Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 MAYIS 1995 CUMARTESİ 10 DIZIYAZI Doktor gözetimi önemli TOPLUM SAĞLIĞIACISINDAN Sporun toplum sağlığı için uygulamalarında. bu konuya özel bir mesleki ilgi duyan hekımlerın çok önemli katkılan söz konu- sudur. Öncelikle "yaşam boyu spor" deyimi ile bu uygula- maya her yaşta ve her çağ- da insanın katılması öngö- rûlmektedir. Kadın, erkek, çocuk, genç ve yaşlı, sağlık için spor yapmak isteyen insan- lann: genel sağlık durumu, hastalık geçmişi, klinik ola- ^ « ~,, , . . •_ , ,_ rak saptanan risk görüntü- • Saglıklı yaşam ıçın spor yapmaya heveslenen her ınsan, îeri, ergometrik test ve özellikle 35 yaşını geçmişse, kendisinin sağlık düzeyinin spor EKG buiguian, kendiienne yapmaya hazır olup olmadığını öğrenmek ve kişisel egzersiz K e E S S S S S S ; reçetesini alabilmek için bir uzman sağlık kuruluşuna egzersiz reçeteleri açısın- başvurmalldir. dan önemli farkian SÖZ ko- ^ |_|er hekim, egzersiz yapmasında bir sakınca görmediği ve hkS aç"smdU anTdtriik"f: tıbbi aç.dan spor yaptığı zaman daha sağl.klı bir hale kimlere düşmektedir. önce sağlık kontrolu Beden eğitimi ve spor kültürû çok gelişmiş olan Isveç'te, değerlı hekim ve fizyolog Astrand. ilk bakış- ta şaka gibi görünse de çok önemli bir gerçeği vurgulu- yor: "Tümü ile sedenter bir yaşam sürdürmeyi düşünen her insan, sağlık düzeyinin böylesine riskli bir durum için hazır olup olmadığını öğrenmek için tam teşek- küllü bir hastanede etraflı bir muayeneden geçmeli- dir." Spor yapmak isteyen in- sanlara da kısa bir öneri ya- pılabilir: "Sağhklı yaşam için spor yapmaya heveslenen her in- san (özellikle 35 yaşını geç- mişse), kendisinin sağlık dü- zeyinin spor \apmaya hazır olup olmadığını öğrenmek ve kişisel egzersiz reçetesini alabilmek için bir uzman sağlık kuruluşuna başvur- mahdır." Nitekim, özel bir sağlık kontrolünden geçmeden spor yapmaya başlayan in- sanların bazıları, önemli sağlık sakıncalan ile karşı karşıya kalabilir, aşın heves ve ağır yüklenmeler ile kendilerini zorlayabilir, sa- katlayabilir. spor heves ve heyecanlannı kaybedebilir. Kişisel egzersiz programla- nnda yapılan hatalar nede- nıyle çeşitli sağlık sorunlan da ortaya çıkabilir. Toplum sağlığı için spor görüşü, kesin ifadesi ile bu konuda hekimlere önemli sorumluluklar getırmekte- dir. Kısacası toplum sağlığı için spor. saglıklı bir uygu- lama olmalıdır Bu açıdan önemli olan, egzersiz öncesi risk faktör- lerinin gözetilerek her spor yapmak isteyen insana ön muayenelerin, klinik testle- rin, ergometrik testlerin ya- pılmasıdır. Hastalık hikâye- si yaklaşımı ile bazı özel verilerin incelenmesi, bir fiziki muayene, ardından öngörülecek laboratuvar tetkiklerin yaptınlması, ola- naklar elverdiğinde çeşitli kriterleri kullanarak iyi bir değerlendirme yapmak önemlidir. Egzersiz reçetesi sorunu Bir hekim, kendisine başvuran bir kişiye ya da hastasına "Spor yapmab- sın" şeklinde bir öneride bulunursa, karşılasacağı sorular "Hangi sporu?", "ne kadar?", "nasıl?" gibi, cevaplan kişiye özel. zaman alıcı ve en önemlısı de uygulama sürecinde (hiç olmazsa belli bir form ve egzersiz bilinci olu- şuncaya kadar) yakın gözetim gerekti- ren sorunlar olacaktır. Toplum sağlığı için spor anlayışı yerleştikçe ve katılan- lann sayısı arttıkça, hiç şüphe yok bu alandaki mesleki deneyim ve birikim- ler de artacak ve belki de spor hekimlı- ğine yönelmiş hekim kadrolannın bir bölûmü, bu alanda ihtisaslaşmaya baş- layacaklardır. Insanlann cinsiyet, form, yaş ve sağ- lık düzeyine bakarak ve olanaklar el- GALERI • ATÖLYE ARES S A N A T E V İ GALİP NAHİT NOYAN Resim Sergisi 4 - 27 Moyis IgnpSolıNo 24 Fen«W Te f 15-216! 3« 11 62 gelebileceğine inandığı insanlara basit bir reçete verebilir. Bu reçeteyi verirken hekim önce bir uyan yapmalıdır: 'Saglıklı yaşam için spor bir yarışma değildir.' ÇEŞİTLİ SPOR BRANŞLARINDA DAYANIKLIUK, KUVVET VE İŞLEKLİK GELİŞTİRME AĞ IRLIKLARI Spor çeşidi Koşular Aerobik cimnastik Yüzme Bisiklet Tenis Futbol Dayanıklılık **** * • *~* * * * • * • * • • * * Kuvvet «** **** *** ** *** Esneklik Işleklik *»** • * * * * * VoIeyboT Basketbol *** Kürek Çekme **** Kayak (kros) ***' Kayak (slalom) *' BuzPateni (artistik) Sürat Pateni Binicilik ' • * • * * * * * * * A * * * * • * * * * • * Atış (hedefe) Yürüyüş (mesafe hedefli) ** üstün düzeyde *** iyi normal * az Hekim saglıklı yaşam için spor reçetesini verirken, onları yanşmamaları konusunda mutlaka uyarmalıdır. Sağhldı yaşam için bir reçete • Önce, evinizden ya da soyunma yerin- den çıkarak kısa yürüyüşler ile günde bir- kaç antrenman yapın. • Düz yollan tercih edin, çıkış yerinden 'kendinizi hafif yorulmuş' hissettiğınız yere kadar gittikten sonra geri dönerek aynı tempo ile başlangıç noktasına gelın. • Yürüyüşlerinizin süresini, aşın zorlan- madan arttırmaya çalışın. İlk hedefimiz ev- den ya da soyunma yerinden çıkıştan itiba- ren, tempolu şekilde bir saat yürüyebilmek- tir. • Bir saat yürüyebılecek form ve kondisyo- nu kazandıktan sonra, haftada her gün bir saat yürüyüş yapın. • Bir saat yürüyebilir hale geldiğiniz za- man, ölçülü bir parkurda antrenman yapa- rak bir saatte yürüdüğünüz mesafeyi öğ- renmelisiniz. • Artık hedefiniz bir saatte 5 kilometre yü- rüyüş için antrenman yapmaktır. • Beş kilometreyi rahat yürüyebilecek forma eriştiğinizde ve denemek istiyorsanız jogging olarak bilinen yavaş koşu denemele- rine başlayabilirsiniz. • Önceleri yürüyüş-koşu şeklinde deneme- ler yapın. Yavaş koşu yaklaşık yürüyüş hızında olmalıdır. Koşu yaparken yorulmaya ve nefes- lenmeye başladığınızda tekrar yürüyüşe döne- rek toparlanm. Koşulann süresi antrenmanlar devam ettikçe artacaktır. • Kısa koşulann toplam süresi 5 dakika- yı aştıktan sonra, artık koşabildiğiniz süre- yi, yürüyüş süresi olan bir saatten çıkarabi- lir ve antrenman süresini kısaltabilirsiniz (örneğin; toplam 15 dakika koşu vapabili- yorsanız, antrenman sürenizi 45 dakikaya indirebilirsiniz). • Vanm saat devamlı jogging yapabilecek bir duruma enşırsenız, bu antrenmanlan hafta- da en az 3 ve en çok 5 gün. size uygun gelen bir saatte tekrarlayarak kendinizi geliştirebilir- siniz. Bu düzeye eriştikten sonra. gücünüzü artrırmak için yanm saatte koşabildiğiniz me- safeyi arttırmaya çaba gösterebilırsiniz. NOT: Formunuzun tavan değerine vardı- ğınızı hissederseniz kendinizi aşın zorlama- yın. Performansınızı korumaya çalışın. tk- lim koşulları, ruhsal nedenler ve geçmiş günden kalmış yorgunluklar ile bu perfor- mans bir ölçüde düşebilir ve önemsizdir. Ateşli hastalıklar ve Haç alımı sırasında ant- renmanlara ara verin. yüş ve koşu programlan ile belli bir performans tavanı- na eriştikten sonra -aşın ya- rışma hırsına kapılmadan- bu spor alışkanlıklannı da devam ettirmeleri önerilebi- lir. Sonuç Toplum sağlığı için spor olayında, hekimlerimizin bizzat katılımı ile topluma örnek olmaları ve sağlık için spor yapmak isteyenle- re rehberlik ermeleri ideal- dir. Konu sadece bir koruyu- cu hekimlik ve halk sağlığı sorunu da değildir. Toplu- mun dinamiği, ulusal ve- rimliliğe akseden olumlu etkiler, ınsanlanmızın; can- lı, neşelı. güzel. kaynaşmış ve yeteneklerini gelıştirebi- len kişiler olması da önem- li. Aynca, tıp dünyamızda sporun prevansiyon, terapi ve rehabilitasyon yaklaşım- larında kullanılması, bu uy- gulamalardan elde edilecek verilerin tıp literatürüne yansıması (ulusal ve ulusla- rarası kaynaklara) gerçek- ten çok yararlı olur. Ülkemizde yaşam boyu spor kültürü henüz emekle- me dönemindedir. Ünlü bir filozofun dediği gibi: "Sporun yayılması ve toplum saghğına destek ola- bilecek bir düzeye erişmesi, önce o toplumun bu konuda bilinçlenmesine \e spor ola- yının toplum sağlığı kavra- mı içinde saygın yerini ala- bilmiş olmasına bağhdır." Türk Tabipler Birliği'nin. böylesine önemli ve güncel bir sağlık sorununu. 'Spor Hekimliği Sertifıka Kursla- n' vesilesiyle gündeme ge- tirmesi, saygı duyulacak bir mesleki duyarlılık ve çağ- daş hekimlık örneğidir. verdiğinde klinik ergometrik testlerle kişinin spor geçmişi gibi esasları da gözeterek bir egzersiz reçetesi yazmak oldukça zor ve zahmetlidir. Ancak her hekim, egzersiz yapmasında bir sakın- ca görmediği ve tıbbi açıdan spor yap- tığı zaman daha saglıklı bir hale gelebi- leceğine inandığı insanlara basit bir re- çete verebilir. Böyle bir reçete. kişinin organik direnç ve kapasitesinı zorlama- dan, sabırlı bir uygulama ile fizyolojik kapasiteleri tavan değenne doğru gelış- tirebilecek bir reçetedir. Bu reçeteyi verirken hekim önce bir uyan yapmalı- dır: "Sağukb >aşam kjin spor bir yanşma değildir. Vereceğim reçeteyi uygularken ne kendinizk ne de başkalan ile yanşın. Önce gücünüzün vettiği bir uygulama düzeyinden başlayip gücünüz geliştikçe ve sabırlı bir şekilde kendi vücudunu- zun rekor (tavan) performans düzeyini bulmaya çalışın. Bu düzeye eriştikten sonra da elde ettiğiniz bu başanyı koru- maya gayret edin." Ikinci bir uyan da saglıklı uygulama- lar için hekim gözetimi. Sakıncalı hal- len önlemek açısından önemlidir: Tersllk olursa hekiml arayın '•Antrenmanlar sırasında; ani ve şiddet- li başağnsı, bulanü ve kusma belirtileri, baygınhk hissi. kalbin teklemesi, göğüs- te sıkışma, yaıuna, basınç hissi ve ağru giderek artan nefes darahnasu aşın ve ani yorgunluk hissi ve durma gereksini- mi hissederseniz, en kısa zamanda dok- - tonınuzu arayıu.' 7 Böyle bir reçete, aşın zorlamalan ve kişisel uygulama hatalannı en az düze- ye indirir. Sabırlı bir şekilde uygulanır- sa tüm aşınlıklan önler ve sağlık, zin- delik ve kilo dengesi gibi beklentileri rahatça sağlar. Özet bir şekilde verilen bu reçete as- lında toplum sağlığı için spor uygula- malannda temel olan yürüyüş ve koşu şemalannı içermektedir. Ancak toplu- mumuzda hiç spor geçmişi olmayan ki- şilerin yanında, gençliğinde belli bir spor dalında deneyimi olanlar, sportif müsabakalara katılmış başanlı sporcu- lar ve bazı sportif oyunlan se\en insan- lar da vardır. Bu arada, kendiienne özel programlan ile özel cimnastik salonla- n. aerobik dershaneleri, çim futbol sa- halan, tenis kortlan gibi toplum yaşa- mına girmiş teşvık edici uygulamalan tercih edenler de bulunabilir. Öte yandan. çeşitli sporlann: daya- nıklılık, kuvvet geliştirme, esneklik ve işleklik açısından farklı etkilen vardır. Saglıklı yaşam antrenmanlannda spor yapmak isteyen kişilere bu konuda bil- gi verilmesi \e belki kendiienne, yürü- KAYNAKLAR: Astrand, P-O. ve K. Ro- dahl Texbook of Work Physı- ology, McGravi-Hill Book Compam; N'ew York, 1970. Balke, B., Cardio-Pulmo- nary and Metabolic Effects of Physıcal Traıning, Health and Fitness in the Modern tVorld, Athletic Institute and ACSM, 1961 Cooper, K.H.. The Aerobics Way, M. Evans and Co. Inc., 1970. Cureton. T.K., The Physiological Ef- fects of Exercise Programs on Adults, Charles C. Thomas Publishers. Illin, 1969. Eckstein, R. W, Effect of E.rercise on Comnary Artery Namnving and Coro- nary Circulation, Circulation Res., 5: 23Ö, 1957. Erkan N., Sağlık ve Zindelik İçin Eg- zersizin Fizyolojik Temelleh, Spor He- kimligi Dergisi, Cilt XII, No: 4, Izmir, 1980. Erkan N., Yaşam Boyu Spor, Altın Ki- taplar Yayınevi, ht., 1982. Pollock. M.L., J.M Wilmore. S.M. Fox III., Health and Fitness Through Phvsical Activitv, John Wiley and sons, New York. 1978' İÎTTİ 293 89 78 (3HAT) Galeri Atölye ilanlannız için: 293 89 78 (3 hat) ERDOĞAN BENHESAVÎ RESİM SERGİSİ 3 Mayıs - 7 Haziran 1995 Şehit Adem Yavuz Sok. 12 Kızılay/ANKARA Başak Sigorta Sanat Galerisi, Başak Sigorta'nın bir kültür hizmetidir. ÎDAMCEZALARI KALDIRILMALroiR Idam nerede, kime, niçin uygulanırsa uygulansın, yaşama hakkına yönelik organize katliamdır. 6 Mayıs'ın yıldönümünde her türlü idamlara hayır diyor, herkesi hukukun demokratikleştirilmesi mücadelesine çağınyoruz. ÎNSAN HAKLARIDERNEĞİ ÎSTANBULŞUBESÎ İLAN T.C. BEYOĞLU2.SULH HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN 1994/676 Mahkememizin 25.4.1995 tarih ve 1994'676 esas, 1995/254 karar sayılı ilamıyla, Erzincan. Kemaliye, Armağan köyü, cilt 036/01 sayfa 23, kütük 10'da kayıtlı Halil ve Ayşe'den olma 15.2.1945 d.lu Hüsnü Üstündağ'ın kronik şizofren denilen ruhsal hastalığa duçar olduğu anlaşıldığından hacir altına alınarak kendisine oğlu Hakan Üstündağ vasi olarak tayin edilmiştir. Ilanolunur. 27.4.1995 Basın: 19692 POLİTİKA VE ÖTESt MEHMED KEMAL Şiddet Bunun Neresinde... Üniversitelerde değil, liselerde de şiddet var. Li- selerin bahçelerinde kanlı bıçaklı dövüşler oluyor. Şiddetin liselerde nasıl önleneceği tartışma konu- su. Okula giden hangi genci çevirseniz cebinden ya bir bıçak çıkıyor ya bir kama... Kesici aletlerin yanında uyuşturucuya da rastlanıyor. Belki uyuştu- rucu trafiğinin bizden geçişinin rolü vardır. Okul kapısında görevliler var, ama dışarıdan gelen ka- badayılarla baş edilmiyor. Uzmanlar, bir şiddet toplumuna dönüştüğümüzü söylüyorlar. Üstüne gidildikçe daha çok azıyorlar. Bu şiddet nasıl önlenebilir? Liselerdeki şiddetin ancak demokrasiyle aşılabileceğini söylüyorlar. Burada da demokrasi!.. Gerçek demokrasi gelin- ceye dek sahtesiyle uğraşıp duracağız. Lise ço- cuklarına demokrasi eğitimi verinceye değin şid- det sürecek.. Şiddet sürdükçe suçlusu da aranı- yor. Bu suçlu gençler mi, veliler mı, yöneticiler mi? Türkiye'deki gençler böyle de Amerika'daki zen- ginliğe doymuş gençler ne yapıyor? Biraz gecikse de Amerika'da geçen olayları bilmekte yarar var. Rivayet ederier ki: Devletimizin bir büyüğü ve bu büyüğün de bir "mahdumu" vardır; mahdum beyin bildiği bir otel var, oraya gelir. Geceliği 2 bin 500 dolar olan odayı kiralamak ister. Mahdum beyin yanında bir kız ar- kadaşı vardır. Eski odayı yeniden kiralamak ister. Ancak oda boş değildir; Amerika'nın ünlü milyar- derlerinden bıri, daha önce kiralamıştır. Haftalarca önce parasını verip tutmuştur. "Boş oda yok" derler. Bu söze çok öfkelenen mahdum bey, kendini tanıtsa da para etmez. Per- sonele ağız dolusu sövmeye başlar. Mahdum bey olanlara çok içerlemiştir. Öfkesini gidermek için or- talıkta dolaşmaya başlar. Öfkesini yenemeyince odasına çıkar. Banyonun küvetini tıkar, musluklan açar, suyu salar. Koruma polisiyle birlikte geç saat- lere kadar kalır. Istediği olmuş, her yanı sular kap- lamıştır. Sonunda çıkar gider. Otel görevlileri durumu video ile banda kayde- derier. Olanları konsolosluğa da duyururlar. Bir şamatadır kopar. Durumu saklamak isteseler de "mızrak çuvala sığmaz"... Olayı kapatamazlar. Elçılik, zaran kapa- tacağını söyler. Zarar tespit edilır. Hasar saptanır. Zarar ve zıyan çok fazladır. Şiddet: işlemeleli tavanları. süslü duvarları, yer- deki halılan, alt kata sızan sular her yanı perişan etmiştır. Ne olursa olsun hasar ödenecektir de, tek olay duyulmasın! Şiddet nerede yok! Milli maçı kazandık diye göğü mermi yağmuruna tutanda mı? Meclıs kulisinde kavgaya tutuşan mil- letvekillerinde mi? Bir maçın sonucunda 5 ötü, on- larca yaralıyla çıkanda mı? Şiddet kol geziyor. Biz de onunla görünmedik yerlerde kol kola geziyoruz. Ha, şurasını da unutmayalım: Bizim Bern zaferini yaşadığımız gijn, Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesı 29 olumsuz, 15 çekimser, 112 olumlu oyla üyeliğimizi askıya almıştı. Bunlar şiddet değil mi? BULMACA SEDAT YAŞAYA\ 1 2 3 4 5 6 7SOLDAN SAĞA: XI Fraksıvon. 2/ Cezayir'de bir h- man İcentı. . "Du- rur dallarda gibi kanlı bülbül- ler" (Ahmet Ha- şim). 3/Genellık- le gömlek vap- makta kullanılan. çızgılı %e ınce bir pamuklu kumaş... Kumtaşı. 4/ Iki tarla arasmdakı sınır... Bolu'nun bırılçesı. 5/Hare- ket. 6/Kapı mandalı. sürgü... ı. «h"ıU, B.r nota 7/ Şark,. türkü... M ' U I N Züppe. 8/ Sahıp... "O rütbe pest olursun her ne rütbe — - etsen" (Nabı). 9/ Andre Malraux'nun. lspanya Iç Sa- vaşı'nı konu alan ünîü roma- nı... Yunan mıtolojısinde ka\ ga tannçasi VTKARTOAN AŞAĞIYA: 1/Sulak yer. otlak. 2/Eskı ya- pı ya da kent kalıntısı... Orta Asya'da yaşayan Şamanist Türkler arasında çeşitli şeyler- den anlam çıkartarak bakılan fal. 3/Söz. lakırdı... Bir aka- demıkunvanınkısayazılışı... Kenarsüsü. 4/Hem kadınla- nn. hem erkeklenn kullanabileceğı giysilere venlen ad. 5/ Yumurta \e ırmikle yapılan birtürtatlı. 6/Galyum elemen- tının sımgesı... Kenarlan eğık olarak yontulmuş cam.7/ Es- ki Türkler'de gök tannsı...Yaşlı, koca, ıhtıyar. 8/Yurdumuz- da kurulmuş \irmi bir köy enstıtüsünün sonuncusu... Ad- lan sıfat ş apmakta kullanılan bir yapım ekı. 9/ Havva'nın Batı dıllerindekı adı... Bırçok efsaneve konu olmuş ünlü Frigya kralı. İLAN ERZURUM ASLİYE 2. HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN DosyaNo: 1994.582 Davacı MuzafFer Cmit vekıli Av. Necatı Bölükbaşı tarafından davalı Musa Dikenkuş aleyhıne açılan 82.082.000 TL alacak davasının yapılan açık duruşması sırasında venlen ara karan gereğınce: Erzurum merkez Mecıdıye Mahallesı Nakliye Sokak- ta ikamet ettığı bıldınlen da\alı Musa Dikenkuş adına çıkanlan davetıyenin bila teblığ ıade edildiğı ve zabıtaca yapılan araştırmada da davalının adresı tespit edileme- diğmden adma da\a dilekçesınin ve duruşma gününün ilanen tebliğine karar verilmıştır. Davalı Musa Dikenkuş'un mahkemede duruşmasının yapılacağı 1.6.1995 günü saat 9.00'da mahkemede hazır bulunması veya kendısinı bir vekılle temsıl ettirmesı, aksi takdirde tahkikat ve yargılamaya davalının yok- luğunda devam edıleceğı ve hüküm venleceğı davetıye yerine kaim olmak üzere ilan olunur. 6.4.1995 Basın- 19457 ATİLLA COŞKUN UĞUR MUMCU CİNAYETİ Uğur Mumcu'yu kim ya da kimler öldürdü? 180.000TL./3. BASKI Ödemelı gönderemıyoruz. Lûtfen eden kaöar posta pulu göndenrvz. Küçükparmakkapı Ipek Sokağı No. 11, 80060 Taksım-lst. Tel. 243 05 50-243 2033* Faks. 244 15 33