Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 ŞUBAT 1996 PAZARTESİ 10 DIŞ HABERLER Cumhurbaşkanı Scalfaro, 21 nisanda erken seçimi öngören kararnameyi imzaladı Ifcdya seçim havasma mrdi Demokrat* Pai 21 Itatyan Halkp Partı 27 Italya Parlamentosu'nda sandalye dağılımı Seçımler21 Nısan 1996 tanhınde yapılacak Kuzey rtöfata r-Hnsbyan / Demokratik mefkez oo Federe " lıberaller Veri KomûnısMef KFPgmfık ] Dış Haberier Servisi - Italya'da hükümet kunna çabalannın partile- rarası uyuşmazlık nedeniyle sonuç- suz kalmasının ardından cumhurbaş- kanının erken seçim karan alması, partilerin zaman yitırmeden seçim kampanyalanna başlamasına yol aç- n. Italya Cumhurbaşkanı Oscar Lu- igi Scalfaro, üç yıl erkene çekilen parlamento seçimin 21 nisanda ya- pılmasını öngören kararnameyi im- zalarken '"Tann yardımcımız olsun" diyerek, polıtik belirsizliğin bır an önce son bulması temennisinde bu- lundu. Soleğilımlı LaRepubücaga- zetesinde yer alan bir yorum yazısın- da erken seçimin yararlanna değinı- lerek. "Seçfaı, ne yapıbnası gerekti- ği konusunda beiirieyici bir roi oyna- yacak" denildı. • Seçim kampanyasında Massimo D'Alema'nın "Demokratik Sol Parti"si, eski Başbakan Berlusconi'nin "Haydi İtalya"sı ve aşın sağdaki Fini'nin "Ulusal Ittifak"ı yanşacak. ltalya'da hûkûmet bunahmı Ber- çici hükümete Dini başkanlık ede- " cek. Bu aradapolitikacılar, zaman kay- betmeden seçim kar^nyalanna başladılar. Kampanya dönemınde MassünoD'Alema'nın" Demokratik Sol Parti"sı, eski Başbakan Sflvio Berhısconi'nın "Haydi ltalya"sı ve aşırı sağdaki Gianfranco Fini'nin "Ulusal lttifak"ı yanşacak. Yapılan bir kamuoyu araştırması bu üç par- tinin başabaş mücadele edeceginı gösteriyor. Datamedıa adındakı araş- tırma şırketınin yürüttüğü anket, Ulusal İtrifak'ın yüzde 21 oy potan- lusconi'nin ıstifası ile başladı. Scal- faro'nun yeni hükümeti kurmakla görevlendirdiğı Lamberto Dini'nin siyasi tıkanıklık nedeniyle hüküme- ti yürütemeyip ıstıfa etmesı üzenne Maccanico başbakanlığa getinldı. Ancak o da hükümeti kuramayınca, Scalfaro ltalyan demokrasisini için- de bulunduğu nkanıkhktan kurtar- mak ve ülkesinin AB dönem başkan- lığını yaptığı bir dönemde hükümet- siz kaimamak icin son çare olarak er- ken seçıme başvurdu. Bu arada se- çımlere kadar görevde bulunan ge- siyelı ile D'Alema'nın yüzde 20.5 'lık partısınin az bır farkla önün- de gjttiğını gösteriyor. Partisinin Milano mıtinginde bir konuşma yapan D'Alema, Komünist Partisi'nin fanatik Stalin'ci tutumun- da ısrar etmesi durumunda partisinin sol ittifaktan çekileceğini açıkladı. D'Alema aynca ltalyan orta sınıfinın da itrifak içinde temsil edilmesi ge- rektiğini ileri sürdü. Siyasi gözlem- ciler son günlerde geniş bir seçmen kitlesının destegine sahip olan tek li- derin Dini olduğunu belirtiyorlar. Dini'nin merkezde yer alan bir par- ti bünyesinde yer alarak sol ittifaka katılacağı söyleniyor. Ne var ki sag kanat partileri, Dini 'nin geçicı hükü- metm başında bulunduğu sürece ta- rafsızlığını muhafaza etmesı gerek- tiğine dıkkat çekiyorlar. Bulgaristan'da protesto mitingi Kırcaalililer haklarun arıyor Dış Haberier Servisi - Bul- garistan'da üyelennın çoğun- luğunu Tûrklenn oluşturdu- ğu Hak ve Özgürlükler Hare- ketı (HÖH) tarafindan, Kır- caalı Belediye Başkanlığı se- çim sonuçlannın ıptalıni pro- testo için cumartesi günü kentte büyük bır protesto mı- tingi düzenlendi. Ülkenin dört bir yanından gelen ve "Demokrasi tehü- kede" yazılı pankartlar taşı- yan yaklaşık 6 bin soydaş, Bulgaristan'da iktidardakı eski Komünist Partisi'nin devamı Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) hükümetınin istifasıru istedı. Geniş güven- lik önlemleri altında gerçek- leşen ve yaklaşık 3.5 saat sü- ren mitingde konuşan HÖH lideri Ahmet Doğan. Bulga- ristan BSP yönetiminin ül- kedeki etnik gerginliği tır- mandırmayaçalıştığinı belir- terek, "Bazı gûçler komü- nizm döneminigeri getinnek isttyortar" dedı. Doğan, HOH adayı Rasbn Musa'nuı kazandığı Kırcaah Belediye Başkanlığı seçımlennin mahkeme tarafindan ıptal edilmesının, BSP'nin yargı üzerindekı baskısını açıkça ortaya koyduğunu bıldirdı. Doğan, "Mahkeme karan komünizm dönemınde Türklere karşı girişiten isim değiştirmekampanvasuu ha- briaüyor. BSP hükümeti bu ülkeyi vönetemeyeceğini ka- nıtiamıştır. Onlaria her alan- da sonuna kadar mücadeie edeceğiz'' dedı. Miting, yapılan konuşma- lann ardından olaysız bir şe- kilde sona erdi. Mahkeme, seçimlerde 658 oy alan sosyalist adayı 1271 oyla yenilgiye uğratan HÖH adayının, oylannı Türki- ye'den ya da Bulgaristan'ın dığer bölgelerinden gelen soydaşlardan aldığını iddia ederek 5 şubat tarihinde se- çimleri iptal ettiğinı açıkla- mıştı. Söz konusu seçimle- rin tekrannın mayıs aymda yapılacağı bildinlmişti. HOH parlamento grubu üye- len geçen haftakı meclis gö- rüşmelennde bu karan pro- testo etmışlerdi. Kırcaaütiler Hak ve Özgürlükler Hareketi adayı Rasim Musa'nın kazandığı Kırcaau'Bekdiye Başkanb^ seçimkrinin iptalmi prntesto ediyor. Rusya, Kafkasya sınırlarını pekiştiriyorRusya, Kafkasya'da konumunu pekiştirmek için bir adım daha attı. Federal Sınır Koruma Servisi Şefi Andrey Nikolayev, Erivan, Tiflis ve Bakü'yü ziyaret etti. "BDT ülkelennin güvenlığinin sağlanması kapsamında", Kafkasya'da ortak bir savunma sistemi oluşturulmasına yönelik görüşmeler yaptı. Çeçenya'ya Türkiye'den ve başka ülkelerden mılitan ve silah yardımının önlenmesi amacıyla girişimlerde bulundu. Rilen, Rusya'nın BDT için önerdiği "ortak savunma stratejisi" ve "askeri pakt" için nabız yokladı. Ermenrstan'la görüşmelerin başaniı olduğu net ifadelerie duyuruldu. Erivan'da, sınır güvenliği ve işbirliği üzerine dört anlaşma imzalayan Nikoiayev, bu belgelere göre, Rusya'nın Ermenistan'la ilişkiterinin, "öteki BDT ülkelerinden ileri" olduğunu söyledi. Ermenistan Ulusal Güvenlik Bakanı Sejem Sarkisyan da, iki ülke dostluğunun "her zaman öteki ülkelerden yanm adım önde olması gerektiğini" belirtti. Gürcistan'daki toplantılar o kadar kolay geçmedi. Son zamanlarda Kremlin'e her konuda destek veren Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze, Rusya'nın Abhazya bunalımındaki tutumundan emin olmadığını ima ettı. Aynı günlerde Abhaz lider Vladislav Ardzinba'nın Moskova'da temaslarda bulunmasından rahatsız olan Şevardnadze, Rusya parlamentosu att kanadı Duma'daki pek çok milletvekilinin Abhazya'yı destekiemesinden yakındı. Daha önce yine Abhazya konusunda Moskova'dan ödün bekleyerek Rusya'ya üç askeri üs veren Gürcistan, bu kez işi sağlama almaya çalıştı. Gürcü yönetimi, Rusya sınınnın Abhazya'ya ait olan Psou Nehri bölgesindeki denetime, Rusya banş güçleriyle birlikte Gürcü biriikJerinin de katılmasını talep etti. Nikolayev, bu taJebi onayladı. Şevardnadze de, "ortak sınır güvenliği" sistemine katılacaklannı açıkladı. Görüşmeterinin "verimli" geçtığtnı vurgulayan ikı liderin dayandığı birer koz daha vardı: Şevardnadze, kendi toprakianndan geçmesi tasarlanan petrol boru hattından dem vuruyordu. Nikolayev ise her ne kadar Abhazya kadar gürültülü biçimde olmasa bile, yine de fiilen Tiflis'ten kopmuş olan ve Moskova'yla sıcak ilişkiler içındeki Acaristan'ı anımsatıyordu. Rusya heyetini en fazla korkutan görüşmeler, Bakü'de yapılacak olanlardı. Hatta Nikoiayev, ilk iki ülkeyi ziyaret etbkten sonra, "Bakü'nün reddetmesi durumunda, Kafkasya güvenlik sisteminin, üç ülke (Rusya, Ermenistan, Gürcistan) arasında gerçekleştirileceğini" söylemişti. Moskova'nın Çeçenya'ya sızan mılitan ve silah yardtmı dolayısıyla suçladığı Bakü'nün elindekı en büyük üstünlük de, petrol silahı ve Batı'yla ilışkılenydı. Ancak Azerbaycan'ın da cıddi kaygılan vardı: Dağlık Karabağ'ın gelecegı, bunlann başındaydı. Aynca Bakü, Azerbaycan-Rusya sınırlannın kapatılmasından buyük ekonomik zarar görüyordu. Bir de son zamanlarda gerginliğın giderek yükseldiği bölgede (Dağıstan'da ve Azerbaycan'da) yaşayan Lezgilerin yenı bır etnik sorun çıkarmasını engellemek için Moskova'yla diyaloğu sürdürme çabası ıçindeydi. Görüşme sonrasında Azeri lıder Haydar Alryev, Rusya heyetiyle anlaşmaya vardıklannı, aynca Nikolayev'in yakında Rusya-Azerbaycan sınınnı açmayı vaat etf ğinı açıkladı. Ancak ortak sınır güvenliği sistemine nasıl katılacaklannı anlatmadı. Azerbaycan'ın, Ermenistan'la ve Iran'la sınırlannın bir ktsmı, Dağlık Karabağ'ın Ermenı yönetimi tarafindan işgal altında tutuluyor. Pek çok gözlemci, Moskova-Bakü askeri işbirliğinin, Karabağ sorununun çözümüne bağtı olarak biçimleneceğini savunuyor. Bu arada Azerbaycan'la ilışkılerde yumuşak yöntemlerden yana olan Rusya Başbakanı Viktor Çemomırdin'in Kremlin'dekj etkisinin azalması perspektifi, onun fiili lideriiğini yaptığı enerji-gaz sektörünün ve Lukoil şirketinin de güç yitirmesi anlamına getebilir. Bu anlamda Moskova'da eskiden beri Bakü'ye karşı "sert yaptjnmlar" uygulanmasını savunan kanadın etkisinin artması, ciddı bır olasılık olarak degeriendiriliyor. TURNIKE SEMİH GÜNVER En Büyük Efes Geçen haftaki yazımda, Mesut Yılmaz'ın 12 şubat günü Erbakan'la yapacağı görüşmeden olumlu netice sağlanamayacağına ınandığımı yazmıştım. ANAP lide- rinin, Çiller'in yağmurundan kaçarken Erbakan'ın do- lusuna kendisini bırakmayacağını düşünmüştüm. İki defa yanılmışım. Buluşma iki gün ertelendi, çarşamba, perşembe ve cumartesi günleri yapıldı. Olumlu geçti. Mesut Yılmaz, ANAP'ın üzerine paratoner yerleştirmiş, korunmak için eline kalın kumaşlı bır şemsıye almış, Er- bakan barajının boşluğa şelale gibı akan sulannın altı- na girivermiştı. Olacak şey değildi. Oldu. Çarşamba akşamı emekli bir amiral dostun evınde toplanmıştk. Mesut Yılmaz yerden yere vuruldu. Çiller, bu buluşmadan dolayısıyla suçlu bulundu. ANAP'ın liberal kanadından tepkı bek- lenilmemesı söylendı. Erbakan'ın siyasi supleksi, bez- dirici ısran, kandıncı tebessümü ve gülümseyerek ve- receği ödünlerie gayesine rahatça ulaşacağı anlatıldı. Refah başkanının ikbdara, Çiller'den çok farklı bir yak- laşımla, geldikten sonra beş yıllık bir devre için maka- mına çakilıp kalacağı tahmin edildi. Ben hep gızli birtereddüt içindeydim. Mesut Yılmaz'ın bu oyuna gelecek kadar iktıdar heveslisı olamayacağı- nı ve ANAP'ın liberal kanadında cumhuriyetçi, laik, Ata- türkçü politikacılann bu gidişe baş eğmeyeceklerini dü- şünüyordum. Bu ümıtlerimdeyalnız kaldığımı hıssettim. Kimse bana cesaret vermedi. Sokaktaki insaniann kısır ve sıktcı polıtik kavgalardan ne kadar sıkıldıklan aklıma geldi. Onlan her gün dükkân- larda, yollarda, taksılerde, bürolarda sabır ve anlayışla dinliyorum. 12 şubat günü Ahmet Altan'ın gazetesinde yayım- lattığı "Karla Kapanıyor Gece" başlıklı edebı yazısı ne kadar güzel ve ne kadar karamsardı. Altan; cesur bir ga- zeteci, parlak bir yazar, mucadelecı bir genç. Hislerini ne kadar usta bir üslupla ifade ediyor. Fakat, bu karam- sarlık onun gençliğine ve enerjisine uygun düşmüyor. Ben sinirlenince az şekerti bir kahve içiyorum ve ya- tağıma uzanıp bir saat uyuyorum. Teselliyi TV ekranlanrKJa spor karşılaşmalannı izle- mekte buluyorum. Basketbol ve voleybolu çok seviyo- rum. Futbol bana ağır tempolu geliyor. Gol olacak diye uzun dakikalar bekleyemıyorum. Basket ve voleybolda daimi hareket ve heyecan var. Son saniyeye kadar ne- tice belli olmuyor. Çok heyecanlanınca ayağa kalkıp bir tur atryorum. Efes Pilsen büyük tercihim. Efeslilerin maçlannı hiç ka- çırmıyorum Naumoski'nin, Tamer'in, Ufuk'un, Mu- rat'ın, Mirsad'ın, McRae'nin hayranıyım. Maçlar bo- yunca Aydın Örs'le birlikte aynı heyecanı paylaşıyorum. Geçen çarşamba akşamı da Yılmaz-Erbakan haberle- rine boş verdım, Efes-Teamsystem Bologna maçına kendımı kaptırdım. Biz az farklı kayıplarla da olsa, ce- hennemın uzenndekı sırat köprüsünden geçerek zafe- re ulaşabilmeyı öğrendik. En büyük Efes. Esasen yük- sek tansiyonuma rağmen Efes üght birasını içmekten de büyük haz duyuyorum. Bu arada Fatih Terim'i de kutlamak isterim. Aynı ge- ce, Izmir'de, Fatih'in çocuklan iki penattının yardımı ile de olsa Beyaz Rusya'yı 3-2 yenmek başansını göster- diler. Cumhuriyet'in son sayfasında emekli elçi Yavuz Gör*ün Seyahatname'sini takıp ediyor musunuz? Oku- manızı tavsıye ederim. Tatlı bir anlatım. özel bir üslup. llginç olaylar. Dünün tanınmış simalan. Allah'ın rahme- tine kavuşmuş Tün\ diplomatlan. Bilinmeyen tarihi ger- çeWer. Yavuz Gör"ü 1950 yılında Dışişteri'ne girdiği tarihte ta- nıdım. Benim şubemde ilk görevini almıştı. Şeytan gibi zeki, dinamik, espri sahıbi, hayatı seven, kültüriü, spor ve edebiyata düşkün, ele avuca sığmayan bir gençti. Kendisine has bir yaşam felsefesi vardı. Yerinde dura- mazdı. Onu pazar günü Ankaragücü'nün eski toprak sa- hasında, futbolcular arasında, ağzında pıposu, saçlan dağınık, futbol idarecısı gibi dolaşırken tribünden izler- dim. Birlikte briç oynardık. Her hafta yenı metotlar icat ederdi. At yanşlannın da takipçisiydi. Tanınmış jokey- lerie ahbaplık ederdi. iyi bir diplomat oldu. Meslek ha- yatı iniş çıkışlarla dolu geçti. Amirleri tarafindan sevildi, arkadaşlannın stcak ve sürekli dostluğunu her zaman yanında hissetti. Yavuz Gör'ün Seyahatname'sini her sabah, az şe- kerli kahvemi içerken zevkle okuyor, mutJu oluyor, sıkın- tılanmı unutuyorum. Yavuz'un bu güzel anılanna Cum- huriyet son sayfasında küçük bir köşe ayırmış. Bence hata etmiş. Okuyucunun hevesi kursağında kalıyor. Bu yazımı cumartesi sabahı Istanbul'a fakslattım. Bu sabah iç politikada ne gelişmeler olacak? Önceden tah- min edemiyorum. Okuyuculanmın Şeker Bayramı'nı kutlanm. ERMENİSTAN Erivan yönetimi huzursuzRusya'yla geleneksel olarak iyi ilişkiler içindekı Ermenistan'da son zamanlarda kimi kuşkular ortaya çıktı. Bundan tam bir ay önce Rusya lideri Boris Yettsin'in, Bakü'nün Dağlık Karabağ'a önerdiği "özerk cumhuriyet" statüsünü reddettiklerinden dolayı Ermenılen suçlayan sözler söylemesınin ardından, Duma'nın komünist yöneticisi Gennadiy Seieznyov'un da Karabağ'ın Azerbaycan'a ait olduğunu belirterek Ermeni işgalini kınaması, Erivan'da tedirginlik yarattı. Ermenistan'ın, Karabağ'ı Azerbaycan'a "feric etmesi", Levon Ter-Petrosyan yönetimi açtsından kabul edilemeyecek bir tutum olarak degeriendiriliyor. Ülke içinde Petrosyan'ın başını ağrrtan ciddi sorunlar var. Gürcistan'dan sonra BDTnin en yoksul ülkesi olan Ermenistan'da ortalama ücret 20 dolar. Nüfusun yüzde 4O'ı yoksulluk sınınnın attında. Son dört yıl içinde 700 bin Ermeni yurtdışına göçtü. Petrosyan, geçen yazki seçimlerde iktidar partisi Ermeni Ulusal Hareketi'nin ve müttefikierinin büyük başan kazanmasının ardından, şimdi de önümuzdeki sonbaharda düzenlenecek olan devlet başkanlığı seçımlerine hazırianıyor. Ama bu kez rakıplen daha dişli olacağa benziyor. Başbakan Grarrt Bagratyan'ın, Içişleri Bakanı Vano Siradegyan'ın, muhalrf Milliyetçi- Demokratik Biriik liden Vazgen Manukyan'ın ve (Rusya'da komünistlerin iktidara gelmesi durumunda) Ermenistan Komünist Partisi Başkanı Sergey Badahyan'ın seçimlerde Petrosyan'a rakıp olabıleceği tahmin ediliyor. Gözlemciler, Karabağ konusundaki gelişmelerin, Petrosyan'ın siyasal geleceğjni belirieyeceğinı öne sürüyoriar. Bankamatikten altrn aiıp satmak o kadar kolay ki... • Kartmızı yerteştmn ve şıtrentzı gnv • Karşmuaçıkan ekranöa Vığer Işlemlerf seçm • "Dıger hştemter'ekrarvnda -Yatınm Hesat» lş)emlen~nt seçm Sonra da Yabrm Fonu alım- sahm tuşlanna basın • ŞmctMenkulKıymetkodgınşınıseçınve ~830~numaralı kodugmn Karştnıza 'Albn Alım-Salım Işlemteıi" çıkacak. • Arhk, en az 5 gr ve 5'm kaüan otmak uzere Gtsöğmz kadar aftnaübSr ^-* ya da var olan atonmızı sabp nakde _ çevıret&rsınız ^ Hepsibu kadar. <£' yalnızca Iş Bankası'nda!.. ABHAZYA Graçov, Abhazlan korumaya çalıştı Abhazya lideri Vladislav Ardzinba, uzunca bir süre Moskova'ya konuk oldu. Içenği açıklanmayan üç haftalık gönjşmeler, kesin bir sonuç vermeden tamamlandı. Ardzinba, Rusya'nın, 19 ocaktaki BDT zirvesi kararlan doğrultusunda kendisine yoğun baskı yaptığını duyurdu. Ancak bağımsızlık mücadelesinden vazgeçecekleri ya da Gürcistan'ın toprak bütünlüğünü tanıdıklan yolunda herhangi bir işaret vermedi. Yalnızca yeni bir "federatif anlaşma" önerisini Tıflis'e iiettiklerini belirttiyse de Moskova'da bazı kesimlerin "ödün" olarak değeriendirdikleri bu adım, Gürcü yöneticilerce "konfederasyona giden kurnaz bır taktik" olarak nitelendi. Bu arada Gürcistan'ın toprak bütünlüğünü savunduğu bilinen Rusya Savunma Bakanı Pavei Graçov'dan sert bir açıklama geldi. Graçov, Abhazya'daki görev süreleri biten Rusya banş güçlennin hemen geri çekilmesini ve Gürcülerie Abhazlann "kendi aralarında kozlannı paylaşmalannı" önerdiğini bildirdi. "Hiçbir iktidar, dışandan silah desteğiyle uzun süre ayakta kalamaz" diyen Graçov'un üslubunda, daha çok Abhazya'yı korkutmaya yönelik bir amaç sezilıyordu. Ama üç yıl önce "kendi aralarında kozlannı paylaşan" taraflar arasında üstünlük sağlayan Abhazya olmuştu.