Katalog

•2SMART1996SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Yüksek enflasyon, kayıtdışı ekonomi, gelir adaletsizliği ve tüketim çılgmlığı sayesinde ciro rekorlan kınyorlar Hipermarketler kıizle büyüdüZAFER AKNAR • Uzmanlar, hipermarketlerin metrekare başına 750 ile 1000g . ıe 4 mılyar dolara ulaşan cı- i i i , , w satiş pa- dolar arasında yatınm yaptıgını, Kentsel tüketim harcamalannın dağılımı (%) Gıda 27 Dışarda yemek 4 Giyim 12 Ev eşyaları Bina.bakım Sağlık Kişisel bakım Ulaşım-haberleşme 10 Kültür-eğlence l 1 25 p ş p y yûzde 2o pa> aian buna karşılık metrekare başma hıpermarketlcr. Turkıyedekı rcr\ i i ^ekononukyaşamınçarpıkiık- aylık 550 dolar kazanç sağladığını "lanilebüyüyüpgelişiyor.8bın , n i r m ı l Q W ~ r Q V " R a l - a m i a r a * k40bmçeşitaraandakiüriin- vurguıayaraK KaKamıara - ieri biniercemetrekareiikdev bakıldığında hipermarketler üç ay m a g a z a l a r d a s a t ı ş a s u n a n h ı - . . . , * - ' , . •• j i « permarketler. kayıtdışı eko- glDl k l S a Dir S U r e d e k nomiden yüksek enfiasyona, i 1 " H H İ geliradaletsizligindentüke- tım çılgınlığına kadar ekono- mıdeki pek çok soruna ayna - tunjyor. Alışveriş Merkezleri Der- neği Genel Sekreteri Şükrü Aslanyürek, ülkemizde tüke- ^tını çılgınlığı yaşandıgını be- lırterek "Buçılgınlığı karşıla- yabilmek için birbiri anlırıa hi- permarketler açılıyor. kayıt- dışı ekonomi bu çılgmlığı bes- levenen önemJietkenJerden bi- . risıdir'' dedi. İstanbul Bak- 'jkallarOdası Başkanı Vluam- ' mer Çay ıse 1995 yılı içinde 1900 bakkalın kapandığını vurgulayarak "Rekabet ede- F bilmemiz için btz de değişmek ' zorundayız. Modernleşmeli- yiz, yenilikk're açık olmaiıy 17 ya da büyümeliyiz1 " diye ko- / nuştu. Ekonomi uzmanlan ise hızlı tüketim mallannın c peşın ödcmcler nedenıy le çok cazip birpazar olduğuna dik- - katçektiler. Uzmanlar. hiper- marketlerin metrekare başına 750 ile 1000 dolar arasında yatınm yaptıgını, buna kar- şılık metrekare başına aylık 550 dolar kazanç sağladığı- nı vurgulayarak "Rakamlara bakıldığuıda hipermarketier üç ay gibi kısa bir sürede kâ- ra geçiyorlar" dedi. Yapılan araştırmalara göre ülkemiz- " de en yaygın perakende satış 1 mağazası. hızlı tüketim mal- - lan perakende ticareti> le ug- raşan dükkânlar. Hipenrharket temel göstergeleri Günlük m başına müşteri 1 -1.5 Müşteri başına harcama 18-20$ j Aylık m başına satış 550$ y, ; Yatınm maliyeti 750- 1OOO $/m 2 En fazla alışveriş yapılan yerler (%) Bey&zeŞya-eieİctPĞMk Gıyım KJrtasiye-krtap Müzık / kaset Mobilya Bayt-mağaza Butık Kırtastyed Müzık market Yöresetmağaza Bakkal-market diye adlan- Mutfak eşyası-züccacıye >• Züccacıye Gıda *• Süpermarket Temızlik • Süpermarket 24.1 8 bin ile 40 bin çeşit arasıııdaki iirünleri binlcrce metrekarelik dev mağa/alarda satışa sunan hipermarketler, ekonomideki pek çok soruna ayna lutuyor. dınlan bu satış yerlerinin sayısı ülke ge- , nelinde 178 bin dolayında. Bu rakamın yüzde 93'ünü semt bakkallan oluşruru- yor. Geriye kalan yüzde yedinin altısı, or- taölçekli marketlerden ûluşuyor. Hiper ve'snpennarketler ise 178 binc yakın sa- tış birimi içinde yüzde l gibi küçük bir orana sahip. Süper ve hipermarketlerin hızla çoğal- ' masını ve pazar payının arttırmasını ka- r yıtdışı ekonomiye bağlayan Alışveriş Merkezleri Demeği Genel Sekreteri Şük- rü Aslanyürek şöyle devam etti: " Türkiye piyasasını belirieyen îki çok önemli faktör var. Bir tanesi. kayıtdışı ekonomi ve buna bağlı oiarak gciir daği- lunı; ikincisi de şehirieşme. Türkiye'de kayıt dışı ekonomi son iki > ıldır ciddi şe- kilde araştırılıy or. \shnda çok bilinen bir şey. Belki de çok bilindiği için pek dikkat çekmivor. Bu o kadar önemli bir faktör ki klasik bir pazar araştırmasıyla hiçbir şeyyapamazsınız. Derinlemesine bakma- lı ve o kayıtdışı olan kısmı görmeniz,onun içine bakabilmeniz gerekiynr. Bu kayıtdı- şı, vergilendirilmemiş kazanç, olması ge- rekcndcn daha fa/la bir tüketim hırsı ya- ratıyor. Adam kazandığı paranın vergi- sini ödemiyorsa, bu paray 1 dikkatsiz ve öt- çüsüzharcıyor. Şimdi bunun yansıması na- sıl oluyor; bir y erde bir hipcrmarket açn yorsunuz 'kişı başına şu kadar para har- canır. bu kadar atışveYiş yâpıhr' demiş- siniz. Ancak bir bakıyorsunuz, tahmi- ninizden üç kat daha fazla para kaza- nıyor, beş kat daha fazla alışveriş olu- yor. Şimdi Türkiye'de yüzde 95 oranın- da vergi ödeyen olsa, o zaman tüketi- ci çok daha dikkatli ve seçici da\ ranır. Ancak kay ıtdışı ekonominin güçlü ol- ması insanları ka/andıklarından da- ha fazlasını hayal etnıelerine neden oluyor. Bu da tüketim hırsını poıııpa- lıjor." Kayıtdışı ekonominin gelir dagılımı- m o'umsuz yönde ertcilcdiğine dc dcği- nen Aslanyürek. "Bu kontrolsüz para- nın bir kısmı bankaya. altına, döv ize; bir kısmı da tüketime gidiyor. Kayıtdışı eko- nomi pcrakendeciyi oİumlu yönde etki- lerken enflasyonu arttınvor, enflasyon da ek >ergi oiarak tüketiciye geri dönüyor ve gelir dağı- lımını bozuyor" dı>e ko- ım>tu Türkiye nüfu.sunun yıl- da 2.2 arttığına dikkat çe- ken Aslanyürek, bu ora- nın kentlerde 4.4. Istan- bul'un Asyayakasında ıse 8.8 olduğunu vurguladı. Hızlı nüfus artı>ı>la ken- tın mallannın >ağmalan- dığına ve buradan bir rant eldeedildiğıne işareteden Aslanvürek şöyle konuş- tu Kayıtdışı güçleniyor **Bu da kayıtdışı ekono- mi) i güçlendiriyor. İşte bu nedenleHeortava çıkan la- lebi karşılayacak birtakım yapılara ihtiyaç duyulu- yor. İşte hipermarketler burada devreye giriyor. Hızlı tüketimin karşılığı oluyor. Türkiye'deki gay ri sa- fi milli hasıianın (GSMH)kişi başına 2500 dolar olduğu kabul edi- lir. Ancak biz kendi ara- mı/da -ka> ıtdışı ckono- miden gelen kazancı da ekleyerek- 4500-5000 do- lar oiarak kabul ederiz. İstanbul'a bakarsanı/ Türkiye ortalamasının dört katıdır. Kayıtdışı- nın varattığı çılgın tüke- tim, bir tarafta hızlı nü- fus arlışı... Bu iki faktö- rü ele alırsanı/ hiper- market sayısının hızla artmasını açıklarsanız." Bakkallarkapanı\ı or Bakkallar. kendılerin- den bınlerce kat büyük hı- permarketlere karşı vaşa- ma sava^ımı venvor. Çcy- rek >üz\ıl önceemeklıle- nn can sıkıntısını gıder- mek ıçın açtığı bakkalla- rın sadece Istanbul'da 19()0'ü kapılanna kılıt vur- du Istanbul Bakkallar Odası Ba*kanı JVfuammerÇ'ay. gelişme- lerden fazla tedırgın olmadığını vurgu- layarak. "Değişmeliyiz" dıyor. Bakkallığın artık eskısi gibi kolay ol- nıadığına dikkat çeken Muammer Çay şunları söyledı: "Bizinı müşterilerimizin yüzde 95'ini o\ hanımlan oluşturuyor. Hanımlarde- ğişikliklere karşı çokduyariı. Bence bak- kallar modernleşmelu hi/nıet agını geniş- lermeli ve belli aralıklarla da fi/iksel oia- rak degişmelidir. Evlere servis ve müşte- riyleyakın iüşküeren büyük avantajımK." '• Marketlerin kendi markalan ile satışa sunduklan çeşitler yüzde 25-30 daha ucuz Fason ürünler markalan zorluyor Fasoii ürünlerin fiyat avantajî $, Fason Markab ûrünftyatı ürûnfiyatı m Konserve bezetye 1 kg. Batdopirinçikg. NohutUg. 8'fibeyaztuva)etkağKh f Kekik20gr. f TozbiberSOgr. Fısftk250gr. Sm bdaşık dcterjam 550 gr. Yumşatra t kg. Otüsuyuikg. CamSHIkg. Çamaşff suyu 3 kg. 8'firenkKtuvatetkağtdı Peçete Su3lt 56.000 69.900 59500 78.000 79.500 85.000 159.500 185.000 10.900 15.000 26.500 50.000 57.500 80.000 AyçiçekyağMtt. Sûtitt 43.500 Caffee GotdiOOgr. 215.500 Çamaşırsuyu15lt 49.000 Bıiaşık mak. deterjand kg. 150.000 Çamaştr mak. deterjant 3 kg. 498.000 HandBlander 1.850.000 Mikser 2.080.000 Sac kurutma mafcinesi 1.050.000 Ütü 2.700.000 115.000 65.000 320.000 60.000 235.000 650.000 2.550,000 2.450.000 1.850.000 3.250.000 • Kalitesi aynı olan ürünü daha ucuza satmayı hedefleyen market zincirleri, üretici firmalardan rcklam, pazarlama gibi maliyeti yükselten harcamaları ürüne yansıtmadan almayı talep ediyorlar. TAHSİN AKÇA 51.500 92.000 25.000 45.000 71.000 82.000 19.500 39.500 60.000 155.400 39.000 75.800 85.000 94.000 25.000 50.000 Bafcfopirinçikg. 58.000 75.000 Kurufasutyeikg. 69.000 100.000 Mercimek 1 kg. 39.500 70.1X10 Tamyağlıbeyazpeynirikg. 125.000 350.000 Yaglıtulumpeyniriikg. 215.000 400.000 Tazekaşarikg. 210.000 250.000 Tozşekerikg. 58.500 65.000 Margarin250gr. 25^00 33.400 Çiçekyağıikg. 76.900 104.000 Ybğurt900gr. . 43.500 63.000 SüMlt 35.000 59.000 Önde gelen market zincirlerinin kendi markalanyla satışa sundukları fason ürünler, ciddi bir fiyat rekabeti yaratıyor. Son yıllarda temizlik ürünlerinden gıdaya ve dayanıklı tüketim maddelenne kadar çok çeşitli ürün yelpazesinde kullanılan market markalan. pıvasanın ünlü markalanyla karşılaştınldığında yüzde 30'lara varan fiyat avantajı sağlıyor. Market zincirlerinin imalata girmesine. satışlannı olumlu yönde etkilemesi nedeniyle fason üretıme "evet" diyen üretici firmalann da sıcak baktıklan ve düşük maliyet ımkânı yaratarak ürünlerin tüketiciye ucuza yansımasına yardımcı olduklan belirtildi Kalitesi aynı olan ürünü daha ucuza satmayı hedefleyen market zincirleri. üretici firmalardan reklam, pazarlama gibi maliyeti yükselten harcamalan ürüne yansıtmadan almayı talep ediyorlar. Üretici firmalar da sürünıden kazanarak gelir kaybına uğramı>or. Fason üretimini 1960yılından başlayarak Türkiye'de ilk kez uygulayan ve Türkıye genelinde 87 satış mağazası bulunan Mıgros Türk'ün. halen 100'e yakın 'IVfigros' markalı ürünü bulunuyor Kendi markalanyla satışa sunduklan ürünlerde kaliteden ödün vermediklennı söyleyen Migros Türk yetkılilcn. bu satış yöntemıyle ortalama yüzde 25 fiyat indirimı sağladıklannı belırttiİer. Migros markalı ürünlenn artmasıyla diğer markaların satışlannda bir azalma gözlenmedığını de kaydeden yetkililer "Amacımız me\cut çeşidi arttırmak ve lider ürünlere ekonomik bir alternatif ortava çıkarmak. Kendi üriinlerimiz müşteriler tarafından da memnuniyetle karşılanıyor. Avnca fason ürünü. konusunda lider firmalara ürettiriyoruz** diye konuştu. Kendi markasıyla sartığı ürünlerin satış oranı yüzde 50"ye ulaşan \e yakın bir/amanda gıda ürünlerinde de fason üretıme geçmeyi planlayan İsmar Marketler Birliği'nin Gene) Müdürü Hasan Yalçın da, bazı ürün alımlannda fiyat nedeniyle problemler yaşadıklarını belirterek şöyle konuştu: "Yerii üreticiler yabancı sermayeli hipermarketlerin hegemonyasına karşı bize destek olmalılar. Daha ucuza istemek bizim hakkımız. İlreticilere, "Sızden aldığımız fiyatın altında satarlarsa farkı sıze yansıtınz' şeklinde bir teklif götürdük. Kabul etmediler. Biz de büvük firmalann ustalannı istihdam ederek fason üretimevöneldik. Kendi ürünlerimı/de önemli bir sirkülasyon sağlandı. Yakında gıda konusunda da girişimlerimi/ olacak. Bizim amacımız, marka haline gelmek." Büyük firmalann tutunabılmek için yüksek oranda reklam harcaması yapmak zorunda olduklannı kaydeden Gima Genel Müdürü Vedat Tütüncü ıse "Ürünlerinin fiyatını yükselten bu gideıieri fhata eklemeden bize daha uvgun fiyata vermelerini istiyoruz. Olumlu yaklaşıyorlar. Çünkü daha çok ilgi çeken Ğima markalı ürünlerin yanında onlann markalannın satışı da artıvor" diye konuştu. ;Üretici firmalar, toptancıyı aradan kaldırarak korumaya aldılar Mahalle bakkah^ tükethnin sıgortası-Türkiye'de sayılan 37'ye ulaşan ve -pazarpaylannı gün geçtıkçe arttıran -hipermarketler. üretici firmalan da tedirgın etti. Bazı firmalann, .hıpermarketlere bağımlı kalmamak için. yaygın satış saglayan bakkallara ^rekabet gücü kazandırmak için ^harekete geçtiği belırtiliyor. Sabit ve "dargelirli bakkal müşterisini tüketimin 'sigortası oiarak gören firmalar. -toptancıyı aradan kaldırarak -bakkallara doğrudan satış yapıp fiyat a\antajı kazandırmaya çalışıyorlar. Halen yüzde 80'lık pazar payına sahıp olan bakkallann ve küçük marketlerin, Türkiye've gelmeyi dûşünen Fransız Casino ve Leclere. Alman Aldi ve Kaufhaus lngıliz Tesco ve ABD'lı Super Valu gibi Firmalann katıimasıyla sayılan daha da artacak olan hipermarketler karşısında yok olmayacaklannı ıddıaL ediyorlar. Ûevletın büyük şehirlerde y3tınmın yüzde 30'u oranında uyguladığı vergi teşvıkine ve üretici firmalann fivat konusunda hipermarketleri kayırmasına rağmen pazar paylannın yüzde 20'leri geçmediğini kaydeden Istanbul Bakkallar Odası Başkanı Muammer Çay, gelir düzeyinin çok düşük olduğu ülkemizde bakkallann aynca önemli bir "kefilsiz ahşveriş müesseseşi" niteliği taşıdığını kaydetti. Üretici firmalann ürünlerinin bakkallara çok farklı fiyatlarla ulaşması nedeniyle, artık toptancıyı aradan çıkartarak bakkallara direkt ulaşma yoluna gittiklerini. Ülker ve Saray firmalannın ardından Gebze'de kurulmakta olan büyük bir gıda ve temizlik ürünleri fabrikasının da aynı yöntemle çalışacağını belirten Çay. "Üretici firmalann fiyat konusundaki çifte standardı ve hipermarketlere ödemc kolaylıkJan tanımalan da ortadan kaİktıgmda bakkallar karşısında daha da criyecckler. 30 yıl önce Fransa'da da bakkallar ve küçük marketler çoğalan hipermarketler karşısında önceleri bocalamıştı. Ancak bugün pazar paylan yüzde 50'ler düzeyinde" diye konuştu. Hipermarketlerde gorülen aşın kalabahğın aldatıcı olduğunu ve insanlann ailece gezmeye gittiklerini ileri süren Dünya Marketçıler Birlıği Türkiye Temsilcıs: İbrahim Bingül ise büyük şehirlerde hipermarketlerden alışveriş yapmanın adeta moda haline geldiğini ve bunun geçıcı olduğunu iddia etti. Büyük alanlara ihtiyaç duyulması nedeniyle büyük şehirlerde hipermarketlerin ancak şehir dışına kurulabileceğıne dikkat çeken Bingül. 39 kişiye 1 aracın düştüğü ülkemızdc ulaşım probleminın de bu alışAerıs. merkezleri ıçın dezavantaj olduğunu söyledi. Büyük fiyat farkı olduğu düşüncesini ise abartılı bulan Bingül. "Panel araştırma şirketinin 1995 yılında yaptığı bir araştırmaya göre endeks 100 oiarak kabul ediidiğinde aynı ürün hipermarketlerde 90. marketlerde 96, bakkaüarda 105, büfekrde ise 101 liraya satılıyor" diye konuştu. Türkiye Hipermarketleri KAYSERİ HAMA-1 mPERMARKET BAYMAR-BAVBAMPAŞA BAYMAR-E>UP BEĞENDIK-CAPCUSE, CARREFOUR CONT1NENT CONTOUR-SEFAKOY 6İMA-KABK0V ÇAP$( ISMAR-HVMFD4R İSMAR-KltEo «VCILAP ISMAR-KARTAL MİGROS-5-5L MtGROS-ATBUv MtaROS-SAHÇîŞEHI" MIGROS-GALLERl* MIGROS-VERTE" UÇLER CEKTER BEĞENDİK-AKKOPRU BEĞENDİK-KOCATSPE KİPA MIGROS-BAÇCVA TANSAŞ-GÜZTEPE TANSAŞ-NABUOERE MkiROS ANTALYA MIGROS YİMPAŞ IŞÇIMVEVRENINDEN ŞÜKRAN SONER Gazeteci Dediğin Gazeteci dediğin, kendisine fiyat biçecek meyda patronunun gözüne gırmek üzere öncelikle siyaset patronlarının, holding patronlarının gözdesi olmalı. Gazete yazısında, TV yayınında adinın geçebilmesı ıçın, yükselmek isteyen yupılerin, bürokratların, hatta siyaset ve holding patronlarının peşınden koştuklan, bütun kokteyl ve toplantılara, galalaradavetedilen, en çok itıbar goren kişı olmalı. Akıl mı bu? Medya patronlarının kapmak üzere tril- yonluk transfer ücreti, vıllalar, arabalar. mılyarlık aylık ücret ödedığı. günün en sansasyon konusu ne ıse, üzerınde nasıl bir yorum yapacağı merakla beklenen, ağzmın içıne bakılarak cevher yumurtlaması ıstensn yıl- dız gazeteci olmak ıçın çabalamak varken, kımi gaze- tecıler aptalca ışlere ozenıyor. Kımı gazetecıler, "Gazetecılık, gerçeklerı kamuoyu- na olduğugibiyansıtabilmektır" diyerek gerçeklerin pe- şınden koşmak gibi aptalca işlere yöneliyor. Foto muhabın ya da kameraman gazeteci, omuzun- da akıl almaz ağırlıktakı makınelenn yuku, savaşın ya da aynı derecede tehlikeli çatışmaların içine kerldinı atı- yor. Haberci. yazar, yorumcu, gerçeklerı görüp duyur- manın tutkusunda. Bir kazaya kurban gitme riski ölü- müne ve çok yüksek. Gazeteci/ik tutkusu, gazetecıyi görünmez kazalara karşı şerbetlemiş. Görünmez kazaların bedelıne razı. Ama ya kuldan, bılınçlı oiarak geten kazalar? Daha dogrusu gerçeklerin görunup kamuya yansıması işi- ne gelmeyenlerın, suçluların, gerçeklerı gızleyebilmek ıçın, suçları olçusunde, gazetecıye ış yaptırmama, ga- zeteciyi susturma eylemlerı? Gazetecıye yönelık cina- yete kadar uzanan engelleme, yasaklama. saldırı, iş- kence olayları "Kutsal basın özgürlüğü, gazetecılik" palavraları akıllı gazetecilerin hakları ıçındır. Akılsız gazetecinin üzerine gıttığı suç, haksızlık, kırli çıkarlar ne kadar bü- yukse, engellenmesı de o olçude bılınçlı, guçlu, ölu- mune olacaktır. İlk denenecek, gaz:etecinin gerçege ulaşması önü- ne engetter çekmektir. O başarılmazsa, ikinci aşama- da, kamuya ulaşmasının engellenmesı yolları aranır. O da olmazsa, gazetecinin susturulmasının çarelerine bakılır. Akılsız gazetecıye yönelık, gerçegın oğrenılmesi ve kamuya yansıtılmasının engellenmesinın odağı, şiddet boyutlan, ulkedekı haksız, çarpıkduzenın aynasıdır. Top- lum duzenının sağlıklı ışledıği demokrasılerde, siyaset ve sermaye odakları şiddet, yasadışı yollarla gazete- ci susturmayı düşünemezler bile. Bu ulkelerdeterör ve mafya örgütlerı bile gazetecinin üzerine gitmemeyr yeğlerler. Gazetecinin demokrası ıçındekı gucunden kor- karlar. Demokrasinin sağlıklı ışlemedıği, düzenin çanpıldığı ülkeierde ise akılsız gazetecilerin de başlarına daha çok kotü iş gelir. En kötusu de ıktıdar, devlet güçlerınden gelenlerdir. Ülkede kamu yararına bir iktidar gücünün olmadığının, devlet teroru, ınsan hakları ıhlallerinin, iş- kencenin varlığının göstergesi, kanıtını oluştururtar. Bızde devlet adına ışlenen suçlar çok fazla olduğu için, devlet guçlen eliyte gazetecıye yönelık saldırılar da çok fazla yaşanır. En son orneğı geçen cumartesi gunü polıs-öğrenci çatışmasında. yaralanan gazetecıler olayı: Başbakan Mesut Yılmaz'ın polısler tarafından görev yapmaları engellenen ve saldırıya uğradıkları meydanda gazete- cılereyaklaşımı çok çarpıcı: "Bütun sonuçlann sorum- lusu, işgal eylemını yapan sözde oğrencılerdtr" diyor ve gazetecılerden ozeleştın yapmalannı ıstıyor. Türkçesı, "Yaralı öğrencınin üzerine çökmüş, kafa- sına kafasma copla vuran, gözler önunde ışkence ya- pan polıslenn görüntulennı çekmenın âlemı varmı? Po- lise taş atan, üniversiteyi işgal eden öğrencılerin gö- rüntulennı çekin. Öğrencı kılığında, terönst, suçodak- lannın maşası gençler yargısını kamuoyunun bilınci- ne yerleştırın. Ünıversiteleri sorunlar yumağı haline getıren siyasetçılerın suçlan, eğitim sorunları, her tür öğrencı sorunlan üzerine gitmeyin. Akıllı gazeteci olun. Akılsızlığı bırakın..." demek istiyor. Devletın, polisin görevının öğrenciyı potansiyel suç- lu haline getırmemek. ortada suç olduğunda da insan haklannı sonuna kadar korumak, suçlu genci topluma kazandırmak, suçsuz ve haklıyı ise asla haksız yere ce- zalandîimamak olduğunu gormemeyi yegliyor. Devlet gucunun, sonuç oiarak devlet teroru suçu ışlediğinı sak- lam'ayaçalışıyor. Yaralı, yakalanmış gendn kafasına polis copunun kalk- ması, büyuk ınsanlık suçunun hesabını sormak, dev- let terörunü engelemek görevi ile başbakanlık yapar- ken, suç işleyen devlet görevlilerinden hesap sorma görevıni yerine getırmiyor. Tam tersıne bunu kanıtla- yan, gazeteci kameralanna yonelik, suçlannı saklama öfkesı ile polıslenn yönelttiği ek suçlara, gerçeklerin sak- lanması, basın özgürlüğünün yok edılmesı suçuna de destek çıkıyor. Sayın Yılmaz, "Gazetecıye yönelık işlenmış bir suç varsa, ben özür dilemeye hazınm" edebıyatından lüt- fen vazgeçın. Gerçekten devlet adına polıs ya da baş- ka hangısı olursa olsun güçlerın suç ışlemesinin engel- lenmesısorumluluğunuzuyennegetirerek, olayları gö- rüntülemeye çalışan gazetecilerin ış yapmasını engel- leyen, onlan kan revan içinde bırakmaktan çekinme- yen devlet görevlilerinden bir an önce suçlarının hesa- bını sorun." Devlet adına suç ışlenmesine böyle arka çıkmayı sürdürursenız, işler oylesıne bir çığırından çıkar kı sa- dece akılsız gördüğunuz. özeleştırı yapmamakla suç- ladığınız gazetecılerı değıl, asıl sızı ezıp geçer. Ne de olsa her meslekte olduğu gibi gazetecilerin içinden de az akıllı, çok akılsız çıkıyor. Birinin coplan- ması, yaralanması, işten atılması, hatta ölmesı ders ol- muyor. Ga2etecılik tutkusu ağır basıyor, yolu kesilen- lerin yerine yenileri gazetecilik aşkına her şeyi, her be- deli göze alıyor. Suçlar çok azı ile bile olsa ortaya se- riliyor. Halk gerçekleri en sonuda öğreniyor. ŞİRKETLERDEN HABERLER • PAMUKBANK ın ünıversiteliler için hazırladıgı Bank24 Elektron Üniversite kartı uygulaması ODTÜ. Boğaziçi ve Bilkent ünivcrsitelerinden sonra İTÜ, jstanbul Üniversitesi. Hacettepe ve Dokuz Eylül Ünıversitesı'nde de başlatıldı. • ELİT ÇİKOLATA. bu yıl başta Avrupa ve Arap ülkelerine olmak üzere. toplam ihracatını 2 milyon dolarlık ıhracat aerçekleştirmeyi hedefliyor. • ESCORT COMPl TER ün satış merkezleri Escortland'ler ""Nöbetçi Escortland" uygulaması ile dönüşumlü oiarak pazar günleri de hizmet \erecekler. H TURKCELL, 1996 reklam kampanyasının iik filmı "Hamlet" ile büyük ılgi topladı. • HEIDELBERG tarafından üretılcn ofset baskı makinelerinin Türkiye temsilcisi, I Temmuz 1996'dan itibaren Metro Mümessillık AŞ olacak. + • KLM HAVAVÖLLARI yakında Hollanda Hükümeti ve Çın Halk Cumhuriyeti ile iki taraflı uçuş anlaşması imzalayarak Çın'e de seferler düzenleyccek. • TAKSİ.M OTELCİLİK. Kuşadası Pagos'otehni de satın alarak. bünyesındeki otel savısını yedıye çıkardı • BOĞAZİÇİ DATA PAZARLAMA Metastock un borsa teknık analı/ paketı VV'ındovvs 5.1 versiyonunu piyasaya «ürdü. KLM fc IL4BİTAT-n^YE DOĞRU7 YAR1N... Arkadaşımız Oktay Ekinci tarafından on beş günde bırsalı günleri hazırlanan 'HABJTAT-frYE DOGRU' sayfamızı teknik bir nedenden ötürü yann yayımlayacağız Okurlanmza duyururuz.