Katalog

, 28 NİSAN 1997 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 7-19 mayıs tarihleri arasında Isabelle Adjani dünya sinemasmın 'first ladysi' olacak 'Sınav yapılsaydı başkan olamazchmrKültür Senisi - Dedikodular alışıldıği üzere kulaktan kulağa yayılıyordu. Spielberg mi? Kubrick mi? 50. Uluslararası Cannes Film Festivali'nin başkanlığını kim üstlenecek? Isabelle Adjani festival yönetmeni Gilles Jacob'un önerisini kabul eder etmez söylentiler kesiliverdi. Bu yılki festival başkanı pek konuşkan degil. Özellikle mikrofonlar ona çevrili olduğunda.. - Festival başkanhğnu nasıl ele ahyorsunuz ? Bir onur, bir deneyim? Yoksa hoşça \akit geçirme aracı mi? Onur verici olduğu doğru. Dilerim keyifli de olur. Ancak benim hoşuma giden yanı bir yetişkin işi olması. Olgunluk gerektiriyor. Bir fılmde rol alıp, insanlann sizi takdir etmesini beklemekle aynı şey degil. Şu anda tam iletişim kurma havasındayım. Gûnümiizûn dünya sinemasıyla, yabancı filmler ve yönetmenlerle tanışmak istiyorum. -Peki 'sınıf başkanlığı' rolünden memnun musunuz? Evet lıder yönüm hep vardı! Ama bu bir iş ve bir iş olduğu için daha çok zevk alıyorum. - Yönetmeyi seviyor musunuz? Eğer yönetmeyi sevseydim film yönetmeni olurdum. Festivale başkanlık etmek konusuna gelince Benita MussoBni olmayacağım kesin! Yani umuyonım... Her şey olabildiğince doğru yürümeli. Seçimlerde duygusallık ve akıl aynı ölçüde etki etmeli. - Sizce Cannes fılmleri neden halkın ilgisuıi çok fazla çekmiyor? •>/ \J. Cannes Film Festivali'nin başkanlığını üstlenen Isabelle Adjani, bu görevin oldukça onur verici olduğunu belirterek festival aracılığıyla günümüz dünya sinemasıyla, yabancı yönetmen ve filmlerle tanışma imkânına kavuşacağını söylüyor. Sinema oyunculuğunu sürdürmek isteyen Adjani'nin yönetmenlikte de yapımcılıkta da gözü yok. Belki de filmler çok uzun, çok egzotik ve çok sıkıcı olduğu içindir!(Gülüyor...) - Gelecekle Ugili planlannız nedir? Önümüzdeki yıl bahar aylannda, Bnıno Nuyttenin yöneteceği 'Passionement' adlı filme başlayacağım. Gerard Depardieu ile... Modem ve trajik bir aşk öyküsü anlatılıyor. Yapımcısı Jean Lrvi olacak. - Neden siz değU de Jean Lhi? Yapımcılık pratikle ilgili. "CamilleClaudePin ortak yapımcısı olmamın nedeni, öyküyü Bruno'yla birlikte belirlememiz olmuştu. Bir kitap okursunuz ve'tşte bundan güzei bir film olur. Haklannı saûn alıp araştırmalar yapacağım. Daha sonra yazan anlamaya çalışıp, bunu nasıl ekrana aktaracağunı düşüneceğim' dersiniz. Yapımcılık her şeyden önce takipçiliktir. Uygun durumlarda yapımcılığa soyunabilirim. Ben sinema oyuncusu olmayı sürdüreceğim. Aynca yeni menejerim François- Marie Samuelson'un seçimlerine de güveniyorum. - Gilks Jacob'un önerisini hemen mi kabul ettinb? Evet. Eğer beş dakikadan fazla düşûnseydim muhtemelen 'Hayır' derdim. Ama o kadar da kötü değil. Hem bana uygun bir iş. Çalışma topluluklan içinde iletişim kurmayı çok iyi beceririm. Aynca sinemaya emek vermiş bazı yaşlı beylerden açıkça çok daha gösterişli ve gûzelim. Bu oldukça önemli bir özellik... Eğer bir sınav yapılsaydı. kuşkusuz başaramazdım. Seçildim çürikü bir sınav yapılmadı. tsabelk Adjani Cannes Film Festivali'nin ender kadın başkanlanndan birt tkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin yağmaladığı sanat yapıtiannı geri alabilmek için Yahudi ailelerin mücadelesi sürüvor Hüznün gölgesinde zaferKültür Servisi - Ikinci ,Dünya Savaşı sırasında sa- nat yapıtlanna el konulan ,ve Nazi toplama kampla- 'nnda ölen büyükbabalan- |na ait bir resmi geri alabil- |mek için yıllardır mücade- ;le eden Nicholas ve Simon Goodman kardeşler, so- 'nunda zafer kazandılar. Goodmanlar. büyükbaba- lanndan çalınan 17 tablo arasından birinin izini sür- düler ve Sotheby's müza- yedesinde satılan tablonun gelirine ortak oldular. Ünlü ressam Sandro BoticeUi nin 1484 tarihli "Kırmızı Başhkh Genç Adam" adlı resmi. geçen ocak ayında New York'ta düzenlenen Sotheby's mü- zayedesinde adı açıklan- mayan bir kişi tarafından satılmıştı. Resmi satan ki- şi ile Goodmanlar, 400 bin sterlinden alıcı bulan tab- lonun gelirini paylaşıyor- lar. Kendilerine geri veril- • Nazi toplama kamplannda ölen aile büyüklerine ait yağmalanmış tablolann izini süren Goodman kardeşler, uzun süren mücadeleleri sonucunda Boticelli'nin bir resmi üzerinde hak iddia etriler ve kazandılar. memiş olmasına karşın Goodmanlar'ın tablonun gelirinde hak iddia edebil- meleri önemli bir adım olarak nitelendiriüyor. Bu ay içinde Fransa'da savaş sırasında Nazilerin yağ- maladığı Yahudilere ait sa- nat yapıtlannı bir araya ge- itiren sergilerin açılmasıy- ,1a birlikte başlayan süreç- te, yapıtlann gerçek sahip- Jerine ulaştınlması yolun- ;da çeşitli girişimler bulu- nuyor. Goodmanlar'ın za- feri, öteki Yahudi ailelerin jönünde açılan bir yol ola- Jrak gösteriliyor. > Nicholas ve Simon Go- «dman'ın aile büyükleri, «Dresdner bankasının AI- inan Yahudisi kuruculan JViedrich ve Louise Gut- jnann, Nazilerin iktidara Igelmesiyle birlikte Hol- jlanda'ya kaçmışlardı. !l939yılındaParislibirsa- jıat tüccan olan Paul Gra- ;upe"ye güvenlık amacıyla !bazı tablolannı gönderen Gutmannlar. 1943 yıhnda toplama kamplanna gön- derilmişlerdi; Friedrich, Theresienstadt'ta, Louise ise Auschvvitz'de yaşama vedaetti. 1994 yılında ölen oğullan Bernard ile bugün hâlâ Floransa'da yaşamını sürdüren kızlan Lili ise kurtuldu. Lili de tablonun gelirinden kendi payına düşeni aldı. Bernard ile oğullan Nicholas ve Simon, savaş sonrasında İngıltere'ye ta- şınmışlar. tngiliz vatanda- şı olmuşlar, Gutmann olan ısimleri Goodman olmuş... Bu arada savaş sırasında ailenin yağmalanan yapıt- lannın bir listesini Ingiliz, Hollanda. Fransız ve Ame- rikan yetkililerine bildir- mişler. Goodmanlar, o günden bu yana bir za- manlar aile büyüklerine ait olan söz konusu tablolan anyorlar. izini sürebildik- leri resimler arasında, ün- lü empresyonist Edgar De- gas'nm "Fabrika BacasT adlı resmi de bulunuyor. 530 bin sterlin ortalama değerinde olan resmin şimdiki sahibi, zengin bir Amerikah koleksiyoncu, Daniel Scarie. Scarle. tab- lonun geçmişini bilmeden aldığıru söylüyor ve bu yıl içinde görülecek bir dava- nın sonucuna göre resmi gerçek sahiplerine iade et- mekten hoşnut olacağını bildiriyor. Goodmanlar'ın izini sürebildikleri öteki resim Renoir'ın "Anmıt Ağaa" adlı yapıtı. 1969 yı- lında New York'ta bir mü- zayedede satışa sunulan resim, önce Sotheby's'in eline geçmiş, sonra satıl- mıştı. Sotheby's, bu resmin alıcısının adını açıklama- yı reddedıyor. 1955 yılında Fransız di- renişçi kahraman Rose Valland'ın Paris'teki yağ- malanmış sanat yapıtlan- nın akıbetini inceleyen araştırması ise tablolann başına gelenlere ışık tutu- yor. Fransız Dışişleri Ba- kanlığı'nda bulunan bu belgede Valland, Guttman tablolannı da anlatıyor. Bu belgenin bir örneği de Sot- heby's'de bulunuyor. An- cak ünlü müzayede kuru- luşu. bu belgeyi nedense görmezlikten geliyor... Goodman kardeşlerin mü- cadelesi ise sürüyor. Dostlar Tiyatrosu Paulo Coelho 'nun ünlü romanı Simyacı 'yı sahneliyor 'Simyacı' bu kez îstanbul'daKültür Servisi - Dostlar Tiyatrosu'nun yeni oyunu 'Simyacı', 5 Mayıs'ta Kenter Tiyatrosu'nda izleyiciyle buluşuyor. Brezilyalı yazar Pauk) Coelho'nun, son iki yıl içinde sayısız dile çevrikn ve tüm dünyada satış rekorlan kıran 'Simyaa' adlı romanı, ülkemizde de en çok satan kitaplar listesinde yerini konıyor. * Richard Soudee ve Georges . r- Pougetnın, Mevlana'nın şiirinden alıntılarla, bu romandan uyaıiadıklan oyunu, Mehmet Ulusoy ilk kez 1996 yılının Ocak ayında Martinik Devlet Tiyatrosu'nda sahneye koymuştu. Genco Erkal'ın başrolünü üstlendiğı oyun, 1996 yılının Ekim ayında Paris'te sahnelenerek büyük ilgi gördü. Müziğini Kudsi Erguner'in hazırladığı, Genco Erkal'ın, Leman GirhÜ ile birlikte Türkçeye çevirdiği oyun, bu kez Duygu Sagıroğlunun tasanmıyla, yine Mehmet Ulusoy tarafından ülkemizde sahneleniyor. Turne nedeniyle yalnız on üç kez oynayacak olan "Simyaa r> da. Genco Erkal'ın yanı sıra Tülay Çünenser ve Emre Kınay rol alıyor. Roman ve yazan Paulo Coelho 1947 yılında Rio de Janeiro'da doğdu. Kendi ülkesinde ve dünyada. Gabriel Garcia Marquez'den sonra, kitaplan en çok satan yazar olarak biliniyor. Coelho, tt Simyacı"da bir yolculuğun öyküsünü anlatıyor. Gördüğü bir düş üzerine yollara düşen Santiago adlı çoban. Mısır'daki piramitlerin eteğinde gömülü, BUAŞAMADA ŞÜKRAN KURDAKIJL Lorca'mn Evinde Yaşananı Duymak Sanatçılann evleri yaşanmışlığın tanığıdır. Ölüm- lülüğün san kara rengi tutunamaz o evlerde. Yarat- manın etki gücü gömütlüklerdeki sonbahar hava- sına izin vermez. Harcında yapıtlar vardır çünkü o evlerin. Kaç yüzyıhn derinliklerinden gelen, gençliklerini yitirmemiş, dergiler, kitaplar vardır. Resimler vardır, duyartığı, düşünürlüğü, ürkekli- ği, yiğitliğiyle gizinde dünya kadar adamı saklayan. 0 evlerin odalannda, kuytu köşelerinde duyum- sadığımız, kalabalıklardan tek insanın serüvenine, yaşam damartanna geçmiş simgeler neleri berabe- rinde getirmez ki... Saik Faik'in evinde, daha o yıllar, uçveren kokuş- muşluğu duyarak öfkesi ve isyanı uykulannı bölen adamı. Nâzım Hikmet'in evinde, elinde dizelerinden başka tutunacak dal kalmayan gurbetçi şairi. Geothe'nın evinde görkemi, saltanatı. Lorca'mn evinde kanı. Birkaç saat önce ve sanki oracıkta, beşiğinir ya- nında vurulmuş gibi buhan havaya karışan kanı. ••• 1 Haziran 1898'de Granada yakınlannda Fuen- tevaqueros'dakı doğduğu evin her odasında re- simlerinden, kitaplarının kapaklanndan, el yazılann- dan, oyunlannın afişlerinden bize bakıyor Lorca. 1936'da şiirlerine, oyunlanna dayanamayan ka- til faşistler, iyi niyetli insanlann Lorca okurluğuna ye- nik düşmüşler çoktan. Şairin bizlerie -kaç ülkenin insanlanyla- kurduğu şiir köprüsünü uçuracak si- lah gücü yok ellerinde. Bulamadılar, bulamayacaklar o silahı. Onlar, Franco'nun tutsakcumhuriyetçilerin kan- lanyla beslenmiş gömütlüğünde yumruklannı sıka dursun, dünya edebıyatı çoktan vermiş yargısını: Lorca'mn şiin 'duyusal gerçeğin utkusudur.' Sevgiye çağrının, ayakta tutmak zorunda oidu- ğumuz umudun, sormanın, yanıt aramanın, masal güzelliklerinden, türkülerden çoğalmanın utkusu- dur. Cemal Süreya'nın otuz yıldan da önce dilimize kazandırdığı dizelerdeki gibi, ölüme karşı yaşamın utkusudur. Aşk diyecek, aşk, aşk, Milyonlarca can çekişmesi içinde: Aşk, diyecek, aşk, aşk, Sevecenliğin titrek kumaşı içinde; Barış, diyecek, banş, banş, Bıçak ürpertiieri ve dinamit yığınlan arasında Aşk, diyecek, aşk, aşk." • • • Evet, yaratma eyleminin tanığıdır sanatçılann ev- leri. Faruk Pekin'le birlikte biz otuz üç Türkiye'li, kısa bir süre yaşamına katıldığımız bu evde faşist kurşunlarına inat, ölümsüzlüğünü ve insan güzel- liğini duyduk Lorca'mn. ODTU'de tiyatro rüzgârı esecek Mehmet l'lusoy'un yönettiği Simyacı'da Genco Erkal Tülay Çimenser ve Emre Kınay rol alıyorlar. gizli bir hazineyi aramaktadır. Hazineyi ararken aslında kendini mi aramaktadır. yoksa hazine kendisi midir ya da yol boyunca gördüğü tanıştığı insanlarmıdır? Çöldeki yolculuğu boyunca. Simyacının etkisiyle. yüreğini dinlemeyi, alınyazısının işaretlerini okumayı, ne pahasına olursa olsun düşünü gerçekleştirmeyı öğrenecektir. Çöle, rüzgâra ve güneşe sevmeyi öğreten delikanlının öyküsü, tüm insanlann içindeki çocuğa sesleniyor. Bu özelliğiyle, sık sık Saint- Exupery'nin "Küçük Prensirl i ya da Richard Bach'ın "Marrin Jonathan Lrvingston^uyla karşılaştmlan 'Simyacı' olağanüstü felsefi bir masal. Mevlana bağlanüsı ve bir öykü Paulo Coelho'nun, Simyacf yı yazarken Mevlana'dan esinlenmemiş olduğu düşünülemez. Simyacı'ya kaynaklık eden öyküyü, Mesnevi'nin altıncı cildinde buluyoruz. XIII. yüzyılda yazılmış bu alegori. "Sakh Hazine Düşü" olarak biliniyor. 'Simyacı', Mehmet Ulusoy'un 'Kalkas Tebeşir Dairesi'( 1980) ve 'Sevdalı Bulut'tan (1992) sonra Dostlar Tiyatrosu'nda sahnelediği üçüncü oyun. Yönetmen 1962-1972 yıllan arasında Berliner Ensemble'da stajyer. Yeni Sorbonne Üniversitesi'ne bağlı Tiyatro Enstitüsü'nde öğrenci, üç yıl bojTinca Milano'daki Piccolo Teatro'da Giorgio Strehner'in yönetmen yardımcısı oldu. Türkiye'deki Devrim İçin Hareket Tiyatrosu'ndaki sokak tiyatrosu çalışmalanndan sonra Paris'e giderek Theatre de Liberte'yi kurdu. Ulusoy, aralannda 'Pantagruel' (1981), 'Ölü Canlar' (1982) ve Benerci Neden Kendini Öldürdü'nün (1980) de bulunduğu yirmiden fazla oyuna, yönetmen olarak imza attı. C a l a t a s a r a y L i s e s i 5 . T i y a t r o C ü n l e r i b u g ü n b a ş l ı y o r Amatör ve profesyonel topluluklarla tiyatro şenliği Kültür Servisi- Galatasaray Lisesi Tiyatro Toplulugu tarafından gerçekleştirilen geleneksel Tiyatro Günleri bugün başlıyor. Ocretsiz olarak gerçekleştirilecek etkinlikler kapsamında amatör ve profesyonel tiyatro topluluklan, okul oyunlan, söyleşi ve paneller yer alacak. G.S.L Tiyatro Toplulugu bin Fransızca olmak üzere 3 oyun sergileyecek. Türkçe sahnelenecek oyunlar arasında Trevor Griflfths'in 'Mekanik Pi>ano'su ile Roland Topor'un 'Joko'nun Doğum Günü' yer alıyor. 3 mayısa kadar sürecek Tiyatro Günleri bugün saat 18.45'teki açılış ve G.S.L Tiyatro Topluluğu'nun sergıleyeceği •Mekanik Phano' adlı oyunla başlayacak. Salı günü saat 13.00'te Miftok'tan 'Ayışığı' adlı T f Y A T R O G Ü N L E R 28 MSAN 3 MAVIS G.S.L Tiyatro Günleri bir öğrenci etkinliği oyun, saat 16.00'da Alman Lisesi'nin sahneleyeceği 'Çıkmaz Sokak Çocuklan',saat 19.00'da Kartal Sanat tşliği'nin 'Duvar' adlı oyunu izlenebilir. Tiyatro Günleri kapsamında çarşamba günü saat 13.00 te 'Brecht-Claudel- Vitez' video gösterimi. saat 15.00"teGülşen Demir'in vönettiğı 'Godot'yu Beklerken', saat 18.00"de Galatasaray Lisesi Tiyatro Topluluğu"ndan 'Joko'nun Doğum Günü' adlı oyunlar yer alacak. Etkinlikler 1 mayıs perşembe günü saat 13.00'te'Jean Vîlar' video gösterimi ile başlayacak. Pierre Loti Lisesi'nin 'Je t'ecrisd'un pays Jointain' adlı oyunu saat 17.00'de, ÖzelPera Lisesi'nin pandomim Gösterisi saat 19.00'da izlenebilir. Cuma günü Kartal Sanat Tiyatrosu'ndan 'IMasallar Clkesine Yolculuk' adlı müzikli çocuk oyunu saat 10.00'dâ, Esenyurt Belediyesi Çocuk Tiyatrosu'nun 'Banşın Çocuklan' adlı oyunu 12.00'de. Kadıköy Anadolu Lisesfnden 'Keşaniı Ali Destanı" saat 15.00"te. Deneme Sahnesi'nden "Vlemleketimden İnsan Manzaralan' saat 18.00'de sahnelenecek. Bu oyunlardan sonra Çocuk Esirgeme Kurumu ve Sokak Çocuklan Derneği için bir yemek düzenlenecek. Etkinliklerin son günü olan cumartesi günü saat 14.00"te MSM Sanat Merkezi 'Seksi 0}Tio\saat 18.00'de Akademı Istanbul 'Antigone' ile tiyatroseverlenn karşısında olacak. ANKARA (ANKA) - Ortadoğu Teknik Üniver- sitesi (ODTÜ) geleneksel Tiyatro Şenliği dün başla- dı. 1960'lardan bu yana çalışmalannı sürdüren ODTÜ Oyunculan tara- fından düzenlenen ODTÜ Tiyatro Şenliği, hafta bo- yunca amatör ve üniversi- teli tiyatroculan ODTÜ Mimarlık amfisinde bir araya getirecek. Şenlik '97. ODTÜ oyunculan 'nın dün sahne- lediği 'ÜçKuruşlukOpc- ra'yla (Brecht) tiyatrose- verlere 'merhaba' dedi. Bugün Ege Tıp Oyuncula- n. Elias Canetti'nin 'Gü- nü Belli Olanlar'ını sah- neliyor. Ege Ensemble da Harold Pinter'ın yazdığı 'Bir Tek Daha' adlı oyun- la bugün şenlikte sahne alıyor. Şerdik programında ya- nn, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Tiyatro Toplulugu Jean Genet'nin 'Balkon', Istanbul Iktisat Sahnesi Fernendo Arra- bal'ın 'Cephede Piknik' ve Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakülte- si Tiyatro Toplulugu Aris- tophanes'in 'Kadınlar Sa- vaşı' adlı oyunlanyla yer alıyorlar 1 mayıs perşembe gü- nü, Ege Deneme Oyuncu- lan Dario Fo'nun 'Yüz- süz' adlı oyununu sahnele- yecek. Aynı gün Ankara Üniversitesi Eğitim Bi- limleri Fakültesi Tiyatro Toplulugu Nâzım Hik- met'in yazdığı 'Ferhadile Şirin' adlı oyunla izleyici karşısında olacak. Ege Üniversitesi Tiyat- ro Topluluğu'nun sahne- leyeceği Ronald Dun- can'ın 'Abelard ve Hclo- ise'iyse 2 mayıs cuma gü- nü yer alıyor programda. Cuma günü aynca Uludağ Üniversitesi Oyunculan 'Hayvanat Bahçesi Masa- b' (Edward ,4Jbee) ve An- kara Tıp Oyunculan'nın MutiulukÖyküsü' (PMer Care>- adlı oyunlan sah- neleyecekler. 3 mayıs cumartesi gü- nü şenlik kapsamında Do- kuz Eylül fktisat Sahnesi Camus'nün 'Ecinniler'i. Mannara Üniversitesi lk- tisat Fakültesi Tiyatro Toplulugu Harold Pin- ter'ın 'Ay Iştğı', İTÜ GSF Tiyatro Bölümü'yse Edith Hamilton'un 'Yu- nan Âşıklar Mitosu' adlı oyunlannı sergileyecek- ler. 4 mayıs pazar yani şenliğin son günü, Istan- bul Tıp Fakültesi Tiyatro Toplulugu Carl Zuckma- yer'in 'Kopemkkli Yüz- başı' adlı oyoınunu suna- cak. TAL'ın 'Suıırlar'ad- lı performansı ve İTÜ Oyunculan'nın sahnele- yeceği Jashua Sobol'un 'Getto'su da kapanış prog- ramında yer alıyor. Uludağ Üniversitesi'nde tiyatro • Kültür Servisi- Uludağ Üniversitesi'nce düzenlenen Tiyatro Günleri kapsamında bugün saat 13.00'te Prof. Dr. Cevat Çapan 'Tiyatroda Uyarlama', saat 14.00'te Işıl Kasapoğlu 'Yönetmen ve Oyuncu Açısından Tiyatro Sorunlan' üzerine konuşacak. Arkeoloji Müzesi Kültürpark'taki 'Tiyatro Günleri' kapsamında pazartesi günü Ülkü Ayvaz "Tiyatro ve Imgelem'. Prof. Dr. Özdemir Nutku 'Tiyatro Çevirisinin ÖzelliğY, Bülent Berkman ise 'Tiyatro Bilincinin Yerleşmesinde Yerel Festivallerin Işlevi' üzerine tiyatroseverlerle söyleşecekler. Tahide' miizikaH Ankara'da I Kültür Servisi - Türk tiyatrosu ve sinemasının unutulmaz oyuncusu Cahide Sonku'nun yaşamöyküsünü anlatan 'Cahide' müzikali, 1-8 mayıs tarihleri arasında Ankaralı sanatseverlerin beğenisine sunulacak. Ulus 100. Yıl Kültür Merkezi'nde sahnelenecek olan müzikalin metnini Nezihe Araz kaleme aldı. Hakan Altiner'in sahneye koyduğu müzikalin şarkı sözleri ise Zeynep Talu'ya ait. Müzikalde Nurseli tdiz, Alp Oyken, Nilgün Belgin rol alıyorlar 'Cahide', başkentin ardından Izmirli sanatseverlerle de buluşacak.