Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9 ARALIK 1996 PAZARTESt
OLAYLAR VE GORUŞLER
Yaptıklanmız Değil, Yapacaklanmız İçin.
BAHİRM
A
çık vureklılıkle kabul
edılmek gerekırkı, yuce
Ataturk'un ılke ve dev-
nmlen ılebunlann ıçenk-
len. bugune değın. halkı-
mıza v etennce açıklanıp
anlatılab'lnışdeâıldır Lzunyıllar. Ata-
turkçu büyık ve evrensel eylemlerın sa-
dece tanhsel - kronoloıjık açıklamalan
yeterlı sayıİTiış. gerçek nıtelık ve ıçenk-
İen -bılınçlıy a da bılınçsiz- goz ardı edıl-
mıştır Okul ann dev nm tanhı oğretımın-
de bıle orneğın Atdturk~un hangı tanh-
te Samsun'a ayak bastığı. Mıllet Meclı-
sı 'nın hangı 'anhte açıldığı belırlı dev nm
yasalannın nangı tarıhlerde yapıldığı gı-
bı yuzevsel bıluıler. oğrencının ba^arı no-
tuiçin ılkplanda tutuîurken. bu eylemle-
rın hangı gerekçelerle ne ıçın ve neamaç-
la yapıldığı. bu kuramlann nelen ıçerdı-
ğı devamlı goz ardı edılmıştır
Oysa, yuce Ataturk'un buyuk dehası-
nı ve gerçekleştırdıklerının nıtelıklennı
gereğınceanlayabılmek ıçın o buyuk ın-
saııın başardıkİannı ıvı oğrenmek bınncı
koşuld'ir Buonemlıyanılgı.gıderek Ata-
turkçu gençl.ğın dınamızmını azaltırken.
oteyandan.karşıdevnmcı gerıeıguçlenn
yala'n-yanlışpolemıklerle yanlı^yonlen-
dırme gayretlerım kolaylaştırmaktadır
Ataturkçu dû^uncenın. anayasamıza da
temel olu^turan ılkelerı ne kadar ıvı an-
laşılır ve ozumsenırse Turkıye Cıımhu-
rıyetı Devletı'nın yaşamsal gucu de o
oranda artar ve hıçbır koşulda karşıdev-
nm bır tehlıke oluşturamaz
kanımca. değennı \e gerçek içenğını
vetennce algıla>amadığımız ılkelerden
bın de. devnmcılık ılkesıdır
DevTİm \ a da de\rimcilik sozcuklennın
bugune kadar çeşitlı tanımları yapılmiş-
tır En kısa tanımı ıle devnm. bır toplu-
mun temel yapısında çok koklu değışık-
lık oluşturan ve bu değışıklığı sureklı kı-
laneylemlerburunudur Budeğişimi ger-
çekleştırenlerle. onlan ızleyenlere de bu
kımlıkJen gereğı devrimcidenılmektedır
Ancak Türk Devrimi'nın. dev nmcı kım-
lığınıbugenelanlamdatanımlamayakal-
kı^mak hatalı olur gorusundeyız Turk
devnmı. bu klasıktanımındışında ıkı ay -
n a^amay ı ıçenr Bunlardanbın ilketerbu-
niniiolan vçtopiunıu .vonlendiren 1923 De\-
rimi siireci, ıkıncı aşama ıse bu devrim-
ierin gerçekleşmesinden sonra Uke edini-
len, vapnklanmız değil. \apacaklanmiz
açısındandeğertendirilnıekgereken "ana-
>asal de\rimcilik" ılkesıdır
Bu açamada de^rimciliK. anayasal de-
mokratik bir Uke olarak halka, doğrudan
halkın egemenliğine bırakılmış, laik ve
çağdaş devletvapısının devamlılığı. surek-
li dev rinı kav ramı içinde duşünülmüşriir.
Bu tur, halka mal edılme şeklınde ger-
çekleştınlen sureklı devrımcılık. sanınz
dunyada ılk ve tek bır uygulama olup.
Ataturkçu duşunce ey lemının kendıne oz-
gu bır uygulamasıdır
Turkıye Cumhunvetı Devletı"nın ye-
nıden yapılanmasını da ıçeren devnmın
bınncı aşaması, 1920-1938 tarıhlerı ara-
sinda en dınamık donemını yaşamıştır
Her bın bır butunun parçaları olarak al-
gılanabılecek tum devnmlenmız. buvuk
bolumu ıle. en azından, anayasal ve>asal
etkınlıkler olarak gerçekleştırılmış bulu-
nuyordu Bu donemı ızleven aşamada.
devnmlenn kalıcı olması asıl amaçtı Bu
nedenle devnmcılık ılkesı 1937 \ılında,
Atarurk'un olumunden kısa bır sure on-
ceanayasadakı yerını aldı Bundan amaç.
kisa bır sure sonra. demokrasının tum ku-
rum ve kuralları ıle ışlevını surdureceğı
donemde Turkıye Cumhunyetrnın te-
mel davanaklarını belırlemek. çok partı-
lı vaşamda rumsıyasalgoruşveetkınlık-
lerı. bu temel kurallardoğrultusunda bır-
leştırmek. bundan bo> le bu ana kurallan
bir partinin tekeünden çıkararak. oluşa-
cak çok partili dönemde halka mal etnıek.
çoğulcu demokraside bir alt bileşende) as-
gan mu^terekte) birieşme arzusudur. Bu
buretlegenvedonuşunjıllankapanırken
ote v andan, bu kurailann zaman ıçınde dog-
malaşmasını onlemek Miretı>le sürekli
çağdaşla^ma kuraJına bağtı kaîınarak. MI-
reklı devrımı amaçlavarak Ataturk ılke-
lennın sorijuza dek surmesını sağlamak-
tı Her devnm. bır eski-veniçatışmasiso-
nucu ortava çıkar Turkıve'de de bo> le ol-
muş. gencı - ılencı çatışması, >enı Tur-
kıve C umhunvetı Dev letı'nın kurulu^un-
da venının. ılennın. ozetle çağdaşhğın ut-
kusu ıle sonuçlanmıştır Osmanlı'da, Tan-
zımat'tan ıtıbaren başlatılan venıle^tırme
çalısmalan eskının de devamı buretıvle
bır tur ev nmı ongormekte olup. bu ıkılı-
ğınbırlıkteuvgulanmasııvibonuçlarver-
memı>. çatı^maları sureklı gundemde tut-
mus. devletın çokuşunu onlevememıstır
\ uce Ataturk bu ıkılığı çocukluğun-
dan baslavarak butun gençlık donemınde
bızzat >a>avarak gormuştur O. daha >e-
dı vaşında ıken okula başlaması gunde-
me gelınce. ılk zıtlaşma ev ın ıçınde ba>-
lamı^. annesının.onudınsel eğıtım veren
bır okula gondermesı ısteğı. babasının,
çağdaş bılgılerverenbırokula gondermek
arzusıı ıle ılk çelışkıvı ortav a kovmuştu
Once annenın ıstedığı gıbı. kısa bır sure
Fafnıa Molla Kadın >onetımındekı eğıtı-
me ba^latılmıs. kısa bır sure sonra çagdaş.
eğıtım veren Şemsı Efendı Okulu'na ge-
çısı vaptınlmıstır Daha sonrakı vıllarda
ıse. asken okullarda gorup oğrendıklerı.
ortav a çıkan sosval ve sıvasal çalkantıla-
rın hep bu ıkılı tutumdan kavnaklandığı
goruşunu açık bır sekıIde ortav a ko\ mus-
tu O> le anlasılıvordu kı. eskı ıle venının.
gerıcılıkle ılencılığın a>nı zamanda bır
arada sıırup gıtmesı olanaklı deâıldır O\-
leyse vapılmasi gereken >e>. devrını vı-
tırmıs dogmalardan tumuyle arınmalı,
çağdas \aşamın gereğı olan koklu değı-
jfiklıkler vapılarak -bunlardan odun ver-
meden->asama geçınlmelıdır 1908 yılın-
da gerçekle^tınlen Ikıncı Me^rutıvet'ın
sonrasında. lstanbul"da patlak veren ge-
ncı 31 MartevlemMÜNısan 1909)''Şe-
riat isteriz!" havkınşlan ıle nıce masum
ınsanın katledılmesını. gunlerce terores-
tınlmesını. ulkenın karanlığa tutsak edıl-
mek ıstenmesm gozleronune sermıstır Bu
çok acı tanhsel olav, ordu alt kademele-
nnın şenat adı altında. emır ve kumanda
zıncınnı kopardıktan sonra. ^enatçı ev lem-
len gerçekleştımıek amacındakı sıvasile-
nn neler vapabıleceklennın en belırgın
orneğıdır Buola>ı sureklı anım;.amakve
bugunler. hatta vannlar hakkında gerek-
lı derslen çıkarmak gerekmektedır Bu
korkunç olaydan seksen kusur vıl sonra-
sında. hem de Ataturk devnmlen ve bu
devnmın urunu olan anavasa ve >asalar
yururlukteıken, Sıvas'tagınşılenve37a>-
dın ınsanımızın dın dın vakılarak oldu-
rulmesıne tanık olduğumuz ola>. 31 Mart
gencı kalkışmasının \enı bırprovası ola-
rak gorulmelıdır !kı olav arasında goru-
len tek fark. gencı-^enatçı evlemlere as-
kerden hıçbırdestekgorulmemesıdır Ge-
ncı-senatçı goru^un, çes.ıtlı sekıllerdeor-
du\a sızmak ıstemelennın bır nedenı de
buolmalıdır
Buvuk Ataturk devnmlennıbüviiköl-
çudetarihtenaldığıderslerlegerçeklestır-
dı BızlerdeO'nun ızınde. devnmlerının
bekçılen olarak u>anık bulunmak gerek-
lılığını goz ardı etmeden devnmlere sa-
!up çıknıa başarısını surdurmek zorunda-
yız Yannlanmız ıçın buna mecburuz
ARADA BIR
AYTEKtN BOZKURT
Emeklı Yazın Öğretmem
Haddini Bilmek...
Islam ulkelerı. kendı halklanna kotu ornek olaca-
ğı kuşkusuyla, Ataturk Turkıyesı ne hıçbırzaman ya-
kınlık duymamıştır ama ışın ılgınç yanı, Osmanlı'nın
da, tum "hummalı"aşkına karşın, Arap'tan yuz bu-
lamamış olmasıdır
Peygamber'm Arap. Kuran dılının de Arapça ol-
ması Osmanlı ıçın Arap'ın, Arap dılı ve kulturunun
de yuceltılmesı sonucunu doğurmuştur Aç ve yıkık
Anadolu'yu umursamayan Osmanlı Harameyn (Mek-
ke ve Medıne) halkına para ve armağanlar dağıtıl-
mak uzere duzenlenen "Surre Alayı" geleneğını
1914 yılına değın surdurmuştur Turk'u, Turkçeyı
kuçumseyen Osmanlı ıçın Turkler "Etrak-ı bııdrak"
(akılsız, anlayışsız Turkler) Arap ıse "kavm-ı ne-
cıp "tır (soylu kavım)
"Turk'e, Hakçeşme-ı ırfanı haram etmıştır"dıyen
17 yuzyılın unludıvanşaınNef'i'ye, 18 yuzyılınEn-
derun yetıştırmelerınderi Vahit Mahtumî "Cahılım,
Turk-/ merkep etvanm "(Cahılım eşek tavırlı Turk'um)
dıyerek katılır
ABD patentlı bır formulu "Turk-islam sentezı" dı-
ye yutturmaya çalışanların, "Ulu Hakan" dıye yere
goğe sığdıramadıkları II. Abdülhamit, Arapçayı res-
mı dıl olarak kabul ettırmeye kalkışırken, M. Akif Er-
soy da Araplara serenat duzmektedır
'Turk Arapsız yaşamaz Kım kı 'yaşar'der, delı-
dır!
Arabın, Turk ıse hem sağ gozu, hem sağ elıdır"
Bu dızelerın yazılışının uzerınden çok değil, bıryıl
geçmıştır O "hem sağ gozu, hem sağ elı" olduğu-
muz Arap, bu sınırsız guven ve desteğı, "kahraman"
ılan ettığı ıngılız casusu Lavvrence'ın arkasına takı-
lıp Mehmetçık'ı arkadan hançerleyerek yanıtlayacak-
tır Neyapalım kı, atalarımızın soyledığı gıbı, "âşığın
gozu kordur"
Zeytındağı" adlı anılarında o gunlere tanıklık eden
Falih Rıfkı Atay, Arap çollerının kızgın kumlarında
boşu boşuna akıp gıden Mehmetçık'ın kanına ya-
zıklanırken sankı gunumuz koşullarını ongoren şu
saptamalarda da bulunur "Turkleşmış hıçbır Arap
gormedıkten başka, Araplaşmamış Turk'e az rast
gelıyordum Eğer medrese ve şuursuzluk devam et-
mış olsaydı, Araplığın Anadolu yukarılanna kadar gı-
receğıne şuphe yoktur "
Ataturk'un, "Temel ılke, Turk ulusunun onurlu ve
şerefh bır ulus olarak yaşamastdır Bu, ancak tam
bağımsız olmakla sağlanabılır Ne denlı zengın ve
gonençlı olursa olsun, bağımsızlıktan yoksun bır
ulus, uygar ınsanlık onunde, uşaklıktan otebırgoz-
le gorulmeye layık olamaz" öemesının uzerınden
daha bır çeyrek yuzvıl bıle geçmeden "uygar ınsan-
lık onunde" el-etek opme alıştırmalanna başlamış-
tık Şımdı de bırılerının Pan-islamızm duşlerı uğru-
na aşıret reıslerının ıç ve dış poııtıkalanmıza ılışkın
"talımatları"n\ Ahfeş'ın keçısı gıbı uslu uslu dınleye-
cek durumlara duştuk
Uluslararası ılışkılerde "Ne Şam'ın şekerı, ne
Arap'ın yuzu" deyımının, bazı koşullar dışında, ge-
çerlı olmadığını bılıyoruz elbette ama "ağabey ul-
ke" "kardeşulke"gıbıyavanlıklarında,geçersızlık-
lerı bır yana. gulunç olduğu da anlaşılmalıdır artık.
Sozumuzu Ibni Haldun'dan bıralıntıyla bıtırelım.
"Araplann, ısteklerının bırnoktada toplandığı, bır du-
şunce çevresınde bırleştıklerı çok az olur" ("Mukad-
dıme" I c 351 s Onur Yay. Çev Turan Dursun)
MECLİS TOPLANTISIİLANI
T.C. MARMARA VE BOĞAZLARI
BELEDİYELER BİRLİĞİ
BAŞKANLIĞI'NDAN
Bırlık Meclısı nın 1996 Yılı II Olagan toplantısı 7 Aralık
1996 tanhınde çoğunluk sağlanamadığı takdırde 14 Ara-
lık 1996 Cumartesı gunü saat 10.00'da İSTANBUL/Tak-
sim Ceylan Intercontinental Hotel'de aşağıdakı gundem
maddelennı goruşmek uzere yapılacaktır
Bırlık Meclısı 1996 Yılı II Olağan toplantısına katılmanız
hususunu bılgılerınıze arz ederım
Saygılarımla
Sefa SIRMEN
Izmıt Büyükşehır Belediye Başkanı
ve Bırlık Başkanı
GUNDEM:
1 Açılış ve Saygı Duruşu
2 Toplantı Gurıdemının Goruşulmesı
3 Bırlık Başkanı ve Konuklann Konuşması
4 Son Bırlık Meclısı Tutanak Ozetının Okunması
5 Bırlık 1996 Yılı 2 Donem Çalısmalan Hakkında
Bılgılendırme Raporunun Sunulması
6 Butçe Komıs^onunun Seçımı
7 Bırlık 1997 Yılı Çafışma Programının Goruşulmesı
8 Butçe Komısyonu Raporunun Okunması ve Bırlık
1997 Malı Yılı Butçesmın Goruşulmesı
9 Bırlıge Uyelık Talebınde Bulunan Beledıyelerın
Uyelığe Kabulunun Goruşulmesı
10 Dılek Temennıler ve Kapanış
"Utanmayanın Sefası Var!'
AYŞEILHAN
B
u ozdevış. >onetıcılenmızın su
gunku durumuna denk duşmu\or
mu' Bız. unutkan bır toplıımuz
Buvuzden koklu temellı veetkı-
lı polıtıka ızlencelen (programla-
rı) uretemıvoruz ıç vedıspolıtı-
kamızşaskınlık. •havalcilik'ıçındebocalavıpdu-
ruvor Bınkımı olan. ıv ı vetı^mıs. bu ı^lere omur-
lerını adamış uzmanlarımızı, vetkın kışılen ba-
nndıran kuruluslan dev re dışı bırakarak dıplomat-
lığa. uzmanlığa sovunanlar ıse artıvor. eksilmı-
vor Hırstan korleşmıs bu ınsaıılar. bu alanların
ozel dılını bıle oğrenmeden sağı solu ezerek. çam-
lar devirip gaflar \aparak budalaca ko^turuvor-
lar Baslarını duvara çarpınca da gelsın valan-
lar Dusuncesızlıklergevezılıklemaskelenırmı
1
Bır çene. bır çene. nutuk da nutuk, torensel va-
şambıktırdı mılletı Laf vonetıcılennbesınmad-
desı sankı.konuş.tukçaş.ıs.ı>orlar Avmazlıklane-
reve vanlır, dış ulkelerde alav konusu oluvoruz
Duşunmuvorlar kı. tanh bov unca olduğu gıbı bu-
gun daha da baskın bıçımde ekonomı vatıyor
uluslararası ılışkılenn temelınde Bovle penşan
bırekonomı ıle nasıl sa>gınlık sağlavabılınz
1
Ka-
pılarsuratımıza kapanıvor Ovle va "\Uah'ınni-
metlerini harekete geçirmejecek mijiz?" Ulke
ıçı nde dini pazarimarak edindikieri >eri İslam âle-
nıini dolaşarak da oluşturmava çalışırken kurnaz
bakışlar, vılısık görüntiıler varar sağlamıvor. Arap-
lar bızı sev mezler Sev memek so> le dursun. > ur-
dumuzuparçalamak ıstevenlerle tanh bov unca ve
sımdı de ıs.bırlığı ıçındedırler Mıllı Kutuphane'de
çalış.ırken kıtap verme senisinı vonettığım >ıl-
larda tum okuyucularla olduğu gıbı. Turkıve'de
okuyan (çoğunluğu Sunve ve Jraklı) Arap oğ-
rencılerlede vakından ılgılenıvor. Turkçeoğren-
melenne. kıtaplannda takıldıkları verlen çozme-
lenne yardımcı oluvordum. benı severlerdı Uç
kıs.ınınadı bıleaklımda Kerim,Cemil,tıpta,Ad-
nanzıraat fakultesınde ıdıler
Kerım komıktı, bır sabah a\ırttı,ğı kıtaplan al-
mak uzere serv ıse geldığınde "Bugun çok açık bir
zihnim vardır: kitaplann hepsini verin!"demıstı
Cemılanlatmı^tı Sunvelı vas.lılarhâlâOsman-
lı donemıneozlem duvuvorlarve "Ogiinlerdeki
rahatu\kulanmızkalmadrdıvorlarmı^ Bırgun
kalabalıkça bır grup olıısturmu> konuşu>orduk
Soz Hatay a geldığınde onca emeğımın geçtığı.
benı sevdıklerını sandığım bu gençlerın bırden-
bıre buz gıbı soğuk bır tav ır takındıklarını. v uz-
lenndekı dostluktan uzak ıfadelen gostermemek
ıçın bas.Iannı one eğdıklerını gormu^tum 0>sa
Hata>'ın haklı nedenlerle Ataturk'un akılcı on-
derlığı.^oluvordunıı ılealındığınıbılmıyorlarmry-
dı'Osmanlfdanavrılan kımı devletlenn ıntıkam
du>gusuna varan ezıklıkten ve kuyruk acısından
kendılennı kurtaramadıklan bır gerçek Turkı-
ve. onlann dumen suvunda gıtsın onlann çıka-
rınaçalışsın kendılerıne 'gakdevincesu.gukde-
\inceet'versın ıstıvorlar Pekıvı onlarbızene ve-
rıvorlar'
Ulkemızı parçalatmak uzere eğıtıp sılahlandır-
dıklan bıtmezrukenmezteronsttaıfesı Osman-
lı'nın (ne yazık kı, şımdı de şerıatçılann) kavm-
ı necıp uvdurması dınımızı. dılımızı yuz> ıllar bo-
>u çolleştırmıştır Muhammed. evrensel bırpe>-
gamberdır. Arap olmasj o kavme bır ustunluk
sağlamaz
Bız Israıl'den ne kotulukgorduk
1
Hangı Arap
ulkesi bır 'Atatürk Ormanı' kurdu' Araplann
sunduğu polıtıka reçetelennı uygulavacak kadar
bılınçsızmıvız^Camılerdekı vaazlarda Israıl duş-
manlığı işlenıyor. oralarda koşullandınlan bılınç-
sız eğıtımsiz halk. hele cumalan azgın boğalar
gıbıdışarıvauğrayıpevlemegınşerek İsraılbav-
rağı >akıvorlar Derken efendım karalar ıçınde.
acaıp kılıklı ellerı sopalı korkunç adamlarçıkı-
>or ortav a "Kışlaya, canıi\e.okula politika girme-
>ecekmiş\ vuksek makamlardan bovle buvuru-
iuyor Amannedoğru' Okullar. camıler. Refah
tarafından çoktan ele geçınlmış durumda değil mı'
Vaazlar guncel konulara. Başbakan'a endekslı
değil mı
1
Ortalıkta bır de tükuriık fervası (') dolasıyor
"Kendilerine kBrşı olan herkese, hele Atatiirk
adına konuşanlaratuiciiriilecekniiş.'"
TARTIŞMA
Felaketi Görünce mi Uyanmalıydık!
•y^" - y oKuzluk.
^ / pısl.k.
^k/ ruşvet.
W^ lslamcılık
• gerıcılık
JL. ılkelhk
derken mafva-devlet ıç
ıçelığı çurumu^luk.
kokuşmusluk Llkemızde
Ataturk ılke ve devnmlenne
sahıp çıkamamanın acisinı
en voğun olarak vaşadığımız
gunler bugunler Sevgılı
Ataturk ben
mılletvekıllennın bızım
çıkarlaııınızı duşunduğu
zamanlan hıç gormedım
\'ıre ben. mılletvekıllerıne
mıllerten daha ustun bır
değer venlerek "'Siz
isterseniz hilafeti bile
getirirsiniz" denıldığı
donemlerı de gormedım
Ben senın bırgardıroba
kılıtlendığın donemlerde
yetıştım \aşantımda uç
buvuk duşuncenın bırbırlen
ıle sureklı dıdiştığını
ızledım Bunlardan bırıncısı,
senın ılke ve devrımlenne
çok savgılıvdılar Fakat
dıllerıvle gosterdıklerı bu
savgı nedense davranışlarına
vansimıvoıdu Ikıncı grup
altı ılkenızın çağdaşlaşma
volunda atılacak adımlara
engel olacağını savunan
kışılerden oluşuvordu
Lçuncu grup ıse. senın
va^antımızda veralmanı
buvuk bır şanssızlık olarak
goruvoılardı Bu son
gruptakılenn gozunde sen
bazen "deccal" bazen
"diktator"oluvordun Bu uç
gıubun ortak ozellıklerı ıse.
f urkıve Cumhunverfnm
vetmış vıllık tarıhını kımı
zaman bılınçlı kımı zaman
bılınçsızce reddetmelenydı
Ismı olup cısnıı olmayan
dorduncu gruptakılerı
anmadan geçmek sanırım bu
gruba buvuk haksızlık olur
Bu kışılerın en buv uk
vanhşları Ataturkçu
dusuncevı orgutlenmeden.
bırevsel çabalar ıle
savunmava kalkı^malarıvdı
Gordufiun sıbı 19 \lavis
1919"da. Nutuk taçızdığın
manzara bugune çok uv uyor
O zamamn ov uncuları.
Teah-ı İslam Cemıvetı. Itılaf
ve Hurrıvet Cemıvetı
Selamet Cemıvetı Kurt
Tealı Cemıvetı Ingılız
Muhıpler Cemıvetı daha
nıcelerı Gunumuzde bu
ovuncular farklı adlar
altında avnı ovunları
ovnuvoılar Sıvasal
bağımsızlığımızı
kazandıktan sonra bıze
guzel bır gorunum
kazandınnak ıçın kolumuza
altı bılezık takmı^tın Bız bu
bılezıklere ba^ka bılezıkler
ekleveceğınııze ba^ımiz
sıkıştıkça bunları bozdurma
voluna gıttık Sonuçta
cumhunvetçılık adlı
bılezıkten başka hıçbır
bılezığımız kalmadı \ ıne
bır zamanlar kolumuzdakı
altı bılezığın zorunluluğu
olarak kendımıze venı bır
çevre kazandınnak ıçm
bırçok kupe. vuzuk. kolve
kra\at ve vaka ığnelerı
edınmıştık Son zamanlarda
onlan da ıçı oyulmuş bır
şekılde kullanır olduk Ovsa
uygarlık ve avdınlanma
volunda kadına tanınan
haklar. oğrenımın bırlığı.
kendı dılımızı kullanmaya
başlamak gıbı yenıle^me
hareketlerı bıze ne de guzel
yaraştnıştı Gorduğun gıbı
senı a^mak bırvana senden
sonra bır arpa bov u bıle
gıttığımız sov lenemez
Bızler ılke ve devnmlere.
çıkarlarımıza uvmadığı ıçın.
ıktıdar olma hırsimıza venık
duştuğumuzden. en onemlısı
de hıçbır zaman onları
vıtırmevecegımızı
duşunduğumuz ıçın
sahıplenme gereğı
duymadık Daha da
onemlısı bu ılkelerın
vaşantımızda buvuk bır
verının olduğunu venı venı
anlamava başladık Altı
ılkeden laıklığı. "Laiklik
dinsizüktir" va da "Turkhe
Cunıhuriveti hiçbir zaman
laik ounadr gıbı
Gençlik ve Polisin Acımasızlığı.OK'un
kuruluşun
15 vıh olan 6
kasimda.
buv uk
kentlenmızde
unıversıtegençlığı YOK u
protesto eylemlen vaptı Bu
gostenler sırasinda. her
zaman olduğu gıbı, pohsler
''savaş tatbikatı" yapar gıbı.
coplanvla. tekmelenvle,
yTimruklany la. kopeklenyle
oğrencılere kıyasıya.
acımasızca saldırdılar
'Neden polıslyada
yonetıcılen) oğrencılere
karşı bu kadar acımasız, bu
kadar ofkelı' Eğer gerekçe
oğrencılenn ızınsiz gosten
vapmalan ıse bu turızmsız
gostenlen sadece oğrencıler
mı yapıyor' Orneğın
Rusva'nın Çeçemstan'da
Sırplann Bosna-Hersek'te
uyguladıklan kıvım ve
baskılara karsı bazı "sağ
gdriışlu" ınsaniarda. buyuk
kentlenmızde ızınsiz
protesto ev lemlen vaptılar
"V ıne bazı "dini eğüimlT
gruplarda ızınsiz toplantı ve
yuruvuşlervapıvorlar Ama
polisin. bu ınsanlara karşı
olan tutumu ıpek gıbı
yumuşak. ılımlı ve "se\ecen"
bırvakla^ım Pohs
oğrencılenn ve memurların
en masum ve en haklı
îsteklennı ıçeren evlemlenne
karşı sert \e acımasız
olurken bu ınsanlann
duzenledıklen vuruvuş ve
toplantılan savaş alanına
çev ırırken. neden avnı pohs
bazı sağ goru:;Iu ve dını
eğılımh gruplann
ev lemlenne karşı daha
yumuşak ve ılımlı
davranabılıvor onlara karşı
hoşgorulu olabılıvor1
Bu
çıfte standartm nedenı nedır'
\bksa ulkemızdekı vasalann
uv aulanması. ev lemı
vapanlann ıdeolojısı ve
ınançlanna gore değı^ıvor
mu' \ OK'e karşı ev lem
kovan oğrencılenn ısteklen.
ozgur \ e demokratık bır
unıversıteortamının
yaratılması \e bu temelde
gehşen bır eğıtım ve oğretım
gonnek ıstemelendır
\ OK. un kurulduğu 6 Kasım
1981 "den bu vana \ OK"un
uvgulamalanna
baktığımızda. geçen bu 15
vıllık sureç ıçınde
unıversitelenn ıdan ve
bılımsel ozerklığı ortadan
kalktı Unıversıtelerve
fakulteler kendı rektor ve
İlerici Kadrolar, Nerdesiniz?!
O
z varlıklan
ve
oluşumları
bırbınnden
ayıran asıl
etmendır
Doğa ve canlılar topluluğu
ıle ılgılı değışık sinıflamalar
vaparken once bıçıme. sonra
oze bakarız Bıçım ozun
fark edılmesı ıçın gereklı ve
zorunlu bır kavramdır
Bıçım olarak canlılar
topluluğunun bır parçası
olan havvanlar. ozu gereğı
değışık alt gruplara
avnlırlar Surungenler.
etoburlar. kemıncıler
omurgalılar. memeiıiervb
Mağazaların vıtnnlennı
duşunelım mağazanın
avnası vıtrındır N'ıtrın ne
kadar temız gorkemlıve
nıtelıklı bır tasanmla
hazırlanmışsa o mağaza o
kadar i:> yapar Bu
mağazanın özünü yansıtan
biçimin ta kendisidir.
lnsanlan gruplamalara tabı
tutanz Orneğın ıleııcı
gencı gıbı Daha sonra oze
bakanz llerıcı emekten
yanadır Gencı sermayeden
vana llerıcı kadrolar
y ıllardır ne vıtrıne ne
mağazaya oneın verdıler \e
nıtelıklı polıtıkalar ve
polıtıkacılar uretıldı ne de
gerçek oz vansitılabıldı
Llkemızdekı sendıkalı ışçı
sayisıortada Memura
sendıka kurma hakkı vok
Yoksul v e orta koy luy u
savunan hıçbır polıtıka
ortav a konmazken ınsan
haklan ortada gezmezken
ılencılıkten. demokratlıktan
dem vurmanın anlamı
yoktur Bu kavramlar bızler
ıçın bırer onurdur Bunu
çığnemeye kımsenın hakkı
voktur Kendımıze.
polıtıkamıza. tavırlarımıza
çekıduzen vermenın zamanı
geldı de geçmektedır
Çevresel (ekoiojık)
gerekçelerle reddettığımızı
bılırsın Devletçılık ve
halkçılığı ılke edınenlere
"Siz hâlâ Atanı/ın ilkelerini
mi koruvorsunuz" dıvenler
de bızdık Llusçuluk ıçın
senın yaptığın "Turkive
Cumhuriyeri'ni kuran
Turkhe halkına Turk ulusu
denir" tanımını unutarak
ulusçuluk ıle ırkçılığı
eşanlamh gorenler yıne
bızız Devnmcılık bızım
ıçın her zaman korkulan bır
kavram oldu
Cumhurıyetçıiık ılkesıne ıse
sanırım hâla sahıbız Bugun
ulkemızde olup bıtenler
yurekler acısı' Altıılkeyı
çığnevenler yıne çığnıyor
Fakat ırk dıl dın. cın>
ayırımı gozetmeyen hukuk
devletı \e demokrası
arayışlarının bızı altı ılkeye
daha yakınlaştırdığı da bır
gerçek Lmut burada, bu
değerlen kavramava
başladık'
Gülhan Doğramacıoğlu
dekanlannı bıle »eçemez
hale getınldıler.
Lnıversıtelerde bılımsel
ara^tırmalar ozgur bır
şekılde yapılamaz oldu
Eğıtımın kahtesi duştu
Savın vetkılıler oğrencılenn
tum bunlann sorumiusu ve
uygulayıcısı olan YOK e
karşı tavırgelıştırmelen
sizce çok tehlıkelı bır
dav ranış y a da dev letın
şahsıyetıneyonelıkbıreylem
mı'
>e\ zat Çağlar Tüfekçi
Muğla Gazetecıler
Cemıvetı Lvesı
dengenın ıç ve dış banşın
bozulmasına elımızden
aeldığı kadar karşı duralım
fşçılerın ve memurlann
»endıkalaşmasma. orta ve
yoksul koyluyu
kalkındıracak çahşmalara
destek verelım Insan
haklan ve her turlu
somuruye karşı olmak ortak
paydamız olmalıdır
Dr. Mustafa Torun
Gıresun Tabıp Odası
Başkanı
CUMHURIYETTEN
OKURLARA
ORHAIN ERİNÇ
Tekelleşme Dorukta
Medyadakı tekelleşmenın gelışmelen hakkında
uzunca bır suredır okurlarımıza bılgı aktaramadıkr
Çunku Refah Partısı'nın başı çektığı basına yone-
hkbaskı vesusturma gırışımlerı kapsamında, tekel-
leşmeyı onleyeceğı sanılan, ancak medyanın da'
mafyaya teslım edılmesı sonucunu doğuracak tas-
lak maddelerı ortaya atılmıştı Her konuyu kendı go-
rüşlerının savunulması doğrultusunda ve amacın-'
dan saptırarak kullanmakta bugune kadar rastla-'
dığımız en başarılı kışılerı bunyesınde bulundurar).'
Refah Partısı'ne malzeme vermeyı ıçımıze sındıre-
medık
Tekel temsılcılerının. REFAHYOL ıktıdarının guç-'
lu kışılerı ıle goruşmeler yapıp anlaşmaya vardıkla-
rı konusundakı duyumlar, tekelleşmenın ulaştığı
boyutları yenıden ırdelememıze olanak sağladı -
9-15 Eylul 1996 haftasında gunde ortalama 5-
mılyon 62 bın 399 gazete satılmıştı Bu satış ıçın-.
de Dogan Grubu 'nun payı yuzde 35 76. Bılgın Gru-
tou'nun payı da yuzde 33 45 olmuştu Basında ay-,
rı grup oluştursalar da gazete dağıtımı TVreklam^
araclıgı ve TV program uretımı dallarında tek grup
halıne donuşerek ışbırlığı yapmakta olan ıkı grubun
toplam satış payları yuzde 69 21 e ulaşıyordu.
25 Kasım-1 Aralık 1996 haftasının sayıları ıse te*>
kelleşmenın vardığı urkutucu boyutu gozleronune
senyor Anılan haftanın gunluk ortalama satışı 5
mılyon 625 bın 359 olmuş Ve bu toplamın yuzd<"
83 86'sını (Evet yanlış okumadınız Gerıye 13 ga
zete ve yuzde 16 14 pazar payı kalıyor) Doğan ve
Bılgın gruplarının 17 gazetesı gerçekleştırmış Do-
ğan Grubu nun payı yuzde 48 86 Bılgın Grubu'nun
payı da yuzde 35 olmuş *
Dampinge okur katkısı
Geçelım tekellenn ellerındekı gucu dampıng ve
haksız rekabet aracı olarak kullanmalarına â
Bılgın Grubu 9 Eylul 1996 gunu Yenı Yuzyıl ga-
zetesının fıyatını 50 bın lıradan 10 bın lıraya duşur-
du Bu uygulamaya yonelık eleştınlere yanıt veren
grup yetkılısı "Gıderlenn ortak bır havuzdan karşı-
landığmı, Yenı Yuzyıl'ın fıyat ındırımınden doğaca&
malı sorunun da aynı yolla dengelenecegını" soy-
ledı Aynı gruptakı Son Ateş gazetesının fıyatı 11»
kasimda 5 bın lıraya Taraftar-Fotomaç gazetesının
fıyatı da 10 bın lıraya duşuruldu -
Doğan Grubu da 13 ekımde Radıkal gazetesını
10 bın lıradan yayımlamaya başladı 11 kasım gu-'
nu de Gozcu gazetesının fıyatını 5 bın lıraya çektı '
22 kasım gunu Taraftar-Fotomaç 23 kasimda da
Yenı Yuzyıl ve Radıkal ortak bır kararla fıyatlarını 15
bın lıraya yukselttıler <
Arada da şoyle bır gelışme oldu 15 kasimda bır
bolumu promosyon ıçın takılmış olan Bılgın Gru-
bu'nun amıral gazetesı Sabah'ın okurlan şu açık-f
lama ıle karşılaştılar
"Değerlı okurlarımız
Hazıran ayından bu yana Sabah 'ın fıyatını butun
guçluklere ragmen 50 bın lırada tutmaya çalıştık
Ancak geçen sure ıçınde Sabah ın gırdılennde bu-
yuk malıyet artışına neden olan dolar fıyatındakıyuk-
selme yuzde 25 'ın uzennde oldu Bu sorun dığer
buyuk gazetelerde olduğu gıbı Sabah 'ın sızlere
ulaşmasında guçluk yaratmaktadır Bu gunden ıtı-
baren yapmak zorunda olduğumuz 10 bın lıra gı-
bı kuçuk bır artışı anlayışla karşılayacağinıza ınanı-
yoruz "
Bu açıklama yorumunu da kendı ıçınde barındı-
rıyor
Tekellenn reklam gücü
Sırası gelmışken tekellerın reklam gucune de de-'
ğınehm '
13 ekım gunu 10 bın lıradan basın yaşamına ka-'
tılan Radıkal'ın ekım ayı ıçınde televızyonlarda ya-
yımlanan tanıtma reklamlarının suresı 56 bın 855
sanıye Yaklaşık olarak da 15 5 saat Afışe fıyatlar-
dan tutarı ıse 630 mılyar962 mılyon lıra Bağımsız
bır gazete olsa ve sıfır malıyetle yayımlansa bıle sa-
dece reklam gıderlerını karşılamak ıçın gunde 2
mılyon 103 bın 206 gazete satmak zorunda Yanı,
tum gunluk satışın yarısı kadar Aynı ayda rakıbı Ye-
nı Yuzyıl'ın reklam suresı de 46 bın 990 sanıye. afı-
şe fıyattan tutarı ıse 543 mılyar 84 mılyon lıra olmuş.
Tekellenn televızyonlarının katkıları da boylece sağ-
lanmış ,
•
REFAHYOL ıktıdarı basını susturma gırışımınde
tekellere karşı Anadolu basını ıle basm çalışanları-
nı kullanmaya kalkışmıştı ' Tekelpatronlannın ba-
sın emekçılennı somurdugu, haklarını gasp ettığı"
sozlerı ne yazık kı doğruydu Ama aynı şeyı bugun-
lerde kendı yapıyor TGS'nın Anadolu Ajansı'nda baş-
lattığı toplu ış sozleşmesı surecınde bır kez olsun•
masaya oturulmadığı ve zam onerısıne yanıt verıl-
medığı ıçın ajans çalışanlan 12 aralıkta greve çıka-
caklar Anadolu Ajansı ndan sorumlu Devlet Baka-'
nı da herkesın basına karşı lyı nıyetlı olduğu goru-1
'
şunde bırleştığı Namık Kemal Zeybek.
• ~
Gazetecılığebaşiadığımızyıllarda 'geçer//"olan"
aynı zamanda "doğru "ydu da Ama gunumuzde Ye-
nı Dunya Duzenı'nın değeryargıları doğruların dış-*
lanmasını ongoruyor Doğruları savunmanın karşı-'
lığıda "D/nozor"luklasuçlanmaoluyor Cumhunyet,'
doğruları bu kez de mızah aracılığı ıle savunmayı,
çarşamba gunu okurlarına vereceğı Vınozor"\a,
ustlenıyor Deneme çalısmalan, arkadaşlarımızın,
ustalıklannı kanıtladı Bu goruşe okurlarımızın da
katılacağına ınamyoruz
•
Sanayı veTıcaretBakanlığı nca TBMM Mal Var-'
lığı Komısyonu na gonderılen ve Tansu Çiller'ın. yap--
tığı servet beyanlannda gorunmeyen varlıklan bulun-ı
duğunu ılk kez resmen kaydeden raporu Türey
Köse yazdı
•
10 tutuklunun dovulerek oldurulduğu Dıyarbakır
Cezaevfndeozeltım jandarma vegardıyanların ış-
kenceye kadar varan kotu muamelelerını ortaya
koyanTBMM Insan Haklan Komısyonu Raporu'nu
Hülya Karabağlı haberleştırdı
Susurluk kazasmın ardmdan devlet-mafya-aşıret'
ılışkılerı ve devlettekı çeteler konusunda ANAP
tarafından gundeme getırılen ıdd/aları ve RP-ANAP
arasında yenıden koalısyon goruşmelerıne baş-"
lamaya yonelık trafığı Oürdane Koeaoğlu yazdı. ',
Onumuzdekı pazartesıye kadar gonlunuzce bir^
hafta geçırmenız dıleğı ve saygılarımızla "
DIKKAT1
Dunva 15 vıllık TEV1EL EGITIM'e
geçtı' Odunsuz - koşulsuz zorunlu 8 vıl TEMEL
EĞITJM dıplomasi olmayan çopçu. bıle olamaz1
ÇVDD