Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 ŞUBAT 1995 ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER New York 1imesr Türkiye'yi suçladı • NEWYORK(AA)- ABD'nin nüfuzlu gazetelerinden New York Times, dünkii başyazısında, ABD'nin müttefiki olan Türkiye ve Ürdün'ü, üstü kapalı olarak, Irak'a uygulanan Birleşmiş Milletler (BM) petrol ambargosunu ihlal etmekle Suçladı. Körfez Savaşı'ndan sonra yürürlüğe giren BM ambargosunun, lrak'ı kitle imha silahlan üretimine son vermeye zorladığına dikkat çeken gazete, Bağdat yönetiminin henüz ambargoya tam anlamıyla uymadığını öne sürdükten sonra, "Türkiye ve Ürdün gıbi ABD'nin müttefiki olan iki ülkenin. Irak'm ambargoyu dolaylı yoldan ihlal etmesine yardımc» olmalannı görmek, cesaret kıncı oluyor" ıfadesini kullandı. Gazete, söz konusu iki ülkenin, Irak petrolünün kamyonlarla kendı sinırlanndan içeri sokulmasına göz yumduklannı da ıddia cttı. Times, Bağdat'ın, piyasa fıyatlannın yansından aza ihraç ettiği petrol miktannın artmasından endişe edildiğinı de dile getirdi. Belçika'da skandal • BRÜKSEL(AA)- Belçika'nm 1988yılında ltalya'dan aldığı Agusta helikopterlerinin alımında yolsuzluk yapıldığı iddialanyla ortaya çıkan skandal, bir yandan NATO Genel Sekreteri Willy Claes'ı, bir yandan da AB Komisyonu üyesi Karel Van Miert'i tehdit ediyor. Savcılık, önceki gece, Flaman Sosyalist Partisi Merkezi ile Karel Van Miert'in evıne baskın düzenleyerek arama yaptı. AB Komisyonu Başkanı Jacques Santer, komisyon üyesı Van Miert'e güvendiğini ve bu güvenıni geri çekmeyeceğini açıkladı. Van Miert ise ithamlara yanıt vereceğini ve diplomatik dokunulmazlığının arkasına sığınmayacağını duyurdu. ı Agusta firmasınm iBelçika'daki temsilcisi Georges Cywie'ntn geçen hafta başında tutuklanmasından sonra, Flaman Sosyalist Parti üyesi avukatlardan Alfona- Hendrik Puelinckx ve Luc Wallyn gözaltına alındılar ve "Agusta satışlanndan kendilerine büyük miktarda komisyon verildiğinı. bu paranın sosyalist partiye aktanldığını" ıfade ettiler. Dünyanın en yaşlı kadmı • ARLES (AA) - Fransa'da. dünyanın en yaşlı kadını olarak bilinen Jeanne Cahnent, dün 120. yaşgününü kutladı. 1875 yılında doğan Bayan Calment, yaşgününü Fransa'nın güneyindeki Arles kentınde bulunan evinde, aralannda Fransa Sağlık Bakam'nın da bulunduğu 80 konuğuyla bırlikte kutladı. Guinness Rekorlar Kitabı'ndaki kayıtlara göre. Calment'ten önce hiçbir kadın bu rekoru elde edemedı. Kitap, 1986 yılında ölen Japon Chigechiyo Izumi adlı bir erkeğin de 120 yıl 237 gün yaşayarak, rekor kırdiğını kaydediyor. Hırsızlarm eli kesilecek • CENEVRE(AA)- BM'nin Irak konusundaki insan haklan raportörü Max Van der Stoel, Irak'ın suçla mücadele yolunda aldığt yenı kararlann, Bağdat'm insan haklanna saygı göstermedığini ortaya koyduğunu bildirdi. Van der Stoei, BM tnsan Haklan Komisyonu'na sunduğu raporda, Irak'm, 10 dolardan az para çalan hırsızın ellerinm kesilmesi de aralannda olmak üzere aldığı bir dizi karan, "insafsız ve eşi görülmedık cezalar" olarak nitelendirdi. Kırgızlstan seçimlepi • ALMAT1 (AA) - Senato ve Yüksek Meclıs'ten oluşan Kırgız Parlamentosu için pazar günü yapılan ıkinci tur seçimler sonunda, 26'sı senatoda 52'si Yüksek Meclis'te görev yapacak 78 milletvekili belirlendi. Bir bölgede ikincı tur seçim ertelenirken, 26 bölgede, yeni adaylaria yeniden iki turlu seçim yapılacak. Fransa'nm Watergate'iElysee Sarayı'nda güvenliği sağlamak için kurulan terörle mücadele biriminin telefonlan dinlediğinin ortaya çıkmasıyla patlak veren büyük skandal, Başbakan Balladur'ü sarstı Edouard Balladur MİŞEL PERLMAN PARİS - Fransa'da 23 nisan- 7 mayıs tanhlerinde yapılacak olancumhurbaşkanlığı seçimle- ri yaklaşırken ülke yenı bir'Wa- tergate skandah' ıle çalkalanı- yor. Elysee Sarayı'nda güvenli- ği sağlamak için kurulan terörle mücadele bınminın telefonlan dinlediğinin ortaya çıkmasıyla patlak veren skandal, cumhur- başkanlığı seçimlennın favorisi Başbakan Edouard Baliadur'ü cok güç durumda bıraktı. Balla- dur, telefonların dinlenmesıne ızin vermekle suçlanıyor. Skandalı şöyle özetlemek mümkün: Sorgu yargıcı Eric Halphen. bir süredir Balla- dur'ün partisıne ılışkın bir yol- suzluk iddiasını araştırıyordu. Ancak hükümete yakın bir yet- kılı. Enc Halphen'in kayınpede- rı Dr. Jean-Pterre Vlarechal'm telefonunun polıs tarafından dınlendığinı bildirince kıyamet koptu. Fransa'da 1991 tarihli ya- saya göre 'ülke güvenliği' ile ıl- gıli konularda telefonlar dinle- nebılıyor. Ne var ki Pans istinaf Mahkemesı Dr. Marechal'ın te- lefonun dinlenmesının 'ülke gü- venliği' ıle ılgıli olmadığına ka- rar verdı Ülkede sert tepkılere yol açan olayda kabak Genel Haberalma Dairesı (RG) Müdü- rü Jacques Franquat"nın başına patladı ve Franquet ıstıfa ettı. Başbakanlıktan önceki akşam yapılan açıklama ise skandala yeni bir boyut kazandırdı. Açık- lamada 'ülke güvenliği' yasası uyarınca 'idari dinlemeye' yeşil ışık yakmış olan Başbakanlık mercileri polısin kendilerine yanlış bilgiler verdiğini öne sü- rerek polisi kınadılar.Gizli din- lemeye yeşil ışık. Başbakanlık tarafından yakılmış olduğundan doğal olarak gözler Başbakan Edouard Balladur'e ve yakın yardımcısı lçişlen Bakanı Char- les Pasqua'ya çevrildi. Dün sabah lçişlen Bakanı Charles Pasqua ıle bir görüşme yapan Başbakan Edouard Bal- ladur, ona 'tam giiveni bulundtt- ğunu" ifade etti. Yılda ortalama 3 bin dinlemenin yapıldığı Fran- sa'da *bir hata' yapıldığına dik- kat çeken Başbakan, özetle 'kay- dedilen olayın, siyasal bir skan- dal olmadığı gibi VVatergate ola- \ı ile de bir benzerliğin bulun- madığınr ıddıaettı. Edınilen bılgilere göre cum- hurbaşkanlığına bağlı teronzm- le mücadele bınmi 1983-1985 yıllan arasında. devlet güvenlı- ğiyle hiçbir ılgisi bulunmayan birçok kişiyı 'dinledi.' Bunlann arasında, fılm artıstleri, kültür adamlan, basın mensuplannın bulunduğu kaydedilirken bu ışın soruşturmasını yürüten sorgu yarg:cı Jean-Paul Valat'nın, ge- çen ayın başından ben 5 bın 184 fiş elinde bulundurduğu, geçen hafta sonunda ülkenin önde ge- len gazetelennden LeMonde ta- rafından öne sürüldü. 1988 yı- lında lağvedilen cumhurbaşkan- lığına bağlı teronzmle mücade- le birimi, yıllar önce, ünlü jan- darma müdahale birimı GIGN'i kurup çeşitli başanlara doğru götürmüş, bınbaşı Christian Pro- oteau tarafından yönetilmektey- dı.Fransa'da yıllar boyu sağ ve- ya sol olsun, tüm iktidarlar 'din- leme' sorunu ile karşı karşıya kalmış ve bunu çözümleyecekle- rini her firsatta öne sürmüşlerdi. Şu andakı 'dinlemeier' 10 Tem- muz 1991 tarihli yasaya göre gerçekleştınlıyor. Bunlardanbi- rincısi 'idari1 nitelıkte olup 5 noktada toplanıp, ülke güvenli- ği gibi sorunlan hedef alıyor. Bunlara başbakanlık yeşil ışık' yakıyor. Ikincısı ise 'adü' nıtelik- te. İrtgUiz basnnT Skandal, Ingılız basınında ce- şitli yorumlara yol açtı. The ın- denendent gazetesinin bu konu- dakı habennde, Fransa'daki te- lefon skandalı yanında VVaterga- te olayının 'çocuk oyuncağT ka- lacağı ıfade edildı. Bosna-Hersek'te bir rürlü bitmeyen savaştan en çok çocuklar zarar görfiyor. Savaşla iç içe yaşamaya alışan bu çocuklar befld de gefecekte 'yitik kuşak' olarak andacak. a yarcbmıiçin anlaşma • Eski BM Yugoslavya Özel Temsilcisi Akaşi, Krayina Sırplan ile görüştü. Sırplar yardım konvoylanna izin vermeyi kabul etti. Saraybosna'da halk ölülerinin ardmdan gözyaşı döküyor. BELGRAD(AA/AFP)-Eski BM Yu- goslavya Özel Temsilcisi Yasushi Akaşi, Hırvatistan'ın Krayina bölgesindekı ay- nlıkçı Sırplar ile Bihaç'a gönderilen yar- dım konvoylannın engellenmemesi ko- nusunda anlaşma sağlandığını bildirdi. Sırp ISKRA Ajansı'nın haberine göre Akaşi, vanlan anlaşma uyannca, Bosna- Hersek'in kuzeymdeki Bihaç bölgesine gönderilecek yardımlann sözde Krayina Sırp Cumhuriyeti topraklanndan geçme- sinin kararlaştınldığını behrtti. Ajans, Akaşi'nın, Hırvat Sırplannm lideri Milan Martjç ile Knin kentinde yaklaşık üç saat süren bir görüşme yap- tığını duyurdu, ancak vanlan anlaşmanın içenğı hakkında başka bilgi vemiedi. Bosna-Hersek'teki BM Koruma Gücü yetkilileri, Krayina Sırplannı, yardım konvoylannı sistematik biçimde engelle- yerek, "aclığısavaşsilahr olarak kullan- makla suçlamışlardı. Akaşı'ye Knin kenti temaslan sirasın- da BM Koruma Gücü Komutanı Gene- ral Bertrand de Lapresle de eşlık etti. Akaşi. Knin'deki temaslannı, bölgenın geleceği konusunda önemli bir noktaya gelindiği sırada "çok faydalT olarak ni- telendirdi Krayina Sırplannın Bihaç'a yardım konvoylannı engellemesi yüzünden kentte yaşayan 160 bin kişı ciddi bir aç- lık tehlikesi ıle karşı karşıya kalmıştı. BM, geçen hafta yaptığı açıklamada Bi- haç'a bir an önce gıda yardımı göndenl- mediği takdirde. çok sayıda insanın öle- bileceğini behrtmişti. Krayina'daki ayn- hkçı Sırplar ise uzun süre BM 'nin ve Ba- tılı ülkelerin yaptığı çağnlara kulaklan- nı tıkamışlardı. Krayinalı Sırplar, geçen yıl mayıs ayından beri yardım konvoylannı engel- lemeyi süıdürüyorlar. Akasf nin dün Krayinalı Sırp liderle- re, Hırvatistanla anlaşmalan konusunda da telkınde bulunduğu bildiriliyor. Hırvatistan'ın yaklaşık % 30'unu oluş- turan Krayina bölgesindekı Sırplar 1991'de bağımsızhk ilan ederek Zag- reb'ten aynldıklannı bildirmişlerdi. Hır- vatistan ise bu bağımsızlıği tanımadı. Bölgeye gönderilen BM Gücü ştmdiye dek Hırvatlarlaaynlıkçı Sırplar arasında birsavaş çıkmasını önledi. Ancak Hırva- tistan Devlet Başkanı Franjo Tudjman ocak ayında yaptığı açıklamada BM Gü- cü'nün 31 martta sona eren göre\ süre- sini uzatmayacaklannı bildirdi. Ingfliz erkelderine kadın dayağıDış Haberler Servisi - tngiltere'de yapılan son araştırma Ingiliz erkeklennin beşte birinin kan- lan veya bırlikte yaşadıklan kadınlar tarafından dövüldüklerini ortaya çıkarttı. Dolayısıyla kadın- lan erkeklerin kaba kuvveti karşısında aciz, za- vallı yaratıklar olarak gören geleneksel bakış açı- sı artık geçerliliğini yitirdi. Londra Üniversitesi öğretim görevlilerinden Doktor Malcolm George bu ilginç araştırmanın sonuçlannı şöyle değerlendıriyor "Burada iki tabu söz konusu. Birincisi kadınlar da şiddete başvurabilir. İkincisi erkekler de kan- lanndan davak yiyebilir." BBC televızyonunun yürüttüğü araştırma ka- dınlannyüzde I3'ününeşleri tarafındandövüldü- ğünü ortaya çıkartırken erkeklerde bu oranın yüz- de 18'e ulaştığını göstenyor. Araştırmayı değerlendıren uzmanlardan biri " Kadınlar genellikle tırnaklanvla erkeğin yüzü- nü paralarkcn. yum ruklany la cinsel organlannın bulunduğu bölge\edarbelerindirebili>t»r. Her gün tekrarianabilen bu taciz olaylan için bir gerekçe de gereknıiyor" diyor. Mıchael, her gün dayak yediği için yaşamak- tan bezen binlerce Ingılız erkeğınden biri. "llkda- yağı 14 yıl önce yedim. Kanmı hala çok seviyorum, ancak bırlikte vaşamak artık olanaksız hale «e4dL Bundan böyle yaşamımı tek başıma sürdürmek is- tiyorunı'' diyen Michael, kansmın saldın krizle- rinin gidereİc sıklaştığını. evlerinin birsavaş mey- danına dönüştüğünü ileri sürüyor. Les Davidson Mıchael gibi eşınden dayak yiyen kadınlar için bir yardım merkezi açarak sorunla- nna çözüm getirmeye uğraşıyor. "Eşinden dayak yiyen erkekler genellikle karşılık vermez. Erkek misilkme yapmadıkça kadınlar şiddetin dozunu arttuır >-e yaptıklanndan pişmanlık duymaz" dı- ye konuşan Davidson. erkeklerin çözüm bulmak- ta güçlük çektiğini belirtiyor. Uzmanlar dayak yi- yen erkeklerin pek çoğunun çeşitli nedenlerle ev- lennı terk edemediklerini, yıllarca bu duruma da- yanmaya çalıştıklanna dikkat çekiyor. Eşinin saldınlan karşısında yetkililerden yar- dım ısteyen Malcolm Singer ise yetkilılenn ılgı- sizlığinden şöyle yakınıyor "Kanm banasaldır- dığı zaman polisten yardım istiyordum. Ancak eve gelen polisler bana değil, kantna hak \eriyordu. Bir keresinde dayaklardan kurtulmak için beni nezarethaneye kapatmalannı istedim. Ne var ki polis bana inanacağına kanma arka çıktL " SAVAŞIN KANL1 FATURASI Grozni'de 25 bin sivü öldü • Çeçenya'da başkentte ölenlerin arasında 15 yaşm altındaki çocuklann sayısı 3 bin 700, çarpışmalarda 4 bin 650 kadın yaşamını yitirdi. MOSKOVA (AA) - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in danışmanlanndan Sergev Ko- valev'in başkanhğındaki Rus- ya Parlamentosu İnsan Hakla- n Komisyonu, Çeçenya'nın başkenti Grozni'de 24 bin 350 sivilin öldüğünü açıkladı. Interfaks ajansı, Rusya İnsan Haklan Komisyonu'nda çalı- şan uzmanlann hazırladıği ve 25 ocak tarihine kadarki iki ay- lık sürede savaşta ölenlenn sa- yısının verildıği rapora göre, Grozni'de ölenlerin arasında 15 yaşın altındaki çocuklann sa- yısı ise 3 bin 700 olarak belir- tiliyor. Rapora göre, Rus ordusunun ağır bombardımanlan ve sokak çatışmalan sırasmda 15 yaşın üzerinde 4 bın 650 kadın öldü. Savaşa kurban giden 50 yaşın üzerindeki sivil erkek sayısı ise 13 bin 350 olarak saptandı. Aynntılı bir incelemeye da- yandığı belirrilen raporda. Çe- çen savaşçılann zayiarı ise tah- minen 650 olarak kaydedildı. Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri, Rus askerlerinın ölü sayısını yaklaşık 1000'in üze- rinde veriyorlar. Bunun yakla- şık yansının Grozni çarpışma- lannda meydana geldiği belir- tiliyor. Pploma faciası gibi Komısyona sunulan bu uz- man raporunda, Çeçen savaşın- daki korkunç sivil kayıplannın. İkincı Dünya Savaşı'nda Po- lonya halkının verdıği kurban sayısı ile kıyaslanabılecek ka- dar vahim olduğunu, özellikle kaydediyor. Raporda, şu gerçek vurgula- nıyor: "Çeçenya başkenti için, yak- laşık iki a\ gibi kısa bir sürede bu kayiplann verilmiş olduğu göz önünde bulundunilduğun- da. tkinci Düırya Savaşı kıyasla- masıyta Grozni sivil zayiatının Polonya'\ı dahl aş&ğı söykniM- tir. Yoğunsakiın Rus ordusu dün sabahtan iti- baren Çeçen birliklerine karşı yoğun bir saldın başlattı. ltar-TASS ajansı dün yaptığı açıklamada Rus bombardıman uçaklannm Gudermes, Argun ve Samaşkı bölgelerinde mev- zilenen Çeçen güçlerini hava- dan bombaladığını duyurdu. Rus birlikleri Çeçenya'nın baş- kenti Grozni'nin kuzeydogu ucunda bulunan Promyslovsky bölgesini de bombaladılar. Rus uçağı dûşürüMû Dün sabah saatlerinde ger- çekleştirilen Rushava saldınla- n sırasmda ülkenin güneyinde- ki Stariye Atagi bölgesinde, Sukhoi-25 tipi bir Rus savas uçağı nin düşürüldüğü açıklan- dı. Interfax ajansı ise bir Rus askeri yetkilisine dayanarak verdıği haberde Ruslann olayı yalanladığmı söyledi. Hava saldınlannın yanı sıra Rus tanklan da dün sabahtan itibaren Çeçen mevzilerine sal- dınya geçtiler. Grozni'nin gü- neyinde bir düzine Rus tankı- nın, Çeçen saflannı yardığı ha- ber veriliyor. Grozni'nin güneydoğusun- daki Rus mevzılerinden hare- ket eden tanklann, başkentin yedi kilometre güneybatısında- ki Alkan-Yurt yerleşim bölge- sine 2 kilometre mesafede bu- lunduğu belırtilıyor. Bölgedeki Çeçen güçlerinin komutanı Ad- lan Abiev tarafından AFP'ye yapılan açıklamada Rus güçle- nne karşı dırenışin sürdüğü ve bölgede yeni mevzilerin kurul- duğu belirtildi Ruslar Çemoreçı ve Alkan- Yurt bölgesine roket saldınla- nnda bulunuyorlar. Ruslann son ilerleyişi ile Grozni'nin tüm çıkışlan Rus kontrolüne geçmiş oldu. Dudayev aranıyor Rusya, Çecenya Devlet Baş- kanı Cahar Dudayev'in bulun- ması için yeni bir ginşim baş- lattı. Rus hükümeti basın mer- kezinden dağıtılan bir metınde, herkesten Dudayev'in bulun- duğu yer hakkında bilgi isten- dı ve bu bilgilenn düzeni sağ- lamakla görevlı organlara iletil- mesı çağnsında bulunuldu. Metinde, "bilgi verecek Id- şilerin güvenlikleri garanti al- üna almacak" denildı. RUS GENERAL MEYDAN OKUYOR; Boris Yeltsin hemen istifa etmeli • Rus General Aleksander Lebed, Yeltsin iktidarda kaldığı sürece durumun daha da kötüye gittiğini açıkladı. BONN (AA) - Rus General Aleksander Lebed, De\ let Baş- kanı Boris YeltshVın görevın- den istıfa etmesıni ıstedi. . Moldova'dakiRusbirlikleri- nin komutanı General Lebed, Almanya'da yayımlanan Bild gazetesine verdiği demeçte "Yeltsin iktidarda kaldığı süre- ce durum daha da kötüye gidi- yor" dedi. Devlet yönetiminin kontroldan çıktı_ğını söyleyen Rus general, "Ülkenin icinde bulunduğu bu durum bizi sos- yal patlanıaya doğru götürü- yor" dıye konuştu. Batılı hükü- metleri 'Rıısya'yi yalnız bırak- mamalan1 konusunda uyaran general Lebed. "Rusya'nın k; savaş karanbğma gömülmesine izin vermemek bütün Avru- pa'va düşen bir görevdir. Bu amaçla sarfedilecek hiçbir ça- ba, Rusya'nın çökmesi haiinde olacaklaria mukayese edile- mez" dedı. Rus halkının yûzde 17'sının nükleer santrallardan, kimya- sal tesislerden ve eski yapılı petrol tesislennden etkilendi- ğini hatırlatan Rus general, ül- kede yaşanacak sosyal bir pat- lamanın bütün dünyaya yansı- yacak sonuçlanna dikkat çeke- rek "Çernobü'den çok daha va- him sonuçlar dogabilir"diye konuştu. Çeçenya'ya yönelik Rus askeri müdahalesine de de- ğinen Lebed, anayasal düzenin top, tank saldınlan ve hava operasyonlanyla sağlanamaya- cağını, bölgenin Rusya'nın bütçesine ileride katkısı olaca- ğını düşünenlerin 'deli' olması gerektığini, bölgedeki petrol tesisinin yeniden işler hale ge- tirilmesinin bile en az 10 yıl alacağmı kaydevti. Azerbaycan petrolleri Türkiye'nin payı için henüz karar yok BAKÜ (AA) - Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi'nin (SO- KAR) bakan statüsündeki baş- kanı Natık Aliyev, Hazar Denı- zi'ndekı yataklardan petrol çı- karacak konsorsıyumda Türki- ye'nin payının arttınlması ko- nusunun, Iran ile bu doğrultu- daki sorunun çözümüne bağlı olduğunu söyledi. Natık Aliyev, gazetecilerin konuya ilişkin sorulannı cevap- landınrken, Türkiye'ye konsor- siyumdaki hisselerinden birbö- lümünü devretmeleri konusun- da şimdilik kesin bir karar ver- mediklerini ifade etti. Aliyev, bu konuda, tran ile yaptıklan protokolü hatırlata- rak, öncelikle, Iran'ın konsor- siyuma katılması sorununun ne şekilde çözümlenebileceğine bakacaklannı belirtti. "Azer- baycan hisselerinin ne kadarbk bölümünü koruyabilecekle- ri'"nin arayışı içmde olduklan- nı da kaydeden Aliyev, finansal yükümlülüklerini yenne geti- rebilmeleri için tanınan süreci değerlendireceklerini sözlerine ekledi. BÜLENT ORTAÇGÎL 22 Şubat Çarşamba Saat 21.30 CABARET CİNE Yc^ılpınar Sok No 2 Amavıılko> lei 2V 74 38