Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
6 MAYIS1995CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Telekom hisselerinin satışı için haziranda uluslararası finans kuruluşlanyla toplantılar başlayacak
4r
P için Dünya Bankası devrede
Emekli Sandığı
malları satışta
• ANKARA (ANKA) -
Emekli Sandığı'nın,
faaliyet alanı dışındaki tûm
malvarlıği satılacak.
Bakanlar Kurulu'nca kabul
edilerek TBMM
Başkanlıgı'na sunulan yasa
tasansında. Emekli
Sandığı'nın "emanet
hesaplanna kayıtlı olanlar
hariç olmak üzere, hiçbir
veçhile haciz ve temlik
edilemezler' hükmünün
kaldınlması öngörüldü. Bu
yasa hükmü nedeniyle
Emekli Sandığı, edindiği
mallan hiçbir şekilde
satamazken, tasan ile
Emekli Sandığı'nın asıl
faaliyet alanına girmeyen
işlerle uğraşmaması için
bütün taşınmaz mallannın
satışı sağlandı.
Tütünde sosyal
konteıtfan
• ANKARA (ANKA) -
Geçimlerini ailesi ile
birlikte tütün ekiminden
sağlayanlardan 1992. 1993
ve 1994 yıllannda askerde
bulunanlar ile 26 Kasım
1993-3 Mayıs 1995
tarihleri arasında evlenerek
ailelerinden aynlanlara
toplam 6 bin 600 tonluk ek
iiretim kontenjanı tanındı.
Maden denetimi
DPT'ye takıMı
• ANKARA (ANKA) -
DPT'nin madenlerde iş
denetiminin
güçlendirilmesi ile sağlık
ve güvenlik koşullannın
iyileştirilmesine yönelik
hazırlanan projeyi 4 yıldır
beklettiği ortaya çıktı.
Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı Aydın
Güven Gürkan, projenin
DPT tarafından
onaylanması için elinden
geleni yapacağını bildirdi.
Iş güvencesine
MESS karşı
• Ekonomi Servisi -
Türkiye Metal Sanayicileri
Sendikası (MESS). iş
•"güvencesi ve işsizlik
•sigortası yasa tasanlanna
karşı çıktı. MESS. iş
güvencesinin işsizliği
arttıracağını belirtirken
işsizlik sigortası yerine de
iş piyasasını geliştirecek
'aktifpolitikalara'
yönelinmesini önerdi.
Kullanılmayan
izne para yok
• ANKARA (AA) - Maliye
Bakanlığı, 1475 sayılı iş
kanununa tabi kamu kurum
ve kuruluşlannda çalışan
işçilere, çeşitli nedenlerle
kullanılamayan izin
sürelerine karşılık, ilave bir
"ücret ödemesi yapılmasının
mümkün olmadıgını
bildirdi. Maliye Bakanlığı
yazısında. gerek 1475 sayılı
Vasanın 49. maddesinin son
fikrası, gerekse Sayıştay
Genel Kurulu'nun karan
uyannca, yıllık ücretli
izinlerin. idarelerce işçilere
yılı içerisinde
kullandınlmasının zorunlu
olduğu belirtildi.
ŞİRKETLERDEN
• SAAB-GM Amerikan
otomobilleri Türkiye
distribütörlüğünü yürüten
Genoto'nun Ankara bayii
Çankaya'da hizmete girdi.
• POLYLEN yapılan
Genel Kurul Toplantısı'nda
sermayesıni 150milyardan
400 milyara yükseltti.
•INTERBANK
sponsorluğunda Türkiye'ye
gelecek olan global
ekonomi uzmanı Lester
Thurow 27 Hazıran 1995
tarihinde Çırağan
Sarayı'nda üst düzey
yöneticilere bir günlük bir
konferans verecek.
• ANADOLU
SİGORTA'nın 1995 yılı ilk
iiç aymdaki toplam prim
üretimi geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 101
oranında artarak 1 trilyon
lirayı aştı.
• LOGO YAZILIM
kullanıcıya verdiği telefon
desteğini geniş bir veri
tabanı yardımıyla
standartlaştıran ve otomize
eden bir hizmeti devreye
sokarak destek
hizmetlerinde yeni bir
dönemi başlattı.
• MtLLİPİYANGO1994
yılı faaliyet dönemini yüzde
83'lük gelir artışıyla kapattı.
• HALK YAŞAM
SİGORTA,mart 1995
itibanyla toplam 541.2
milyar liralık prim üretimi
yaptı. Şirketin kan geçen
yıla oranla vüzde 306 arttı.
• PAŞABAHÇE,
Istanbul'da 12. mağazasını
Maltepe sahilyolunda açtı.
Mağaza haftaiıın 7 günü
10.00-22.00 saatlen
arasında hizmet verecek.
Paşabahçe'nin 1998 mağaza
sayisı hedefi 42.
Çiller T'nin sabşının hızlandınlması talimaOnı verdi.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Başbakan Tansu Çiller'in. telekomüni-
kasyon hizmetlerinin özelleştirilmesini
öngören yasanın TBMM'de onaylan-
masının hemen ardından, ilgili bürok-
ratlara satış çalışmalarının hızla ta-
mamlanması yönünde talimat verdiği
öğrenildi. Özelleştirme Idaresi Baş-
kanlığı'nm da (ÖlB). T'nin satışuıda
damşmanlık hizmeti verecek firmanın
ihalesi için Dünya Bankası'na başvur-
duğu bildirildi. Yetkililer. Dünya Ban-
kası'nın T'nin özelleştirme işlemleri
için 4 milyon dolarlık kredi vereceğini
açıkladılar.
Başbakan Çiller T'nin satılmasına
olanak sağlayan yasanın onaylanması-
nın ardından çarşamba ve perşembe
akşamlan ilgili bürokratlarla
TBMM'de geç saatlere kadar toplantı
yaptı. Toplantıda özelleştirme çalışma-
lannın görüşüldüğü açıklanırken konu-
nun telekomünikasyon hizmetlerinin
satışında yogunlaştığı öğrenildi.
Yetkılilerden edinilen bilgiye göre:
Başbakan Çiller, T'nin satışında damş-
manlık hizmeti verecek firmanın seçi-
mi ve hisse senedi satışına ilişkin dü-
zenlemelerin bit an önce tamamlanma-
sı talimatı yerdi. Çiller'in talimatı çer-
çevesinde ÖlB'nin hisseleri almayı ve-
ya lisans hizmetlerini kiralamayı düşü-
nen firma ve finans kuruluşlanyla
• Dünya Bankası'nm gelecek
ay T'nin satışında danışmanlık
yapacak firmanın seçimi için
ihale açacağı ve özelleştirme
işlemleri için 4 milyon dolarlık
kredi vereceği bildirildi.
baglantıya geçtiği bildirildi.
Edinilen bilgiye göre; telekomüni-
kasyon hisselerinin satışı için haziran
ayından itibaren uluslarası finans ku-
ruluşlanyla toplantılar başlayacak.
ÖİB yetkilileri, T'nin özelleştirilme-
sine ilişkin damşman firma tarafindan
yürütülecek çalışmalann 8 aydan önce
tamamlanamayacağını belirtirken.
"Ancak amaç yıl sonuna kadar hisse
saüşını gerçekleştirmek'' dediler. Yetki-
liler, T'nin hisselerinin satışından elde
edilecek gelir konusunda şu aşamada
bir değerlendirme yapılamayacağını da
vurgularken. "Ancak bu >il için 3 mil-
yar dolara yakuı getir elde edilmesi he-
deflenıyor" açıklamasmı yaptılar.
ÖtB'den edinilen bilgiye göre; Dün-
ya Bankası gelecek ay içinde T'nin sa-
tışında danışmanlık yapacak uluslara-
rası firmanın seçimi için bir ihale dü-
zenleyecek. Danışman firmanın seçi-
minin ardından ilk aşamada Türk Tele-
kom A.Ş.'nin hisse senetlennin satıl-
masına yönelik düzenlemeler tamam-
lanacak. Dünya Bankası, danışman fir-
manın seçiminde ve ücretin ödenme-
sinde kullanılmak üzere 4 milyon do-
lar kredi verecek.
Yetkililer. hisse senetlennin satılma-
sına yönelik olarak uluslarası finans
şirketleriyle yapılacak toplantıların,
bedel ve yöntem üzerinde görüşülmek
üzere düzenleneceğini bildirdiler. Yet-
kililer, aralık ayından önce hisse sene-
di satışının zor olduğunu, telekomüni-
kasyon hizmetlerinin ruhsat ve lisans-
larının kiralanması programına ise
1996 yılından önce başlanamayacağım
bildirdiler.
DYP Genel Başkan Yardımcısı ts-
mail Köse de, T'nin satışına ilişkin dü-
zenlemelere bayramdan sonra başlana-
cağını söyledi.
RP Grup Başkanvekili Abdüllatif
Şener ıse. PTT'nin T'sinin satılmasına
ilişkin yasanın ulusal çıkarlara aykın
olduğunu vurgulayarak. şu görüşleri
dıle getirdi:
"Bu yasalaşan metin. Mondros Mü-
tarekesi'nden daha ağır hûkümler icer-
mektedir. Mondros Mütarekesi'nde, en
azından haberleşme. ttilaf Devletle-
ri'nin konrrolünden uzak rutulurken,
bu yasalaşan metin ile haberleşmenin
tamamı yabancılann kontrolüne bıra-
kılıyor.- '
Başbakan Çiller'e erken seçimde şans tanıyan ünlü yatınm bankası özelleştirmeye danışman
Salomon, sanüıııi ıııi tieari ıııi?...
ÖZGÜR LLUSOY
Yatınm Bankası Salomon
Brothers'ın. Türk basınında çı-
kan "Erken seçimi Çiller kaza-
nır" şeklindeki açıklaması tartış-
malara yol açtı. Kimi çevreler.
"Salomon Brothers. herhalde
Özelleştirme tdaresi'nden bir iş
aldı" yorumlan yaparken. Salo-
mon Brothers'ın yetkilileri. yapı-
lan açıklamanın Türk basınınca
çarpıtıldığını, gerçekte erken se-
çımin IMF'nin hedeflerinden
sapmak anlamına geleceğı mesa-
jının verilmek istendiğinı belirtti.
ANAP İzmir Milletvekili Işın
Çelebi, Salomon Brothers'ın ya-
tınm bankacılığı ve danışmanlık
hizmetleri verdiğine dikkat çeke-
rek. "Işin mantıgı filan kalmadı,
herhalde hökümetten özel iş aldı-
lar" dedi. Seçim tahminlerini
Gallup gibi kuruluşlann yaptığı-
nı belirten Çelebi. "94 seçimle-
rinde Gallup yüzde yüz yanıldı.
Fransa'da seçim sonuçlarını,
araştırma şirketleri bile bileme-
mişti. Salomon Brothers bir yatı-
nm bankası ve danışmanlık hiz-
metieri veriyor" dıye konuştu.
Çelebi sözlerini şöyle sürdür-
dü: "Türkiye'deki eski ve ucuz
politikalan görünce, iş herhalde
böyle alınır diye düşündüler."
Salomon Brothers'ın Lond-
ra'daki tek Türk yetkilisi Ünal
Kurtaran ise, Türk basınında er-
ken seçimle ilgili tartışmalann
çoğalması üzerine, yayımladıkla-
n haftalık olağan raporda konu-
ya değindiklerini belirterek, ve-
rilmek istenen mesajı. "Erken
seçime gitmek Çiller'in avantajı-
na değildir" sözleriyle özetledi.
Yaptıklan açıklamanın basın ta-
rafından çarpıtıldığını dile geti-
ren Kurtaran. raporda bir sapta-
ma olarak da, ancak yaz aylann-
da kimi göstergelerin iyileştiril-
mesi, standart kunıluşlan tara-
fından kredi notunun yükseltil-
• Işın Çelebi, Salomon
Brothers'ın "Erken seçimi
Çiller alır" şeklindeki
açıklamalanna "Herhalde
bir iş almışlardır"
yorumunu getirirken, Petrol
Ofisi ve Tüpraş için
danışmanlık yapan.
PTT'nin T'si için de
danışmanlık ihalesine
hazırlanan Salomon
Brothers yetkilileri,
sözlerinin çarpıtıldığını ileri
sürdüler.
mesi halinde gidelecek bir erken
seçimden Çiller'in kazançlı çık-
ma olasalığının yüksek olduğuna
işaret edildiğini kaydetti. Kurta-
ran.
u
Bu koşullarda erken secime
gidilemez. IMF'ye verilen sözler
var. Enflasyonu düşürme çabala-
n var, oysa bir erken seçim, seçim
ekonomisi, beraberinde enflasyo-
nu gerirecekrir. Bu koşullarda er-
ken seçime gitmek Çiller'e zarar
getirir, Çiller bu riski göze ala-
maz" diye konuştu.
Türkiye'de Petrol Ofisi (PO-
AŞ) ve f ÜPRAS'ın özelleştinl-
mesinde danışmanlık hizmetleri-
ni üstlenen Salomon Brothers,
PTT'nin T'sinin danışmanlığına
da aday. Banque Indosuez Yöne-
tim Kurulu Üyesi Yavuz Canevi,
yaptığı açıklamalarda Salomon
Brothers ile birlikte T'nin danış-
manlığını istediklerini kaydet-
mişti. Ünal Kurtaran da. Salo-
mon Brothers'ın dünyadaki
önemli T'lerin özelleştirilmesin-
de önemli roller oynadığını kay-
dederek, PTT'nin T'sine de aday
olduklannı dile getirdi.
5 ayn vergi yasasında değişiklik öngören yasa tasansı TBMM Genel Kurulu'nda görüşülüyor
Tüzel kişflere vergi numarası geliyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Hükümetin. geçen yıl gerçekleştirdiği
Vergi Yasası değişikliklerine paralel
olarak 5 ayn vergi yasasında değişiklik
öngören yasa tasansı, TBMM Genel
Kurulu'nda önceki gün görüşülmeye
başlandı. Başbakan Tansu Çiller'in,
PTT'nin T'sinin satışına ilişkin yasadan
sonra, öncelikler listesine aldığı yasa
tasansının ilk 6 maddesi, TBMM Genel
Kurulu'nda kabul edildi. Yatınm indirimi
oranlannın yüzde 100'e kadar çıkanlması
ile sermaye şirketlerinin iştirak hisseleri
ve taşınmaz satışlanndan elde ettikleri
kazançlann 1998 sonuna kadar
vergilendirilmemesine ilişkin maddelerin
kabul edildiği TBMM Genel Kurulu'nda,
avukat ve doktor gibi serbest meslek
mensuplannın mali müşa\ irlere defter
tutturması zorunluluğu tasan metninden
çıkanldı. Tasan ile gerçek kişilerin
yanısıra. tüzel kişilere de "vıergi
5 ayn vergi yasasında değişiklik yapan yasa tasansı, TBMM Genel
Kurulu'nda görüşülmeye başlandı. 6 maddesi kabul edilen tasan,
gerçek kişilerin yanı sıra, tüzel kişilere de bir vergi numarası
verilmesini öngörüyor.
numarası" verilmesi öngörûlüyor. Buna
göre, tüzel kişilerin vergilerini ödeyip
ödemedikleri rahatlıkla kontrol
edilebilecek, bu sistem aynı zamanda,
vergi daireleri için istihbarat edinme
olanağı sağlayacak. Tasan ile fiş ve
fatura kesmeyen esnaf ya da alıcıya
uygulanacak cezalar önemli ölçülerde
artınlıyor. Buna göre, perakende satış
fışi, fatura, gider pusulası, müstahsil
makbuzu ile serbest meslek makbuzu
vermeyen, almayan veya düzenlenen bu
belgelere gerçek meblağdan farklı
meblağ yazanlar hakkında, her bir belge
için 1 milyon 500 bin liradan aşağı
olmamak üzere para cezası verilmesi
öngörûlüyor. Tasan, sermaye şirketlerinin
sermaye yapılannın güçlendirilmesi ve
bu şirketlerin fınansman sıkıntılannın
giderilmesini sağlamak amacıyla,
aktiflerde yer alan gayrimenkul ve iştirak
hisselerinin 1998 yılı sonuna kadar
satışından doğan kazançlann,
vergilendilmemesini öngörüyor. Yatınm
indirimi uygulamasında, binalann da
indirim kapsamına alınmasını öngören
tasan, yatınm indirimlerinin alt sınınnı
yüzde 20'den yüzde 30"a, üst üst smın da
vüzde 70'den yüzde 100'e çıkanyor.
Tasan ile Güneydoğu Anadolu Projesi
çerçevesinde kavak, okaliptüs gibi kesilip
satılmak üzere dikilen ağaçlann
yetiştirilmesi de vergi yoluyla
özendiriliyor. Tasan, dış müteahhitlik
hizmetleri ile ilgili kazançlann döviz
olarak Türkiye'ye getirilmesi halinde,
kurumlar vergisinden muaf tutulmasını
öngörüyor.
5. madde metinden çıkanldı
Başbakan Tansu Çiller'in de genel kurul
çalışmalanna katılmasına karşın. ancak 6
maddesi kabul edilen ve görüşülmesi
bayram sonrasına kalan tasannın avukat.
doktor gibi serbest meslek sahiplerinin
mali müşavirlere defter tutturma
zorunluluğu getiren 5. maddesi, verilen
ortak önerge ile metinden çıkanldı.
Avukat ve doktorlann yoğun kulis
faaliyetiyle metinden çıkanlan 5. madde.
serbest meslek sahiplerinin, defterlerini
muhasebecilere tutturma zorunluluğu
getirilmesi için Maliye Bakanlığı'na
yetki verilmesini öngörüyordu.
Eski Karayollan Genel Müdürü'ne
'nereden buldun' sorgusu
Yüce Divan'da aklandı,
serveti başma iş açtı
ANKARA (ANKA) -
ANAP'lı eski bakanlar Sa-
fa Giray ve Cengiz Altın-
kava'yla birlikte yargılan-
dığı otoyol yolsuzluğu da-
vasında beraat eden Kara-
yollan eski Genel Müdürü
Atalay Coşkunoğlu, eşi.
oğlu. gelini ve kaymbira-
deriyle birlikte "haksız
sen
r
et edinmekten" yargı-
landığı davada zor duruma
düştü. Sayıştay denetçile-
rinden oluşan üç kışilik bı-
lirkişi heyeti tarafından ha-
zırlanarak mahkemeye su-
nulan raporda, Coşkunoğ-
lu'nun mal bildiriminde
beyan ettiği servetiyle ge-
lirleri arasındaki oransızh-
ğı dikkat çekildi. lncele-
meye ahnan ilk dönemde
Coşkunoğlu ailesinin "bi-
rikim sağlayabilecek" ge-
lirleri toplamının 389 bin
992 dolar olmasına karşı-
lık servetleri toplamının 3
milyon 660 bin 815 dolar
olduğuna yer verilen ra-
porda "Aradaki fark olan
14 milyar 406 milyon 324
bin lira karşüığı menkul ve
gayrimenkul serv^tin hangi
gelirlerle edinildiği heyeti-
mizce tesph edikmemiştir'"
denildi.
Raporda nasıl kazanıl-
dığının açıklanması iste-
nen servet toplamı günü-
müz fiyatıyla 230 milyar
lirayı geçiyor.
Bilirkişi raporu. önü-
müzdeki duruşmada tartı-
şılacak. Sanık Coşkunoğlu
ve 4 yakınının savunmala-
nnı yapmalanyla, raporda
işaret edilen serveti nasıl
kazandıklarını kanıtlaya-
mamalan halinde 5'er yıl
hapisle cezalandınlmalan
gündeme gelecek. Asliye
Ceza Mahkemesi'ndeki
dava, savunmaların ta-
mamlanmasından sonra
karara bağlanacak. Bu da-
va. ANAP dönemi bürok-
ratlanna yönelik açılan ilk
"nerden buldun" davası
özelliğini de taşıyor. Dava-
ya asıl olan başsavcılık id-
dianamesinde Atalay Coş-
kunoğlu'nun incelenen dö-
nemdeki serveti 8 milyon
dolar olarak gösteriliyor-
du.
230 miryariık fa/lalık
Mahkeme için bağlayıcı
olmayan, ancak davanın
seyrini önemli ölçüde be-
lirlemesi beklenen bilirkişi
raporunda "haksız edinil-
diği'' kuşkusuyla nasıl ka-
zanıldığı konusunda sanık-
lardan açıklama istenen
servetin dolar karşılığı bu-
günkü değeri 230 milyar
874 milyon lirayı buluyor.
Eğer sanıklar. belirtilen
serveti nasıl kazandıklannı
belgeleyemezlerse. ceza-
landırılacakları gibi, söz
konusu haksız servete de
el konulabilecek.
Türk-îş'in araştırması utandıran bir tablo ortaya koydu
Asgari ücreüe karııı doymuyor
• Türk-lş
Araştırma Merkezi,
asgari ücretin, 5
yılda temel gıda
maddelerinin
fiyatlan
karşısındaki
erimesini, çalışma
saatlerine göre
hesapladı.
GÜNEŞGÜRSON
ANKARA-Netayhğı 2
milyon 822 bin 35 lira
olan asgari ücretlinin.
karnını doyurması için
ödemesi gereken fatura,
5 yılda ikiye katlandı.
Bu süre içinde. asgari
ücretlinin, bir ekmek
alması için çalışması
gereken süre 1 saat 12
dakikadan 2 saat 23
dakikaya çıktı. Et almak
ise. asgari ücretli için hayal oldu.
1 kilo etin asgari ücretlinin emeği
açısından değeri, 17 saat 28 dakika
çalışma olarak belirlendi.
Türİc-lş Araştırma Merkezi, asgari
ücretin, 5 yılda temel gıda
maddelerinin fiyatlan karşısmdaki
erimesini, çalışma saatlerine göre
hesapladı.
Saatkrde ûrktinç artış
Buna göre. bir asgari ücretli, 1990
yılının ağustos ayında 1 saat 12
dakika çalışarak bir ekmek
Asgari ücretli karnını
kaç saatte doyuruyor?
Ekmek
Et
Yumurta
Süt
Margarin
T.Şdcer
Cav
Un
K.Fasulye
Piıinç
Ayçiçek Yağı
Makarna
Mart-94
1 saat 50 dk.
10 saat 30 dk.
9dk.
1saat19dk.
3 saat 40 dk.
1 saat 46 dk.
6 saat 15 dk.
1 saat 27 dk.
3 saat 56 dk.
3 saat 5dk.
3 saat 56 dk.
1 saat 7dk.
Nisan-95
2 saat 23 dk.
17 saat 28 dk.
14 dk.
2 saat 14 dk.
2 saat 14 dk.
2 saat 9dk.
8 saat 20 dk.
1saat50dk.
6 saat 16 dk.
3 saat 30 dk.
5 saat 57 dk.
2 saat 32 dk.
alabilirken, aynı getiri için çalışma
süreleri, 1994 yılının mart ayında 1
saat 50 dakikaya, nisan 1995'te ise 2
saat 23 dakikaya çıktı.
Bir kilo et alabilmek için 1990
yılında (ağustos ayı) 10 saat 31
dakika çalışması yeterli olan bir
asgari ücretlinin aynı getiri için
çalışması gereken süre 7 saat
yükseldi.
Ağustos 1991'de 9 saat 10 dakika.
Ağustos 1992'de 8 saat 55 dakika,
Ağustos 1993'te 8 saat 25 dakika,
Mart 1994'te 10 saat 30 dakika
5 f &
çalışarak 1 kilo et alabilen
bir asgari ücretlinin Nisan 1995'te et
almak için alınten dökmesi gereken
süre 17 saat 28 dakikaya çıktı.
Süt almak için harcanan süre 1990
yılında 1 saat 28 dakika iken. 5 yılda
2 saat 14 dakikaya çıktı.
Ağustos 1990'da 2 saat 55 dakika
mesai karşılığında margarin alabilen
asgari ücretli bir çalışanm,
Nisan 1995'te margarin almak için
çalışması gereken sürenin
5 saat 52 dakika olduğu
hesaplandı.
IŞÇININ EVRENINDEN
ŞÜKRAN SONER
Hukuk ÇökerseGeçen günlerde medyanın hedef tahtası olan bir
Sayın Yargıç, alışılmadık bir çıkış yaptı. Medyanın
yargıya dönük çeşitli yayımlannın yasal suç oluştur-
duğunu, kendini yargı yerine koyma, yargısız infaz
niteliğini taşıdığını söyledi. Hukukun üstünlüğü ve
geçerliliği, yargı bağımsızlığı için bu gelişmelerin teh-
likelerini saydı.
Sayın Yargıç saptamalannda. şüphesiz çok haklıy-
dı. Medya ve yorumcularının kendilerini yargıç yerine
koymaları, yargısız infaz yapmalan çok çok tehlike-
liydi. Ancak ya madalyonun öteki yüzü?
Yargı işlemez, hak ve hukukun gereği sonuçlar
çıkmaz, kamu vicdanı onulmaz yaralar aldığında ne
olacaktı? Hukukun çökmesine seyirci mi kalınacak-
tı? Hak ve hukukun çiğnenmesi, yargının dokun-
mazlığı adına, eleştiri dışında mı kalacaktı?
Rüşvet ve yelsuzluklann, vergi kaçakçılannın sa-
hipleri rahatça dolaşabiliyor, yurtdışına çıkabiliyorlar-
sa, yargıya, hukuka güvenin sarsılması, kamu vicda-
nının yara alması kaçınılmazdır. Belki bu türden da-
valarda dosyalardaki kanıt yetersizliği, bazı yasal
boşluklar, yargıçların hukuku geçerli kılmasında en-
gel oluşturuyorlardır. Ancak ben bu yazıda, yasa
boşluğu ve kanıt yetersizliğinin söz konusu edileme-
yeceği Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun çok yeni
bir karanndan söz etmek istiyorum. 26 nisan tarihin-
de 9'a karşı 42 oyla alınmış bir büyük çoğunluk ka-
ran ile kamu işçileri, 6 ay geç ödenen toplusözleşme
farklanna ilişkin gecikme faizi alacaklarını kaybettiler.
Oysa ilgili yasa hükümleri, tartışmaya ve değişik
yorumlara elverişli olmayacak kadar açık. 2822 sayılı
ilgili yasa hükümleri, toplusözleşme ile kazanılmış
ücretlerin ödenmesinden tek taraflı olarak vazgeçile-
meyeceğini öngörüyor. Gecikme halinde, gecikme
süresı ile bağlantılı banka faizi üzerinden ödeme ya-
pılmasını kesin hükme bağlıyor.
Yılan öyküsüne döndüğü için hep bildiğimiz gibi,
hükümet geçen yıl, ekonomik kriz ve para olmama-
sını gerekçe yapmış, işçiye olan "enflasyon oranın-
daki ücret artışı" yükümlülüğünü ret edemeyerek,
sözleşme farklannın ödenmesini bir genelge ile 6 ay
ileriye atmıştı. Selüloz-lş, Harb-lş başta bazı sendi-
kalar ve şube yönetimleri, ya da tek tek işçiler adına
avukatlar, söz konusu uygulamaya karşı iş mahke-
melerinde davalar açmışlardı.
Açılan davalar ile bağlantılı birçok iş mahkemesi,
ilgili yasa hükümlerine dayanarak, hak edilmiş işçi
alacaklannın ödenmesindeki gecikme ile bağlantılı
geçerli banka faizinden ödeme yapılması gerektiği-
ne karar vermişlerdi. Söz konusu davalara itiraz edil-
miş, konu Yargıtay 9.Hukuk Dairesi'ne gelmişti. Yar-
gıtay 9. Hukuk Dairesi ilgili bir karan 2'ye karşı 3 oyla
bozmuştu. Gerek iş mahkemeleri, gerekse Yargıtay
aşamasında yargıçlara hükümetten çok ağır baskı
geldiğinin dedikodulan ortaya yayılmıştı. Buna rağ-
men iş mahkemeleri kararlannda direndiler.
Dalaman, Kocaeli iş mahkemelerinin direnme ka-
rarlannda, "Hukuk devleti, kazanılmış haklara saygı
ilkesi, toplusözleşme hakkı ve toplusözleşme hü-
kümlerinin yasa niteliğini taşıyor olması gereği" işçi-
lerin alacaklannın gecikme faizi ile birlikte ödenmesi
zorunluluğu bulunduğu sonucuna vanldı.
Yasalar gereği konu Yargıtay Hukuk Genel Kuru-
lu'nda görüşülecekti. 26 nisan tarihli Yargıtay Hukuk
Genel Kurulu kararında 25 üye, iş mahkemelerinin
direnme kararları doğrultusunda, 21 üye karşı oy
verdi. Üçte iki çoğunluk sağlanamadığı için, karar 3
mayıs tarihine ertelendi. Bu arada Yargıtay Hukuk
Genel Kurulu'nun görevli yargıçları değişti. Bu kez 9
direnme ve 42 çoğunluk oyu ile hükümetin istediği
oldu. Işçinin toplusözleşme ve yasalardan doğan
haklan gaspedilmiş oldu. ilginç bir rastlantı, işçi lehi-
ne direnen Kocaeli İş Mahkemesi yargjcı görevinden
alındı. Yine işçi lehine direnen Yargıtay 9. Hukuk Da-
iresi Başkanı'nın görevden aynlması için baskı altın-
da olduğu söylentileri yaygın.
işçinin hak edilmiş alacaklannın yargıda takipçiliği-
ni yapan Se)üloz-iş ve Tün\ Harb-lş sendikaları dün
açık ve kesin yasa hükümleri ile tanınmış hakların
gaspı, hukukun çiğnenmesi karşısında Yargıtay Hu-
kuk Genel Kurulu kararını eleştiren birer açıklama
yaptılar. Harb-lş Başkanı Izzet Çetin'in adaletin
bekçileri hâkimlere seslenişinde şu anlamlı cümlele-
ıe yer verilmiş: "Hukuk herkes için, her zaman ge-
çeriidir. Bugün oynattığınız taşların altında bir gün
siz kalırsanız, başkalan da sizin bugün gösterdiğiniz
duyarsızJığı gösterir... Bu adımlar koskoca devletle-
rin, toplumlann çöküş hikâyesinin ilk adımlan, yerin-
den oynatılan ilk çivileridir. Bu toplumsal facia, bu
hukuk cinayetinin faillerini tüm kamuoyu önünde kı-
nıyor ve protesto ediyorum..."
Selüloz-lş Başkanı Mrthat San'nın açıklamasında
ise, "Kamu vicdanını, hukuk vicdanını rahatsız eden
bu karann her platformda defalarca mahkûm olaca-
ğından hiç kuşku duymuyoruz" deniyor. Hukuk dev-
letinde hükümet kendisini hukuka bağlı görmüyor,
hükümet olma gücünü hukuka aykırı bir şekilde kul-
lanıyorsa, hükümet ve eylemlerinin hukuki meşruiye-
tini yitireceği belirtiliyor. Hukuk dışına çıkmış bir gü-
cü. yargı, hukuk sisteminin dışına çıkmanın bedelle-
rini ödeterek denetleyemiyorsa, yargının adalet da-
ğrtma işlevini yitireceği anımsatılıyor.
TC
İLAN
HATAY 1. ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
1994 958
Davacı Lamia Tatlıoğlu vekili Av. Yusuf Gülüm
tarafından Neim Tatlıoğlu'nun gaipliğine karar ver-
ilmesine dair açılan dava dolayısı ile verilen ara karan
eereğince:
" Antakya Balıklıdere Köyü cilt 087/02, sahife 50,
kütük sıra no 146'da nüfusa kayıtlı Ali ve Meryem
oğlu. 1956 doğumlu Neim Tatlıoğlu'nun gaip olup ol-
madığı. bunu bilen ya da tanıyan bulunup bulun-
madığının, tanıyan ya da bilen kişilerin ilan tarihin-
den itibaren üç ay içerisinde mahkememize müracaat
etmeleri. aksi takdirde yukanda adı geçen Neim
Tatlıoğlu'nun gaipliğine İcarar verileceği hususu ilan
olunur. 14.4.1995
Basın: 19498
TC
İLAN
ANTALYA ASLİYE 1. HUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
DosyaNo: 1994 417 E.
1994 1070 K.
Davacı Azime Ünlü tarafından davalı Ibrahim Ün-
lü aleyhine açılan boşanma davasının yapılan du-
ruşması sonunda:
Konya ili Karapınar ilçesi Sırçalı Köyü cilt: 047'01,
sayfa: 42 ve 19 kütük sıra numarasında nüfusa kayıtlı
Memiş oğlu 1940 doğumlu Ibrahim Ünlü ile aynı y-
erde nüfusa kayıtlı Ahmet kızı 1952 doğumlu Azime
Ünlü'nün boşanmalanna 28.12.1994 günlü kararla
karar verilmiş olmakla, işbu karar özetinin adresi
tespitedilmeyen davalı Ibrahim Ünlü'yetebliğyerine
kaim olmak üzere ilanen tebliğ olunur.
Basın: 19496