Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13ŞUBAT1996SALI 10 DIŞ HABERLER Ruşya'nm hedefl kÖüyeUi • ALMATI (AA)- Rus>a'nın Avrupa Konseyi üyeliğinden sonra yönünü şimdi de Islam Konferansı Örgütü'ne (İKÖ) çevirdiği belirtiliyor. Kazakistan Dışişleri Bakanı Kasımcömert Tokayev. dün düzenlediği basın toplar.iısında, İKÖ ve Kazakistan ilişkileri hakkında bılgi verirken, Rusya'nın da İKÖ'ye üye olmak ıstediğini açıkladı. Kazakistan Dışişleri Bakanı. Rusya'nın İKÖ'ye üyelik gınşimlennde, otonom Türk cumhuriyetlen olan Başkırdistan ve Tataristan'ı kullanacağını da kaydetti. Tacikistan'da saldırı • DUŞANBE (AA) - Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'yi doğudaki Tavildara bölgesıne bağlayan yolda. Tacik sınır koruma muhafizlanna ait bir kon\o>un geçişi sırasında düzenlenen saldmda 22 kişinin öldüğü, 3 kışının de yaralandığı bildirildi. Askeri yetkililerden edinilen bilgilere göre. aşın dinci Tacik muhalefeti üyesi yaklaşık 100 kişi. sınır koruma muhafızlanna ait ıkmal konvoyuna pusu kurdu. Meydana gelen şiddetli çatışmadan sonra. ölen ve yaralananlann dışında 7 sınır koruma muhafızının da kayıp olduğu belirtildi. Çm-Tayvan genginliği • TAIPEI(AA)-Tayvan. Çin asken birliklerinin Çin'in güneydoğu kıyısı boyunca hareketlilıği sürdürdüklenni. ancak bunun büyük boyutlarda bir mane\ra olmadığını bıldirdi. Tayvan Savunma Bakanı Chiang Chung-Lıng basına yaptığı açıklamada. büyük boyutlarda olmamasına karşın Çin'in askeri hareketlıligi sürdürmesinin. geniş çaplı bir asken manevranın habercısi olabileceğini belirtti. Hong Kong basını cuma günü. Çin'in yaklaşık 400 bın askerin katılacağı bir tatbikat planladığını bildirirken Pentagon da Çir. kara kuvvetlerinde son günlerde büyük çapta hareketlilik görüldüğünü kaydetmiştı. Uzayda Japon denemesi • TOKYO(AA)- Uydulan dünya yörüngesıne oturtma deneylerinı sürdüren Japonlar, bir prototip uzay mekiğini. J-l adı verilen yeni füzeyle önceki gece uzaya gönderdi. 33 merre boyunda. 1.8 metre genişiığinde \e 88.5 ton ağırlığındaki iki katlı fiize. Tokyo'nun 900 kilometre güneyindeki Tanegaşima üssünden fırlatıldı. Füze, 110 kilometre irtifa kazandıktan sonra Hyflex adlı prototip uzay mekiğini başanvla fırlattı. 1480 kilo ağırlığındaki Hyflex, uçuş planına uygun şekilde süzülerek Ogasawara adalannın açıklannda denize indi. Bir gemi tarafından alınması planlanan araç. öngörülenin aksine sulara gömülerek kayboldu. Hava kirliliği sperm katili • CENEVRE (AA) - Hava kirlıligi. kanser ve akciğer hastalıklanna neden olmasının yanısıra. erkeklerde sperm sayısının azalmasına da sebep oluyor. Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu'nun (ECE) raporunda. yapılan araştırmalann özellıkle otomobil ve kamyon eksozlanndan çıkan zehirli havanın şehirde yaşayan insanlann. nükleer santrallerde radyoaktif bölgelerde çalışanlara oranla lOile lOOkatdaha büyük bir tehlikeye maruz kalmasına yol açtığını gösterdiği bildirildi. Birçok bilimadamı, son 50 yılda erkeklerdeki sperm sayısının yüzde 42 oranında azalmasına da doğadaki zehirli atıklann neden olduğuna inanıyorlar. Raporda. bazı kimyasal maddelerin kadınlann seks hormonu östrojene benzer etkıler gösterdiği nın ortaya çıkanldtğı belirtilerek, söz konusu maddelerin, bu etkileriyle yetişme çağındakı erkekterde hormon dengesini bozarak, erkeklik gücünün azalmasına neden olduğu ifadeedildi. Ankara, dün başlattığı tatbikatın 'kışkırtıcı' olmadığını vurguladı. Yunanistan da karşı bir tatbikat başlattı Ege'de6 Çe\ık Pençe' tatbîkabANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ankara. Kardak bunalımının ardından Ege'de "Çevik Pençe" adlı askeri tat- bikatı dün sabah başlattı. Söz konusu tatbikatın daha önceden planlandığını kaydeden Başbakan Tansu Çilkr. Çe- vik Pençe tatbikatının bir gerginliğe neden olmaması gerektiğini bildirdi. Başbakan Çiller, dün Başbakanlık'ta yapılan "Güvenlik toplantısı"nın ar- dından gazetecilere yaptığı açaklama- da, şu görüşleri dile getirdi: **Bu ola- ğan tatbikattır. Bunu NATO'ya ve di- ğer yetkililere bildirmiş durumdayız. Bundan hiçkimse farklı vorum çıkar- masın. Bu olağan tatbikat devam ede- cektir. Türkiye'nin her zaman yaptığı ve yapmaya devam edeeeği bir oia> dır. Gerginlik olması için hiçbir neden gör- müyorum şu aşamada. Bu tatbikata ilişkin olarak Türkiye'nin her zaman yaptığı bazı tatbikatlar sürecinde de- vam eden bir ola>dır. Bunun bir mese- leye yol açacağını tahrnin etmiyorum." Güvenlik toplantısınaÇiller'inyanı- sıra, Dışişleri Bakanı Deniz Baykal. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri. Genel- kurmay Başkanlığı yetkilileri katıldı- lar. Dıjişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyü- kclçi Omer Akbel, dün düzenlediği ba- sın toplantısında, bir soru üzerine. Tür- kiye'nin Midilli, Sisam ve Istanköy adaları civannda dün sabah deniz ve ha\a kuvvetlerinin eşgüdümünde "Çe- vik Pençe" adlı bir tatbikat başlattığı- nı kaydetti. Tatbikatın daha önceden planlandığını ve Türk karasuları ıle uluslararası sularda yapıldığını anla- tan Akbel. şu görüşleri iletti: "Bunlar düzenli deniz tatbikatlardır. 12-14 şu- bat tarihleri \e 16-19 mart tarihleri arasında yapılacaktır. 4 tanesi Akdeniz ve Ege'nin uluslararası sulannda, 5 ta- nesi de Ege'deki Türk karasulannda olmak üzere 9 değişik bölgede gerçek- teşecektir." Büyükelçi Akbel, gazeteci- lerin, Yunan gemilerinin Türk askeri manevralannı çok yakından izledikle- rini anımsatmalan üzerine, "Tatbika- tı yakından izlemezlerse, bizim için sürpriz olur. Yunanalılar. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bölgedeki daha önce gerçekleştirdiği tatbikatlan da yakın- dan izlemişti"diye konuştu. Akbel, "Daha önce aynı bölgede Yunan savaş gemileri de bazı etkinliklerde bulun- muştu" dedi. Akbel, Türkiye'nin tat- bikatı gerçekleştireceği alanlarla ilgi- li "notam" verdiğini anımsatarak, uluslararası sularda ve hava sahasında hangi alanda ve hangi saatler arasında askeri manevra yapılacağı ile ilgili bil- gilendirmenin yapıldığını kaydetti. Türkiye ile Yunanistan arasındaki ger- ginliği tırmandıran Kardak kayalıkla- n bunalımının ABD'nin araya girme- siyle yatışmasının ardından, Anka- ra'nın başlattığı tatbikatın, kayalıklar- da hükümet yüzünden yenilgiye uğra- dıklannı düşünen bazı Yunan subayla- n için birtahrik fırsatı olabileceği yo- rumlan yapıldı. Türk silahlı kuvvetlerinin başlattığı "Çevik Pençe" tatbikatını karşılık, Yunan deniz ve hava kuvvetleri de "Egialos 96"adı altında bir tatbikat başlattı. Yunanistan Savunma Bakan- lığı'ndan konuyla ilgili olarak yapılan açıklamada, tatbikatın dün sabah baş- ladığı ve 16 şubat akşamına kadar de- vam edeeeği belirtildi. Siklad adala- nnda başlayacak olan tatbikat, Eğri- boz'un güneyi ve Kuzey Ege'deki Si- kiros Adası arasında kalan bölgede gerçekJeştrilecek. Öte yandan "Çevik Pençe" tatbika- tına paralel olarak, Türkiye ve Fransa çarşamba günü "Pasex" adlı bir tatbi- kat başlatıyorlar. Tatbikat, Andros Ada- sı'nın güneydoğusunda yapılacak AVRUPA PARLAMENTOSU Kardak tartışılıyor • Brüksel, Yunanistan'ın AB üyesi olması nedeniyle, bu ülkeyle olan dayanışma bağlanmn altını çizerken öte yandan Türkiye'yi de uzaklaştırmamaya çalışıyor. SEDEF KORAY BRÜKSEL -Geçenhafta AB Dönem Başkanhğı'm yürüten Italya'nın, Türkiye ve Yunanistan arasında Kardak kayalıklan yüzünden çıkan anlaşmazlığın bir an önce banşçı yollarla çözümü için iki ülkeye yaptığı çağndan sonra Avrupa Parlamentosu bu hafta Strasburg'da yaptığı oturumlarda Türkiye ve Yunanistan arasında yaşanan son knzi tartışacak. Çarşamba günü yapılacak genel kurul toplantısında konunun Hıristiyan Demokrat grup tarafından gündeme getirilmesi bekler.ıyor. Bu konuda geçen hafta bir açıklama yapan grup, Yunanistan'ın sınırlannın aynı zamanda Avrupa Birliği'nın dış sınırlan olduğunu ve 1947 yılında yapılan Paris Anlaşması'na göre Kardak kayalıklannın üzerinde Yunanistan'ın egemenliğinin tanındığını belırtmiştı. Genel kurul toplantısında Türkiye'nin Ege Denızi'ndeki kayalıklara yönelik faaliyetlerini kınamayı planlayan Hıristiyan Demokratlann, aynı zamanda sosyalist grup ile birlikte ortak bir bildiri yayımlamalan bekleniyor. Brüksel, Yunanistan'ın AB üyesi olması nedeniyle. bu ülkeyle olan dayanışma bağlanmn altını çizerken öte yandan Türkiye'yi de uzaklaştırmamaya çalışıyor. İki ülkenin birbiriyle iyi komşuluk ilişkileri içinde yaşamasının gerekliliğini \ urgulayan Avrupa Birliğı Komisyonu, geçen hafta konu üzerine yaptığı açıklamada kısa zaman önce yürürlüğe giren gümrük bırliğine değinerek Ankara'yı demokrat prensiplere ve uluslararası hukuka saygılı olmaya çağırdı. Bu arada Yunanistan başbakanı Costas Simitis ise sırasıyla Roma, Brüksel, Paris, Londra ve Bonn'u kapsayacak bir gezıye çıkarak A\ rupa Birliği'nin konu üzerindeki destcğini almayı planlıyor. 29 Mart 1996 tarihinde Turin'de başlayacak olan AB hükümetlerarası konferansa, Yunan sınırlannın resmen AB'nin dış sınırlan olarak tanınması konusunu getirmekte kararlı olan Yunanistan, böylelikle AB'Yi yanına çekerek Türkiye'ye karşı bir avantaj planlıyor. 1932 yılında Italya ve Ankara arasında imzalanan anlaşma sonucu kayalıklann Yunan egemenliği altında bulunduğunu teyit etmeyen Italya dönem başkanlığını eleştiren Yunanistan, yine de ABD yerine bu konuda AB'nin desteğini aramayı yeğliyor. Çiller Yunanistan'a ' görüşme önerdi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Tansu Çiller. Ege konusunun ele alındığı güvenlik zirvesinin ardından, Yunanistan'a, "statüsü beliriiolmayan ada- cık ve kayalıklar sonınunu masada çözme"çağnsında bulundu. Çiller. "Ege'de, Kardak gibi statüsü ihtilaflı otabilecek başka yericr var- dır. Türkhe, meseleleri tır- mandırma eğiliminde değil- dir" dedi. Çiller, Türk Silahlı Kuv- vetleri'nın (TSK) Ege'de başlattığı tatbikatın ardın- dan dün Başbakanlık'ta gü- venlik toplantısı düzenledi. Toplantıya, Dışişleri Bakanı Deniz Baykal, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Çevik Bir, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Orgeneral İlhan Kılıç, Başbakanlık Müsteşan Arif Yüksel, Dı- şişleri Bakanlığı Müsteşan Büyükelçi Qnur Oymen. MİT Müsteşan Sönmez Köksal, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Baş- kanı Koramiral Aydan Erol, Başbakanlık Askeri Başda- nışmanı Tümgeneral Çetin Erman ve Başbakanlık Başdanışmanı Murat Sun- gar'ın yanısıra, Genelkur- may ve Dışişleri Bakanlı- ğı'ndan telcnokratlar katıldı. Çiller, yaklaşık 2 saat sü- ren toplantının ardından yaptığı açıklamada, Yuna- nistan'ın asker yerleştirme- sine karşı TSK'nin çıkartma yaptığı Kardak Kayalıkla- n'nın statüsünün "ihtüaflı" olduğunu söyledi. Konuş- masının bir bölümünde. "kı- ta sahanlıgı'' kavramını ka- nştırarak, "hava sahanlıgı" ifadesinı kullanan. Ekono- mik Koordinasyon Kurulu için "ekonomik kurultay" diyen Çiller. Kardak bunalı- mının tırmandıği aşamada ABD'nin devreye girmesini de, "aracıük etme" olarak değerlendirdi. Çiller, Ege'de bir "oWu-bittiye" izin veril- meyeceğıni belirtti. Deniz Baykal'dan diplomatik atak Türkiye'nin Ege'de başlattığı planlı tatbikata misilleme olarak Yunanistan da savaş gemilerini bolgcyc kaydırdı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Yardım- cısı ve Dışişleri Bakanı Deniz Baykal'ın, bu hafta içinde ba- zı Avrupa başkentlerine gi- derek Kardak bunalımı hak- kında Türkiye'nin görüşleri- ni iieteceği bildirildi. Dışişleri Bakanlıği Sözcü- sü Büyükelçi Ömer Akbel, dün düzenlediği basın top- lantısında, bir soru üzerine, Baykal'ın yann lngiltere Dı- şişleri Bakanı Makolm Rif- kind ile öğle yemeğinde bir Atuıa^ yeni başbakanını arıyor MURAT İLEM ATİNA - Yunanistan'da Kardak krizinin üzerinden 10 gün geçmesıne karşın, ik- tidar partisi ile ordu içinde- ki huzursuzluk sürüyor. Kardak krizinde, askeri sevk ve idare hatalanndan sorumlu tutulup, görevden alınan Genelkurmay Başka- nı Hristos Limberis'den son- ra partili bakan ve mılletve- killerince eleştirilen Başba- kan KostasSimmYin yerine yeni başbakan arayışlan başladı. Onceki gün başlayıp, iki gün süren PASOK Merkez Yürütme Kurulu toplantıla- nnda, Başbakan Kostas Si- mitis, özellikle Milli Savun- ma Bakanı Yerasünos Arse- nis'in eleştiri oklanna hedef oldu. Milli Savunma Baka- nı Y. Arsenis, başbakandan, Kardak krizi sırasında, Amerikan Birleşik Devlet- leri Başkanı Bill Clinton'la yaptığı telefon görüşmeleri- nin zabıtlan ile karasulan- nın 12 mile çıkanlması ve adalann silahtan anndınl- ması konusunda yine Ame- rikalı yetkililerle, neler ko- nuşulduğunun açıklamasını istedi. Bu sorulara cevap, hükümet sözcüsü Dimitris Reppas'dan gcldi. Yunanis- tan hükümet sözcüsü, hükü- metlerinin her konuda şeffaf bir politika izlediğini ifade ederek "Kamuoyu ve basın- dan gizli, hiçbir politik giri- şimimiz olmamışür" dedi. Bu gelışmelerden sonra temmuz ayından yapılacak kurultayda, yeni parti başka- nı ve başbakanın seçilme olasılığı da kulislerde konu- şulmaya başladı. Başbakan Simitis'in, Kardak krizinden kaynaklanan prestij kaybına partinin tahammülü olmadı- ğı belirten muhalif milletve- killen, yeni bir başbakanlık seçimi yapılmasından yana baskılara başladılar. Diğertaraftan Türk Silah- lı Kuvvetleri'nin bu sabah Ege Denizi"nin uluslararası sulannda başlattığı tatbikat konusunda bir açıklama ya- pan Yunanistan Milli Savun- ma Bakanı Arsenis. "Söz ko- nusu planlı tatbikatlar, NA- TO çerçevesinde yapılan tat- bikanardır. Bu konuda Tür- kiye hem bize hem de NA- TO'ya Kardak krizinden çok önce bügi vermiştir'' de- di. araya geleceğini kaydetti. Akbel, Baykal'ın cuma günü Brüksel'de NATO Genel Sekreteri Xavier Solana ve Avrupa Birliği (AB) Komis- yonu'nun Dışilişkiler So- rumlusu Hans Van Der Bro- ek ile ayn ayn görüşeceğini belirtti. Baykal'ın başkabaş- kentlerde de temaslan olabi- leceğini vurgulayan Akbel, ziyaretlerin nedeninin "Türk dış politikası ile ilgili konular hakkında görüş alışverişinde bulunmak" olduğunu açık- ladı. Baykal'ın ziyaretleri kap- samında Paris'e geçme olası- lığının da olduğu öğrenildi. Dışişleri Bakanı Baykal'ın gezilerinde, Türkiye'nin, Yu- nanistan ile arasındaki tüm sorunlann "ikili müzakere- ler" yoluyla çözümlenmesi gerektiği görüşünde olduğu- nu yinelemesi ve masadan kaçan tarafın Atina olduğunu belirtmesi bekleniyor. Yuna- nistan, Türkiye ile sadece kı- ta sahanlıgı konusunu La- hey'de bulunan Uluslararası Adalet Divanı'nda görüşebi- leceğini bıldirmişti. Demirel-Niyazov buluşması GORUŞ/ Doç. Dr. Hakan BAYKAL ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhur- başkanı Süleyman Demirel. Türkmenistan'ın ulus- lararası saygınlık kazanmakta olduğunu belirte- rek. bölgesel ıstikrara da katkıda bulunduğunu bıl- dirdi. Demirel. Türkmenistan'ın petrohe gazkay- naklannın ortaya çıkanlması ve bunlann dünya pazarlanm taşınması konusunda Türkiye'nin önemli hızmetleri olacağını belirtırken. Türmenis- tan Cumhurbaşkanı Saparmurat Türkmenbaşı Ni- yazov da. doğalgaz ve petrol rezervlerinı Türki- ye'nin çıkarmasının iki ülkenin de yaranna olaca- ğını söyledi. Demırel'in davetlisı olarak Türkiye'de bulunan ve resmi temaslarda bulunmak üzere An- kara'ya gelen Tûrkmenistan Cumhurbaşkanı Sa- parmurad Niyazov, Çankaya Köşkü'nde resmi tö- renle karşılandı. Demirel, karşılama törenınde yap- tığı konuşmada, Türkiye'nin Tûrkmenistan ile ilış- kiierinin eşitlık, içışlerine karışmama, karşılıklı yarar ile sevgi ve saygı temeline dayandığını bil- dirdi. Demirel. iki ülke heyetleri arasında yapılan görüşmelerden sonra Mutabakat Muhtırası imza- lanmasının ardından yaptığı açıklamada, 1 ürkme- nistan petrol ve gaz kaynaklannın bir an önce or- taya çıkarılması ve dünya pazarlanna taşınması konusunda Türkiye'nin önemli hizmetı olacağını belirtti. İki ülke arasındaki ilişkilerin 4 yıl içinde çok çabuk geliştiğıne dikkat çeken Demirel, imza- lanan Mutabakat Muhtırasf nın bu ilişkilerde yeni bir açılım olduğunu ve yeni hedefler konulmasını sağJadıgını söyledi. Tûrkmenistan Cumhurbaşkanı Niyazov, ülke- sındeki yabancı şirketlerin dörtte birini Türk şir- ketlerinin oluşturduğuna dikkat çekerek, Türkme- nistan'daki doğal kaynaklann bulunması ve işlen- mesinde Türk şirketlerinin büyük katkılan olduğu- nu bildirdi. Niyazov, Tûrkmenistan'dan Türkiye'ye sevkedilecek doğalgaz için boru hattı yapımının mayısayında Aşkabat'ta yapılacak (ECO) toplan- tısında ele alınacağını kaydetti. Şam'da toplanan Suriye ve Irak yetkilileri baraj projeleriyle ilgili tehdit savurdu 'Türkiye'ye karşı harekete geçeriz' ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Fırat ve Dicle'nin suian konu- sunda ortak bir strateji belirlemek üzere Suriye'nin başkenti Şam'da görüşmelerine devam eden Irak ve Suriye yetkilileri, Fırat üzerindeki Birecik ve Kargamış baraj projele- rini sürdürmesi halinde, Türkiye'ye karşı "harekete geçme ihtiyacının doğacağını" söylediler. Irak-Suriye Teknik Komitesi gö- rüşmelenne katılan Irak Sulama Ba- kanlığı Müsteşan Abdülsattar Sal- man, gazetecilere yaptığı açıklama- da. Türkiye'de baraj yapımına katı- lan Avrupa şirketlerine karşı da yap- tınm uygulamayı düşündüklerini söyledi. Salman, "Türkiye'nin, Fırat üzerindeki Birecik ve Karga- mış baraj projelerini devam ettir- mesi halinde, Irak ve Suriye, Tür- kiye'ye karşı harekete geçmek ih- tiyacını duyuyor" dedi. Avrupa şirketlerine karşı uygulayabilecekle- ri yaptınmlar nakkında da aynntı vermeyen Salman, "Bu önlemler arasında, barajları yapan Fransa, lngiltere, İtarya, Avustury a ve Bel- çika şirketlerini, Suriye ya da Irak'ta düşünülebilecek herhangi bir projeden yoksun bırakmak var" dedi. Salman, Avrupa şirket- lerine karşı bütün Arap ülkeleri tara- fından yaptınm uygulanması iste- ğinde bulunabileceklerini de belirte- rek, söz konusu şirketlerin, "nehre kıyısı olan devletlerden izin alma- dan" bu tür projeleri gerçekleştir- me haklannın bulunmadığını öne sürdü ve bu şirketlere karşı dava aça- bileceklerini söyledi. Salman. ko- mitenin önümüzdeki birkaç gün için- de nihai kararlannı açıklayabilece- ğini de belirtti. Arap BiriiğPnin iddiası Arap Birliği, Fırat Nehri'nin sula- n için "Suriye ve Irak'ın haklannı garanti eden. Türk-Arap ilişkilerini sağlamlaştıran ve üç ülkenin tarihi. uluslaraı-arası haklannı koruyan bir anlaşma" istedi. Arap Birliği, Türkı- ye-lrak-Suriye arasında üçlü toplan- tı önerdiklerini, ancak Ankara'nın kabul etmediğini bildirdi. Ankara ise, su sorunun bölgedeki üç ülkeni ken- di aralannda yapacakları toplantıda ele alınması gerektiğini belirterek, Arap Bırliği'nin gerçekle uyuşma- yan bir tutum göstermemesi gerekti- ğine dikkat çekti. Arap Birlıği'nin Genel Sekreteri İsmet Abdülmecit, Arap ülkelerinde yayımlanan El Hayat gazetesinde yaptığı açıklamada. "Arap dünyası- nın Irak, Suriye ve Türkiye arasında Fırat'ın sulanna ilişkin anlaşma/Jık- lann giderilmesini arzuladığını bil- dirdi. Sınıraşan sularda uluslararası anlaşmalara uyuimasını da isteyen Abdülmecit, bu konuda "tarihi Türk-Arap ilişkilerinin gözönünde bulundurulması gerektiğini'' bildir- di. El Hayat gazetesi. Abdülmecit'in Türkiye'nin Kahıre Büyükelçisi Ya- şarYakışaracılığıyla Dışişleri Baka- nı Deniz Baykal'a iki mektup gönde- rerek. Türkiye-lrak-Suriye arasında üçlü toplantı önerdiğini; ancak An- kara'nın kabul etmediğini iddia etti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bü- yükelçi ÖmerAkbel dün düzenledi- ği basın toplantısında. "Arap Birli- ği'nin su konusunda gerçekle uyuş- mayan bir tutum almayacağını um- duklannı" bildirdi. Türkiye'nin su sorunu hakkındaki görüşlerinin Mı- sır'daki Büyükelçisi Yakış tarafından Arap Birliği Genel Sekreteri Abdül- mecit'e iletildiğini bildirdi. Irak ve Suriye'nin Şam'da Fırat'ın sulan ko- nusunda bir toplantı yaptıklannı anımsatan Akbel, "Umanztoplann- dan, Türkiye'nin de katılacağ üçlü bir toplantı gereksiniminin olduğu sonucu çıkar" diye konuştu. Her iki Jlke de Türkiye'nin önerdiği ve bi- lıııısel araştırmalan öngören "üçaşa- malı planı" görüşmeye yanaşmıyor- lar Kriz, Yunanistan'ın yaygaracı politikasının bir uygulaması Kardak kayahklannuı küne ait olduğu so- rununa sağlıklı bir yanıt verebilmek için ön- celikle tanhi perspektif içerisinde Lozan Ant- laşması'na, 1932 tanhli Türk Italyan Antlaş- ması'na ve 1947 tanhli Paris Antlaşması hü- kümlerine bakmak gerekecektir. 24 Temmuz 1923 tarihinde ortaya çıkan tabloya göre Türkiye'nin Ege kıyılannda üç milin ötesinde yer alan adalardan sadece tm- roz, Bozcaada ve Tavşan adalan Türkiye'ye bırakılmış, bunun dışındaki adalar üzerinde- ki hertûrlü haktan Türkiye vazgeçmiştir. Kar- dak kayalıklan Ege kıyılanndan 3 milden da- ha fazîa bir mesafede bulunduğuna göre ve açıkça Türkiye'ye verilmemiş olduğuna gö- re Türkiye bu kayalıklar üzenndeki egemen- lik hakkından da o tarihte vazgeçmiş gözük- mektedir. Ne var ki, bu vazgeçme ne Yuna- nistan, ne de Italya lehine bir vazgeçmedir. Çünkü bu devletlere bırakılan ada ve adacık- lar antlaşmada açıkca zıkredilmiştir. O halde bu kayalıklar ve Ege'de bulunup da Yunanis- tan ve Italya'ya verilen ada ve adacıklar dı- şındaki antlaşmada isimleri açıkça zikredil- meyen tüm ada ve adacıklar sahipsiz ülke ko- numuna (terra nullius) gelmişlerdir. Bu du- rumda milletlerarası hukuka göre değerlen- dirme yapabilmek açısından bakılacak şey, bu ada ve adacıklann 1923 tarihi itibanyla kimler tarafından buralan egemenliklerine ta- bi kılmak niyet ve iradesiyle kullanıldığı ve bu ada ve adacıklarda etkin kontrol icra edil- diği meselesidir. ıtalya'nınbukayalıklan 1923 yılından son- ra kullanmadığı, aksine bu kayalıklann ve di- ğer birçok küçük ada ve kayalığın Türkiye ta- rafından buralan egemenliğine tabi kılmak niyet ve iradesiyle kullanıldığı görûlmektedir. 1923-1932 döneminde birçok ada ve kaya- lıkla ilgili olarak Türkiye ıle Italya arasında egemenlik tartışması söz konusu olmuştur. Bunun nedeni de Lozan'da terkedilen ve sa- hipsiz duruma geçen ada ve adacıklar üzerin- de hâkimiyet kurma meselesidir. 4 Ocak 1932 tarihli antlaşmada Kardak kayalıklanndan bahsedilmemiştir. Ancak basından ızlediği- mız kadanyla Yunanistan, Italya ile Türkiye arasmdaaktedilen Aralık 1932tarihlibirpro- tokolden bahsetmekte ve bu protokolde Kar- dak kayalıklannın Italya'ya bırakılmış oldu- ğunu iddia etmektedir. Yunanistan'ın bu iddiasının değerlendirile- bilmesi için öncelikleelimızdebu protokolün bulunması gerekmektedir. Dışışleri Bakanlı- ğı'ndan bu konuda bilgi istenmiş ve böyle bir protokolün mevcut olması durumunda, tara- fımıza incelenmek üzere iletilmesi talep edil- miştir. Ancak henüz bu talebimize bir yanıt alınamamıştır. Ancak basından izlediğimiz kadanyla böyle bir protokol mevcut olmakla birlikte usulüne uygun şekjlde yürürlüğe ko- nulmamış bir protokoldür ve taraflar arasın- da hiçbir zaman yürürlüğe girmemiştir. Böylelikle Kardak kayalıklannın hukuken Türkiye'ye ait olduğu ortaya konulduğuna göre acaba Yunanistan'ın bu kayahklara as- ker çıkarması ve bayrak çekmeye kalkışması durumunda Türkiye ne gibi voiİara baçvura- bikcektir? Bu sorunun cevabı gayet basittir. Yunanistan'ın bufıili açık birsaldın fiili olup Türkiye buna karşı Birleşmiş Milletler Şar- tı'nın 51. maddesinin açık hükmü doğrultu- sunda meşru savunma hakkını kullanacak ve eyleme son verecektir. Dolayısıyla Türki- ye'nin böyle bir saldınyı defetme hakkı mev- cuttur. Saldınnın tanımını ortaya koyan kara- nn 5. maddesinin 1. fıkrasında sıyasi, ekono- mik, askeri veya başka türlü hiçbir mülaha- zanın saldınya hakhlık gerekçesi yapıiama- yacağı açıkça belirtilmiştir. Sonuç olarak burada önemle vurgulamak- ta yarar görmekteyiz ki. Kardak kayalıklan krizı Yunanistan'ın yaygaracı politikasının bir uygulamasıdır. Ege'yı Yunan gölüne çevir- me hayallerinin bir aracıdır. Ne bir başlangıç- tır. Ne de bir sondur. Yunanistan gitgide ar- tan oranda bu politikasını uygulamaya soka- caktır. Türkiye'nin içinde bulunduğu iç prob- lemler, Yunamstan'ın hedefine varmak için iştahmı kabartmaktadır.