Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
• 4 . . . -
SAYFA CUMHURİYET 15 OCAK 1995 PAZAR
HABERLER
Halkevleri
olaganüstü genei
kurula gidiyor
• İstanbul Haber Servisi-
Halkev leri Genel Merkezi
adına bir açıklama \ apan Dr.
Hüseyın Özkahraman,
tarihinin en ciddi krizini
yaşadığını belirttiği Türkiye'
de ırkçı v e şeriatçıîarın güç
kazanmava başladığına
dikkat çekerek olaganüstü
genel kurula gitme karan
aldıklarını söyledi. Ankara
Harb-İş Ser.dikası toplantı
salonunda bugün yapılacak
olağanüslü genel kurulda.
halkevlen örgütlülüğünün
bir üst boyuta çıkanlmasının
amaçlandığını belırten
Özkahraman. yaptığnazıh
açıklamada demokratik
kesimleri halke\lerinesahip
çıkmayaçağırdı.
CHP'den hükümete
eleştini
• ANKARA (Cumhuriyet ı
Bürosu)- CHP Genel Sekreter
Yardınıcısı HaydarOymak.
hükümetın üst düzey
memurlar \c askeri personelin
ücretlerine ilişkin yeni
düzenlemelerıni elcştirerek
emeklilere haksızlık
yapıldığını söyledi. Oymak
dün düzenledıği basın
toplantısında. hükümetin
ekonomik politikastnı günlük
gelişmelere göre ayarladığını.
bunun da ekonomiyi çıkmaza
süruklediğini savundu.
Yunanistan'a
uyarı
• ANKARA (Cumhuri>et
Bürosu)- Ankara. eski İskeçe
Bağımsız Milletvekili Ahmet
Faıkoğlu hakkında Yunan
makamlarının aldığı tutuklama
kararının. uygulamaya
konmasının Türk-Yunan
ilışkilerinın iyileştirilmesine
hizmet etmeyeceği uyansında
bulundu. Dı^işlerı Bakanlığı
Sözcüsü Ferhat Ataman dün
yaptığı açıklamada. Yunan
makamlarının. Batı Trakya
Türk azınlığının temsilcileri
hakkında yargılama yoluna
giderek Türk azınlıgı sindirme
politikasına yeni bir boyut
kazandırma niyeti içinde
olduklannın görüldüğünü
söyledi. Ataman. "Bu
tutuklama karannın
uygulamaya konulmasının
gereİı Bau Yrakyâ'da'gerek
Türk kamuoyunda ciddi
yansımalan olacağı gibı. ıkili
ilişkilerin iyileş,tırilmesınede
hizmet etmeyecektır"' dedı.
Kaptan acemi,
tayfalar sorumsuz'
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- DSP Genel Başkan
Yardımcısı Cevdet Selvı.
"Ülke acemı bir kaptan ve
sorumsuz tayfalarıyla ele
geçinlmıştir \e karaya
vuracaktır" dedi. Selvı dün
düzenledtgi basın
toplantısında, yıllarca çizilen
pembe tablolara karşın. er,
kiiçük bir gelişme olmadığını.'
ülkcdeki ekonomik. siyası
istikrarsızltgın devam ertiğini
söyledi SeKi. işsizliğin çığ
gibi büyüyüp ekonomınin
çöküntüye gittiği bir dönemde.
hükümetın cesaretten
bahsetmesınin halkla alay
etmek olduğunu kaydetti.
Uçak kazalamnın
nedeni ne?
• İstanbul Haber Senisi
-Türk Ha\a Yollan Pilotlan
Cemiyeti(T'\LPA)2.
Başkanı Serhan Çeliker. son
günlerde artan uçak
kazalannın koordinasyon
eksikliğinden
kaynaklandığını belirtti.
İstanbul-Atina sefenni
yapan RJ 100 tipi uçağın
motorunun yanması
nedeniyle Atatürk
Ha\ alimanı'na zorunlu iniş
yapmasını anımsatan
Çeliker. bu tip uçaklann
"mo'.or problemi' olduğunu
açıkladı. Çeliker. "Bu
uçaklann çözülmemiş
olaylan \ar. ama nehıkmetse
a!dilar"dedi.Çelikcr,THY
pilotlannın da 'işten atılmak"
korkusuyla konuşmaktan
kaçındıklannı belirtti.
Rusya'ya kmama
• Haber Merkezi-Elazığ Fırat
Oniversıtesı Senatosu. aldığı
birkararla Rusya'nın
Çcçenya'ya yaptığı saldınyı
kınadı. Senato karannda özetle
şu görüşlere yer verildi: "Zayıf
ve mazlum mılletlenn
uğradıkları haksızlığa karşı
almış olduğu ta\ ır. Rusya'nın
niyetini ve insan haklanna
vermiş olduğu değeri ortaya
koymaktadır. Bosna-Hersek
konusunda işgalci ve saldırgan
Sırplann tarafını tutması. buna
örnek teşkil etmektedir. insan
haklan konusunda Türkiye"yi
suçlayan ve sıkıştırmaya
çalışan Avrupa'nın Çeçenya"da
ortaya konulan işgal ve
katliama seyırci kalması dikkat
çekici ve üzüntü vericidir."
Partiler arası komisyonda ANAP, geçici 15. maddenin kaldınlmasına karşı çıktı
12 Eylül korkusu sürüyorANAP, darbecileri korudu: 1993 te oiuşturuian Demirel'e lesih yetkisi yok: ANAP, DYP ve SHP, daha
partilerarası komisyonda DYP ve SHP. geçici 15. önce partilerarası komisyonda k
uzlaşılan' maddelerin
maddenin tümüyle kaldırılmasım önerirken, 12 Eylül esas alınacağı gerekçesiyle, Demirel'in istediği
sonrasında bu partilerin 'vetolu' olduğu dönemde Cumhurbaşkanf na Meclis'i fesih yetkisi verilmesine
kurulan ANAP, 12 Eylülcüleri korudu. ilişkin 116. madde değişikliğini pakete almadı.
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - "12 Eylül Anayasası'nı de-
ğiştirme" vaadivle işbaşına ge-
len DYP-SHP koalisyonu. ana-
yasanın darbeeileri koruyan ge-
çici 15. maddesini tümüyle kal-
dırmayı başaramadı. DYP \e
SHP'nin. 1993 yılında anayasa
değışıküği için oiuşturuian par-
tilerarası komisyonda. bu mad-
denin tümüyle kaldtrılmasi öne-
risıne karşın. darbe sonrası bu
partilerin "vetolu" olduŞu dö-
nemde kurulan ANAP'ın diren-
mesi nedeniy le "darbeciler" ko-
rundu.
ANAP. DYP\eSHP. Cumhur-
başkanı Süleyman Demirel'in,
"Meclis'i fesih ve secime götiir-
me" yetkisi istemını. "daha ön-
ce u/İaşüan maddelerin esas alı-
nacağı" gerekçesiyle dıkkate al-
mazken. millet\ekıllerıne. "ma-
aşlannı sınırsız arrtırma" yetki-
si \eren \e konuyu Anayasa
Mahkemesi denetimi dışına çı-
karan 86. madde değişikliği. da-
ha önce gündemde olmamasına
karşın pakete dahıl edildi.
DYP. SHP \e ANAP'ın, yann
grupların ve diğer siyasi partıle-
remensupmilleuekillerinin im-
zasına açacagı ve "ilk sivil ve de-
mokratik" anayasa ıddiasıyla
hazırlanan21 maddelik değişik-
lik önerisi. "12 Eylül gölgesin-
den" kurtanlamadı. Anayasa de-
ğişikiiği konusunda 1993 yılı ba-
şında oiuşturuian partilerarası
komisyonda. ANAP dışındaki
bütün siyasi partiler geçici 15.
maddenin tamamen metinden çı-
kanlarak 12 Ey lül yöneticılenne
yargı yolunun açılmasını önerdı-
İer. O dönemde. anayasadan 12
Eylül'ün izlerinin silinebilmesi
için en "radikar önenyı de DY P
getırdı.
DYP. anayasanın, TBMM'nin
1980 öncesı hazırlanan içtüzük
hükümlerınce çalışacağı hükmü-
nü ıçeren geçici 6. maddesi dı-
şındaki bütün geçici maddelerin
"hükmünü yitirdiği"" gerekçesiy-
le kaldınlmasını önerdi.
Fesih yetkisi yok __
Deği^iklikler konusunda o dö-
nemde uzlaşmaya \anlamaması
üzerine. geçen yıl yeniden başja-
yan anayasa görüşmeleri nede-
niyle oiuşturuian partilerarası
komisyonda. ANAP dışındaki
bütün siyasi partiler geçici 15.
maddenin kaldınlması konusun-
da görüş birliğine vardılar.
Cumhurbaşkanı Süleyman De-
mirel'in.anayasadeğişiklığı gö-
rüşmeleri baijlamadan kısa süre
önceaçıkladıgı "MechYi fesih ve
seçimegötürme" yetkisi üzenne
konulan stnırlamalann kaldınl-
ması önerisi. siyasi partiler tara-
fından dikkate alınmadı.
24. madde pazariığı
21 maddelik değişiklik paketi
konusunda RP'y i dev re dışı bıra-
kan ANAP \e DYP. 24. madde
konusunda. "SHP'yidışlayarak"
RP ile pazariığı sürdürüyorlar.
ANAP. RP \e DYP grup yöneti-
cileri yarın yeniden toplanarak.
24. madde degişikliği konusun-
da izlenecek yolu tartışacaklar.
Öğretim Üyeleri Derneği Baş-
kanı Prof.Dr. Alpaslan lşıklı da
anayasanın değiştirılmesi düşü-
nülen nıaddeleri arasında Yük-
sck Öğrenim Kurulu'nu (YÖK)
öngören 131. maddenin bulun-
mayts,ını hayret ve üzüntüyle
karşıladıklarını belirttti.
Tansu Çiller. Fatih Sultan Mehmefin de İstanbuPu fet-
hinden sonra bu surlan \e kiliseyi vıktırmadığını belirte-
rek, "Bunlar bizim kültürel kaynaklanmı/dır. Bunlar ta-
rih bilmiyor. Bizim dinimizin hosgönısünü, bütün insanlı-
ğa açık tarafını bilmiyor. Burayı yıktırmav ız. Ben İstanbul-
luolarakyıktırmam" dedi. (Fotbğraf: UĞURGÜNYÜZ)
Çiller istanbultiaRP'ye bayrak açtı
İstanbul Haber Servisi - Başbakan Tansu Çiller. İstan-
bul'da Rct'ah Partisi'ne karşı bayrak açtı. Refah Partiiı Bü-
yükşehir Belediyesi'nin çöp dökmekte ısrar ettığı Halkalı
Çöplüğü'ne bir buçuk aya kadar çöp dökülmesini durdura-
caklannı açıklayan Çiller. Topkapı surlarının da yıkılması-
na kesinlikle ızin vermeyeceklerini belırttı.
Başbakan Tansu Çiller. Istanbul'un sorunlannı yerinde
görmek amacıyla dün kentin çeşitlı yerlennde ıncelemeler-
de bulundu.
ilk olarak Sanyer Derbent'te birgeçekonduy u ziyaret eden
Çiller. yeni gecekondulara izin vermeyeceklerini. ancak
mev cut gecekondulan da bu sekliyle bırakmay acaklannı be-
lirtti. Tansu Çiller daha sonra Çamlıca'ya giderek daha ön-
ce Turıngtarafından işletilen Çamlıca Kahvehanesını gez-
dı. Daha sonra Mev lanakapı'dakı surlan gezen Çiller. surla-
rın vıkılmaM konusundaki bazı görüşlere ılişkin bir soru
üzerine. söz konusu surların Osmanlı tarihinde. en son pa-
dişaha kadar. 6 tane sultan tarat'ından onanldığını anlattı.
Tansu Çiller. daha sonra Halkalı Çöplüğü'ne geçti. Çil-
ler'e akşam da Saıt Halim Paşa Yalısı'nda tstanbul Valisı
Hayri K.ozakçıoilu. İstanbul Belediye Başkanı Reeep Tay-
yip Erdoğan \e Tstanbul"daki çe>ıtli kuruluslann il müdür-
len brifingverdiler.
Çiller. konuşmasınınardından tstanbul'ungüvenli birşe-
hirhaline gelmesindeki katkılan nedeniyle. istanbul Emni-
yet Müdürü Necdet Menzir'e bir plaket \erdi.
12 Eylül yöneticilerine yargı yolunun kapalı tutulması tartışmalara neden oldu:
Darbe kapısı açık bırakddı
BÜLENTSARIOĞLL
ANK.\RA -Anayasanın 21 maddesınde
yapılmak ıstenen değişiklik
çalışmalannda. 12 Eylül yöneticilerine
yargı yolunu kapalı tutan hükümlerin
korunması tartışmalara neden oldu. DYP
veSHP, 12 Eylül yönetiminin icraatındaki
gizliliğin kaldınlarak. "gelecekteki olası
darbecilere de gözdağı verümesini"
isterken. ANAP Grup Ba^kansekıli Hasan
Korkma/can. "Bu, artık siyasi gösteri
olmaktan öteye gitmez. Bu dönemdeki
yasal işlemler zaten dava konusu olabilecek.
Zarnanında gösterilmeyen tepkilerle
darbekr önlenmez" dedı. DSP İstanbul
Milletvekili NamiÇağan. Cumhuriyefin
konuya ilişkin sorusu üzerine. 19. dönem
meclisinın tüm umutlara karşın. "kurucu
iktidargibi" çalışamadığını belirterek.
sunları söyledi "12 Eylülcülerin
yargilanmasL şimdiki siyasi ortamda
gerçekçi olmayabilir. ancak özellikle yeni
gelişmelere set çekebilirdi. İlerde darbe
yapmak isteyenlere gözdağı verilirdi.
Şimdiye kadar ihtilal vapanlar kendilerini
hep güvenceye aldılar." DYP Genel Başkan
Yardımcısi İsmail Köse. 12 Eylül
yöneticilennın yargılanmasi yönündekı
vaatlerini yıllarca dile getirdiklerini
anımsatarak. "Anlaştığımız bu maddelerde
SHP ve ANAP neden yok, onu me."ak
ediyorum" dedi.
•Geçici tüm maddeter kaldtnlsın"
SHP Genel Sekreteri Mustafa Timisi. 12
Eylül'ün geçici tüm maddelerinin
kaldınlmasını istedıklerini. ancak bugünkü
parlamento yapısı ve aritmetiği nedeniyle
görüşmelerde "daha gerçekçi"
yaklaştıklannı söyledi. Timisi.
"Kurtarabddiğimizi kurtardık. Elbette 15.
madde bizim gündemimizde. O hükümler.
daha ciddi tartişmayı gerektiriyor. Elimizde
var olanları da yitirmenin yanhş olduğunu
diişündük" dıye konuştu. Anayasa
görüşmelerinı yürüten ANAP Grup
Başkamekili Hasan Korkmazcan. 12 Eylül
döneminde çıkarılan yasa. kanun
hükmünde kararname ve kararlar için
yargıya başvurma olanağı getirildiğini
belirterek. "Anayasaya aykın olduğu
bilinen kanunlann yürüriükte kalması
imkanı ortadan kaldınldı. Hukuk
sisteminde böyle bir bütünlüğe ihtryaç
vardı" dedı.
Korkmazcan. ihtilalcileri korueuyu
hükümlerin ilerde yapılacak darbelere açık
kapı bıraktığı yönündeki eleştırileri ıse
şöyle yanıtladı "Darbeleregözdağı
vermek, darbecileri caydırmak, 15 yıl
geride kalmış olaylan tartışmakla
sağlanmaz. Darbe yapmaya kimsenin
cesaret etmemesini sağlama caydırıcılığı,
bugün ve bundan sonra sistemi sav unacak
olanlann karaıiılığına. ilkelere bağlılığina,
inançlanna göre kâzamlır. Zamanında
gösterilmeyen tepkilerle darbeteri önlemek
mümkün değildir."
MIKRO
DİNÇ TAYANÇ
Karapmayacak...
Aydınlanmacıydı... Aydınlığın karanlıklaörtünmeyeceği-
ne inanıyor; ama gene de hiç gölgesiz bir dünya uğruna
savaşmaktan geri durmuyordu.
ilerlemeciydı... Çarklarm tersine dönemeyeceğine, ba-
şaklann boy verdıkten sonra bir daha toprağa gömüleme-
yeceğine inanıyor; ama gene de çevresini ve toplumu da-
ha ilerilere götürmek uğruna savaşmaktan geri durmuyor-
du.
Laikti... Dinset inançlann kara yobaz çetelerinin elinde
oyuncak edilmemesi gerektığine inanıyordu; ama gene de
şeriatın kanlı ellerinin bu ülkeye egemen olma çabalartnı
önlemek uğruna savaşmaktan geri durmuyordu.
Demokrattı... Konuşan. tartışan ve tümevarabilen bir
toplumda yaşayacağına inanıyor; ama gene de demokrat
görünüp de demokrasiye kıymaya hazır olanlara karşı top-
lumu uyarmak uğruna savaşmaktan geri durmuyordu.
Hoşgörülüydü... insanlarla konuşa konuşa anlaşılacağı-
na inanıyor. ama gene de konuşulabilecek insan sayısmı
çoğaltmak uğruna savaşmaktan geri durmuyordu.
Kültürlüydü... Konuştuğu, yazdığı, savunduğu her şeyi
bir aydın sorumluluğu içinde yaptığına inanıyordu; ama
gene de sorumluluğunu toplumla paylaşmak uğruna sa-
vaşmaktan geri durmuyordu.
Sanat dostuydu... Sanatı ilerlemiş bir toplumun bir da-
ha gerilemeyeceğine inanıyor; ama gene de "Sanat, sanat
içindir" dıyenleri ve de sanatı tükürük hokkası sanan kara
cahilleri de tnandırmak uğruna savaşmaktan geri durmu-
yordu.
Banşçıydı... Kenditoplumunun, banş içinde bir aradaya-
şanabilecek bir dünyaya örnek oluşturabileceğine inanı-
yor; ama gene de barış uğruna savaşmaktan geri durmu-
yordu.
Kemalistti... Uğrunda savaştığı her şeyin Kemalist Dev-
rim'de yer aldığına inanıyor; ama gene de devrimin kesin-
tisiz sürekliliği uğruna savaşmaktan geri durmuyordu...
Insandı!..
Öldürüldüü!
Adının. Onat, Uğur, Cavit, Bahriye, Muammer (...) ya
da Yasemin, Çiğdem, Nergis (...) olmasını hiç mi hiç
önemsemeden insan oldu, insan gibi yaşadı, insan gibi ya-
şayamayanlar uğruna düşündü, üretken oldu, savaştı...
Öldürüldüü!
"Insan" olduğu için öldürüldüü!
Uğrunda savaştığı "insanlar"\n alkışlarıyla uğurlandı...
Gerida kalan "insanlar" onun savaştığı uğurlarda savaş-
mayı sürdürmek amacıyla, yenilmemek için değil, yenmek
uğruna bütünleşti...
Bütünleştikçe, "ınsan", "insanlar"a; "insanlar", "toplu-
ma" dönüştü...
Insan, insan öldürülebileceğınin bilincinde; ama gene
de insanı savunmak uğruna savaşmaya karariı bir toplu-
ma...
Öldürenler mi?
Onlar insan değil, "yaraf//<"tı!!!
Ana fikir Bir toplumda, insanlar. insan oldukları ve in-
sanca düşündükleri için öldürülüyorsa, o toplumun yum-
ruklaşması gerekir. Yoksa, yaratıklann insanlan öldürme-
lerinin sonu gelmeyecektir.
Ana fikrin ana fîkri: Yaratıklar, insanlıktan anlamazlar...
Bu yüzden. konuşmakla yitirilecek zaman, öldürülenlerin
mezartanna kırmızı karanfiller atmakla yitirilen zamanlar
kadar gereksız bir kayıptır.
Ağır koşulları var
Anayasa değişikliği
nasıl gerçekleştirilir
ANKAR.\ (Cumhuriyet
Bürosu) - 12 Eylül askeri
darbesının ardından
oiuşturuian 1982
Anayasasf nın degişıkliâi
konusunda ağır hükümler
getınliyor.
Anayasanın 175. maddesıne
göre. anayasanın
değişttrilmesı için. TBMM
üye tamsayısının en az üçte
biri tarafından yazılı öneride
bulunulması gerekiyor.
TBMM Genel Kurulu'nda iki
kez görüşülmesi gereken
önerinın kabulu için. üye
tamsayısının beşte üç
çoğunluğunun gizli oyu
gerekiyor.
TBMM Genel Kurulu'ndaki
oylamanın ardından.
Cumhurbaşkanı'nın,
ona> lanıayarak. anayasa
degişikliklerine ilişkin yasayı
bir kez daha görüşülmek üzere
TBMM'ye geri gönderme
yetkisi bulunuyor. TBMM.
geri göndenlen yasaları üye
tamsayısının üçte iki
çoğunluğu ile aynen kabul
ederse. Cumhurbaşkanı bu
kez. yasayı halkoyuna
sunabiliyor. TBMM'nin üçte
iki oy çoğunluğu ile kabul
ettığı değişiklik hükümlerimn
halkoylamasına sunulması
durumunda. kullanılan geçerli
oylann vansından çoğunun
kabul oyu olması gerekecek.
Yasa. Cumhurbaşkam'nın
TBMM'ye göndermemesı
durumunda Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe
girecek.
Anayasanın son hükmüne
göre. TBMM. anayasa
degişikliklerine ilişkin
yasalann kabulü sırasında, bu
yasanın halkoylamasına
sunulması durumunda.
anayasanın degiştirilen
hükümlerinden. hangilerinin
birlikte hangilerinin ayn ayn
oy lanacagını da karara bağlar.
Değiştirilmesi istenen maddelerin tam metni
2709 numaralı TC Anayasası'nın başlangıç metni ve bazı maddelerinin değiştirilmesine dair kanun teklifi
Siyasi Partilerin Lyacakları Esaslar
MADDE 69.- Sivası partiler faaliyetlenni de-
mokrası ılke ve usullerine. tuzük ve programlan-
na uygun olarak yiirütürler. Siyasi partilerin partı
içi çalışmalan ve kararlan demökrası ılkelerıne
aykın olamaz. Yargıtay Cumhunyet Başsa\cıl\ğı.
kurulan partilerin tüzük ve programlannın ve ku-
ruculannın hukuki durumlarmın Anavasa ve ka-
nunun hükümlerine uygunluğunu: kuruluşlarını
takiben ve öncelikle denetler. çalıijmalannı da iz-
ler. Siyasi partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhu-
nyet Başsavcılı&ı'nın açacağı dava üzerine Ana-
yasa Mahkemesı'nce karara bağlanır. Bir sıyasi
partinin kapatılmasina karar se eylemlerı ile ne-
den olan merkez organlannın üyeleri bir yasama
dönemi süresince veni bir siyasi partinin kurucu-
su, yöneticısi ve denetçisi olamazlar.Siyası parti-
lerin mali denetimi Sayıştay Başkanlığının katkı-
sıyla Anayasa Mahkemesi'nce vapılır. Siyasi par-
tiler. yabancı dev letlerden. uluslararası kuruluş-
lardan. yabancı ülkelerdekı siyasi partılerden. sen-
dıkalardan. meslek kuruluşlarından. demeklerden.
vakıflardan ve benzen kunıluşlardan maddi yar-
dım alamazlar. Siyasi partilerin kuruluş ve çalış-
maları. denetlenme ve kapatılmaları ile siy asi par-
tilerin ve adayların seçım harcamaları ve usullerı
yukandaki esaslar çerçevesmde kanunla düzenle-
nir.
MADDE 10.- 7.U. 1982 larihli, 2709 numara-
lı Türkiye Cumhurıyeti Anayasası'nın 7
5"ıncı
maddesi aşaöıdakı şekilde değiştinlmiştır.
MADDF'75.- Türkiye Büyük Mıllel Meclısı.
milletçe genel oyla seçılen 600 mılletvekılınden
oluşur.
MADDE 11.- 7.11.1982 tarihli. 2709 numara-
lı Türkiye Cumhunyeti Anayasası'nın 76'ncı mad-
desi asağıdakı şekıîde değiştinlmiştır.
Milletvekili Seçilme Yeterliliği:
MADDE 76.- Yırmibeş yaşını dolduran her
Türk vatandaşı milletvekili seçilebilir. En az ilko-
kul mezunu olmayanlar. kısıthlar, yükümlü olduk-
ları askerlik hizmetini yapmamış olanlar. kamu
hizmetinden yasaklılar. taksirli suçlar dışında bir
yıl veya daha fazla hapis cezasına veya ağır hap-
se hüküm gıymiş o'anlar ile affa uğramış olsalar
bıle. zımınet. ihtilas. irtikap, rüşvet, hırsızlık. do-
landıncılık. sahtecilik. inancı kötüye kullanma.
dolanlı ıflasgibi yüz kızanıcı suçlarla. ticariamaç-
lı kaçakçılık ve devlet sırlarını açıga vurma. hile-
vedayalı vergi kaçırma.resmi ıhale veahmsatım-
lara fesat kanştırma suçlanndan birı ile hüküm
giymış olanlar milletvekili seçilemezler. Silahlı
Kuvvetler mensupları ile işçı nıteliğı taşımayan
diğer kamu görevlileri görevlerinden çekilmedik-
çe aday olamazlar. Seçilemeyenlerin kamu göre-
v ine dönme hakları saklıdır.
MADDE 12.- 7.11.1982 tarihli. 2709 numara-
lı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 82'ıncı
maddesinın I 'inci fıkrası aşağıdaki şekildedegiş-
tınlmi>tır
-Türkive Büyük MilletMcdisi üyeleri,devlet ve
diğer kamu tüzel kişiVerinde ve bunlara bağlı ku-
ruluşlarda. dev letin veva diğer kamu tüzel kişileri-
nin doğrudan doğruva va da dolaylı olarak katıl-
dığı tesebbüs veortaklıklarda görev alamazlar. ve-
kil olamazlar. herhangi bir taahhüt işini doğrudan
»ev a dolav lı olarak kabul edemezler. temsilcilik ve
hakemlik vapamazlar.
MADDE 13.- 7.11.1982 tarihli 2709 numaralı
TurkıyeCumhumeti Anayasasrnın84'üncü mad-
desi aşağıdakı sekılde değıştirilmiştir.
İ vtliğin Düşmesi:
VİADDE 84.- Istıfa eden, Türkiye Büyük Mil-
let Meclısi üyelığıne scçılmeye engel bir suçtan
dolayı hüküm gıyen. kısıtlanan milletvekılınin
üyeliğı. Meclıs Başkanlık Dıvanı'nca bu hususun
genel kurulun bilgisıne sunulduğu tarihte düşer.
Meclis çalışmalanna özürsüz olarak bir av ıçerı-
sınde toplam beş birleşim günü katılmayan veya
üyelikle bağdaşmayan bir hizmet kabul eden mıl-
letvekilinın üyeliğınin düşmesıne üye tam sayısı-
nın salt çoğunluğu ile karar \enlir.
MADDE 14.- 7.11.1982 tarihli 2709 numaralı
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 85'inci mad-
desi aşağıdaki şekilde değiştirilmıştır.
tptal Istemi:
MADDE 85.- Yasama dokunulmazlığının kal-
dınlmasına veya üyelığin düştüğune Meclisce ka-
rar verilmesi veya üyeligin düşıüğü hususunun ge-
nel kurula sunulması hallerinde. karar veva genel
kurula sunma tarihinden başlayarak bır hafta ıçın-
de ilgıli üye veya Türkiye Büyük Millet Meclısi
üyelerinden herhangi biri bu karar veya işjemin
Anayasa veya İçtüzük hükümlerine aykırılığı id-
dıasıyla ıptali için Anayasa Mahkemesi'ne başv u-
rabilir. Anayasa Mahkemesi, iptal istemıni 15 gün
içinde karara bağlar.
MADDE 15.- 7.11.1982 tarihli. 2709 numara-
lı Türkiye Cumhuriyeti Anavasası'nın 86'ıncı
maddesi aşağıdaki şekilde değıştirilmiştir.
Ödenek, Yolluk ve Sosyal Haklar:
MADDE 86.- Türkiye'Büvük Millet Meclısi
üyelerının ödenek ve yollukları ile vasama organı
üyelerinın ve dışardan atanan bakanların emeklı-
liklerı. tazminatları ve sosyal hakları hızmetın
özelliği dıkkate alınarak özel bir kanunla dü/en-
lenir
MADDE 16.- 7.11.1982 tarihli, 2709 numara-
lı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasi'nın 93'üncü
maddesinin l'ıncı fıkrası aşağıdaki şekildedeğış-
tirılmıştır.
loplanma ve Tatil:
MADDE 93.- Türkiye Büyük Millet Meclisi.
her yıl ekim ayının ılk günü kendiliğinden topla-
nır.
MADDE 17.- 7 | | . 1982 tarihli 2709 numaralı
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasf nın 128. madde-
si aşağıdaki şekilde değıştirilmiştir.
Kamu Hizmeti Görevlileri ile İlgili Hüküm-
ler
1. Genel İlkeler
MADDE 128.-De%letın. Kamu Iktısadı Teşeb-
büsleri ve diğer Kamu Tüzel Kişılerinin genel ida-
re esaslanna göre yürütmekle yükümlü oldukları
kamu hızmetlennın gerektırdıği asli ve sürekli gö-
rev ler. memurlar ve sözkşmelılereliyle görütür.
Memurların ve sözleşmeli personelin nıtelikle-
n. atanmaları. görev ve yetkilerı. hakları ve yü-
kümlülükleri. ayiık ve ödenekleri ve diğer özlük
i>leri istisna ve kapsamlan kanunla düzenlenır.
MADDE 18.- 7.11.1982 tarihli 2709 numaralı
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın I35"ıncı mad-
desi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuru-
luşları
MADDE 135.- Kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşlan ve üst kuruluşları:belli bır mes-
leğe mensup olanlann müşterek ihtiyaçlarını kar-
şılamak. mesleki faaliyetlenni koiaylaştırmak.
nıesleğın genel mentaatlere uygun olarak gelişme-
sinı sağlamak. meslek mensuplarının bırbirlerıy-
le ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğünü ve gii-
\ eni hakim kılmak üzere meslek disıplini ve ahla-
kını korumak ınaksadıyla kanunla kurulan ve or-
ganlan kendi üyeleri tarat'mdan kanunda gösteri-
len usullere göre yargı gözetımı altında gizlı oyla
seçilen kamu tüzel kişiliklendir.
Kamu kuruın ve kuruluşları ile Kamu iktisadi
Teşebbüslerınde aslı ve sürekli görevlerde çalışan-
lann meslek kuruluşlanna gırme mecburiyeti aran-
maz. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluş-
ları. kanunda gösterildiği şekilde devletın idari ve
malı denetımıne tabidir.
Türk devletının varlık ve bağımsızlığını. ülke-
nın ve mılletin bölünmez bütünlüğünün. toplumun
huzurunun korunması ve devletin Anayasa da be-
lirtılen temel niteliklenni tehdit edici faaliyetlenn
önlenmesi bakımından gecikmesinde sakmca bu-
lunan hallerde mahallin en büyük mülki amiri bu
organlan geçici olarak görevden uzaklaştırabilir.
Görev den uzaklaştırma karan. üç gün ıçınde mah-
kemeye bildirilir. Mahkeme görevden uzaklaştır-
ma karannın yerinde olup olmadığına en geç on
aün ıçınde karar verır.
" MADDE 19.-7.II. 1982 tarihli, 2709 numara-
lı Türkiye Cumhunyeti Anayasası'nın 149'uncu
maddesinin son fıkrasına asağıdakı cümle eklen-
miştir.
"Siyasi partilerin kapatılması davalannda ise,
Parti Genel Başkanının sözlü savunması atanır?
MADDE 20.- 7.11.1982 tarihli 2709 numaralı
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasf nın 171" ıncı mad-
desi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Kooperatifçiliğin Geliştirilmesi:
MADDE 171.- Devlet. milli ekonominin ya-
rarlarını dıkkate alarak, öncelikle üretimin anınl-
nıasını ve tüketıcının korunmasını amaçlayan ko-
operatıi'çıliğın gelişmesıni sağlayacak tedbirleri
alır.
MADDE 21.- 7.U. 1982 tarihli, 2709 numara-
lı Türkiye Cumhunyeti Anayasası'nın geçici
15'inci maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldı-
rılmıştır
MADDE 22.- Bu kanun yayımı tarihinde yürür-
lüğe girer.