Katalog

8 ŞUBAT1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Tepkiler Atina teıııkiııli ATİNA (AA) - Yunan Dışişleri Bakan Yardımcısı Yorgos Aleksandros Mangakis, önceki gün Brüksel'de Türkiye-AB Gümrük Birliği konusunda sağlanan ilke anlaşması ile Kıbns için yeni ufiıklar açıldığını söylerken Yunan basını bu gelişmeye büyük tepki gösterdi. Mangakis, AB Genel Işler Toplantısı'ndan sonra Yunanlı gazetecilere yaptığı açıklamada, 1 Ocak 1996 tarihinde yürürlüğe girecek olan Türkiye-AB Gümrük Birliği Anlaşması'na karşılık, Kıbns'ın üyelik görûşmelerinin 1996 Devletler Zirvesi'nden sonraki ılk 6 ay içinde başlayacağını söyledi ve "Kıbns böylece, yerinde savma ataletinden kurtulmuştur. Ada4'ın Avrupa Ue birleşmesine doğru yeni ufukJar açıîmıştır" dedi. Yunan Dışışlen Bakan Yardımcısı, Kıbns'ın üyelik görûşmelerinin başlamasınm, sorunun çözümü ile bağlı olmadığını ifade ettikten sonra, "Ancak bu geBşme Kıbns'taki iki toptumun da yaranna olmalı ve Ada'ya sosyal banşı geririp yeniden kaynaşmaya katkıda bulunmahdır" şeklınde konuştu. Yunan basını Bu arada, gazeteler ve özel radyo-TV istasyonlan, Yunanıstan'ın, Kıbns ile ilgili belirsiz bır vaade karşılık hem Gümrük Birliği hem de 4. Mali Protokol üzerinden vetolannı kaldırmak suretiyle Türkiye'ye taviz verdiğini ve AB'nin güçlülerine teslim olduğunu ileri sürdüler. Rizospastis gazetesi "AB'nin güçlülerine boyun eğdik" başlıgı altmdakı habennde, Yunanıstan'ın lOyıllık vetosunu çekmek zonında kaldığını ve Türkiye'nin AB ile ekonomik ve siyasi ilişkılerinın geliştirilmesine mecburen "yeşfl ışık" yaktığını belirtti. Klerides memnunLEFKOŞA (AA) - Güney Kıbns Rum yönetimi lideri Glafkos Klerides, AB Bakanlar Konseyi'nin, Kıbns Rum kesiminin üyelik görüşmelerine başlama tarihinı belirlenmesini memnunlukla karşıladı. Klerides. dün yaptığı yazılı açıklamada "Bu karan, Kıbns'ın AvTupa BirtiğTne kablma \olunu açan çok önemü bir karar olarak görûyoruın'' dedı. Klendes. "Bu karar, Kıbns'ın Avrupa Birliği'ne katılma yeterlüiğini teyh ettiği gibi birliğin bundan sonraki genişleme aşamasında Kıbns'ı içine alma iradesini de göstermiştir n dedi. Avrupa Birliği Dönem Başkanı Fransa"nın Dışişleri Bakanı Alain Juppe, önceki gün Bakanlar Konseyi toplantısmdan sonra yaptığı basın toplantısında. "Kıbns'ın AB ile tam üyetik müzakerelerinin 19% veya 1997 yüında yapılacak olan hükümetlerarası konferanstan sonra başlatılacağını" belirtmişti. Le Soir: AB Türkiye ile yakınlaşıyor BRÜKSEL (AA) - Belçika'nın yüksek tirajlı gazetelerinden "Le Soir", Türkiye-AB ilişkılenne dün birinci sayfasından yer verdi ve Türkiye-AB günîrük birliğinin gerçekleşeceğini yazdı.Brüksel'de önceki gün yapılan AB Konseyi toplantılannda, 15 üye ülkenin, 1964 yılında imzalanan Ortaklık Anlaşması'nı "njhayet" uygulayaıak gümrük birliğine yeşil ışık yakma karan aldıklannı ve Yunan engelini astıklanri! yazan gazete, Atina'ya da vetosunu kaldırmas için taviz verildiğinı ileri sürdü. AB Konseyi'nde dışişleri bakanlamın uzlaşmalannın ve bu konuyu sonuca bağlamahnnın çok zor olduğunadikkat çeken gazete, yoğun tanşma ve pazarlıklardan sonra, 6 mart tarihinde yapılacak Türkiye- -AB OrtaÛık Konseyi toplantılannda, gümrük birliği be'gelerinin imzalanırasının lcararlaştnldığını yazdı. • Brüksel'de önceki gün yapılan AB dışişleri bakanlan toplantısında Yunanistan'ın, Türkiye'nin gümrük birliğine geçişi üzerindeki vetosunu kaldırması karşıhğında Kıbns Rum tarafina AB'ye tam üyelik için müzakere takvimi verilmejsi benimsendi. • Ankara'nın, Avrupa Birliği'nin Kıbns Rum tarafina tam üyelik görüşmeleri için takvim vennesine tepkisi yumuşak bulundu. Daha önce böyle bir girişimin 'adayı böleceğini' açıİdayan Ankara, karşı politika olarak gündeme soktuğu KKTC ile entegrasyon için '3-5 yıllık süre' verdi. ATİNA, AB IVİIS ANKARA'YA YAPACAĞIYARDIMA KARŞI ÇIKARAK KARAR İÇtN SÜRE İSTEDİ Mali yardıma Yunan vetosu aşılamadıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yunanistan. Avrupa Birliği'nin (AB) Türkiye ile gümrük birliğine geçmesi konusunda Brüksel toplantısmdan çıkan sonuçlara tepki göstererek "Gümrûk birliği için henüz karar vermedikn açıklamasını yaptı. Yunanistan, AB'nin Türkiye'ye vermeyi öngördüğü malı yardım miktanna itıraz ederek Ankara'nın gümrük birliğine geçişine koyduğu vetoyu kaldırmak için yanna kadar süre istedi. AB. Yunanistan pürüzüne bağlı olarak yann Türkiye ile gümrük birliğine geçiş konusunda resmi açıklama yapacak. Yunanistan Hükümet Sözcüsü Evangetos Venizelos dün Atina'da düzenlediği basm toplantısında "Biz hiçbir şeyi kabul etmedik. Brüksel'de belirienen formül için daha karar vennedik. Bu formülde. daha önce AB Dönem Başkanı Fransa ile vardığımız mutabakattan farklı şeyier var. Gerekli incelemeleri vapacağız" dedı Venizelos, gümrük birliği ile 4. Mali Protokol'ün birbirinden ayn iki konu olduğunu vurgulayarak bu protokol üzerindeki Yunan vetosunun devam edebileceğini belirtti. Miktara itiraz Brüksel'de önceki gün yapılan AB Dışişleri Bakanlan Toplantısf nda, Yunanistan'ın, 4. Mali Protokol üzenndeki vetosunun aşılması için ayn bir formül bulundu ve Ankara"ya 2 milyar dolar tutannda yardım yapılması öngörüldü. Yimanistan'ın henüz onay vermediği formül. Türkiye ile AB arasında 6-7 martta Brüksel'de yapılması planlanan Ortaklık Konseyi toplantısında gümrük birliği karannın çıkması halinde, Ankara"ya 2 milyar dolar yardım verilmesini içeriyor. Yunanıstan'ın, mali yardım için miktar telaffuz edilmesine karşı çıktığı ve karannı yann açıklayacağı bildirdi. Yunanistan'ın yumuşaması halinde AB, Türkiye i)e gümrük birliği ve Kıbns konusunda resmi bir açıklama yapacak. Cumhuriyet'in edindiği bilgiye göre resmi açıklamada, Rum tarafina takvim verilmekle beraber, tam üyeliğin adadaki 'her iki toptumun' çıkanna olacağı yolunda bir ifade taşıyacağı da belirtiliyor. Sfireç, Korfiı'da başladı AB, adada bır çözüme ulaşılmadan birliğin Kıbns'ı da içine alacak biçimde genişleyemeyeceği yolundaki politikasını geçtiğimiz yıl aralık ayında Yunanistan'ın Korfu adasında gerçekleştirdiği zırve ile değjştirdi. Toplantıda, birliğin Malta ve Kıbns'ı da (Rum Kesimi) içine alacak biçimde genişlemesı yolunda bir karar alarak Rum tarafı ile tam üyelik süreci başlatmış oldular. Gümrük birBğiıım diyeti KıbrısANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türki- ye, Avrupa Birliği (AB) ile gümrük birliğine geçmesının diyetini Kıbns ile ödeyecek. An- kara'nın 'Kjbnssonınuve Türkiye'nin AB ile gümrük birliğine geçişi arasında bağianü ku- rulmasına izin verümeyecegi' açıklamalanna karşın Brüksel'de önceki gün yapılan AB Dı- şişleri Bakanlan toplantısı, bu ilişki üzerinde ağırlık kazandı. Toplantıda, Yunanistan'ın, Türkiye'nin gümrük birliğıne geçişi üzerindeki vetosunu kaldırması karşıhğında Kıbns Rum tarafina AB'ye tam üyelik için müzakere takvimi ve- rilmesi benimsendi. Ankara'nın, AB'nin Kıbns Rum tarafina tam üyelik görüşmeleri için takvim vermesi- ne tepkisi yumuşak bulundu. Rumlara tam üyelik için müzakere takvimi verilmesi kara- nna karşın. daha önce böyle bir girişimin 'ada- yı böleceğini' açıklayan Ankara, karşı politika olarak gündeme soktuğu KKTC ile entegras- yon için 'J-5 yıllık süre' verdi. Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Murat KarayaJçın dün düzenlediği basın top- lantısında, Kıbns Rum Kesimi'nin AB ile iliş- kileri çerçevesindeki gelişmelere bağlı olarak, KKTC ile 3-5 yıl içinde ekonomik entegras- yona gidilebileceğini söyledi. Ankara'nın, AB'nin, Kıbns'ta birkesim ile müzakere sürecini başlatmasına karşılık. KKTC ile entegrasyonu hemen başlatma yo- lunda bireğilim yerine, *3-5yıfllksüre'verme- si 'geri adım' olarak değerlendirildi. Anka- ra'daki esnek görüşün. ABD'nin, "Kıbns'ın ûyeiiğinin gerçekleşmesi 2000 yıhni bulur ve o süre zarfinda Kıbns'ta bir federasyon kuru- lur" yolundaki önerisine denk düştüğüne dik- kat çekildi. 3-5 yıllık süre Karayalçın. AB üyesi ülkelerin önceki gün resmi bir açıklama yapmadıklannı, ancak ba- zı dışişleri bakanlannın yaptıklan açıklama- lardan alman ilk izlenimler çerçevesinde bir değerlendirmede bulunduğunu belirterek "Kıbns'ın bütünlüğü sağlanmadan, sadece Rumlann AB'ye alınması,Türkiye'yi karşı ön- lemler almaya zorlar" dedi. Karayalçın, bu sü- reyı Kıbns'taki çözüme bağladı. Brüksel'de yapılan toplantıdan Türkiye'ye ulaşan duyumlara göre AB üyesi ülkelerin 1996 yılında yapacaklan hükümetler arası top- lantıdan 6 ay sonra Rum Kesimi ile bir görüş- me söz konusu olacağının anlaşıldığını anla- tan Karayalçın. şu görüşlen dıle getırdi: "AB'nin Güney Kıbns'ın üveligi için başlat- bğı süreç içinde meydana geiebilecek gelişme- ter, Kıbns'ın garantörleriıtden biri olarak ta- raftmı/dan yakından izlenecektir. AB'nin Gû- ney Kıbns'uı üyeiiği yolundaki adımlanna ce- vap teşkil edecek adunlann, Kuzey Kıbns Tûrk Cumhuriyeti'nin Türkiye ile bütünleş- mesi yolunda atilacağı tabüdir. Bunu, AB ve Kıbns arasındaki ilişkilerin 3 ila 5yıl içindena- sıl gelişeceği gösterecek. Bu süre içinde Kıbns sonınunu çözüleceğini umuyoruz." AB'nin önceki gun yaptığı açıklamanın ar- dından bugün KKTC'ye gitmeye hazırlanan Karayalçın, Türkiye'nin KKTC Cumhurbaş- kanı ve halkının arkasında olduğunu belirtti. Dışişleri Bakanı Karayalçın AB dışişleri ba- kanlannın bir araya geldiği Genel Işler Kon- seyi'nden çıkan sonucu "önemH bir geföşme" biçiminde nitelendirilerek "Başanekkedikli" dedi. Grozni'de son yaldaşıyor Çeçen çoban soğıtğu ve Rus askerlerini bir kenara bırakmış koyunlannı otiatıyor. Kuzu eti Çeçcnya\ çok zor bulunuyor. Ruslar sivillere işkence yapıyor Dış Haberler Servisi - Çeçen savaşı sı- rasında Rusya'nın Çeçen esiriere, sivil hal- ka ve hatta kendi askerlerine yönelttiği in- sanlık dışı uygulamalar insan haklan örgüt- lerinin hareİcete geçmesine yol açıyor. Newsweek dergisi Rusya'nın Çeçen- ya'nın Grozni'yı bombalamasını yaİan ta- rihih en acımasız askeri harekatı olarak ni- telendiriyor. Savaş başkentin dışına taştıkça bu zulüm ve gaddarlığın kapalı kapılar ardında sürdü- rüldüğünü bildıriyor. Yüzlerini mavi ve si- yah maskelerin ardında gizleyen Rus muha- fizlann işkencelerinden kurtulmayı başa- ranlar, dünya kamuoyunun dikkatini konu üzerine çekmeye çalışıyor. Ruslann askeri üslerinden birinin bulunduğu Mozdok'ta tren yollanna ait bir vagon mezarlığında yüzlerce Çeçenin ve Çeçenya'da yaşayan Rus'un hurda vagoniann içine hapsedildi- ği ve bu esirlerin hef gün sadistçe dovüldü- ğü ileri sürülüyor. Ruslann elinden kurtulmayı başaran bir grup Çeçen askeri, Rus askerlerinin bir esi- rin gırtlağını koyun boğazlar gibi kestiğini iddiaediyor. tbrahim Uğurçev adındaki bir yerel gazeteci çınpçıplak soynılarak köpek- lenn önüne atıldığını belirterek "Askerter sanki bir düğün evindevmiş gibi benim ha- lime bakıp eğieniyoriardı. Hiçbir >«rde hu- zur bırakrnadılar" diye konuşuyor. Boris Yeltsüı'in başı insan haklan konu- su ıledertte. Rusya İnsan Haklan Komisyo- nu üyesi Sergey Ko\ı al>ov'un insan haklan ihlallerine ilişkin başlattığı kampanya so- nuç vermeye başladı. Geçen hafta Avrupa Konseyi Çeçenya'daki savaş suçlannı baha- ne ederek Rusya'nın üyelik başvurusunu ip- tal etti. • Çeçenler, savunma hatlannın Rus birlikleri tarafından yanldığını kabul ettiler. BRÜKSEL (AFP-AA) - Grozni'dekı Çeçen birlikleri, Rus saldınsı karşısında geri çekıldiklenni kabul ettiler, an- cak başkenti terk ettiklerine ilişkin haberleri yalanladılar. Rusya Savunma Bakanlığı tarafından önceki gün yapılan açıklamada Çeçenlerin Groz- ni'deki son direniş noktasının ele geçirildiği, ordunun ope- rasyonunun en önemli bölü- münün tamamlandığı bildinl- mişti. Çeçenya'ya 11 aralıkta sal- dıran Rus birlikleri halen baş- kent Groznı'deki üçte ikisini denetim altında tutuyorlar. In- terfax ajansı. Rusya Savunma Bakanlığı'na dayanarak verdi- ğı haberde Rus Ordusu'nun büyük bölümünün yakında Çeçenya'dan çekileceğini, Çe- çenya'da düzeni sağlama gö- revini Içişlen Bakanlığı birlik- lerinin devralacağını bildirdi. Moskova'nın Çeçenya'da ordunun görevinin tamamlan- dığını ıddia etmesıne rağmen çarpışmalar tüm şiddetıyle de- vam ediyor. AB Bakanlar Kon- seyi. çatışmalann derhal dur- durulmasını ve bölgeye ınsani yardımlann ulaşmasına izin verilmesini istedi. IMF'deıı erteleme Çeçenya'ya askeri müdaha- le IMF'nin. Rusya'ya verme- yi düşündüğü 6 milyar dolar- lık Stand-by kredisine engel oluşturdu. İMF uzmahlan ve Rus Maliye Bakanlığı yetk- ilileri arasında Moskova'da yapılan görüşmeler, bu ay içinde ileri bir tarihe ertelendi. Uzayda ABD-Rusya buhışması HOUSTON (AFP) - ABD uzay mekiği Discovery. önceki gün Rus uzay istasyonu Mir ile tarihi buluşmasını gerçekleştir- di. Rus uzay istasyonu Mir ve ABD uzay mekiği, buluşma sonrası bir süre yan yana ucarak gerçekleştırilmesi planlanan Rus-ABD ortak uzay istasyonu programının ilk adımını attilar. Her biri 100 ton ağırlığında olan iki uzay aracının birbirieri- ne 11.3 metre yaklaşması, iki araçta bulunan müretebatı ol- dukça heyecanlandırdı. Mir'in komutanı Alexander Viktoren- ko olayı bir peri masahna ben- zetti. Discovery'nın komutanı James Wetherbee ise olayın uzayda gördügü en güzel görün- tü olduğunu bildirdi. iki uzay aracının yan yana uçtugu kısa bir süre içinde mürettebatlann binbirlerine el salladıklan açık- landı. Ortak uzay istasyonu Önceki gün gerçekleşen uzay randevusu, önümüzdeki haziran ayında mekik ve uzay istasyonu bağlantısının bir ön çalışması olarak nitelendi. Hazirandager- çekleşecek bağlantı sonrası 7 ayn bağlantı düşünülüyor. Bu çalışmalann sonunda, Rus- Amerikan ortak yapımı bir uzay istasyonunun 2001 yılında bitir- ilerek uzaya fırlatılması plan- lanıyor. Cumhurbaşkanı \Valesa - Başbakan Pawlak'ın istifaanı istiyor. Walesa başbakana savaş açtı • Polonya Cumhurbaşkanı, Başbakan Pavvlak'ın istifa etmemesi halinde, parlamentoyu fesh edip seçimlere gideceği tehdidinde bulundu. Dış Haberler Servisi - Cum- hurbaşkanı Lech VV'alesa Başba- kan VValdemar Pavr'lak'ın istifa- sını istedi. Walesa başbakan ve hükümetinin istifa etmemesi du- rumunda parlamentoyu feshedip ülkeyi seçimlere götüreceğı teh- didinde bulundu. Parlamento liderleriyle dün bir araya gelen Walesa değişik- liklerin "Polonya'nın iyfliği için gerekü" olduğunu söyîedi. Par- lamento liderlerine "Hükümet değişikligini mümkün olduğu kadar çabuk isti>orum. Değişik- ligi ya v'aparsınız ya da istemi- yorsanız ben parlamentoyu fesh ederim" diyen Walesa, Pawlak hukümetini pazar ekonmisine geçişteki reformlan geciktir- mekle suçladı. Walesa televizyondan da ya- yımlanan konuşmasında "Po- lonya'nın iyiliği için size yalvan- yorum. Verdiğiniz sözleri tutma- dmız ve yeni insanlar gelmedik- çe turmayacaksmız" dedi. Pavvlak tek bafina Pawlak, koalisyon ortağı eski komünistlerin desteklerinı çek- mesi ile Walesa karşısında iyice savunmasız kaldı. Walesa önce- ki gün eski Komünist Parti'nin devamı olan Demokratik Sol Birliği'nin (SLD) lideri Akk- sander Kwasniewski'nın başba- kanlık için uygun bir aday ola- cağmı açıklamıştı. Pawlak'ın liderliğindekı Köy- lü Partisi iie iktidan paylaşan SLD de koalisyona artık destek vermediklerini ve başbakanın is- tifasmı beklediklerini açıkladı. Güven oylaması Başbakan Pawiak ise parla- mentonun alt kanadına güven oylaması için gideceğini açıkla- dı ve "Anayasalprosedüriervar. Parlamenter bir grubun uygun bir girişimde bulunmasını ve mil- lerveldlierinin bunu ovlamasını bekle\*lim" dedi. Düne kadar Pawlak'ın muha- lefet ortağı olan Kwasniewski ise basbakanlık görevini kabul edip etmeyeceği yönündeki bir soru üzenne "Kim bilir, her tür- lü çözüm mümkün. Bununla bir- liktc bövle bir sinir savaşı orta- mında Paw law"ın daha da zorla- şıyor, yeni bir siyasi tercih kaçv- nılmaz otdu" dedı. Kronoloji VARŞOVA (AFP)- Polon- ya siyasi krizindeki anahtar tarihler kısaca şöyle sıralana- bılir: 9 OCak: Cumhurbaşkanı Lech \Valesa, VValdemar Pawlak' ın 6 ay içerisinde gö-'' revi bırakmasını beklediğini söyledi. 13 OCak: Dışışlen Ba- kanı AndrzejOtechovvski, is- tifa etti. 30 OCak: Walesa, Paw- lak'a bir ültimatom vererek savunma ve dışişleri bakanla- nnı 3 şubata kadar atamasuıı' istedi. 2 ŞUbat: VV'alesa parla- mentodaki bakanlara fesih hakkmda görüşlerini sordu. VValesa aynca imzalamayı reddetiği bütçe tasansını ana- yasaya aykın olduğu gerek- çesi ile Anayasa Mahkeme-- si'ne gönderdi. 4 ŞUbat: Parlamento VValesa'nın yargılanabilece-^ ği uyansında bulundu. SLD lideri Aleksander Kwasni- ewskçartısinın Pawlak'a olan güvenini kaybettiğini ve kendisinin yerine geçme- ye hazır olduğunu söyledi. 5 $Ub3t: VValesa. Kwas- nievvski'nin Pawlak'ın yeri- ne geçmesini kabul edebile- ceğini açıkladı. 6 ŞUbat: VValesa, Pav^ç- lak'tan istifa etmesini istedi. Bu arada SLD'de krizin çözij- mü konusunda fikir aynlıklan doğduğu ve dün öğleden sonra durumu değerlendirmek için ya- pılması planianan bir toplantının ıptal edildığı bildirildi.