Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 MART 1997 CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ 9
Fas'la yeni
dönem
• Ekonomi Servisi - Türk-
Fas İs. Konseyt Başkanı
Tunç Uluğ, Türkiye'nin
Fas'la yapacağı ticari
işbirliğinin Afhka'ya
açılma sürecini
hızlandıracağını söyledi.
Konsey'in dün yapılan
toplantısında konuşan Ulu|,
Fas'la ilişkilerden sorumlu
Devlet Bakanı Ahmet
Demircan'ın 7-11 nisan
tarihlerinde bu ülkeye
yapacağı ziyaret sırasında
karşılıklı yatınmlann
korunması ve teşviki
anlaşmasının imzalanacak
olmasinın da yeni bir
dönemı başlatacağmı
anlattı. Toplantıya katılan
Fas Işadamlan
Konfederasyonu Başkanı
Abderrahim Lahjouji de iki
ülkenin serbest piyasa
ekonomisini benimsedigini
ve bu çerçevede yeni
ortaklıklara gidilebileceğini
kaydetti.
TEXPO 97 Puari
açıMı
• Ekonomi Servisi -
Türkiye'de heryıl
dûzenlenen ihtisas
fiıarlanndan biri olan
TEXPO97 Istanbul
Uluslararası Kumaş
Fuan'nın on birincisi dün
açıldı. Maslak'taki lstanbul
Teknik Üniversitesi
Kampusu Fuar
Merkezi'nde açılan fuara,
67 yabancı. 127 yerli olmak
üzere toplam 194 firma
katıldı. 29 mart tarihine
Icadar sürecek fiıarda, 1998
yılında moda dünyasına
hâkım renkler ve kumaşlar
sergileniyor. Fuarlann,
•*vrupa ülkeleri, Amerika,
Ortadoğu \e Türk
cumhuriyetlen ıle iş
bağlantılan yapma olanağı
sağladığının belirtildigi
toplantıda, 1992yılından
bu yana 100 binin ûzerinde
yerli ve yabancı
ziyaretçinin gezdiği fuara,
bu yıl 12 bin ziyaretçi
beklendiği vurgulandı.
Erdemir
üpünterine zam
• Ekonomi Servisi -
Eregli Demir Çelik
Fabnkalan TAŞ. bazı yassı
mamul fiyatlanna yüzde 4
ile yüzde 6 arasında
değişen pranlarda zam
yaptı. Erdemir'den yapılan
açıkJamaya göre, dünden
geçerli olacak zamlarla
teneke mamulündeki artiş
yüzde 4, soğuk ruloda
yüzde 5, sıcak rulo ve
levhada yüzde 6 oldu.
Vergi daireleri
hafta sonu açık
• ANKARA (AA) - Gelir
vergısı beyannamelerinin
verilmesi ve binnci
taksıdinin ödenmesi için,
yurt genelinde vergi
dairelen, bu hafta sonunda
açık tutulacak. Gelir vergisi
beyannamelennin verilmesi
ve gelir vergisi birinci
taksidinın ödenmesi süresi,
31 mart tarihinde sona
erecek. Bu nedenle. yurt
genelinde tüm vergi
dairelerinin cumartesi ve
pazar günü açık olacağını
bildiren yetkililer,
mükelleflere, mağdur
ölmamalan için, bir an önce
beyannamelerini verme ve
taksıtlerini ödeme
çağnsında bulundular.
ANAP'tan inek
uyarısı
• ANKARA
(Cumhuriyet Bûrosu) -
ANAP Genel Başkan
Yardımcısı Agâh Oktay
Güner, hükümetin
ABD'den ithal etmeyi
planladığı ineklerde
'"Lencozid" hastalığı
bulunduğunu belirterek,
"Bu inekler kontrol
edilmeden Türkiye'ye
getirilirse hepsi ölür.
Hastalık yerli ineklere
geçerse memleket
mahvolur" dedi. Güner,
hükümetin ekonomik
politikalannı eleştirdi.
Güner, sorumsuz ithalat
politikalanyla üreticinin
cezalandınldığmı kaydetti.
Trafik cezasında
rekor artış
• ANKARA (AA) -
Devlet, bu yılın ilk iki
ayında trafik, adliye, vergi
ve idari para cezalanndan
9 trilyon lira gelir sağladı.
I997'nin ceza rekoru
trafikte kınldı. Yeni Trafik
Kanunu ile birlikte, trafik
polislerinin sürücülere
kestiği ceza miktan üçe,
dörde katlandı. Sürücülere
venlen trafik cezası, daha
yılın ilk 2 ayında, geçen
yılın tümünü geride
bıraktı. Bu yılın ocak-
şubat aylannda sürücülere
2 trilyon lira ceza yazıldı.
Memur maaş farklan kararname geriye yürütülemediğinden ikramiye adı altında ödenecek
Farka 'ikr amiye' formülü
EVİN GÖKTAŞ
ANKARA - Memur ve
emeklilere 1 ocaktan geçerli
olacak maaş farklan, karar-
name geriye yürütülemediği
için "1 defalık 3 aylık toplu
maaş farkı ödemesi" adı al-
tında verilecek. Kararname-
de, maaşlara yapılan ek iyi-
leştirmelerin katsayı artışıyla
değil, tazminat gösterge tutar-
lan arttınlarak karşılanması
öngörüldü. •
Bu düzenleme nedeniyle
SSK'ye bağlı çalışanlann kat-
sayılara bağlı olarak hesapla-
nan kadem ta2minatlan tavan-
lan düşük kaldı. Kararname-
de, özellikle hükümetin RP
kanadının genel müdüriük ma-
kamlanna yerleştirdiği, ancak
memuriyet süreleri yeterli ol-
madığı için vekil olarak ata-
nan personelin maaşlanna ge-
tinlen yasal sınırlamalar da
önemli ölçüde yukan çekildi.
Hükümetin, memur ve emek-
li aylıklanna yaptığı ek maaş zamlanna iliş-
kin olarak hazıriadığı, ancak imzalartamam-
lanmadığı için halen yayımlanmayan ka-
nun hükmünde kararnameye göre, artışlar
tazminat göstergeleri yükseltilerek yapıldı.
Kararnamede yer aian 8. madde ile Dev-
let Memurlan Yasası'nın, 146. maddesin-
deki "Vekâlet ücretinin yıllık tutan, bi-
rinci derece son kademe aylığının yıllık
tutannı geçemez" hükmü kaldınldı. Ka-
rarnamede, vekâletle çalışanlann maaşlan
En cfiişük işçi emeklisi aylığı aclık sınırının altında
îşçi emeklilerine yüzde 12-18 arası zam
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - ÇaJışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanı Necati Çelik, işçi emeklile-
rine yüzde 12-18 oranlan arasında ek
zam yapılacağını açıkladı. Çelik, en
düşük işçi emeklisi aylığının 22 mil-
yon 627 bin liraya, en yüksek işçi
emeklisi aylığının da 35 nülyon 749
bin Jiraya çıkacağuu bildirdi. Türk-
tş'in şubat ayı hesabında, 4 kişilik bir
ailenin aylık gıda harcaması tutan
25 milyon liranın ûzerinde belirlenir-
ken, en düşük işçi emeklisi aylığının,
ek artışa karşm 22 milyon lirada kal-
dığına dikkat çekil
Ek zam çerçevesinde normal gös-
terge tablosuna 1180 puan, üst gös-
terge tablosuna da 1321 puan ekle-
necek. Böylece en düşük gösterge 6
bin 550'den 7 bin 73O'a, gösterge ta-
vanı da 12 bin 64'ten 13 bin 385'e
yükselecek. Buna paralel olarak da
sigorta prim tavanı, 4 milyon 379
bin 115 lira artarak, 44 milyon 371
bin 275 liraya çıkacak.
Çelik, dün yaptığı yazılı açıkla-
mada, işçi emeklisi aylıklannın, 1
Ocak 1997 tarihinden itibaren ge-
çerli olmak üzereyüzde 30'luk ilk ar-
tışla birlikte toplam yüzde 42.2 ile
yüzde 48 oranlan arasında artnnlma-
sına ilişkin karamamenin Başbakan-
Iığasunuldugunu bildirdi. Çelik, RE-
FAHYOL hükümetinin, son ek zam-
la birlikte, Haziran 1996'dan bu ya-
na en düşük işçi emeklisi aylığını
yüzde 121.9 oranında, en yüksek
emekli ayhğuu da yüzde 113.9 ora-
nında arttırdığını savundu.Çelik, iş-
çi emeklisi ayJıkiannın ödenme gün-
leri olan 21 -23 nisan tarihlerinin bay-
rama rastlaması nedeniyle aylıkla-
nn bayramdan önce ödenmesine iliş-
kin karamamenin de Başbakanhğa
sunuldugunu belirtirken, "Bağ-Knr
emekli aylıklannda yapılacak ek
artjşjarla ilgili çalışmalar devam et-
mektedir" dedi.
Hükümetin, ocak aytndaki yüzde
30'luk artışıyla 15 milyondan ancak
19 milyon liraya ulaşan en düşük iş-
çi emeklisi ayhğj, verilen yüzde 18Tik
ek arnşla 22 milyon liraya çıkacak.
Ek artışa karşm en düşük işçi emek-
lisi aylığı, Türk-tş'in şubat ayuıdaki
4 kişilik bir ailenin gıda harcaması
hesabının 3 milyon lira altında kalı-
yor. En yüksek işçi emeklisi aylığı da
yüzde 32 milyondan 35 milyon lira-
ya yükselecek.
ayhk fark ödemesi yapılarak
karşılanacak.
Ancak hükümetin aynı ge-
çici maddede öngördüğü 1
ocak-15 nisan arasında üc-
retsiz ızin kullananlar ile açık-
tan atananlara maaş farklan-
nın gün kısıtı alınarak öden-
mesini öngören hükmün, ka-
ramamenin geçmişe dönük
hazırlandığının göstergesi an-
lamına geldiği ve anayasaya
aykın olduğuna dikkat çekil-
di.
Tazminatlar arttı
için "Ücretlerin yıllık tutan, her a> için
6000 gösterge rakamının memur aylıkla-
rına uygulanan katsayı çarpımı sonucu
bulunacak brüt tutarın on iki katını ge-
çemez" dendi. Bu madde ile özellikle hü-
kümetin büyük ortağı RP'nin genel müdür-
iük makamlarına yerleştirdiği, ancak ka-
mudaki hizmet süreleri yeterli olmadığı için
ancak vekâleten atananların maaşlannın
yükseltilmesine olanak sağlandı.
Hükümet, anayasanın kararnamelerin ge-
nye yürüyemeyeceğini öngören hükmü ne-
deniyle, ek maaş artışlarını düzenleyen
KHK'yi 15 Nisan 1997"den geçerli olmak
üzere hazırladı. Hükümet, maaşlara 1 ocak-
tan geçerli olmak üzere yapıldığını açıkla-
dığı zamlann 3.5 aylık farklannı ödemek
için metne eklediği geçici maddede, "Ek iyi-
leştirmelerden doğan net fark miktannın
3.5 katı tahakkuk ettirerek 15 Nisan
1997'de ödenir" dedi. Bu maddeye göre.
çalışanlann maaş farklan, nisan ayında 3.5
Kararnamede, maaşlar,
yargıç, savcılar ve öğretim
görevlilerinde tazminat gös-
tergeleri, üst düzey bürokrat-
lar ile sağlık personelinde
özel hizmet tazminatlan, po-
lislerde emniyet hizmeti taz-
minatlan, idari personelde
mülki idare amirliği özel hiz-
met tazminatlan, denetim ele-
manlannda denetim tazmi-
natlan. hâkim ve savcılar dı-
şında yargıda çalışanlarda adalet hizmetle-
ri tazminatlan, vaiz ve imam. hatiplerde din
hizmetleri tazminatlan, öğretmenlerde eği-
tim-öğretim tazminatlan, diğer memurlar-
da da tazminat göstergeleri yükseltilerek
arttınldı. Kararnameye göre, tazminat gös-
tergeleri, Anayasa Mahkemesi. Yargıtay,
Danıştay, Sayıştay, Uyuşmazlık Mahkeme-
si başkanlan ve başsavcılar için, vekillerde
dahil olmak üzere 15 bine. profesörlerde 6
bine, doçentlerde de 2 bine çıkanldı.
Yargı
maaşlanna
tırpan
geliyor
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Hükümet, 4124 sa-
yılı Yetİci Yasası'na dayana-
rak hazırladıgı kanun hük-
münde kararname ile yargı iş-
kolunda çalışan 1 ile 4. dere-
ce arasındaki personelin 6 yıl-
dan beri ahnakta olduğu özel
hizmet tazminatlannın bun-
dan sonra ödenmemesini hük-
me bağladı. Karamamenin ya-
yımlanması halinde, Türkiye
genelindeki adliyelerde gö-
revli 2 bine yakın müdür ve şef
statüsündeki memur, arnk özel
hizmet tazminatı alamayacak.
Tüm bakanlar tarafindan
ımzalandıktan sonra önümüz-
deki günlerde yayımlanacağı
öğrenilen kararname. Tüm
Yargı Çalışanları Sendikası
(Tüm-Yargı Sen) üyeleri ta-
rafindan protesto edildi. Pro-
testocu memurlar, özel hiz-
met tazminatlan ödenmeme-
si halinde, iyileştirme yapılsa
bile maaşlannın şu anki raka-
mın alhna düşeceğini söyledi-
ler.
Ankara Adliye Sarayı'run
önünde dün dûzenlenen pro-
testo gösterisinde konuşan ve
kamu kuruluşlannda iftara gö-
re mesai saati uygulamasını
iptal ettirmesiyle tanınan Tüm-
Yargı Sen Ankara Şube Baş-
kanı Abdurrahman Güzel-
gün, karamame ile adalet hiz-
metleri smıfinın, din hizmet-
leri sınıfi ile birlikte değer-
lendirildiğini belirterek "RE-
FAHYOL, öteden beri al-
makta olduğumuz kazanıl-
mış haklarımızı gasp etme-
ye çahşıyor; buna izin ver-
meyeceğiz" dedi.
Güzelgün, önemli ve çok
yakıcı bir sorunun da yargı
işkolunda yaşanan keyfı yer
değiştirme ve sürgünlerin ol-
duğunu vurgularken butür uy-
gulamalann daha çok Anka-
ra Adliyesi'nde yaşandığını
belirtti.
TİM-SE'den
sert uyan
Ekonomi Servisi - Türki-
ye Inşaat Müteahhıtleri Işve-
ren Sendikası (TÎM-SE) Baş-
kanı Sami Sarı, çimento it-
hal etmekten yana olmadık-
lannı, ancak zor durumda ka-
hnırsa ithal edilebileceğini
söyledi. Türkiye Çimento
Müstahsiller Birliği'ne sert
çıkan San, çimento zamlan
konusunda verdikleri rakam-
lann gerçeği yansıtmadığını
öne sürdü.
Dün, TlM-SE binasında
basın toplantısı düzenleyen
San, çimento zamlannın her
zaman enflasyonun üstünde
olduğunu, bunun kartel id-
dialannı doğruladığını be-
lirtti. Çimentoyu ucuz kapat-
ma hesabıyla hareket etme-
diklerini de belirten San, te-
kelin kınlması için devleti
çimento üretimıne çağırdı.
San. Sanayi Bakanlığı'na
yansıtılmadan zam yapıldığı-
na dikkat çekerek, üreticıle-
rin kendileriyle görüşmek
istemediklerini, böyle devam
ederse bu firmalann zor du-
rumda kalacaklannı söyledi.
KJaus Kinkel'in işadamlanyla toplantısı basına kapalı yapıldı. (Fotoğraf: L'GUR GÜNYÜZ)
Almanya Dışişleri Bakanı Kinkel, toplantıda soğuk davrandı
Gerginlikişadamlarınayansıdı
Ekonomi Servisi -Başbakan
Necmettin Erbakan'ın
Almanya ile Türkiye arasında
krize yol açan "Başlannı öne
eğecekler" şeklindeki sözlerinin
etkileri, işadamlannın Alman
Dışişleri Bakanı Klaus Kinkel
ile buluşması sırasında da
kendisini gösterdi. Kinkel'in
buluşma sırasında kendilerine
soğuk davranmasını dolaylı
olarak Erbakan'ın sözlerine
bağlayan işadamı Sakıp
Sabancı"Eve gelen konuğa
nazik davranmak gerekir"
diyerek tepkisini dile getirdi.
Alman-Türk Ticaret ve Sanayi
Odası, dün Çırağan Oteli'nde
Alman Dışişleri Bakanı Klaus
Kinkel ile Türk işadamlannı bir
araya getirdi.
Basına kapalı olarak yapılan
toplantının sonunda Kinkel
demeç vermezken. Türk
işadamlanndan Üzeyir Garih ve
Sakıp Sabancı birer açıklama
yaptı.
Ozeyir Garih, açıklamasında
Kinkel'in tam üyelik konusunda
evet ya da hayır diye bir yanıt
vermediğini, ancak 'nazik' bir
tarzla, D8 'ler konusuna da
değinerek "Türkiye, nereye
nasıl gideceğini daha iyi tayin
etmeli" dedığini belirtti. Sakıp
Sabancı ise Kinkerin AB'ye
üyeliğin zaman alacağı ifadesini
yinelediğini, Alman Dışişleri
Bakanı'nın "yeterince sıcak"
davranmadığını belirterek
"Gerçekleri söyleyenlere suçlu
diye haykırmamak gerekir"
dedi. Sabancı, Almanya'nın,
insan haklan konusunda Irak ve
Suriye gibi ülkelenn yanında
Türkiye'ye çifte standart
uyguladığını belirtmesine karşın
"eve geien konuğa nazik
davranmak gerektiği için"
Kinkel'e bu konuda soru
sormadığını ifade etti.
Alman politikasını bir bütün
olarak yorumlayan Sabancı,
Kinkel'in de Kohl gibi iç
politika hesaplan yaptığı için
Türkiye'ye soğuk davrandığını
belirtti. Sabancı, "Dost acı
söyler" deyimini anımsatarak
Türkiye konusundaki
beyanlanndan dolayı
Avrupalılara küsmenin ve
kızmanın yanlış olduğunu ifade
etti. Kinkel ve diğer işadamlan
yemekli toplantının ardından
açıklama yapmadan otelden
aynldılar.
Sağlık
sigortasının
faturası
SSK'ye
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - REFAHYOL hü-
kümeti. Sos>al Sıgortalar Ku-
rumu'na (SSK), sağlık re-
formu kapsamında yeni bir
yük getiriyor. Sağlık reformu
çalışmalanna göre, herhan-
gi bir sağlık sigortası kapsa-
mında yer almayanlar. öde-
yecekleri yıllık ortalama 50
dolarlık prim karşılığında
SSK tarafindan sağlanan
sağlık hizmetlerinden aynen
yararlanabilecekler.
Taslak çalışmaya göre, yıl-
lık ortalama 50 dolarlık prim
yatıranlar, özel bir sigorta
şirketinden bir yıl süreyle
sağlık sigortası hizmeti ala-
caklar. Özel sigorta şirketle-
nnin devletin önerisini ka-
bul etmeleri durumunda,
toplam prim gelirlerini 40
trilyon liraya yükseltecekle-
ri belirtıldi. Yeni sistem, 5
basamaklı bir prim ödeme
sistemine dayanıyor. Yeşil
kart kapsamında olup sağlık
harcaması yapamayacak du-
rumda olan 6-7 milyon kişi
1. grubu, hane halkı geliri
asgari ücretin 1.2 katından
düşük olan 7.2 milyon kişi 2.
grubu oluştururken; taslak-
ta sigorta sistemine kademe-
li olarak katkısı öngörülen 3
ayn grup da yer alıyor. Tür-
kiye'de sigortasız 21 milyon
400 bin kişiden 6.3 milyo-
nunun >r
üzde 100 prim öde-
yebileceği belirlenen çalış-
maya göre, yeni sigorta kap-
samına alınacak kişilerin yüz-
de 50.9'unun primlerini dev-
letin yatırması gerekiyor.
Sağlık Bakanlığı tarafin-
dan hazırlanan "Sağlık Fi-
nansman Kurumu", "Aile
Hekimliği" ve "Hastane-
lerin İşletmeye Dönüştü-
rûlmesi" konulanndaki ya-
sa taslaklan. son düzenleme-
lerden sonra Bakanlar Ku-
rulu'nda imzaya açılacak.
I n ş a a t m a l z e m e l e r i n e y a p ı l a n z a m l a n n f a t u r a s ı a l ı c ı y a ç ı k t ı
Ev almanın bedeli ağırlaşıyor
• Ev sahibi olmanın bedeli her geçen
gün artıyor. 100 metrekarelik 1
Ronutun maliyeti 1995 yılında 743
milyon 500 bin lira iken, geçen yıl 1
milyar 717 milyon lirayı buldu.
Ev sahibi olmak zorlaşıyor
YıBar
100 M
2
'lik kortut
maliyeti (000 TL)
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
3.900
6.200
8.400
11.400
19.200
31.000
45.400
75.500
122.000
201.400
439.450
743.500
ıra
m
| j | |
1996 1.717.000
FATMA KOŞAR
Çimento. hazır beton ve demire başta ol-
mak üzere, inşaat malzemelerine yapılan
zamlar, malzeme üreticisi ile tüketicisi ara-
sında fiyat tartışmalanna yol açarken, zam-
lann faturasını yine halk ödüyor. Son yıl-
larda, enflasyonu sollayan inşaat malzeme-
lerinın fiyatları. doğrudan konut maliyeti-
ne yansıdığından, ev sahibi ohnanın bede-
li her yı! daha da ağırlaşıyor. 100 metreka-
relik l konutun maliyeti 1995 yılında 743
milyon 500 bin lira iken, geçen yıl l mil-
yar 717 milyon lirayı buldu.
Kooperatifler, konut maliyetinde görü-
len büyük artışlardan, üreticileri ve fabri-
kalan yok pahasına satan devleti sorumlu
tutarken, üreticiler de işçi ücretlerine ve ya-
kıta yapılan zamlardan dolayı devieti sorum-
lu tutarak, gelen zamlan kendi fiyatlanna
yansıtmak zorunda kaldıklannı ileri sürü-
yorlar.
Konut maliyetinin tamamen bu alanda-
ki üreticilerin tekel olmalanndan kaynak-
landığını savunan Türkiye Kent Koopera-
tifleri Merkezi Birliği Başkanı Oğuz Soy-
dan. bu gidişatın önüne geçilmesi gerekti-
ğini belirterek, tekeli yıkma konusunda dev-
lete önemli görevlerdüştüğünü söyledi. Fi-
yat artışlannın ihmalin ne kadar ciddi bo-
yutlarda olduğunu ortaya koyduğunu dile
getiren Soydan, "Rekabet Kurulu'nun,
üretici firmalar ûzerinde kendisini his-
settirmesini bekliyoruz. Çünkü, kurü-
lun en çok çalışacağı alanlardan biri de
inşaat sektörü olacak" dedi. Konut mali-
yetindeki artışın, bu alanda oluşan tekelleş-
meyi gösterdiğini de vurgulayan Soydan,
"Bunun yanı sıra başka sebepler de var.
Ancak tekelleşme ağırlıkta" dedi.
Türkiye İnşaat Müteahhitleri Işveren
Sendikası (TlM-SE) Başkanı Sami San
ise, inşaat malzemelerine gelen zamlara pa-
ralel olarak, konut maliyetinin her yıl art-
masını, özelleştirmenin doğal sonucu ola-
rak değerlendirdi. Özelleştirmeden sonra
firmalann tekel olarak iiretim yaptığını söy-
leyen San, "Malzemelerin fiyatı arttık-
ça hem biz zor durumda kalıyoruz, hem
de ev sahibi olmaya çalışan halk kalıyor"
dedi. Bundan sonra kooperatıfzedelenn art-
masının kaçmılmaz olduğunu vurgulayan
San, yapılan zamlann da önüne geçilmesi
gerektiğini belirtti.
YORUM
ÖZTtN ÂKGÜÇ
1997HedeflepiNe
Ölçüde Gerçekçi?
Içinde bulunduğumuz yıla ilişkin resmi ekono-
mik hedefler aşağıdaki tabloda, temel ekonomik
büyüklükler ve değişkenler itibarıyla verilmiştir.
4.0
3.0
4.5
4.0
29.500
50.000
-20.500
-5.600
65.0
57.7
6.255
4.368
6.255
1.864
04
7.5
2.1
24.8
20.8
Büyüme hızı
(GSMH yüzde değişme)
Tanm
Sanayi
Hizmetler
Dışsatım (milyon USD)
Dışalım (milyon USD)
Dış ticaret açığı (milyon USD)
Cari işlemler dengesi (milyon USD)
TEFE yıllık ortalama (yüzde değişme)
TEFE yıl sonu (yüzde değişme)
Konsolide bütçe gelirieri (trilyon TL)
- Vergi gelirieri (trilyon TL)
Konsolide bütçe giderleri (trilyon TL)
- Faiz ödemeleri (trilyon TL)
Kamu kesimi borçlanma gereği
(GSMH oranla)
Sabit sermaye yatınm artışı
(yüzde değişme)
Tüketim harcamalan arnşı
(yüzde değişme)
Sab/t sermaye yat. / GSMH
Yurtiçi tasarruf / GSMH
Türkiye ekonomisinin büyüme hızı yavaşlamak-
tadır. 1995 yılında yüzde 8.1 olan büyüme hızının
1996'da yüzde 7.0'ninaltına düşmesi beklenmek-
te, 1997 yılı için ise büyüme hızı yüzde 4.0 olarak
hedeflenmektedir. Türkiye'nin 1997 yılında öngö-
rülen oranda büyüme gerçekleştirmesi olası de-
ğildir. 1997 yılının özellikle ilk yarısında büyüme hı-
zının çok düşük, yüzde 1 veya 2 düzeyinde kal-
ması beklenilmelidir. Sanayide kapasite kullanım
oranlarında gerileyiş, dışsatımda bir atılım yapıla-
maması bu olasılığı güçlendirmektedir.
Fiyat artış hızının yıllık ortalama yüzde 65.0, yıl
sonu itibarıyla da yüzde 57.7 düzeyinde kalacağı,
inandıncı değildir. Nitekim yılın ilk ikj ayındaki ge-
lişmeler de fiyat artış hızının bir önceki yıl düze-
yinde oluşacağını göstermektedir.
Dış ticarete ilişkin hedefler ise hayalin de öte-
sidir. Türkiye'nin tanm değişikliği yapılmadığı sü-
rece bu yıl 30.0 milyar USD dışsatım, 50.0 milyar
USD dışalım yapması olası değildir. Tanm değişik- •
liği yapılarak, hayali bazı rakamlar, dışalım veya dış-
satım rakamlarına eklenmeye çalışılırsa, hayali ra-
kamlarla belki öngörülen tutarlara yaklaşılabilir.
1997 yılının Ocak ayında dışsatımın hafif de olsa
gerilediği dikkate alındığında, hedeflerin gerçek-
leşmesi olasılığının olmadığı ilk aylarda görülmek-
tedir.
Bütçe denkliği ise bir slogandır. Harcamalara iliş-
kin tahminler düşük düzeyde tutulurken, gelirier esas
itibarıyla özelleştirmeye bağlanmıştı. İç borç sto-
ku hızla kabaran Türkiye'nin, bütçeden yapılacak
faiz ödemelerini 1.864.0 trilyon TL'de tutabilmesi
olası değildir. Ayrıca cari harcamalann da öngö-
rülenin üstünde gerçekleşmesi olasıdır. Bu yapı-
daki bir bütçenin 2.0 katrilyon dolayında açık ver-
mesi bile başan sayılmalıdır. Nitekim bütçe açığı-
nın boyutu, yılın ilk üç ayı dolmadan TCMB'den
alınabilecek Hazine avansının sınırına gelinmesi-
ne yol açmıştır.
Türkiye'nin kaynak ve harcamalanna ilişkin DPT
tahminleri de gerçekçi gözükmemektedir. GSMH
(Gayri Safi Milli Hasıla) artış hızı ciddi biçimde ya-
vaşlayan, dış kaynak kullanma olanaklan kısıtlı
olan Türkiye'nin 1997 yılında kullanılabilir kayna-
ğını reel olarak hedeflendiği şekilde arttırması ola-
naklı değildir. Buna bağlı olarak sabit sermaye ya-
tırımlarını yüzde 7.5 oranında arttırması ve sabit
sermaye yatınm / GSMH oranında yüzde 24.8'e
yükseltmesi kaba aritmetik olarak dahi söz konu-
su değildir. Hele tüketim harcamalarında artış hı-
zının yüzde 2.1 düzeyinde tutulması, Kamu Kesi-
mi Borçlanma Gereğinin (KKBG) GSMH oranının
yüzde 10.0'lardan binde 4'e çekilmesi, düş gör-
menin de ötesindedir.
1997 yılında Türkiye'nin büyüme hızı düşecek,
fiyat artış hızı bir önceki yıl düzeyinde sürecek, büt-
çesi önemli boyutta açık verecek, KKBG'nin
GSMH'ye oranı yine yüzde 10.0 düzeyine yakın ola-
cak, sabit sermaye yatınmlan azalacaktır. 1997 yı-
lı sonuçları alındığında, hangi tahminlerin daha
gerçekçi olacağını göreceğiz.
Planlama, hedef koyma ciddi bir uğraştır. Poli-
tikacılann düşlerine, incirçekirdeğini doldurmayan
faso fiso sözlerine bakılarak hedef saptanamaz.
Rusya satıııak istediği
helikopteri tanıttı
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - Türkiye'nin
daha önce helikopter ve
zırhlı araç satın aldığı Rus-
ya, KA-50 taarruz helikop-
terini Ankara'da tanıttı. Bu
amaçla Rusya'dan gelen he-
yet, 'Kara Köpekbalı-
ğı(Black Shark) adlı KA-50
taarruz helikopterinin, yak-
laşık 3 yıldır atıl dunımda
bulunan fabrikasının da
Türkiye'ye satılabileceği
önerisini getirdi.
KA-50 üreticisi firma-
nın satış temsilcisi Sergei
Mihiyev başkanlığındaki
heyet Milli Savunma Baka-
nı Turhan Tavan ve öteki
yetkililerle görüştüler.
Istanbul'a dün giden he-
yet, KA-50 taarruz helikop-
terinin teknik özelliklennı,
F-16 uçaklannın monte
edildiği TAI tesislerinde
Türk tarafina tanıttı.
Rusya, KA-50 helikopte-
ri ile Türkiye'nin taarruz
helikopteri ortak üretım pro-
jesinde yer almak istiyor.
Heyet, Rusya'nın önce-
likle bu helikopterlerden
Türkiye'ye belirli bir sayı-
da satma>T düşündüğünü,
ileride ise Türkiye'de ortak
üretimin devreye girmesi-
ni istediğini Türk tarafina
iletti.
lstanbul Barosu
Staj Eğitim Merkezi
STAJYER AVUKATLAR, AVUKATLAR ve
İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI,
AVRUPA İNSAN HAKLARI
SÖZLEŞMESİ ve BİREYSEL
BAŞVURU HAKKI
IZMİR BAROSU ESKİ BAŞKANI
AV GÜNEY DİNÇ
Baş\r
uru Dosyalan Ozennden Uygulamalı Semıner Çalışması
29 Mart 1997 Cumartesi günü Saat: 10.00-16.30
BASIN MÜZESİ ÇEMBERLlTAŞ