Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 TEMMUZ 1995 CUMA 12 DIZIYAZI K O C A T E P E NASIL BATIRILDI? »TUTERCtMLEK H içbir zaman arzu etmiyoruz ancak, koşullar zorlar da yeni bir savaş gündeme gelirse, bütün bu yaşanan olaylara karşın yeni bir Kocatepe olayının yaşanmayacağını hiç kimse garanti edemez. Bu boyutlarda olmasa bile yine de bazı olaylar daima yaşanacaktır. TCG Kocatepe'nin batışmdan sorumlu kim? Asıl sorun, iletişim eksikligi S özü edilen Yunan konvoyu yükünü boşalttıktan sonra sa- vaş dengesi bozulacak. Kıb- ns'taki birliklerimiz zor du- rumda kalacaktı. Bunu göz önünde bulunduran Türk Genelkurmayı. gelen istihbaratlann tutar- sızlığına ve çelişkısine karşın "•hücum" emrini vermıştır. Burada Hav a ya da De- niz Ku\ vetlen suçludur denemez. Her iki kuvvet de bu olaydan kendileri için gerek- li dersleri çıkarmıştır. Çök pahalı bir be- del ödenmiştir. Bu nedenle "sansasyon haber" olarak işlemeye çalışmak hiç kim- L seyeyararsağlamayacaktır. Hiçbir zaman arzu etmiyoruz ancak, koşullar zorlar da ' yeni bir savaş gündeme gelirse. bütün bu yaşanan olaylara karşın yeni bir Kocate- • pe olayının yaşanmayacağını hiç kımse 1 garanti edemez. Bu boyutlarda olmasa bı- le yine de bazı olaylar daıma yaşanacak- • tır. Kocatepe olayında ne olmuştur... Kuv - '" vetlerin "savaş komuta merkezfcri" arasın- da devamlı bir iletişim ve eşgüdüm kurul- mamıştır. Aradan 21 yıl geçmesine karşın tkinci harekâtta gemilere hava irtıbat su- bayı verilerek; deniz ve hava harekât mer- kezleri bir araya getirilerek bu gidenlmiş- tir. Savaşa katılanlann ve ordu komutanlı- ğı yapmış komutanlann ortak görüşü şu yargıdabirleşiyor: "Burada suçlu aramak beiki gereklidir ama, bir suçlu yaratmak yanlıştır. Yalnızca "sansasyon haber" peşin- de koşanlann işine yaramaktadır. Bir ha- ta olmuştur. bir gemimiz bat mıştır ve 54 de- nizcimiz şehit olmuştur. Bu unutulamaz. L nurulmamaJıdır. KuvvefJer gereken ders- leri de çıkarmıştır. Parola, saha tahsisi gj- bi konular ikinci pianda kalan konulardır. Esas konu iletişim ve birükte çalışma ek- sikJiğidir. Bu olav sonucunda bir kurul oluşturulup. gereken titizlik gösterile- rek kusurun kimdeolduğu belirlenmiş- tir. Ama isabetli karar verilerek ceza- landırma yoluna gidilmemiştir. Ce/a- landırma yoluna gidilseydi bu çok yan- lış olurdu. Çiinkü bundan sonra yapı- lacak bir harekâtta >a da olay da en kü- çük bir birliğin komutanı bile sorum- G enelkurmay Başkanlığı artık bu olayın tüm belgelerini, ses bantlarını açıklamalıdır. Yoksa, her yıl, bölük pörçük anılar, belgeler basına gelecek; medya da, doğru ya da yanlış birtakım değerlendirmelerle bunları yayınlayacak. Ingiltere'nin Falkland savaşındaki duyarlılık ve açıklığının benzerini gösterebilmeliyiz. üstünde durulan elektronik kanştırma ne- deniyle bazı mesajlar yerine ulaşamamış olabilir. Bu olayda bazı aynntılardan söz edilebilir; örneğin: Gemilerin bulunduk- lan mevki, parola, pilotlann eğitimsizliği gibi sorular sıralanabilir. Aslında üzerin- de durulması gereken sorun, aralıklarla yaklaşık beş saat süren hava hücumunun hangi anlaşılmaz nedenlerle durdurula- mayışıydı. Eğer ilk saldından sonra dur- durulsaydı TCG Kocatepe elden çıkmaya- bilirdi. Muhnpleri Iskenderun radan, Ar- navut Burnu'na kadar izledı, ondan son- ra görevi Anamur radanna devretti. Yani Anamur radarı gemilerin Arnavut Bur- nu'ndan aşağı sarktığını biliyordu. Gemilerden de. konumlannı belirten. uçak hücumlannı uyaran mesajlar iletil- diğine göre bu bilgiler nasıl olup da bir- leştirilip. değerlendirilemedi. Bunlara ke- şif uçağının istenen düzeyde keşif yapıp. degerlendirmeleri iletemeyişi de eklenin- ce hatalar ortaya çıktı. Kişisel bir takım hatalar da vardır; in- san olmanın getirdiği birtakım hatalar. Ancak, olay iletişim eksikligi sonucudur. luluk yiiklenmez; hemen üst makamla- rı arar oradan talimat bekler. Halbuki öyle olaylar vardır ki, bunlar çok değiş- kendir anında karar verilmesi gerekir, bir an bile gecikilse tüm planlar alt üst olabilir. Burada verilecek ceza komutan- lann karar verme yetkisini kullanma- yı çok zedelerdi. Üstelik hiç kimse. ge- mim batsın, uçağım düşsün. demez. Bu olaydan Silahlı Kuvvetlerimiz çok ders- ler almıştır. Eksik aksak görülen yan- lar tamanılanmıştır; en azından tamam- lanmaya çabalanmıştır. Bir sa\aş olur- sa, yine uçaklarımız gemimizi batır- maz. ya da gemimiz uçağımızı düşiir- mez, diyemeyiz." Genelkurmay Başkanlığı artık bu ola- yın tüm belgelerini, ses bantlannı açıkla- malıdır. Yoksa. her yıl. bölük pörçük anı- lar. belgeler basına gelecek; medya da. doğru ya da yanlış bir takım değerlendir- melerle bunlan yayınlayacak. Ingiltere'nin Falkland savaşındaki duyarlılık ve açıklı- ğının benzerini gösterebilmeliyiz. BİTTİ Diin kullandiğımı: Kocatepe nin isabet almış fotoğrafları Hürrivet Arşivi nden alınmıştır. Cüney Deniz Cörev Kuvveti zaman-olay ceridesi Komutan • Tümamıml Nejat Tümer (Tüm gemiler ona bağlıydı) Seri No: Olay Zaman (C) 130 GBK 50.05.3 ıle Arnavut Burnu açıklannda mülakı olunduğunda TCG M.F. Cakmak'ın 360 derecesine baraj atışı yaparak takrıben 28 Kts. ıle genel kuzeydoğu rotasına seyretmekte olduğu ve kıç baca ıle duman yaptığı görülmüş, taktik devrelerden yapılan çağnlara cevap vermediğinden TCG Tınaztepe, dört ışıldağı ile aynı anda TCG M.F. Cakmak'ı ikaz etmeye.çalışmıştır. Mesafenin 5 mile inmesinı müteakip SHM dev resinde irtıbat kurulmuş ve TCG Tınaztepe iskeleden dönüşe geçerek TCG M.F. Cakmak ıle paralel rotaya girmiştir. Bu rota üzennde ıken GB.K 50.0.3'ün verdiği hücum sonu raporu aşağıdadır. Saat 15.05 C'de ilk hava hücumu yapılmıştır. Aralıksız 16.00 C'ye kadar devam etmiştir. Bu esnada gemiler 28 Kts. süratle sakınma seyri yaparak ilerlemişlerdir. TCG Kocatepe aldıgı isabet ile geriye sarkmıştır. TCG Adatepe Arnavut Burnu'nun kuzeyine getinlmiş, size mülakı olmak üzere tek kazan 8 Kts. ile gönderilmiş ve TCG Kocatepe'mn yardımına dönülmüştür. TCG M.F. Cakmak, TCG Kocatepe'ye süper hiterlerini devreden çıkararak 3000-4000 yds yaklaştığında ikmci defa 18.45'te C'de yenıden uçaklann hücumuna uğramıştır. Bu arada uçak dev resinde " üzere ateşi kesm"(Türkçe olarak) duyulmuştur. Bu sırada TCG M.F. Cakmak 21 Kts. süratle zıg yapmaya başlamış ve isabet almıştır. 19.00 C'de 35 dakıka sürelı makıneh tüfek hücumu olmuştur. Size mülaki olmadan 4-5 dakika evvel uçak bir tarama daha yapmış ve uzaklaşmıştır. TCG Kocatepe ıçın son bılınen mevkii 280 Baf 10 mildir. TCG Kocatepe'ye yaklaşırken 2-3 adet • sancak baş omuzluk cıvannda kırmızı can salı görülmüştür. Vasıta motoru da olduğunu görenler vardır. TCG M.F. Cakmak ta bir ağır. 4 hafıf yaralı vardır. TCG Kocatepe'nin uzaktan görünüşü: 1. Gemı başlı veya kıçlı değıldır. 2. Köprii üstü sancak taraftan hafif sıyah-beyaz. beyaz-san karışımı dumanlar çıkmakta ıdı. 3. Uçak ikmci hücumunda TCG Kocatepe'nin sancak bordasına bir bomba patlatmıştır. 4. Uçak gümüş mavisi renkte görülmüş. ancak çok yüksekte oldugu ıçın kuyruk teşhıs edilememiştir. Muhtemel sınıflandırma: Tıpı F-I04 ' F-5 Rengı: Gümuş mavisi Kııvnık- Göriilemedı 19.45 TCG Tınaztepe tarafından magnetik banda kaydedilmiş telsiz konuşmalannm çözümleri '-A/an 'ındurunuıçok acil 9 - Anlaşıldı. 282"nin görev i başladı zaten. Dığer uçaklara ..t.... yapıyorlar. - Akın 232"nin parolası - sormayın. - Tamam. - Talimat bekliyoruz. - Bız henüz taarruza başlamadık. - 232 Girne'nin 1.5 km batısında Akın'ın durumu çok acıl. Akın'ın mev- kıi Gırne sahilı 1.5 km batısı. - Anlaşıldı. Anlaşıldı. Yalnız paro- la istıyor. Tayyare cevap vermiyor. - tsminiz An..... Ahv - tsmım Al. Al - Mutabıkız. mutabıkız. Destek. destek olacak Tamam. - Anlaşıldı. - devam edıyor mu? - Mutabıkız. - Girne sahıli l .5 km batısı. - Gazi herhangi bir uçak görüyor musu- nuz burada? - Devam edın. - Anlaşıldı. Ben ...sormuyorumda, baş- ka uçak gönderecek misiniz buray a° - Anlaşılmadı. - Başka uçak gönderecek misiniz Akın'ı aramaya? - Mutabıkız. mutabıkız. Başka uçak da yardıma gidiyor Durumu çok acil. Akın'ın durumu çok acil. (Sızi) oraya se\ k edıyorum Taiımat tamam -Anlaşıldı - Frekansında arayın. Tamam. - Anlaşıldı. -... kanalını bilivormusun? Pilotlarımız, Eskişehir'de düzenlenen plaket töreninde. Belki bir gün onlar da konuşurlar... - Anlayamadım tekrar edın. - - kaç sıfir mı (Zanmma göre frekans veriyor.) - Irmak kontrol Deniz kontrol. ... (Gemı Anamur Radarı na çağn yapıyor.) - Kontroller. Burası Deniz kontrol. Sizi dinliyorum. (Çağn yapan gemıye kimse ce\'ap vernıi- vor. UHF'lersakin.) (SESYOK) - Irmak kontrol, Gazi kontrol. Burası De- niz kontrol. (Gemi Anamur ve tskenderun radarlanm ç ağınyor. Kendisinecevap veren vok. Dev- reler sakin.) Teypte sınyal bıtmiştır. -.. Gazi kanalını venr misiniz'.' - 232 anyor. Gemı .. .. mutabık mıyız? -Anlaşıldı Akınınkanalını bilmiyor. - Mutabıkız. Ben size frekansını verece- ğım. Tamam. - Anlaşıldı. -232 - Şu anda mesafe 20 mıl. 20 mıl. Tamam - Anlaşıldı T.C. Dz. K.K. Mareşal Fevzi Cakmak Cemi Komutanlığı - Mersin 18.20 C: Durum raporu: 6 1. Adatepe'nın tek kazan, tek makıneye kalışı ve fıt suyunun 2500 galona düşmesı nedeni ile 000 Arnavut Burnu 8 mıl mevkıinde olup 030 rotasına seyrettırilerek. bölgeye gelmekte olan Tınaztepe'ye doğru göndenlmıştir. 2. Hiçbir muhabere ırtibatım olmay an Kocatepe muhtemelen hareketten sakıttır. Yardım içın gıtmekteyim. Mevkıim 215 Arnavut Burnu 10 mil. Kocatepe'nin mevkii 191 Arnavut Burnu 17 mildir. TOT211820CTem 74 18.40C:TCG. Kocatepe'ye 4 - 5000 yd. mesafeye gelındığınde denızde kırmızı sallar görüldü. Aynı anda ikıncı hava hücumu başladı. Lçaklar M.F Cakmak ve Kocatepe'ye dalıp roket - mk. tüfek ve bomba atıyorlar. Kocatepenin mevkii 270 Baf 10 mil. (344730 N) (321430 E) 18.45C: Lçak devresınden duyulan konuşma: Hücumu kesın. ateş etmeyın, talim yapılan gemiler Türk gemisidır. 18.51 C: Hava hücumu durdu. 26 mıl ile 000 rotasına vıkırınularla vükselıvorıı/. 19.10 C: Cçüncü ha\a hücumu başladı. Mevkiimiz (3456 N). (3213 Eı 26 nıille. (Kuzeye) yıldıza sakınma seyrı yaparak çıkıyoruz. Cok say ıda mk. top ısabetı aldık. 19.14 C: Komodor durum raporu- 7 1. Yanmakta olan Kocatepenin bordasına gelindiğinde 18.50 C"de her iki gemı ıkincı defa hava hücumuna maruz kalmış ve bombalanmıştır. 2. M.F. Ç'akmak 25 mille sakınma yaparak yıldıza uzaklaşmaktadır. 3. Kocatepe hareketten sakıt olup yanmaktadır. TOT211914CTem. 74 19.26 C: Komodor durum raporu: 8 1. İkinci defa hava hücumuna maruz kaldım. Kocatepe yanıyor. personel kısmen gemıyı terk etti. 2. Cakmak sakınma yaparak kuzeye seyretmektedir. (Komodor SSB basına çağnldı. doğum yerı. doğum tarihı ve sıcıl no. soruldu) (Parola). Sonra mesaj verildı. 19.44 C: 52 top mermi sıkıştı. 19.45 C: 52 top anzası aıderildi. 19.51 C: Uçaklar hücumu kestıler. Mevkıımiz 3508 N. 3212 F. Aın.ıvut Burnu batısı 4 mıl. ANKARA...ANKA... MÜŞERREF HEKİMOĞLU Açı Daralınca Okurlarım anımsar. Ragıp Buluç'un kulesini çağ- daş mimarlığın simgesı olarak selamladım ben. Baş- kent Ankara'nın çağdaş bir yapıya kavuşmasından mutluluk duydum. Yalnız başkentın değil, benim ya- şamımın da bir parçası oldu Atakule. Doğumunu bi- liyorum, çizgilerde başladı dostluğumuz, sonuna dek izledim. Açılınca sevindim. Eve dönerken önünden geçerim. Renk renk balonlar. simitçiler, piyangocu- lar ve her yaştan, her kesimden başkentlilerle yogun trafik yaşanır orada. Cinnah yokuşuna sapınca kar- şı evleri, ağaçları, batan güneşi seyrederim cam du- varlarda; ışık ve gölge oyunlarına dalar, bir çirkinliği de görmeden aşarım. Neden söz ettiğimi anladınız sanırım. Sokak adlarını yazmak için daha çirkin bir şey oluşamaz bence! Geceleri yatmadan önce son selamı kuleye veri- rım penceremde. Yıldızlarla kucaklaşır gibi uzanır gökyüzüne. Mimarlık güzel olay, kalıcı bir eylem; yalnız gökyü- züne, yıldızlara değil, zamanın ötesine. gelecek ku- şaklara da uzanıyor Atakule. Sevdiğiniz bir şey saldınya uğrarsa üzülür, tepki gös- terirsiniz değil mi? RP'li anakent başkanının amble- minde Atakule'yi görünce çok üzüldüm doğrusu. Hi- tit Güneşi'nden vazgeçme gerekçelerine de hayli gül- düm. Hocanın biri oğluna soruyor yolda giderken: - Muaviye nin, Lut Gölü'nde boğulan kızlarının adı ne? Yanlışlarla dolu soruyu nasıl yanıtlayacağını şaşı- rıyor oğlan. Önce yer yanlış, Lut Göiü değil Kerbelâ, Muaviye değil AJi, kızlar değil oğullar. Melih Gökçek'ın gerekçeleri de böylesıne yanlış bence. Divriği'de Ulucami'yi gördünüz mü? Görkemli bir Selçuklu yapıtı; Hitit Güneşi'nın yorumu var çizgile- rinde. Selçuklu mimarlığındayeralan bir güneşi baş- kent ambleminden siliyor RP'lı başkan. Selçuklu dö- neminde topraklanmızdaki uygarlıklara sevgiyle ba- kılıyormuş demek. Daha geniş açıdan. Şimdi her şey saplantılariçinde, açı dadaralıyorgiderek, RP'lı baş- kanlar döneminde şerıat doğrultusunda her şey. Geç- mişe özlem duyuyorlar. ama geçmişı de bilmiyortar! Cami mimarhğını doruğa vardıran ustaların kimi Er- meni, kimi Rum, Osmanlı'da; ırk ve din aynmı yok, bir Türk yapıtına emek vermek var. Açı daralınca yoz- luk başlıyor! Heykeller kalkıyor. amblemler değişiyor. Hitıt Güneşi'ni Sabahattin Eyuboğlu'ndan dinle- dim ilk kez. Ne güzel anlattı. görmeden kamaştı göz- lerim. Sonra filminı gördüm, Prof. Mazhar Ipşiroğ- lu ile birlikte yaptığı belgeseli. Başkentın RP'li Baş- kanı, Hitit uygarlığının kalıntılarına Ankara'da rast- lanmadığını öne sürüyor, ama yanlış. Ankara yöresin- de yeteri kadar kazı yapılsa Frig dönemi gibi, başka, daha eski uygarlıklara, Hitit'e de rastlanacağını söy- lüyor arkeologlar. Hitit Güneşi, Alacahöyük kazıların- da çıkıyor ortaya. O kazılar Atatürk'ün isteğiyle baş- lıyor ilk kez. Büyük coşku duyuyor Atatürk. Arkeolo- ji dalı da yediveren türü ürünler veriyor sonra. İlk ka- dın arkeologlar gidiyor kazılara. Bir açıkhava müze- sine dönüşüyor Anadolumuz; geçmişyüzyılların, bin- yılların gizeminı taşıyor. Sayın Gökçek, Hitit güneşli ambleme bu nedenle mi^PĞvJk bakıyor acaba? Tantfoğan'da metro istasyonunun önüne dikilen çaydanlığı gördünüz mü, ıbrık daha doğrusu. Kütah- ya çinisinden, belki de reklam, ama geleneksel çini- ciliğimizin iyi bir örneği değil, üstelik çirkin. Refah Partili başkan çok beğenmiş anlaşılan. Çirkinlikler de bir uyan başkentlılere. • • • Âşık Mahsuni nin güzel türküsünü çok severim ben... Dom-dom kurşunu, yalnız Osmanlı ordusun- da kullanılan güçlü bir kurşun. Dom dom kurşunu değdi, Ah, dedim ağladım, Yaremı bağladım, diyor âşığımız. Sonra da dert yanıyor: - Ben dom-domu, bırileri göbek atsın diye yazma- dım! Atakule de, RP'li başkanın ambleminde yer alsın diye yapılmadı kuşkusuz. B U L M A C A SEDAT YAŞAYAS SOLDANSAĞA: 1/Kızıhrmaküze- rinde kurulu olan bir baraj. 2/Hafıf esıntı... Kenar sü- sü. 3/Mısra... Sa- zı kurmaya yara- yan burgu. 4/ Yur- dumuzdabırgöl... Evcıl olmayan hayvanlan vurma ya da yakalama işi. 5/ Kemiklerin yuvarlıkucu... Yu- nan mitolojısınde tannlarınhabercı- si olan kız. 6/ Gerçek olma- yan, hayalı. 7/ "O yer" anla- mındakullanılan sözcük... In- gıltere'de çok sevilen bir bı- ra çeşidi. 8/Neodım elemen- tınin simgesı.. Göç. 9/ Hak- ka ve doğruluga saygıyı temel alanahlak ilkesı. VTÎKARIDAN AŞAĞIYA: 1/Birsıvıiçindeki sesdalga- lannı elektnk sınyallerine çe- viren aygıt. 2/ Uluslararası Basın Enstıtüsü'nün simge- si... Iskarta mal. 3/ Bir ılımız... Olumsuzluk belirten bir önek. 4/Toplardamarda ıç zaryangısı... Alan ölçüsü hekta- nn kısa yazılışı. 5/Satrançta bırtaş... "Dullar" anlamında eskı sözcük.6/Damlahastahğınaverilenbırbaşkaad... Ser- yum elementınm simgesı. II "Çıkış" anlamında kullanılan sportenmı. 8/ İsabet ettırememe... Bırbağlaç. 9/Bırtürın- ce meşin. İZMİR 11. ASLİ\T HUHUK MAHKEMESİ'NDEN E: 1994,871 Davalı As-llsa Sıgorta ve Aracılık Hız. Lmt. Şırke- tı vekili tarafından da\alı Kenan Yan aleyhıne açılan sözleşmenin feshi davasında: Davalınm Atatürk Bulvan Aydınlar lşhanı No: 17 Kemalpaşa ' lzmır adresıne dava dılekçesı ve duruş- ma günü teblığ edilememış, davacı vekili tarafından bıl- dıriîen Nergis Yeni Mah. 6009 Sok. No: 1 Karşıyaka adresıne yapılan teblıgatın da bılateblığ iade edildiğı anlaşıldığından davalıya ilanen tebligat yapılmasına ka- rar verilmış olmakla; Davalı Kenan Yan'ın 9.10.1995 günü saat 09.35'te lzmir 11. Aslıye Hukuk Mahkemesi'nde yapılacak olan duruşmada hazır bulunması ya da kendisinı ka- nunı bir vekılle temsıl ettırmesi. duruşmaya gelmedı- gı takdirde yokluğunda tahkikata devam edılip karar verıleceğı hususlan davalı adına meşruatlı davetiye yerine kaim olmak üzere ilanen tebliS olunur. Basın: 34191