Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtiyaz Sabibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinç
# Genel Yayın Koordinatörii Hikmet
Çetinkaya 9 Vazıışleri Müdurien fbrahim
Yüdız - Dinç Tayanç • Sorumlu Müdür:
Fikret tlldz • Haber Merkezi Müdürti:
HakanKara9GörselYönetmen Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğlu • tstıhbarat. Ceogiz
Yıldırun • Ekooomı Mebmet Saraç # Kültör
Handan Şenköken • Spor Abdülkaıftr Yücdmao
• Makaleler Sami Karaören # Düzetone: AbduBah
\aaa9 Foıoğmf ErdoğanKöseoğlu •Bıia-Bclgc.
Edibe Buğra • Yurt Haberien Mehmet Faraç
Yayın Kurulu. İBuuı Sdçak(Başkan),
Orhan Erinç. Oktay Knrtfcöke.
Hikmet Çetinkaya. Şükran Soner,
ErgunBala,Din<;Tay»nç. İbrahim
Yüdız. Orhan Burjall. Mutafa
Balbay. Hakan Kara.
Ankara Temsılcısi: Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No:
! 25, Kat.4. Bakaniıkiar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat), Faks
4195027 • lzmır Temsılcisi: Serdar Kızık, H. Zıya
Blv 1352 S.2/3 Tel. 4411220, Faks: 4419117 #Adana
Temsikisi:ÇetinYjğenoğlu, inönüCd 119 S.No:l Kati,
Tel: 363 12 11, Faks: 363 12 15
Muessese Mûdürü. Lstûn Akmrn •
Koordınator Ahmet Korulsan 0
Mutaasebe Bütem Vener#ldar; HüseyİD
Gfinr • fşfetme Öndor Çettk • Bıl'gı-
tşlem: N'ail lnal 9 Bılgısayar Sıstem
Mûrüvet Çaer#Saflş FmriktKıxa
MEDYA C: • Yönetım Kurult
Başkanı - Genel Müdur Gülbio
Erduran # (Coordınatör Reha
Işıtmaıı # Genel Müdür Yarimcısı
Mine Akdağ Tel 514 07 53 -
5139580-5138460-61,Faks S13S463
Yaynnlayan ve Basan: Yeni Gün Haber Ajanst, Basm ve Yayıncılık A Ş
Türkocağ'ı Cad 39'41 Cagaloglu 34334 fst PK.246 Istanbul Tel (0/212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0 2121513 85 12ARALIK1997 Imsak: 5.39 Güneş: 7.13 Öğle: 12.05 tkindi: 14.22 Akşam: 16.43 Yatsı: 18.10
KarikatiirciMep
Derneği Genel
Kurulu
• Haber Merkezi -
Kankatûrcüler Derneği 24.
Olağan Genel Kurul
Toplantısı yann yapılacak.
Türkiye Gazeteciler
Cemıyeti Burhan Felek
Konferans Salonu'nda saat
11 .OO'de başlayacak genel
kurul toplantısma bu yıl
büyük bir katılım
bekleniyor.
Belediye
çalışanlarına
fazla mesai
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Cumhurbaşkanı
SüIe>Tnan Demirel, yerel
idarelerde çalışan
memurlann fazla çalışma
ücretlerini yükselten
Bakanlar Kurulu karannı
onayladı. Demirel tarafından
onaylanan memur
ücretlerine ilişkin Bakanlar
Kurulu karan, bazı yerel
idarelerde. hizmetin geregi
olarak işçi ile birlikte
çalışma saatleri ve günleri
dışında çalışmalan zorunlu
bulunan 657 sayılı Devlet
Memurlan Yasası'na bağlı
personeli kapsıyor. Karara
göre, personele yaptınlacak
fazla mesai karşılığında saat
başına 35 bın lira olan ücret
70 bin liraya yûkseltiliyor.
Cıngıllı Holding
hastane yapıyop
• fstanbul Haber Servisi -
Cıngıllı Holding, lstanbul'da
Almanya'nın önde gelen
sağlık kuruluşu Rhön
Klinikum ile ortaklaşa
hastane kuruyor. "Rhön-
Cıngıllı Hospital
International Medical
Center" isimlı hastanenin,
yüzde 51 'lik hissesi Cıngıllı
Holding'e, yüzde 49'Iuk
hissesi ise Rhön Klinikum'a
ait olacak. 150 milyon
dolara mal olacak
hastanenin teknolojik
donanırr.ı Almanlar
tarafından gerçekleştirilecek.
2 yılda tamamlanacak
hastanenin 200 yatak
kapasitelı olacağı bildiriidi.
En büyük tersane
vinci
• İstanbul Haber Servisi -
Türkıye'nm en büyük raylı
tersane vinci, Pendik
Tersanesi'nde hizmete girdi.
Tamamen Türk mühendis ve
işçilennin emeği ile 16 ayda
imalatı yapılan vincin,
kaldırma kapasıtesinin 80
ton, kaldırma yüksekliğinin
40 metre, dönüş açısının 360
derece olduğu bildiriidi.
'Siyasi paıti
kapatma rejjmîj
• İstanbul Haber Servisi -
tstanbul Barosu'nun
"düşünce, ifade, örgütlenme
özgürlüğü, ulusal ve
uluslarüstü hukukta siyasi
parti kapatma rejimi"
konulu panel, bugün Tank
Zafer Tunaya Kültür
Merkezi "nde
gerçekleştiriliyor. Panelin
sabahki oturumunda,
kapatılan Türkiye Birleşik
Komünist Partisi, Sosyalıst
Parti, Halkın Emek Partisi,
Demokrasi Partisi. Emek
Partisi. Sosyalist Türkiye
Partisi davalannın avukatlan
konuşacak.
Truva depremde
yok obnuş
• NEWVORK(AA)-
Tarihi Truva kentinin,
bronz çağını sona erdiren
şıddetli bir depremde yok
olduğu öne sürüJdü.
Stanford Üniversitesi
Jeofizik Profesörü Anus
Nur, M.Ö. 1200yılındaki
depremin, Truva ile birlikte
Knossos ve Mikenos
kentlerini de yerle bir ettiği
görüşünü savundu.
Trakya'yı
sel aldı
• TEKİRDAĞ
(Cumhuriyer) - Trakya
Bölgesi'nde son üç gündür
yağan yağmurlar Ergene
Nehri'nin taşmasına neden
oldu. Uzunköprü ilçesinin
Ergene Nehri kenannda
bulunan Fevzi Çakmak
mahallesinde bazı evler sular
altında kaldı. Uzuııköprü
Belediyesi'ne ait vidanjörler.
sular altında kalan evlerin
temizlenmesi için
çalışmalannı sürdürüyor.
Turizm Bakanlığı, 18 merkezi, tesis yapılması amacıyla firmalara tahsis etti
SIT alanma yat fimanıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Turizm Bakanlığı, Afyon, Antalya,
Aydın, Isparta, Izmir, Kayseri ve Muğ-
la'da bulunan toplam 18 merkezi, tu-
ristik tesis yapmak üzere firmalara
tahsis etti.
SlTalanı olması nedeniyleyapılaş-
ma yasağı bulunan Antalya-Belek'e,
Türkerier firmasınca yat limanı ku-
rulacağı bildiriidi. Doğal Hayatı Ko-
ruma Derneği'nın. bölgede yaşayan
dev denizkaplumbağalannın kjyıdan
uzaklaşmasına neden olacak Belek
Yat Limanı yapımının durdurulması
için dava açacağı bildiriidi.
5 bin kişiye iş olanağı
Turizm Bakanlığı, Afyon, Antal-
ya-Belek ve Beldibı, Aydın-Çamli-
manı, Isparta-Davraz Dağı, Izmir-
Alaçatı ve Pamucak. Kayseri-Erci-
yes ve Muğla-Milas'ta turizm işletme-
si yapılması için 15 şirkete ön izin
verdi.
Alınan bilgiye göre, 7 ilde yer alan
18 merkezde, 9 bin 49 yatak kapasi-
teli 15 adet konaklama tesisi, 4 adet
günübirlik tesis ve 300 yat kapasite-
li bir yat limanı yapılacak. Işletmeler-
• Turizm Bakanlığı, "Caretta Caretta" adıyla
bilinen denizkaplumbağalannın yaşama ve
yumurtlama alanlanndan biri olan Belek'i, yat
limanı yapılması için 2 şirkete tahsis etti. Doğal
Hayatı Koruma Derneği, yat limanı yapımının
durdurulması için dava açacak.
le birlikte 5 bin kişiye yeni iş olana-
gı yaratılacak.
Gerçekleştirilen tahsislerin en bü-
yüğu olan Muğla-Milas Güvercinlik
Koyu'nda 5 bin yataklı bir tesis ya-
pılması planlanıyor. Pamucak'a tu-
ristik tesis yapılırken, Izmir-Alaça-
tı'da sörf merkezi kurulacak. Isparta-
DavTaz Dağı'nda 5 ayn laş sporu mer-
kezi yapılacak. Bakanlık, Davraz Da-
ğı 'nda, Mustafa Gündüz-Nevzat De-
mirel'e 1, Ak-Öz Turizm ve Ticaret
A.Ş. ile Beytur İnşaat ve Ticaret
A.Ş.'ye de 2"şer tahsis gerçekleştir-
di. Afyon 'da Ömer Gecek Kaphcası.
Evser firmasınca yaptınlacak. Turis-
tik tesis yapılmak üzere Antalya- Bel-
dibi Mırbey firmasına; Aydın-Çam-
limanı A. Yaşar Günaydın, Beytur
Beyşehir A.Ş. ile Topaktaş A.Ş.'ye;
tzmir-Alaçatı Kızılkanat İnşaat ve Ti-
caret Şirketi'ne verildi.
Izmir-Selçuk-Pamucak'ta. TUR-
SOY Otelcilik A.Ş, Banş LTD Şirke-
ti ve Akduman Turistik Tesisler A.Ş.'ye
3 ayn tahsis gerçeldeştirildi. GÜNAL
inşaat ve Ticaret A.Ş., Kayseri Erci-
yes Kış Sporlan ve Muğla-Milas Gü-
vercinlik Koyu'nda turistik tesis inşa
edecek. Güvercinlik Koyu aynca Me-
sa Mesken Sanayi A.Ş., Haluk Ulu-
soy ve Kistas Kartal inşaat Şirketi-Ay-
dın inşaat ve Malzeme lmalat A.Ş-Ya-
pı Taahhüt A.Ş'ye de tahsis edildi.
Turizm Bakanlığı, "Caretta Caret-
ta" adıyla bilinen denizkaplumbağa-
lannm yaşama ve yumurtlama alan-
lanndan biri olan Belek'i, yat limanı
yapılması için As-Ka tnşaat A.Ş. ile
Türkerier inşaat Turizm Ticaret ve
Sanayi A.Ş'.ye tahsis etti. Bakanlığın,
aynı zamanda yapılaşma yasağı bu-
lunan doğal StT alanı Belek'te yat li-
mam projesini olumsuz bularak geri
çeviren Kültür Bakanlığı Antalya Kül-
tür ve Tabiat Varlıklannı Koruma Ku-
rulu karanna da uyulmaJığı belirtil-
di. Denizkaplumbafalannm kıyıdan
uzaklaşması. erozyon ve kıyı şeridi-
nin tahribatı gibi olumsuz sonuçlara
yol açacak yat limanının yapımını
durdurmak amacıyla bir kampanya
başlatan Doğal Hayatı Koruma Der-
neği, Turizm Bakanlığı aleyhine de da-
va açmayı planlıyor.
İTıale çahşmalan
Muğla-Ören, Didim, Dalaman, An-
talya, Fethiye, Çavuşburnu ve Göcek,
Marmaris-Yalancıboğaz, Bozburun,
Silivri, Kaş- Bucak Denizi, Bodrum,
Karacasöğüt yat limanlan ile Ekincik
yat iskelesi ve Güllük yat yanaşma ye-
ri projelerinin, yap-işlet-devret mode-
liyle gerçekleştirilmesi amacıyla da,
Ulaştırma Bakanlığı ihale çalışmala-
n yürütüyor. Kemer-Tekirova yat li-
manı için ise yatınmcılara ön izin ve-
rildi.
Kırsal nüfus 2 milyon azaldı
Türkiye
kente göçtü• 1997'de nüftıs artış hızı en yüksek olan il, binde
43.24 ile Diyarbakır oldu. Istanbul'un artış hızı
binde 35.07'ye geriledi.
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su)-Nüfus tespiti, Türkiye'de kır-
sal alan nüfusunun 2 mılyon kişi
azalmasına karşın kentlerde 7 mil-
yon kişi arttığını ortaya koydu.
1990 yılında gerçekJeştirilen son
nüfus sayımından bu yana Türki-
ye'nin nüfusu 6 milyon 133 bin
122 kişi arttı.
30 Kasım 1997 pazargünü ger-
çekJeştirilen nüfus tespitinin ön-
ceki gün acıklanan sonuçlan, Tür-
kiye nüfusundaki değişiklikleri
ortaya koydu. 7 yıllık aradan son-
ra yapılan nüfus tespitinin ortaya
koyduğu bilgiler şöyle'
• tstanbul, nüfusun en hızlı
arttığı kent olma özelliğini yitir-
di. 1990'da nüfus artış hızı binde
47.97 olan İstanbul, 1997'de bin-
Bazı
sahteler
büyüler...
Miriam HaskelTin elde
yapıbnış ve özel
imitasyon malzemeden
oluşan taküan, ilk kez
19301u yıllarda
keşfediidL New Yorklu
kadınlar takılardaki
özgün tasanm ve
mükemmel el işçiliği
karşısında
büyüJenmişti. Haskefl,
ilk serglsinden birkaç
gün sonra \ew York 5.
Cadde'yetaşındı. 60
vıldır dünyanuı en
pahalı imitasyon
takılannı yaratan
Haskell Jevvek markası
Chanel, Trifari, Coro,
Cartier gibi takı
düııyasının bir
numaralı isimieriyle
yanşıyor. Haskell
inıitasyonlannın
özelliği her
tasanmdan birer adet
üretilmelerL
de 35.07'ye düştü.
• 1997'de nüfus artış hızı en
yüksek olan il, binde 43.24 ile Di-
yarbakirolurken onu binde 43.04
ile Antalya izledi.
• 1990'da nüfusun 23 milyon
33 bin 688'i köylerde yaşıyorken
1997'de köylerde yaşayan nüfus 21
milyon 870 bin 188'e düştü.
1990'da 33 milyon 439 bin 347
olan kent nüfusu 40 milyon 735
bin 969'ya yükseldi.
• 1990-1997 yıllan arasında il
ve ilçe merkezlerinde binde 28.20,
köyler için binde eksi 7.40 olarak
belirlenen yıllık nüfus artış hızı
Türkiye'de binde 14.73 olda
• 1990"da genel nüfus içinde-
ki oranı yüzde 40.79 olan köy nü-
fusu. 1997'de yüzde 34.93 oldu.
• 1990'da 73 il, 829 ilçe
ve 36 bin 233 bucak ve köy
sayıhrken, 1997'de 80 il, 849
ilçe, 37 bın 371 bucak ve
köy sayıldı.
• 1990'da nüfus yoğun-
luğu, kilometrekare başına
73 kişiyken 1997'de 81 ki-
şi oldu.
• 1990'da 15 ilinnüfus-
ları 1 milyonu aşarken
1997'de bu illere Kocaeli
de eklendi.
DlE'nin geçici sonuçla-
nna göre nüfuslan 1 mil-
yonu aşan 16 ilin rakamla-
n şöyle:
ller
1997
nüfuslan
e-posta : tan (8 prizma.net. tr
Istanbul
Ankara
izmr
Bursa
Konya
Adana
Antalya
Içel
Diyarbakır
Şanlıurfa
Mantsa
Hatay
Kocaeli
Samsun
Gaziantep
9.198.229
3.684.916
3.174.413
1.978.565
1.923.757
1.647.861
1.516.700
1.459.240
1260.100
1.252.149
1.237.560
1.179.520
1.174.452
1.156.267
1.136.364
Yatağan, Yenikoy ve Cökova İscileri davullu zurnalı eylem yaptı
SantraUardagerginlik sürüyor
ÖZCAN ÖZGÜR
OLCAYAKDENtZ
YATAĞAN / MİLAS - Yatağan,
Yeniköy ve Gökova (Kemerköy) ter-
mik santrallan ile bu santralîara kö-
mürsağlayanocaklardaki işçilerdün
sabah işbıraktılar. fşçiler, güvenlik
güçlerinin santrallardan çekilmesi
üzerine saat 13.00'te vardiya değişi-
miyle birlikte işbaşı yaptılar.
Yatağan, Yeniköy ve Gökova ter-
mik santrallannın 20 yıllık işletme
hakkını devralan konsorsiyum tem-
silcilerinin incelemelerine işçilerin
tepki göstermesiyle başlayan gergin-
lik sürüyor. Enerji üretim birimi dj-
şında yan hizmet sağlayan enerji iş-
çilerinin yanı sıra, maden işçileri de
santralîara kömür sevkiyatıru durdur-
du. 24.00-08.00 vardıyasmda çalışan
ışçiler her üç santralda da vardiya bi-
timinde işbıraianazlarken 08.00-16.00
vardiyası işçileri işi devralmadj. Sant-
rallarda toplanan işçiler, davu) zurna
eşliğinde halaylar çekerken özelleş-
tirmeye karşı sloganlaratarak, protes-
tolannı sürdürdüler. Aynca genel mer-
kezin eylem takvimi çerçevesinde
bildirilerokundu.
Yapılan eylemin hem "uyan" hem
de "prava* olduğunu belirten Tes-lş
Sendikası Yatağan Şube Başkanı Erol
Soğancı. şunlan söyledi:
"OzeUeştirnıedlerin önfinde iki en-
geJ kaldı. Birisi Danışta>. diğeri sen-
dikamızuı \atağan Şubesi \eenerji is-
çiierinin karaıtl^. Bugünyapoğunız
e>lem önümüzdeki günlerdeyapaca-
ğımız eylemlerin en pasifı. Bugün bir
anlamda uyanda bulunurken bir an-
lamda da işyerlerini işgalin ve fireti-
min durdurulmasının pnnasını yap-
mış oiduk. Önce Danıştay 'ı aşıp gei-
sinler. sonra da bizi nasıl aşacakian-
nı düşünsünler."
Öte yandan önceki gün Yeniköy
ve Gökova termik santrallannda in-
celemelerde bulunan konsorsiyum
temsilcileri dün deyine olağanüstü gü-
venlik önlemleri altında Yatağan Ter-
mik Santralı'nda incelemelerde bu-
lundu. Enerji ve Bayındırlık Bakan-
lığı yetkililerinin de bulunduğu ince-
lemelerde işletmelere ait üretim ve
muhasebe defterlerinin tarandığı öğ-
renildi.
UNICEFkonseri
Kanadah şarkıcı Celine Dion, UMCEFin 50. yıl
kutlamaJan dolayısıjia New Ybrk'ta bir konser
verdi. Beacon Theater'da düzenlenen geceye
müzik ve televizyon dümasından ünlü kişiler
kanJdı. (Fotoğraf: REUTERS)
Şişmanlann
4
vücudu
biçimlendirilecek'
İstanbul Haber Servisi -
Kilo alırken önce kalçasının
genişlemesinden, verirken
sıranın en son kalçasına gel-
mesinden şikâyet eden ka-
dınlara "body^haping"(\-ü-
cut biçimlendinimesi) yön-
temin uygulanmaya başlan-
dı. Yeni yöntem dıyet, egzer-
siz, zihinsel terapi ve yağ bi-
çimlendirme girişimlerini
bir arada ele alıyor.
Transmed Tıp Merke-
zi nden Dr. Haluk Saçaklı
ile estetik cerrahı Dr. Uğur
Dikmen tarafından uygula-
nan yeni yöntemde üç te-
davı şekJi deneniyor.
Sadece konservatif teda-
vi: Obesite, egzersiz ve pi-
sikolog uzmanJannın dene-
timinde yeterli ve dengeli
beslenme, düzenlı ve bilinç-
li egzersiz yapma, davTaruş
düzenleme teknikleri adı al-
tında çahşmalar başlar. Faz-
la kilolann derecesine bağ-
lı olarak iki, dört ya da altı
aylık paket programlar be-
lirlenir. Hedefkiloyagelin-
ce, geçiş ve kiloyu koruma
programlan uygulanır.
Konservatif vecerrahi te-
davinüı a>nı anda uygulan-
ması: Obesite uzmanı, yağ
alınması işleminden önce
ve sonra beslenme ve eg-
zersiz ilkelerini saptar. Cer-
rahi uzmanı, alınacak ya-
ğın miktar ve yerleşimini
belirler ve lokal anestezi al-
tında yağ dokusunu uzaklaş-
tınr.
Cerrahitedavi: Liposha-
ping adı verilen tedavinin
operasyon bölümünde cilt
altı yağ dokusu içine bile-
şimi özel hazırlanmış bir sı-
vı enjekte edilir. Sonra bu sı-
vıyla birlikte yağ hücreleri
düşük bir negatifbasınçla dı-
şan verilır.
Verilen sıvı bölgenin
anestezini sağlar, aynca yağ
katmanlarmı birbirinden ayı-
np yağ hücrelerinin meka-
nik parçalanmasına yardım-
cı olur.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
Nasıl Bir Devpim
1
?
Sovyet 'deneyi'nin, neticede bir Bürokrasi (No-
menklatura), 'oligarşisi'ne dönüşmesi; sosyalistle-
rin, 'devrim' teorisini de tartışmasına yol açmıştır;
hem de ne zaman, daha 30'lu yıllarda! En cahil sos-
yalist bile, Trotsky'nin 'sürekli(dünya) devrim'teori-
si ile. Stalin'in 'tek ülkede sosyalizm' teorisinin, bir-
birinin karşrtı olduğunu bilir. II. Dünya Savaşı'ndan son-
ra ortaya çıkan 'sosyalist' devrimlerin bir özelliği, so-
runun, yeniden gündeme alınmasına ve tartışılması-
na yol açmıstı:
Yeni 'devrimler', ya (çokJuk), arrti/emperyalist bir kur-
tuluş savaşıyla beraber, onun sonucunda gerçekle-
şiyordu: Yugoslavya, Çin, Vietnam, hatta Küba gi-
bi... Ya da, 'fiilen' SSCB 'işgali' attındaki ülkelerde,
'sosyalist' darbeleryaşanmaktaydı: Macaristan, Çe-
koslovakya, Romanya vs. gibi... Ikincilerin, 'sahici'
bir 'devrim'olup olmadığı çok taıtşılmıştır (Bkz. Fran-
çois Fejtö, 'Histoire des Democraties Populaires'
/ 'Halk Demokrasileri Tarihı", Seuil Yayınevi, 1952)
Ekim Devrimi'nin de, bir manada, 'Bolşevik Darbe-
s/'sayıldığı malûmdur, oysaSSCB'nin asıl 'Devrimi',
General Denikin veAmiral Kolçak'ın -Ingittere'nin
beslediği- 'BeyazOrdulan'na karşı; Leon Trotsky'nin
örgütlediği 'düzenli' Krasny Army / Kızılordu'nun
zaferinden sonra gerçekleşmişti.
Malraux, Ekim Devrimi'ni, "xıx. yy'ın son devri-
mi" sayıyor; neden?.. Ondan sonra, otürdebirayak-
lanmayia, iktidar olma şansının kalmadığı, 1936'da-
ki Ispanya içsavaşı ile kanıtlanmıştır da ondan: ha-
va kuvvetJerinin ve zırhlı birliklerin 'devreye girmesi',
sorunu, altüst etmişti!
Sosyalizm'in değil, Moskova'nın yanlışı!
Paris, 1951. Gauloise kokusu, kırmızı şarabtadı,
pınltılı akordeon melodileri; Ouartier Latin'deki öğ-
renci kahvelerinde, bazı 'dogmatique' komünistler-
le, hand/yse boğaz boğaza gelirdik; dediğim şuydu:
'gerçek sosyalist devrimlerin, -Ekim Devrimi dahil-
ecnebiye karşı yürütülen, 'düzenli' halk kurtuluş or-
dulanyla gerçekleşebilmesi, 'iktidar sorvnunun' ye-
nibaştan tartışılmasını gerektirmiyor mu? Hem, 'si-
lahlı kalkışmanın' işe yarayıp yaramadığı, hem
asıl büyük celişkinin, 'zalimler'le 'mazlumlar1
ara-
sında olup olmadığı açısından!
Üstelik, sosyalizm için başka başan yollan da, ni-
yedüşünütemesindi? Bunu söylerken, elbette, gözö-
nünde tuttuğum, son derece somut bir gerçek vardı
ki, o da, savaş sonrası Fransa'sı ve Jtalya'sında, ko-
münist partilerin kesinlikle iktidara yürüyen partiler ol-
malandır; Moskova, ne olursa ofsun, kendi politika-
sını desteklemeye mecbur ettiği için, 'iktidarşansını'
elleriyle boğdular: Thorez, 'Soğuk Savaş'ın en kat-
merli günlerinde, Fransız Meclis kürsüsünden, '...sa-
vaş çıkarsa Fransızkomünistleri, Fransa'yakarşı Kı-
zılordu'y/a birlikte savaşacaktır' dediği gün, partisi-
ni, sonradan içine düştüğü 'hacâlete' ve çaresizJiğe
mahkûm etmişti: bu sosyalizm'in değil, Moskova'nın
yanlışıdır.
Sonradan, Marksizm'in 'klasiklerinde'büe, elealın-
dığını görmüş, sorunu 'o'ogmafA'haledönüştürenin,
'sovyet ipoteği' olduğunu, bir kere daha farketmiş-
tim. Şimdi size, sahibini çok merak edeceğiniz, öğ-
renince de şaşıracağınız bazı sözler nakledeceğim.
Önce şu:
"...Ertternasyonarin kuruluşu sırasında, müca-
delemizin sloganını da açıkladık: işçi stnrfının kur-
tanlması, bizzat kendisinin eseri olacaktr. Öy-
leyse işçilerin kendi kendilerini kurtarmak için
çok cahil olduklannı ve yukardan kurtanlmalan-
nın gerektiğini açıkça söyleyen kişilerle ortak bir
yol izleyemeyiz."
Ikincisi de, şu: "...bilinçsiz kitlelerin, başındaki
küçük azınlıklann iktidan aniden ele geçirilmesjy-
le başanlan devrimlerin zamanı geçmiştir. Du-
rum toplumsal duzenin, bastan aşağı değiştiril-
mesini gerektirir gerektirmez, kitieler bu işe doğ-
rudan doğruya katılmalı, neye oynandığını, neyin
kazanılması gerektiğini bilmelidirter. Son yanm yüz-
yılın tarihinin bize öğrettiği budur..."
Nasıl, güzel mi? Bu sözlerden ilki Karl Manc'ın ağ-
zından çıkmıştır, ikincisi Friedrich Engels'in ağzın-
dan! Fakat asıl, Manc'ın, Bracke'yi yazdığı (17 Eylül
1879) mektupta söyledikleri, 'devrim teorisini' 'ayak-
lanmaya' bağlamış olanlann bütün hayallerini yıkacak
güçte görünüyor
"...işçiler, emeğin yeni örgütlenmesini kurmak
için bir gün muttaka siyasi iktidan ele geçirmeli-
dirler. (...) Ama bu amaca ulaşmanın yolunun her
yerde aynı olacağını iddia etmiyoruz. Çeşrüi ül-
kelerin kurumlannın âdet ve geleneklerinin dik-
kate alınması gerektiğini biliyoruz. Ve ingiftere ve
Amerika gibi (içinde bulunduğunuz düzeni daha
ryi anlasaydım, buna Hollandayı da ekleyebilir-
dim) işçilerin bu amaca banşçı yollaria ulaşabi-
lecekieri ülkelerin olduğunu inkâr etmiyoruz..."
Bunu söyleyen Karl Manc...
Dikkat isterim: 'işçilerin bu amaca banşçı yollar-
ia ulaşabilecekierinden' bahsediyor; bunu söyleyen,
Karl Manc; 1970'li yıllarda aktaran da, bu satırlann
yazan! Düşünebiliyor musunuz, şimdi 'überal Sol Cep-
he'yi tek çıkar yol sayan 'hızlı devrimciler', o yıllarda
'silahlı eylem'] tek yöntem sayarken, Manc'ın -diya-
lektik düşüncenin doğal sonucu olarak- mücadele-
nin banşçı yollardan da pekâlâ verilebileceğine dair
söyledikleri, Türkçe'de bile vardı.
Vardı da, elbette bu, 'überal Sol Cephe' yapın an-
lamına gelmiyordu.
httpy/www. prizma.net tr/A İLHAN
http://wwY.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlrn