vitamin hapıdır. Bunlan düşü-
nenlerin aklına şaşanm."
8 yıllık kesintisiz eğitim konusunda
ne düşündüğünü söylemeye cesaret
edemeyenlerin RP'yi dengeleyemeye-
ceğini belirten CHP lideri, "Hükümet
ile MGK arasındaki taraşmadan bana
ne pay çıkar diye düşünen bir siyasete
sosyal demokrasiyi teslim edeceksiniz.
RP ile mücadele et. diyeceksiniz, yağma
vok. Kazan da \e" dedi.
•GÖ.ORUŞl DENİZ KAVUKÇUOĞLU
II. Dünya Savaşı sürerken sürgün-
de yaşadıklan Londra'da yeniden
örgütlenmeye başlayan Alman sos-
yal demokratların önderlerinden
Erich Ollenhauer, 6 Aralık 1942 gü-
nü nasyonal sosyalistlerin zulmün-
den kaçarak ingiltere'ye yerleşmiş
sosyalistler tarafından düzenlenen
bir toplantıda şunları söylüyordu:
"YeniAlman demokrasisi, başından
itibaren milliyetçiliğe karşı kesin bir
mücadele tavn almak ve mücade-
leci olmak zorvndadır." 1952 yılın-
da Kurt Schumacher'in ölümün-
den sonra Almanya Sosyal Demok-
rat Partisi'nın başına geçen ve aynı
yıl Sosyalist Enternasyonal'in baş-
kan yardımcılığına getirilen Ollen-
hauer'in milliyetçiliğe karşı koyduğu
bu kesin çizgiyi kendisinden sonra
gelen tüm SPD önderleri de aynı ka-
rarlılıkla sürdürdüler.
On yıl boyunca temerküz kamp-
larında kalmış, ağır işkencelerden
geçmiş ve 1945 yılında oybirliği ile
yeniden kuruluşuna öncülük ettiği
Almanya Sosyal Demokrat Parti-
si'nin (SPD) genel başkanlığına se-
çilen Kurt Schumacher'in de milli-
yetçilik üzerine görüşleri aynı çizgi-
İki Ölümsüz Sosyal Demokrat
deydi. Schumacher, 22 Ocak 1947
günü Berlin'de verdiği "Yeni Bir Al-
manya - Yeni Bir Avrupa" konulu
bir konferansta şöyle diyordu: "Al-
man milliyetçiliği yeniden ayağa
kalkmamalıdır. Bu bizim için bir
ölüm kalım meselesidir." Üç ay son-
ra Iserlohn'da yapılan SPD Eyalet
Kongresi'nde ise "SPD'nin tüm mil-
liyetçi eylemlerin amansız düşmanı
olduğunu" yineleyecek, "milliyetçi-
liğin çıkmaz yoluna sapmış, fakat
bu çıkmazdan kurtulmak isteyen
herkese SPD'nin elini uzatacağını'
söyleyecekti. Kurt Schumacher, I.
Dünya Savaşı'na katılmış, cephede
yaralanmış ve Batılı tarihçilerin tanı-
mıyla, "vatanına karşı görevini yeri-
ne getirmiş bir Alman yurtseveri",
inançlı bir sosyal demokrattı.
1945 yılında yayımladığı Alman
Sosyal Demokrat Partisi'nin kuruluş
bildirgesinde, "Alman halkı, ulusu
ve devletiyle böiünmez bir bütün
olarak ülkesinden vazgeçemez ve
vazgeçmemelidir" diyerek Alman-
ya'yı bölmek isteyen dış güçlere
karşı sesıni yükseltmiş ve "sosyal
demokrasiyi", bu güçlerin peşine
takılmış Alman ayrılıkçılarının "en
amansız ve kesin düşmanı" ilan et-
mişti.
Weimar Cumhuriyeti'nin son iki
yasama döneminde Alman milliyet-
çiliğinin önde gelen politikacılan ile
aynı çatı altında görev yapmış olan
Schumacher, farklı siyasi partilere
dağılmış milliyetçi politikacıların za-
man içinde faşizmle nasıl bütünleş-
tiklerine tanık olmuştu.
Parlamentodaki sağ ve merkez
partilerinin temsilcileri, ülkedeyük-
selen milliyetçilik rüzgârlannın etki-
siyle Hrtler'in dümen suyuna girer-
lerken o, inançlı bir sosyal demok-
rat olarak üç-beş yıl sonra Avrupa'yı
kana boyayacak olan bu "kara be-
la "yı göğüslemeye çalıştı. Fakat Al-
man tarihinin "en demokrat döne-
mi" olarak kabul edilen Weimar
Cumhuriyeti, 1933 yılında Hitler ta-
rafından teslim alındı.
Ollenhauer ve Schumacher, mil-
liyetçiliğe karşı kesin tavırlanndan
daha sonraki yıllarda da ödün ver-
mediler. Almanya'nın yeniden kuru-
luş döneminde oy toplamak uğru-
na, ülkede hâlâ güçlü bir biçimde
var olan milliyetçi akımlara yüzleri-
ni dönmediler.
Oysa onlar, 14 Ağustos 1949 gü-
nü yapılan ilk seçimlerde, milliyetçi
gruplara "daha yumuşak" yaklaşa-
rak daha fazla oy alıp iktidara gel-
meyi deneyebilirlerdi. Denemediler.
Yaşamlannın sonuna kadar milliyet-
çilikle uzlaşmayan tutarlı yurtsever-
ler olarak kaldılar.
Almanya Sosyal Demokrat Parti-
si, kendisine yöneltilebilecek onca
haklı eleştiriye ve düştüğü onca si-
yasal yanılgıya karşın, bu onurlu ön-
derlerinin izinde, sözüne güvenilir
bir siyasi örgüt olarak tarihteki yeri-
nı aldı.
Başta Alman solu olmak üzere
Avrupa'nın tüm sosyal demokratla-
n ve sosyalistleri, 1919-1933 We-
imar deneyiminden dersler çıkara-
rak milliyetçiliğe karşı "hoşgörülü"
olmamayı öğrendiler. Savaş sonra-
sı Alman sosyal demokrasisinin mi-
marları Erich Ollenhauer ve Kurt
Schumacher. tarihsel haklılığa da-
yanan bu "hoşgörüsüzlüğün" iki
önemli temsilcisiydi.
Onlar siyasi yaşamlannda Alman-
ya Sosyal Demokrat Partisi'ni ikti-
dara taşıyamadılar, ama ölümlerınin
üzerinden bunca yıl geçmesine rağ-
men adlarını taşıyan sokaklarda,
alanlarda, vakıflarda, kitaplıklarda;
insan haklarına. özgürlüğe, demok-
rasiye ve banşa inanan insanlann
gönüllerinde yaşayıp saygıyla anılı-
yorlar.
Televizyonda, Türkiye Büyük Mil-
let Meclisı önünde Alparslan Tür-
keş için yapılan töreni izlerken gö-
züm, başlarını önlerine eğmış bizim
sosyal demokratlara takıldı. Ollen-
hauer ve Schumacher gibi ölümsüz
sosyal demokratlan ve onların niçin
ölümsüzleştiklerini düşündüm.
ölümsüzlük kolay kazanılmıyor.
Mezarcı'ya
bir dava
daha açıldı
KEREM1LGAZ
Eski RP Millenekili Ha-
san Mezarcı hakkında bir da-
va daha açıldı. Siyah Bayrak
isimli dergide çıkan yazı ne-
deniyle Mezarcı \ e derginin
Yazıişleri Müdürü Abdullah
Uzunoğlu hakkında "Cum-
huriyeti ve askeri kuvvetleri
tahkir'' suçundan iki kez
6'şar yıla kadar hapis ceza-
sı isteniyor.
Almanya'dan 26 Aralık
1996'da fürkiye'ye geldık-
ten sonra, daha önce bir ba-
sın toplantısında Atatürk'e
hakaret ettiği gerekçesiyle 3
yıl hapis cezası istemiyle
yargılandığı için Metris Ce-
zaevi'nde bulunan Mezarcı
hakkında, TCY'nın 159.1
maddesi uyannca dava açıl-
dı. Mezarcf nın yazısında şu
başlıklar dikkat çektı:"He-
sabı sorulacak olan İslama
ve savaşçüara yapılan haka-
retlerdir", "73 yıllık çetenin
doğal misyonu", "Son he-
saplaşmada insan olan her-
kescepheleşmelidirr
'. "Çete-
lerin başlan başbakanlar,ge-
nelkurmay başkanlan \tl
cumhurbaşkanlandır",
"Dev let bugün değil. Abdül-
hamid'e yapılan darbeyle
birlikte İttihat ve Terakkİci-
lerin devleti ele geçirmesiyle
çeteteşti", "İşte AUahsız Ke-
maliznı.""