Katalog

28 TEMMUZ 1995 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI TTK'de greve doğru • ZONGULDAK (AA) - Türkiye Taşkömürleri Kurumu'nda (TTK) çalışan yaklaşık 21.500 maden işçisini kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde grev aşamasına gelindi. Genel Maden-lş Sendikası Genel Sekreteri Erdem Ercan, KAMUSEN'le yürütülen ve uyuşmazhkla sonuçlanan toplusözleşme görüşmelerinin arabulucu safhasından da bir sonuç alınamadığını söyledi. Arabulucu raporunun kendilerine ulaştığını belirten Ercan. yasal süre içinde grev karan altnacağını bıidirdi. 4 kişilik aile 10 milyona doyuyor • ANKARA (AA) - Dört kişilik bir ailenin ayhk gıda harcamasının temmuz ayında 460 bin liralık artışla 10 milyon 140 bin liraya yükseldiği bildirildi. Türk-İş Araştırma Merkezi'nce her ay düzenli olarak yapılan araştırmaya göre. temmuz ayında sebze ve meyve fiyatlannda yaşanan mevsime baglı gerilemeye karşın, diğer bazı temel gıda maddelerinın fiyatlan arttı. Bu nedenle gıda harcamalan bir ayhk aradan sonra tekrar yükselmeye başladı. GAP'a 16trilyon gidecek • GAZİANTEP(AA)- Toplam 32 milyar dolara mal olması öngörülen ve şimdiye kadar 12 milyar dolar harcanan GAP'a, bu yıl 16 trilyon lira harcanması planlanıyor. Proje tamaralandığında yalnız bölgenın değil, Türkiye'nin refah düzeyini yükseltecek, 19 hidro elektrik santral ve 22 barajda 27 milyar 345 milyon kilovvatsaat elektrik enerjisi üretilecek, 1.7 milyon hektar alanda sulu tanm yapılacak. GAP kapsamındaki Karakaya ve Atatürk barajlan dışında Hancağız, Hacıhıdır. Nusaybin Sulama, Çağçağ Santrali, Akçakale ve Suruç yeraltı sulama, Devegeçidi. Silvan 1. ve 2. kısım ile Nerdüş projeleri de bulunuyor. Posbıyık'tan Söylemez'e tepki • İSTANBUL(ANKA)- Ereğli Belediye Başkanı ve llçe Temsilciler Kurulu sözcüsü Halil Posbıyık, Özelleştirme tdaresi Başkanı Ufiık Söylemez'i Erdemir konusunda gündemi degiştirmeye çalışmakla suçladı. Posbıyık, "Erdemir'i satmak öyle kolay değil. Erdemir halkını aptal yerine koyuyorlar" dedi. Posbıyık. Söylemez'in Ereğli'de yaşananlan çarpık bir şekilde anlatan hükümet yanlılan gibi tutum takındığını kaydetti. Fransa RenaulTyıı özelleştinneye hazırlanıyop • Ekonomi Servisi - Fransız Hükümeti, Renault'nun özelleştirilmesi hazırlıklannı resmen yürürlüğe koydu. 19 Temmuz 1993 yasasıyla prensip karan alınan ve "sermayesinin halka açılması" ile ilk adımı atılmış olunan Renault'nun özelleştirilme işlemleri artik doğal bir gelişme olarak görülüyor. Bu kararla Fransız devleti. elinde bulundurdugu hisseleri azaltarak Renault'ya uluslararası rekabette bütün şansını kullanabilme olanağı sağlamış oluyor. Nurol Holding hastanelere talip • ANKARA (ANKA)- Nurol Holding. özelleştirilecek sağlık merkezleri ile hastaneleri almaya hazırlanıyor. Holding bu amaçla yeni bir şirket kurdu. Ankara'da kurulan şırkete '"Nurt Farma Sağlık Ürün ve Hizmetleri AŞ" adı verildi. Sermayesi 10 milyar lira olan şirkette, Nurol Yatınm Holding AŞ 5.9 milyar, Nurol Dış Ticaret Pazarlama Temsilcilik AŞ, Nurettin. Erol ve M. Oğuz Çarmıklı l'er milyar, Şakir Kaleli de 100 milyon liralık pay edindi. Enerji Bakanlığı onaylarsa Adana, Antalya, Mersin, K. Maraş ve Hatay'ın elektriğini dağıtacak Uzanlar, Âkdeıriz'm Aktaş'ı olacak• Akdeniz'in Aktaş'ı olmaya hazırlanan Uzan Grubu'nun, bölgedeki 5 ilin elektriğini dağıtmak için üç-dört ay önce sözleşme taslağı ile bakanlığa başvurduğu belirtiliyor. UZANLAR'IN RANT BOLGESİ AHMET ÇELIK "Uzanlar, Akdeniz'in Ak- tas,"ı olmaya hazırlanıyor. Adana, Antalya. Mersin. Kahramanmaraş ve Hatay il- lerinın şehir içı elektrik dağı- tımını almak isteyen Uzan Grubu'nun. üç-dört ay önce sözleşme taslağı ile bakanlı- ğa başvurduğu belirtiliyor. Kimi çevreler tarafından Enerji Bakanlığı nezdinde sözleşmenin imzalandığı ile- ri sürülürken. Enerji Bakanı Veysel Atasoy. başvuruyu doğrulayarak Danıştay'dan görûş istedıklerini belirtti. Eneıjı Bakanlığı ile Uzan- lar arasmda anlaşma imzala- nırsa elektrik faturası tahsi- latlan bu gruba aıt tmar ve Adabank kanalıyla yapılaca- ğı için, Uzanlar bugünkü elektrik fiyatlarıyla yılda 11.3 trilyon liralık bir kayna- ğı da kullanmış olacaklar. Çukurova Elektrik'in ço- gunluk hısselerinı aldıktan sonra küçük ortaklan saf dı- şı bırakarak şirket yönetimi- ni tamamen ellerine geçiren Uzan ailesi, şimdi de Adana. Antalya. Vlersin. Kahraman- maraş ve Hatay'ın şehır elektriğini dağıtmaya soyu- nuyor. Elektrik dağıtımı ıle il- gili olarak Uzanlar'ın hazır- ladıklan anlaşma taslağı ile yaklaşık üç-dört ay önce Enerji Bakanlığf na başvur- duklan belirtiliyor. Istan- bul'un Anadolu yakasında Aktaş'a doğan tepki nedeniy- le. sütten ağzı yanan Enerji Bakanlığı ise bu kez yoğurdu üfleyerek yemeyi tercıh erti. Bakanlık. Aktaş'ta yaşanan sorunlann tekrarlanmaması için baş\ uruyu yapan ÇEAŞ'la ılgıli olarak Danış- tay'dan görüş ıstedi. Bu ıllerin elektrik dağıtı- mının Uzanlar tarafından üst- lenilmesinin. beraberinde, ai- leye önemli bir rant kapısını da açacağı kaydediliyor. Söz konusu illerdeki elekt- 1.070 mılyar kvvtv'yıl I 3.6 trılyon Irra 773 milyon Kvvrvyıl 2.5 trilyon lira AKDENİZ İ ; 250 milyon kwh/yıl • 862 milyar lira rik tüketim bedelleri lmar Bankası ve Adabank şubele- rine yatınlacak. Bu da hizmet karşılığı alınacak pay bir ya- na. bugünkü tüketim miktan ve elektriğin kılovatsaat (k- \vh) ücreti üzennden hesap- landığında ailenin. her yıl yaklaşık 11 trilyon 345 mil- yar liralık bir kaynağı kasala- rından geçirmesi anlamına gelıyor. 1994 yılı rakamlan- na göre yılda 1 milyar 70 mil- yon kwh elektriğin tüketildi- ği Adana'da elektriğin kilo- vatsaatinin 3000 lira, KDV'sının deyüzde 15 oldu- ğu düşünülerek yapılan he- saplamada Uzanlar'ın banka- lanndan geçecek mıktar yıl- da 3 trilyon 691 milyar 500 milyon lirayı buluyor. Aynı hesaplamayla rakam yılda 700 kvvh elektnk tüke- ten Antalya'da 2 tnlyon 415 milyar lira olurken. ^23 mil- yon 600 k\\ h elektnk tüketen K. Maraş'ta 2 trilyon 496 mil- yar lira, yılda 250 milyon k- wh elektrik tüketen Hatay 'da 862 milyar 500 milyon lira \e yılda 544.5 milyon kvvh elektrik tüketen Mersın'de ise 1 trilyon 878 milyar liraya ulaşıyor. Başvurunun yapıldığını doğrulayan Enerjı Bakanı Veysel Atasoy ise şu bılgiyi verdi: "ÇEAŞ ve Kepez'in imtiyaz şirketi mi yoksa görev şirketi mi olduklan konusun- da Danıştay'dan görüş iste- dik. Başvuru.şirketler tzan- lar'a geçmeden yapılmış. 3096 sayılı yasadan yararla- narak ÇEAŞ ve Kepez görev şirketi haline getirümiş. Dağı- tımın yapılabilmesi için şirke- tin görev şirketi olması gere- kiyor. ÇEAŞ ve Kepez'e Ba- kanlar Kurulu Karan ile bu yetki verilmiş. Devir sözleş- mesi de imzalanmış. Görev sözleşmesine göre şebekenin devrinin sözleşmeden sonra bir >ıl içinde yapılması gere- kiyordu. Bu yapılmamış. Or- tada bir hukııki çıkmaz var ve bunun aşılınası lazırh. Da- nıştay görüş bildirdikten son- ra karar verilecek"' Uzanlar'la Enerji Bakanlı- ğı arasmda 5 ılin elektnk da- ğıtımı konusunda protokol yapıldığını belirten bır TE- DAŞ yetkılısı de.-Biz tem- muzda bu illcrin elektriğinin Lzanlar'a bağlanacağını duymuşruk. Ancak birkaç madde üzerinde anlaşma sağ- lanamadığından işlern uza- mış" diye konuştu. Yetkili. bakanlığın ileride Aktaş'ta yaşanan sorunlann Uzanlar'la yaşanmaması için Danıştay'dan görüş ıstedığinı belirtti. Elektnk dağıtımının ciddı bır görev olduğunu be- lirten yetkili. Uzanlar gıbiad- lan kamuoyunun gündemın- den düşmeyen kişilerin bu işi yapamayacağını belirtti. Yet- kili. "Anlaşma olnrsa Ak- taş'la yaşanan sorunlann da- ha faziası yaşanır" dedı. ÖİB, 15 kombina ile 1 iştirak payını satmak için düzenlediği ihaleyi dün de sürdürdü Et Bakk'ta CHP sessiz* saüs hızhANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Özelleştirme lda- resi Başkanlığı (ÖfB). 5 ar- sası satılan Et ve Balık Ku- rumu'nun (EBK), 15 kom- bina ile 1 iştirak payını özel- leştirmek için düzenlediği ihaleyi dün de sürdürdü. E- BK kombınalannın. milyar- larca lira değerindekı - onbınlercemetrekare- <>•*• lik arsalan da 3 yıllı- ğına ücretsız olarak satış yapılan şirketle- rin kullanımına verildi. < / l r Kombinalar. ihalede, arttın- ma başlanan bedele çok ya- kın fiyatlarla satılırken. CHP, koalisyon programın- daki hükümlere ve işçılerin direnışıne karşın dün de hiç- birgirişimde bulunmadı. ÖtB'de dün yapılan ihale- de. Kars. Kastamonu, Malat- ya, Suluova. Şanlıurfa ve Tatvan kombinalan satışa çı- kanldı. ihalede. toplam 751 bin 208 metrekare alana sa- hip olan Kars Et Kombinası arsalarının bir bölümü özel- leştirme kapsamı dışında ru- tuldu. Toplam 585 bin met- rekare alan üzerindeki jf~ tesisler, Turan Çelik'e 3 20 milyar liraya satıidı. S Kastamonu Et Kombi- nası da yöre halkı tara- v fından kurulan ortak gı- rişim adına önerı götüren Kastamonu Belediyesı'ne 30 milyar liraya verildi. 30 milyar Itraya satışa çı- kanlan Malatya Et Kombı- nası 31 milyar liraya Cuma Yiğit'e. Suluova Et Kombı- nası 37 milvar lirava Amas- 1 Satışa çıl Kombina Adana Et Kombinası Afyon Et Kombinası Ağn Et Kombinası Bayburt Et Kombinası Burdur Et Kombinası Bursa Et Kombinası Elazığ Et Kombinası Kars Et Kombinası Kastamonu Et Kom. Malatya Et Kombinası Suluova Et Kom Şanlıurfa Et Kom. Tatvan Et Kombinası [an komt Arsa savısı 79.904" 273.409 231.864 386.645 140.960 60.300 39.855 751.208 400.567 372.200 116.903 79.465 160.250 linalar 1 Kapalı alan 20.243 20.420 15.007 22.769 20.221 17.104 11.667 17.814 21.839 18.617 20.238 12.247 14.9% / 3 Yüksek Kurulu'nda (OYK) lü bulunan Hak-Iş ile Türkı- sözsahibiolanCHP'denhıç- ye Ziraat Odalan Birlıgi (T- ya Pancar Ekicilen Koope- ratifi'ne, 20 milyar liraya ihaleye çıkanlan Şanlıurfa Et Kombinası da 28 milyar lira- ya İmam Demir adlı gırişim- cıye satıidı. Işçilerin direnişlerine. hü- kümet programındaki vaat- lere karşın EBK'nin satışına. aynı zamanda Özelleştirme bır tepki gösterilmedı. Satılan kombinalarda İş Yasası'na bağlı çalışan ışçi- lerin devir tanhine kadarki kıdem ve ihbar tazminatlan- nı EBK üstlenirken. bu tari- he kadar tahakkuk edecek di- ger yasal hak ve alacak- lar da alıcıya devredil- di. Kombınalann her türlü hammadde. yan mamul \e mamul madde stokları ile yar- dımcı malzemeler v e amba- laj malzemelen EBK'de ka- lırken. mülkiyeti EBK'ye aıt olan ve kombina kullanımm- da bulunan taşınmazlar ile makine. ekıpman ve teçhi- zatların alıcıya teslim edıle- ceği belırtildi. EBK'deörgüt- ZOB). Türkiye Ziraatçılar Derneğı. Kamu lşletmelerı Geliştinne Merkezı (Kl- GEM). besıciler ve bazı ve- terınerlik fakültelerinin. "stratejik önemi bulundu- ğu" gerekçesiyle satışına karşı çıktığı EBK kom- binaları için ÖİB'nin 3 yıl üretinıde kalma koşulu getırmesi de tartışmalara neden ol- du. Satışa karşı çıkan "Güç Birliği Platformu" yetkılileri, hükümetın. E- BK'nin sektörden çekilme- sine olanak tanıyarak, tanm ve hayvancılık alanında za- ten bözuk olan altyapıyı ile- nde düzeltilmez boyutlara u- laştıracağını ileri sürdüler. Sonbaharda uygulamaya girecek ekmekteki 'gram standardı' zorunlu olacak Gramaj hırsızmı TSE yakalayacak HÜLYAGENÇ Ekmekteki gramaj hırsızlığını Türk Stan- dartlan Enstirüsü (TSE) çözecek. TSE'nin hazırlıklannı sürdürdüğü yeni ekmek stan- dardı. ekmek gramajını ülke genelinde sa- bitlemeyi hedefliyor. Sonbahardan itibaren yürürlüğe girmesi beklenilen yeni ekmek standardı "uyulması zorunlu standarrlar" arasmda yer alacak. Böylece ekmek fiyatlanna istedikle- ri zammı yapamayan fınncı- lar, gramajı düşürerek 'gizli zam' yapma yönteminden mahrum kalrmş olacaklar. Halen yürürlükte olan, an- cak uyulması zorunlu olma- yan ekmek standardı ise bu- günkü üretim şartlannın uy- gun olmadığı gerekçesiyle kullanılmıyor. TSE yetkılileri, standartlara uygun üretim yapan fiıma sayısının birkaç fi- nnla sınırlı kaldığına dikkat çekiyorlar. Taslak halinde bulunan yeni ekmek stan- dardı, Tanm Bakanlığı başta olmak üzere üni- versiteler ve diğer ilgili kurumlara görüş al- mak amacıyla gönderilmek üzere bekliyor. Yeni hazırlanan standartta. ekmeğin yüzde • Yeni yasayl fiyatlanna istedikleri zammı yapamayacak olan fınncılar, gramajı düşürerek 'gizli zam' yapma yönteminden de mahrum kalacak. 38 rutubet esasına göre hazırlanması ve ağır- lığının en az 300 gram olması öneriliyor. Ek- mekte kullanılabilir un tipi de 6 çeşitten 4 çe- şide indiriliyor. Halen yürürlükte olan ekmek standardında ise küçük ekmeklerde grama- jın 40. 80 gram; büyüklerde ise 300. 400. 500 ve 750 gram olması öngörülüyor. Rute- bet oranı ise yüzde 35 ile 40 arasmda değişi- yor. PiyasadaTSE'li ekmek üreten fınnlann ekmek ç o ' c az °^ ma& ^ gramajın aşağı çekilmesine engel olamıyor. Ekmek standartlannı revize ettiklerini belirten bir TSE üst düzey yetkilisi "Yaşamlan gra- maj kârgaşalannın ardından, özellikle ekmek ağırhğını stan- dart hale getirmek istiyoruz" dedi. Halen yürürlükte olan ek- mek standardının mecburi hale getirilmesi için geçmiş dönem- lerdeTanm Bakanlığı'na başvuruda bulun- dukJannı belirten TSE yetkilisi, unun. buğ- dayın kalitesinin tutturulmasında sıkıntılar yaşanacağı gerekçesiyle tekliflennin geri çevrildiğini hatırlattı. tSE've uygun üretim yapan birkaç fınnın bulunduğunu söyleyen yetkili. yeni standarda her fınnın uymasının zorunlu hale getirileceğini kaydetti. Yeni düzenlemeyle firmcılar gizli zam yapamayacak. TÜRK-İŞ BAŞKANI: Asgari ücrette işveren etkili ANKARA (ANKA) - Türk-lş Genel Başkanı Bayram MeraUAs- gari Ücret Komisyonu'nda işçiye dönen ibrenin. işadamlannın Baş- bakan Tansu Çiller ile görüşmesi- nin ardından tersine çevrildiğini bildirdi. Meral. "Hükümet asgari ücret betirlemelerinde işverenlerle kucaklaştı. Bundan sonra yapıla- cak şey protesto etmektir" dedi. Türk-lş bünyesinde kurulan ve kamu kesimi sözleşmelerinin ko- ordinasyonundan görevii kurul. Genel Başkan Meral başkanlığın- da toplandı. Meral. toplantıyı açış konuşmasında Türk-lş in asgari ücretin ağustos ayından itibaren yürürlüğe girmesi için elinden ge- İen her şeyi yaptığını belirtti. De\ - let bakanlan Aykon Doğan, Bekir Sami Daçe ile konuşulduğunu, Başbakan'a mesaj gönderildiğini ifade eden Meral, "işadamlannın Çalışma Bakanı ile Başbakan'a yapüklan ziy aretten sonra durum değişri. Hükümctle işverenler. as- gari ücret için kucaklaştı. Beraber olup asgari ücrette çalışan 4 mil- yon işçinin nzkını kestiler" dedi. 4 bin Türk'ün bulunduğu Sochi'de en büyük sorun konsolosluk bulunmaması Rusya^daki Türlder sahipsiz kaldı AHMET ŞEFİK SOCHJ - Rusy a Federasyo- nu'nunTürkiye açısından giriş kapısı konumundaki Sochi kentinde iş yapan ve çalışan yaklaşık 4 bin Türk. güç ko- şullar içinde yaşama mücade- lesi veriyor. lşadamlan ve işçi- lerimizin en büyük sorununu, Sochi'de bir başkonsolosluk bulunmaması oluşturuyor. Sovyetler Birliği'nin yıkıl- ması ve kapılann açılmasından sonra Rusya'nın çeşitli yerlerinde iş yapmaya başlayan Türk işadamlarının en yoğiın olarak bulunduğu yer, turizm ve ticaret kenti Sochi. Trabzon'dan uçakla 45 da- kikada ulaşılabilen Sochi'de özellikle Karadenizli işadamlan. irili ufaklı çok sayıda işletme kurmuş durumda. Aynca bölgede bulunan Türk inşaat firmalann- da binlerce Türk işçisi çalışıyor. Türkiye, treni kaçırabilir Türkiye'nin ekonomik ve ticari ilişkilerde daha atak davranması gerektiğini be- lirten Rusya Dış Ekonomik Ilişkiler İCurumu Türkiye Masası Müdürü \aleri Ko- nonov, Batılı belli başlı dev- letlerin ciddi girişımde bu- lunduklannı. "Türkive'nin treni kaçırabileceğini" söy- ledi. Kononov. inşaat sektö- ründe dengesizlikler bulun- duğunu. Türk şirketlerinin 1987"den bu yana 5 milyar dolarlık mukavele imzala- dıklannı, Rus şirketlerinin tutannın ise 70 milyon do- lar olduğunu belirtti. iki ülke arasındaki çeşıtlı konulara ilişkin anlaşmalann yapılamaması. mev - zuattaki farklılıklar ve güvenlik sorun- lanndan dolayı buradaki Türk vatandaş- lan. birçok sorunla karşı karşıya bulunu- yor. Rusya'ya gidip gelen Türk vatan- daşlannın önemli bir kısmının geçiş yo- lu olan Sochi'den yılda 100 binin üzerin- de vatandaşımız giriş-çıkış yapıyor. An- cak vatandaşlanmızın karşılaştıklan so- runlan çözebilmek için Türkiye Cumhıı- riyetı'nin hiçbir yetkilisi Sot- hi'de bulunmuyor. Sochi ye uçak ve feribot se- ferleri düzenleyen Kıyı Turfir- masının sahibi Haluk Saru Türkiye için bunca önemi bu- lunan kentte bir resmi temsil- cilığin olmamasının büyük bir talihsizlik olduğunu söyledi. Bu arada Sochi'de çeşitli alan- larda iş yapan İVurettin Erog- lu da Türkîerin büyük bır da- ğınıklık içinde bulunduğunu. bu dağınıklığm ortadan kaldınlması için Türkleri bir çatı altında toplayacak bir dernekçalışmasınabaşladıklannı bildir- di. Eroğlu. "Türk-RusDostiukDenıeğr adını alacak bu dernekle hem Türkîerin güçlü bir lobi oluşturabileceklerini hem de sorunlarını Rus yetkilileri ile daha ciddi ortamlarda çözebileceklerini söy- ledi. Eroğlu. devletın buçabalarakatkı- da bulunması gerektiğini savundu. Beyaz eşyacılar, Avrupa'daki vergi oranlannın çok üstünde olduğu için rekabeti bozacağı görüşünde Ozel Tüketim Vergisi sadece fiyatlan arttırırEkonomi Servisi- Sadece satılan mallann fiyatlannı arttıracağı belirtilen Özel Tüketim Vergisi'nden (ÖTV), rekabeti bozacağı ge- rekçesiyle beyaz eşyacılar da şikâyetçi. Uz- manlar, tasan ile gelecek yerginin kâr, rant gibi gelirlere değil tüketiciye yansıyacağını ıddia ederken. beyaz eşyacılar da zaten yük- sek olan KDV'nin üzerine bir de ÖTV'nin eklenmesiyle rekabet güçlerenin kaybolaca- ğına inanıyorlar. ÖTV kanun tasarısının yürürlüğe girmesi halinde kayıt dışı ekonominin daha da büyü- yeceğini iddia eden beyaz eşyacılar. tasarı- nın, Türk fırmalarını. bu vergilerden muaf olanyabancı rakipleri karşısındazorduruma düşüreceğıni belirtiyorlar. Beyaz eşyacılar halen yürürlükteki yüzde 23 KDV'nin dahi rekabet açısından oldukça zorladığını belir- terek. "Avrupalı meslektaşlanmız bizden ya- n yanya düşük vergilendirilirlerken, KDV oranı da yüzde 18-15 arasmda değişiyor. Bi- zim ödediğimiz KDV iseyüzde 23. Bunun üze- rine bir de Meclis'teki tasan yasalaşırsa hic rekabet edemez hale geleceğiz." Kay ıtlı ekonominin vergi oranlannın yük- sek olduğunu ılen süren Beyaz Eşya Sanayı- cileri Derneğı Başkanı ErgünÖnder. "Buo- ran ÖTV'yle daha da yükselecek. Veıii firnıa- lar, daha da güçsüzleşecekler" dedı. Tasan ile getirilecek ek vergınin kâr. rant gibi işveren kesimmın gelirı üzerine değil. KDV aracılığıyla satış fiyatına ekleneceğini belirten ekonomi uzmanları. vergi ıadesinin yıl sonu ödenmeye başlanması nedenıyle KDV'nin yükseltilmesinın gelir dağılımını bozacağına dikkat çekiyor. Düşük ve orta gelirgrubunun beyaz eşya- yı taksitle aldığını belirten Profilo Genel Mü- dürü Orhan İyiler, şunlan söyledi: "Yüksek gelir gruplan peşin ve kayıt dışı piyasadan alışveriş yapıyoriar. Taksitle alışveriş yapan düşük ve orta gelir gruplannın muhatap ol- duğu KD\' oranının y ükselrilmesi de gelir da- ğılımını olumsuz yönde etkileyecek. Yeni kon- ması beklenen vergi ile kay ıt içi ekonomiden peşin alışveriş yapanlar da yükselen KDV nedeniyle kayıt dışına itec ekJer. Böylece bu. geliri daha da düşürecek." YORUM OZTIN AKGUÇ Güçlü Devlet Güçlü devlet denilince, çoğumuzun kafasında, zor kullanan, zorgulu (otoriter) devlet canlanıyor. Zor kul- lanan, tüm yetkileri elinde toplayan, zorgulu, tümcül (totaliter) devlet. güçlü devletmiş gibi bir izlenim uyan- dınyor. Gerçek ise tamamen tersidir. Güçlü devlet, z o ra başvurmadan, zor kullanmadan işlevlerini, görev- lerini yerine getirebilen devlettir. Aşırı güç gösterisi, belki de güçsüzlüğün bir göstergesidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin, insan haklanna saygılı de- mokratik bir düzen içinde güçlü, saygın, etkili bir dev- let olması bir özlemdir. TC, özlenen bir konumda mı- dır? Güçlü devlet, süper güç oluyoruz gibi sloganlar, manşetler, ne yazık ki TC'nin istenen, özlenen konu- ma gelmesine yeterli olmuyor. Garip bir milliyetçilik, yurtseverlik anlayışımız var. Davranışlarımız çelişkili de olsa, TC'ye, Türklüğe öv- gü düzdüğümüzde milliyetçi oluyoruz, yurtsever olu- yoruz. Buna karşı, eleştirdiğimizde; eksikleri, hatala- rı ortaya koyduğumuzda, sanki vatana ihanet edili- yormuş, toplum aşağılanıyormuş gibi bir hava yara- tılıyor. TC'nin özlenen konuma gelmesini engelleyen ba- zı etkenler var. Bu eksiklikleri gideremezsek. bırakın süper güç olmayı, bugünkü konumumuzu dahi ko- ruyamayız. Bunları satırbaşlan olarak bir kez daha dikkatlere sunalım. Bürokratik kadrolann yetersizliği Türkiye'de, özellikle 1950'den sonra bürokrasiye partizanlık mikrobu bulaştırılmıştır. Yetenek, dürüst- lük, çalışkanlık gibi niteliklerin yerini; bürokrasideyük- selebilmek için şu veya bu partinin. şu veya bu kişi- nin adamı veya şu veya bu örgüte mensup olmak al- mıştır. Bunun doğal sonucu, bürokraside bir erozyon yaşanmış, tersine ayırımla (seleksiyonla), iyilerin önemli bir bölümü ya dışlanmış ya da etkisiz görev- lere getirilmiştir. Buna bir de 1980 sonrasında "6e- nim memurvm işini bilir" anlayışının doğurduğu etik yıkım da eklenince, bürokrasi, dolayısıyla devlet, te- mel görevlerini dahi yapamaz duruma düşmüştür. Bugün bazı kurumlar ayakta durabiliyorsa, bazı hız- metler iyi-kötü görülebiliyorsa, bunu, görev anlayışı yüksek, özverili, yurtsevgisi, insan sevgisi gelişmiş bürokratlara borçluyuz. Yoksa yüksekten atan, hava basan, merasimlerde boy gösteren, iri laflareden. ba- zı kişilerin etrafında bodyguard (muhafız) gibi dola- nanlara değil. Ne yazık ki Türkiye'de kamuoyu, ba- şarılı bürokratlar konusunda da yanlış yönlendiriliyor, yanlış değerlendirilmeler yapılıyor. Din bezirgânlığı inanç özgürlüğü, inançlı olmak ayrı, maddi ve/ve- ya siyasal çıkar sağfamak için din ticareti. din bezir- gânlığı yapmak ayrı olgulardır. Bunlar birbirinden ay- rılmalıdır. Ne yazık ki Türkiye'de bazı kişiler ve örgüt- ler, toplumun din konusundaki duyariılığından, belki de bilgi eksikliğinden yararlanarak, kendi ufak çıkar- ları için din bezirgânlığı yaparak, dini yanlış yorumla- yarak, yanlış yönlendirerek toplumun büyük bir bö- lümünü karanlığa itiyortar, en azından gelişmelerini engelliyorlar. Bağnazlık, yobazhk, halkın bilgi ve dü- şünce düzeyinin geri kalışı, bazı iç ve dış güçlerin işi- ne geliyor. Batılılaşma isterisi Batılılışma, sık sık yinelediğimiz gibi soyut bir kav- ramdır. Batılılaşma, belirli değer yargılannı; düşünce özgürlüğünü, aydınlanmayı, akılcı davranmayı, bilgi düzeyini genişletmeyi, insancıl olmayı içerir. Yoksa Batı taklitçiliğini; körü körüne Batı ülkelerinin peşine takılmayı, ABD'nin veya Avrupa Birliği'nin uydusu ha- line gelmeyi amaçlamaz. Bugün Batılıların, Batılı dev- letlerin davranış biçimlerine baktığımızda, onlann da henüz Batılılaşamadıklannı görüyoruz. Toplumumu- zun bir bölümünde de Batılı olma fetişizmi, Batılı ol- ma kompleksi veya Batılı olamama aşağılık duygu- su, Türkiye'nin istenen yerlere gelmesini engelleyen bir etkendir. Türkiye. bürokrasiyi yeniden yapılandırmadan, ki- şisel hesap peşinde olan politikacılar yerine ülke sev- gisi, beceri düzeyi yüksek, yetenekli politikacılar bul- madan. toplumu ortaçağ karanlığına gömmeye ça- lışan din bezirgânlarıyla ve Batı'nın uyduluğuna so- yunanlara karşı ciddi bir savaşım vermeden istenen konuma gelemez. Saygın, etkili bir ülke, bir güç ola- maz. Kendimizi aldatmayalım. Türkiye gerçekten et- kili bir güç olsa Balkanlar'da, Kafkasya'da, Ortado- ğu'da yaşanan insanlık dışı olaylar yaşanmaz, hiçbir devlet, hiçbir etnik grup, bölge istikrarını bozucu bir davranış içine giremez, emperyalistler bu bölgelerde istedikleri gibi at oynatamazlardı. İHLAS HOLDİING TALİP Söksa'yı kurtaracak sanayici aranıyor • Kapanmak üzere bulunan Söksa için kurtarma operasyonu yapılırken Kalkınma Bankasf nın hisselerini bedelsiz alan Sinop Belediyesi Söksa'yı ayağa kaldıracak sanayici anyor. CENGtZ DEMİREL SİNOP-Kapanmak üze- re bulunan Söksa için kur- tarma operasyonu yapılır- ken Kalleınma Bankası'nın yüzde 51 'lik hisselerini be- delsiz alan Belediye Baş- kanlığı Söksa'yı ayağa kal- dıracak sanayici anyor. Bu arada Ihlas Holding'in Sök- sa için ısrariı olduğu açık- landı. Üretiminin hemen ta- mamı ihraca yönelik çalışan ve 19/6 yılında kurulan Si- nop Örme ve Konfeksiyon Sanayii (Söksa) 1992 yılın- da borç batağına düşmüştü. 5 aydır ışçi ücreti ödeye- meyen ve borcu 70 milyar dolayında bulunan Söksa için yeni bir formül bulun- du. Formüle göre Söksa'nın Kalkınma Bankası elinde bulunan yüzde 51.5 hissesi Sinop Belediye Başkanlı- ğı "na bedelsiz olarak devre- dildi. Yönetimi tamamen belediyey e geçen Söksa için şimdi iyi bir sanayici aranı- yor. Belediye Başkanı Ali Ka- ragülle. amaçlarının Sök- sa'yı kurtarmak olduğunu söylüyor. Söksa'yı beledi- yeden devralmak isteyen sa- nayıcilerin savısı ise her ge- çen gün artıyor. Karagülle. Söksa'nın yurtdışında bilinen bir mar- ka olduğuna deginerek "Av- rupa Birliği sürecinde Sök- sa çok önemli bir kuruluş. Yurtdışı geniş bir pazan var. Bu yönü ile çok cadp bir te- sis. Ancak düştüğü borç ba- tağuıdan çıkması ve serma- ye arttınnıına gidilmesi ge- reldyor. Öncelikle yüzde yüzlfik bir sermaye arttinmı şart. Bunu taahhüt eden bir- çokşirket var. Bunlann ara- sından en iyisini seçmek du- mrnundayız" dedi. Öte yandan Ihlas Hol- ding'in Söksa'nın peşinde olduğuöğrenildi. Sinop Be- lediye Başkanı Ali Karagül- le. Söksa'nın kendilerine devrinden sonra Söksa'da yaptığı incelemelersırasın- da Ihlas Holding'in devrede olduğunu da doğruladı. Başkan Karagülle "Ihlas Holding çok istekli da\ ranı- yor. Kendilerine 10 «jünlük bir süre sonunda görüşebile- ceğimizi bildirdik" dedi. Belediye Başkanı Kara- gülle ile Ihlas Holding Mu- rahhas üyesi ve holding ma- li işler koordinatörü Ayhan Apak'ın görüştüğü belirlen- dı. Ayrıca Ihlas Holding Yönetim Kurulu Başkanı EnverÖren'in kesin olarak "Söksa'yıalın" talımatı ver- diği öğrenildi. Söksa hisse- lerinin IVIKB'de vükselme- si ise hisselerin Ihlas tara- fından toplandığını göste-