Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12ARALIK1997CUMA HABERLER Otomobilden Topal ve Hurşit Han'la ilgili dosyalar çıktı. İP lideri Perinçek DYP liderini suçladı 4 Çfllerler Akyürek'i hedef almıştı'Istanbul Haber Servisi - Şüphelı bir trafik kazasında ölen hâkim Akman Ak- yürek'in MİT ajanı olduğu iddiasıyla TB- MM SUSUTIUİC Araştvrma Komisyo- nu'ndan istifa etmesine neden olan döne- min DYP Van Milletvekili Mahmut Yu- baş hakkındada şüpheli iddialar bulunu- yor. TBMM UğuT Mumcu Araştırma Ko- mısyonu'na ifade veren itırafçı Murat İpek ve Murat Demir Yılbaş'ın emriy- le aralannda Gündem gazetesi dağıtıcı- sının da bulundugu 3 kişiyi öldürdükle- rini öne sürmüşlerdi. tşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Ferinçek, Akyürek'in Çil- lerler'ın hedef aldığı bir adam olduğunu söyledi. Hâkım Akman Akyürek'in otomobi- linden çıkan dosyalardan yine Susurluk çıktı. Otomobilden çıkan iki dosyadan bırinde, öldürülen kumarhaneler krah Ömer Lütfü Topal'm Fethiye Ölüde- nız'deki araziye ilişkin bilgiler ve çatış- ma noktalan, diğerinden ise Topal'ın öl- dürttûğü iddia edilen eski casino müdü- rü olayıyla ilgili olarak kendisinin ve mü- dürünün verdiği ifadeler çıktı. Susurluk olayında adı geçenler ile uyuştunıcu satıcılan arasında bağlantıyı da araştıran Akman Akyürek'in otomo- bilinden Hurşit Han'la ilgili dosyalann da çıktığıbelirtüdi. Hurşit Han, Susurluk Araştırma Komisyonu'nda bazı güven- lik güçlerinin de isimlerini vermisti. Ak- yürek'in bu isimler üzerinde bugüne ka- dar neden durulmadığı konusunda araş- tırmalar yaptığı da biliniyordu. Istanbul 6 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde uyuşturucuticareti suçlamasıylayargıla- nan Han'ın adı kurye DflekOrnek olayın- da da geçmişti. Akyürek'i MİT ajanı olmakla suçla- yarak istifa etmesine neden olan dönemin DYP Van Milletvekili ve şimdi ki DTP Grup Başkanvekili Mahmut Yılbaş hak- kında ise itdrafçı Murat İpek ve Murat Demirönemli iddialarortaya atmıştı. TB- MM Uğur Mumcu Komisyonu'na ifade veren Demir ve ipek eski Van Valisi Mah- mut Yılbaş'ın Susurluk Komisyonu'nda bulunduğu için Susurluk konusunda ifa- de vermekten kaçındıklannı söylemişler- di. Murat Demir, Yılbaş'ın emriyle üç ki- şiyi öldürdüklerini söylemişti. Öte yandan kaza nedeniyle gözaltm- da tutulan kamyon şoförü Hasan Barut- can, dün de Şişli Adliyesi'ne getirilme- di. Şişli Cumhuriyet Savcılıfı'nca4 gün- lük ek gözaltı süresi nedeniyle Şişli îlçe Emniyet Müdürlüğü Asayiş Büro Amir- liği'nde tutulan Barutcan adliyeye sev- kedilmek üzere emniyetmüdürlüğübina- sından çıkanldı. Sivil polis aractna bin- dirilen Barutcan, soruşturmayı yürüten Şişli Cumhuriyet Savcısı Tunç Onat'ın makamında olmaması nedeniyle tekrar emniyet müdürlüğüne götürüldü. Barut- can'ın bugün adliyeye getirileceği belir- tildi. Hasan Barutcan, Maslak Polis Ka- rakolu'nda verdiği ifadesinde olay gece- si şiddetli yağmur yağdığını belirterek şöyle konuşru: "Sol ajnadan arka tarafı kontroletmekmaksadıy la baktjğımda bir otonun arka kısmımda döndüğünü fark ettim. Otonun lambalarının yandığını gördüm. Bu esnada sağ tarafa doğru kaç- mayı düşündüm. Tam bu sırada bu oto- mobil benim kuflandığım kamyonun sol arka kısmma çarpü, hatta ben 5. viteste giderken bu çarpmadan dolayı kamyon vites atü." Memleketten tanıdığı arkada- şı Hüsnü Aslan'la beraber çıkardıklan Akyürek'i Tayyar Ataın'un kullandığı 34 RCD 54 plakalı otoya koyduklannı söy- ledi. Barutcan, Akyürek'i tanımadığını da if ade etti. Şişli Adliyesi'ne başka birkonuda ifa- de vermek üzere gelen tşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Ferinçek Akyürek'in ÇM- lerter'ın hedef aldığı bir adam olduğunu söyledi. "Bıdgularolayın şüpheliolduğu- nu gösterryor. Arastınlması gerekir" di- ye konuşan Doğu Pennçek, Akman Ak- yürek'in ABD'ye Çiller ailesinin ajan ol- duğunu ortaya çıkarmaya gittiğini öne sürdü. Kahraman tazminat ödeyecek • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kültür Bakanı olduğu dönemde antilaik uygulamalan ve imam kadrolasmasıyla tepki toplayan RP'li lsmail Kahraman. yargı kararlannı yok sayarak gerçekleştirdiği yasadışı ışlemler nedeniyle Kütüphaneler Genel Müdürü Gökçın Yalçın'a 1 milyar lıra manevı tazminat ödemeye mahkûm edıldı. 24. Asİıye Hukuk Mahkemesi"nın 2 Aralık 1997 tarihli karannda, Gökçin Yalçm'ın Danıştay 5. Daıresı'nden aldığı göreve iade karannın Kahraman tarafından 91 gün sonra uygulandığı belirtıldı. 8 yıl desteğine soruşturma iddiası • İstanbul Haber Servisi - Istanbul Milli Eğıtım Müdürü Ömer Balıbey, 8 yülık kesintisiz zorunlu eğıtıme destek amacıyla yakalanna kokart taktıklan için haklannda soruşturma veya ınceleme yapılan hiçbir öğretmen bulunmadığını bıldirdı. çatışma • Istanbul Haber Servisi - Beşıktaş Yıldız Posta Caddesi 28 numarada meydana gelen olayda. bir barda bodyguard olarak çalışan ve 4'ünün kımliğı öğrenilmeyen 5 kişı. işten çıkanldıklan gerekçesiyle dün sabaha karşı bann önüne geldi ve çevTeye ateş açtı. Emeklı Orgeneral Suat Aktulga'nın evinin önünde koruma görev ı yapan M.Bb ile S.A. adlı askerler saldırganlara müdahale etti. Saldırganlardan Mustafa Fidan, çıkan çatışmada öldü. Ögrencilere beraat • İstanbul Haber Servisi - "Süreklı Aydınlık ıçın 1 Dakika Karanlık" eylemıne katılan bazı arkadaşlannın yurttan atılmasını protesto etmek amacıyla Vezneciler Kız Yurdu önünde izinsiz gösten yaptıklan ileri sürülen 19 öğrenci dün mahkemeye çıktı. İstanbul 9. Aslıye Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada öğrenciler beraat etti. Kadın subaya nöbetyok • ANKARA (AA) - Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki kadın subaylara hamileliklerinde nöbet muafîyeti getirildi. Türk Silahlı Kuv\etleri İç Hizmet Yönetmeliği'nde bu konuda düzenleme yapan yönetmelik değişikliği, Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayunlanarak yüriirlüğe girdi. Buna göre kadın subaylar uzman tabip raporuyla belgelenmek koşuluyla hamileliklerinin üçüncü ayından süt izninin sonuna kadar nöbet tutmayacaklar. Kadıköy'de bomba paniği • Istanbul Haber Servisi - Kadıköy İSKİ bınası önüne bırakılan el bombası, yurttaşlara ve polise korkulu dakikalar yaşattı. Bomba imha ekipleri, bağladıklan uzun bir telle bombayı önce yere düşürdüler; daha sonra etkisız hale getirdiler. Ceyhan Mumcu 'demokrasi şehidi' derken ülkücü çevreler, kendilerine yakın olduğunu belirtti Akyürek'in siyasi eğüiıııi tartışıhyor MİYASEİLKNUR Istanbul'da geçirdiği kuşkulu kaza sonucu ya- şammı yitiren TBMM Su- surluk ve Faili Meçhul Ci- nayetlen Araştırma ko- misyonlannm raportörü Hâkım Akman Akyü- rek'in ülkücü çevrelere yakın olduğu arkadaşlan tarafından doğrulanırken arabasmda bulunan nakit döviz ve çekler konusunda kuşkular sürüyor. MHP Erzurum Millet- vekili ve MYK Üyesi ls- mail Köse, açıklanamayan paralar konusunda ''Ak- man Akyürek'in sonradan bazı çevrelerin kucağına girmiş olacağı kuşkusunu taşıyorum" dedi MHP'lilenn göstensine dönüşen cenaze törenin- den sonra Akman Akyü- rek'in siyasi eğilimleri tar- tışma yarattı. Av. Ceyhan Mumcu, katıldığı bir tele- vizyon programında Ak- yürek'i "demokrasi şehi- di" olarak tanımladı. Ak- man Akyürek'in ülkücü olduğuna dair bir izlenim edınmediğini. tam tersine ülkücülerle kapıştığına ta- nık olduğunu belirten Mumcu şunlan söyledi: "MHP'li gibi hareket et- medi ve devletin cetelerk işbirtiğine dikkat cekti. Mehmet Ağar ve Nusret Demiral' la ciddi kavgalan vardı. Bütün bu geHşmeler göz önüne alındığında o- nun ülkücü olduğunu söy- lemek zor." Mumcu, ara- bada bulunan paralar ve malvarlığına ılışkin olarak "Ailesini ve kendisini mali dunımunu bilecek kadar tanımıyorum" dedı. CHP'li Fikri Sağlar, arabasında bulunan para ve çeklere dikkat çekerek "Bir demokrasi şehidinde bu kadar para ne geayor" sorusunu yöneltirken bir devlet memurunda G. Af- rika'ya gidip araştınna ya- pacak kadar para buluna- mayacağına dikkat çekti. Akyürek'in lskende- run'daki cenaze törenine MHP II Başkanı Şekip Çiridn, MHP Iskendenm Ilçe Başkanı Ahmet Cer- rahoğlu dışında ülkücü babalardan Kürşat Ak- yol'un da katılması Akyü- rek'in siyasi eğilimlerinin sorgulanmasma neden ol- du. MHP Hatay îl Başka- nı Şekip Çiridn, cenazeye katılma nedenini Akyü- rek'le geçmişteki arkadaş- lıklanna bağladı. Çirkin, şunlan söyledi: "Akman İskenderun LisesPnden arkadaşımdı. Uzun sûre- dir görüşmenüştik. Ancak ne zaman Iskenderun'a gelse beni arar ve buluşur yemek yerdik. LJsede iken ülkücü değeriere sahip va- tansever biriydi. Ailesinin malvariığı nakkında pek fada bir şey bilmiyorum." Iskenderun'un en göz- de bölgesi sahil evleri mevkiinde 5 katlı Akyürek apartmanı dışında malvar- lıklan bilinmiyor. MHP'liKöse ise "Özel bir kapışmamız olmadı, kendisi vatansever vebece- rikli raportördü" dediği Akyürek'in sonradan bazı kirli çevrelerle yakmlaş- mış olmaihtimalini vurgu- ladı. Köse. Akyürek'in "dev- letin içindeki kontrgerflla- nın varhğını'' öne sürme- si üzerine aralannda tartış- ma çıktığını belirterek şu açıklamayı yaptı: "Komis- yonda tarafsı/. biri olarak görev yapıyordum. Kendi- si çok becerikli. bilgili ve konusunda uzman biriydi. ÖzeBikk terör, uyuştunı- cu ve silah kaçakçüığı üze- rine derin bflgilere sahipti. Devietin içinde isim v^nne- den kontrgerilla olduğunu söyleyince ben de isim ver- mesini, aksi takdirde dev- leti suçlayama>acağını söy- ledim. Kapışmamız bun- dan ibaret Siyasi hiçbir konuşmanuzounadığıiçin ülkücü olup olmadığtnı bi- lemiyorum. Ancak benim şüphemiçeken olay,arabit- sında bulunan çekler ve paralar. Devlet tarafindan görevti olarak Güney Afri- ka'ya gittiğini sanmıyo- rum. Bireysel olarak gitti- ğini düşünüyorum. Oyle olsaydı nilirdim. Sonradan baza çevrelerin kucağına dûşmüş olabilir. Gerek ba- oasının gerekse kendisinin maaşıyla açıklanacak bir para değil arabada bulu- nanlar." nunArkadaşlar. için yardım standı açtdar tedavisi için başlaülan yardım kampanyası hızla dcvanı ediyor. Kadir'in Fransa'da tedavi olabilmesi için gerekü 60 möyartirayıtoplaınaya çauşanöğrenciler, Kadıköv İskelesi,Süreyjapaja Sineması'nın önünde, Altıyolda veİstik- lal Caddesi'nde stand kurdulac Kadir için bir haftada 15 milyar lira topiandi. Bugünden itibaren Carrefour auşver riş merkezinde de bir stand açacak olan öğrenciler. parayı en kısa zamanda toplayacaklannı belirtiyoriar. Babası me- mur olan Kadir'in bu para\ı toplamasının imkânsızlığını fark eden öğrenciler, u Ama yurttaşlann da desteğjğle 60 milyar hayal değiL Herkesi yardunaçağmyoruz" dediler. Kadir Aydoğdu'ya yardım etmek isteyenler TC Ziraat Ban- kası FBdrtepe Şubesi 084*4)00300030-11120-2 No'lu hesaba para yaürabflirier. (Fotoğraf: SAADET USLU) Akman Akyürek'le ilgili olarak farklı iddialar ortaya atıldı Kazamn ardındakî sorular ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kuşkulu bir trafik kazasında yaşamını yitiren ve MÎT adına görev yaptığı ile- ri sürülen Hâkim Akman Akyürek'in otomobilinde bulunan yüksek tutarlı paralar, bazı sorulan da beraberinde ge- tirdi. Susurluk, Faili Meçhul ve Haya- li thracat komisyonlannm uzmanı Ak- man Akyürek'in yaşamını yitirdiği kuşkulu kazaya ilişkin soruşturma sü- rüyor. Kazayapan otomobilde yapılan inceleme sonunda, Akyürek'in ölme- den önce yoğun bir para trafiği gerçek- leştirdiği ortaya çıktı. Yakın çevresinin, aldığı tehditler nedeniyle yamndan hiç ayırmadığını bildirdiği silahlar araba- da bulunamazken otomobilde şunlar saptandı: Türkiye Emlak Bankası'na ait kasa tanıtma kartı, Pamukbank'a ait 150 milyon liralık tahsilat makbuzu. Sü- merbank'a ait Hilmi Yıldız Kaya adı- na 268 milyon liralık tahsilat makbuzu, Akman Akyürek adına olan "hamib- ne" kesilmiş 350 milyar liralık çek, Sü- merbank'a ait lsmail Kaya adına hava- leli 575 bin liralık havale makbuzu, Al- ternatif Bank'a ait 2 adet repo satış for- mu ve Akman Akyürek adına 43 bin mark alacak kaydedilmiş dekont, 4 mil- yar 55 milyon 700 bin lira tutarlı 18 Eylül 1997 tarihli dekont, 8 Eylül 1997 tarihli repo satış formu, 142 adet 100 ABD Dolan, 1 adet bin mark, 1 adet 500 dolar. 2 milyon 600 bin lira. El ya- zılı 7 sayfalık bir dosya. bir arazinin görüntülerini içeren video kaset, 2 cep telefonu 9 mm çapmda 10 adet mermi. Soruşturmayı yürüten Şişli Cumhu- riyet Savcılığı'nm. otomobilde bulu- nanlar çerçevesınde elde edilen ipuçla- nndan Akyürek'in bağlantılannı mı yoksa sadece olayın "kaza olup olma- dığını''mı araştırdığı netlik kazanma- dı. Savcının kazaya el koyduğu gün MlT'ten 3 görevlinin de adlıyeyi zıya- ret etmesi, istihbarat örgütünün de olay- la ilgili bazı noktalardan kuşku duydu- ğunu gösterdi. TBMM kulislerinde, Akyürek'in Susurluk Komisyonu uzmanlığı göre- vinden istifa ettiği dönemde dıle getir- diği görüşlere de dikkat çekildi. Akyü- rek, MİT mensubu olduğu yolundaki iddialann basma yansıdığı 19 Şubat 1997 tarihinden 20 gün sonra 14 Mart 1997'de komisyon uzmanlığı görevin- den aynlmıştı. iddialann ortaya atılmasından bir sü- re sonra istifa etmesi dikkat çeken Ak- yürek. dilekçesinde, "Organize suç ör- güDerinden çokdaha kapsanüı yasadı- şı bir örgüHennıeye yönelik delil topla- ma aşamasında, bu iddialann ortaya atılması düşündüriicüdür" dedı. Ak- yürek. MİT mensubu olduğu yolunda- ki iddialann hemen ardından Radikal gazetesinde yer alan açıklamasında da bilgi ve belgeleri elden almasmın ge- rekçesini komisyonun süresinin biti- minden önce belgelere ulaşma çabası olarak değerlendirmişti. ÜZYAZI / ORHAN BİRGİT Başlıktaki yakıştırmayı kendi partisi için yapan, CHP Parti Meclisi üyesi Hasan Fehmi Güneş. Güneş, bu sözleri, önceki günkü gensoru oylamasında, CHP'nin izlediği politika, daha doğrusu politikksızlık için söy- lüyor. Uzun bir siyaset deneyi- mi olan Hasan Fehmi Güneş, DYP'lilerin Karadenizotoyolun- da yolsuzluk yapılmasına göz yumduğunu ileri sürerek gen- soru verdiği Bayındıriık ve Iskân Bakanı Yaşar Topçu için kürsü- de burunlanna bu ihalede kötü kokular geldiğini söyleyen CHP milletvekillerinin, grup karan ile oylamaya katlmayışlannı anla- yamayan mityonlarca seçmen gibi düşünüyor. "Hükümete destek veriliyorsa, evetoyukul- lanılırdı. Biz sadece bu hükü- met kurulsun diye güvenoyu verdik; muhalefetpartisiyiz de- niliyorsa, gensoru için evet de- nilmeliydi. Ne yardan, ne de serden geçiyorlar" sö2İeri,dün ANKA'nın bütteninde bu dene- yimli CHP'liye aitti. Hasan Feh- mi Güneş gibi gensoru ile ilgili parti politikasından hoşnutsuz bir başka CHP'li Sinan Yerii- kaya. Üstelik Yerlikaya, Güneş Ne Yardan Ne de Serden Geçenler... gibi parti içi muhajefette de yer almış birisi değil. Üzerinde par- tinin Genel Sekreter Yardımcılı- ğı görevi var. Genel merkezde oturuyor ve demeçleri partiyi bağlayıcı kabul edilerek TRT bültenlerinde yer alıyor. "Gensoru konusundaki tavn- mız nedeniyle, sadece iktidar partilerinden değil; kendi taba- nımızdan da yoğun eleştiriler alıyoruz. Örgüt, bu konuda net tavnmız olmadığı için bize yûk- ten/yor Ihale ile ilgili olarak hem kuşkulanmızolduğunu savunu- yoruz. Hem de oylamaya katıl- mayarak kuşkumuz hem var; hem yok diyoruz" sözlerinin al- tındaki imza Yerlikaya'nın. ANASOL-D hükümeti, Doğ- ruyol-Refah cephesinin verdiği gensoruyu, güyensiztik oytan 246'da kaldığı için atlartı. Ne DYP'de, ne de Refah grubun- da, gensoru verdik, ama baka- nı düşüremedik diyen ve bu tu- tumlannı yersiz, zamansız bulan bir milletvekitinin olması, elbet- te düşünülemez. Zira bu iki par- ti de Mesut Yılmaz hükümeti- ne karşı açık açık muhalefet yapmaktadırlar. Halk deyimi ile "Yel kayadan ne kopanrsa" bu, her iki parti için de kârdır. Peki, Yaşar Topçu hakkın- daki gensoru görüşmelerinde ve oylamasında, yel kayadan bir şey koparmış mıdır? Hükümet cephesinde bu so- runun yanrtı, olumsuzdur. Ana- vatan, DSP ve DTP milletvekil- leri de onlan destekleyen ba- ğımsız üyeler de blok halinde oylamaya geldiler ve gensoru- nun reddi yönünde oy kullandı- lar. CHP ne yaptı? Sözcüsünü kürsüye çıkarttı ve gensorunun kabul edilmesi- ni, çünkü Karadeniz yol ihale- sinde burunlanna kötü kokular geldiğini söyledi. Sonra kötü kokulann üstünü fazla deşelememek için millet- vekillerini salondan çıkarttı. Ka- pı aralanndan oylama sonucu- nun hesabını yaptı. Bülent Ecevtt, geçen hafta sonunda partisinin kuruttayın- da Cumhuriyet Halk Partisf nin, daha doğrusu partiyi bu strate- jiye mahkûm eden Deniz Bay- kal'ın tutumunu eleştirirken "ikircikli" politikadan söz edi- yordu. Ecevit'in "ikircikli" diye nite- lemesi, aslında bir halk deyimi- dir. Halk "ikiyûzlü" konuşanlar için bu deyimi kullanır. Sinan Yertikaya'nın söylediği gibi "yol- suzluk hem var, hem yok" der- sen, ikircikli davranmışolursun. Olunca databanına söz geçire- mez, eleştirilerin alttnda kalırsın. Cumhuriyet Halk Partisi, da- ha doğrusu partinin "tek adam"\ Deniz Baykal, elli beşin- ci hükümet için çokyalın birta- vır koymalıdır. Bu hükümet kalsın mı yoksa devrilsin de yerini bazı DYP'lile- rin el altından kendisine haber gönderip, "Bizimle koalisyon yap. Refah da bizi desteklesin. Başbakanlar için aynlmış olan labirentte senin de bir fotoğra- fın asılmış olur" sözlerini eyle- me mi geçirmek gerekiyor? Cumhuriyet Halk Partili yöne- ticilerin önünde zaten yeni bir fırsat doğuyor. Gelecek hafta bütçe görüşmeleri başlayacak. Bütçe oylaması, siyaset lüga- tında apaçık bir gensoru anla- mındadır. Bütçesi kabul edilme- yen hükümet. görevi bırakır. İçinde Karadeniz yol ihalesin- den Ali Topuz'un bumuna kö- tü kokular getiren dosyalann da yer aldığı Yaşar Topçu'nun ba- kanlık yaptığı bir hükümetin bütçesi için açık açık tavır koy- malıdır Cumhuriyet Halk Parti- si. Deve midir kuş mudurgönül- lü destekçi midir yoksa kerhen mi oy vermektedir. Hükümetle biriikteliği komisyon başkanlık- lannı üleşirken var da daha son- ra Tansu Hanım ile mi kolkola girilecektir. Bütün bunlar için açık politika bekJiyor halkımız. Halktan da önce, kimlik bunalı- mına girdiği anlaşılan parti örgü- tü bekliyor bu politikanın sap- tanmasını. Kısacası, sevgili Baykal'ın Başbakan Yılmaz'a salık verdi- ği pop şarkıstnı, CHP'li milletve- killeri, bana göre her grup top- lantısından önce genel başkan- lan için koro halinde okuyarak görüşmelere başlamalıdıriar. "Hişt hişt. sakin ol. Sinirieri- ne hâkim ol." Tel: 0212-677 07 60 - Faks: 0212-677 07 62 BIRBAKIMA SERVER TANİLLt İnsan Hakları ve İzmip Barosu Hatıriatmaya gerek yok: Her yıl 10 Aralık "İnsan Hakları Günü"öür. Birleşmiş Milletler Örgütü, 1948'in 10 Aralığında şimdi elimizde bulunan 30 maddelik metni, "İnsan Haklan Evrensel Bildiri- s/"ni kabul ve ilan etmişti. İnsan hak ve özgürlük- lerini ilan eden daha önceki bildirilerin hepsi de, insanlık tarihinin büyük dönüm noktalannda ka- leme alınmışlardır. Onlardan pektanınmış ikisi, bu olguyu anlamlı biçimde dile getirir: Ünlü "İnsan ve Yurttaş Hakian Bildirisi", 26 Ağustos 1789'da, ya- ni Fransız Devrimi'nin hemen arkasından insanlı- ğa duyurulur; ikincisi de nedense unutulur. "Emekçi ve Sömürûlen Halkın Haklan Bildirisi" adını taşır ki, 1917 Sovyet Devrimi'nin arkasından 4 Ocak 1918'de ilan edilmiştir. Ya 1948 insan Hakları Evrensel Bildirisi? Faşizmin yenilgisinin arkasından! Hepsi de, tarihten çıkarılmış derslerin sonucu- dur ve ileriye dönük olarak da ortak özlemleri di- le getirirler; insan soyunun mırtsuzluğuna yol aç- mış bütün fıkir ve davranışlara son verilmesini is- terler. Hepsi de evrensel değerlerin taşıyıcısıdırlar. 1948 Bildirisi'nin arkasından, değişik konular- da, çocuk haklanyla, kadın haklanyla, eğitimle, çevre ve hayvan haklanna değin, pek önemli bil- diriler kaleme alınmıştır. Bunlar bir arada koca bir cilt tutuyor bugün. Öyle de, "Nedir kıymet-i hartoiyesi bunlann?" demeyiniz. Söz konusu hak ve özgürlüklerin, ki- mi zaman demokrasilerin kendi yurtlannda bile göz ardı edilmesi, ya da en azından çifte standart- laıia karşılaşması; dünyamtzın çoğu yöresinde ve bu arada ülkemızde düpedüz çiğnenmesi, bizle- ri umutsuzluğa itmemeli. Hukuka, özgüıiüğe, in- san haklanna, bu evrensel değeriere saygıyı sağ- layacak olan, unutmayalım, onların düşmanlanna karşı bilinç ve örgütleniştir. Söz konusu değerleri savunmak ve daha ilerilere götürmekle yükümlü- yüz. Böylece, vaktiyle söylendiği gibi, bugün de demokrasinın demokratlara ihtiyacı vardır: Tarihe "insanca bir gelecek" sağlamada rolü büyük on- lann... Çok şükür demokratlarımız var, çalışıyorlar. Hem de nasıl! • Geçenlerde postacı. Izmir'den yollanmış bir pa- keti tutuşturdu elime; içinde de, Izmir Baro- su'ndan gönderilmiş pınl pınl dört kitap. Izmir Barosu, Türkiye'nin yüzakı hukuk kuru- luşlanndan biridir. Ülkemizde insan haklanna kar- şı gösterilen umursamazlık ve hoyratlıktar önün- de, işi ciddiye almış ve bir araştırma merkezi kur- muştur: "Izmir Barosu İnsan Haklan Hukuku ve Hukuk Araştırmalan Merkezi", seminerier, agko- turumlar, uluslararası sempozyumlar düzenler; bunlarla yetinmez, "Söz uçar, yazılan kalır" özde- yişine uyup uzmanlarına kitapJar yazdırtıp yayım- lar. Buyurunuz bana yollananlan: Alâeddin Şe- nel'in ustaca kaleme aldığı İnsanlık Tarihi Boyun- ca İnsan Haklan ve Demokrasi llişkisi; Avukat Ayten Tekeli ile Araştırma Görevlisi Münevver Aktaş'ın yazdığı, Kadın Haklan; Avukat Güney D- inç'in bir incelemesi ile başlayan Avrvpa İnsan Haklan Yargısı ve Türkiye; son olarak da, 1996'da düzenlenmiş ve pek değerli konuşmacılann gö- rüşlerini içeren bir seminer: İnsan Haklan ve In- sancıl Hukuk Bağlamında Işkence Yasadı ve Ya- şam Hakkı. Gerçekten gönendım. Tarih kültürü, temel insan haklan ve sorunlan iç içe... Izmir Barosu Başkanı Sayın Avukat Çetin Tu- ran, Avrupa İnsan Haklan Yargısı ve Türkiye adlı kitaba yazdığı sunuş yazısının bir yerinde şöyle di- yor: "1997yılı 'İnsan Haklan ve Demokrasi Eğiti- mi' projesinde hedef kitle; stajyeravukatlar, avu- katlar, hâkim ve savcılar, stajyer hâkimler, hukuk fakültesi öğrencileh, polis, jandarma ve cezaevi personeli, demokratik kitle örgütleri ve nihayet tüm yurttaşlanmızdır." Nasıl da çok boyutlu bir bakış ve uğraş! Kadın Haklan adlı çalışmaya yazdıklan sunuş yazısında da, Ayten Tekeli ile Münevver Aktaş şu- nun artını çıziyoriar:"... Ulaşmaya çalıştığımıznok- ta, eşitliğe ve kadınlann özgürleşmesine dair bir nokta. Dileğimiz de, kadınlann ikinci c/ns olmak- tan kurtulduğu bir özgürlük ortamı. Bunun sağ- lanması için yasal düzenlemelerin de çok önem- li olduğu görüşündeyiz. Bu çalışmada, varolanı sorgulayarak olması gerekene ulaşma düşünde- yiz." Ne diyebilirierdi ki başka? Kadınları böyle böyle "sayd/ra"cağız işte! Hukukun, özgürlüklerin, insan haklannın büyük sorunlan var ülkemizde; ama sahipleri de var. Iz- mir Barosu onlardan biri; bir gözümüz de onda... DinoıoRH A F T A L I K M İ Z A H D E R G İ N İ Z KâN basmcmı düzenler, şekeri düşürör, pekligi giderir. ÇJKT!