Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 ŞUBAT 1997 SALI EKONOMI / PARA RAPORU Eximbank krediterinde artış • ANKARA (AA) - Eximbank'ın geçen yıl kullandırdığı kısa vadeli kredılerde, 1995yılına göre. Türk Lirası (TL) bazında yüzde 91.5, dolar bazında ise yüzde 5.1 artış kaydedildi ği bildinldi. Geçen yıl Eximbank 247.1 trilyon lira tutarmda kısa vadeli kredi kullandırdı. Bu kredilerin yüzde 32'lik kısmı küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ) verilirken, KOBl'lenn kullandığı kredi tutan 1995yılına göre yüzde 125 oranında artış kaydetti. Kredi kullanan fırma sayısı ise geçen yıl, 2 bin 144'ten3bin 126'ya yükseldi. Seyahat acentelepine ucuz kredi • ANKARA (AA) - Eximbank'ın. A Grubu seyahat acentelerine ucuz kredi kullandıracagı bildinldi. Turizm Bakanı Bahattin Yücel, bugüne kadar Türkiye'nin mal ihracına yönelik projelerin fınansmanı için ucuz kredi sağlayan Exımbank'ın, turizm hizmetini teşvik amacıyla A Grubu seyahat acentelerine de ucuz kredi lcullandıracağını söyledı. Yücel, projenin Turizm BakanligVnın girişimiyle başlatıldığını belirterek, "Buna göre, yurtdışından Türkiye'ye turist getiren A Grubu seyahat acentelen, belli şartlan taşımalan halinde Eximbank'tan kredi alabilecekler" dedi. Yerel borsa kurma isteği • GAZİANTEP (AA) - Gaziantep Ticaret Odası (GTO) Başkanı Mehmet Aslan, Gaziantep'in, bölgesel menkul kıymetler borsası için aranılan bütün özelliklere sahip olduğunu savundu. Aslan, Gaziantep iş çevrelerinin yerel borsa kurulması için tam dayanışma içinde olduğunu ve sonuç ahnmcaya kadar çaba göstermekte kararlı davrandıklannı söyledi. Aslan, "Bu istem, 'dediğimiz dedik' düşüncesinden hareket etmemizden değil, bölge ve ülke yaranna olacağına inandığımız için gündemde tutuluyor" diye konuştu. Japonya'da cari işlem lazlası azaMı • TOKYO (AA) - Japonya'da cari işlemler fazlası, geçen yıl bir önceki yıla göre, yüzde 30.9 düşerek 7 trilyon 18 milyar yene (58.3 milyar dolar) geriledi. Japonya Maliye Bakanhğı tarafindan yapılan açıklamada, cari işlemler fazlası aralık ayında, geçen yıhn aynı dönemine göre. yüzde 23.1 oranında düşerek, 820.7 milyar yen (6.7 milyar dolar) olarak gerçekJeşti. Dış ticaret fazlası geçen yıl, bir önceki yıla göre, yüzde 264 oranında gerileyerek 9 trilyon 115.2 milyaF yene (74.7 milyar dolar) düştü. Garanti Fonu 17 milyon mark kredi vertü • ANKARA (AA) - Kredi Garanti Fonu Genel Müdürü Ergün Aktay, "1995 yılı mayıs ayından bu yana 304 civannda kredi garanti talebi gelmiş ve bunun 200 adedi onaylanmıştır" dedi. Aktay, Kredi Garanti Fonu Işletme ve Araştırma A.Ş.'nm fiili kuruluşunun 1993 yılı başında gerçekleştiğini belirterek, ilk garanti- kefaletini ise 1994 yılı haziran ayında verdiğini kaydetti. Ancak 1994 yılında yaşanan ekonomik koşullar nedeniyle kredi taleplerini durdurduğunu belirten Aktay, talep olmadan garanti venlemeyeceğini söyledi. Uluslararası Para Fonu siyasi istikrarsızhk nedeniyle ay sonunda yapacağı ziyareti erteledi IMF görüşmeleri askıya aldı • IMF'nin, türban kararnamesi, Sincan'da düzenlenen Kudüs Gecesi'nin ardından hem hükümet ortaklan arasında yaşanan gerginlik hem de darbe söylentileri üzerine "Siyasi istikrar oturana kadar görüşmeler askıya ahnmıştır" mesajı gönderdiği bildinldi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - REFAHYOL hükümetinin istemi nedeniy- le ay sonunda Ankara'ya gelecek olan Ulus- lararası Para Fonu (IMF), son gelişen olay- lar ve koalisyon ortaklan arasındaki huzur- suzluk üzerine ziyaretini mart sonuna er- teledi. IMF'nin "siyasi istikrarsızlık" ol- ması durumunda yeni bir anlaşma yapılma- sının olanaksız olduğu mesajını gönderdi- ği bildirildi. IMF'nin, Devlet Bakanı Fehim Adak'ın orta vadeli program istemine, "Önce as- luya alınan stand-by anlaşmasının tüm koşulları yerine getirilmeli" yanıtı ver- diği kaydedıldı. IMF'nin, 11 milyardolar- lık dış borç yükümlülüğüne karşın ulusla- rarası piyasalardan kredi alamayan hükü- metin yeni bir anlaşma istemını değerlen- dirmek üzere Ankara'ya ay sonunda yapa- cağı ziyaret ertelendi. IMF'nin, türban kararnamesi, Sincan'da düzenlenen Kudüs Gecesi'nin ardından hem hükümet ortaklan arasında yaşanan gerginlik hem de darbe söylentileri üzeri- ne "Siyasi istikrar oturana kadar gö- rüşmeler askıya ahnmıştır" mesajı gön- derdiği bildirildi. Yetkililer, IMF'nin Türkiye ile yeni bir anlaşma yapmaya sıcak bakmadığını. an- cak ABD yönetiminin "önerisi" doğrul- tusunda görüşmeleri sürdürme karan aldı- ğını bildirdiler. IMF'nin Adak'ın geçen ay ABD'ye yap- tığı ziyarette "orta vadeli program" is- temini de onaylamadığı kaydedildi. Once stand-by Alınan bilgilere göre IMF, öncelikle 1995 Kasım ayında, 24 Aralık 1995 seçi- mi öncesinde verilen ekonomik ödünler nedeniyle iptal edilen stand-by anlaşması- nı tamamlamak istediğini bildirdi. IMF'nin bu çerçevede, öncelikle Ereğli Demir-Çelik Fabrikası, PTT'nin T'si gibı büyük KtT'lerin özelleştirilmesinin ta- mamlanması. SSK'nin yeniden yapılandı- nlması çerçevesinde emeklilik yaşını yük- selten yasanın çıkması, sosyal güvenlik. sağlık reformu projesinin başlatılması ve kamuda çalışanlann ücret ve maaşlannda- ki zamlann düşük tutulması gerektiği yö- nünde mesaj verdiği öğrenildi. Hükümetin RP kanadmın ise "sert ön- lemler içeren bir paket" gerektirmeyen "orta vadeli program" istediğini kayde- den yetkililer, IMF'nin RP'nın bu ıstemi- ni ancak askıya alınan stand-by'ın koşul- lannın tamamlanması durumunda kabul edılebileceğini bildirdiğini belirttiler. IMF ile yapılan orta vadeli programlar kredi içermiyor. IMF, yalnızca uluslarası finans çev- relerine karşı prograrru onayladığını ve uy- gulanabilir olduğunu açıklıyor. Bu şekıl- de anlaşma yapılan ülke, "sert önlemler ve kısa vadeli makro ekonomik hedefler'" içeren bir paketin alüna imza atmıyor. Prog- ram 3-5 yıllık bir vade için hazırlanıyor. Hükümet geri ödemeleri bir sonraki yıla sarkıtarak ekonomide yapay rahatlık izlenimi veriyor Borç yükü 1998'e erteleniyor• Hükümetin, gelecek yılın ilk 2 aylık döneminde 825 trilyon lira içborç, 1.5 milyar mark bedelsiz ithalat hesabı, 2 milyar döviz kredisi, 4 milyar dolar dış kredi geri ödemesi yükümlülüğü bulunuyor. ESRA YENER ANKARA - Borç yükü- nü 1998'eerteleyerek eko- nomide geçici bir olumlu hava yaratan hükümetin, ge- lecek yılın ilk 2 aylık döne- minde 825 trilyon lıralık iç borç, 1.5 milyar marklık be- delsiz ithalat hesabı, 2 mil- yar dolarlık döviz kredileri ve 4 milyar dolarlık da dış kredi geri ödeme yükümü- lülüğü bulunuyor. Başba- kan Necmettin Erbakan'ın talimatıyla 1998'e sarkıtılan borç ödemelerinin, koalis- yon protokolüne göre baş- bakanlığı gelecek yıl alma- sı planlanan DYP Genel Başkanı Ve Başbakan Yar- dımcisı Tansu Çiller'i zor durumda bırakacağı iddia edildi.Kaynak paketlerinde yer alan bedelsiz ithalat, yurtiçindeki bankalardan dövizle kredi alımı proje- leriyle kısa vadeli borçla kaynak toplamaya çalışan hükümet, ertelediği borç geri ödeme yükümlülükle- riyle 1998'in ilk aylannı ipotek altına aldı. Ziraat Bankası'nda Ha- zine adına açılan hesaba 1 yıl vadeli yüzde 10 faizle 50 bin mark yatıranlara ta- nınan bedelsiz otomobil ve Çocuklar, 1600 dolar borçla doğuyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye'nin toplam 103 milyar dolar (yaklaşık 12 katrilyon lira) iç-dış borç stoku nedeniyle, her çocuk 1600 dolar (yaklaşık 200 milyon lira) borçla doğuyor. Devlet Bakanı Ufuk Söylemez, CHP Izmir MilletA'ekili Sabri Ergül'ün soru önergesine verdiği yanıtta, 1996 sonu itibanyla sadece Hazine'nin dış borç stokunun 30 milyar 846 milyon dolar olduğunu açıkladı. Söylemez'in verdiği bilgiye göre toplam dış borç stoku ise 78 milyar dolara ulaştı. Hazine'nin iç borç stokunun ise yaklaşık 3 katrilyon (25 milyar dolar) olduğu belirlendı. Toplam borç stoku 103 milyar dolar olan Türkiye'de. nüfiıs 65 milyon kabul edildiğinde, kişi başına yaklaşık 1600 dolarlık borç düşüyor. Merkez Bankası Ödemeler Dengesi bilançosu verilerine göre de Türkiye'nin kısa vadeli dış borçlannda geçen yılın ilk yansında 2 milyar 687 milyon dolarlık artış kaydedildi. Bir önceki yılın aynı döneminde kısa vadeli borçlanmada 2 milyar 430 milyon dolarlık artış görülmüştü. Geçen yıl ocak- haziran döneminde kısa vadeli ticari kredılerde 1 milyar 605 milyon dolar artış sağlanırken bankalann sağladığı kredılerde 238 milyon dolarlık, diğer kuruluşlann sağladığı kredilerde de 305 milyon dolarlık artış oldu. makine ithalatı olanağına ilişkin kararname geçen yıl kasım ayında çıktı. Aralık ayı boyunca hesaba toplam 1.5 milyar dolar yatınldı. Aynı çerçevede, kaynak pa- ketlerinde yer alan Türk ban- kalanndan dövizle borçlan- ma projesi çerçevesinde Ha- zine yurtiçinde geçen yıl aralık ayında 1 yıl vadeli 2 milyar dolarlık kredi aldı. Yetkililer. bedelsiz itha- lat işlemlennin tamamlan- ma ve bankalarla vade biti- mi düzenlemelerin 1998'in ilk ayında tamamlanacağı- nı belirterek "1.5 milyar marklık bedelsiz ithalat, 2 milyar dolarlık da ban- ka kredi geri ödemeleri gelecek yıl ocak ayına sar- kar" dediler. Hazine'nin, uluslararası piyasalardan aldığı dış kre- diler çerçevesinde gelecek yılın ilk 2 ayında 4 milyar dolar geri ödeme yükümlü- lüğü bulunuyor. Hazine, ge- lecek yıl toplam 11 milyar dolar dış borç ödeyecek. Harcamalann fınansma- nı için gereksinimi olan kay- naklan 1 yıl vadeli borçlan- mayla kapatmaya çalışan hükümet, iç borç ihalelerin- de de vadeyi 1 yıla çıkatttı. Bu çerçevede son 2 ayda Hazine bono ihalelerinde 825 trilyon liralık borçlan- maya gidildi. Buna göre Ha- zine gelecek ayın ilk 2 ay- lık döneminde 825 trilyon li- ralık iç borç geri ödemesi de yapmak zorunda kalacak. Ekonomi çevreleri, Baş- bakan'ın hazırlattığı borç- lanma programı için şu de- ğerlendirmeyı yapülan "Sa- yın Erbakan ya 97 sonun- da erken seçime gitmeyi planlıyor ve o zamana ka- dar ekonomiyi rahatlata- rak prim toplamaya çalı- şıyor ya da gerçekten kay- nak paketlerinden iyi ge- lir elde edeceğini, 98'deki borçları da bu gelirle öde- yebileceğini düşünüyor." Hazine'nin son 2 aydaki ihaleleriyle 1998'ın ilk 2 aylık döneminde yapacağı iç borç geri ödemelennin mik- tan ve tarihleri şöyle: 14 Ocak 1998: 181 tril- yon liralık ödeme 21 Ocak 1998:69 trilyon 275 milyar liralık ödeme. 1 IŞubat 1998: 373 tnl- yon 395 milyarlık ödeme. 25 Şubat 1998: 200 tril- yon 355 milyar liralık öde- me. MERKEZ BANKASI KURLARI CİNSİ 1 ABD Dolan 1 AJman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Fin Markkası 1 Hollanda Flonnı 1 Ingiliz Sterlini 1 Irlanda ürası 1 Ispanyol Pezetası 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Italyan üreti 1 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Luksemburg Frangı 1 Norveç Kronu 1 Portekız Esküdosu 1 S. Arabistan Riyali 1 Avrupa Para Bırimı DÖVİZ ALIŞ 117.270 70.490 89.129 10.022 3.411 18.465 20.863 23.503 62.642 191.030 187.070 829 15.676 81.366 7.125 942 86.710 384.170 3.411 17.942 699 31.360 136 370 SAT1Ş 117.840 70.830 89.712 10.061 3.433 18.556 20.983 23.861 63.026 192.030 188.010 836 15.839 81.890 7.204 948 87.102 389.230 3.433 18.063 705 31.417 137.580 11 ŞUBAT 1997 EFEKTİF AUS 117.130 70.405 89.022 9.997 3.402 18.397 20.811 23.416 62.485 190.800 185.200 808 15.618 81.163 7.072 935 86.060 374.640 3.398 17.876 682 30.968 SATIS 117.990 71.007 90.833 10.099 3.446 18.627 21.063 23.952 63.265 192.510 189.890 846 15.899 82.201 7.258 955 87.755 399.040 3.446 18.132 723 31.810 DOSYA: BANKACILIK SEKTORUNDE KAYNAK MALIYETI (2) ı Ensağlam şirketler ÇAPRAZ KURLAR 1 1.6637 1.3135 11.713 34.321 6.3505 5.6160 4.9386 1.8697 140.90 7.4397 1.4390 1635.75 124.24 1.3529 34.321 6.5239 167.05 3.7508 1 Kuveyt 0. ,1 Steriin: 11rlanda L. 1ECU: 1SDR: 1SDR: ABD Dolan Alman Markı Avusturalya Dolan Arastıırva Şilini BelçikaTrangı Danımarka Kronu Fransız Frangı Fin Markkası tollaıtda Florini spanyol Pezetası sveçKronu sviçre Frangı talyan Lirefî Japon Yeni Kanada Dolan Luksemburg Frangı Norveç Kronu Portekız Esküdosu S. Arabistan Riyali 3.3031 ABD Dolan 1.6296 ABD Dolan 1 5955 ABD Dolan 1.1675 ABD Dolan 1.3849 ABD Dolan 163.200 TL. SERBEST DÖVİZ CİNSİ AUŞ ABD Dolan Alman Markı Isviçre Frangı Fransız Frangı Hollanda Flonnı Ingiliz Sterlini S.Arab.Riyalı Avusturya Şilini 100 rtal. LJretı SATIŞ 117900118300 70750 82500 20975 62750 71000 82000 21050 63100 191500193000 31200 10020 7175 31500 10100 7250 ALTIN CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhunyet 8500000 8700000 Fteşat 9000000 9500000 24 ayar artın 1291000 1295000 22 ayarbılezık 1165000 1285000 DUNYABORSALARI Altınm onsu: 339.80 $ Dolar-Mark Paritesı: 1.6670 Dolar-Yen Pantesi: 124,30 Sıertm-Dolar Paritesı: 1.6400 Ham PetroHvaril): 21.68$ MERKEZ BANKASI Emısyon 458 tnlyon 341 mılyaf TL Interbank fazlen % 61.00-72 00 İşlem Hacnr 136 tnlyon 800 milyarTL Gecetık: % 67.79 Haftalık repo % 68.47 Aylık repo- % 68.00 Sallile turistiktesisler * 4 Paranıza yön veren dergi • 1 • E K O N O M İ K TRENDHER PAZAR BAYİNİZDEN ALMAYI UNUTMAYINIZ Bulaşık makinesinde kalan lisans kısıtı da bu yıl sona erecek Arçelik'te lisans engelleri kalkıyor Ekonomi Ser- visi-Geçen yıl 75 milyon dolarlık ihracat gerçekleş- tiren Arçelik. bu yıl ihracata ağır- hk verecek. thracatta bugüne kadar ye- terince artış sağlanamama- sının başlıca nedenini, tek- noloji lisansını aldıklan ya- bancı firmalann ihracat kı- sıtı koymasınabağlayan Ar- çelik Genel Müdürü Meh- met Ali Berkman şu açıklamayı yaptı: "Buzdo- labı, çamaşır makinesi, elektrik süpürgesi, klima- da lisans kısıtları kalktı. Bulaşık makinesinde ise bu yıl sonuna kadar ken- di ürünümüz devreye gi- rince kalkacak. Böylece hiçbir iiründe lisans kısıtı kalmayacak." tç pıyasadaki büyümesi limite ulaşan Arçelik'ın üre- timin yüzde 10"u civannda olan ihracatını arttırması ge- rektiğini kaydeden Mehmet Ali Berkman, geçen yıl yap- tı klan stratejik araştırma sonuç- lannı bu yıldan itibaren uygula- maya koyacakla- nnı söyledi. Gelişmiş ülke- ler, Rusya Federasyonu-Tür- ki cumhuriyetler ve Doğu Avrupa ülkelerinde hedef pazarlar belirlediklerini be- lirten Mehmet Ali Berkman, dünyanın ikinci büyük beyaz eşya şirketi Whirlpooria ge- çen yıl sonunda yaptıklan anlaşma konusunda şu bilgi- leri verdi: 100 bin adetlik anlaşma -VVhirlpool'un Alman- ya'daki bulaşık makinesi hatlarını Türkiye'ye getir- dik. Onlar namına bütün dünyaya burada üretip sa- tıyoruz. W hirlpool'la yap- tığımız ticari anlaşma, top- lam § yıllık sürede, her se- ne asgari 100 bin adet ol- mak üzere bulaşık makine- si üretimini kapsıyor." TKB'den yatınmcılara destek ANKARA (AA) - Türkiye Kalkınma Bankası (TKB) Ge- nel Müdür Vekili Candan Karlıte- kin, illerdekı müte- şebbis kültürüne sahip in- sanlan bir araya getirerek lo- komotif görevi görecek "kalkınma öncüleri" oluş- turacaklannı bildirdi. Kar- lıtekın, bazi illerde durağan- lık olduğunu belirterek, "kalkınma öncüsü" proje- siyle bu illerdeki birikimle- ri mahalinde yaünma dönüş- türeceklerini söyledi. Can- dan Karlıtekin, söz konusu projeyle ilgili olarak şu bil- gileri verdi: "Her ilde bir kalkınma öncüsü oluşturacağız. Bun- lar o ilde lokomotif göre- vi görecek. O şehirde yatı- rım, müteşebbis kültürüne sahip insanlan bir araya getirecegiz. Hem onlara or- tak olacağız, hem de nak- di ya da gayri nakdi kredi imkânı sağlayacağız. Pro- jeyi birlikte hayata geçire- ceğiz ve şirket ayaklarının üzerinde yürümeye başla- dığı zaman hisselerinin belli bir kısmını halka aça- cağız. İş yürüdükten son- ra TKB olarak kendi his- selerimizi de halka devre- deceğiz." Geçmişteki çok ortaklı şır- ketlerden daha değişik bir model deneyeceklerini be- lirten Karlıtekin, geçmişin sıkıntılanndan ders aldıkla- nnı, bu şekilde her ilde bir, iki ya da üç "kal- kınma öncüsü" oluşturacaklannı kaydetti. Karlıtekin, çok kısa sürede illere ge- nel makro persfektifte ba- kıp memleketın diğer böl- geleriyle bağlantılan. yurt- dışı pazarlara yakınlığı, sek- tördeki rekabetçi konumu gibı faktörleri dikkate ala- rak belli başlı projeleri be- lırleyeceklerini belirterek, saha araştırması da yapa- caklannı. yatınmcılarla kar- şılıklı etkileşim içinde bu projeleri olgunlaştıracakla- nnı bildirdi. Candan Karlıtekin, "Han- gi ilde insanlar daha cid- diyetle, daha iyi niyetk kar- şımıza gelir iyi örgütlenir- se öncelik onların olacak. Nerede örgütlenme sağ- lamsa orada biz vanz" de- di. TKB Genel Müdür Veki- li Karlıtekin, aynca sektö- rel bazda "dış ticaret pa- zarlama şirketleri" proje- lerinin olduğunu bildirerek, sektör bazında insanlan ör- gütleyeceklerini söyledi. Karlıtekin. "Örneğin, bir firma Amerika'dan 3 mil- yon penye siparişi alıyor ve bu yükün altına girmesi mümkün değil. Türki- ye'nin belli başlı, belli ka- litede üretim yapan pen- yecilerini eğer, biz, şirket çatısı altında toplar ve or- tak olursak böyle büyük işler kaçmaz" dedi. Enerji tüketiminde OECD ülkelerini geçtik ANKARA (AA) - Türki- ye, Ekonomik tşbirlığı ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi dokuz büyük Avrupa ülkesi arasında yıllık enerji tüketimi artışındabınnci sı- rada yer aldı. Türkiye'nin, 1973-1993 döneminde, kişi başına enerji tüketimini yıl- lık ortalama yüzde 4.6 ora- nında arttı. Dünya Enerji Ajansı verilerine göre, 1993 yılında OECD Avrupa ülke- lerinde 441 milyon ton eşde- ğeri petrol (tep) enerji tüke- tilirken, kişi başına enerji tü- ketimi de 3.3 tep oldu. Bu ül- keler arasında 1973-1993 yıllan arasında yıllık büyü- me oranı binde 8 olarak ger- çekleşti. Aynı dönemde en fazla kişi başına enerji tüketim ar- tışı kaydedilen ülkeler sıra- lamasında Türkiye'yi yüz- de 2.8 ile Ispanya izledi. OECD dokuz Avrupa ülke- si arasında 1973-1993 yıl- lannda Almanya ve tngilte- re'de kişi başına enerji tüke- timinde bir artış kaydedil- mezken Fransa'da yüzde 0.9 oldu. Türkiye, 1973-1993 yıllan içinde yıllık kişi ba- şına tüketim bakımından OECD üyesi dokuz Avrupa ülkesi arasında en fazla ar- tış görülmesine karşın, 1993 itıbanyle başlıca enerji tüke- timi ve kişi başına enerji tü- ketimi bakımından sonlar- da yer alıyor. Toplam enerji tüketimi sıralamasında Almanya, 1993 yılında tükettiği top- lam 337 milyon tep ile birin- ci sırada yer aldı. Alman- ya'yı 234 milyon tep ile Fran- sa, 217 milyon tep ile Ingil- tere izledi. Türkiye ise Hollanda'nın ardından 59 milyon tep ile altıncıoldu. Başlıca ener- ji tüketimi sıralamasında do- kuz OECD üyesi Avrupa ül- kesi arasında son sırada yer alan 1sveç, kişi başına tüket- tiği 5.4 tep enerji ile birin- ci oldu. Isveç'i, 5.1 tep ile Belçi- ka, 4.6 tep ile Hollanda, 4.2 tep ile de Almanya izliyor. Türkiye, kişi başına tüketti- ği 1 tep enerji miktanyla dokuz ülke arasında son sırada yer alıyor.