Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 NİSAN 1995 SALI 8 DIŞ HABERLER OBSERVER gazetesine göre Rusya, Sovyet hava savunma sistemini yeniden kurmaya çalışıyor Rıısya imparatorhık peşiııde ABD-Rusya • MOSKOVA (AA)- ABD ve Rusya Savunma bakanlan William Perry ve Pavel Graçov, iki ülke arasında nükJeer işbıriiğini sağlayacak iki anlaşma imzaladılar. Perry ile görüşmesinin ardından bir açıklama yapan Graçov, ilk anlaşmamn Kazakistan, Ukrayna ve .Beyaz Rusya'da bulunan nükleer silahlann imha edilmek üzere Rusya'ya getirilışi sırasında güvenliğin sağlanması için ABD'nin yardımını kapsadıgını belirtti. Söz konusu üç ülke, dağilan SSCB'den ellerinde kalan bütün nükleer silahlan imha edecekler. Bihaçve Tuzta'da çatışmalar • SARAYBOSNA (AA) - Bosna-Hersek'in kuzeyindeki Tuzla ile kuzeybatasındaki Bihaç bölgesinde hükûmet birliklen ile Bosnalı Sırplar arasındakı çatışmalann şiddetlendiği bildirildi. Bosnalı Sırplar'ın haber ajnası SRNA, hükûmet birliklerinin dün Tuzla'nın kuzeydoğusundaki Majevica Dağı'nda bulunan radyo ve televizyon istasyonlannı ele geçirmek için saldınlannı yoğunlaştırdıklannı kaydetti. KKTCde hükûmet krtzJ • LEFKOŞA(AA)- KXTC'del5nisanda yapılacak cumhurbaşkalığı seçimine, 25 şubatta ıstifa eden Demokrat Parti (DP)- Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) koalisyon hükümeti ile gidilmesi gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın 19 martta yeni hükümeti kurmakla görevlendirdiğı DP Genel Başkanı ve Başbakan Hakkı Atun, görevi iade etti. Bush gelemiyor • ANKARA(AA)- Amerika Birleşik Devletleri'nın41. Başkanı George Bush'un 27-29 nisan tarihleri arasında, Rumeli Holding'in davetlisi olarak Istanbul'a yapacağı ziyaret ertelendi. Rumeli Holding'den yapılan yazıh açıklamada, Bush'un, düzenlenecek bir aktivite dizisi içerisinde Istanbul'a yapacağı ziyaretin ileri bir tarihe ertelendiği belirtildi. Açıklamada, George Bush'un temsilcileri tarafından Rumeli Holding'e ıletilen mesajda, şu anda Tûrkiye'nin içinde bulunduğu uluslararası politik ortam nedeniyle Bush'un, Istanbul'a daha önce kararlaştınlan tarihte gelmesinin uygun olmayacağı, ancak ziyaretin ileri bir tarihte gerçekleştirilecegi bildinldi. kigiliz miHetvekiDerine ceza • LONT)RA(AA)- Türkiye'nin Kuzey Irak operasyonunu izlemek amacıyla belgeye giden Işçi Partili iki milletvekili, partiden izin almadan ülkeden aynldıklan için cezalandınldı. Işçi Partisi'nin Dış Yardım Işleri Sözcüsü Ann Clwyd ile partinin dışişleri sözcüsü Jim Cousins'in, partinin başkanı Tony Blair tarafından bu görevlerinden alındıklan bildinldi. Clwyd ve . Cousins, Ingiltere'de iktidar adayı olan Işçi Parn'si'nin "gölge dışişleri bakanı" Robin Cook'un yardımcılığını yapmaktaydılar. Dış Haberier Servisi - Batı, Doğu AvrupaülkeleriniNATO'yadahil etme konusunda kararsızlığını sürdüredur- sun, Rusya, sessiz sedasız bir şekilde Bağımsız Devletler Topluluğu'nu (BDT) kendi liderliği altında bir aske- ri ittifaka dönüştürmeye çalışıyor. tngiltere'de yayımlanan Observer gazetesine göre Rusya, eski Sovyet ha- va savunma sistemini yeniden kurarak ve eski Sovyetler Birliği sıntrlannı dış ülkelere karşı güçlendirerek amacına yavaş yavaş yaklaşıyor. Son aylarda Beyaz Rusya ve Gürcis- tan ile iki yeni anlaşmanın imzalan- masıyla, Rusya Savunma Bakanı Pa- vel Graçov'un düşlerinin gerçekleşme- si yolunda önemli biradım atıldı. Gra- çov, göreve başladıği günden bu yana, BDT üyeleri arasında güçlü bir savun- ma ittifakının kunılmasi için çabalı- yor. Rusya Parlamentosu'nun üst kanat başkanı Vladiınir Şunteyko, Rusya'mn egemenlığındekı BDT'nın uluslarara- sı meselelerde tek vücut olarak hare- ket edeceğı günü iple çektiğini belirti- yor. • Moskova, sessiz sedasız bir şekilde Bağımsız Devletler Topluluğu'nu kendi liderliği altında bir askeri ittifaka dönüştürmeye çalışıyor. ® Moskova RUSYA KAZAKİSTAN AZERBAYCAN Geçen şubat ayında Başkan Boris Yeltsin, Beyaz Rusya ile çok önemli bir antlaşma imzaladı. Yeltsin, bu ant- laşmanm iki ülke arasında geniş kap- sainlı bir işbirliğinin temelini oluştur- duğunu bildirdi. Antlaşma, Sovyet ba- listik füzeleri erken uyan sistemi kap- samındaki iki radann, havaalanlannın ve üslerin Ruslar tarafından kullanı- mını öngöriiyor. Graçov, bu antlaşma gereğince Be- yaz Rusya ordusunun egitimini üstle- neceklerini ve asken malzeme ihtiya- cını karşılayacaklannı bildirdi. Beyaz Rusya Devlet Başkanı AleksanderLu- kaşenka, askerlennin bir savaş duru- munda başanlı olabilmeleri için egiti- min şart olduğunu belirtti. Ruslar, Beyaz Rusya'run Polonyaile olan sınınmn korunması konusuna özel ilgi gösteriyor. Bu bölgede yıllar- dır sorun çıktığını belirten Yeltsin, mo- dern Rusya'yı istila eden güçlerin bu sınırdan sızdıklanna dikkat çekerek bu sınınn çok dikkatli bir şekilde korun- ması gerektiğini bildiriyor. Londra'da bulunan Uluslararası tliş- kiler Enstitüsü Rusya-BDT Bölümü Başkanı Roy Allison, 1992'den beri Rusya'nın üç stratejik noktayı güven- ce altına almayı hedeflediğini ileri sü- rüyor. Moskova, Beyaz Rusya ile Ba- tı'ya, Kazakistan ile Orta Asya'ya, Gürcistan ile köktendinci Müslüman- lara karşı kendını garantiye almaya ba- kıyor. Rusya, büyük bir Rus çoğunlu- ğa sahip olan Kazakistan'ı en büyük müttefiklerinden biri olarak görüyor. Geçen ay Gürcistan ile yapılan anlaş- ma ile Rusya, Gürcistan'dakı 4 askeri üssün 25 yılhk kullanım hakkını elde etti. Bağımsızlığa gölge Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze, bu antlaşma çerçevesin- de Rus askerlennin Gürcistan Savun- ma BakanlığVnda görev alabileceğini açıkladı. Allison, bu antlaşmanın Gür- cistan'ın bağımsızlığma gölge düşür- düğünü ileri sürüyor. Ulkesini Ruslara sattığı yolundaki suçlamalan Şevardnadze şöyle yanıt- hyor: "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bugüne dek 10 önerge ile so- nınlarunıza çözüm getirmeye çauşü. Yanık tenli, 120yakışıkh askeri uzman, ülkemize gelerek aylarca gözlem yapb- lar. Ancak bütün bunlardan bir sonuç afanamadı. Bir tek Rusya somut ve ya- rarlı projelerie karşımıza çıkü. Bu da ülkenin bütünlüğünü korumamız için son şansınıızdı.'" Bu arada Ruslann el altından Gür- cistan'daki kargaşayı körükleyerek kendme yCT edinmeye çalıştığı ileri sü- rülüyor; Beyaz Rusya'nın ise daha yu- muşak yöntemlerle dize getirildiği be- lirtiliyor. Rusya, Beyaz Rusya'ya sat- tığı petrolü kendi sınırlan içindeki ku- ruluşlara tanıdığı özel indirimli fiyat- tan verdi. Bu ve bunun gibi yöntemler- le gücünü pekiştiren Rusya'nın, ken- dilerine de benzer taktikleri uygulaya- cağından çekinen Moldova ve Azer- baycan, Rusya'ya muhalefet etmeye son vererek sınır ve hava savunma sis- temine katıldılar. Ukrayna bu yıldır- ma politikasına papuç bırakmayarak şimdilik Rusya'ya karşı direniyor. London School of Economics'den Dr. Margotlight, Rusya'nın eski Sov- yet cumhunyetlerini el altından yönet- tiğini iddia ediyor. Dr. Lıght, Rus- ya'nın Batı'dan çekindiği için açık bas- İcı uygulamadığını, tam bir ekonomik entegrasyondan da mali yükünü kaldı- ramayacağı için kaçındığmı söylüyor. Dr. Light, "neo-emperyalistekonomik potitika" olarak tanımladığı askeri iş- birliğinin. Rusya'nın amaçlanna en uygun politika olduğunu iddia ediyor. Çeçenler banş masasında Dış Haberier Servisi - Rus ve Çeçen askeri ko- mutanlann bu hafta içinde yeniden banş masasına oturacaklan açıklandı. Çeçen direnişçilerin li- derlerinden Osman tma- yev, AFP'ye verdiği de- meçte iki tarafin, süren ça- tışmalan sona erdirmek amacıyla önümüzdeki per- şembe ve cuma günleri ye- niden askeri düzeyde banş görüşmeleri yapacaklan bildinldi. 'Büyük umut' Osman Imayev, Groz- ni 'nin 60 kilometre güney- doğusundaki Venedo ken- tinde yaptığı açıklamada, Çeçen direnişçilerin bu gö- rüşmelere 'büyük umut' bağladığını ifade etti. Çe- çen güçleri, Şali'nin Rus- lann eline geçmesinin ar- dından askeri karargâhla- nnı Venedo'ya taşımışlar- dı. Hamas, intikam yeıııiııi etti Aşın dinci örgüt, Gazze Şeridi'ndeki patlamadan FKÖ lideri Arafat ve îsrail'i sorumlu tutuyor Dış Haberier Servisi - Gazze Şeridı'nde öncekı gün meydana gelen ve aralannda aşın dinci Ha- mas terör örgütünün önde gelen liderlerinden birinin de bulundu- ğu 6 kışinin ölümüyle sonuçlanan patlamanın ardından, Hamas mi- litanlan intıkam sözü verdi ler Hamas, patlamadan tsrail ve Yaser Arafat önderlığındeki Öz- erk Fihstin Yönetimi'ni sorumlu tutarak patlamada hayatını kaybe- den 6 kişinin intikamlannın bir an önce alınacağını duyurdu. Israil Dışişleri Bakanı Şimon Peres, Hamas'ın patlamayı Isra- il'in dûzenlendıği ıddıalannın asılsız ve saçma olduğunu söyle- di. Şımon Peres "Önceki giinkü patlamayla İsrail'in hiçbir ilgisi yoktur. Gazze Şeridi'nde meyda- na gelen her olayda İsrailM suçia- maya kalkışmak ise tamamıyla aptalbkbr" dedi. tsrail Başbakanı tzakRabinde patlamadan Hamas militanlann- dan başka kimsenın sorumlu ol- madığını öne sürerek "Israil'e karşı düzenlemek istedikleri tero- rist saldırdar sonunda kendüerini vurda TeröristJer kendi sonlannı kendileri haarladılar 7 " dedi. Filıstin Özerk Yönetimi kont- rolündekı Gazze kentındeki üç katlı bır apartman dairesinin orta katında bomba imal etmeye çalı- şan Hamas militanlannın ellerin- deki bombanın ateş alarak patla- ması sonucu meydana gelen olay- da örgütün yöneticilerinden ve önde gelen militanlanndan biri olan Kemal Kheil de hayatını kay- bennişti. Hamas'ın banş sürecini balta- lamaya yönelik çabalan sürerken, öte yandan tsrail yasadışı örgütü siyasetin içine çekerek sistem içi- ne taşımaya çalışıyor. tktidardaki tsrail Işçi Partisi'nin genel sekre- teri Nissim Zvili, dün yaptığı bir açıklamada Hamas'ın Filistin Öz- erk Yönetimi seçimlerine katıl- ması için çaba sarfedilmesi gerek- tiğini söyledi. Zvili, Fransa zıyaretı sırasında basına verdiği demeçte öncekı gün meydana gelen patlama ile il- gili bir soru üzerine patlamadan Hamas'ın sorumlu olduğunu, bu örgütün terörist faalıyetlerde bu- lunmasının önlenmesinin ise ör- gütün siyasi kolunun bir an önce seçimlere sokularak politik so- rumluluk verilmesı olduğunu öne sürdü. Hamas, siyasi lidelennin örgü- tün askeri kanadı lzzedin el-Ka- sım'ın düzenlediği saldınlann bir kısmından rahatsız olduğunu söy- leyen Zvili "Hamaslı siyasi lider- leri seçimlerden avantaj h çıkacak- lanna ikna edebilirsek. bu örgü- tün askeri kanadını ortadan kat- dırmak için iyi bir ftrsat olabilir" dedi. Hutular, Tanzanya sınınna yığıldı• Burundi'deki çatışmalardan kaçmaya çalışan 50 bin Ruandalı Hutunun sınıra yığılması üzerine Tanzanya sınırlannı kapattı Dış Haberler Servisi - Burundi'de Hutular ve Tut- siler arasında şiddetlenen etnik çatışmalann nedeniy- le ülkeden kaçmaya çalışan 50 bin Ruandalı Hutu mül- tecinin göçü, Tanzanya'nın sınınnı kapatması üzerine önlendi. Ancak Birleşmiş Milletler (BM) yetkililen. mülteci akınının önlenme- sine rağmen ülkedeki krizin çözümünün henüz çok uzak olduğunu belirtiyorlar. Çözüm uzakta Bölgedeki yardım görev- lileri ve diplomatlar, Tan- zanya sınınmn kapatılma- smın mülteci sorununu sa- dece ertelediğini, hatta ilgi odağını bu sorunun asıl kaynağı olan Burundi'deki çatışmalardan alarak çö- züm olasılığını iyice uzağa attığını ifade ediyorlar. Bir- leşmiş Milletler Mültecıler Yüksek Komiserlığı (UN- HCR) sözcülerinden Peter Kessler, sınırda bekleyen on binlerce Ruandalı mülteci- Burundi'nin Hutu Devlet Başkanı Ntibantungama, başkentte artan gerginİiği yatıştınnak için kentin çeşitli bölgelerini gezerek halkİa konuşuyor. den 8 bin 700'ünün önceki gün Burundi'deki sığınma kamplanna geri döndükle- rini, kalanlann nakliyesi için de dün 25 kamyonun sı- nıra gönderildığıni bildirdi. Kessler," Kalan mühecOeri kamplara geri dönmeleri için ikna etmeye çalışı>oruz. Onlar için de geri kalan her- kes için de en iyi çözüm yo- hı bu" dedi. UNHGR'nm özel temsilcisi Carrol Fa- ubert'in Burundi'nin baş- kentı Bujumbara'ya gelerek ülkede tırmanan etnik ger- ginlik nedeniyle paniğe ka- pılarak kaçmaya çalışan mülteciler için gerekli gü- venlik ortammın yaratılma- sı amacıyla hükûmet yetki- lileriyle temaslarda bulun- duğu bildinldi. Geçen perşembe günün- den bu yana yollara düşen 50 bin Ruandalı mülteciden 20 bini, Tanzanya'nın sını- nnı kapaması üzerine sını- ra yakın bir bölgede geçici olarak oluşturulan Kaban- ga kampına yerleştirilmiş- lerdi. Ancak bunlardan yak- laşık 3 bin 500'ünün kapa- h sının geçmeyı başardığı bildinldi. Sınırlan içinde bannan 750 bin mülteci ne- deniyle zaten zor durumda bulunan Tanzanya, yeni bir mülteci akınını önlemek için geçen hafta sınınnı ka- patmak zorunda kalmıştı. Ruanda'da geçen yıl Hu- tularla Tutsiler arasında meydana gelen ve uluslara- rası kamuoyunun gözleri- nin önünde 1 milyona ya- kın ınsanın ölmesine, yak- laşık bir buçuk milyonunun da ülkeden kaçmasına ne- den olan iç savaşın bir ben- zerinın Burundi'de yaşan- masından endişe ediliyor. Ruanda ile benzer bir etnik yapıya sahip olan Burun- di'de, Hutular ile Tutsiler arasındaki çatışmalann art- ması, Bahlı diplomatlan ül- kenin bir kan gölüne dönüş- mesi ihtımalıne karşı önlem almaya itiyor. ROMANYA^DA UÇAK KAZASI 'Allahın Eli' üstlendiBÜKREŞ (AA) -Brük- sel'de bir uluslararası haber ajansma gönderilen mektup- ta, geçtiğimiz cuma günü Romanya'da 60 kişinin ölü- müyle sonuçlanan uçak ka- zasını kendılerini Allahın Eli olarak tanımlayan bir ör- güt üstlendi. Ajansın, Brüksel'de ge- nel savcıya ilettiği mektup- ta, "Allahın Eli gökyüzün- deki inançsızları vurdu. İnanmavanlara ölüm, Is- lam kazanacak" dendi. Savcılık mektubun ciddi- yetle incelendiğini ancak daha önce de uçağa bomba koyduğunu iddia edenlerin bulunduğunu açıkladı. Fransa"nin Bükreş Büyü- kelçıliği ise, kımliğı belirsiz bir kişinin büyükelçilığı te- lefonla arayarak, 60 kişinin ölümüyle sonuçlanan kaza- da Romanya Havayollan 'na ait uçağın içine bomba koy- duğu iddiasında bulunduğu- nu bildirdi. Büyükelçilik Basın Ataşe- si Joseph Casals, Reuter'e yaptığı açıklamada, gayet düzgün Fransızca konuşan bu kişinin, elçıliği cumarte- si gecesi telefonla aradığını ve Tarom Havayollan'na ait Brüksel bağlantılı uçağın içine bomba koyduğu iddi- asında bulunduğunu söyle- di. Elçiliğe yapılan söz ko- nusu telefon ihbannın son derece ciddiye alındığını kaydeden basın ataşesi, bu kişinin telefonda uçağa bombayı neden koyduğunu açıklamadığını ve hiçbir grup ismi vermediğinı be- lirtti_. Öte yandan, Romanya Havayollan' na ait yolcu uça- ğının havada ınfılak ettiğine ılışkin iddialann hemen he- men kesinlik kazandığı ifa- de ediliyor. Araşurma Komisyonu Başkanı Sorin Stoicescu, Rummen Radyosu'na verdi- ği demeçte, Uçağın havada infilak etmesinin sebebinin araştınldığını söyledi. Clinton ve Bush ile gorusecek Çiller'in ABD çıkarmasıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan fansu ÇiDer, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Güney Afhka, Dışişleri Bakanı Erdal tnönü'nün Avrupa gezisinin ardmdan ABD'ye gidecek. Çıller, ABD Başkanı Bill Clinton ile eski Başkan George Bush'un yanı sıra iş çevrelen ve basın-yayın kuruluşlanyla da görüşecek. Taslak programa göre, Başbakan Çiller, Houstan'da düzenlenen ve bu yıl Türkiye'yi konu edinen Houston Uluslararası Festivali'nin açılışını yapmak üzere 16 nisan pazar günü Türkiye'den aynlacak. ÇilleT, ABD'ye gidiş ve dönüşünü THY'nin tarifeli uçağı ile gerçekleştirecek. Gezisinin ilk iki günü New York'ta ekonomi çevrelerinin düzenlediği toplantılara katılacak olan Çiller, New York Times, Washington Times, Los Angeles Times, Washington Post gazeteleri ile CNN'nin temsilcileriyle de görüşecek. Çiller, 19 nisan çarşamba günü ABD Başkanı Bill Clinton, 21 nisan cuma günü ABD eski Başkanı Bush ile biraraya gelecek. Teksas milletvekilleri, enerji sektörü temsilcileri, bankacılar, eski ve yeni Teksas valileriyle de görüşecek olan Başbakan, Houston Festivali'nin ardından Topkapı sergisinin açılışını yapacak. Çiller, 22 nisan cumartesi günü New York'tan Türkiye'ye hareket edecek. KunıııMa gerginlik rafa kalkb • Kınm Parlamentosu dün yaptığı oturumda, bağımsızlık referandumu konusunda karar almayı erteledi. KİEV (Ajanslar) - Uk- rayna ile bu ülkeye bağlı Kınm Özerk Cumhuriyeti arasındaki gerginlik, Kınm Parlamentosu'nun geri adım armasıyla yeniden ra- fakalktı. Fransız haber ajansı AFP'nin bildirdiğıne göre, 'bağımsızlık referandumu dfizenleyip düzenleme- meTconusunda karar almak üzere dün olağanüstü topla- nan Kınm Özerk Cumhun- yetı Parlamentosu, söz ko- nusu tartışmayı erteledi. Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kuçma'nm Kı- rım'ın hükümetini kendi denetimine almasımn ar- dmdan Kınm Parlamento- su, cumhuriyetın statüsüne ilişkin referandum düzenle- me konusunda karar almak üzere dün toplandı. Ancak parlamentonun oturumunda, bağımsızlık referandumu düzenlenme- sinin şimdilik kaydıyla er- telenmesine karar verildi. Böylece Ukrayna ile Kınm arasındaki gerginlik rafa kaldınlmış oldu. Kınm Parlamentosu. Uk- rayna Devlet Başkanı Kuç- ma'nın özerk bölgenin yö- netımini kendine bağlama- sının ardından, Kiev'e 'rest' çekerek bağımsızlık konusunda referandum dü- zenleme tehdidinde bulun- muştu. Ukrayna'ya bağlı olmasına karşın nüfusunun büyük çoğunluğu Rus asıl- lılardan oluşan Kırım'da halkın eğiliminin bağımsız- lıktan yana olduğu bildinli- yor.