Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
6 AĞUSTOS 1995 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Kamu
sözleşmelepi
• ANKARA (AA)-
Devlet Bakanı BekirSami
Daçe. kamu
sözleşmelerivle ilgili
olarak Türk-lş'e verilen
ücret teklifinin, "kamu
kesımi toplu iş
sözleşmelerinin ekonomik
ve mali boyutlanmn yanı
sıra sosyal boyutunu da
dikkatealan ve ülke
şartlarını gözeten bir
teklif" olduğunu bıidirdi.
Daçe. yaptığı açıklamada.
1995 yılındakamu
kesimine ait 150 toplu iş
sözleşmesinin
imzalanacağını, bu
sözle$melerin kapsamına
yaklaşık 600 bin işçının
girdi|ini belirtti.
Topiusözleşme
kapsamındaki işletmelerin
ve işyerlerinin her birinin
farklı şartlar içinde
çalıştığını ve aynı zamanda
ekonomi içindeki yerleri
\e önemlerinin farklılıklar
gösterdiğıni kaydeden
Devlet Bakanı Daçe. bu
nedenlerle her
toplusözleşmenin.
işletmelenn ve işyerlerinin
özellikleri dikkate alinarak
sonuçlandmlması ve ücret
pazarlığında da en önemli
ve gerçekçi kriter olarak
verimlilik kriterinın
kullanılması gerektiğini
söyledi.
Kıbrıs gazisinin
mtiharı
• ZONGLLDAK(AA)-
Zonguldak'ın Kozlu
Beldesi'nde Kıbns gazisi
olduğu bildirilen bir kişi
ıntihar ettı. AA
öiuhabirinin Emniyet
Müdürlüğü'nden alıdığı
bilgiye göre, SSK
Zonguldak Hastanesi'nde
teknisyen olarak çalışan
lbrahimÇelik<42), bu
sabah evinde av tüfeği ile
ırıttharetti.
Aysel
Baykal döndü
• İSTANBUL(AA)-
Pakistan'ın Islamabad
kentinde yapılan "tslam
Kadın Parlamenterler
Toplantısrna katilan
Kadın ve Aileden
Sorumlu De\let Bakanı
Aysel Baykal ile ANAP
Genel Ba$kan Yardımcısı
fmretı Aykut.
Istanburadöndüler.
Devlet Bakanı Aysei
Baykal, dönüşünde
Atatürk Havalimanrnda
yaptıgı açıklamada,
İslamabad'daki
toplantının önümüzdeki yıl
Pekin'de yapılacak
konferans için bir hazırlık
niteliğı taşıdığını söyledi.
Baykal, 7 gün süren
konferansta kadınlarla
ilgili önemli kararlar
alındığını belirterek,
toplantıya, kadın
parlamenteri olan toplam
37 lslam ülkesinden
femsilcilerin katıldığını
sözlerine ekledi.
lcra sınavı
sonuçlandı
• ANKARA(AA)-
Âdalet Bakanlığı'nda boş
Sulunan icra müdür ve
müdür yardımcılığı
kadrolannda çalıştırılmak
üzere alınacak personel
için açılan yazılı sınav
sonuçlan açıklandı. Adalet
Bakanlığı Müsteşar
Yardımcısı Yıldınm
Türkmen, bakanlıkta dün
düzenlediği basın
toplantısında. başvuran
3.481 kişiden 1142'sinin
smavı kazandığını
açıkladı. Buna
göre. yazılı sınavı kazanan
adaylardan sözlü smavda
başanlı olan 324'ünün
âtamasının yapılacağını
ifade eden türkmen. 324
icra müdür ve müdür
yardımcısınuı göreve
başlamasıyla birlikte, icra
işlernlerinin daha etkin
yüriiyeceğini \e daha
çabuk sonuçlanacağını
kaydettı.
Hava sıcaklığı
azalacak
• .ANKARA (AA) - Hava
sıcaklığı. bugün tüm yurtta
biraz azalacak.
Meteorolojı Genel
Miidürlügü'nden alınan
bilgiye göre yann
ögle.e kadar.
yurdun kuzeydoğu
krsjmleri parçalı yer
yer <;ok bulutlu. Iç
AnaJolu'nun
kuzeydoğusu. Orta ve
Doğı Karadeniz ile
Siraçp ve Kastamonu
çevnleri yer yer
sagtaıak vegökgürültülü
saganak yağışlı, öteki
yerltr az bulutlu ve açık
geçerek. Rûzgâr. kuzey
y-önbrden hafif. ara sıra
srtaktıvvetK esecek.
ANAP'lı Fahrettin Kurt, partisinden ve milletvekilliğinden istifa etti
Ara seçim içîn top ANAP'taANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Trabzon Milletvekili ve
ANAP Merkez Karar ve Yönetim
Kurulu (MKYK) üyesı Fahrettin
Kurt,partısinden ve milletvekilli-
ğinden ıstıfa etti. ANAP yönetici-
lerinin. Kurt'u karanndan "vazge-
çirme" girişimleri de telefonlara
yanıtvermemesi nedeniyle sonuç
vermedi. Kurt. TBMM Başkanlı-
ğı ve ANAP Genel Merkezi'ne
postayla gönderdigi istifa mektu-
bunda. gerekçe olarak. "politika-
dakitıkanıklığTgösterıli. Kurt'un
ıstifasıyla ANAP'ın milletvekili
sayısı 95'edüşerken. milletvekil-
liğinden ıstıfasının kabulü duru-
munda da, TBMM'deki boş san-
Seçftn tartışması: Kurt'un
milletvekilliğinden istifasıyla. ara
seçim yeniden gündeme geldi.
Ancak bunun için Meclis'in
hemen olağanüstü toplantıya
çağnlması ve istifanın kabulü
gerekiyor. İstifanın TBMM'nin
açılacağı 1 ekim sonrasında kabul
edilmesi durumunda ise genel seçimlere bir yıl kaldığı
için ara seçim yapılamayacak.
dalye sayısı 23'e yükselecek. Bu
durumda anayasaya göre otomatik
olarak ara seçim yapılması gere-
kiyor. TBMM. I ekimde açılaca-
ğı için. oylamanın bu tarihten son-
ra yapılması ve kabul edilmesi du-
rumunda da genel seçimlere I yıl
kaldığı için ara seçim zorunlulu-
ğu ortadan kalkıyor.
Ara seçim için ANAP'ın. 90
milletvekilinın imzasıyla TB-
MM') i olağanüstü toplantıya ça-
ğırması gejekiyor.
TurgutÖzal'ın genel başkanlı-
ğı döneminde yıldızı parlayan ve
uzun süre Enerjı ve Tabii Kaynak-
lar Bakanlığı yapan Kurt'un. Me-
sutYılmazyönetiminden rahatsız
olduğu bıliniyordu. Fahrettin
Kurt'un. partisinden istifasında
Yılmaz yönetımiyle uvuşmazliğı
göstenlirken. politıkadakı tıkanık-
lık nedeniyle de milletvekilliğin-
den istıfaya karar verdiei öerenıl-
di.
Kurt'un ıstıfasını önceki akşam
öğrenen ANAP ^önetıcılen, dün
de gün boyunca kendısine ulaş-
ÎHD, idama karşı faks çekti
Abu-Jamaliçin
uluslararası
kampanya
İstanbul HaberServisi- Polıs memuru Daniel
Faulkner'ı öldürmek suçundan tutuklanarak. i-
dama mahküm edilen v e geçen günlerde cezası
onaylanan ABD'li sivah Abu-Jamal için. u-
luslararası kampanya başlatıldı. Türkiye'den de
IHD dün. ABD'nin Pennsylvania eyaleti
yetkililerıne faks mesajlan gönderdı.
İHD üyeleri Galatasaray Postanesi'nde topla-
narak mesajlannı ABD'nin Pensılvanya Valisi
Thomas Ridge. Jamal'ın idam karannı veren
hâkımler Alberto Sabo, Alev Bonavitacola ve
Legrome Davis'e ayn ayn gönderdıler.
"Kara Panterler"adlı sıyah mılitan örgütün
üyesi olan Jamal için gönderilen mesajda, şu
görüşlere yer venldı:
"Abu-Jamal'in ölüm cezasının infazının 17
ağustos tarihindegerçekleşririleceğini öğrenmiş
bulunuyorum. Düşüncem uyarınca. sebep ne
olursa olsun, 'ölüm cezası' hukuka dayali bir
devlette planlanmış cinayetle özdeştir. Sizden.
önvargılardan \e ırkçılıktan annmış bir
mahkemede yeniden yargılanma hakkına mut-
laka sahip olması gereken Jamalin infazının
engeüenmesini talep edivorum."
DYP, yurldışı milletvekilliği öneriyor
AVŞE SAVIN
ANKARA - Anayasa degışikliginin,
TBMM'de gerçekleştirilmesinden sonra DYP.
yeni seçim sistemi arayışlannı yoğunlaştırdı.
Başbakan Tansu Çiller'in. anayasa
değişikliğine paralel olarak seçim, siyasi
partiler, seçimlerin temel hükümleri ve
seçmen kütükleri yasalannda yapılacak
degişiklikler konusunda çalışma yapmakla
görev lendirdiği parti içi komisyon,
çalışmalannı hızlandırdı. Komisyon,
ANAP'ın da önerdıği "iki turtu seçim
sistemi"ne sıcak bakarken, anayasa değişikliği
ile bulunduklan yerlerde oy kullanma hakkı
verilen yurtdışındaki yurttaşlara da "kendi
milktvekillerini seçme" olanağı tanımak için
kollan sıvadı. Orman Bakanı Hasan Ekinci.
Devlet Bakanı Necmettin Cevheri, DYP Genel
Başkan Yardımcısı İsmail Köse. Aydın
Milletvekili İsmetSezgin ve Ankara
Milletvekili Sait Kemal Mimaroglundan
oluşan komisyon. yenı seçim yasasının ana
ilkelerini belirlediler. Ekinci, ekim ayından
önce çalışmalarını tamamlayacaklarını
söyledi. Seçim yasası ile ilgili bütün önerileri
ve şimdıye kadar çıkan ak.saklıklan dikkate
aldıklannı kaydeden Ekinci. ^Yurtdışındaki
\*atandaşlanmız nasıl ov kullancak. o\
pusulalan nasıl olacak, seçim tek turlu mu iki
turlu mu olacak, 100 millervekilliği nasıl
kullanüacak? Bütün bu konular üzerinde >eni
düzenleme vapılıııası gerekiyor. Bu konuda
çeşitli altematifleri tartışıvoruz" di>e konuştu.
Ekinci. daha önce de Bekir Sami Daçe'nın
hazırladığı seçim yasası taslağında yer alan
"iki turlu seçim sistemi"ne sıcak baktıklarını
bildırdı. İki turlu seçim sısteminin
benimsenmesı durumunda. mevcut yasadakı
yüzde 10'luk ülke barajı korunacak. ancak ıl
barajı kaldınlacak. Komısyonun, üzerinde
görüş birliğıne vardığı bazı düzenlemeler ise
şöyle:
Yurtdışı millervekilliği: \'urtışında yaşayan
vurttaşlar. eğer bırengel bulunmuyorsa
konsolosluklar ya da elçiliklere konulan
sandıklarda oy kullanabılecekler. Bu
yurttaşlar. oy oranına göre. kendi
milletvekillerıni seçecekler. Bu amaçla.
önıeğin. 5 "yurtdışı milletvekilliği"' kontenjanı
ayrılacak. Ancak. sistemin nasıl uygulanacağı
henüz nctleştirilmedi, . . . .
I ürkive nıilletvekilliği: Anayasa ile sayısr 100
arrtınlan mılletvekillerinin 50"si kontenjan.
5()'sı de Türkiye milletvekili olacak Türkiye
milletvekilliği için belli biroy barajı
konulacak. Baraj ve oranlann daha sonra
değışebilecegı belirtıldi
Bölge sistemi kaldınlacak: ANAP döneminde
seçim yasasına konulan ve büyük kentlerde.
birkaç tane olan "seçim hölgesi" sistemi
kaldınlacak. Bütün illerbir seçim bölgesi
kabul edilecek.
Oy pusulası: Seçime katılan siyasi partilerin
genel başkanlannın isimleri oy pusulasında
yer alacak.
maya çalıştılar. Ancak, istifada ka-
rarlı olan Kurt'un telefonlara çık-
madığı belirtildi ANAPyönetici-
leri de uzun süre Kurt'un istifası-
nı kabullenmek ıstemedi.
ANAP Genel Sekreten Rüştii
Kâzun Yücelen. Kurt'un istifası-
nın kendisine ulaşmadığını belir-
terek. "Biz böyle bir kararı \arsa,
kendisini vazgeçirnıek için uğra-
şacağız. Fahrettin be>, ANAP ile et
vetırnakgibidir. Kendisinin başka
partiye geçmeyeceğini bilhoruz.
Sistemin tıkanmasına tepkisini di-
le getirmiştir" dedi. Kurt'a henüz
ulaşamadıklannı da kaydeden Yü-
celen. "Sayın Kurt, eğer politika-
ya devam cdccckse. niha>etinde
politika yapacağı yer yine
ANAP oiacaktır"görüşünü
dile getırdı.
ANAP Genel Başkan Yar-
dımcısı ilkerTuncay da. bü-
tün çabalanna karşın Kurt'a
ulaşamadığını belirtirken.
"İsfifası henüz geimedi, sa-
nırım postadadır. Ama biz
kendisini tazgeçirmeye uğ-
raşıvoruz. Kendisi daha çok
politik tıkanıklıktan rahatsız
olduğu için istifa ettiğini açık-
lamıştır" dedı. Tuncay.
Kurt'un. ANAP Genel Baş-
kanı Mesut Yılmaz'a yöne-
lik eleştirilennin anımsatıl-
ması üzerınede. "Bunlarsa-
dece ga/ete haberleri, kendi-
si sistemin tıkanıklığından
yakınmaktadır"' görüşünü
savundu.
Seçim tartışması
Kurt'un milletvekilliğin-
den istifasıyla ara seçim tar-
tışması yeniden gündeme
geldı. Kurt'un milletvekilli-
ğinden istifasının. TBMM
tarafından kabulü durumun-
da. boş sandalye sayısı 23'e
vükseleceğinden, anayasa
gereği otomatik olarak ara
seçim yapılması gerekiyor
Son anayasa değişikliği ile
mıllenekillığinden istifanın
kabulü için 114 milletveki-
lınin oyu yeterli oluyor.
Ancak. ara seçime gidile-
bilmesı için. TBMM'nin
olağanüstü toplantıya çağnl-
ması ve onaylanması gere-
kiyor. TBMM. 1 ekimde açı-
lacağı için. oylamanın bu ta-
rihten sonra yapılması ve ka-
bul edilmesi durumunda da.
genel seçimlere 1 yıl kaldı-
ğı için ara seçim zorunlulu-
ğu ortadan kalkıyor. ANAP
Genel Başkan Yardımcısı
Tunca>. ANAP tarafından
TBMM'nin olağanüstü top-
lantıya çağnlıp çağrılmaya-
cağı konusundaki soru üze-
rine. "Olabilir. biz seçim isti-
yoruz. Asıl amacımız orken
seçim. ama ara seçim de ola-
bilir" dedı.
ANAP. 90 milletvekilinin
imzasıyla TBMM'yi olağa-
nüstü toplantıya çağırabilir.
Zamanaşımından 'aklanan' Türkeş, yargı kararlannda 'suçu sabit' olarak geçiyor
Bellekler 30. yıl 'şenliği'ni sevmiyorSERPİLGÜNDÜZ
"HaJiza-i beşer nisvan ile maluldür." Ya-
ni insan hafızasının unutmak gibi bir has-
talığı vardır. MHP lideri Alparslan Tür-
keş. siyasi yaşamının 30. yılını kutluyor.
DYP ve ANAP'ın "paylaşamadığı lider"
olarak basında yer alan Türkeş "i, Başbakan
Çiller "Demokrasi tarinine malolmuş ba-
şanlı bir siyasetçi" olarak tanımlıyor. Tür-
keş'ın Türk demokrasisine yaptığı üstün
katkılardan söz ediliyor.
Türkeş, büyük dev let adamı nitelıkJerin-
den dolayı "açık" desteğe mazhar oluyor.
Yaşlı kurt. kuzu postuna mı büründürü-
lüyor?
Evet, "Haftza-i beşer nisvan ile malul-
dör". Ünlü deyimle "12 Eylül öacesine
dönmekistersek"bılindiği gibi 5 bin gen-
cin, Ümit Doğanaj, Doğan Öz, Abdi İpek-
çL Ümit Kaftancıoğlu ve Kemal Türkler
gibi çoğunun failleri karanlıkta kalan yüz-
lerce aydının öldürülmesınde MHP'li ko-
mandolar sorumlu tutuluyor. Türkeş. anı-
lanndan sözettiğinde. 12 Eylül dönemi ile
ilgili görüş bildirmeyip o yıllan görmez-
den geliyor. Ancak MHP ve ülkücü kuru-
luşlar hakkında Ankara sıkıyönetim mah-
kemelerinde yapılan yargılamalarda Tür-
keş ve birçok MHP yöneticisi bu cinayet-
leri işleyen, birçok açık ve gızli örgütün
yönlendiricisi olarak ceza alıyorlar. Dosya-
lann Yargıtay'larda sürünmesi sonucunda
onlan "beraat" değıl, "zaman" kurtanyor.
Çünkü suçlan sabit olmasına karşın dava-
larzamanaşımına uğruyor.
1980'li yıllarda MHP davasının müda-
hil av.-ukatlanndan NusretSenem, "Alpars-
lan Türkeş neden parlatüryor" diye soru-
yor. Senem'e göre bu soru insanlann ken-
di kendılerine sordukları bir soru değil.
Türkeş'indeğiştığıni vungulayandizilerve
TVprogramlanyayımlanıyorve Türkeş' in
sıyasete girişinin 30. yılı adına gerçekler
tersyüz edilerek yoğun bir parlatma faali-
yetıne tanık olunuyor.
Avukat Senem. "Türkeş ve arkadaşlan-
nın aldıklan cezaian merak edcnler, bunu
4. Kolordu Komutanlığı nezdinde kurulu 1
Numaralı Askeri Sıkıyönetim Mahkeme-
şi'nin 1981/176 E. 1987/14 K.sa>ılıMHPve
Ülkücü Kuruluşlar Davası Gerekçeli Kara-
n'nın 2. cildinde 1168-1183sayfalanarasın-
da yüzlerce delil ile birlikte bulabilirler" di -
yor. TV programlannda Türkeş'in bu da-
vadan beraat ettiğının söylendiğinı belirten
Senem'ın anlattıklanna göre gerçek şöyle:
"Türkeş, çeşitli cinavet, bombalama, ya-
ralama, saldın olaylannı gerçekleştiren ya-
sal va da illegal ülkücü kuruluşlann oluş-
turduğu 'Teşkilatın' başı olarak ceza al-
mıştır. (Gerekçeli Karar 4. cilt savfa 1806-
18İ0). Üstelik Türkeş'in "yüklenen suçu;
Anayasal ve yasal dokunulmazlık ve gü-
venceleraltında bulunan bırsıyası partinin
genel başkanı ve zaman zaman Başbakan
yardımcısı olarak ışlemiş bulunması. oluş-
turulan silahlı teşekkülün tüm ülke çapın-
da disiplinli ve organize biçimde dev let \ e
toplum düzeni için tehlike teşkıl edecek
boyutta ve güçte olması suçun çok ıızun su-
re temadi (tekrar) etmesi, silahlı teşekkul
mensuplan tarafından gerçekleştırilen ve
davaya konu olan şiddet eylemlerinin nite-
lığı. nicelıği ve yıllarca sürınesı takdiri şıd-
det sebebi olarak kabul edilerek ceza tayı-
ninde asganden uzaklaşılmış vesanık hak-
kında üst sınırdan uvgulama yapılmıştır'
denerek cezası arfhnlmıştır."
Değişen Türkeş değU
"Türkeş'i zaman kurtarmıştır. o\sa su-
çu sabittir" diyen Avukat Nusret Senem.
"Bu karar Askeri Yargıta>?
nezdinde tem-
viz edilmiş,dosva uzun yıllar sürüncemede
bırakılmış. sıkı>önetim kalktıktan \ e aske-
ri vargının görevine ilişkin yasal değişiklik
vapıidıktan sonra temv izincelemesi için ad-
li vargna mensup Yargıtav 1. Ceza Daire-
si'ne gönderilmiş \e ^argıtav da bu yılın
başlarında Türkeş'in suçunu sabit bulmak-
la birlikte zamanaşımı süresinin dolmuş ol-
masını göz önüne alarak davanın düşmesi-
nekarar vermiştir" şeklınde konuşuyor.
Senem, suçun sabit olmasını kamuo>u-
nun hatırlamasını istemeyenlerin. bu kara-
rı gidip Yargıtay'da okumalarını önererek,
Türkeş'ı parlatanlara şu sorulan sormak
gerektiğini sövlüyor:
"Türkeş değtşti mi? Ülkücü kuruluşlar
üzerinde Türkeş'in rolü ve etkisi eskisin-
den farklı mı? Türkeş. işlenen onca cinaye-
ti yapan ülkücülerin lideri olarak toplum-
dan özür diledi mi? Ybksa v ine inkâr yoluy-
lasafdilleri kandırmayadevam mı «livor.'"
Senem "Değişen türkeş değildir. Deği-
şen Türkiye'nin ABD've \e Veni Dünya Dü-
zeni'ne endeksli çevrelerinin geçmişteki
görece bağımsızlıkçı politikalandır. Kurt
kuzu postuna bürünsede kurttur" dı>or
KESİNRABYONUZ!
Sizin sesinîz, sizin müziğiniz
Hür FM 92.5: Radyo
PO
• • • • w • •
GUMAJGU
HİKMET ÇETİNKAYA
Hiroşima'mn Çiçekteri...
Anadolufeneri binlerce yılın yalnızlığı içinde ta-
rtfsiz özlemleri yaşıyor ghbiydi...
Bir beyaz gecenin içinde yaşıyorduk. Karade-
niz'e açılan gemi o alacakaranlığın ortasında ye-
şil-sarı ışıklar saçarak süzülüyordu...
Bense bir eski şarkıyı mınldanıyordum...
Hayır hayır, bir şiiri mınldanıyordum Nâzım Hik-
met'ten:
"Kapıları çalan benim/kapıları birerhirer/Gözü-
nüze görünemem/göze görünmez ölüler..."
Hava serindi, Karadeniz'in üzerinden ay, galiba
biraz hüzünlü, biraz da sevdalı bir kızıllık içinde
yükseliyordu..
Hüzün ve sevda, masmavi umutlan da berabe-
rinde getirir miydi acaba?..
Bir ara Phokaialı (Foça) kadınları düşündüm;
iyonyadan esintilertaşıyan, o uzun bacaklı, dar
kalçalı, ince belli, uzun boylu kadınları anımsa-
dım. Kocaları sefere çıkalı yıllar olmuştu; hamile
kadınlar doğurmuştu. Çocuklar büyümüştü ba-
basız, kadınlar aşkın 'vahşetinden' uzak sevişme-
leri çoktan unutmuştu.
Anadolufeneri'nden lacivert bir sessizliğe hay-
kırıyordum o gece...
Umutla umutsuzluk bir pul gibi yüregimin tam
orta yerine yapışıyordu...
Tam karşı masada bir erkek - bir kadın tartışı-
yorlardı. Ikisi de gençti. Zaman onlar için mevsim-
ler gibi değışken, kuşlar gibi özgürdü...
Belki usulca Özdemir Asaf'tan şiir okuyordu,
Karadeniz'e süzülen ışıklar saçan gemiye inat. Kız
da uzun saçlarını rüzgâra vererek masal kahrama-
nını dinliyordu. Bense Özdemir Asaf'ı düşünüyor-
dum:
"Ben pırıl pınl bir gemiydim eskiden/lnanırdım
saadetliyolculuklara/Adalar varzannederdim gü-
neşli, mavi ve dertsiz/Bütün hızımla koşardımdal-
galara/O zaman beni görseydiniz."
Birden yerimden kalktım, uzaklara, çok uzakla-
ra doğru koşmaya çalıştım. Ama bir adım bile ata-
madım. Kendime dönüp yerime oturdum...
• • •
Anadolufeneri göz kırpıyordu o gece bana. Bir
sigara yaktım. Uzun uzun gökyüzüne bakıp yıldız-
ları seyrettim. Aya Yorgi Plajı'nda sereserpe uzan-
mış bir kızı düşledim.
O şımdi şöyle diyor olmalıydı. gökyüzünde yıl-
dızlar kayarken:
"Hiroşima'da öleli/oluyor bir on yıl kadar/yedi
yaşında bir kızım/büyümez ölü çocuklar..."
Ben gözlerimi yumuyordum...
Umutla umutsuzluk beni kahrediyordu.
Hiroşıma'dan bir yıl sonra doğanlar49, yedi ya-
şında ölenler ise 57 yaşında olacaktı.
O anda kafamda Edita Morris dalgalandı. He-
men onu yakaladım gözlerimi açıp yıldızları gör-
düğümde. O da 1988'de ölmüştü. Demek ki yıl-
dızlar Edita'yı yalnız bırakmamıştı...
"Hiroşima 'nın Çiçeklen ile Tohumları" (Can Ya-
yınları'nca yayımlandı. Harika bir Ülkü Tamer
Türkçesıyle) beni alıp bir başka evrene taşıdı.
Uyandığımda 6 Ağustos 1995 değil de sanki
1945'tı...
Demir köprüler eriyor, insanlar cayır cayır yani-
yordu. 160 bin insan, atom bombasının kavurucu
sıcağında ölüyordu...
Bir düş görüyordum elli yıl sonra..
Ama Hiroşima'mn Çiçeklen ile Tohumları beni
avutuyordu...
• • •
Anadolufeneri'nden aşağılara doğru inryordum
hızla...
iki genç sevgiliyi baş başa bırakmışttm, ama yıl-
dızlar onları izliyordu. Kafamın içi karmakanşıktı.
Yüreğimde hafiften bir kıpırtı vardı. Acaba yitiril-
miş takvim yapraklarından kopup gelen masallar
mıydı anlatılan?..
Hani o sakalları uzamış adam vardı ya, mavi
gözlü kıza kış gecelerinde ve kar altında durma-
danşiirlerokuyan. Hanicanım, başı her derdegir-
diğindeonakoşan, "Na'bermaviş"diyen, boyun-
dan büyük üç kızı olan, hâlâ bir genç kız duyarlı-
lığını taşıyan, eh biraz da alıngan...
Anadolufeneri'nin aşağılarında onlara rastla-
dım...
Hoşbeş ettik, eskilere, çok eskilere gittik...
Biraz da Bodrum'da 'Eylül' meyhanesinde ya-
şadıklarımı. bir kadının o sakallı adama söyledik-
lerini konuştuk. Ne demişti kadın erkeğe:
"Senin eşek gözlerini seviyorum..."
Sabaha karşı Üsküdar'da birçorbacıda ben "Hi-
roşima'mn Çiçeklen ile Tohumlan"n\ yaşıyordum...
Deniz kıyısında yürüdüm şafak sökerken...
İskelede çay içtim, araba vapuruyla Eminönü'ne
geçtim...
Siz Hiroşima Sevgilim'i izlediniz mi?
Siz kısrak gibi yürüyen Phokaialı (Foçalı) kadın-
ların savaşçı kocalarının, sevgililerinin Marsil-
ya'dan dönüş öykülerini dinlediniz mi?
Siz Aya Yorgi Plajfnda. bir çılgın kızın çığlık çığ-
lığa koşup gülü değil, dikenlerini sevdiğini hiç gör-
dünüz mü?
50 yıl önce bugün Hiroşima'da cayır cayır yan-
dı insanlar...
Bugün ben çocuk yüzlü çiçekler gönderiyorum
bir başka yerlere. Bırtutam kırmızı karanfil, birde-
met menekşe olsun istiyorum Bosna'da, Tunce-
li'de, tüm evrende... Büyüsün, boy atsın istiyorum
insanlık adına...
Yorgun yüreğimde her şeye inat Nâzım'lı bir şi-
ir okuyorum. Hiroşima'daki çocuklara, genç kız-
lara, delikanlılara. tüm insanlara...
"Dünyayı verelim çocuklara hiç değilse birgün-
lüğüne/allı pullu bir balon gibi verelim oynasın-
lar/oynasınlar türkü söyleyerek yıldızların arasın-
da/dünyayı çocuklara verelim/kocaman bir elma
gibi, sıcacık bir ekmek somunu gibi/hiç değilse
bir günlüğüne doysunlar.'
Genç: CHP'nin
geleceğinden endişeliyiz
Haner Merkezi- CHP eski İzmir Milletvekili
Sülevman Genç. sosyal demokratlann. demokratlann
ve sosyalistlerin ülkedeki gelışmelerden umutsuz
olduğunu söyledi. "Bizler,çatısı altında bulunduğumuz
partimizin geleceğinden ve başansındaıı endişeliyiz"
diyen Genç. eylül ayındaki kurultay ile herşeyin
yeniden başlayacağını, tabanı mutsuzeden hıçbir siyasi
oluşuma "evet" denmeyeceğini vurguladı. Genç.
"Partide oluşan oligarşik yapıyı \ıkmak, yeniden
yapılanmak, ideolojimizi ev rensel bo> utlarıyla hav-ata
geçirmek acil göre\imizdir" dedi.