Katalog

3 NİSAN 1995 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / YATIRIMCI REHBERI Gerçek usule geçişte kolaylık \NKARA(CumhuriyetBüro- » - Maliye Bakanı lsmet Atti- hl Mayıs 1995'ten itibaren gö- tcü usulden gerçek usule alınan nıikelleflere, ilave bir vergi yû- lcigetirilmediğini bildirdi. \ttila, yaptığı açıklamada, Er- zrum ve Diyarbakır hariç 13 bü- yücşehirbelediyesi sınırlan için- <k götûrû usulden gerçek usul kşsamına alınan mükelleflerin, bs yıl için belirlenen vergi tuta- nan "üçte birini" ödeyecekleri- ttifade etti. Bakan Attıla, bunun yanı sıra grçek usule geçen mükellefle- ru, 1996 yılı mart ayına kadar, bçkaca bir gelir vergisi ve geçi- ci (peşin) vergi ödemeyecekleri- ni vurguladı. Götûrû usulden ger- çek usule ahnacak mükelleflerin titiz bir elemeden geçirildiğini belirten bakan Attila. aynca ger- çek usule alınan mükelleflere çok önemli kolaylıklar sağlandığını kaydetti. Bakanlar Kurulu'nun 1 nisan tarihli Resmi Gazete'de yayımla- nan karannagöre Erzurum ve Di- yarbakır hariç, büyükşehir bele- diyesı olan illenn "büyükşehirbe- kdiyt;sınırlan " içinde, belirlenen faaliyetleri yapan mükellefler, 1 Mayıs 1995'ten itibaren götûrû vergileme kapsamı dışına çıkartı- larak, gerçek usule alınmışlardı. YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Mınm Fonu Aylık Yıiıçi k\ Degişim % Degişim % «TİPİ fcYatınm-2 çYatınm-3 iYatınm-7 lrterfonYat.4 k Atıhm F. üranti Yat-4 Garanti Yat-5 fmca Fon-1 EibanK Fon-3 Vıkıf Hısse DşbankMavi Dşbank Beyaz Dşbank Pembe Titün Fon-1 Titûn Fon-3 Fnans Fon-2 Fnans Fon-4 Haik Fon-3 E<nlak Fon-2 hlak fon-5 Ege Fon-2 Kalkınma Fon-2 Demir Fon-1 îirkbank Fon TSKBUzmanF. AkbankATipi lekstıl Fon-3 Atafon Koçbank Fon-1 Koçbank Fon-3 Glooalfon »rfezFon Tebinfon Kentfon CU Sıgorta Fon Arternatıf Fon Hakfon-1 Sekerton-1 Öjakfon-l BTİPİ IşYatınm-l !şYatınm-4 işYatınm-5 lşYatınm-6 lnterfon-4 lnterfon-5 lkösatYat-3 Garanti Yat-1 Garanti Yat-2 -0.53 -1.85 0İ1 -2.89 -5.06 -1.83 -0.63 -2.58 -4.38 -7.41 -4.97 -3.67 -4.31 -19.60 -28.02 -3.72 -5.20 -0.22 -0.53 -4.09 -3.14 -3.79 -4.94 -8.71 -10.82 -7.45 -3.21 1.04 -3.24 -6.96 -5.14 -5.22 -4.38 -2.71 -5.00 -3.02 -2.23 -9.69 -4.72 0.34 0.81 -0.72 0.60 -0.56 -3.00 0.07 1.49 0.61 62.62 39.16 56.03 42.17 51.47 51.11 59.46 50.32 37.00 57.97 54.38 57.97 45.46 23.88 1.64 56.67 51.44 43.70 43.92 43.17 51.22 48.43 24.17 42.63 14.01 32.22 49.89 88.39 44.25 57.45 55.17 42.03 47.26 24.69 65.46 81.25 41.94 26.13 42.54 26.06 19.61 16.74 28.17 34.81 28.35 34.40 30.68 28.32 Yatırım Fonu Adı Aylık Yıliçi Degişim % Değişım % Garanti Yat-3 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 YKB Fon-1 YKB Fon-2 YKB Fon-3 YKB Fon-4 YKB Fon-5 YKBFon-6 YKB Fon-7 YKB Fon-8 YKB Fon-9 Vakrf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Dünya Vakrf Fon-6 Tûtûn Fon-2 Finas Fon-3 Finans Fon-5 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak F. Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon-1 Pamuk Fon-2 Emlak Fon-1 Emlak Fon-3 Emlak Fon-4 Sümer Fon EgeFon-1 Kalkınma Fon-1 Demir Fon-2 Tariş Fon-1 Tariş Fon-2 Ortak Fon Eti Fon Akfon-1 Ak Karma Fon Tekstil Fon-1 Tekstil Fon-2 Koçbank Fon-2 Körfez Fon-2 Eczacıbaşı Fon AJlFon Endeksleri AABileşik AA(A) Tipi AA(B)Tipi -0.54 0.29 0.21 1.15 0.47 -1.95 -1.37 1.19 -0.88 -1.64 -2.02 -1.53 0.50 -0.01 -0.55 -0.12 -0.20 -0.71 -0.32 -1.98 0.22 0.02 0.65 -1.67 -1.14 -0.41 0.07 0.68 0.43 0.86 -1.04 -0.34 1.29 0.27 -1.03 -0.65 -3.24 1.07 0.45 0.42 0.12 -0.53 0.72 0.51 -2.11 28.42 27.35 26.04 24.45 25.59 36.58 25.21 24.76 25.33 26.52 25.78 10.32 30.58 30.34 18.12 28.35 26.80 27.75 29.29 30.17 27.36 29.12 28.71 32.70 31.77 26 76 26.25 30.57 31.14 33.13 36.06 28.73 31.99 26.42 28.55 28.65 29.70 31.79 28.05 26.89 28.26 30.05 28.85 33.28 47.76 Geç.haf. Haftalık endeks endeks -1.19 36.53 -2.67 50.07 0.12 27.19 Borsa geri vitesteHACERGEMtCİ Nisanın son haftasında yatı- nmcı bozguna uğradi. Önceki hafta ortalama yüzde 13 kazan- dıran hisse senetlerine geçen hafta gölge düştü. Haftayı yüz- de 14.71 oranındadüşüşlekapa- tan borsada umutlar bayram sonrasına kaldı. Borsada yeniden bir çıkiş rüzgârının bayram sonrası mümkün olabileceğini belirten uzmanlar, bu sırada endeksin 45-50 bin arasında tutunacağı- nı ifade ediyorlar. Bu arada hafta içinde TL pi- yasalarında yaşanan sıkışıklığın da etkisi ile döviz yine geriledi. Borsa mazeretini buldu tMKB'de haftanın ilk günün- den itibaren başlayan satışlar hafta boyunca devam etti. Pazartesi günü Özelleştirme Idaresi'nin elindeki bazı kamu hisselerini borsada satışa suna- cağı yönündeki rutin açıkJama- sı ile birlikte 55 bin kapısına da- yanmış olan borsa. hızla irtifa kaybetmeye başladı. Özelleştire Idaresi ve Serma- ye Piyasası Kurulu'nun böyle bir satışın olmayacağı yönün- deki açıklamalanna rağmen hızlı çıkışı sindirmek için ken- dine mazeret arayan borsadaki kan kaybı devam etti. Haftanın ilk günü 9.1 oranın- da değer kaybeden hisse senet- leri, özellikle perşembe ve cu- ma günü gelen yüklü satışlarla gerilemeye devam ettiler. Cuma günü 44.500 seviyelerine kadar gerileyen endeks, bu noktadan ? nnnnnı S m < | Yatırım araçlannın haftalık getirisi (%) Faizler, net ve dönem sonu olarak hesaplanmıştır. Repo faizleri, İMKB verileridir. Döviz ve altın, serbest piyasa fiyatıdır. sonra gelen alımlarla haftayı 46.615 puandan kapattı. Önü- müzdeki hafta için borsacılar kötümser olmamakla birlikte çıkışın bayramdan sonraya kal- dığını ifade ediyorlar. Nisanın son haftasını düşüş- le kapatan borsa, her şeye rağ- men yine da ayın en çok getiri sağlayan yatınm aracı idi. Ay- lık getirisi yüzde 17.01 'i bulan endeks, yine üst üste rekorlar kırmaya devam etti. Bu arada döviz cephesinde küçük çaplı bir hareketlilik dı- şında farklı birgelişme olmadı. Geçen hafta da kan kaybeden BORSA VERİLERİ Hisse Senedi Piyasası Iştem Hacmi (milyar TL) Iştem Miktan (milyon) Bileşik Endeks Mali Endeks Sanayi Endeksi Repo Piyasası Işlem Hacmi (milyar TL) Haftalık Faiz (Yıllık Ağırlıklı Ortalama %) Aylık Faiz (Yıllık Ağırlıklı Ortalama %) Tahvil Piyasası Işlem hacmi (milyar TL) Tescil Piyasası Işlem hacmi (milyar TL] Önceki Hafta 99.271 10.166 54653.93 44933.40 61535.45 109.132 69.68 68.20 18.049 330.950 Geçen Hafta 76.380 8.607 46615.19 42571.85 50752.25 116.551 81.94 75.08 14.897 498.267 Degişim 23.06 -15.33 -14.71 dolar, 42.575 liradan 42.300 li- raya gerilerken mark da yüzde 1.68'lik düşüşle 31.075 liradan 30.550 liraya geriledi. Faizler yanıltti Öte yandan hafta içinde en çok dikkat çeken bir başka ko- nu da TL faizlerindeki değiş- kenlikti. Likiditenin yüksek göründü- ğü günlerde gecelik faizlerin beklenmedik şekilde yükselme- si, Merkez Bankası'nın açıkla- dığı rezerv rakamlan üzerinde kuşkulann yoğunlaşmasına ne- den oldu Hafta boyunca Merkez Ban- kasfnın açıkladığı rezerv ra- kamlanyla gecelik faizlerinin çakışmaması dikkat çekiciydi. Sah günü bankalann karşısı- na 1 yıllık ihale ile çıkan Hazi- ne de gecelik faizlerin yüksek seyretmesinin de etkisi ile um- duğunu bulamadı. 1 yıllık bono faiz oranlannı yüzde 95.65'ten yüzde 101.88'e İcadar çeken Hazine, sadece 3.1 trilyon liralık satış yapabildi. Bunun üzerine çarşamba gü- nü yeniden 3 aylık bono ihalesi açtığını duyuran Hazine, yüzde 77.37 faizle 18.2 trilyon liralık satış yaptı. Ancak bu ihalenin de en bü- yük müşterisinin Merkez Ban- İcası olduğu ileri sürüldü. DÖVİZ - ALTIN NE GETİRDİ? -5.28 -17.52 6.80 17.59 10.08 -17.46 50.55 Amerikan Do4an AJman Markı Ingiliz Steıiini Isviçre Frangı Hoflanda Florini Fransız Frangı Cumhuriyet Atbnı 24 ayar kükpe 22 ayar büezik (Tl) 39.150 25.200 61.300 29.800 22.600 7.330 3.200.000 480.000 466.000 fll) 42.575 31.075 69.000 37.700 27.850 8.770 3.620.00C 539.000 531.000 (11) 42.300 30.550 68.500 37.000 27.350 8.600 3.570.0O( 530^00 524.000 -0.64 -1.6 -0.71 -1.85 -1.79 -1.93 -1.38 -1.57 8.04 21.23 11.74 24.16 21.01 17.32 11.56 10.52 12.44 YORUM OZTIN AKGUÇ Özelleştirme - Bir Yanılgı - Geiişmekte olan ülkelerde alınmaya başlanan sonuç- lar, özelleştirmenin bir yanılgı olduğunu ortaya koymak- tadır. Bu ülkelerde özelleştirme ile sorunlar çözüleme- miş, uzun sürede sorunlar daha da ağırlaşmıştır. Özelleş- tirmeye ilişkin olarak ortaya atılan tüm kuramsal ve pra- tiğe dönük kaygılar, eleştiriler, uygulamada gerçekleş- meye başlamıştır. Özelleştirme lehine ileri sürülen, halkavcılığı ağır basan bir siyasal veya ideolojik sav da, özelleştirme olmadan, devletin ekonomide ağırlığı azattılmadan siyasal libera- lizmin gerçekleşmeyeceği, demokrasinin olmayacağıdır. Bu tür savlarda, bir saptırma çabası, kavram karmaşası, bilgi eksikliği vardır. Akademik unvanlan da olsa bazı ki- şilerin, özelleştirme karşıtı olanlan gaflet içinde olmakla suçlamalan, demokrasi ile özelleştirmeyi bir anlamda öz- leştirmeleri, bazı kavramlan bilmediklerini veya kaba bir demagojiye saptıklannı göstermektedir. Siyasal rejimin karakterini, gücün, erkin kimin elinde ol- duğu belirler. Bu nedenle ekonomik açıdan liberal olarak nitelendirilebilecek bir devlet, siyasal açıdan otoriter (zor- gulu) bir devlet olabilir. Faşizm veya örtülü faşizm, dün- yada çok sık gözlendiği gibi, ekonomik liberalizm ile özel sektörün egemen olduğu piyasa düzeni ile bağdaşabil- mektedir. Demokrasinin karşıtı ise KİT düzeni, sosyalizm değil, otoriter rejimlerdir. Bu nedenle sosyalist düzen de- mokratik olabilir, siyasal güç geniş halk kitlelerinin elinde bulunabilir. Gerçek bir sosyalist düzen, az sayıda özel fır- manın egemen olduğu piyasa düzenine kıyasla demok- raşiye daha uygun ve yatkındır. Özelleştirme sonucu, yerii ve yabancı tekellerin gücü artıyor, çalışanlar, çalışanlann örgütleri, sendikalar daha güçsüz hale geliyorsa, bu yalnız ekonomik açıdan değil siyasal açıdan da büyük sakınca yaratır. Siyasal düzenin oligarşiye, gizli veya örtülü birfaşizme dönüşmesi kolay- laşır. Sermaye çevreleri, demokratik örgütler karşısında daha dengesiz bir güç kazanır, devleti yönlendirme ola- naklan artar, siyasal erk de özelleştirme ile güçlenen özel firmalar elinde toplanmaya başlar. Özelleştirme, gelir ve servet dağılımını daha da bozar. Ekonomide güç dengeleri kaybolur. Bunun olumsuz et- kileri zamanla hem siyasal hem de ekonomik yaşamda görülmeye başlanır. Sürekli olarak KİT açıklarından, KİT'lerin yeniden dü- zenlenme çabalarından, KİT'lerde verim düşüklüğünden söz edenler, aynı irdelemeyi özel sektör için yapmamak- ta, ciddi bir karşılaştırmaya yönelmemektedirler. KlT'le- re ilişkin sürekli yeniden düzenleme, KİT'leri rehabilite et- me, daha sağlıklı çalışır duruma getirme çalışmaları, KİT'lerin özel fırmalardan daha başarısız olduğunu kanıt- lamaz. Özel kesim de sürekli olarak örgüt yapısını değiş- tirme, geliştirme, yeni örgütlenme modellerini izleme ça- bası içinde olmalıdır. Belirli ekonomik hedefleri gerçekleştirmek, ekonomi- deki dalgalanmaların boyutunu hafıfletmek, gelir dağılı- mını düzeltmek için KlT'ler önemli araçlardır. Globalleş- me, küreselleşme ancak büyük ölçekli işletmeler aracılı- ğı ile gerçekleştirilebilir. Büyük ölçekli işletmeler oluşma- dan dünya pazarlannda yer tutmaya olanak yoktur. Be- lirli büyüklüge ulaşmış KlT'ler dünya pazarlanna girişte bir araç olarak kullanılabilecek iken bunlan parçalamak ış- letmecilik açısından da yanılgıdır. Türkiye'de özelleştirmenin yavaş olmasına, olumsuz- luğun yavaş ilerlemesi nedeniyleolumlu olarak bakılabilir. Iş otomobillere kalsa, bir heyette en fazla beş kişi olabilir. Ford Maksi bu kuralı değiştiriyor. Otomobiller, en fazla 5 kişi taşıyabiliyor. insan sayısı artınca, onları taşımak için gereken otomobil sayısı da artıyor. Şimdi Ford Maksi, bu kuralı değiştiriyor, otomobil kalıplarının dışına çıkıyor. İki otomobiiin yapacağı işi üstleniyor; dokuz kişi taşıyabiliyor. Üstelik otomobil konforunu ve rahatlığını hiç aratmadan... Misafirperver Ford Maksi, en kalabalık heyetlere bile yeter. Ford Maksi, kullanım amaçları bakımından, Türkiye'de üretilen bu sınıf araçların ilk örneğidir. Yolcu ve yük taşıma kapasitesiyle OTOSAM benzersizdir. Rahat koltukları, kaliteli iç döşemesi, hidrolik direksiyonu, zengin gösterge paneli, merkezi kilit sistemi, elektrik kontrollü ön kapı camları, aerodinamik dış çizgileri, isteğe bağlı daha birçok özelliğiyle, en zor beğenenleri bile memnun edecek bir konfora sahiptir. " r ; Hemen bir Ford Yetkili Satıası'na i uğrayin, Ford Maksi'nin size sunacağı "Tam Müşteri Mutluluğunu" bizzat yaşayın. FÖRD MAKSİ Maksimum konfor, maksimum kapasite" Ford'da hep daha fazlasını bulacaksınız.