Katalog

24 MAY1S 1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ İsdemir ürünlepine zam • İSKENDERUN (AA) - Iskenderun Demir Çelik Fabrikalan AŞ (İSDEMİR) ürünlerine yüzde 5 ile yüzde 8 arasında değişen oranlarda zam yapıldı. Zamlı fîyatlardan satışlara dünden itibaren başlandı. Yeni fiyatlar şöyle: 8 mm kangal 14 bin 500,12 mm çubuk 14 bin 250, 14 mm çubuk 14 bin, 14 mm nervürlü 14 bin, Sp 37 kiitük 12 bin 750, GRD 40 kütük 13 bin 100, Koktozu 3 bin 250. Süt üreticisine teşvik yok • AIVKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu'nun Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğine göre, süt üreticilerine teşvik primi ödenmesine ilişkin olarak 1987 yıhnda alınan Bakanlar Kurulu karanna dayanılarak çıkanlan tebliğler, 1 Ocak 1995'ten geçerli olmak üzere yürûrlükten kaldınldı. Doğuya serbest bölge • ANKARA (ANKA) - Bakanlar Kurulu'nun geçen yı! kurulmasına karar verdiğı Mardin ve Doğu Anadolu serbest bölgelerini kurup işletecek şirketler belirlendi. Mardin Serbest Bölgesi'ni Masbas- Mardin Serbest Bölge Kurucu ve Işleticisi Anonım Şırketi, Doğu Anadolu Serbest Bölgesi'ni de Masbas-Doğu Anadolu Serbest Bölge Kurucu ve lşleticısı Anonım Şirketı kurup işletecek. Trilyonluk arsa, asgari değer açıklamayan Et Balık Kurumu yönetiminin vicdanına emanet Arsalar saüşta,fiyatlardosyada • Değer Tespit Komisyonu tarafından 8 arsa ve bir kombinanın değer tespitlerinin yapıldığını belirten Et Balık Kurumu Genel Müdürü Recep Mızrak, bu rakamlan ihaleye katılacak firmalann tekliflerini etkilememek gerekçesiyle saklı tuttuklannı bildirdi. .\ HULYAGENÇ Tnlyonluk arsa satışı Et Balık Kurumu (E- BK) yönetiminin vicdanına kaldı. EBK 7 ha- zıranda kapalı teklif alma ve açık artırma yo- luyla satışa çıkaracağı 8 arsa ve bir kombına- sının değenni *düşüktekliF'gelmeşini engel- lemek gerekçesiyle gızli tutuyor. Özelleştir- me yasasının ihaleye çıkanlacak arsalara mu- ammen bedel behrleme zorunlulugu getırme- dığinı söyleyen EBKGenel Müdürü Recep Mızrak, kombina ve arsalann gerçek değen- nın açıklanmayacağını bildirdi. 1992 'den beri ıki kez sanşa çıkanlan ve da- ha sonra satış kararlan iptal edılen EBK'nin özelleştırilmesınde bu kez farklı bır yöntem deneniyor. Daha önce Özelleştirme Idare- si Başkanhğı'na ait olan arsa satışı yetkisi, sonradan EBK'ye geçinlmişti. Bu yetkiyi kul- lanan EBK. 7 haziranda ihale yoluyla satışa çıkaracağı 8 arsa ve bır kombinanın ardın- dan, temmuz ayında da Sakarya Kombinası arsasının satışa sunulmasını öngöriiyor. 225 bin metrekare olan Sakarya Kombinası arsa- sının, 40 bin metrekarelik bölümünün konut alanı olarak düzenlendiği kaydediliyor. Tem- muzda Konya, Elazığ, Diyarbakır, Tatvan. Malatya gıbi kombinalann arsalannın imar dummlan yetiştirilmesı halinde, Sakarya ar- sası ile bırlıkte satışa çıkanlması bekleniyor. EBK'nin 29 kombinası ise 5 yılhk program çerçevesinde 9'a indırilecek ve her coğrafı •Et Balık Kurumu'nun 2886 sayıh Devlet Ihale Kanunu'na tabi olmadığını hatırlatan Mızrak, arsalan ve kombinayı, ihaleye katılan firmalann düşük teklif vermesi halinde satmayacaklannı belirtti, ancak bunun kriterini açıklamadı. bölgede bir kombina yer alacak. Bu kombi- nalar, Şanlıurfa, Adana, Burdur, Ankara, Ma- nisa, Bursa, Sakarya ve Trakya Et Kombina- sı ile Sincan Tavuk Kombinası'ndan oluşacak. EBK'nin 3 trilyon lirayı aşan borçlannı ödemek ve 500 milyar lıralık işletme serma- yesı sağlamak üzere ilk aşamada satışa çıkar- dıği 8 arsa ve bir et kombinası ıçın şimdıye kadar25 girişimcinın şartname aldığı açıklan- dı. Değer Tespit Komisyonu tarafından 8 ar- sa ve bir kombinanın değer tespitlerinin ya- pıldığını belirten Mızrak, rakamlan ihaleye katılacak firmalann tekliflenni etkilememek gerekçesiyle saklı tuttuklannı bildirdi. EBK'nin Devlet İhale Kanunu'na tabi ol- madığını hatırlatan Mızrak, arsalan ve kom- binayı ihaleye çıkarmalanna karşın satış yap- mama hakkına sahıp olduklannı vurguİadı. thaleye katılan firmalann düşük teklif ver- mesi halinde satış yapılmayacağını açıklayan Mızrak, yüksek tekliflerde de ödeme şekıl- lerinı kontrol edeceklennı bildirdi. EBK'nin satışa çıkardığı arsalann değerle- ri konusunda ihaleye kadar açıklama yapma- ma hakkına sahip olduğunu bıldıren Kamu Iş- letmelen Geliştınne Merkezı yetkilısi, "Eğer iyi niyet sözkonusu ise açık arürmaya kadar fîyat açıklamamanın daha sağbklı bir >ol oi- duğu sövlenebilir. Değer tespitinde körii niyet söz konusu ise ve arsalann gerçek degeri be- lirienmemişse satış sonrasında 'ihaleye fesat kanşbğV gerekçesiyle dava açüabilir" dedi. Tekel, îstanbul'da kurumlar vergisi rekortmeni oldu Kriz, sıralamayı altüst etti EkoDomi Servisi- Eko- nomık knz Istanbul kurum- lar vergısı rekortmenler sıralamasını altüst ettı. 1994 yılı kurumlar vergısı rekort- menlığıne Tekel otururken geçen yılın bırincısi Tofaş ikıncı sırada yer aldı. İlk 10 arasında geçen yıldan sade- ce üç fırma yer alırken ban- ka ve sigorta sektörünün atılımı dikkat çektı. Geçen yı! kurumlar ver- gısı sıralamasında 10. sıra- da yer alan Tekel'in 1994 yılı için tahakkuk eden ver- gı mıktan 2.8 trilyon lıra olarak açıklandı. Tekel 1993 yılında 234 milyar li- ra vergı beyan etmıştı. Bu arada geçen yılın bınncısi Tofaş 1.6 trilyon lıralık be- yanla ikinci sırada yer alır- İcen. onu 1 trilyon lıra ile Netaş ızledi. Listenin en il- ginç yönü ise daha önce 78. sırada yer alan Osmanlı Bankası ile 56. sırada yer alan Ekonomi Bankası'nın ilk 10'da yer alması ıdi. Dün düzenledıği basın toplantısı ile kurumlar ver- gısı rekortmenlenni açıkla- yan Istanbul Defterdan Al- per Kuş, tstanbul'da vergi gehrlerınin yüzde 109 ora- nında arttığını belırterek bu artışın 1993 yılında yüzde 46 olan kurumlar vergisi oranın. 94'te 25'e düşürül- mesine rağmen sağlandığı- na dikkat çektı. 1994İSTANBUL KURUMLAR VERGİSİ REKORTMENLERİ (milyar TL) 1994 1993 hesaplanan hesaplanan vergi verfji Unvanı Mevzu (milyarTL) (milyar TL) Tekel TOFAŞ Netaş T.Garant Aksa Osmanlı Bank. Bank. KİT Oto Telekom Banka Kimya Banka 2.847 234 u 1.640 %• 1.054 ( A 833 l r 781 M 730 969 427 183 161 42 Koçbank Banka 461 110 Koç Holding Esas MYK 413 35 Usaş Ucak San. Servis Hız. 411 139 T.Eko Bank. Banka 411 66 PINAR SU SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 31.12.1994 TARİHÜ ÖZET BİLANÇO (1.0O0.-TL.) »KTIF(VABUKLAB) I-DÖHENVARLIKLAB B Menkul Kıymsdeı (Net) C Kısa VaoesTcan Aiacakiaf Alacaklar E StoUar 1-Stflar 2 VerienSparç Avanslar. p 3^5, |>r*n Varklar II- DURAN VAflUKLAF A uzu- Vace» *can Aıacakla' AlacaUr C Fnansal Duran Vartı«la- D MaalıCuran vartiKJa' ! BıraBr>rsa ve Araaer 2- Makre T esB ve Cıhaaa- 3-r>ğ«0ur»Vart*lar 4-Bınkmş Arortsmarlar (-1 5 YaD'lnaK'a Olan Yalırımlar 6 verten Sçarş Avansan E MaOrtOıayan Curan van kıar ı MadO Olmayan Duran Vanıklar tNet 2- Venle- Avans&r F D^er Duran VarlıfcMr AKTİF (VABUKLAfl) TOPLAMI HAZJM HESAPLAR AKTİF GENEL TOPLAIİ CAM 00*11(3112.1994) 70920021 C 38 «8917 6350» 292 0 3769*178 0 0 100.J5UK SM38 0 1&540539 10500 70920021 1021796» <U0(JM 136J75 0 • 0 64 623031 1.7UİM MMO571 4U57İ71 GEÇEN OdNEy (31.12.1993) • 26J615» 319673 186S2JS2 33208=55 0 T557İ37 0 8S447 7422.068 a r.4awt î 988838 26 701259 1437676 13SJ75 aaan 0 34 429 747 50.40? 507930 4U»U2f 35.153.459 M137.2M 7J22J21 H.460.10» PASIF(KArNAP(LAR) l-NSAVADBJBORÇLAfl AFnamHBorç* &TaaBa<Mm) Bo»çlar(NeO 0 Akian Sçaa; Avanskn E e«ç ve Gıder t- UZUN VACCU BORÇUU) A. Fransal Boçar 9 TcınBorç*(N«1i D AKian Svanş Avanskn E Sorç ve Gıfer KarşılAtan «-ÖZSER1IATE A. Sermaye C EmByorPnrm D Yemden Degerteme 2-IştnMerde E YMcMtf i.YasalYedekıer 3- tot Yeoekler 4- OlaJanuSO v eoe« G DOnem Zararı (-; H Gsçmş Yılar ZararlarıH PASİF (KAYNAKLAB) TOPLAMI CAMDfiNEM (31.12.1994) 7 000.000 3S4J7376 13795 768 0 9971705 0 0 0 23134.868 33000000 38351478 38361478 o 1295497 1192121 0 0 103876 4S2S767 0 0 6USİM9 auun 77.4T7J4! 1KJCU79 42J57J71 20U24J50 GEÇEN DÛHEM (31 12.19*3) 5*0000 1&325S1S 3937*44 0 7.610 MO 0 0 10461 3S0 11000000 »643802 23 643802 0 404 613 338471 0 66142 4303692 0 0 JUBJ01 10.4*1 MO JUS2.157 M.U7JM 7J22J21 914O.109 PINAR SU SANAY! VE TİCARET A.Ş.'NİN 31.12.1993 VE 31.12.1994 TAtfHLERl İTİBABİYLE BİLANÇO DtPNOTLARI (Atei BeJirtümedilıç» 1.0O0.-TL.) 1-UYGULANAN MLHAS6BE iLKaEHI VE O€3EFIL£ME YONTEMLERI 1 l Şırtet 01C1 199* lart»«!en «ibaren Malıye Bakanlıflı taraiından ysyınKanar 1 Sıra Ndu Muhaset» S S e n Uy^ttma to»lal«se^ftesappı»»flîula™*laa» Aoca»3112 !994 «**«*)• MançoG s n ^ T e ö S a n 1 e t o » l a ü » ç ç ^ ^ p p f l î ,ap:an aenetr ile Serraye Pıyasası Kunılunca Yayvrtanan Sen XI No i Tetngûe Ddrtren Manço lomaına uygun ftae t rönemlen MenKuı <ıymecer E-ivaraer Yimm c nansa(DurarVaı1*lw De-gertene v «emı Vadct Duran »aradlar Dejerteme v «eır< Amortsman Yârttın Kayniı değer «e. HarekettAOnMdıCnalKia S4»ı» scnarma m mvtv jyguianmaBadıt rennjen De^rteme uygulaması harç. EWe Elrre «akyef He. Nomtal ve azaıar, baoyeıa usulu M, (1994 yılınds Sa norral ve azalar taloyele' usJû uygulanmışlır) Yatancı Paraaı Yıl ç«ıde ^iente ş n r lartıroe g«ç«rt trtar esas alnarak yıl sonu mevctoı 31 12 '»4lanriMertKBar*a&c»Via'5'uro(K 2 BİLANÇO T WlHlfC£N SONRA OBTAYA ÇKAN HUSUSLAH 2 1 Ba*anlar<ı»unnm 12C1 I9961antı ve9SW28Sayılkararıragsregelır ve»ururtarver^sımuicelıef«niesorurnlu(an tarahndan ge» ve karomBr vergsnde- avrı »ara» sOzkontSv vergıler uzennden hesaptonacak fon payı nısoetını %7"den VO'aptarmşok* btaeJs*(*sonucı»iclBOteıecMİ(xıpayı?7I 153 -TL a*n<s. aet kâr se aynı mkarda azaımtsrır 22 Kıdem TsiimnatıTavanı0! 01 199S1en «>are(iIVBTkriem v»çn 16 726.-TL l smafuteelmış1ır BCyletlüeşıteimlopar- ndem az™rs «can yu«u 7 37B 745 -TL srtrçtır 3 « T F DE&PUR ÜZERİNDEKİ 'TOTEK VEYA TEUİNA" TJTARI "aûrtank lzrw ŞuMsıne ı ara i oerecMei venimş 1 306 000 -TL imarreıa vctet vaıdır (1993 • Ayni) s *KTc;;E£RL£3JZ£RNDEKISIGOFlTATirARLAR! =ıNARSuSAiAY1VETICABETA.ş aKftıdeto «HKaOı toyme» aşaÇKia* cm, şewi veluörtarda s^oraianmrç H«5<*kS<g>1» EleöroniOlzlar 1000000- 166O0O0- 1500000- 304.000.- 178845000- 8-75CO00 OzeTldareytal Mum t»ss « 9 « ı agoros V^kanya Dm B 700 000 • 'ukarıd» grMOuOü irare sıgoriaya tabi oöMece» şırkef degeıien i «1 345 rx>: -TL S na »gorla«dır ş«e! oegertennOen saortava Ü * r j w c » aKâenn 31 121994 lanhı «banyte neı aeğnı ıle ernlEan ı - degen toçon 135 543 051 TL rtuflundMisgatayataCı siabıleceiı aMiflerttıpiamı 31121994 »anyle onaiama *134 orarmda sıgcrta kapsammaa xılunmakW* (1993 Nel Defter Değen 61131 006 -T... Sıgota Dejen 92 434.000 -TL ı i AL'NANlPOTEKVETEMİNATLAfl juicetn aB*de ye» alan aiacaMan pn aunş oMugu polek ve temmaıarr askunu süyle*- "emınat Scnrien "emınatMatacian paekler :e*Jer 1509 99' 895 000- 55O5 00C- 307 734- 783 870 405 000 •905-000 2*7.734. 8257 725 3401.604 i PASIFTE ^ H AUHAYAN TAAHHÛTLER >tazım hes^Mda tatv e * w ve bankalara lemnaa verten tofrtam 12 927 223 T* lemmal meMubu ile 6 262 509 -TL senet nevcuBur (1*3-2*77 765-TL temnalfTOMUnj, ' TAAHHUKîTMEMŞFACaOfiÇLAPI 3i 12 1994 ttf* bıiançonun pasıhnde görûlen 7 000.000 -TL.1* Exmbank «redsme a» 1995yılnx!a Bflenece» loplam 525 92* TLaasiaOOıBüdu- (1993-3 4OOO0O-TL) 3 SERMAYT" TEMSt EDEN HISSE SENETLEFIİNE TANINAN IMTIYAZLAB AnasûzleşmM gört kârtar bınnc iem«9û aynMıkan soorafcalankısır uzenndeıı «itfa senedı jarw*me m o pay tafsıs *jnu( (199: Ayn) » MALİ TAE.XAH' ONEMLI ÖLÇÜDE ETK1LEVEN DIĞER HUSUSLAR 1 199* y«na«ı«rı!aaMMl' kaq<kg< <*ra» anan. SPKMevzuaiı gmfr I2.673ioe.-TL. ayntnasma kars*t. 199*»Hı«)a ştei ayrt»rw «mllnı 603.67» -TL b « m iazmmllı I m Menmışt» 2 1993 yı«v m * ^»i vergı orara, ıstena* akkaıe aiı nmaksa <ı %<9 22 orsmnda m 199* yılı kaıançUn ç«ı hnmlara yerHbırverpmessttmıgetırMmtşi' BunagĞrefcuruntervergfve tabi kurun nazançten uzermder (malrafı ı lon payıdahıl %22"*n aşjpra oımamalı uz«e H27 5 orannda kurumlar vergsre taO b-jlunmakla<)»1ar Ikncı «aoeme* se «aukça karşık Cnr Des^MilHnıcıında halka açık şrtetlef s*r (a (ton da»<) %' 1 armnoa gekr wr?sı stopaıına tab buhnnaktadniar 1994 V'iı rtet kan b'Bflielfle ^esaplanmçttr PINAR SU SANAYİ VE TİCARET A Ş . 31.12.1994 TARİHÜ ÖZET G E Ü R TABLOSU (1.OOO,-TL.) A-9RÛTSATIŞLAR B- SATIŞLARDAN HDIRİMLEB (-) C- HET SATIŞLAR D-SATŞLAPINMAUYET BflÛT SATIŞ KARIVEYA ZARAPI E-FAAUYÎTGIDeRLERIİ-l ESAS FAAUYET KÂRt VEYA ZARAAI F- OİGER FAALİYETLEROEN GEÜFUP. VE KARUR G- OfâER FAALİYETLERDEN GIDER^EP VE ZARARLAR (-) H- FINANSMAN GIDERLERI {-) FAALİYET KARI VEYA ZARARI I- OLAĞANUSTU G a RLEFl VE KARLAR J- OLAĞANUSTL GIDERLEP VE ZARARLAR DÖNEN KÂR VEYA ZARARI K- ÛOENECEK VERGİ VE DK5 YASAL YUKUMLJLJKLER NET DâNEH KARI VEYA ZARARI CARI DÖNEM 31.12.199* 409^36*6 85 062 982 324'60 664 223 96149* 100.199.170 76*48 501 23.750.(69 8 3*1658 2996163 1045**59 18.341706 1*67 981 500821* 14.801.472 9 971 705 4329 7E7 GEÇEN DÖNEM 31 12-1993 161 757 *74 29 240 60 1 132 516 867 60 256 08* 52-260 783 39 736 952 12.524J31 3 374 396 885 534 3'0*969 11508.705 6750 923 11314.532 7 610 840 4 303.682 PtNAR SU SANAYİ VE TtCARET A.Ş. nin 31.12.1993 • 31.12.1994 TARİHLİ OELİR TABLOSU CHPNOTUARI (1.000.-TL.) i- StoHann matıyetı ajıtiıklı ortalama maııyel yönlerrv ile hesaplanmaktadır (1993 - Aynıl 2-31 12 1993 ve 31 12 1994 tanhinde turr mevcuüar ıtıban ile stok sayımı yapılmıştır 3- Brııt salış hasılaiı Man olan 36* 526 690 TL sının 179 543 826 -TL sı şiriceHn ortagı dunjrmjndakı Istanbul Yapaş A Ş ve Yapaş A Ş ne yapılan satişlar karşılıgc okışmuştur Istanbul Yapaş A Ş ve Yapaş A.Ş dagıtım ve oazariama şirketı olarak çalışmaktaoırlar (1993 • A v n l şırketlere yapılan satış tutan 73 791 711 TL arüt satış hasılat tutan 161 757 474 TL.) 4- Yan urün hurda dûkunhj ve hızmel sanşlannın ayn ayn toplamlan brut saoşlarn °420 sını aşmamaktadır (1993-Aynı) 5- Öncekı DOrieme llışicın Gelır ve Gtöener ıle Ûncefcı Döneme Aıl Gıder ve Zarariar bulunmamaktadır {1993-297 017-TLJ 6- Ad ve Im&yazlı Hısse Senetlen Başına Kâr Payı Tutar ve Oranlan Bu rapora «Jclı Kâr Da9ıtırn Tabiosunda da aynntılı olarak 9österddı3ı ûzere şırketırt hsse tıaşına 1993 yıhnda dağıttıjı ve 1994 yılınaa dajıtılmasının Genel Kurtia önerdıgı kâr payı tuiar ve oranlan aşağKlakı gıbıdır 6 1 A* Hısse Senedı Basına Kâr Payı Tutan (1994) Onaıto - Dağıtılmas. iren-en Toplam Temeflu 3 300 000 -TL - 10 000 -TL hısse senedı caşjna dûşen i temettü 1 100 -TL HISSE BAŞINA KÂR ı =4) Bılanço Kân ı Sermaye %44.8S HİSSE BAŞINA KÂR PAY! ı%ı DagıMan Kâr' Sermaye %11 6 2 Intrra Senedı Başına Kâr Payı Tutan Anasâzleşmenın 8 maddesıne göre A grutıu Mssedarlanrv arasında öağıtıinvş nama yazıtı 120 adet ınnfa senedı bukınmaktadır Yukandakı tabloya gore ıntıfa senedı sahıptereıe dağıtılacak loplanı kâr payı 81 908 -TL ddujuna göre mtfa senedı başına düşen kar payı 102 977 /120 = 858 -TL (1993 - lno<a senedı basına 1 020 -TL ) (1993) PINAfl SU SANAYİ VE TİCARET A.Ş.NİN 01.01 1994 - 31.12.1994 HESAP DÖNEMİNE AİT BAĞIMSIZ DENETÇI RAPORU PINAR SU SANAYİ VE TİCARET A.Ş nın 31 12 1994 tanrıı mbarıyie düzenlenmış bılançosunj ve bu tanfıte sona eren hesap donemne aıt gelır tablosunu ıncelemış bulunuyoruz Incelememız gecıel kabul gûfmüş deneöeme ıfke esas ve standarüanna uygun olarak yapırrmş ve doiayısryla rtesap ve ışlamterte ılgılı olarak munasebe kayıoannın kontrolu ıle gersklı gordûgûmuz dıger denetleme yontem ve îekiıklenm ıçermıştır Gûruşumuze göre sûzkonusu malı tablolar PINAR SU SANAYİ VE TİCARET A Ş nm 31 Aralık 1994 taiflmdekı gerçek malı durumunL ve bu tanfıte sona eren hesap donemıne aıt gerçek faalıyei sonucumj mevzuata ve bır öncekı hesap dönemı «e tutariı bır şekıide jygulanan genel kabui görmûş muhaseoe ıikeienne uygun olarak dogru bır bıçımde yansıtmakîadır Izmır 16 02 1996 NET BAĞIMSIZ DENETIM VE YEMİNLİ MALİ MUŞAVIRLIK A Ş Sorumlu Ortak Baş Denelçı Bora YAŞAfl Yemınlı Maa Mûsavır Bursa kurumlar vergisi sıralaması Çağlar'ın şirketleri ilk kez dereceye girdi • Bursa'da kurumlar vergisi rekoru Oyak Renault'nun olurken, Çağlar'ın ilk 100'e giren 5 şirketi arasında en yüksek vergiyi, 1989'da vergi kaçırdığı ortaya çıkan Nergis Tekstil ödedi. BURSA (Cumhuriyet) - Bursa'da kurumlar vergısi re- kortmenleri açıklandı. Eko- nomiden sorumlu eski bakan- lardan DYP Bursa Milletve- kılı Cavıt Çağlar'a aıt 5 şırket ilk kez ilk 100 içıne gırdi. Çağlar'ın şırketlen arasında en yüksek vergiyi 1989 yılın- da vergı kaçırdığı Danıştay karanyla kesinlik kazanan ve milyarlık para cezasına çarp- tınlan Nergis Tekstil ödedi. Bursa'da Kurumlar Vergı- sı'nde ilk sırayı Oyak Rena- ult aldı. Oyak Renault o- to mobil fabnkası- nın vergıj'e tabi matrahı 2 trilyon 079 milyar 983 mılyon 391 bin lı- ra. Bu matrahtan hesaplanan vergısı de 415 milyar 9% mılyon 678 bin li- ra olarak açıklan- dı. Renault, yıl içinde odedi- ği vergılerin düşülmesinden sonra 183 milyar 229 mılyon 138 bin lıra vergı ödeyecek. Bursa Defterdan Muzaffer Karakaş, 1994 yılı faahyetle- nne göre yapılan hesaplama- da, Bursa'da bır önceki yıla oranla matrahta yüzde 367.2. tahakkuk eden vergide yüzde 129.1 ve ödenecek vergi ora- nında da yüzde 115 oranında artış sağlandığını söyledi. Bursalı ünlü polıtikacı ve sanayıcı Cavit Çağlar'ın or- tağı olduğu kuruluşlar. geçen yıluı aksine bu y ıl ilk 100 ara- sında yer aldılar. Deftertarlı- ğın verdiği lıstede Çağlar'ın ortağı olduğu Nergıs Tekstil, SİFAŞ, Nergıs Holding, Ye- şim Tekstil, Polylen ve Ak- soylar tekstil kuruluşlan yer aldı. Çağlar'ın en fazla vergı vereceği açıklanan şirketı Nergis Tekstil listenin baş sı- rasında bulunuyor. Nergis Tekstıl'ın 73 milyar 662 mıl- yon 600 bin lira vergi ödeye- ceği açıklandı. Cavit Çağlar'ın ilk 100 ara- sında bulunan 5 şırketı. 1995 yılı sonuna kadar toplam 230 milyar 911 mılyon 356 bin li- ra vergi ödeyecek. Politıkava atıl- dıktan sonra De- mirel'e yakınhğı- nın vanı srra vergi konusunda da medyaya konu olan Çağlar, bu yıl vergi verenler ara- sında yer alacak. Çağlar"ın ortak ol- duğu şirketler, muafiyetlerden yararlansa bile matrah üzerin- den en az yüzde 20 kurumlar vergısı ödeme koşulu getıren değişıklikler nedenıyle vergı verecek kuruluşlar arasına girdıler. Çağlar'ın ortağı olduğu şir- ketlerden ilk 100 ıçine giren dördü her türlü muafiyetten yararlanıyor ama yüzde 20 zorunlu kurumlar vergısı maddesine takılıyor. Defterdar Karakaş.gazete- lerde yer alan Çağlar'la ılgilı vergi kaçağı haberinin hatır- latılması üzenne, bu konuyla ilgili kendısının bir şey söyle- yemeyeceğinı, vergı yasası- nın bunu engellediğini söy- ledi. BENCE İZZETTİN ÖNDER Sermaye Mülkiyeti, Siyasal Erk ve VergiVergı, vergi veren bireyın ıradesine bırakılmış birtür ihtiyari ödeme ya da devlete yapılmış bağış gibi algı- landığında, vergi yermek tam bir kahramanhğa dö- nüşmektedir. Bu zihnıyet içinde vergi vermemek de bir hak olarak algılanmaktadır. Bu konuda en orta yol ise, asgari düzeyde tutulan bir devleti finanse etmek için, gelirfere ve servetlere fazla dokunmayan, harcamalar- la bağlantılı bir vergi tasarlayan görüştür. Bir holding, kurumlar vergisinin yüzde kaçını öde- mekle, devlete ne kadar vergi vermekle övünürken böyle bir medyatik gorüntü altında nelerin yattığmı şöyle bir düşünelim. Bir defa, madem ücretlerden ya- pılan kesinti bir yük olarak algılanıyor, o zaman güçlü kişiler sıyası yetkililere bir mektup yazarak bu yükün, ücretlilerle bağlantılı olmaktan çıkanlıp kânn üzerine monte edılmesıni önerseler, acaba nasıl olur! Sanınm bu öneri, güçlü çevrelerce fazla benimsenmeyecek. Çünkü, ücretliler üzerindeki vergiyi kârianndan ödedik- lerini ileri sürenler çok lyi bilıyor kı, bu vergi, ürünün fi- yatı içinde tüketiciye yansıtılmaktadır. Aynen sigorta primlerinde de olduğu gibi! Böyle bır monopolcü ya- pı ve mark-up fiyatfama, tüm bu yansıtma yollarını güçlü çevrelerce açık tutmaktadır. Hele de tüketıcilerden Maliye adına yapılan katma değer vergisi kesintisine gelince, doğrusu akıllar du- ruyor. Bu vergi, tüketicilerden kesilıp Malıye'ye yatırı- lıncaya kadarfirmalara srfır maliyetli kredi olanağı sağ- lamaktadır. Gerçi, girdiler üzerindeki KDV'de, simetrik bır bıçimde yük oluşmaktadır, ama ürün fiyatı girdi ma- liyetınin üzerinde oiduğundan, yaratılan katma değer üzerindeki vergı bir avantajdır. Maaşımızı aldığımız bankanın, her ne hikmetse, maaş dönemine isabet e- den haftasonu günlerinde bankamatiklennin "Özürdi- leriz, devre dışı" olması hangı nedene bağlı ise, aynı nedenle net katma değer üzennden toplanan verginin kuruma avantaj sağlamasının düşünülmesi de fazla yanlış olmasa gerek. Bunlan şimdilik bir tarafa bırakalım, işin bir de baş- ka yönüne bakalım. Kurumlar vergisi giderek kuruyan bir vergidir. 1995 bütçe tahmininde 47 trilyonluk bü- yüklüğü ile kurumlar vergisi, ongörülen cezalann 1.5 katı, keza damga vergisinin de ancak 1.5 katı kadar- dır. 1995 yılı için kurumlar vergisi artış hızı yüzde 12.4 olarak öngörülmüş. Aynı belgede gelir vergisi için yüz- de 59, dahilde alınan KDV için yüzde 57.4 artış öngö- rülmüştür. Şimdi burada iki olay iç içe. Birincisi. kim- ler kurumlar vergisini bu hale getirdi? ikincisı ise, bu kurunrt hissedarlan acaba nasıl oldu da 1980'ler bo- yunca ve 1990'lann başlannda, gelir vergisi yükümlü- leri arasında görülmediler! Kapitalist sistem içinde firmalar, fiyatlama yolu ile tü- keticiden, ücretler yolu ile emekçıden, vergiler ve KlT'ler yolu ile devletten ve finansal kazanç yolu ile, eğervarsa, ufak tasarrufçudan kaynak birikimı yapar- lar. Tam rekabetçi koşullardan sapıldığı derecede de bu birikim kanallan genişler. Doğal olarak böyle bir ge- lışme(!) zaman ve koşullara bağlı olarak uzun dönem- de oluşur. Sonra da KDV içinde ne kadarlfk pay sahi- bi olunduğu, kaç kişiye iş verilerek(!), onlara ekmek ka- pıst(!) oluşturulduğu ileri sürülür. Hatta bu konuda da- ha da ileri gidilerek gümrük ve fonlann kaldırılması ha- linde, tüm bu çevreyeyayılan "lyiliklenn" ortadan kal- kacağı söylenir. Bütün bu çarpıklıklann arkasını irdelemek bize çok şey kazandınr. Ama buradan bir sonuca gitmemız ge- rekir. O da şudur: Devlet, tekellerle mücadele edecek- se bunun yolu yasa çıkarmak değıldir. Çünkü yasanın gücü sadece ve sadece düzenlemeye yeter. Böyle bin düzenleme ise, ekonomik güç dengelerinin bulundu j ğu bir ortamda gerçekleşebilir. Oysa yasa, ekonomik alt-yapılanmanın doğal sonuçlannı değiştiremez. Arz krtlığı durumunda yükselen fiyatlar nasıl yasalarla in- dirilemez ise, aynı şekilde monopolcü yapılar da ya- salarla kınlamaz ve sonuçlan da düzeltilemez. Olum- suz sonuçlar, ancak monopolıst yapıların kınlması ile düzeltilebilir. Işte bunun bir yolu da sermaye getirisi üzenne salınan vergidir. Buna siyasal güç yeter mi? Bıl- miyorum. Ancak şurası çok kesin ki, toplumda eko- nomik güç dengeli dağılmadığı sürece ne düzgün si- yasal erk gerçekleşir ne de demokrasi. Sermaye mül- kiyeti, kendi patolojik gelişmesi içinde, siyasal erk üze- rinde de mülkiyet-benzeri bir ilişkı oluşturmaktadır. TurHocaûı Cad 39/41 Cagalogru/İSTA TEL. 512 O5 O5 FAX: 514O7 51 Doruklar Inşaat'ın kaplumbağa hızı T uzla'daki 150 konutluk Park Sitesi'nde oturuyorum. 1991 yılından bu yana oturmuş olduğum bu dairenin mutfak dolabı kendiliğinden düştü. Birçok eşyam kınldı. Aynca mutfak dolabım da düşme sırasında hasar gördü. Durumu siteyi yapan Doruklar Inşaat'a bildirdim. Evime gelen yetkililer, rafa koymuş olduğum çelik tencereler nedeniyle dolabın düşmüş olabileceğini söylediler. Benim çelik tencerem olmadığını söylemem bile konuyla ilgilenmelerini sağlamadı. Mine Toprak/İSTANBUL O kurumuzun anlartığı olay ilk başta ufak bir dikkatsızlik gibi gözüküyordu. Daha sonra yaptığımız araştırmalarda olayın ihmalkârlıktan kaynaklandığı ortaya çıktı. Mektup ya2!dıktan sonra site sakınleriyle de görüşen okurumuz, bize en az 4 isim ve telefon numarası daha vererek bu kişilerin de başından benzeri olaylann geçtiğini belirtti. Söz konusu kazazedelerden birisi Bosch bayiliği yapan Halit Çalışaneller . Çalışaneller'le yaptığımız görüşmede, aynı olayın bir süre önce onlann da başından geçtiğini öğrendik. Mutfak dolabının düşerken kimseye zarar vermediğine sevinen Çalışaneller, "Sorunumla kimin muhatap olacağını bilemediğim için dolabı kendim taktırmak zorunda kaldım" dedi. Dolabı taktırmak için getirdiğı ustanın yaptığı açıklamaları bize aktaran Çalışaneller şunlan söyledi: "Mutfak dolaplannı takarken dübel kullanmamışlar. Dübel yerine tahta çubuk yerleştirmişler. "Görüştüğüm diğer Park Sitesi sakinleri ise dübelsiz takılan mutfak dolaplarının düştüğünü, konuyla ilgilenecek birisini bulamadıklan için dolaplan yerierine kendilerinin taktırdıklannı söylediler. Bunun üzerine sitenin inşaatını yapan Doruklar Inşaat ile görüşmeye karar yerdim. Doruklar Inşaat'tan Mühendis Nejat Özer'e Mine Toprak'ın şikâyetini hatıriatarak aynı kazayı geçirmiş diğer apartman sakinlerinin de isimlerini verdim. Mine Toprak dışında hiçbir kişinin kendisine bu şikâyetle gelmediğini belirten özer, en kısa sürede mutfak dolaplannı yapan ve monte eden mobilyacıyı kontrole çağıracağını belirtti. Okurumuzun hasar gören dolabını duruma göre değiştirebileceklerini ve yerine takabileceklerinı söyleyen Özer, kendilerine kısa bir süre tanımamızı iştedi. Aradan 10 gün geçtikten sonra tekrar Nejat Özer'i aradığımda, Tnutfak dolaplannı yapan Eyüp Baysal'ın bir kaza geçirdiğıni belirtti. Eli yaralanan Baysal'ın 10 gün sonra tüm srteyi dolaşacağını belirten Özer, bizden biraz daha zaman vermemızi istedi. Aradan 10 gün geçmesine karşın Mine Hanım'ı kimse aramadığı gibi sitedeki daireleri de kimse kontrol etmedi. Bunun üzenne tekrar Nejat Özer'i aradığımda konunun en kısa zamanda çözümlenmiş olacağını söyledi. Çözülememiş şikâyet mektuplan arasında beklettiğim Mine Toprak'ın şikâyetini yeniden gündeme getirdiğimde, yalnızca bir arpa boyu yol alındığını gördüm. Söz konusu şikâyetleri kooperatife sunduğunu söyleyen Ozer, siteye bir lıste astıklannı belirterek mutfak dolabının kontrol edilmesıni isteyen dairelerin buraya isim yazmalannı sağladıklarını vurguİadı. Bu arada Mine Toprak'ın mutfak dolabı hâlâ yerde bekliyordu. En azından okurumuzun sorununun şimdiye kadar çözülmüş olması gerektığini hatırlatmam üzerine Necat Özer, "Mutfak dolaplannı yapan fırmayı iki üç kez siteye getiremeyiz. Liste tamamlandığında geliher ve Mine Hanım'ın da dolabını yerieştirirler" diye konuştu. Okurumuzun mağduriyetini umursamayan Özer, şimdiye kadar çok yol aldıklannı ıddia etti. Baysal Mobıiya'nın iki üç kez siteye gelecek olmasının işgünü kaybına neden olacağı düşüncelilığini gösteren Doruk Inşaat yetkilileri, aynı duyariılığı Park Sitesi'nde oturan insanlara göstermedi. llgisizlık karşısında okurumuz kendi dolabını kendisi taktırmak zorunda kaldı. Sonunda kaplumbağa hızıyla hareket eden Doruklar Inşaat da Baysal Mobilya'yı beklemekten vazgeçip başka bir fîrma ile anlaştı. Bütün sitenin mutfak dolaplannı kontrol etmek üzere harekete geçti. Günde iki dolabın kontrol edıkjığıni söyleyen Özer, "Bayramdan önce ekibin çalışmaya başlamasını sağladık. Her dolabı kontrol edip yerlenne sıkıca monte ettirdik" dedi Mine Toprak'ın şıkâyetinde haklı olduğunu kabul ettiklerini söyleyen Özer, "Mine Hanım'ın zarannı karşılamak için ne gerekiyorsa yapacağız" diye konuştu. Doruklar (nşaat'in vaadıni gerçekleştirebilmesi için ne kadar zaman gerektıği ise henüz belli değil. •