Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 3 MART 19S7 PBİŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
2 yıl önce 22 kişinin öldüğü Gazi olaylan, dün büyük katılımla protesto edildi
On binler tek yürek olduİstanbuJHatHrServfai-GaziMahallesi'ndeikiyıf
önce çoğunluklı Alevilerin gittiği bir kahvenin ta-
ranmasından scnra bu mahalle ile Ümraniye Mus-
tafa Kemal Mahalîesı'nde çıkan olayiarda polislerin
açtıgı ateş sonucu ölen 22 kişi, on binlerce kişinin
katılımıyla anılcı. Katliamı protesto eden on binler,
"Susma, sustukça sıra sana getecek". "Kahrobun
Mît, CIA, kootrgeriUa" sloganlan attı; Gazi davası-
nın yeniden lstanbul'a alınmasıru ve suçlulann ce-
zalandınlmasını istedi. Okmeydanı, Nurtepe, Kâğıt-
hane, AJibeyköj. Gülsuyu, Ikitelli ve Gazi Mahalle-
si'nde pek çok ûyerleri dün kepenklerini açmadı.
Gazi ve Musrafa Kemal mahailelerinde çıkan
olayiarda öldüriiien 22 kişi dün Gazi Mahallesi'nde
düzenlenen törenle ajııldı. Istanbul'un çeşitfi semt-
lerinde dün sabah erken saatlerde toplanan gruplar,
daha sonra otobüslerle Gazi Mahallesi'ne gittiler.
Polis ise Gazi'nin yıldönûmü nedeniyle Istanbul ge-
nelinde sıkı güvenlik önlemleri aldı. Gazi Mahalle-
si'nde de yoğun önlemler alan ve kontroi noktalan
oluşturan polisler, anmaya katılanlan havadan da he-
likopterlerle izledi. Polis kameralan da olayı izleye-
rek Istanbul Emniyet Müdürlüğü'ne olay yerinden
nakJen yayın yaptılar.
Okmeydanı Şark Kahvesi'nde sabah erken saat-
lerde, Okmeydanı Halk Meclisi Girişimi önderliğin-
de toplanan 200 kişilik bir grup, buradan Alibeyköy
Cemevi'ne yürüdü. Cemevi önünde bekleyen kişi-
lerle sayılan yaklaşık 3 bine ulaşan grup, Gazi'ye yü-
rüyüşe geçti. Gazi Mahallesi girişinde kendilerine
evinden "RP selamı" veren 2 kadına tepki gösteren
grup, kadınlann bulunduğu binaya taş attı. Eve taş
atan göstericiler, kendilerini engellemek isteyen
gruptan bazı kişilerle yumruklastı. Polisin müdaha-
le etmediği olay. araya girenler tarafından yatıştınl-
dı.
Gazi Mahallesi'ne ulaşan gruplar, yas günü oldu-
ğunu simgelemek araacıyla 2 adet siyah bayrağın ası-
lı oldugu Hacı Bektaşı Velı Kültürünü Tanıtma Der-
neği'nin önündeki Ismetpaşa Caddesi ûzerinde kor-
tej oluşturdu. Kortejin ön sırasında, 2 yılönceki olay-
iarda ölenlerin fotoğraflan ve karanfiller taşıyan ya-
kınlan. hemen onlann arkasmda ise çeşitli Alevi der-
neklerinin temsilcileri yer aldı. Kortejden sık sık
"Susma. sustukça sıra sana getecek", "GazTnin he-
sabuu soracağK* ve "Kahrofeun Mit CIA, kontrge-
rüla" sloganlan atıldı. Kortejin harekerinden önce
"12 Mart Anma Düzenkme Komitesi" adına yapı-
lan açıklamada, 2 yıl önce meydana gelen olaylann
gelişimi anlatıldı. "Bu kanlı tertibi yapanlarm, bo-
gün yaşanan gerçeklerle ortaya çıkbğı, yalnızca Ga-
zi Mahallesi değil. ülkemizi baştan sona kan gönine
çevirenişkeocevekadiaınçetderi''Ianet]endi. Açık-
lamada Gazi olaylanyla ilgilı davanın yeniden lstan-
bul'a aiınması istendi.
Açıklamanın yapılmasından sonra "devrim ve de-
mokrasi şehraerr için bir dakikahk saygı duruşun-
da bulunan grup, saat 13.30'da Gazi Mezarlıgı'na
dofru yürüyüşe geçri. Taşıdıklan pankartlann yanı
sıra çevredeki binalara da çeşitli pankartlar asan grup
arasmda yer alan genç erkek-
lerin başlanna kıımızı bant
sardıklan, genç kızlann ise
beyaz tülbent üzerine kırmı-
zı kurdeleler bağladıklan gö-
rüldü. Yürüyüşteki en kitle-
sel grubu oluşturan Haklar
ve Ozgürlükler Platformu,
"Susurluk cetesnıi devrim te-
mizter", "Çetder halka he-
sap verecek" ve "Hallaz,
haldıyız kazanacağız" slo-
ganlanyla gövde gösterisi
yaptı. Kortejin arkasında yer
alan ve Marksist Leninist
Komünist Parti (MLKP) ile
Tûrkiye lhtilalci Komünist-
ler Birliği (TlKB) pankartla-
nnı açan sol gruplar tt
Sus-
ma, sustukça sıra sana gde-
cek", "Gaa'nin hesabı soru-
lacak", "Halk meclisJeri gü-
cümüzdür" ve "Kahroisun
kontrgerüla" sloganlannı at-
tılar.
Komite uyardı
22 kişinin ölümüyle sonuçlanan Gazi olaylannın yıldönümünde onbinlerce kişi sorumlulann bir an önce cezalandınlmasını istedi (Fotoğraf: BERTAN A G A N C K J L U )
20polisin yargılanacağı dava dosyası; lstanbul,Ankara, Trabzon ve Rize arasında mekik dokuyor
Aradan 2 yıl geçti dava başlamadıHÜLYATOPCU
Gazi Mahallesi ve Ümra-
niye'de 12-13 Mart 1995 ta-
rihinde meydana gelen olay-
iarda 22 kişinin ölümüne ne-
den olan kişiler hâlâ yargı
önüne çıkmadılar. 20 polisin
yargılandığı dava dosyası; Is-
tanbul, Ankara, Trabzon ve
Rize arasında mekik dokur-
ken 5 kişinin yaşamınj yitir-
dığı Ümraniye ile ilgili soruş-
turma ise olayın üzerinden i-
ki yıl geçmesine karşın ta-
mamJanamadı.
Alevilerin yoğun olarak
yaşadığı Gazi Mahallesi'nde
12-13 martta meydana gelen
olaylar, kimliği belirsiz kişi-
lerin bir kahvehaneye açtıkla-
n ateş sonucu Halil Kaya'nın
yaşamuıı yitirmesıyle başla-
rruştı.
Aynı saatlerde taksi şoforü
Mesut Efe'de açılan ateş so-
nucuölmüş, 12-13 martta öf-
keli halk sokaklara dökül-
müştü. Bu sırada güvenlik
güçlerinin açtıgı ateş sonucu
13 kişi daha yaşamını yitir-
mişti. Gazi olaylannı protes-
to etmek isteyen Ümraniyeli-
lerin yaptıklan yürüyüş sıra-
sında polisler tarafından ka-
labalığın üzerine açılan ateş
sonucu da 5 kişi daha yaşa-
Bazı siyasi parti, sendika ve örgütler olaylan kınadı
22 kişinin ölümü unutulmadı
tstanbul Haber Servisi - Gazi ve
Ümraniye olaylannda ölen 22 kişinin
ölümü ve yûzlerce kişinin de yara-
lanmasına neden olan olaylar, ikinci
yıldönümünde, bazı siyasi parti, sen-
dika ve sivil toplum örgûtlerince sert
birdille kınandı.
Kamu Emekçileri Sendikalan
Konfederasyonu (KESK) Mali Sek-
reteri Cengiz Uzuner, iki yıl önce
meydana gelen olaylann sorurrdula-
nnın cezalandınlmasuu istedi. Susur-
iuk kazasıyla Gazı'yi kana bulayan
çetelerin göründügünü belirten Uzu-
ner, "Emekçilerin ve halkın mücade-
lesini engellt ven. kamu emekçiierinin
sendikaJ haklar ve demokrasi müca-
delesine saldıran zihniyetin uzanüla-
n olan çeteter açıga çıkanlıp yargılan-
madıkça, deviet bünin alaniarda de-
mokratfldeştirilmedikçe Gazi ve ben-
zeri katliamlar, insan haklan ihlaUeri
son buimayacaktır" dedi. Kamu
emekçiierinin özgürlük ve demokra-
si mücadelesini sonuna dek sürdûr-
meye kararlı olduklannı kaydeden
Uzuner, insanca ve onurluca yaşamak
için devletin demokratikleştiribnesi-
nin şart olduğunu vurguladı.
Dev Maden-Sen Genel Başkanı
Tayfun Görgün de Gazi katliamımn
suçlulannın belirlenmesine karşın
bugüne dek yargılanmamalannı eleş-
tirdi.
Görgün "Gazi katfiamında, insan-
hktan nasibini almanuş. eli kanlı bar-
bartar kan kusan silahlaruu yoksul
halka doğrultmuşrur" derken, De-
mokrasi ve Banş Partisi Istanbul II
Başkanı Kemal Yüksel de çete düze-
ninin altedilmesi için demokrasiye ih-
tiyaç olduğunu vurguladı.
Pir Sultan Abdal Kültür Derneği
Genel Sekreteri Vedim Şahhüseyi-
noğlu ise hükümenn suçlulan yaka-
lama sözü vermesine karşın henüz
hiçbir gelışme olmamasını eleştirdi.
Gazi, Ümraniye, Susurluk ve Metin
Göktepe olaylannın örtbas edilmeye
çalışıldığını belirten Şahhüseyinoğ-
lu, "Bu tür uygulanıalar, demokrasi-
ye ve hukuk iİkesinegölge düşürmek-
te, \atandaşın devlete olan güvenini
sarsmaktadır" dedı.
Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür
Vakfi Istanbul Şubesi'nceyapılan ya-
zılı açıklamada da 12 Mart 1995'te
Gazi Mahallesi'nde Alevi inançlı in-
sanlann işyerlerini tarayarak bir kat-
liam provası yapıldığı öne sürüldü.
mını yitirmişti. Olaylardan
sonra aileler, güvenlik güçle-
n hakkında suç duyurusunda
bulunmuştu. 20 polis hakkın-
da Gazi Mahallesi'nde 7 ki-
şinin ölümü, bir kişinin ise
yaralanmasına neden olduk-
lan gerekçesiyle TCY'nin
448,456.457 ve 463. madde-
leri gereğince dava açıldı.
Açılan davada polisler "Kas-
ten adam ötdürme", "faili
befli olmayacak biçimde
adam öldürme" ve "Jdşiye
eza vermekle" suçlanıyorlar.
Olayiarda yaşamını yitiren 6
kişinin öldüriilmesinden so-
rumlu güvenlik güçlerine ait
silahlann balistik incelemesi
yapılamadığı için dava açıla-
madı.
Eyüp 1. Ağır Ceza Mahke-
mesi'nde görülen dava, gü-
venlik nedeniyle Trabzon'a
nakledildi. Ancak Trabzon
Ağır Ceza Mahkemesi'nde
görülen ve sanıldann katıl-
madığı davanın ilk oturu-
munda mahkeme heyeti yar-
gılananlann deviet memuru
olduğunu belirterek lüzum-u
muhakeme karan verilmesi-
ni istedi.
Dosyanm bu nedenle tek-
rar lstanbul Valiliği II Idare
Kurulu'na gönderilmesi ka-
rarlaştınldı. Mahkeme heye-
tinin bu karanna ailelenn
avukatlan tepki gösterdiler
ve Yargıtay'a başvurdular.
Ancak dosyanın Yargıtay'a
gönderilmesi 1996 yılının
Ağustos ayında gerçekleşe-
bildi. Ailelenn itirazını haldı
bulan Yargıtay, davanın tek-
rar açılıp-açılmayacağına
ilişkin karann verilmesi için
dosyayı Rize Cumhuriyet
Savcılığf na gönderdi. Rize
Cumhunyet Savcılığı dosya-
yı inceleyerek görülmesi için
tekrar Trabzon'a gönderdi.
20 polisin yargılanacağı dava
önümüzdeki günlerde görül-
meye başlayacak.
Beş kişinin yaşamını yitir-
diği Ümraniye ile ilgili soruş-
turma ise hâlâ ÜsküdarCum-
huriyet Savcılığı'nda sürü-
yor. Gazi ve Ümraniye'de ya-
İcmlannı yitiren aileler, geçen
aylarda Avrupa Insan Hakla-
n Komisyonu'na başvurdu-
lar. Bu arada Gazi Mahalle-
si'nde meydana gelen olay-
lara kanştıklan iddiasıyla 89
kişi hakkında "EşyaUra za-
rarverdikleri'', 100 kişi hak-
kında ise 2911 sayıh Top-
lanü ve Gösteri Yiirüyfişleri
Yasası"na muhalefet etmek
suçundan açılan iki dava da
hâlâ Afyon'da görülûyor.
Anma komitesi, yüzlerini
kapatan ve ellerinde sopalar-
la yürüyen sol gruplan uyar-
dı. Ancak sol gruplar uyan-
lan dikkate almayarak yûrü-
yüşlerini sürdürdü. Gazi
Mezarlığı 'na ulaşan gruplar,
mezarlığa girmeden ara so-
kaklara yönelerek tekrar ce-
mevinin önüne geldiler. Ce-
mevinin önünde toplanan
gruplar, daha sonra olaysız
birşekildedağıldı.
Gazi olaylannda hayatla-
nnı kaybedenlerin aileleri,
'Gazi ŞehhÜği'ni zıyaret et-
ri. Grup Yorum üyeleri, me-
zarlıkta toplanan ailelere kı-
sa bir konser verdi.
Gazi Katliamı'nm protes-
to edildigi gösterilere CHP,
ÖDP, BP, IP, HADEP, SlP,
Haklar ve Özgürlükler Plat-
formu ve tstanbul Üniversi-
te Öğrencileri Koordinasyo-
nu da destek verdi.
Yürüyüşe katılan CHP
Merkez Yönetim Kurulu
(MYK) üyesi ve İstanbul
Milletvekili Mehmet Sevi-
gen, CHP Gaziosmanpaşa ll-
çe Merkezi'nde düzeniediği
basın toplantısmda, olayla-
nn üzerinden 2 yıl geçmesi-
ne rağmen mahkemenin so-
nuçlandınlmaması ve sanık
durumundaki polislerin gö-
revlerinin baştnda bulunma-
sının kamu vicdanını yara-
ladığını kaydetti. Konuyu
sonuna kadar takip edecek-
lerini ifade eden Sevigen,
"Gazi olaylannın yaniarma
kâr kalacağını düşünenler
varsa yanınyor" dedı.
Gaziosmanpaşa'run Gazi
Mahallesi'nde 12 ve 13
mart, Ümraniye'nin Musta-
fa Kemal Mahallesi'nde de
15 Mart 1995 günü meyda-
na gelen olaylarda 22 kişi öl-
müş; 34 polis memuru, 3 as-
ker ve 118 vatandaş da yara-
lanmıştı.
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
Devpim ve Darbe
Dün 12 Mart'ın yıldönümüydü. Cumhuriyet tarihi-
mizin kara bir saytası... Gençlerimiz artık 12 Mart'ı
hatırlamıyor, tarih olarak okuyorfar. Ve doğrusu, işin
aslı astannı tam anlamıyla göremiyorlar. Hatta bu
işin doğrusunu bilmesi gerekenler de yapmamalan
gereken hatalar yapıyorlar.
Türkiye'de toplumsal olaylan açıklama konusun-
da en büyük zorluğumuz, "kavram karmaşasından"
doğuyor. Kavramlan "netleştiremediğimizden" bir
tütiü sağlıklı iletişim kuramıyoruz. Kimi zaman aynı
şey, farklı kavramlaria açıklanmak isteniyor. Kimi za-
man farklı şeyler, aynı kavramla açıklanıyor.
En çok kanştınlan kavramlardan biri, "devrim " kav-
ramı. Devrim kavramı, özellikle darbe ve karşıdev-
rim (reaksiyoner devrim) kavramlanyla kanşıyor. Ge-
çenlerde "Pazar gazetesinde" eski ve sevdiğim bir
öğrencim de aynı kavramlan kanştırmış. Hatta 27
Mayıs'tan söz ederken, "devrim yakıştırması yapılı-
yor" gibisinden yakışıksız bir ıfade kullanmış. Onu da
görünce, bu yazıyı yazmak "vatip oldu".
Gene bu arada, geçenlerde yazdığım bir yazıdaki
bir tfadem, kimi arkadaşlanmın tepkisine yol açtı. O
yazımda, "ef? iyi askeri yönetim, en kötü demokra-
tikyönetimdendaha kötüdür"demiştim. "Sen"de-
diler, "Yaşamın boyunca 27 Mayıs'a ve 1961 Ana-
yasası'na sahip çıkan birinsandın. Ne oldu da şim-
di böyle yazıyorsun?". Aslında bu itirazlan, ilk bakış-
ta haklı gibi görünüyor. Fakat 27 Mayıs'ın üzerinden
36 yıl geçti. Bu arada "12 Mart" geçti, "72Ey/ü/"geç-
ti. Artık ne Türkiye bundan 36 yıl önceki Türkiye, ne
dünya bundan 36 yıl önceki dünya. Hatta ne Silahlı
Kuvvetler, bundan 36 yıl önceki yapısında. Aslında,
ordumuzun Atatürkçü ve bağımsızlıktan yana ka-
rakterini koruduğuna inanıyorum. Ama gene de, so-
runlanmızın demokrasi içinde çözülmesinin daha ya-
rariı olacağını düşünüyorum. Tabii eğer çözülebilir-
se...
Şimdi, birbiriyle kanştınlan üç kavramı tek tek ta-
nımlayalım ve Türkiye'deki son üç "müdahalenin"
adını koymaya çalışalım.
"Devrim"; birtopîumdakı ekonomik ve siyasal ya-
rarianmanın, toplumun geniş kesimleri lehine hızla
değişimidir. "Ekonomik yararianma" dediğimiz za-
man, otoplumdaki "ekonomik fırsateşitliği've "pay-
laşımı" kastediyoruz.
Siyasal yararianma dediğimiz zaman anlaşılması
gereken husus da, "siyasal katılım "dır Yani devrim,
"Bir toplumda ekonomik fırsat eşitliğinin ve ekono-
mik paylaşımın ve siyasal katıhmın geniş kitleler le-
hine hizla değişimi" olarak tanımlartmalıdır.
Bu açıdan bakıldığı zaman 27 Mayıs müdahalesi,
tam anlamıyla bir devrimdir. 1961 Anayasası'nınge-
tirdiği özgüriük ortamı içinde "siyasalkatılım " alabil-
diğine arttığı gibi; bu müdahale, Türk demokrasisi-
ne en az 30 yıllık bir ivme kazandırmıştır.
Bunun yanı sıra Deviet Planlama Teşkilatı'nın ya-
şama geçirilmesi ve planlı kalkınma hamlesine giri-
şilmesiyle, ekonomik yararianma da geniş kitleler le-
hine hızla değişmeye başlamıştır. Ve bu nedenlerden
ötürü 27 Mayıs, "darbe" değil, tam anlamıyla bir
"devrim" olarak isimlendirilmelidir.
Bir toplumda "ekonomik ve siyasal yararianma"',
kimi zaman "darkesimler" lehine de hızla değişebi-
lir. Ömeğin demokratik bir düzenden, otoriterbir dü-
zene geçilebilir. Toplumdaki gelir dağılımı, azınlık le-
hine hızla bozulabilir. Fırsat eşitliği aniden ortadan
kalkabilir. Tarihte bu tür olaylann çok örneği görül-
düğü gibi, günümüzde de bunun ömekleri vardır.
Işte bu durumda bir "karsıdevrim"ûen ya da "re-
aksiyoner devrim "den söz etmek gerekir. Ve 12 Ey-
Kil, bu tanım açısından tam bir karşıdevnmdir.
12 Eylül bir karşıdevrimdir, çünkü 1982 Anayasa-
sı ile 1961 Anayasası'nın getirdiği hemen tüm özgür-
lükler budanmış ve demokrasimizın önüne ciddi en-
geller getinlmiştir. Özellikle "örgütlenme özgöriûğü"
önüne getirilen engeller, demokrasimizi işlemez bir
hale getirmıştir. Düşünce özgürlüğü de aynı biçi )-
de kısıtlanmıştır.
12 Eylül bir karşıdevrimdir, çünkü 24 Ocak 1980
karariannın en katı biçimiyle yaşama geçirilmesinin
zeminini hazırlamış ve memleketımizdeki "sınıflar
arasındakiuçurumun" inanılmaz boyutlara gelmesi-
ne neden olmuştur. Gelir düzeyinde açılan bu "uçu-
rvm", daha sonra toplumsal yaşamın tüm kurumla-
nnı etkileyecek ve toplumsal yaşamımızda derin ya-
ralar açacaktır. Refah Partisi'ni büyüten şey, halkı-
mızın Islamiyete daha çok düşmesi değil, umutlan-
nı "adil düzen'e bağlaması olmuştur.
"Darbe" bir ihtilalya da ayaklanma sonrasında
toplumun ekonomik ve siyasal yaşamında "herhan-
gi ciddi bir değişiklik olmaksızın" iktidann el değiş-
tinmesi, yani bir başka iktidann oluşmasıdır. Bunun
"tipik" bir örneği de 12 Mart 1971 muhtırasıdır. 12
Mart birdarbedir, çünkü 1961 Anayasası'nın kimi hü-
kümlerinin değişmiş olmasına karşın, "köklü değişik-
liklere" gidilmemiştir. Parlamentonun kapatılmama-
sı ve siyasal partilerin yapılannı ve kadrolannı koru-
yabilmeleri, bunun en açık kanrtıdır. Kavramlan özen-
leseçmeli ve kullanmalıyız. Eğerbu konudayeterin-
ce özenli davranmazsak, çok yanlış anlaşılmalara
neden olabilır ve 27 Mayıs, 12 Mart ve 12 Eylül'ü "ay-
nı kefeye" koyanz ki, insanların kafası allak bullak
olur.
Dikkat etmek gerek...
ANMA
BEDIA TARAN
1920 - 1995
Vefatının ikinci yılında
rahmetle anıyoruz.
AİLESI / ARKADAŞLARI
GAZİ MAHALLESİ'NDEN İZLENİMLER / MtYASE tLKNUR
Kortejin soıııı görüııınüyordutki yıl aradan sonra binlerce insan
yine aynı barikatlan aşarak Gazi'nin
' lsmetpaşa Caddesi uzenndeki ceme-
vi önünde. Insanlann yüz ifadeleri i-
ki yıl öncesindeki gibi. Babşlara hü-
zün ve öfke kanşmış. Polisler yine
caddenin Küçükköy girişinde barikat
kurmuş, girenleri tek tek arayarak
korteje alıyor. Mahalle halkı ve çeşit-
li kuruiuşlann temsilcilerinden olu-
şan komitenin karanna göre hiç bir
örgüt kendi flamasını ve bayrağını aç-
mayacaktı. Ancak son gün bazı örgüt-
ler bu karara uymayacaklannı belir-
tince her örgüt kendi flamasını aça-
rak yürüdü. Yine komitenin karanna
göre sol örgüt üyeleri yüzlerini ka-
patmayacaklardı. Bu karara da uyul-
madı.
Polis, mahallenin bütün girişleri
tutmasına karşın toplu halde yürü-
yenlere aramanın dışında hiç bir mü-
dahalede bulunmadı. Cemevi önun-
den başlayan kortejin sonu görünmü-
yordu. Geçen yılkinden daha kitlesel
ve disiplinli bir anma toplantısı ger-
çekleştirildi. Gazi ve Ümraniye olay-
lannda yaşamını yitirenlerin aileleri
kortejin en önünde yer aldı. Cocuk-
lannın resimleri ile önde yürüyen aı-
lelerin hemen arkasmda, 12 yıldızın
ortasında zülfikar bulunan bayrakla-
nyla Gazi Cemevi yer aldı. Siyasal
partiler, sendikalar, demokratik kitle
kuruluşlan ve sol örgütlerden oluşan
kortejin kaJabalığı 30 bini buluyordu.
Ümraniye'de ölenlerden kahveci
Hasan Puyan'm babası tlyas Puyan,
elindeki megafonla yüreğindeki yan-
gını şu sözlerle haykınyordu: "Bizim
çocuklanmızın elinde top tüfek mi
vardı? Taş atan kalab'ahğı durdur-
mak bu kadar zor muydu? Polis sa-
vunmasız bu insanlara kurşun yagdı-
nrken amirleri, raüdfiıieri seyretti.
Mükâfatlannı da seçunlerde aldılar.
Hepsi milletvckiIL bakan oldu. Dava-
mifl oradan oraya sürdüler. Çocukla-
nmızj öldfirerek vcrdiklcri ceza yet-
mezmis. gibi bir de da\a>ı Trabzon'a
atarak btzj eezalandırdılar.*'
Cemevi önünde yaşlı birnine önü-
müzü keserek "Beni tanıdın mı?" di-
ye soruyor. Hatırlamadığımızı anla-
yınca üsteliyor "Hani iki sene önce
polis gençkrimize saldınrken ben
elimde sopayla koşuyordum da beni
durdurdun ya." "Ha, hı" dememiz-
den tatmin olmamış ki devam ediyor
"Hani benim oğlan kaybolmuşfu.
Tahtanm ûzerindebircesetgelrvordu.
Ben oğlum sanmıştun. Yok osenin oğ-
lun değil, ölenin adı Hasan demiştin."
Gazi'de çocuğundan yaşlısma hep-
si politize bir topluluk. Mezarlığın
önüne gelindiğinde kalabalıktan
"Kazan istifa" sloganlan yükseldi.
Kortejden ayn yürüyen ve yaşlan taş
çatlasa 12 olabilecek üç çocuktan
baştaki sloganı tutmadı. Arkadaşlan-
na dönerek "Ohır mu kardeşinı ya!
Bizbu sloganı ışıksöndürme eylemin-
de atrvorduk. Gazi'nin vıldönümün-
denealakaşundi?"diye tepki göster-
di.
Mezarlığa sadece ölenlerin ailele-
ri alındı. Kalabalık, yürüyüş sırasuıı
bozmadan arka caddeye dolanarak
devam etti. Mezarlann başmda dra-
matik sahneler yaşandı. Türkçe,
Kürtçe ağıt sesleri yeri göğıi ınletmc-
ye başladı. Hasan Gürgen'in mezan
başında ağlayan kadın bırdenbıre
ayaklanmızayığıhpkaldı.Bıryerler-
den güçlükle bulunan suyla ayıltılan
kadın, bütün çabalara karşın mezar-
dan uzaklaştınlamadı. Hasan Gür-
gen 'in halasıymış. Aileler adına Zey-
nep Poyraz'ın babası Cemal Poyraz
kısa bir konuşma yaptı. Suçlulann
hâlâ yargı önüne çıkanlmamasını
eleştirdi. Grup Yorum'un mezarlıkta-
ki konserinin ardından kalabalık da-
ğıldı.
Yürüyüşe katılan her grup kendi
sloganını attı. Siyasal partilerden en
kitlesel katılımı HADEP gerçekleş-
tirdi. HADEP'in bütün ilçeleri yürü-
yüşe katılmıştı. HADEP ten sonra
Halklar ve Özgürlükler Platformu ile
Üniversite Öğrencılerinin kalabalıgı
dikkat çekti.
ÖDP, CHP ve Banş Partisi de yü-
rüyüşe destek verdiler. CHP Millet-
vekili Mehmet Sevigen de kalabalık-
la birlikte yürüyerek mezarlığa kadar
geldı.
Kalabalık, mezarlığın 100 metre
kadar gerisinde duran polisleri gö-
rünce ıslık çalıp "yuh" çekerek pro-
testo etti. Anma törenindeen ufak bir
olay v'kmadı. Sadece Okmeyda-
nı'ndan gelen kalabalığael kol işare-
ti yaparak tahrik eden RP'Ii kadının
evinin taşlanması sırasında hava bir
ara elektriklendiyse de uzun sürmedi.