Katalog

27 MART 1996 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ 1995'TE İTHALAT YUZDE 53.5 ABTTI Dış ticaret açığı, 14 milyar dolarAIN'KARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet tstatıstık Enstıtusu (DİE), Tur- kıye'nm geçen yıl 21 mılyar635 9mıl- von dolarîık ıhracat, 35 milyar 709 mıl- von dolarlık da ithalat yaptığını açıkla- dı DÎE venlenne gore, 1995 yılı once- tı yıJla karşılaştınldığında, ıhracat yuz- de 19 5, ithalat ıse yüzde 53 5 oranında ırttı Dıs ticaret rakamları 318 6 mılyon dolarlık da ithalat yapıl- dı Oncekı yılın Aralık ayında ıse ıhra- cat 2 mılyar305 3 mılyon dolar, ithalat da 2 milyar 705 mılyon dolar olmuştu Türkıye'nın geçen yıl 21 milyar 635 9 mılyon dolarlık ıhracatında en yuksek paya, yıne yuzde 87 4 ıle sanayı urun- İen sahıp olurken, bunu yuzde 10 7 ıle tarım urun- Ihracat (mılyon $ ithalat (mılyon $) Diştıc dengesı Ihracatın ıthalatı karşılama oranı 1994 (Ocak-Aralık) 18.105 23 270 -5.164 77 8 1995 (Ocak-Aralık) 21 635 35 709 -14 073 60 6 1994 yı- hndal8mıl- yar 105 9 mılyon do- larlık ıhra- cat, 23 mil- yar 270 mıl- >on dolarlık da ithalatya- pılmıştı Bu sonuçlara göre 1994 yılında 5 milyar 164 1 mıl- yon dolar olan dış ticaret açığı, geçen yıl yuzde 172 5 oranında artarak 14 mil- yar 73 1 mılyon dolara yukseldı 1995 ulında, ıhracatın ıthalatı karşılama ora- nı ıse yuzde 60 6'ya genledı Bır once- kı yıl, ıhracatın ıthalatı karşılama oranı yüzde 77 8 duzeyınde gerçekleşmıştı Geçen yıl Aralık ayında, 2 milyar 396 4 mılyon dolarlık ıhracat, 4 milyar len, yuzde 1 9 ıle de madencılık ve taşocak- çılığı uranle- n ızledı DfE ven- lenne gore ıthalatın ana mal grupla- nna dagılımı ıncelendığınde ıse, en fazla artışın yuz- de 58 8ıletuketımmaddelen ıthalatın- da olduğu goruldu 1994'te 2 milyar 779 7 mılyon dolar olan hammadde ıt- halatı, 1995>ılında4mılyar4l4 2mıl- yon dolara yukseldı Geçen yıl yatınm maddelen ıthalatı yuzde 52 1 artışla 10 milyar 488 mılyon dolar oldu Yatınm maddelen ıthalatı 1994'de 6 milyar 894 6 mılyon dolar ıdı Medyada laptop bilmecesi BENCE M edyadakı, promosyon yarışı, bu kez bılgısayar çağını yakalama ıddıasını gundeme getırdı Okurlarına kupon karşılığı laptop (dızustu bılgıyasar) vaat eden ıkı buyuk medya grubuna bağlı uç gazete, buyuk ılan kampanyaları ıle yıne kıyasıya mucadeleye gırışırlerken sunduklan urunlerle ılgılı belırsızlıkler, tuketıcılerde tereddut yarattı Sabah ve Yenı Yuzyıl ıle Mıllıyet gazetelerının tam sayfa ılanlarla duyurduğu laptop kampanyası, bırçok soru ışaretını de beraberınde getınyor Kampanyayı tanıtma ılanlannın buyukluğune karşın, bılgısayarlann ozellıklerı ve servıs hızmetı hakkında aktanlan bılgılenn yetersız olması, tuketıcılen kaygılandınyor Tuketıcıler, bu uç medya kuruluşunu aradıklarında, "ılenkı gunlerde konuya ılışkın açıklama yapılana kadar beklemelen gerektığı" yanıtıyla karşılaştılar Bılgısayar meraklısı okurlar, Cumhurıyet'ı arayarak kampanyaları ıle ılgılı yeterlı bılgı vermekten kaçınan medya kuruluşlannı eleştırdıler Sorularımızı yanıtlayan onde gelen bılgısayar fırmalannın yetkılılen, bır PC kullanıcısının bılgısayar hakkında fıkır sahıbı olabılmesı ıçın, daha fazla bılgıye ıhtıyacı olduğunu belırttıler Öncelıkle bılgısayarın hard dısk kapasıtesının ne olduğu, ekran çozunulurluğu, mıkro ışlemcısının Cumhurty&t a Turkocaûı Cad 39/4 1 t Caoalogiu/ISTANBUL İ » TEL 512 O5 OS Jp FAX SI4O751 f modelı ve çalışma hızı, RAM denılen on bellegın kapasıtesının ne olduğu bılınmesı gerekıyor Gazetelerde yayımlanan açıklamalar ve urunle ılgılı yer alan fotoğraflan da yorumlayan bılgısayar uzmanlan, modellenn laptop'tan çok, data-bank olarak bılınen hesap makınesı ve adres defterı gıbı basıt ışlevlere sahıp duşuk hafızalı cep bılgısayariannın gelışmış çeşıtlennı çagrıştırdığını kaydettıler llgılıler, bu bılgısayarlann bılgı depolamaya olanak tanıyan hard dısklerının olmayabıleceğı uyansında da bulundular Kupon karşılığında venleceğı vaat edılen soz konusu laptop bılgısayarlarda, ROM denılen (okunabılır, ama yazılamaz) bellek ıçıne uretım sırasında bırtakım şablon bılgılerın yuklenıp bunlar uzerınde kullanım sağlanabıleceğı belırtılırken bu makınelerle sadece yazı yazılıp bahsedılen bazı basıt fonksıyonlann yenne getınlebıleceğıne dıkkat çektıler Bılgısayar ekranlannın da pıyasada satılmakta olan laptoplann yansı kadar buyuklukte olduğuna dıkkat çekılerek 10-11 ınç buyukluğundekı renklı standart ekranların aksıne, monokrom yeşıl renklı ekranlann modası geçmış eskı teknolojının bır gostergesı olarak değerlendınlebıteceğı belırtıldı Pıyasa çevrelen, bu bılgısayarlarda Wındows ve DOS gıbı programlann çalışmayabıleceğını vurgulayarak bunlann pıyasada satılan laptop bılgısayarlarla aynı kefeye konulmaması gerektığını savundular Pıyasadakı laptopların 2 bın ıle 7 bın 500 dolar arasında değıştığını soyleyen uzmanlar, soz konusu bılgısayarlann değerten hakkında goruş bıldırmek ıçın yeterlı bılgı bulunmadığını soyledıler Mıllıyet gazetesının verdığı Brother PN 8500 MDS modelı laptop bılgısayarın PC ışlevı taşımadığını anlatan pıyasa çevrelen, Sabah ve Yenıyuzyıl gazetelerının vereceklen Comet marka laptop bılgısayar hakkında hıçbır bılgılerı bulunmadığını, Uzakdoğu'dan getırılmış olabıleceğını ılen surduler Konuyla ılgılı bılgı almak, pıyasa çevrelerı ve tuketıcılenn şıkâyetlennı ıletmek uzenne aradığımız ılgılı basın kuruluşları, detaylı bılgının sonrakı gunlerde venleceğını bıldırdıler • TiirJsiye*nin en biiyük sermayeK yatınm ortaUığı açılıyor. lş Bankası dnderlığınde kurulan ve 2 trilyon TL kayıtlı, 5OO milyar TL odenmiş sermayelı İş Yatınm Ortaklığı A.Ş.'nin hisse senetleri, 1-2-3 Nısan 1996 tarih- lerinde satışa sunuluyor. Bu ortaklık sayesınde birçok tasarrufçu, İş Bankası 'nın sermaye piyasasındakı deneyımınden yararlanma ve tasarruflarını değerlendırme şansına sahıp olacak. îş Yatınm Ortaklığı'nın 1.4OO.-TL sabit fiyatla satışa çıkarılacak hisseleri, YATIRIM sahıplerine ikı ayrı kazanç sağlayacak. İlki, yıllık kârdan dağıtılacak temettü. Ikincisi ise, Iş Bankası uzmanlığında sürdürulecek aktif portfoy yönetım politıkası sonu- cunda, hisse senedı değerınde sağlanacak artış. Tasarruflarınıza güvenli ve kârlı bir yol çızmek ısterseniz, siz de İş Bankası ile bırlıkte, İş Yatınm Ortaklığı'na ortak olun? Sizın tasarruflarlnızı da deneyimli bir kadro yonlendirsin. */f Yatınm Ortaklığı hisse senetlerının satısıyla ılgılı ayrıntılı bılgı almak ıçın baş\uru adreslermden broşur ısteyebılır ya da O 8OO 211 -4O 73 numaralı teîefonu ucretsız olarak ara\abılırsınız İş Yatınm Ortaklığı hakkında bilmek istedikleriniz... 21 Ağustos 1995 tarıhınde iş Bankası önculuğunde kurulan İş Yatınm Ortaklığı, hisse senedı, hazıne bonosu, repo, dövıze dayalı kıymetler gıbı pıyasanın en populer araçlarıyla oluşturulan bır menkul kıymet portföyü ışletıyor İş Yatınm Ortaklığı faalıyet gelırlennın vergıden bağışık olması ortaklara yıl sonunda dağıtılacak temettu gelınnı yükseltıyor İş Yatınm Ortaklığı nın her hafta ayrıntılı olarak açıklanan portföyü, ortaklara gelışmelerı sureklı ızleme olanağı sunacak Hisse sahıplerı. yasalar gereğınce, Genel Kurul a katılma dahıl, tüm ortaklık haklarını kullanabılecekler İş Yatınm Ortaklığı nda hisse sahıbı olan yatırımcılar, dılerlerse hisse senetlerını Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda satabılecek ya da Iş Bankası'nın borsa dışı sıstemınde tum Türkıye ye yayılmış şube ve Bankamatıkler aracılığıyla, gece-gunduz anında nakde çevırebılecekler "Ifbu arzla ılgılı sırküler, 26 3 1996 tarıhlı Hurrrvet ve Mıllıyet gazetelerınde \ayınlanmıştır " , * * Başvuru Adreslerı I TUrkiye Is Bankası A.Ş Tüm şubeler Turkıye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Menkul Kıymetler Mudürlügü Meclısı Mebusan Caddesı No 137 Fındıklı / tstanbul Tel (0212)25127 92 251 28 OO Ege Bolgesı Şubesı Cumhunyet Bulvan No 14O Izmır Tel (0232)421 364O 41 Sınai Yatınm ve Kredi Bankası A.O. Menkul Kıymetler Müdurlüğu Barbaros Bulvan Akdoğan Sokak No 41 43 Beşıktaş / tstanbul Tel (0212) 227 1111 Yatınm Finansman A.Ş. BUyükdere Caddesı No 129/4 Gayrettepe / Istanbul Tel (O212) 27"> 44 8O Oaınış Menkul üeğerler A.Ş. Barbaros Bulvan Cam Han No 125 Beşıktaş / Istanbul Tel (0212)274 72 00 Halka arza ılışkın ızjahname, bu adreslerde tasarruf sahıplennın ıncelemesıne açtk - tutulmaktadır İZZETTİN ÖNDER Universîte Sorunu Çok Ciddidir ' Toplumların geleceğıne yonelık umıtier, gunumu- zun unlu ve prestıjlı unıversıtelen dışında yaratılacak- tır Zıra bu unlu kurumlar, sıstematık bır bıçımde ve yapısal olarak şırketler ve sıyasal kurumlardakı elıtgrup- ların çıkarlan doğrultusunda şekıllenırken, bılımın hur ve ozgur olarak gelıştınlmesı ve mevcut ıdeolojilere alternatıfleruretılmesıışlevlennı yenne getırmemışve bundan dolayı demokrası alanında cıddı tahrıbata neden olmuşlardır "Bu ıfade bır ABD universîte oğ- retım uyesının kaprtalıst kultur uzenne yazmış oldu- ğu kıtabın tanıtımında ve kıtabın ıçerığını yansıtmaya yonelık olarak kullanılmıştır Unıversrtelenmız huzursuzdur Bu huzursuzluğun go- runurdekı nedenı harçlar ve harçlarda bu yıl yapılmış olan olağanustu artış olrnakla beraber, gerçek sorun çok daha derın dayatmalarla ılgılıdır Toplumsal algı- lama ve tepkı gelıştırmenın en dınannk unsurunu oluş- turan oğrencılenn tepkısı de sadece harçlardakı ar- tışlara yonelık olmayıp unıversıter eğıtımın ıçıne ıtıl- dığı açmaz ve bu açmaz uzenne ınşa edılerek toplu- ma dayatılmaya çalışılan ve ulke yaranna olmayan ço- zum onerılerını hedef almaktadır Ortada cıddı bır so- run olduğuna ve bu sorun da hepımızı ılgılendırdığı- ne gore, en akılcıl yontem oturup konuşmak ve fıkır- lennızı anlatmak ve bırbırımızı anlamaya çalışmaktır Oysa goruluyor kı konuşma ve anlama yenne çatış- ma ve bastırma yontemlerı seçılıyor Bunun nedenı, sadece sağduyu eksıklığı olmayıp, gnjpların farklı çı- karlan savunuyor olmasıdır Ne var kı taraflardan bı- n savundukları çıkarları açıkça ortaya koyamadığı gı- bı, elınde sıyasal ve ıdan gucu bulunduran taraf da yuksek eğıtımın yapılanması yolundakı fıılı oluşumu meşru gostenp, yuzeysel gerekçelerle toplum aley- hıne ozel çıkarlan koruma eğılımıne gırmektedır An- kara'dakı son uzucu olaylar uzenne Başbakan'ın yap- mış olduğu, harçlann bahane edılerek asıl amacın ul- kenın huzurunu bozmak olduğu yolundakı yorumu- nu da buyuk bır şansızlık olarak goruyorum Ekonomık sıstem devınırken tum ustyapı kurumla- nnı da kendı yonunde oluşturmaktadır Boyle bır olu- şum, toplumsal dınamıklerı derınden algılayamayan ve bunları açıklayamayan bıreylere ışın doğal gıdış ve makul çozumu gıbı gozukur Ekonomık sıstemın dayatmalan, ulusal ve uluslararası guçlu çevrelerın çı- karlarının ulusal çıkara rağmen ılen surulmesı anla- mına gelebılır işte oğrencılenn, bence uzerınde dur- dukları ve topluma yansıtmaya çalıştıkları nokta, eko- nomık sıstemın dayatmalannın toplumsal çıkarlara ne denlı ters duştuğudur Unıversıter eğıtım, bır yandan uretım kapasıtesı dığer yandan da toplumsal gereksınmeler açısından bakıldığında kaçınılmaz olarak elıtıst bır nıtelık gos- temnektedır Ancak soz konusu elıtıst nıtelik, bu mu- azzam ve nadıde gucu, sermaye ve çıkar çevrelerı- nın hâkımıyetı altına sokma amacına yonelık olarak kullanılmamalıdır Tam da bunun tersı olatak, ust du- zeylı elıtıst egıtım sısteme eleştırel yaklaşıp, alterna- tıfler sunabılecek elemanlar uretırken sıstem eleman- larını uretme ışlevı yuksekokul ya da meslek okulla- nnda olmalıdır Bu goruşun tam tersı bır bıçımde unıversıtelerde ıkılı yapılanma, oğretım uyelennın sozleşme uygula- masına çekılmesı, unıversıtelerın projeya dayalı fı- nansmana ıtılmesı, kısacası paralı eğıtımın gelıştınl- mesı ıse elıtıst goruntu altında unıversıtelerın ve oğ- retım elemanlannın yonlendınlmesı anlamına gelmek tedır Dığer bır deyışle, unıversıtelerın yapılanmasın- da gerçekleştırılmeye çalışılan bılımsel doğrultuda ve toplum yararına hızmet veren kurumlar olmayıp, ser- mayeye gırdı sağlayıp onun çıkarlarını gozetırken ay- nı anda toplumu dışlayan ve buyuk toplumsal malı- yetler oluşturabılen kurumlar gelıştırmektır Orneğın ulkenın çıkannı savunan, bugunku fınansal serbestı ve globalleşmeye karşı çıkan bır akademısyen ada- yı, hıçbır uluslararası referansa sahıp olamayacağın- dan dolayı unıversıteye atanmayacaktır Zıra boyle bır unıversıter yapı, ulkeyararı açısından globalleşmenın leh ve aleyhınde duşunebılen elemanlar değıl, fakat sadece globalleşme ımanına sahıp olan elemaniar yetıştınp barındıracaktır Aynı şekılde, ozel kesımın ıs- temedığı bır vergı veya sosyal guvenlık sıstemını top- lumsal çıkar yonunde savunan bır oğretım uyesı, mu- tevellı heyetı ıçınde ışadamlarının bulunduğu bır unı- versıtede ıstıhdam edılmeyecektır Guçlu sermaye ıle toplumsal çıkarlar arasındakı çatışma sadece sosyal bılımler alanında değıl, tıp ya da doğal bılımler gıbı dı- ğer tum alanlarda da ortaya çıkar Boyle bır gelışme çızgısı toplumsal demokrasıyı ve ıç huzuru sağlama- yacağı gıbı, ulkenın uluslararası aianda rekabet gu- cunu arttınp çıkarlarını da savunamaz O halde nıçın çatışıyoruz 9 Çunku, boyle bır karşı çıkışla, yenı unıversıter yapılanma ıle amaçlanan çı- karlar zarar gormektedır Kısacası, ozunde bu bır çı- kar çatışmasıdır O zaman, şu konuda çok net olmak gerekmektedır Ulke çıkan ve bılımsellık mı yoksa ul- ke Tikarı aleyhıne ve bılımsellık dışında, sermaye yan- lısı elıtıst grupların çıkan mı 7 1 Boylesıne cıddı ve ulke geleceğını çok yakından ıl- gılendıren bu konuda eylem yapanlar, tum saldırgan ve kışkırtıcı unsurları aralarından temızleyerek halk- la butunleşıp, sevgı ıle tum sorunları halka anlatma- ya mecburdur Aynı şekılde, bu konuda sıyası ve ıda- n karar mevkıınde olanlar da unıversıter eğıtımın na- sıl ve kımın çıkarlan doğrultusunda bır yapılanmaya donuşturuleceğını, kalplennın sesını duyarak, halka anlatmaya mecburdur Bu ınsanlar bugunku gelışmış ulke modellennı de dıkkate alırken bu eğıtım kurum- lannın oralarda hangı sorunaçozum bulduklannı, kıme hızmet ettıklerını de dıkkate almak zorundadır ŞİRKETLERDEN HABERLER • PİM AŞ BORL Bayılen Toplantısı 8-10 mart tarıh len arasında Sılıs rı Klassıs Otel'de >apıldı • BAVINDIR HOLDtNG \onetim Kurulu Başkanı K.amuran Çortuk, Nokta Dergısı tarafından 95'ın en ba^anlı ı^adamı -.eçıldı • EVY\PS\BLN "'Vosun Ozlu Duru Lad\"ddlı urununu pıvasaya sundu • VESBA 4YAKKABI Lalelı'de 2 mağazasını açtı • AV MAkOOP ( \vdkkdbı \e Malzemelen Toplan Ticaret Depolama ve Toplu Işyerı Yapı Kooperatıfı) yonet'mı 2523 uyesıne İkıtellfdekı yapımı bıten ışverlerının anahtannı teslım edı>or • I-BİMSA nın gelıştırdığı AS 400 uygulamalan Hamle 400 anlaşılır sade ekranıyla ışletmelenn yenı koşullara adaptas>onu_nu sağlıyor • BORISAN M4KİNE 1995 vılında 19 ayrı modeldckı 120 adet Cat dcnız motorunun satı^ıni Serçekle^tırerek rekor kırdı I CONTOUR Marketler zıncın gelıştırdığı pronıosvon modelıvle Sefakoy'dekı !>ubesınden alışvenş yapan muştenlerıne çeşıtlı hedı>eler verıyor • LOTLJS şırketı Lotus Notes'ıle IBM ın M0 sensı yazılımı arasında muşterılennın çalışma ortamlannı guçlendırecek iş uygulamalan sağlayan bağlantı olanağı sunuyor • ŞARK SİGORTA hastanelerdekı buyuk yığılmayı onlemeyı amaçlayan 'aıle hekımlığı uygulamasını başlatacak • NOKİ\ 1600 -.ensının yenı telefonu 1610 GSM modelı konuşurken şan edılebılme ozellığınden dolayı sınırsi7 sure>le konuşma olanağı sağlıvor • SLMERBANK ozellcştırme sonrası yenıden yapılanma çalışmalan cerçevesınde 50 ve 51 şubelennı Gayrettepe ve Osmanbey'de açtı • CROM JEANS urunlen, Moskova Moda Fuan'nda >oğun ılgı gordu