Katalog

Cumhuriyet Imtiyaz Sahibi: Berin Nadi Oenel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç • Genei Yayın Koordinatörü: Hikmet r p t i n k a v a • Ya7iı<;leri M # Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara 0 Görsel Yönetmen Fikrtt Eser Dı$ Habcrler Krgun Baltı • İsi:hbaral Cenei/ Vıldırım 0 Ekonomı Bülent Kızanfık 0 Rüllur: Handan Şenkoken 0 Spor Abdülkadir Vücelnıan 0 Makaleler Sami Karaören 0 Dıizeltme Abdullah Ya/ıcı 0 Fotoğraf Crdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belgc Cdibe Buğra 0 > urt Habcrlen Vlehmet Faraç Yaym KLunılu. Ühan Seipık |Ba^kan I. Orhm Erinç, Okta\ Kurtböke. Uikmel (, etuıkn}a, Şûkran Soner, Ergun Bafcu Dinç 1 a>anç. Ibnüıim V. ıldu, Orhan Bursalı. Mustafa Balhav. Hakan Kara. Ankara TemMİcısı Mustafa Balbay 0 Haber Müduriı Doğan Akın Atatürk Bulvan No. 125. Kat:4. Bakanlıklar- Ankara Tel 4İV502Ü (7 hat), Faks. 4195027 0 Izmır Temsılcısı. Serdar Kınk, H. Zıya Blv 1352 S. 1 3 Tel. 4411220. Faks: 4419117 0 Adana Temakısı. Çetin Vigenoglu, InönüCd 119 S No I KalM.Ter 3522550. Faks 3522570 Viucssese Müdürü Erol Erknt 0 Koordınatör Ahmet Konüsan 0 Muhasebe Büknl Ventr01dare Hfiseyin Gfirer 0 tşletme Önder Çeük 0 Bt!gı-L»lem Nail Inal 0 Bügısayar Sıstem Mürinet Çiler MEDYAC:0Yönetım Kurulu Baskanı-Genel Mûdür Gilbm Erduran • Koordınatör Reh» l;ıtman • Genel Mudur YardımcLsı MineAkdağ MEDYA G : • Yönetım Kurulu Başkanı - Genel Müdür Üstân Akmen •Murabhas uye BoraGöaenf Yayımlayın ve Basan: Ycnı Gun Haber Ajansı. Basın ve Yaymctlık A $ Türkocag'ıCad 39'41 Cağalogiu 34334 Ist PK 246 laanbul Tel I&212) 512 05 05 |2O hatl 1-aks (0 212)513 85 95 18MART1996 tmsak-4.39 Güneş-6.04 Öğle: 12 19 Ikindi: 15.40 Akşam 18.21 Yatsı: 19.40 MEDYACTel 51407 53-513 95 80-513 8460-61. Faks 5118466 Bir pul, 6 mHyar liraya sanhflı • BRÜKSEL(AA)- Hollandalı bir pul koleksiyoncusu, Belçika'da, 1920 yılında ters olarak basılmış birpulu 2.75 milyon franga (yaklaşık 6 milyar TL) satın aldı. Belçika'nın Termonde kenti belediye sarayının resmini içeren pulun 25 nüshasmın ters basıldığı ve yanlışlıkla piyasaya sürüldüğü, bunlann 14'ünündamgasız, 2'sinin damgali olarak koleksiyoncularda bulunduğu belirtildi. Piyasaya çıktıği zaman satış değeri 1000 TL civannda olan pula 6 milyar ödeyen ahcının kimliği ve uyruğu gizli tutuluyor. GB sürecmde TÜPkiye • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Eğitim, Kültür ve Sosyal Hizmetler VaJcfı tarafindan "Türkiye'de Demokrarikleşme ve Gümrük Birliği" konulu panel, dün düzenlendi. Panelde konuşan Demokrasi ve Banş Partisi Genel Başkanı Refik Karakoç, Türkiye'nin demokratildeşme adımlannı yoğunlaştırması gerektiğini vurgulayarak "Aksi halde, gümrûk biriigi sürecinde çok büyük sorunlarla karşı karşıya kalınacaktır'" dedi. Asbest, Sağtok, Çevre' paneli • Haber Merkezi - Boğaziçı Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öfrencileri, asbest içeren malzemeler hakkında bilgi alacaklar. 20 mart günü mühendislik fakültesinde "Asbest, Sağhk, Çevre" konulu bir konferans düzenlenecek. Kanadalı uzman Dr. Lebel'in konuşmacı olarak katılacagı konferansta asbestin insan ve çevre sağlığı üzerindeki gerçek etkileri ile asbest ve sağlık konusundaki en son araştırmalar anlatılacak. Smır ötesi yayınlar • Istanbul Haber Servisi- Dünya Basın Konseyleri Birliği ile Türkiye Basın Konseyi'nin The Marmara Oteli'nde ortaklaşa düzenlediklen "Sınır Ötesi Yayınlarla llgili Şikâyetler" konulu yuvarlak masa toplantısı, dün yapılan tartışmalarla sona erdi. Hindistan Basın Konseyi Başkanı Sustice PC Sawant, basında tekelleşmenin her geçen gün arttığını belirterek "Haberlerin ve görüşlerin tekelleşmesi, demokrasi için bir tehlikedir" dedi. ShepoWım pekor çabası • ANKARA (Cumhuriyet' Bürosu) - Guiness Rekorlar Kitabı'na girmek isteyen 7 yaşındaki kanser hastası Ingiliz Craig SheroJd için bütün dünyada başlatılan kartvizit kampanyasına Türkiye de katıldı. Kartvizit koleksiyonuna destek vermek isteyenler için Sherold'un adresi şöyle: "35 Sehyl Carshalton, E- Surrey NS 1 LD-Great Britain". Törenlere Cumhurbaşkanı Demirel ve Başbakan Yılmaz'ın yanı sıra çok sayıda bakanla milletvekili katılacak Çanakkale: Destanın 81. yıldöııümüHaber Merkezi-Türkiye Cumhuriyeti'nin ba- ğımsızlığına ve ulusun egemenliğine gıden yol- da atılan ilk adım olan ve 'Çanakkale'nin geçil- mezoldugunu tûm dünyaya gösteren' Çanakka- le Deniz Zaferi'nin 81. yıldönümü Cumhurbaş- kanı Süleyman Dcmirel'in de katılacagı tören- lerle bugün kutlanıyor. 15 martta başlayan Za- fer Haftası etkinlikleri de 22 marta kadar süre- cek. Cumhurbaşkanı Demirel 'in yanı sıra Başba- kan Mesut Yümaz ile çok sayıda bakan ve mil- letvekilinin katılacağı 81. yıldönümü törenleri, saat 09.00'da Cumhuriyet Alam'ndaki Atatürk Anıtı'naçelenklerin konulması, saygı duruşu ve Istıklal Marşı eşliğinde göndere bayrak çekilme- siyle başlayacak. Mehteran Bölüğü'nün göste- risinden sonra, TBMM tarafindan Çanakkale'ye verilen 'alün madalya', Vali Hüsnü Tuğlu, Bo- ğaz ve Gamizon Komutanı Tuğamiral Tamer Ezgü ile Belediye Başkanı Ismail Özay tarafin- dan bayrağa takılarak tören alanında göndere çekilecek. Öğleden sonra, Gelibolu Yanmadası'ndaki Şehitler Anıtı, Hasan Mevsuf, Kumkale ve Ha- sanbayın şehitliklerinde anma törenleri düzen- lenecek. Törenlerden sonra, şehitliklergezilerek mevlit okutulacak. Şehitlikteki anma törenleri- ne Cumhurbaşkanı Demirel ile Başbakan Yıl- maz da katılacak. DemireTe 'onursal doktorhık' payesi Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, Çanak- kale 18 Mart Üniversitesi Senatosu karanyla dış ilişkilerde gerçekleştirdiği başanlı çalışmalann- dan ötürü uluslararası ilişkiler alanında "onur- sal doktortuk" payesi verilecek. Anafartaiar Kampusu Spor Salonu'nda düzenlenecek tören- ÇanakkaJeZaferi'ııin \Tİdöniimü nedenivle bu- gün, Şehitler Anıtı, Hasan Mevsuf, Kumkale ve Hasanbaun şehithklerinde de anma törenleri düzenlenecek. den sonra Cumhurbaşkanı Demirel, rektörlük bınası, fen-edebiyat ve su ürünleri fakültelennin temellerini atacak. Üniversite tarafindan oluşturulan 300 dönüm- lük alanda kurulacak "Süleyman Demirel Koru- su"na ağaç dikilecek. Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel, aynca Çanakkale'nin Umurbey bel- desinde yapımı planlanan Umurbey Barajının temel atma törenine katılacak. Çanakkale Zafe- n'nin 81. yıldönümü kutlamalannda gece fener alayı düzenlenecek. Cumhuri>et Alanı ve Şehit- ler Anıtf ndaki törenler TRT tarafindan naklen yayımlanacak. Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmailHak- kı Karada>ı yayımladığı kutlama mesajında Ça- nakkale Deniz Zaferi'nin, Türk milletınin kah- ramanlıklarla dolu şanlı tarihine altın harflerle yazıldığını, dünya tarihınde de müstesna bir ye- re sahıp oldugunu belırttı. JCaradayı mesajında şöyle dedi: "Tüm dümaya, 'Çanakkale geçilmez' dedirten Türk Süahlı Ku\-vetlcri aynı şevk ve he- yecan icinde vatanı \e milleti ile bölünmez bir bü- tün olan Türkive Cumhuriveti'nin güvcnüği ve nekası için yeniden destanlar yazmaya hazır ve muktedirdir." Zaferin verdiği mesajlar CHP Genel Başkanı Deniz BaykaJ da Çanak- kale Zaferi'nin sadece bir destan olmanın öte- sinde, bugünümüz ve geleceğimiz açısından an- lamlı mesajlar verdiğini belirrtr. Baykal, Vali Hüsnü Tuğlu ve Belediye Başkanı Ismail Özay'a gönderdiği kutlama mesajlannda Çanakkale Za- feri'nin, tarihimızin şanlı sayfalanndan biri ol- dugunu ve Mustafa Kemal Atatürk'ün önderli- ğinde kazanıldığını vurguladı. Olağanüstü zor ko- şullarda, dünyanın egemen güçlerine karşı ka- zanılan bu zafenn, tebalıktan yurttaşhğa geçme- nın, aydmlanma ve çağdaşlaşma döneminin da- yanak noktası oldugunu anlatan Baykal. mesa- jında şunlan kaydettı: "ÇanakkaleZaferi,Türkiye Cumhuriveti'nin bağımsı/hğına \ e ulusun egcnıenliğine giden yol- da a&lan ilk adım uiması niteüği}ledea> n bir önem taşımaktadır. 81 >ıl önce Çanakkale'de vazılan bu destanla, Anadolu 'da > üzyıllardır büiikte va- şayan insanlanmı/ın, bu ülke icin omu/ omuza savaşırken, ctnikkökenvc mezhep farklılıklannın hiçbir önem taşımadığı da kanıtlanmtştır." Kalp krizi de artık erken teşhis ediliyor • "Spiral bilgisayarlı tomografi" cihazı ile kalp damar bozukluğu tespit edilmiş ya da bu hastalığa yakalanma olasılığı yüksek kişiler, erken safhada teşhis ediliyor. Araştırmalar, kalp va damar hastalıklanna bağlı ölüm oranının yüzde 30 oldugunu ortaya koyuyor. GÜNDÜZİMŞİR Gelişen np teknolojisi sa- yesinde artık kalp-damar hastalıkJannın'erken teşhi- si de kolaylıkla yapılabili- yor. Ülkemizde yeni uygu- lanmaya başla>an "spiral bSgisayarlı tomografTciha- zı ile kalp damar bozuklu- ğu tespit edilmiş ya da bu hastalığa yakalanma olası- lığı yüksek kişiler, erken safhada teşhis ediliyor. Ci- hazın en büyük avantajı ise bugüne kadar uygulanan check-up, stress EKC, nük- leer thallium sintigrafî'den farklı olarak daha küçük ki- reçlenme odaklannı yaka- layabilmesinden kaynakla- nıyor. En öldürücü hastalık Yapılan araştırmalar, top- lumda yaygın bir hastalık olan kalp va damar hasta- lıklanna bağlı ölüm oranı- nın yüzde 30 oldugunu or- taya koyuyor. Birbaşkade- yişle dünya üzerinde kalp ve damar hastalıklanna bağlı ölüm oranı tıptaki gelişme- lere karşın ilk sırada yer alı- yor. Bu nedenle yüksek risk grubu oluşturan kişileri has- talık ortaya çıkmadan belir- lemek önem kazanıyor. Alman Hastanesi'nde başlatılan yeni tarama yön- temi "spiral bilgisayarlı to- mografî"nin hedefi ise er- ken teshisle kalp ve damar hastalıklannın önünü kes- mek ya da kalp kriziyle so- nuçlanabilecek bir sonucu olabildiğince geciktirmek. Dr. Ömer Aker, ilaçsız ve iğnesiz ve diğer teşhis metotlanna göre daha ucuz olan yeni yöntemin sadece bir film çektirmekten iba- ret olduğuna dikkat çeki- yor. Her yaş grubunda ve özellikle orta yaşın altında- ki sağlam bilinen kişılerde yapılan taramalarda damar- lannda kireçlenme sapta- nanlann olası bir kalp kn- zi riskinin azaltıldığını vur- gulayan Dr. Ömer Aker, şunlan söylüyor: " Kireçlennıe tespitedildi- ği takdirde Idşiyi bbbi kont- rol altuıa girmesi için uya- nyoruz.Aynca bu metot ko- roner hastalığından şüphe edOen veya teşhis edilmiş te- davi altındakihastalara ola- yuı derecesi ve seyri hak- kında da yardımcı oluyor." Uzmanlar. tıpta koroner atherosklerozu diye bilinen kalp ve damar hastalıkla- nndan yalnızca ABD'de yıl- da 1,5 milyon kişinin etki- lenerek kalp kirizi ve en- farktüs geçirdiğini, bunlar- dan 500 bin kişinin öldüğü- nü belirtiyor. Koroner kireçlenme Atheroskleroz dıye bili- nen bu hastalıkta damar içindeki tabakada oluşan li- pid ve fibrin plaklan za- manla kireçleniyor. Son aşa- mada çağunlukla kalp kiri- ziyle souçlanabiliyor. Işte yeni yöntem küçük kireçlen- me odaklannı erken safha- da teşhis etmeye yanyor. Yeni tarama metodunda baş- lıca kullanım alanlan ise şöyle sıralanıyor: 1-40 yaşıatandaki sağlam bilinen kişilerde tarama so- nucu kireclenme var ise kalp damar hastalığı ve kriz ris- kini azaltmaya yönelik te- davi programı uygulamak. 2- Kalp damar hastalığı- nın aktivite ve derecesi ile ilişkili bir unsur olarak ko- roner kireçlenmesindeki ar- tış veya gerilemenin takibin- de tarama tesiri kontrol amaçlı kullanmak. 3- Her yaştaki kişilerde tarama sonucu kireçlenme yok ise önemli bir kalp da- mar darlığını y üzde 95 ola- suıkla ekarte etmek. 4- Balonla (koroner an- gioplasti) tedavi edilen has- talarda düzeltilen bölgede yeniden daralma (restenoz) riskini tartmaya yönelik olarak kireçlenmeyi araş- tırmak ve değerlendirmek. Bu hafta, yaşlıların İstanbul Haber Servisi - Vaşlılar Haftası, çeşitti etkinliklerle kutlanacak. Bugün saat 10.1)0'da Taksim Cumhuriyet Anıtı'na çelenk koyma töreniyle başlayacak etkinlikler kapsamında yaştılardan oluşan bir komite. İstanbul Valiügi'ni ziyaret edecek. 18-24 mart tarihJeri arasuıda devam edecek olan hafta kapsamında yaşlılann katılacagı tiyatro, konser ve ge/i gibi çeşitti etkinlikler yer alacak. DüzenU sağlık bakınu. ekonomik zoriuklar, ilgisizlik gibi sorunlan bulunan yaşlılann belki de en çok karşılaştıklan zorluk bannma. Ülkemizde Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nıın kapsamında olan 94 huzurevi bulunuyor. Sosyal Hi/metlerin sorumluiuğunda oİup. bakanlık, belediye, dernek, vakıf, a/ınlık ve gerçek kişilere ait ise 5 bin 729 kapasiteli 55 özel huzurevi bulunuyor. Sosyal ve ekonomik yoksulluk içinde bulunan yaşh kişilerin tüm gereksinimlerini karşılamaya yönelik huzurevlerinin kapasiteleri. özeller de dahi!10binl56. Çanakkale Savaşı birçok yazarın yapıtına konu oldu Düşmanlar bile övdü HaberMerkezi-18Mart 1915, Çanak- kale destanının yazıldığı tarih. Bundan tam 81 yıl önce bugün, Anadolu halkı ülkesı için omuz omuza savaşıp, "Çanakkafc'ningeçil- mezügini'' 253 bin şehit vererek tüm dün- yaya kanıtladı. Çanakkale Savaşı, yerli ya- bancı birçok yazann yapıtına da konu oldu. Çanakkale Savaşlan, 1. Dünya Savaşı baş- lannda, Itilaf Devletleri'nin, Çarlık Rusya- sı'na kısa yoldan askeri destek sağlayabil- mek ıçın Boğazlar'dan geçilmesinı gereklı görerek 3 Kasım 19I4'te Seddülbahir ve Kumkale tabyalannı topa tutmalan ile baş- ladı. 19 Şubat 1915'te dış savunma hattın- daki tabyalar iyice yıkılınca karaya asker çı- kararak dış hattı bütünüyle etkısiz kıldılar. Buralan etkısiz duruma getıren fllo iç hat- lara doğru ılerlerken Ingılız ve Fransız sa- vaş gemileri, 17 Mart'ta bıraraya geldi ve er- tesi gün önce Kabatepe'de bir aldatma sal- dınsı düzenlemeyı, ardından da hızla Boğaz'a girip Çanakkale ve Kılitbahır'ı ele geçırme- yı planladılar. Oysa ltılaf Devletlen donan- ması aynı gece döşenen mayınlardan haber- sızdı. 17 martı 18 marta bağlayan gece Nus- ret mayın gemısı, ltılaf Devletlen gemılen- nın saldırabıleceğı bütün noktalaragızlıce ma- yın döşedı. 18 Mart 1915 sabahı. Kabatepe'ye yapılan birkaç salvo atışından sonra, ltılaf donanması Çanakkale Boğazı'na doğru ikı i>ıra halınde harekete geçti. Daha önce Bo- ğaz'a giren birgrup mayıntaramagemisi ise sulann mayınlanmış olup olmadığını denet- liyordu. Bu gemilerden üçü ilk ağızda kıyı bataryalannca bannldı. Ötekilerdedagılmak zorunda kaldı. Mayın tarama gemilerinin etkisiz hale gelmesi, büyük savaş gemıleri- ni güç durumda bıraktı. önce Fransız son- ra da Ingiliz zırhlılan, mayına çarparak bat- tı. ltilaf donanmasında panik yaşanırken bir- kaç savaş gemisi de kıyı bataryalannın aç- tığı yoğun ateş karşısında saldınyı sürdüre- mez duruma geldi. Gen çekilmekten başka yol bulamayan Amiral de Robeck komuta- sındakı donanma, o kargaşa içinde iki gemi daha yitirdi. Çanakkale Savaşı'nda karşı kuvvetlerin ku- mandanı olarak görev yapan General Ogla- der, savaşı anlattığı kıtabında Çanakkale sa- vunması için 'Yeni birzaferanıtı' niteleme- sı yaparken önsözünde de şöyle der: "Birin- ci DünyaSavaşı'nda ltilaf Devleoeri''nin Ça- nakkale'yi zorlaması, gerek askerkr gerek- se siyaset adamlan ve sokaktaki vatandaş için önemli bir derstir. Hikâye edeceğim bu savaş, sadece sahneye konmuş bir piyesti." Oglander'ınbelırttığıgibı,çıkaralanlan- nı genışleüneye çalışan saldırgan, sömür- geci dünya, Çanakkale'de bir msanlık dra- mı sergıledı. Oglander'inkitabı, KraliyetHü- kümeti'nin buyruğu ile Mustafa Kemal'e ıthafedildi. SEYAHATNAME YAVUZGÖR Perde Kapanıyor... Bu isim değiştirme olaylan sırasın- da çok tatsız gelişmeler oldu. Müsa- ade almadan gidebileceğimiz 40 km. çapının içinde kalan köylere gitmeye kalktığımızda karşımızatanklarçıkanl- dı. 27'nci kilometrede olduğumuzu, is- tediğımiz kadar söyleyelim. Subay, "Askeri manevra var. Bundan sonrası tehlıkelibölgedir" diyor. Yanındaki as- kerler, namlulannı bize doğru çevir- mişler... Bazen elektriğimiz, telefonumuz da kesintilere uğradı. Kuryderin çantalannı açmaya teşeb- büs ettiler vb. Suçlulann telaşı içinde idiler, anlaşı- lan... ••• 1986 yılının Kasım ayında, Ankara'ya atandım. 4.5 yıl süren bu son görevi terk etmeye hazırlanı- yorum. Burgaz'daki yerel ma- kamlar, "Bihikte bir yemek yemeden sizi bırakmayız..." gibisinden bir tırtuma girdı- ler... Yanıma ataşe Mustafa Tahtalı'yı alarak Bulgarya Oteli'ne gittik. Vali, belediye reisi, milis komutanı, savcı, protokol müdürü vb... Birçok kez, Bulgariarla bir- likte bulunduğum sofralar- da, Türk-Bulgardostluğu'na kadeh kaldırmıştık, ama o kasım gü- nü, bunu yapmak için ne olanak ne de istek kalmamıştı. Milis komutanı Muhtarov da adını Andonov'a çevinniş... "Komutan, şimdi kendini daha çok mu Bulgarhissediyorsun?" diyetakıl- dık.. "1962'de aramız iyi değildi. Sonra- lan bunu düzelttik. Her iki tarafın ya- rannagüzelşeyleryaptık. Başka bırde- yimle, ortaya güzelbirdostlukyapıtı çı- karmıştık. Şimdi bu yaprtı yıktınız. Ye- niden yapmak külfeti de size düşü- yor..." diye ufak bir söylev de çektik... "Buralardan geçerseniz misafirimiz olarakgeçin. Her zaman 'Dobre Doşt- ii'siniz" (Hoş gelmişsiniz) diye kapan- dı, bu yemek faslı. ••• 17 Kasım 1986'da Dereköy'den gi- riş yaptok... ••• Bundan sonrası önemli değil... An- kara'ya vannca, emekliliğimize daha bir yıl oldugunu söyleyip herhangi bir görev verirterse bunu yapmaya hazır ol- duğumuzu söyledik, Personel dairesindeki genç arkada- şım: "Şimdiden emeklilik için müracaat edin, sizden boşalacak 1. derece kad- roya ihtiyacım var" diyor. Bunu, genel sekreter Tüzel'e akta- nyonjm. "Boş ver. Bunlann aklı bir kanş ha- vada..." yanıtını alıyorum. "Ben, İstanbul'a gidiyorum. Birem- riniz olursa adres şu, telefon numara- sı bu..." diyerek terk ediyorum Bakan- lık binasını. Bu an için şunlan söyleyeceğim: Bir '/Durjaseoe'yaptım kendi kendi- meodakika... "Verilen her görevi, ülke, iklim vb. ko- şullan ne olursa olsun kabulederiz" gi- bi bir belge imzalamıştık Bakanlığa gi- rerken. Biz sözümüzde durduk. Verilen işle- ri de kendi yeteneklerimiz ya da nok- sanlanmız çerçevesinde çekipçevirme- ye uğraştık. Bundan emin olduğum için, Bakanlık binasını terk ederken bir- den, uzun zamandırhissetmediğim bir iç rahatfığı kapladı... Orada burada dolaşırken uzun yıllar, emeklilik gelip de hep hasretini çekti- ğim Istanbul'a yerleşmek rüyasının şimdi gerçekleşebileceğini düşünerek "Ankara Ekspresi"n\n restoran vago- nunda kendime birrakı ziyafeti çektim... Bizim, 1941 yılı sonunda, Mülkiye'ye gitmek için geride bıraktıgımız Istan- bul'un yerinde yeller esiyormuş me- ğerse... Neyapılabilirki... Olanla yetinmek gerekiyor şimdi... BÎTTİ Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, uzman öğretim üyelerine hazırlattı Ozürlülerin aileleri için eğitim kitabıİstanbul Haber Servisi-Başbakanlık Ai- le Araştırma Kurumu, özürlübireyi olan ai- leler için özel eğitim alanında uzman öğre- tim üyelerine "Aile Eğjtimi" kitaplan hazır- lattı. Çeşitli özür gruplanna göre aile bireyle- rinin karşı karşıya olduklan sorunlar ve bu sorunlar karşısında ne yapılması gerektiği konusunda aılelen bilgılendirmeyi amaçla- yankitaplar. "Bedenselözüriübirçocuğiım var", "Serebral Palsili (beyin felçli)çocuklar için aile rehberi". "Zihinsel özüıiü bir ço- cuğum var^^Paylaşmak istiyorum","Bir fidan büyüyor". "Bir otistikîe yaşamak". "fşftme engelli bir çocuğum var","Görme yetersizliği olan çocuğu bağımsızhğa hazır- lamak için ana baba rehberi 1 " adlannı taşı- yor. Bir otistikîe yaşamak.. Yrd. Doç. Dr. Nevin Eracar Başar,"Bir rttisrikJe yaşamak"adlı kitabının. "îlkkar- şılaşma" adlı bölümünde, "annelere-baba- lara-kardeşlere" şöyle sesleniyor "Özel birisiniz. Ötistik bir çocukia, özel- likli bir insanla yaşamak, onu hissetmek, • Kitaplar, özür gruplanna göre aile bireylerinin karşı karşıya olduklan sorunlar ve bu sorunlar karşısında ne yapılması gerektiği konusunda aileleri bilgilendirmeyi amaçlıyor. anlamak, ona bakmak, beslemek, büyüt- mck, uyutmak, uyandırmak. giydirmek, soymak, onu rahatlatmak, hastalığmda te- davi etmek, dişini çekmek ya da çektinnek hep özelyöntemler,stratejüer vehep yeni çö- zümler gerektirecek. İşte bu yüzden özel bi- risiniz. Yaşamınız kolay olmayacak.' Önce- den beklediklerinizie değil, bu yaşamın size sunduklarry la getişip güçlenebiiirsiniz ancak. Onun farklı oldugunu en önce siz fark etmiş ohnalısınız. Çevredekaerp anlatmak kolay değil!' Kon- durma'derler insana. Cözlerinize bakmaz, çağınrsınız duymaz, Ama bilirsiniz aslında duyduğunu. En hafif seslere dahi kulak ka- barttığını. En derin uykulardan 'çıt' sesiy- le uyanabifdiğinL En çok siz bilirsiniz." Çocuğun göıme yetersizliğinden etkilen- dığini anlatmaya ili^kın ipuçlan şöyle sıra- lanıyor: -Çocuğunuz, gözlerinin yaklaşık 30 cm önünde tutmuş olduğunuz parlak renkli oyuncak ve şekergibi ilgi çekici nesneleri takip edemıyor ya da farkına varamıyorsa, -Sağa sola amaçsız olarak uzanıyor, sık sık düşüyorsa, -Yeni gittiği bir çevreye uyamıyorsa, -Renkli birresmin renklerini ayıramıyor- sa, -Uzun süre aynı yere bakıyorsa, -Gözlerini çok farklı bir şekilde döndü- rüyorsa, -Sık sık gözlerini ovuyor ve kaşıyorsa, -Gözlerini ışıktan kaçmyor ve gözlerin- de titreme varsa, -Gözleri kızanyor ve yaşanyorsa, -Gözleri anormal şekilde büyüyor ve lcü- çülüyorsa, -Gözlerinin ortası bulanık ve ışık geldi- ğınde parlıyorsa, Çocuğunuzun gözlerinde yukandaki be- lırtilerden biri ya da birkaçı varsa hemen dok- tora gidilmelidir. Çocuğunuzda işitme kaybı bulunup bu- lunmadığını, erken yaşta bazı belirtilerden yola çıkarak anlayabilirsiniz. Iletimsel Tip kayıp belirtileri: -Eğer çocuğunuz sesin geldiği yeri bul- mak için gözlerini ve başını çevirmiyorsa, -Konuşmuyor ya da konuşmak için çaba harcamıyorsa, -Dudak hareketlerine, yüz, vücut,jest ve mimiklerine olağanüstü dikkat ediyorsa, -Kendi ismine, telefon, kapı çalmasına ve insan sesine tepki göstermiyorsa, -Anladığını göstermiyor ya da çok fazla tekrara gereksinim duyuyorsa, Işığın yeterli olmadığı ortamlardanormtl bir sesle çağnldığında cevap vermiyorsa, -Tepki vermeden önce görme duyusun- dan yararlanmaya daha fazla ihtiyaç duyu- yorsa, -Kulağa hoş gelmeyen kalitede bir ses kullanıyorsa, -Kendi sesi ve konuşmalan olağandan çok yüksek ya da hafîfse, çocuğunuzda işit- me yetersizliği olabileceğindcn kuşkulana- bilirsiniz.