Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 6MAYIS 1995 CUMARTESİ
8 DIŞ HABERLER
Oklahoma:
168İMÜ
• OKLAHOMA CTTY
(AA) - ABD'nin Oklahoma
eyaletinin başkenti
Oklahoma City'de bir
kamu binasına 19 nisanda
düzenlenen bombalı
saldından sonra harabeye
dönen binanın enkazi
altında kalan son 9 cesedin
de çıkanldığı bildirildi.
Oklahoma City ttfaiye
Teşkilatı Müdûr Yardımcısı
Jon Hansen, üçü çocuk,
bütün kayıp cesetlerin
çıkanldığını, böylece ölü
sayısının 168'eulaştığını
söyledi.
Bulgaristan'da
müftü kavgası
• SOFYA(AA)-
Bulgaristan'da iktidardaki
eski Komünist Partisi'nin
devamı olan Bulgaristan
Sosyalist Partısı (BSP)
hükümetinin karanyla
görevinden uzaklaştınlan
eski başmüftû Fikri Salih,
Bulgaristan Diyanet Işleri
Başkanlığı'nı protesto
amacıyla bir miting
düzenleyeceğini açıkladı.
AliyeVden
savaş yemiıi
Ü•BAKUI
Azerbaycan
Cumhurbaşkanı Haydar
Aliyev, Ermeni işgali
altındaki topraklannın geri
alınması için gerekırse son
Azeri ölünceye kadar
savaşmaya hazır
olduklannı söyledi. Haydar
Aliyev. Ermenistan ile
Azerbaycan arasında 1 yıla
yaklaşan ateşkes sürecinde,
banş görüşmelerinde
hiçbir olumlu adım
atılamamasından duyduğu
üzüntüyü dile getirdi.
KÖP Imsmın
suftast emri
•NEW YORK (A.A) -
Dünya Tıcaret Merkezi'ne
(WTC) bombalı saldın
düzenlemek suçundan
New York'ta yargılanmakta
olan ve "Kör lmam"
lakabıyla tanınan Şeyh
Ömer Ardurrahman'ın,
Mısır Devlet Başkanı
Hüsnü Mübarek'i ABD
ziyareti sırasında
öldürtmek istediği ileri
sürüldü. Bu konudaki
iddia, "kör tmam"ın en
yakın yardımcılanndan biri
olan Muhammed Haccac
tarafindan mahkemede öne
sürüldü
VVashington
Posrta Türkiye
•WASHİNGTON (A.A)
-ABD'nin en etkin
gazetelerinden Washington
Post'ta, Amerikalılan,
Türkiye'yi ziyaret etmeye
davet eden bir ilan
yayınlandı. Bir kilisedeki
konser sırasında çekilen
fotoğraf ile yayınlanan
ilanın altında, "kilıse
Bizans, orkestra Berlin
Senfonı, müzik Carmina
Burana ve sanatseverlerin
yüzde 99'u müslüman"
şeklinde bir yazı da yer
aldı. Gazetedekı ilanda,
fotoğrafin, Romalılar,
Bizanslılar ve
Osmanlılar'ın başkenti
tstanbul'un güzel bir
görüntüsü ve kentin de
modern Türkiye'nin
ekonomik ve kûltürel
merkezi olduğu belirtildi.
Hac'da
gergmlik
•TAHRAN (A.A) -
tran'lı hacılann geleneksel
"kafirleri tel'in" mitingini
bu yıl Mekke'nın dışında
yapacaklan bildirildi. Iran
haç kafilesi başkanı
Muhammed Reysheri'nin
Tahran radyosunda
yayınlanan bildirisinde,
"Suudipolisinin
müdahalesiyle Mekke'nin
kutsallığına gölge düşmesi
olasılığına karşı, yann için
planlanan mitingin.
Mekke'nin dışında, Mina
ya da Arafat'ta
düzenleneceği" kaydedildi.
binlerce çakmağı yakıp
söndürdüler.
Mısırda köye
hayalet basknn
• KAHİRE (AA) -
Mısır'da bir köyde
oturanlar, "görülmeyen
güçlerin" giysilerini
yaktığını ve mobilyalannı
havalandırdığını
söyleyerek köylerini terk
ettiler. Mısır gazetesi Al
Akhbar, Kahire'nin
güneybatısındaki
Fayum kentine bağlı Yehia
Lebib köyûndeki 100
köylünün, birkaç gündür
"izah edemedıkleri garip
olaylar karşısında panik
HırvatLstaırda yığnıak• BM, Hırvat
ordusunun ve aynlıkçı
Sırplann cephelere
asker yığdıklannı
bildirdi.
Dış Haberler Servisi - Hırvat
ordusu ve aynlıkçı Sırp güçlerin,
çarşamha günü ilan edilen ateşke-
se rağmen Hırvatıstan'daki cephe-
lere asker yığdıklan bildirildi. Bır-
leşmiş Milletler (BM), bölgede ça-
tışmalann yeniden tırmanmasın-
dan kaygı duyduğunu belirtti. Bu
arada BM Güvenlik Konseyi, Hır-
vat ordusunun Krayına bölgesinde
Sırplara yönelik 'etnik temizlik'
yaptığı iddiasında bulunarak Hır-
vatistan'ı kınadı. Ancak etnik te-
mizlik iddialan bölgedeki Avrupa
Birliği (AB) gözlemcileri tarafin-
dan yalanlandı.
Zagreb'dekı bir BM sözcüsü ta-
raflar arasında çarşamba günü va-
nlan bir ateşkes anlaşmasma rağ-
men Hırvat ve aynlıkçı Sırp •güç-
lerinin dün Hırvatistan'daki üç cep-
heye birden asker yığdıklannı be-
lirtti. Sözcü aynca, her iki taraftan
da askerlerin en az 20 BM gözle-
me noktasmı işgal ettiklerini ka-
lanlan da kuşattıklannı kaydettı.
Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'de
bir basın toplantısı düzenleyen
sözcü Hırvat ordusunun "Üç böl-
gede de kifit noktalara beHrgin bir
askeri gûç yıgınagr yaptıklannı
bildirdi ve durumun son derece
kaygı uyandıncı olduğunu ıfade et-
ti.BM sözcüsü, Zagreb'in 220 ki-
lometre doğusundaki BM banş gü-
Sırplann saldınianna hedef olan Zagreb Çocuk Hastanesi'ndeki çocuklar sığınaklarda bekledfler.
cünün denetimı altında bulunması
gereken Osiyek'teki tampon böl-
geye de 1200 askerden oluşan iki
müfrezenin girdiğinı ve stratejik
noktalan ele geçırdiklerini bildir-
di. Sözcü, cephe boyunca şıddetlı
çatışmalar gerçekleştiğini belirtti.
Öte yandan, Hırvat ordusunun
aynlıkçı Sırplann elındekı Pakraç
kasabasını ele geçirdikten sonra et-
nik temizlik amacıyla kasabadakı
1000 kadar sivıli bılınmeyen bir
yere götürdüklen yolundakı BM
iddialan Hırvatistan ve Avrupa
Birliği gözlemcüeri tarafindan ya-
lanlandı Hırvatistan Savunma Ba-
kanlığı sözcüsü Ivan Tolj. BM'nm
etnik temizlik ıddialannı şıddetle
reddederek, esir alınan Sırplann
Hırvat ordusuna teslim olan Sırp
askerleri olduğunu söyledi. Tolj,
düzenlediği basın toplantısında,
"Sırp askerleri Pakraç'tan muhte-
Bfyerlere otobüslerk götürüldüler
ve Avrupab göztemcfler de oraday-
dılar. Onlar, Hırvat ordusunun
Sırp askerlerine karşı her hangi bir
ters da%ranışta bulunmadıklannı
söyle>ebUirler." dedi.
Hırvatıstan'daki Avrupa Birliği
(AB) gözlemcileri de Hırvat ordu-
sunun Sırp kökenli sivillere kötü
muamele edildıği yolundaki BM
raporunu yalanladı.
Bu arada, Bosnalı Sırplann lıde-
n Radovan Karadziç'in BM Genel
Sekreteri Butros Gali'ye bir mek-
tup göndererek, Hırvatistan'daki
sıvıl Sırplan korumak için ülkenin
doğusunda 'güvenli böjgeler' oluş-
turmalannı istediği kaydedildi. Sa-
raybosna radyosunun haberine gö-
re Karadziç, "Eğer Güvenlik Kon-
seyi. Sırplan korumak için gerekH
önkrnleri almazsa, bize göre
BM'nin bölgede kalması için ne-
den kalmayacak " dedi.
BM'den kmama
Birleşmiş Milletler Güvenlik
Konseyi, Hırvatistan'ı sivilleri esir
alması ve ateşkes anlaşmasım ih-
lal etmesı nedenıyle kınadı.Önce-
ki akşam olağanüstü olarak topla-
nan BM Güvenlik Konseyi, Hırva-
tistanı ele geçirdiğı Krayına böl-
gesındekı Sırp azınlığin haklannı
ve ateşkes hattmı ihlal etmekle
suçladı. Açıklamada. Hırvatistan,
"uiuslararası kararlarca tanınmış
güvenli bölgelerdeki Sırp nüfusun
haklanna tümüyle saygı gösterme-
ye" çağnldı. Krayına Sırplan da
bu hafta Zagreb ve diğer bolgeler-
de sivillere yönelik bombardıman-
lan nedeniyle kınandılar.
Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Kuznetsov, nükleer anlaşmayı Cumhuriyet'e değerlendirdi:
Tahran ile ilişkilerimiz sürecekANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Rusya'nın Ankara Büyükel-
cisı V'adün Kuznetsov, ülkesinin
Iran'la nükleer santral anlaşması
yapmasına ABD'nin 'müdahale'
hakkı olmadığını belirterek "Bu
konuda muhatabımız ABD değil,
Uluslararası Atom Enerjisi Ajan-
s'dır" dedi.
Kuznetsov, Ikinci Dünya Sava-
şı'nın sona ermesinin 50. yılı ne-
deniyle Ankara'daki büyükelçilik
konutunda verdiği kokteylde
Cumhuriyet'in sorulannı yanıtla-
dı. Rusya'nın Iran'la ilişkisinin
herhangi bir gızlilik taşımadıgını
vurgulayan Kuznetsov şunlan
söytedi: "İranTabirmflyardolar-
lık bir nükleer santral anlaşmamız
var. Bu ülkenin enerji gereksinüni-
ni karşılamak üzere gjriştiğimiz bu
yatınmda uluslararası kurallara
aykın bir durum yok. Kaldı ki bö> -
le bir iddia ortaya atjldıgında bu-
nu ortaya çıkaracak bir kurum
vardır. BM'ye bağlı Lluslararası
Atom Enerjisi Ajansı'nın işlevi bu-
dur. Satılan teknoloji tamamen
nükleer santral çerçevesindedir.
İran'ka ilişkilerimiz, planlanan şek-
liyle devam edecektir."
Kuznetsov. "*O zaman ABD ni-
çin bu konuda çok duyarfa" soru-
suna. •* Orası bizim işinıiz değil.
Bizim bu anlamda muhatabımız
ABD değiL sözünü ettiğim kurum-
dur" karşılığını verdı.
Büyükelçi "Uluslararası Atom
Enerjisi Ajansı herhangi bir istem-
de bulunursa. tran' a sattığınız tek-
nolojinin incelenmesine izin verir
misiniz" sorusuna da şu yanıtı ver-
dı "Tabii ki. Biz gizli-sakh iş vapı-
\or degiliz. Anlaşmalar \ar. Kaldı
ki, bizim de Rusya olarak sahip ol-
duğumuz teknolojiyi ekonomik
olarak değerlendirmek en doğal
hakkımızdır."
'Ambargo tutmayacak'
Kokteyle Iran Büyükelçi-
ği'nden diplomatlar da katıldı.
Cumhunyet'ın sorusunu yanıtla-
yan bir tranlı diplomat, ABD'nin
tutumunun büyük ölçüde ıç poli-
tikaya yönelik olduğunu belirte-
rek "Ambargonun tutmayacağı ilk
günden anlaşılmıştır. Kanada bile
desteklemiyor. Japonya'nın da tam
olarak destekledigi söylenemez. Ip-
tal edikliği açıklanan kredi, daha
önce bir kez daha ertelenmişti. Bu
ikincioluyor"dedı.
BM'nin alt kuruluşlanndan
olan Uluslararası Atom Enerjisi
Ajansı'nın merkezi Viyana'da.
Kurum, sadece sivil amaçlı tesis-
leri incelemeye alabiliyor. Askeri
tesisler denetlenemiyor. Irak'taki
nükleer incelemeleri de aynı ku-
rum yapmıştı. Uluslararası Atom
Enerjisi Ajansı Yönetim Kuru-
lu'nda Türkiye Atom Enerjisi Ku-
rumu Başkanı Prof. Dr. Yalçın Sa-
nalan da bulunuyor * * ' " '
IRAN İLE NÜKLEER İŞBİRLÎĞİ
ABD'den
Rıısya'ya
yoğun baskı
Dış Haberler Servisi -
ABD, Rusya'nın tran'a
nükleer reaktör inşa etme-
sini önlemek için Mosko-
va'ya yaptığı baskıyı yo-
ğunlaştınyor. ABD Dışiş-
leri Bakanı Warren Chris-
topher, Rusya'nın tran ile
yaptığı nükleer anlaşmayı
iptal ermemesi durumunda
'ABD'nin Rus>a ile nükle-
er silahsızlanma konusun-
da işbiriiği yapmaktan vaz-
geçebileceği'uyansında bu-
lundu. VVashıngton yöneti-
minin, Rusya'yı vazgeçir-
mek amacıyla 'son derece
hassas' istihbarat bilgileri-
ni de bu ülkeyle paylaşaca-
ğı bildirildi.
Christopher, Moskova
zirvesi ile ilgili bilgi venr-
ken. ABD Başkanı BU1
Clinton ile Rusya Devlet
Başkanı Boris Yeltsinara-
sındaki görüşmeler günde-
minin öncelikli maddeleri-
ni sıraladı. Christopher,
Rusya'nın Iran'da nükleer
reaktör inşasma ilişkın an-
laşma ve uranyum madde-
sinin nükleer silah üretimi
için uygun hale getirilme-
sinde kullanılan teknik
malzeme satışlan ile Çe-
çenya ve NATO'nun geniş-
lemesi konulannı günde-
min önde gelen maddeleri
olarak gösterdı.
Christopher, sanayileş-
mış ülkelerin, lran'a nük-
leer silah geliştirmesinde
kolaylık sağlayacak yardım
ve desteği vermemeye nı-
yetli olduklannı da belirtti.
Dışışleri Bakanı. çok yakı-
nındaki bır ülkenin nükle-
er silaha sahip olma kapa-
sitesine kavuşmasına Rus-
ya'nın yardımcı olmak is-
temesini anlayamadığını
kaydetti.
Christopher, Clinton'un,
ABD'nin tutumunun ge-
rekçelerini kanıtlamak için
Yeltsin'e 'çok hassas' istih-
barat bilgileri sunacağını,
bu yöndekı bazı bılgılenn
ise Moskova'ya verildiğını
belirtti.
Rusya ısrartı
Rusya, yakında Iran'da
inşa edecekleri nükleer re-
aktörde üretilecek yakıtın,
Rusya'dakı kuruluşlarda iş-
lenebileceğini, böylece
Iran'ın bu yakıtı askeri
amaçlar için, özellikle
atom bombası yapımında
kullanmasının engellenebi-
lecegini bildirdi.
Enerji ve Tabii Kavnaklar Bakanı Vevsel Atasoy ile tran Petrol Bakanı Agazade doğalgaz anlaşmasını imzaladüar.
23yühkdoğalgaz anlaşması
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
ABD Başkanı Bill Clinton'un lran'a
ambargo açıklaması yapmasının ardın-
dan Ortadoğu'da sular yeniden ısınır-
ken, Ankara, petrol anlaşmasının ardın-
danTahran'la23 yıllık bir doğalgaz an-
laşması imzaladı.
Türkiye'nin, 1998 yıhndan başlamak
üzere Iran'dan 23 yıl süreyle doğalgaz
almasını öngören anlaşmaya göre, tran.
Tebriz ile Ankara arasında kurulacak
birboru hattıyla Türkıye'ye yılda 2 mil-
yar merreküp doğalgaz verecek.
tran Petrol Bakanı Gukmreza Aga-
zade, petrol ve doğalgaz anlaşmalannın
iki ülke arasındaki dostluğun geliştiril-
mesi açisından önem taşıdığını vurgu-
ladı.
Türkiye, ABD'nin, ambargo karan-
na uluslararası destek istemesıne kar-
şın, önceki gün tran'la ımzaladığı pet-
rol anlaşmasının ardından dün de bu ül-
keyle doğalgaz alımı konusunda anlaş-
maya vardı. Türkiye'nin, 1998 yıhndan
başlamak üzere 23 yıl süreyle lran'dan
doğalgaz almasını öngören anlaşmaya,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Vty-
sel Atasoy ile tran Petrol Bakanı Aga-
zade. dün Esenboğa Havalimanı'nda
imza koydular.
Anlaşmaya göre, tran Türkiye'e yıl-
da 2 milyar metreküp doğalgaz sata-
cak. 2002 yılında 10 milyar metreküpe
çıkanlması öngörülen doğalgaz satışı
için iki ülke arasında bir doğalgaz bo-
ru hattı yapılacak. Tebriz-Ankara ara-
sında yapımı öngörülen doğalgaz boru
hattı konusunda teknik görüşmeler önü-
müzdeki günlerde başlayacak.
Atasoy, imza töreninde yaptığı ko-
nuşmada, tran ile Türkiye arasındaki
petrol görüşmelerinin 40 yıldır sürdü-
ğünü anımsattı. Tebriz-Ankara boru
hattı projesinin de kesinlik kazandığını
belirten Atasoy, bu projenin geçeceği
şehirlere de doğalgaz verileceğini söy-
ledi. Agazade de, anlaşmanın maliye-
tinin 20 milyar dolar olduğunu söyledi.
Azerbaycan: Ambargoya destek yok
HASANOV- lran'a ambargo
karan Ermenistan'a varar.
KEMALYURTERİ
BAKÜ - Azerbaycan Dışişlen
Bakanı Hasan Hasanov, ABD'nin
tran'a ambargo uygulama karannın
'tek taraflı' olduğunu, Ermenis-
tan'ın işıne yarayacak bu karan des-
teklemeyeceklerini açıkladı. Dışiş-
leri Bakanı Erdal tnönü de tran'a
ambargo uygulanması konusunda
ABD'nin şimdiye kadar Türki-
ye'den bir istemde bulunmadığını
belirtti.
tnönü, Rusya'nın Avrupa'da
Konvansiyonel Kuvvetler tndirimi
Antlaşması'nı (AKKA) delerek
Kafkaslar'da yeni bir kolordu kur-
masına ilişkin bir soruya "AKKA
Antlaşmasf na birçok devlet imza
ko>du. Eğer Rusya'nın bir şikayeti
• Azerbaycan Dışişleri Bakanı Hasan Hasanov,
ABD'nin îran'a ambargo karannın 'tek taraflı'
olduğunu, Ermenistan'ın işine yarayacak bu
karan desteklemediklerini açıkladı.
politikasına nasd bakıyor-\arsa, bunu toplantdarda dile getir-
mesi gerekir" yanıtmı verdı. Inö-
nü'nün Bakü'deki temaslan sırasın-
da ağırlıklı olarak Ermeni işgali al-
tındaki topraklann durumu ele alın-
dı. Azerilerin,'banşgörüşmelerin-
de MİNSK Grubu'na üye bütün ül-
kelerin ortak katılunının sağlanma-
sı gerektiği' doğrultusundaki istem-
len Türkiye tarafindan da destek-
lendi. Azerbaycan Dışişleri Bakanı
Hasanov, Cumhuriyet'in sorulannı
yanıtladı:
- Rusva'nm 'sınırlann ortak ko-
nınması
sunuz?
Eğer bir devlet kendi sınırlannı
koruyamıyorsa tam bağımsız değil-
dir. Bız, sınırlanrruzın yüzde 20'si-
nin Ermeni işgali altında olmasına
bakmadan, kendi sınırlanmızı koru-
mamız gerektiğini düşünüyoruz.
Eğer Rusya'nın bu isteğinı kabul
edersek Azerbaycan'la Türkiye ara-
sındaki ilişkilerde de Rusya söz sa-
hıbi olur.
- Topraklannızda Ruslara askeri
üs verecek misiniz?
Rusya, bizdeki Gabala Üssü'nü
çok istiyor. Bu üssün onlar tarafin-
dan kontrol edilmesini ıstemiyoruz.
Gabala konusunun çözüme kavuş-
tunılmasını, ülkemizin bütün so-
runlannın çözüme kavuşturulması-
na yönelik girişimlerin bir parçası
olarak görüyoruz. tşgal altındaki
topraklar boşaltılırsa, biz de Gaba-
la konusunu derinden görüşebiliriz.
- ABD'nin tran'a yönelik ambar-
go karannı destekleyecek misiniz?
ABD'nin karan kendi karandır.
Azerbaycan'ın Rusya ve Eımenis-
tan ile olan sınırlan kapalı Sadece
Gurcistan ve Iran'la olan sınırlan-
mız açık. Türkiye ile de Nahcıvan
üzerinden temas kurabiliyoruz. tran
sınınmızı kapatırsak, bu sadece Er-
menistan'ın işine yarar.
AVRUPA^DAN
EDtP EMtL ÖYMEN
Okucani ve Pakraç
Hırvatistan'da Sırplann işgali altındaki Krayina
bölgesinin kuzey cebi Batı Slavonia. Burada da iki
kent: Pakraç kuzeyde, Okucani güneyde. Ikisi de
Sırpların denetimindeki bölgedeydi. Ama artık de-
ğil. Hırvatlar hamle edip^Sırplan attılar. Eski kentle-
rini geri aldılar.
Buralar önemli, çünkü Sırbistan'ı, Krayina'nın di-
ğer kısımlanna bağlayan ünlü E70 karayolu geçi-
yor. Sava Nehri vadisinden. Eskiden vızır vızır Av-
rupa trafiğinin aktığı bu yol şimdi Sırplann can da-
marianndan. Elden bir gitti mi Krayina'daki Sırplar
kalıverir ortada.
Krayina, 1991'deki müthiş patırtıdan bu yana sü-
rekli az patıttı çıkan bir yerdi. Önceleri Bosna gibi
oldu. Sırplar, işgal ettiler. Hırvatlan attılar. Huzursuz
ama istikrarlı sayılabilecek bir karşılıklı bekleyiş içi-
ne girdi taraflar. Üstelik Birleşmiş Milletler, Yugos-
lavya'ya barışgücünü ilk buraya yolladı. Ocak
1992'den bu yana oradalar.
Bosna'da da kimseye yaranamayan BM burada
da kimseye yaranamadı. Görevi, sadece ateşkesi
denetlemektı çünkü. Bıri, ateşkesi bozarsa "Boz-
du" demekten öteye de yapabileceği bir şey yok-
tu. Üstelik, ateşkesi kimin bozduğunu kesin biçim-
de kanıtlamak zorundaydı. Tahminle, mantıkla, iç-
güdüyle, akıl yürütmeyle bir tarafı suçlayamıyordu.
Krayina'da da aynı şey o)du. Hırvatlar, hop diye
BM hatlannı aşıp Sırplan bastılar ve oradan attılar.
BM de bakakaldı. Çarşamba günü Londra'da top-
lanan Bosna Temas Grubu da bu olup bitenlere
nasıl bir kılıf uyduracağını bilemedi. Sessizliği yeğ-
ledi. Çünkü BM'nin bu yöredeki siyaseti çok önce-
den çıkmaza girmişti. Bu çıkmazdan kurtulacağı
da yok. Bosna Temas Grubu da turistik bir heyet.
Krayina bölgesinin kuzey cebindeki bu gelişme-
ler, yenilerinin habercisi olacak. Çünkü Hırvatlar,
Krayina'da kendi başlanna bir yönetim kuran Sırp-
lan buralardan söküp atmaya kararlılar. Kuzey cebi
gibi dar ve küçük kara parçaları da yok öte taraf-
larda. Zagrep'in güneyinden Karlovac yöresinden
itibaren iyice güneye kadar kocaman bir ayçöreği
gibi bölge var kı esas patırtı burada kopacak. Çün-
kü Krayina Sırp Yönetimi'nin merkezi Knin de bu-
rada. Krayina'nın en etli butlu yöresi de burası.
Buranın da güney ucunda daha da çok patırtı çı-
kacak bir başka yer daha var: Hırvatistan ile Sırbis-
tan-Karadağ'ın burun buruna olduğu bir su parça-
sı. Sırbıstan'ın Adriyatik'e çıkan tek ucu. Ama de-
nize açılan boğazın karşı kıyısı Hırvatlann elinde.
BM barışgücü şimdilik olaysız bu yörede tetikte.
Ama tetikte olmasa ne fark eder? Tetiği çeken
başkalan, onların üzerinden atlayıp diğerini gidip
pataklıyor.
Okucani ve Pakraç'ı alıveren Hırvatlar da acaba
insan haklan ihlalleri yapmışlar mı? Şimdi görkemli
salonlarda bir de bu sakız çiğnenecek. Son 4 yıldır
Sırplann elinde kalan Batı Slavonia'daki insan hak-
lan ihlallerinin hesabını tutan mı var? Hırvatlar, Sırp
erkeklerini otobüslere doldurup nereye götürmüş-
ler? Kadın ve çocukları ayırdıklarına göre kötü
emelleri mi varmış? Bu erkeklere ne olmuş? Şimdi
yenı sakız bu olacak. Kimse, işin içınden çıkama-
yacak.
Sırpların da eli armut toplamıyor elbet. Zagreb
onlar için kolay hedef. Ve Avrupalılar iyice bir afal-
ladılar. Çünkü Zagreb, Orta Avrupa demektir. Sa-
dece coğrafya bakımından değil, görünüş, zihniyet
ve dış politika açısından da. Şimdi oraya da Saray-
bosna'ya olduğu gibi zırt zırt füze akını başlarsa
Avrupahlann tepkisinin ne kadar farklı olacağını gö-
receğiz. Şimdıden örnekleri var: Zagreb'deki ABD
büyükelçisi Peter Galbraith'in ikıde bir hastaneye
koşarak yaralılan ziyaret etmesi ibret venci. Saray-
bosna'da hangi Batılı büyükelçi peşinde televiz-
yoncularla böyte ziyaretler yapmıştı?
BMUYARDI
1 milyon Iraklı
açlıktan ölebilir
ROMA (A.A) - Birleş-
miş Milletler'e bağlı olarak
çalışan Dünya Gıda Prog-
ramı Dairesi (WFP). 1991
Körfez Savaşı'ndan ben sı-
kı biraskeri-ticari ambargo
uygulanan Irak'ta yetersiz
beslenme yüzünden 1 mil-
yon insanın hayatının tehli-
kede olduğunu bildirdi.
Merkezi Roma'da bulu-
nan Gıda Programı Daire-
si'nce dün yapılan açıkla-
mada. Irak'ın birçok bölge-
sinde ölüm oranlannm
Körfez Savaşı öncesi ista-
tistiklerine oranla yüzde
500'lere varan birartış gös-
terdiği belirtiliyor.
WFP'-nin Irak halkına
insani yardım için topladı-
ğı bağışlann tükendiği ve
yardım taahhütlennin de
kesıldiğı belirtılirken, dün-
ya uluslannın Irak halkına
yardımda çok ilgisiz kal-
dıklan vurgulandı.WFP,
Irak'taki acil yardım stok-
lannın bulunduğu depolan-
nın bu yılın başlannda he-
men hemen boşaldığını da
kaydetti.
Alınan önlemlere karşın
gıda malzemesi stoklannın
bu ay sonuna kadar tama-
men tükeneceği uyansını
yapan WFR yardım ulaştır-
dığı mülteci, özürlü, yetim,
yaşlı ve hastalardan oluşan
muhtaç kıtlede yar alanla-
nn sayısını 650 bine düşür-
mek zorunda kaldı.
Iran'da 25 bin
Azeri tutuklandı
KENAN BtLİZ
ERZURUM- Uluslarara-
sı terörörgütlerini destekle-
mekle suçlanan Iran'da in-
san haklan ihlallerinde bü-
yük artış kaydediliyor.
Özellikle Azerilere yönelik
baskılann yoğunlaştığı
tran'da son bir >ilda yakla-
şık 25 bin Azeri mahkeme-
ye çıkarrılmadan tutuklan-
dı.
Siyasi suçlu Azerilerin
ise kaçakçı olarak kabul
gördüğü ve infaz edildiği
belirtildi.
tran'da yaklaşık 24 mil-
yon Azeri yaşıyor. Isminin
açıklanmasını istemeyen
Azeri yetkililer tutuklama-
lann büyük çoğunluğunun
geçen yıl Tebriz, Urumiye
ve Tahran olaylan sırasında
gerçekleştiğini söylediler.
Gecen ay Tebriz ve Uru-
miye üniversitelerinde oku-
yan 800 öğrenci, bir dilek-
çeyle Iranîslami Cumhuri-
yeti Anayasası'nın 15.
maddesinde azınlıklara ta-
nınan kûltürel haklann ve-
rilmesi için başvuruda bu-
lundular. Kaynaklar dilek-
çe üzerine 800 ögrencinin
tutuklanarak 5 ıla 20 yıl
arası hapis cezasına çarptı-
nldıklannı belirttiler.
tran Anayasası'nın 15.
maddesi "fran millerinin
resmi dili Farsça'dır. Milli
dilin yanında her millet
kendi dilini ve edebiyatını
okuması, kültüriinü gelis-
tirmesi serbesttir" diyor.
1979 yıhnda kabul edilen
15. madde azmlık haklan
nı tanıyor ancak hiçbir za-
man uygulamaya konmadı-
ğı belirtiliyor.