Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 27 OCAK 1996 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Para Hırsına Gelmekte Olan Sınır
ÇELİKGÜLERSOY
G
umrûk bırlığı macerasın-
da, son yorumumu ekle-
yeyım Turkıye kadrolan,
bırdenbıre kendısının
önune konulan bın ekono-
mık ve tıcan, oburu ona
yapıştınlıveren stratejık 2 reçete karşısın-
da, Batı nın kapılannı ust uste aşındırmak
yenne, sırası ıle tarihin, vicdanın, demok-
rasinin ve anayasal hukukun bırer gereğı
olarak şu aşamalan geçmelıydıler
1) Halkovuna başv unı: Bovlesme herke-
sin yazgısını degıştırecek, en azından etkı-
leyeceK olan -ve bır benzen de bulunma-
yan- bır rejim, halka soruimadan nasıl yu-
nırlüğe konulabilir? Bu yapilmadı \e hıç
sözu bıle edılmedı Onun yenne sorunsuz
ve yetkısız bır-ıkı organın uvduruk anket-
leri geçerlı sayıldı
2) Halka gerçekleri tam anlatmak: Re-
ferandum oncesınde. medyanın işın her
yuzünu kamuya lyice anlatması gerekıyor
du 6 Mart kararından sonra bır kanalın,
haber bültenınde sokakta vatandaşlara ve
esnafa mıkrofonu uzatarak "arük hangi Av-
rupa ulkesinde vaşamak istediğûıi" sora-
bılmesı, burada tam Turkçe adını koyama-
yacağım, ıbretlık bır davranıştır Medva
GB ıle reklam pastasının çok zengınleşe-
ceğı hesabı ıle el ovuşturuyor, anlaşılan
Ama oyunu kuralına göre oynamak zorun-
da
3) Gümruk kapılannı karşılıklı açmanın.
tek yanlı ışleyeceğıne ve sonuçta Türkı-
ye'ye yarar değıl, zarar getıreceğıne, be-
nım hıç kuşkum yok Batı kapitalinin gü-
cü, çapı, deneyimi bir yana, bır turlü düşu-
rulemeyen -ve devletın en başta korkunç
bütçeaçığmı kapatabılmek ıçın, akıl dışı fa-
ızlerle borçlanması gelmek üzere, çeşıtlı
etmenlerle düşürulemeyecek de olan- enf-
lasvon, Tflrk sermayesinin Batı ile başede-
cek duzeye çıkabilmesine, en büvuk engel-
dir. CHP lıden Bajkal. Turkı>e nın "zora
gjrmesi halinde" "mucizeler yarattığını"
belırtıp, tunzm vatınmı atıhmlannı omek
olarak gosten>or Bu aldatıcı bır benzet-
medır Çunku tunzmde Turkıye'nın ulaştı-
ğı yenı duze> a) Devlet arazılennın, kıyı-
lannın, ormanlannın kışılere sunulmasına,
b) Kredinin sel gıbı akıtılmasına ve bunun
gcn odenmesınde de piyasada benzen ol-
mavan bir hosgoni)e, c) Gümruk ındınm-
len ve bağışıklıklan gıbı kamu kayıplanna
dayanır Veenonemlısı djTurkije'nintu-
rizm vatınmlan. Batı'nın çıkariannı boz-
maz, aksıne ona hı/.met eder. Türkıye nın
hesapsız devlet desteklen ıle oluşturduğu
5 vıküzJı otellerinde. tunstler kendı değerlı
paralan ıle 2 yıldız fiyabna kalıyorlar' Al-
manya'da 2 gunluk tatıl parasına, uçak. otel
ve yemek dahıl Turkıye'nın tertemız kıyı-
lannda 15 gün tatıl >apıyorlar Batı bunu
engeller mi?
Ama endustrı urunlennde ve kendı dış-
satım kalemlennde Turkıye ye şans tanı-
mayacaği ve Turkıye nın böyle "kunıl dı-
şı'' desteklerle sektör yaratmasına ızın ver-
meyeceğı, kesındır
4) Gümruk ortaklığının Türkıye'de guc-
lenen dinci akımlan erıteceğı tambırsaf-
satadır Turkıvedeşenat torbayagırmeve
kol-bacak kesme özlemlen ıle güçlenmı-
yor Halk yığınlan, " m n m a " sağ ve sö-
züm ona sol partıler kendısıne bır şey ver-
medığı ıçın, hery ıl artan oranda, dın örgüt-
lenneyonelıyor Burada alnnı çizerekyaa-
yonım: Asıl, gümruk traftğımn kapıp kov-
venlmesı sonunda, Turkıve'de çoğunlu k, Ijr
lamcı akınılara kavar. Çunku Batı kapita-
linin derdı. 70 mıhonluk bir ulkevı kalkın-
dırmak değildir. Buna ne gücu yeter, ne de
böŞlebıramacı var. Kendı kazancına baka-
caktır Pahalılaşan havat. yoksul, hatta or-
ta halli kcsımı, aldabcı dınciliğe daha fazla
ıteeektir.
Aynca,RefahPartısı gozardıedılmeye-
cek bırçapa ulaştı Onunufkaçizdiğiresim.
Bab kapitalinı I urkıva'de uzun vadclı ve
koklu vabrunlara gırmekten cav dıracaktır
Vanı gümruk sıfirlamas'. ulkemızdcguçsu/
sektorlen ıflas ettırmekle kalacak,onun ve-
rine Bab yatınmlan ve kalkınması başlaya-
mayacakür.
K.estırme bır soru sonmak gerek Bızım
ışadamlanmız, guvence yok dıye, Güney
doğuva bıle gıtmıyor Elın yabancısı, tero-
rizmle e$ tuttuğu dinci akım büyürken, bu-
raya uzun vadelı >atınm yapar mı9
5) Gümruk formulünün otesınde, tam
üyelığın bıle. terazısı lyı duşunülmelı Bu
konuda İsveç gibi ekonomisi en gelişnuş bır
ûlkenin içine girdiği sıkıntılan ve lspan-
ja'nm duştuğu knzlen ogrenmekte yarar
var
6) Almanya'nın bağnaz kesımı, mevcut
Turkleri albndan tutuşturup yakmak pe-
şuıde! Yenı göndereceğımız mılyonlara mı
kucak açacak' Onun ıçın tam üyelığın son-
suza dek kapalı oldugu, halka anlatılmalı
7) Gümruk formülunun en ateşlı savunu-
cuJan bıle, "kısa veorta vadede" (sonradan
adı konuldu, 3-5 yıl) buyuk sorunlar yaşa-
nacağını soylüyor 3-5>ıl. gunübirükyaşa-
yan kitleler ıçüı ne demektir? Büyük ço-
ğunluk, ekmek yanında mdkamava talım
edıyor İşını kav bedecek kitleler, her gunku
makarnasını da bulamayınca, neler olur,
hesaplayan var mı? iflaslann bekJenmesı
gerektığı rahatlıkla dıle getınlıyor Iflas
eden. sadece kuçük sermaye mı olacak9
İş
gucfi ve emek kesinıi ne olacak?
8) Türkıye. bıryıldır kuraklık ve eroz
yon ıle cıddı bır besin kıtuğı ilede karşı-kar-
i)iva. C Ike, tarihinde ılk kez, besınde kendi
kendıne yeterüliğını kavbetb. Dovızle-borç
alınan dov ızle- dış alıma gıdılmekte. >ohu-
tun, fasulyenin fı>atı da arbk "dovıze en-
dekslenecek."
Türkıye, ıçıne gırdığı bu besın pahalı-
lanması ıle gümruk rejımının getıreceğı ış-
sızlık bırleşınce, bunun sosya! boyutlannı
nasıl aşabılecektır0
Darbe ıle mı0
Duşunulmesı gereken. ozel bır dunım,
Avnıpa ıle ABD'nin, Turkiye ile ılişkilerde-
kikonumlarıdır tlkaklagelen,Sovyetler'm
çokmesı ıle açılan yenı dünya düzenınde,
bır yandan Avrupa bırleşmesı, ote yandan
Pasıfik odaklan karşısında kalan ABD'nin,
kendı başına dönen bır satelıt olduğu ve
Yakın Doğu'da, ABD çıkartannın Avnı-
pa'\a gore bir farklılık gösterdığıdır Bın-
ke-bınke belırmekte olan Kürdıstan olgu-
su ve Turkıye'nın de GAP potansıyelı, (ya-
nı sırası ıle Guneydoğumuzun, yeraltında
yakıt ve yenn ustünde de, hem su hem be-
sın deposu halıne gelmekte oluşu)
ABD'nin bu bolgeyı Avrupa'va bırakmak
ıstemeyeceğı duşüncesını akla getırır
Ama o zaman. ABD neden dolavı Turki-
ye'nin gümruk birliği yolunu açma>u çalış-
mışbr? Bu sorunun karşılığı çokuluslu şir-
keder, ba^ka bır deyımleu
devletter ustu ka-
pital"olgusundayatabılır Çoğu yıneABD
egemenlığındekı buyenı süperguçler, Av-
rupa \ı da avuçlarına almış olabılırler
ABD'nin bölgede stratejik ve poJitik çıkar-
lannı (yanı sonuçlan belırlevecek olan soz
haklannı), dıştan gözukmeven, medyalara
yansımayan birv»Wan.güvenceaibnaalmtş
olabilırler.
Avrupa Parlamentosu'nun, ustune bır
"tavsiye" damgası vurarak. Turkıye'nın
onüne ^ürduğu politik bashrmalan ile ya-
pacağı malı yardımlan, bırbınne yapıştır-
mış oldugu hıç unutulmamalı
Bunlarla, tablo aydınlık kazanıyor Bır
taşla, ıkı kuş vurulmuştur Yanı gümruk bır-
lığı yolu ıle hem Türkıye pazan ele geçınl-
mış, hem de Yakın doğu ustune stratejık
projeler bırbınne ustalıkla bağlanmıştır
Genel görunüm böyle olunca, ona karşı
alınabılecek önlemler de lyıce enr doğru-
su Ama bu satırlann, polıtıkalar oluştur-
maya değıl. bıraydın sorumluluğu ıletanh
yazmaya yonelık olduğunu belırtmelıyım
Hıç değılse, Turkıye'de Atatûrkortamında
yetışmış bır kuşak gerçeklen gormede ve
durumlann adını ko\mada ustune duşenı
yapmadığı ayıbı altında kalmamalı
Sırası gelmışken, bu gumrükçuluğun
ateşlı yanlısı olan kadınlı-erkeklı kımı ka-
lemşorlann, ışe Ataturk un de adını bulas,-
tırma gıbı, hoş olma> an "buluşlardan" ka-
çınmalarmı nca edevım Gazete koşelenn-
de, gümrukçuluk "başansı"nın, aslında
Atatürk'eaıt olduğu çunku Batı ıle butün-
leşme yolunu onun açtığı yolunda, gorüş-
lerokuyorum Ban bunu yapmasınlar Bu-
yük adamın kım olduğunu, yaşamında ne-
ler yaprığını tanh ıçınde nasıl bır portre
çızdığını bılen, epeyce adam yaşıyor bu ül-
kede O adamlardan bın olarak olup-bı-
tenlerden ve "gjdişaftan buyük uzuntu
duyduğumu yazmalıyım Bız bu olçulerle
vetışmedık ve böyle bır ülkeyı amaçlama-
dık "Obbildığince'' bağımsızlık, engın bır
banşçılık, uretım vekultür halkçılık veın-
san haklan, gerçek Atatürkçulenn hep oz-
lemlenolmuştur Kapılannkaldırılması ıle
açılan yenı dönemın bu ıdeallerle hıçbır
ılgısı olmayacak "•Yeniduma", her ne pa-
hasına olursa olsun sadece elınde para gu-
cünü tutanlann (herkes servet yapamavaca-
ğına göre bır azınlığın). daha fazla kazan-
maları, daha lyı yaşamalan ve de bu güç-
lennı, yeryuvarlağı çapına çıkarmalan te-
mellen ustune kurulmak ıstenıyor Fakato
temellenn, daha 19 yy'da başlatılmış olan
aynı doğrultudakı bencılhkler ve tutkular
yuzunden, artık bütun canlılann ayaklan-
nm altından yavaş-yava> kaymakta oldu-
ğunu, yanı ekonomının artık fızığe ve bı-
yolojıye egemen olamayacağı bır dönemın
başladığını bıle goremeven bır ınsan azgın-
lığı karşısında)ız Dun>a Fızığının ıflası vo-
lunda "çok alâmetier beürdi" daha şımdı-
den Yanı, 20 w bıle bıtmeden
Ama anlaşılan, ekonomının gözlüğu, bu-
nu görmeye yermıyor
ARADABIR
Prof. Dr. SÜLEYTVIAN ÇELİK
Ondokuz Mayıs Unı Tıp Fakültesı
Laiklik ve Merkez Sağ
Önce şunu belırtelım RP'nın sankı tek başına ço-
ğunluğu sağlamış gıbı bayram yapmasına ve ıktıda-
n ıstemesıne karşın, seçım sonuçlan halkımızın bu-
yuk çoğunluğunun laısızm konusunda duyarlı oldu-
ğunu gostermıştır RP ancak halkımızın 1 /5'ının oyu-
nu olabılmıştır Kaldı kı RP'ye oy verenlenn hepsı te-
okrası yanlısı değıldır Bu oyların buyuk çoğunluğu,
son 15 yıldır uygulanmakta olan adaletsız ve acıma-
sız ekonomı polıtıkalanna tepkı oylandır
RP'ye karşı buyuk sermaye ANAP'ı desteklemış
bır grup hanç buyuk sermayenın gudumundekı med-
ya halkta RP korkusu yaratarak oyları ANAP'a akıt-
maya çalışmıştı Yaratılan panığe ve yoğun beyın yı-
kamaya karşı BBP ıle ışbırlığı yapan ve şerıatçı ol-
duklarını herkesın bıldığı kışılen gurultulu torenlerle
partıye alıp lıste başlanna yerleştıren ANAP'a halkı-
mız yüz vermemıştır Özellıkle bu nıtelıktekı adayla-
nn bulunduğu yorelerde ANAP'ın oylan artmamış,
tersıne azalmıştır
Eğer ANAP, vıtrınınde, çağdışı teokrası yanlısı
portreler ysnne, çağdaş lıberal demokrat portreler
sergıleseydı beklenen patlamayı o zaman yapar ve
tek başına bıle ıktıdar olabılırdı
Seçımden once 4 yıldır uygulanan becenksız ve
adaletsız polıtıkalarla halkı canından bezdırmış, ay-
nca lıdennın şaıbelı servetı ıle guvenılırlığını kaybet-
mış olan DYP'nın buyuk oy kaybına uğrayacağı du-
şunuluyordu Fakat tersıne ANAP kadar oy aldı ve
seçım yasasının armağanı olarak ANAP'tan çok mıl-
letvekılı çıkardı ANAP'ın başka bır partıyle ışbırtığı
yapmasına karşın DYP'nın tek başına seçıme gırdı-
ğını duşunecek olursak OYP, ANAP'tan çok oy al-
mıştır Oysa yukarıda değındığım olumsuzluklara ek
olarak seçımden kısa bır sure once partı, buyuk bır
sarsıntı geçırmış, bazı kurucu uyeler, hatta eskı ge-
nel başkanlar dahıl olmak uzere partının ağır topla-
n denılen bırçok kışı ya doğrudan ya da lıste dışı bı-
rakılarak partıden uzaklaştınlmışlardır Ayrıca aday-
lar belırtenırken orgutun goruşu goz onune alınma-
mış, çoğu orgutçe benımsenmeyen adaylar lıste
başlanna yerleştınlmışlerdır Tum bu olumsuzlukla-
ra karşın DYP'nın bu kadar oy alabılmesı tamamen
lıdennın laıklıkten yana tavır koymasına bağlıdır As-
lında sağcı obur polıtıkacılar gıbı Sayın Çiller de la-
ıklıkten çok odun vermıştır Fakat seçıme gıderken
bırkaçı harıç partısındekı laıklık karşıtlannı ya lıste dı-
şı bırakmış ya da lıstelerde alt sıralara koymuştur Se-
çım konuşmalannda hep ANAP'takı şerıatçı kadro-
lan one çıkarmış, "ANAP'ın RP'den farkı olmadığı-
nı" one surmuş ve gerek televızyonlarda gerekse
meydanlardaçekınmeden, kendılennın Ataturkçu ve
laık olduklannı söylemıştır
Bu sonuçlar merkez sağ partılerının laıklıkten
odun vererek RP ıleyanşamayacaklannın gosterge-
sıdır
Merkez sağ partıler 50 yıldır oy ıçın tarıkat ya da
cemaatlerın laıkhğe aykırı eylemlenne goz yummak-
tadırlar Tankat lıderiennı ya da lıderlenn belırledığı kı-
şılen mılletvekılı yapmaktadırlar Bu şekılde onlara
odun verıyor gorunmekle bırlıkte aslında dızgınlerın
kendı ellerınde olduğunu, onları kullandıklarını ve
RP'nın onune kestıklerını one surmektedırler
Seçım sonuçlan onlann tankatları değıl, tarıkatla-
nn onlan kullandıklarını gostermektedır ANAP son
seçımde, tankat veya dını cemaatlann egemen ol-
duğu seçım çevrelennde tankat ılerı gelenlennı lıste
başlanna yerleştırmesıne karşın RP'nın karşısında bır
varlık gosterememış ve eskı oylanndan daha az oy
almıştır Bu durum laıklık karşıtlarının oy verırken tak-
lıtçısını değıl aslını seçtıklennı gostermektedır Fakat
bazı tankatlar ve cemaatlar takıyye yaparak RP'yı de-
ğıl ANAP'ı ya da DYP'yı desteklıyor gorûnmektedır
Çunku ıktıdara gelme olasılığı her zaman daha yuk-
sek olan merkez sağ partılerie ılışkıyı kopanrlarsa ık-
tıdar nımetlerınden yararlanamayacaklarının bılın-
cındedır
RP ya da RP zıhnıyetı tek başına ıktıdar olabılecek
guce enşene kadar bunlar takıyyeyı surdurecekler-
dır Ne yazık kı merkez sağ partıler şımdıye kadar bu-
nu -argo deyımle- yemışlerdır Umanz bundan son-
ra laıklıkten odun verılerek RP ıle yarışılamayacağı-
nı anlarlar
RP zıhnıyetı ancak teokrasıye karşı demokrasının
erdemten one çıkanlarak engellenebılır Demokrası-
nın olmazsa olmaz koşulu da laıklıktır
Dogmanın karşısma ancak akılla ve bılımle çıkar-
sanız kazanabılırsınız Bılımın ışığı ıle beyınlerı aydın-
latmazsanız bır gun uyandığınızda kendınızı or-
taçağın karanlığında bulmanız kaçınılmazdır
Milletvekillerinin "Serbest Dolaşım Hakkı
sağındayım'
açıklaması
uzenne
"yapıve
doğrultu tutarüiıgı
yıllardır ozenle
oluşturulan" partı
tarafından Adü Aşınm'ın
"ihracına" karar
venlmıştır Sağdan "fthaT
edılen ve 52 bın oy
karşılığında mılletvekılı
konumuna getınlen bu
"ürün" ıhraç edılmesını
beklemeden "serbest
dolaşım hakkı"ndan
yararlanarak "dış rtcaret
serbestisi"nın şampıyonu
olan partıye katılmıştır
Mevzuat musaıt
olmamasına karşın yapılan
ıthalatın bırbedelı vardır,
ancak ıhracat her türlu
"vergi resim ve harçtan
muaf turulmuştur.'*
52 bın oy karşılığında ıthal
edıldıkten sonra bedelsız
olarak ıhraç edılen bu
"ürün"nden dolayı "yapı
ve doğrultu tutarlılığı
ozenle oluşturulan"
partının kasasına ne
gırdığı "parite''nın tarıfı
yapılmamış olduğundan
net olarak
anlaşılamamıştır
Partının "ödemeler
dengesi" 52 bın oy "açık"
vermışgıbı
gorûnmektedır Ancak
yukanda da belırttığımız
gıbı "parite"nın tanfı
yapılmadığından açık
gerçekte bu kadar yuksek
olmayabılır "Parite"
tanımlandığında açığın
mılletvekılı başına alınan
52 bın oy değıl de adı
geçenın aldığı 7 bın kusur
oyla sınırlı oldugu ılen
surulebıleceğı gıbı
herhangı bır açık
bulunmadığı da
kamtlanabılır
Buna karşın onumüzdekı
gunlerde bır "ihracat
patlamas»" da
bekJenmektedır
Sozkonusu partı t
arafindan şıddetle
eleştınlmesıne karşın
"giimrük büiiğTnın
nelere muktedır olduğu
anlaşılmıştır Yaptlan bu
tıcarct "yapı ve doğruHu
tutarlıhğının" sola
uygulanan "•jiiksck
gumrukler" ve
l
*kotas\onlar"dan ıbaret
olduğunu ortaya
koymaktadır
Artık nıhaı hedef "Avrupa
Birhgi"ne tam uyelık
olmalıdır K.ambıyo
mevzuatımızda buna
karşı herhangı bır engel
yoktur
1
Anıl Ukin Işık
CIK MUTFAGIMDAN Bu alcsam 1 9 : 5 0
Iştah kabartan
eğlence...
Birkan Öxdemir'in sunduğu programda, Sibel Banş ve
Gülay Eralp mutfakta harikalar (!) yaratırken, Uğur
Salih'ten de srres puanı almaya çalı^ıyorlar!
PENCERE
''Kaygısızlar^da intihar kaygısı!
Sabriye intihar
etti mi?
Cumhuriyet Kurulduğunda
Türkiye'nin Hali...
192O'IJ yıllarda Istanbul'da bır posta memuru inti-
har etmış, cesedın uzennde bır mektup bulmuşlar,
adamcağız kendı elıyle canına kıydığını belırttıkten
sonra ımzasını atmayı da unutmamış
"Posta memuru Hıkmet"
Polıs açıklık taşımayan bu belgeye dayanarak
araştırma yapıyor, Istanbul Posta Mudurluğu'nde
Hıkmet adını taşıyan altı memur buluyor, şubelerde
bu sayı yırmıye çıkıyor
Olayı anlatan Paul Gentızon yazıyor
"Eğer yuzlerce kışı Pıerre, Paul, Jacques ve Je-
an'dan başka ad kullanmasalardı, Batılı halkların
sosyal hayatlannda ne denlı kanşıklığın doğacağını
goz onune getırebılırsınız ^vlustafa Kemal ve Uya-
nan Doğu, Paul Gentızon, Bılgı Yayınevı) Anadolu,
bınlerle, yuz bınlerle sayılabılecek Mehmet, Musta-
fa, Alı, Velı'den oluşuyor
Devletın kutuğunde bunlar nasıl aynlacak''
1925'te, Mıllı Eğıtım Bakanı Hamdullah Suphi bır
genelge yayımlayarak oğrencı velılennın bır soyadı
seçmesını ıstıyor, ama, bu konuda bır yasa çıkması
ıçın Turkıye 1934 yılına değın bekleyecektır
•
Cumhunyet ılan edfldığınde ulkede kaç kışının ya-
şadığı bılınmıyor "Hachette Almanağı"na gore
1927'nın başında Turkıye'de nufus 20 mılyondur
1924'te yabancı kuruluşlar Ankara'dan sayısal bılgı
ıstediklennde yanıt venlemıyor
Avrupalı bılım adamları da sağır duvarlara çarpı-
yortar Oryantalıst Henry Layard, Doğu Anadolu'da
ınceleme yaparken, dostu olan bır kadıdan bolgesı-
nın nufusu, tanhı, ekonomısıne ılışkın bılgı ıstemek
ıçın ona bır mektup yazar, aldığı yanıt çarpıcıdır
Kadı der kı
"Azız dostum, benden ıstedığın, guç olduğu ka-
dar yararsızdır Butûn ömnjmu bu yerlerde geçırmış
olmama karşın ne evlerı ne de buralarda oturan
hemşenlenmı saymaya nıyet etmedım Bır bolumu-
nun katırlanna, otekı bolumun develerıne yukledık-
lerı şeylerı bılmek durumuna gelınce, bu benım ışım
değıl Bu yerterın tanhıyle ılgılı konu ıse, Islam kılıcı-
nın zafennden oncekı dınsızlenn, ıçınde yaşadıklan
gunahların hesabını ancak Allah bılır"
Cumhunyet hukumetı "Genel Istatıstık Hızmetle-
r;"nın başına Belçıkalı bır uzmanı oturtuyor ve ılk nu-
fus sayımı 27 Ekım 1927'de yapılıyor
•
Ancak engeller buyuk, nufusun en azından yuzde
85'ı okuma yazma bılmıyor, her ılde, ılçede, yuzler-
ce, bınlerce Mehmet Ahmet, Hasan, Huseyın bulu-
nuyor Şehırierde sokaklara ad konmamış evler nu-
maralanmamış Halk urkuyor, bu sayımla askere mı
çağnlacak, vergı mı konacak? Once butun mudur-
ler, kaymakamlar, jandarma komutanlan Ankara'ya
çağnlarak kurstan geçınlıyorlar, sonra lyı kotu bır sa-
yım yapılıyor Sayım nedenıyle hukumet, ulkenın tum
kentlennde Batı'dakı gıbı sokak adlan yazılması ve
ev numaralanması ıçın önlemler almış
1927'de Turkıye'de bulunan Le Temps gazetesı
muhabın Gentızon yazıyor
"Bundan boyle artık Istanbul'da bır adresı bul-
mak kolaylaşacak "
•
Geçmışı değerlendirirken, bugunun koşullan o do-
nemde varmış grbı fıkfr yurûtrnek, ancak tanhten ha-
bersız ve mantıktan nasıpsız oJaniann yapacakları ış-
tır.
Osmanlı'nın Cumhunyet'e bıraktığı mıras, Anado-
lu'da tam bır yoksunluktu
Bugun "Tanhımızle banşalım" dıye bır laf ortada
dolaşıyor, oysa bız tarıhımızı okumasını ve yazması-
nı Cumhunyet'ten sonra oğrendık
Bugun Turkıye tanhıyle kus mu? .
Kımbılır, belkı de Suudı Arabıstan ya da Iran ken-
dı tanhlenyle daha banşıktırlar
ANMA
MMMMBI UĞUR
AKSOY MUMCU
BİRLİKTE
ANMA HAFTASI
AYDIN İLİ
Kalpaksız Kuwa-i Milliciler Etkinliği
Konuşmacılar
Cevhan MUMCU
Suphi KARAMAN
Bedri BAYKAM
Ayjuk ERENBERK
Yer: Avdın Gar Restoran
Gün: 281 1996 saal: 14 00
bırlıkte anahm
ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE DERNEĞI
AYDIN ŞUBESİ
Yaşamını ışçı sınıfına ve ezılen
ınsanlanmıza adayan, gazetecı
METtN GÖKTEPE'nüı
gözaltında hunharca oldurulmesını
şıddetle kınıyoruz
Procter & GanıMe (Mintax) tşçileri Adına
FEDA\1 ÖZTURK
Didem;
Bılmıvordum Bılemezdım daha dun toprağa el verdığını
Şımdı de bılemem neredesın nasıl bır dönuşsuz alemdesm'
Sorsam neden bu gencecık olum dıve zaten neden vaşanz
Ve zaten hangımızın takvımı tutar kı
0
Sen sen sessızce uvu
OSMAN AKINHAY